«Κατά τη νύχτα της 30ης μέχρι της 31ης Μαΐου, υπεξερέθη η επί της Ακροπόλεως κυματίζουσα γερμανική πολεμική σημαία, παρ’ αγνώστων δραστών. Διενεργούνται αυστηραί ανακρίσεις. Οι ένοχοι και οι συνεργοί αυτών θα τιμωρηθώσι δια της ποινής του θανάτου.»

Άνοιξη του 1941. Οι Ελληνες αντιστέκονται λυσσαλέα στις γερμανικές μεραρχίες. Ο ελληνικός στρατός “κρατάει” όσο κανένας άλλος στην Ευρώπη, πλήν ίσως του σοβιετικού, αλλά τελικά υποκύπτει στην πανίσχυρη γερμανική πολεμική μηχανή.

Η Ελλάδα τελεί υπό ναζιστική κατοχή, αλλά ο ελληνικός λαός έχει αρχίσει τη δική του μάχη, την αντίσταση. Είναι αδύνατον να μη συμβεί κάτι τέτοιο. Είναι, αδύνατον οι Έλληνες να αποδεχθούν τη “νέα τάξη πραγμάτων”. Έτσι παντού, στις πόλεις, στα χωριά και στην ύπαιθρο, αντιστασιακές οργανώσεις ξεπηδούν καθημερινά σε μια προσπάθεια να κάνουν δύσκολη τη ζωή των κατακτητών, να τους στείλουν το μήνυμα ότι είναι ανεπιθύμητοι στην Ελλάδα. Η ιστορία είναι γνωστή. Η ελληνική αντίσταση αναγνωρίζεται μετά το τέλος του πολέμου, όχι μόνον ως η κορυφαία παγκοσμίως, αλλά και για το ότι συνέβαλε αποφασιστικά στην έκβαση του β΄ παγκοσμίου πολέμου υπέρ των συμμαχικών δυνάμεων.

Στην Αθήνα οι Γερμανοί υψώνουν τη σβάστικα στην Ακρόπολη, πράξη προσβλητική όχι μόνο για τους συμπατριώτες μας αλλά για όλο τον ελεύθερο κόσμο, που δεν ανέχεται τη φασιστική πρόκληση σε ένα χώρο – πανανθρώπινο σύμβολο της δημοκρατίας και της ελευθερίας.

Ως “αρχαιολάτρες” οι ναζί κομπορρημονούν για το επίτευγμά τους. Στρατηγοί, στρατάρχες, υπουργοί καταφθάνουν από το Βερολίνο και φωτογραφίζονται στον Παρθενώνα κάτω απ’ τη σβάστικα. Οι εικόνες κάνουν το γύρο του κόσμου.

Τότε ακριβώς δυο δεκαεννιάχρονοι φοιτητές αποφασίζουν το παράλογο. Πρόκειται για τον Λάκη Σάντα, φοιτητή της Νομικής και τον Μανώλη Γλέζο, φοιτητή της Ανωτάτης Εμπορικής, που διακατέχονται από την εμμονή να κατεβάσουν από τον ιερό βράχο το σύμβολο του ναζισμού.

Αρχίζουν, λοιπόν, να ψάχνουν τρόπους για να προσεγγίσουν την κορυφή της Ακρόπολης χωρίς να γίνουν αντιληπτοί από τους Γερμανούς, που έχουν περιφράξει το βράχο με συρματόπλεγμα εγκαθιστώντας φρουρά. Έπειτα από ενδελεχή μελέτη σε εγκυκλοπαίδειες, ανακαλύπτουν ένα σπήλαιο, το “Πανδράσειον άντρον”, που ξεκινά από κάποιο σημείο του βράχου και οδηγεί σ’ ένα άνοιγμα δίπλα στο Ερεχθείο. Τις επόμενες μέρες ανεβαίνουν στην Ακρόπολη ως επισκέπτες, κάνοντας επιτόπια κατόπτευση του χώρου και μελετούν τις κινήσεις τους. Είναι η μαγική στιγμή που το παράλογο μετατρέπεται αίφνης σε εφικτό.

Αποφασίζουν το τόλμημα τη νύχτα της 30ης προς 31η Μαΐου του 1941. Ξεκινούν εφοδιασμένοι με ένα μικρό φακό και ένα μαχαιράκι. Φθάνουν στο συρματόπλεγμα, σαλτάρουν μέσα κι αρχίζουν να σέρνονται προς την είσοδο της σπηλιάς. Για καλή τους τύχη, στη σπηλιά είχαν ξεκινήσει ανασκαφές και υπήρχαν αφημένες σκαλωσιές με μαδέρια. Σκαρφαλώνουν μέχρι το άνοιγμα της κορυφής. Πλησιάζουν προς τον ιστό και όταν φθάνουν σε απόσταση 50 μέτρων, πετούν χαλικάκια, για να διαπιστώσουν τυχόν παρουσία γερμανού σκοπού.

Φρουρός δεν υπάρχει, οπότε μπορούν να συνεχίσουν. Φθάνουν στον ιστό, λύνουν το συρματόσκοινο και τραβούν τη σημαία προς τα κάτω. Εκείνη, όμως, δεν κατεβαίνει, γιατί όντας τεράστια, στερεώνεται σε τρία ακόμα χοντρά σκοινιά. Προσπαθούν να ανέβουν στον ιστό για να την σκίσουν, αλλά το ύψος είναι μεγάλο και αδυνατούν να φθάσουν στην κορυφή. Τότε, ενώ η ώρα περνά, παρατηρούν μέσα στο σκοτάδι ότι τα σκοινιά στερεώνονται με σκουριασμένους κρίκους στα μάρμαρα του εδάφους. Αυτό ήταν! Ξεκολλούν τα συρματόσκοινα από τους κρίκους και…

…η σημαία κατέβηκε.

Σκεφτονται να την πάρουν μαζί τους αλλά είναι τεράστια. Κόβουν, λοιπόν, από ένα κομμάτι ο καθένας, τυλίγουν την υπόλοιπη σε ρολό και την πετούν σε διπλανό ξεροπήγαδο. Κατεβαίνουν απ’ το ίδιο μέρος που ανέβηκαν και σαν να μην τρέχει τίποτε γυρίζουν στα σπίτια τους. Το παράλογο έχει γίνει πραγματικότητα !

Την επαύριο οι Γερμανοί, αλλά και όσοι Αθηναίοι πρόλαβαν να δουν τον άδειο ιστό -η σημαία φυσικά αντικαταστάθηκε αμέσως- δεν πιστεύουν στα μάτια τους. Παραθέτουμε την ανακοίνωση του γερμανού φρούραρχου της πρωτεύουσας:
«Κατά τη νύχτα της 30ης μέχρι της 31ης Μαΐου, υπεξερέθη η επί της Ακροπόλεως κυματίζουσα γερμανική πολεμική σημαία, παρ’ αγνώστων δραστών. Διενεργούνται αυστηραί ανακρίσεις. Οι ένοχοι και οι συνεργοί αυτών θα τιμωρηθώσι δια της ποινής του θανάτου.»

Το νέο διαδίδεται αστραπιαία σ’ ολόκληρη την Ελλάδα αλλά και στην Ευρώπη. Το Κάϊρο -όπου εδρεύει το συμμαχικό στρατηγείο Μέσης Ανατολής- αλλά και το Λονδίνο, αναφέρονται με επαινετικά σχόλια στους έλληνες πατριώτες που αποτόλμησαν το εγχείρημα.

Τα ονόματα του Μανώλη Γλέζου και του Απόστολου Σάντα γίνονται, ωστόσο, γνωστά το 1945, από τον ημερήσιο τύπο.

Η πράξη χαρακτηρίζεται αργότερα ως “η πρώτη αντιστασιακή ενέργεια στην κατεχόμενη Ευρώπη”. Ο Μανώλης Γλέζος, όμως, έχει διαφορετική άποψη. Χαρακτηριστικά αναφέρει: «’Ηδη είχαν ξεκινήσει προσπάθειες αντίστασης από μικρές ή μεγάλες ομάδες. Κάθε προκήρυξη που διανεμόταν, κάθε σύνθημα σε κάποιο τοίχο, πράξεις που ήδη είχαν προηγηθεί, σηματοδοτούσαν την αντίσταση στον κατακτητή…»

Στο σηµείο που υψωνόταν ο ιστός, σήμερα υπάρχει η επιγραφή:«Tη νύχτα της 30ης Μαΐου 1941 οι πατριώτες Μανώλης Γλέζος και Απόστολος Σάντας κατέβασαν τη σηµαία των ναζί κατακτητών από τον ιερό βράχο της Ακρόπολης.Εντοιχίστηκε από την Ενωµένη Εθνική Αντίσταση 1941-1944, το 1982»

apeiranthos.gr

11 Νοεμβρίου 2008:Η Βουλή των Ελλήνων, με πρωτοβουλία του Προέδρου της κ. Δημήτρη Σιούφα, τίμησε σήμερα, σε ειδική εκδήλωση, τους αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης κ. Μανώλη Γλέζο και κ. Απόστολο Σάντα.

Οι δύο αγωνιστές-σύμβολα της Εθνικής μας Αντίστασης κατά των Γερμανών εισβολέων τιμήθηκαν με το αργυρό μετάλλιο της Βουλής των Ελλήνων συνοδευόμενο από πάπυρο, ως ένδειξη «ευγνωμοσύνης της Εθνικής Αντιπροσωπείας» για την ηρωική πράξη της υποστολής της ναζιστικής σημαίας από το βράχο της Ακρόπολης, στις 30 Μαΐου 1941, καθώς και για την προσφορά τους στην Εθνική Αντίσταση. Στους κ.κ. Σάντα και Γλέζο προσφέρθηκε, επίσης, το δίτομο έργο του Βουλευτή κ. Κωνσταντίνου Γκιουλέκα «Ο πόλεμος – Έπος 1940-41», που περιλαμβάνει όλα τα δημοσιεύματα του ελληνικού τύπου της εποχής.

Στην τελετή παρέστησαν οι Αντιπρόεδροι της Βουλής κ.κ. Γιώργος Σούρλας, Έλσα Παπαδημητρίου, Αναστάσιος Νεράντζης και Γιάννης Δραγασάκης, ο πρώην Πρόεδρος της Βουλής, Βουλευτής του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος, κ. Απόστολος Κακλαμάνης, η πρώην Πρόεδρος της Βουλής, Βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας, κυρία Άννα Μπενάκη-Ψαρούδα, ο Γενικός Γραμματέας της Κοινοβουλευτικής Ομάδας της ΝΔ κ. Γιάννης Τραγάκης, ο Γραμματέας της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΠΑΣΟΚ κ. Δημήτρης Ρέππας, οι Κοινοβουλευτικοί Εκπρόσωποι του ΠΑΣΟΚ κ. Ευάγγελος Βενιζέλος και κ. Χρήστος Παπουτσής, ο Πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του Συνασπισμού Ριζοσπαστικής Αριστεράς κ. Αλέκος Αλαβάνος, ο Διευθυντής της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ κ. Δημήτρης Χατζησωκράτης, η Αντιπρόεδρος της Διαρκούς Επιτροπής Άμυνας και Εξωτερικών Υποθέσεων, Βουλευτής της ΝΔ, κυρία Κρινιώ Κανελλοπούλου, ο πρώην Υφυπουργός Εξωτερικών κ. Στάθης Παναγούλης, ο Γενικός Γραμματέας της Βουλής κ. Νίκος Στεφάνου και ο Ειδικός Γραμματέας κ. Δημήτρης Παπαγιάννης, ο Πρόεδρος και τα μέλη του προεδρείου του Συλλόγου των Υπαλλήλων της Βουλής, στελέχη του Κοινοβουλίου, συγγενείς και φίλοι των τιμωμένων.

Στην ομιλία του ο Πρόεδρος της Βουλής κ. Σιούφας είπε τα ακόλουθα:

«Σήμερα η Βουλή των Ελλήνων τιμά δύο από τους σημαντικότερους αγωνιστές και πατριώτες του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου. Δύο μεγάλους Έλληνες. Και η τιμή είναι ακόμη μεγαλύτερη γιατί είναι καθυστερημένη. Γιατί 67 χρόνια μετά, η πράξη τους άντεξε στον ποταμό των μεγάλων γεγονότων που μεσολάβησαν. Γιατί η πράξη τους, 67 χρόνια μετά, είναι ακόμα μοναδική, ιστορική και επίκαιρη. Όταν το βράδυ της 30ής Μαΐου 1941 ο Μανώλης Γλέζος και ο Απόστολος Σάντας κατέβαζαν την πολεμική σημαία του Τρίτου Ράιχ από την Ακρόπολη, ανέβαζαν ταυτόχρονα νοητά στον Ιερό Βράχο τη σημαία της μακραίωνης Ιστορίας Ελευθερίας των Ελλήνων, δύναμη και παράδειγμα για τους λαούς που αγωνίζονταν για Ελευθερία και Δημοκρατία. Τίποτε δεν ύψωσε το ηθικό του Ελληνικού Λαού τις ώρες της σκλαβιάς όσο η υποστολή εκείνης της σημαίας. Δύο νέα παιδιά εθελοντικά απαρνήθηκαν τη ζωή τους για να προσφέρουν στον Ελληνικό Λαό την πρώτη ανάσα της Αντίστασης και να τιμήσουν την Ιστορία των προγόνων τους. Δεν πιάστηκαν τότε γι’ αυτό, και ο θρύλος των αφανών αγωνιστών έκανε την πράξη ακόμα πιο τραυματική για τον κατακτητή. Πιάστηκαν αργότερα για άλλες αντιστασιακές δράσεις, φυλακίστηκαν, βασανίστηκαν, άντεξαν, παραδειγμάτισαν, νίκησαν.

Και δεν είναι μόνο προσωπική η εθνική προσφορά. Είναι και οικογενειακή. Ο αδελφός του Μανώλη Γλέζου, Νικόλαος, εκτελέστηκε για αντιστασιακή δράση με άλλους 90 πατριώτες, τον Μάιο του 1944, στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής.

Ο Απόστολος Σάντας και ο Μανώλης Γλέζος παρέμειναν σ’ όλη τους τη ζωή αγωνιστές της ιστορίας και των ιδεών τους. Σήμερα, αργοπορημένα, η Βουλή των Ελλήνων τους τιμά. Τιμά τη γενναία πράξη τους που 67 χρόνια πριν τίμησε την Ελλάδα, το Λαό της και την Ιστορία μας. Η Ελλάδα και κάθε Πατρίδα, κάθε Λαός, χρειάζεται στις κρίσιμες ιστορικές ώρες του, ανθρώπους σαν και σας. Σε τέτοιους αγώνες στηρίζεται η Ελευθερία, η Δημοκρατία και κατ’ επέκταση ο Κοινοβουλευτισμός. Η μεγαλύτερη τιμή που γίνεται σήμερα σ’ αυτή την αίθουσα είναι από σας τους δύο προς εμάς τους πολλούς. Είναι ότι έχουμε εμείς την τιμή, τη χαρά και την περηφάνια να σφίξουμε το δικό σας χέρι και να πάρουμε από εκείνη τη δική σας δύναμη που κράτησε και κρατάει την Ελλάδα όρθια!»

Στη συνέχεια, το λόγο πήραν ο κ. Απόστολος Σάντας και ο κ. Μανώλης Γλέζος.

Απόστολος Σάντας: «Κύριε Πρόεδρε, κύριοι Αντιπρόεδροι, κύριοι Βουλευτές, ευχαριστώ για τη μεγάλη τιμή που κάνετε στο πρόσωπο το δικό μου και του συναγωνιστή μου Μανώλη Γλέζου, αλλά θα μιλήσω για τον εαυτό μου.

Με τιμάτε σήμερα για την πράξη αυτή, δηλαδή το ότι δεν επιτρέψαμε στο βάρβαρο κατακτητή να βάλει το μισητό σύμβολο, που είχε τρομοκρατήσει ολόκληρη την Ευρώπη, πάνω στον ιερό βράχο της Ακρόπολης, όπου υπήρχαν τα ιερά και τα όσια των προγόνων μας. Τον ιερό βράχο της Ακρόπολης, που έδωσε τον πολιτισμό σε ολόκληρο τον κόσμο. Πήραμε αυτό το μισητό σύμβολο, την πολεμική τους σημαία, τους δώσαμε να καταλάβουν ότι η μάχη δεν τελείωσε, γιατί την προηγουμένη είχε τελειώσει η μάχη της Κρήτης και κομπορρημονούσαν ότι είχαν νικήσει και είχαν καταλάβει και την τελευταία γωνιά της χώρας οι Γερμανοί, και στη συνέχεια, βέβαια, αφού τους πήραμε την πολεμική τους σημαία, εδράσαμε στη μεγάλη Εθνική μας Αντίσταση και οι δύο, στα χρόνια της κατοχής. Η τιμή όμως αυτή αντανακλά -κι ένα μεγάλο μέρος της αναφέρεται- στους νεκρούς αγωνιστές και τις αγωνίστριες, τα παιδιά των Ελλήνων που έπεσαν στα πεδία των μαχών των αιθέρων και των θαλασσών, αγωνιζόμενα για ανώτερα ιδεώδη, για ελευθερία, ειρήνη, δημοκρατία και για πολλά περισσότερα ακόμη. Σας ευχαριστώ και πάλι για την τιμή που μου κάνετε».

Μανώλης Γλέζος: «Αγαπητέ Πρόεδρε, αγαπητοί πρώην συνάδελφοι και αγαπητοί προσκεκλημένοι, όπως εξήγησε ο σύντροφός μου, ο Λάκης Σάντας, ο συμβολισμός εκείνης της εκδήλωσης ήταν προφανής. Αλλά πρέπει να κάνουμε αποκατάσταση της πραγματικότητας και της αλήθειας, δεν ήταν η πρώτη αντιστασιακή πράξη. Είχε το συμβολισμό της συνέχειας του αγώνα μας εξαιτίας της ημέρας που έγινε, επίτηδες επιλεγμένης από εμάς, αλλά δεν ήταν η πρώτη αντιστασιακή πράξη, όπως συχνά αναφέρεται. Η πρώτη αντιστασιακή πράξη έγινε από έναν μαθητή του Βαρβάκειου σχολείου, που καταγόταν από τη Βυτίνα και μάλιστα από την πατρίδα της μάνας του Λάκη Σάντα. Όλοι οι νέοι τότε λέγαμε, αν είχαμε εμείς όπλα δεν θα έσπαγε το μέτωπο. Μια παρέα συζητούσε, ανάμεσά τους και ο Μαθιός Πόταγας. Συζητούσε γι’ αυτό το γεγονός. Ξαφνικά χάνεται ο Μαθιός Πόταγας και απ’ ότι μάθαμε εκ των υστέρων, πήγε και πήρε το πιστόλι του πατέρα του, πήρε δυναμίτες από τα λατομεία της περιοχής, με στόχο να ναρκοθετήσει το δρόμο, την ώρα που θα περνούσαν οι Γερμανοί πηγαίνοντας από τον Πύργο στην Τρίπολη και να τους πολεμήσει. Τελικά, εμφανίστηκε μία φάλαγγα της γερμανικής μεραρχίας αρμάτων μάχης Αδόλφος Χίτλερ-SS, όπως λεγόταν, και φτάνοντας εκεί, στη δημοσιά έξω από τη Βυτίνα, πετάγεται, άοπλος όμως, ο Μαθιός Πόταγας. Σηκώνει το χέρι του και λέει: Σταματήστε! Δεν θα σκλαβώσετε την πατρίδα μου. Αυτή τη στιγμή είμαι μόνος, αλλά πίσω μου ακολουθεί ολόκληρος ο ελληνικός λαός. Ο διοικητής σταμάτησε τη φάλαγγα. Ρωτάει το διερμηνέα τι λέει αυτό το παιδί. Δίσταζε εκείνος, ακόμα οι διερμηνείς δεν είχαν εξοικειωθεί στα μαρτύρια, του λέει όμως ο διοικητής, θα σε σκοτώσω αν δεν μου πεις. Αυτά τα μάθαμε από βοσκούς που παρακολουθούσαν τριγύρω. Και αναγκάστηκε και του είπε τι είπε το παιδί. Τραβάει το αυτόματο ο διοικητής και το εκτελεί. Αλλά δεν έφτασε αυτό. Διέταξε τους στρατιώτες του και πήραν έναν ογκόλιθο και συνέτριψαν το κεφάλι του παιδιού. Δεν έπρεπε να υπάρχουν τέτοια κεφάλια, όταν έχουν τέτοιες ιδέες. Διότι το μήνυμα που έδωσε το παιδί, ο Μαθιός Πόταγας, το κατάλαβε απολύτως ο ναζί αξιωματικός. «Σταματήστε! Δεν θα μας σκλαβώσετε. Με το στρατό, με τη πολεμική σας μηχανή, μπορείτε να μας καταλάβετε. Την ψυχή μας όμως δεν μπορείτε να τη σκλαβώσετε». Και αυτό το γεγονός έγινε 2 Μαΐου 1941, πριν ακόμα κατακτηθεί η Πελοπόννησος, που κατακτήθηκε στις 5 Μαΐου, και πριν κατακτηθεί ολόκληρη η Ελλάδα, με την κατάληψη της Κρήτης στις 31 Μαΐου. Αυτό ήταν το πρώτο γεγονός, είμαστε υποχρεωμένοι να το λέμε, για να μη γίνεται σύγχυση. Αυτή τη στιγμή αποτελεί έπαινο, όχι επειδή γίνεται σ’ εμάς, αλλά επειδή αναφέρεται σε μια αντιστασιακή πράξη, αποτελεί έπαινο της Βουλής, έπαινο του Προέδρου της που ενήργησε αυτόβουλα γι’ αυτή την ενέργεια, αντανακλάται η βούληση ολόκληρου του Ελληνικού Κοινοβουλίου προς τους αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης, και θα μπορούσα να κάνω και μία πρόταση. Υπάρχουν πάρα πολλοί αγωνιστές που πέρασαν από τη Βουλή, όλων των παρατάξεων, αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης. Θα μπορούσε η Βουλή των Ελλήνων να αφιερώσει μια ειδική εκδήλωση για τους βουλευτές που υπήρξαν αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης. Και πέρα απ’ αυτό, και για όλους τους αγωνιστές που ζουν μοναχοί τους, χωρίς να τους τιμάει κανείς, αποσύρονται από τη ζωή, οδεύουν προς το θάνατο, χωρίς καμιά διάκριση. Αυτούς σκεφτόμαστε, αυτούς θυμόμαστε και θεωρούμε ότι η τιμή που μας κάνετε ανήκει σε αυτούς αποκλειστικά. Ευχαριστώ».

Πηγή:Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων (ΑΠΕ)

Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις που αφορούν τα εθνικά θέματα, τις διεθνείς σχέσεις, την εξωτερική πολιτική, τα ελληνοτουρκικά και την εθνική άμυνα.