Δύσκολο να κατανοήσουμε ξεκάθαρα την «ευρωπαϊκή απάντηση» για τα γεγονότα στη Λιβύη.
Τα όργανα λήψεως αποφάσεων είναι πολλαπλά: Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, Ευρωπαϊκή διπλωματία υπό την ηγεσία της Κάθριν Άστον, Συμβούλιο Υπουργών Εξωτερικών, Ευρωπαϊκό Συμβούλιο των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων, το ΝΑΤΟ, χωρίς να υπολογίσουμε τις είκοσι επτά εθνικές διπλωματίες που μπορούν να λάβουν κατ ‘ιδίαν θέση και δεν παραλείπονται να το πράξουν.
Όλη η Ευρώπη ασχολείται με την ευρωπαϊκή απάντηση στο τέλος αυτής της φορτωμένης εβδομάδας.
Πρώτο βήμα: καταδίκη της βίας κατά του λάου
Σύμφωνα με το δικαίωμα των λαών στην αυτοδιάθεση, τα κράτη δεν πρέπει να παρεμβαίνουν στις εσωτερικές υποθέσεις των άλλων κρατών.
Αλλά όταν μια κατάσταση κλιμακώνεται και μια κυβέρνηση κάνει χρήση βίας για την καταστολή των διαφωνούντων, γίνεται επιτακτικό να αντιδράσουν τα άλλα κράτη για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων του ανθρώπου: καταρχήν με αποστασιοποίηση από τον τύραννο με ανοικτές καταγγελίες, στη συνέχεια, με συγκεκριμένες κυρώσεις.
Στο πνεύμα αυτό, τα ευρωπαϊκά κράτη αποφάσισαν ήδη την περασμένη εβδομάδα να διακόψουν τις συναλλαγές με την κυβέρνηση Καντάφι και να απαγορεύουν στα μέλη της το δικαίωμα να ταξιδεύουν σε ευρωπαϊκό έδαφος.
Συγκεκριμένα, τα κράτη μέλη έχουν αναστείλει τις θεωρήσεις και πάγωσαν τα ευρωπαϊκά περιουσιακά στοιχεία ορισμένων κοντινών ανθρώπων στην εξουσία, και συμφώνησαν για «κυρώσεις» που αφορούν ένα κατάλογο τραπεζών και κρατικών Λιβυκών ομολόγων, που συμμετέχουν στη χρηματοδότηση της κυβέρνησης.
Εκτός από τις κυρώσεις, ο στόχος είναι να επιβραδύνει τις μάχες που χρειάζονται κεφαλαία (χρηματοδότηση των όπλων, των μισθοφόρων …) για να συνεχιστούν.
Αλλά θα είναι αυτό πραγματικά αποτελεσματικό, δεδομένου ότι, αν πιστεύουμε τους New York Times, ο Καντάφι φέρεται να διαθέτει «δέκα δισεκατομμύρια δολάρια σε μετρητά κρυμμένα στην Τρίπολη»;
Δεύτερο βήμα: η διακοπή των διπλωματικών σχέσεων
Ενώ στη Λιβύη, η κατάσταση επιδεινώθηκε από τις δύο πλευρές, όπου ένας εκπρόσωπος των «εναλλακτικών» στην εξουσία αναδύεται και μπορεί να διεκδικήσει την αντιπροσώπευση των προσδοκιών του λαού, το ΜΕΣ (Μεταβατικό Εθνικό Συμβούλιο), τα ευρωπαϊκά κράτη άρχισαν να προβληματιστούν για τις διπλωματικές σχέσεις που είχαν συναγάγει με το Καντάφι. Αναγνωρίζουν τα κράτη, όχι τις κυβερνήσεις: από ποια στιγμή και μετά παύει η εξουσία να είναι νόμιμη;
Αν, βέβαια, ο Καντάφι συνεχίζει να θεωρεί το εαυτό του ως νόμιμο, και στέλνει τους απεσταλμένους του σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες (ιδίως στην Ελλάδα, στην Πορτογαλία και ιδιαίτερα στην Μάλτα, στην οποίαν πρότεινε να διαδραματίσει διαμεσολαβητικό ρόλο) για να τους εξηγήσει την θέση του, οι Ευρωπαίοι συναντιούνται επίσης με τα μέλη της αντιπολίτευσης, όπως η Άστον η οποία συναντήθηκε την Τετάρτη με δύο εκπροσώπους του ΜΕΣ στο Στρασβούργο.
Αλλά από εκεί και πέρα για να αναγνωρίσουν επίσημα την αντιπολίτευση ως νόμιμο συνομιλητή, υπάρχει απόσταση.
Έτσι, παρά την έκκληση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σε αυτή τη κατεύθυνση, που ψηφίστηκε με συντριπτική πλειοψηφία, η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας δεν πήρε τέτοια απόφαση, δηλώνοντας ότι η επιλογή ανήκει στα κράτη μέλη.
Από τη πλευρά των κρατών, οι υπουργοί των Εξωτερικών της Γερμανίας και της Βρετανίας έλαβαν θέση με έκκληση προς τους συνομηλίκους τους σε μια επιστολή: «Πρέπει να σταματήσουμε τη συνεργασία με τον Καντάφι (…), θα πρέπει να παραιτηθεί για να επιτρέψει μια πραγματική δημοκρατική μεταμόρφωση της χώρας,” έγραψαν.
Αλλά η πιο ριζοσπαστική πρωτοβουλία ήρθε την επόμενη ημέρα, από την πλευρά της Γαλλίας.
Τα πολλά σχόλια για την καθυστερημένη ανταπόκριση της στις εξεγέρσεις στην Τυνησία είχαν πιθανότατα ζεματίσει τη γαλλική διπλωματία, η οποία αυτή τη φορά αποφάσισε να πάρει το προβάδισμα με το να είναι η πρώτη που αναγνώρισε επίσημα το ΜΕΣ ως τον μόνο νόμιμο εκπρόσωπο του λιβυκού λαού.
Νωρίς το απόγευμα, το Φόρεϊν Όφις στο Λονδίνο, την ακολούθησε.
Αυτές οι μεμονωμένες πρωτοβουλίες, πριν από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο που συγκλήθηκε ειδικά για τη διευθέτηση του προβλήματος, εξέπληξε τους συνεργάτες τους.
Το Βερολίνο εξέφρασε σκεπτικισμό σχετικά με την πρωτοβουλία της Γαλλίας: «Θεωρώ ότι η κατάσταση είναι ακόμα πολύ συγκεχυμένη για να αποφασίσουμε πώς πρέπει να προχωρήσουμε», είπε ο Υφυπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων του γερμανικού κράτους, ο Werner Hoyer.
Για τον τελευταίο, ακόμα και αν η σημερινή κυβέρνηση είναι «αναξιόπιστη», οι δομές μιας μεταβατικής κυβέρνησης «είναι ακόμα ασαφείς».
Ίδια άποψη από την ιταλική πλευρά: «Αυτή είναι η απόφαση μιας μόνης κυβέρνησης, νομίζω ότι είναι καλύτερα να ακούμε τη θέση ολόκληρης της ευρωπαϊκής κοινότητας» χαριτολόγησε ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι.
Το Βέλγιο δήλωσε επίσης να συμφωνεί με αυτή την κατεύθυνση.
“Αυτό που φαίνεται να σοκάρει το περισσότερο, είναι ο απόλυτος μονόδρομος του Γάλλου πρόεδρου, χωρίς καμία διαβούλευση με τους εταίρους του.
Αυτό προκαλεί μια αντίδραση ερεθισμού, ακόμη πιο βαθιά, ίσως, επειδή το συνηθίζει.
Ο Γάλλος πρόεδρος δίνει την εικόνα στην Ευρώπη, ενός ηγέτη ο οποίος ανταποκρίνεται επιδερμικά, ασφαλώς δραστήριος, αλλά που προσπαθεί συχνά να περάσει “βίαια”, εξηγεί η Νάταλι Nougayrède σε ένα chat που φιλοξενείται από τη lemonde.fr .
Άλλοι έχουν επικρίνει ανοιχτά τις γαλλικές μεθόδους, όπως ο πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου: «Οι Ευρωπαίοι καλά θα έκαναν να λάβουν τις αποφάσεις τους κατά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και όχι μια μέρα πριν».
Ο Γερμανός υπουργός άμυνας, εν τω μεταξύ, είπε ότι «δεν συμφωνεί καθόλου με το δημόσιο ανακάτεμα των επιλογών για λογούς εντυπωσιασμού (…) και την αναίρεση τους την επόμενη ημέρα στο τραπέζι των διαβουλεύσεων. Όλα αυτά δεν είναι πειστικά.»
Από την άλλη πλευρά της Μεσογείου, η αντίδραση του στρατοπέδου Καντάφι ήταν ραγδαία: «Η Λιβύη σκέφτεται να διακόψει τις σχέσεις της με τη Γαλλία, λόγω των πληροφοριών που κυκλοφορούν σχετικά με τη βλαβερή δράση της Γαλλίας στις εσωτερικές υποθέσεις της Λιβύης», δήλωσε ένας υπεύθυνος.
Με ένα επιπλέον τάκλιν ειδικά αφιερωμένο στον επικεφαλή του γαλλικού κράτους, καθώς η κυβέρνηση προειδοποίησε, σε ανακοίνωση της, ότι θα αποκαλύψει ένα “σοβαρό μυστικό” για τη χρηματοδότηση της εκλογής του Νικολά Σαρκοζί, που θα μπορούσε να οδηγήσει στην πτώση του. Τίποτα δεν έχει διαρρεύσει για την ώρα.
Τρίτο βήμα: μια ένοπλη επέμβαση;
Πέρα από τη διπλωματική απάντηση μπορεί να προκληθεί μια στρατιωτική απάντηση.
Αυτό προτείνει ο Νικολά Σαρκοζί, με «στοχευμένες αεροπορικές επιθέσεις», με σκοπό να καταστραφεί η αεράμυνα που διαθέτει η Λιβύη.
Πράγματι, η λιβυκή κυβέρνηση χρησιμοποιεί τον αέρα για να συντρίψει την αντίσταση με βομβαρδισμούς.
Η Δύση σχεδιάζει να το σταματήσει εμποδίζοντας τα αεροσκάφη της να πετούν πάνω από ορισμένες στρατηγικές πόλεις όπως η Βεγγάζη, όπου η αντίσταση είναι συγκεντρωμένη.
Η λύση αυτή τρέχει κάτω από τον όρο «αεροπορικός αποκλεισμός » ή “no-fly-zone”, και διαιρεί τους Δυτικούς, ορισμένοι έχοντας επιφυλάξεις για την σκοπιμότητα της.
Η ανακοίνωση του Νικολά Σαρκοζί, που υποστηρίζεται από τον Ντέιβιντ Κάμερον, «θύμωσε» εμφανώς το Βερολίνο, σύμφωνα το Spiegel: οι προτάσεις αυτές “σε καμία περίπτωση δεν έχουν εγκριθεί από την Μέρκελ”, δήλωσε μια κυβερνητική πηγή.
Την Παρασκευή το πρωί, ο Jean Asselborn, ο Λουξεμβούργιος Υπουργός Εξωτερικών, προειδοποίησε ότι τυχόν «θεατρική χειρονομία» προς το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα ήταν αντιπαραγωγική, κάνοντας έμμεση αναφορά στη θέση του Παρισιού.
Επί της ουσίας, η Γερμανία φαίνεται να μιλήσει για την πλειοψηφία των κρατών δηλώνοντας ότι «η ώρα του ΝΑΤΟ δεν έχει έρθει». Οι 28 υπουργοί του ΝΑΤΟ συναντιούνται από χθες για να αποφασίσουν το τι θα πράξουν.
Λίγη τάξη στην ευρωπαϊκή απάντηση: τα αποτελέσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου
Κατά τη διάρκεια του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, που διήρκεσε δύο ώρες περισσότερο από το αναμενόμενο, οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων κατόρθωσαν την Παρασκευή να βρουν μια κοινή θέση, στο μέσο μεταξύ των προσδοκιών όλων.
Στο διπλωματικό μέτωπο, ο Χέρμαν Βαν Ρόμπεϊ, Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ανακοίνωσε ότι οι ηγέτες είχαν συμφωνήσει να αναγνωρίσουν το ΜΕΣ ως νόμιμο συνομιλητή. Μετά από αυτήν την πολιτική δήλωση, θα πρέπει οι εθνικές διπλωματίες να ξεκινήσουν διάλογο με το ΜΕΣ με την αποστολή των πρεσβευτών τους.
Όσον αφορά τη στρατιωτική δράση, ο συμβιβασμός συνοψίζεται από τον Νικολά Σαρκοζί, που κατά την αποχώρησή του από το Συμβούλιο, δήλωσε την «διαθεσιμότητα» της Γαλλίας και του Ηνωμένου Βασιλείου, «υπό τη ρητή προϋπόθεση ότι τα Ηνωμένα Έθνη το εύχονται, ότι ο Αραβικός Σύνδεσμος το αποδέχεται και ότι οι νέες αρχές της Λιβύης (προσφάτως αναγνωρισμένες από την Ευρώπη) το επιθυμούν».
Οι στρατιωτικές ενέργειες θα ήταν «στοχευμένες» και «καθαρά αμυντικές» και θα πραγματοποιηθούν «στις μόνες περιπτώσεις όπου ο Καντάφι θα έκανε χρήση χημικών όπλων ή της αεροπορίας κατά πληθυσμών που διαδηλώνουν χωρίς βία».
Ο κ. Σαρκοζί επιβεβαίωσε ότι καμία δράση θα λάβει χώρα χωρίς την εντολή των Ηνωμένων Εθνών.
Η Άνγκελα Μέρκελ από την πλευρά της, παραμένει «θεμελιωδώς σκεπτικιστική» έναντι μιας στρατιωτικής επέμβασης.
Τέλος, ο Ντέιβιντ Κάμερον ανακοίνωσε πως θα κοιτάξει για «πετρελαϊκές κυρώσεις» έναντι της Λιβύης.
Αναμένοντας, κατά συνέπεια, τις εξελίξεις της κατάστασης στη Λιβύη …
Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις που αφορούν τα εθνικά θέματα, τις διεθνείς σχέσεις, την εξωτερική πολιτική, τα ελληνοτουρκικά και την εθνική άμυνα.
Δεν ανταποκρίνεται στους στόχους ενίσχυσης της, το πρόγραμμα για την Ευρωπαϊκή Αμυντική Βιομηχανία, ύψους 1,5 δισ. ευρώ, εκτιμά το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο (ΕΕΣ).
Σε έκθεση που δημοσίευσε σήμερα, το ΕΕΣ ζητά αρτιότερο σχεδιασμό του προγράμματος για την ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία (EDIP) και καλύτερη ισορροπία μεταξύ των στόχων πολιτικής, του προτεινόμενου προϋπολογισμού και του χρονοδιαγράμματος. Η διαβούλευση με το ΕΕΣ επί της πρότασης, είναι υποχρεωτική.
Η ΕΕ, αντιμέτωπη με την επανεμφάνιση πολεμικών επιχειρήσεων μεγάλης κλίμακας στην Ευρώπη, έχει θέσει την άμυνα σε πολύ υψηλή θέση στην ατζέντα της. Η πρόταση EDIP προορίζεται ως το πρώτο βήμα για την εφαρμογή της ευρωπαϊκής βιομηχανικής στρατηγικής στον τομέα της άμυνας.
Στόχος είναι να ενισχυθεί η ευρωπαϊκή βιομηχανική και τεχνολογική βάση στον τομέα της άμυνας (ΕΒΤΒΑ), ειδικότερα δε να διασφαλιστεί η έγκαιρη διαθεσιμότητα και προμήθεια αμυντικών προϊόντων. Παράλληλα επιδιώκεται η συμβολή στην ανάκαμψη, στην ανασυγκρότηση και στον εκσυγχρονισμό της αμυντικής ικανότητας της Ουκρανίας.
«Η νομοθετική πρόταση της ΕΕ για την ενίσχυση της αμυντικής βιομηχανικής ετοιμότητάς της, χρήζει αρτιότερου σχεδιασμού. Αναγκαία είναι επίσης η επίτευξη κατάλληλης ισορροπίας μεταξύ των στόχων πολιτικής, του προτεινόμενου προϋπολογισμού και του σχετικού χρονοδιαγράμματος», δήλωσε ο Marek Opioła, Μέλος του ΕΕΣ και αρμόδιος για τη γνώμη.
Το ΕΕΣ επισημαίνει τον κίνδυνο, το χρηματοδοτικό κονδύλιο που προτείνεται, ύψους 1,5 δισ. ευρώ, να μην ανταποκρίνεται στις φιλοδοξίες του προγράμματος. Τονίζει ότι η Επιτροπή δεν αξιολόγησε το ύψος της ενωσιακής δημοσιονομικής στήριξης που απαιτείται για την υλοποίηση των προτεινόμενων μέσων πολιτικής.
Η στήριξη της Ουκρανίας
Όσον αφορά το μέσο στήριξης της Ουκρανίας, που περιλαμβάνεται στην πρόταση, το ΕΕΣ διαπιστώνει ότι δεν ορίζεται συγκεκριμένο χρηματοδοτικό κονδύλιο. Τα κράτη μέλη συμφώνησαν να χρησιμοποιήσουν τα κέρδη που αποφέρει η επένδυση δεσμευμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων με σκοπό τη στήριξη της Ουκρανίας · ένα ποσοστό των εσόδων θα μπορούσε να διοχετευθεί στην Ουκρανίας. Ωστόσο, το ΕΕΣ εκτιμά ότι η αδυναμία πρόβλεψης, τόσο του ύψους της χρηματοδότησης από τη συγκεκριμένη πηγή, όσο και της διάρκειάς της, ενέχει κινδύνους.
Πηγή: ΑΜΠΕ
Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις που αφορούν τα εθνικά θέματα, τις διεθνείς σχέσεις, την εξωτερική πολιτική, τα ελληνοτουρκικά και την εθνική άμυνα.
Το… κοινό μυστικό εκατομμυρίων Ευρωπαίων έβγαλε σε δημόσια θέα ο πρώην πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μάριο Ντράγκι, παραδίδοντας την ογκώδη –και πολύ σημαντική- έκθεση που του είχαν ζητήσει η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, για τις ενέργειες που θεωρούνται επείγουσες για να βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε ένα περιβάλλον όπου ήδη η Κίνα και οι ΗΠΑ προηγούνται με διαφορά ασφαλείας.
Ο κ. Ντράγκι επέδειξε την ανάγκη που όλες οι κυβερνήσεις και όλα τα όργανα σχεδιασμού πολιτικών και λήψης απόφασης της ΕΕ ήδη γνώριζαν: Η Ένωση χρειάζεται μαζικές και επείγουσες –πρόσθετες- επενδύσεις εκατοντάδων δισεκατομμυρίων για να… πλησιάσει ξανά τις δύο υπερδυνάμεις στην τεχνολογία, την καινοτομία και την έρευνα.
Όπως επισημαίνεται από μεγάλα ευρωπαϊκά πρακτορεία, επί της ουσίας ο Μάριο Ντράγκι προειδοποίησε την Ευρωπαϊκή Ένωση ότι βρίσκεται αντιμέτωπη με «υπαρξιακή πρόκληση» αν δεν στραφεί σε μεγάλες επενδύσεις και αν δεν επαναφέρει και δεν εφαρμόσει τον μοχλό ανάπτυξης μέσω «έκδοσης εργαλείων κοινού χρέους», ομολόγων, κλπ.
Ο κ. Ντράγκι παρέδωσε σε λιτή δημόσια τελετή την έκθεσή του στην πρόεδρο της Κομισιόν την περασμένη Δευτέρα. Σε γενικές γραμμές, επισημαίνει –προειδοποιεί- πως η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται σε οικονομική υστέρηση σε σχέση με τις Ηνωμένες Πολιτείες και θα πρέπει να συνεχίσει την κοινή έκδοση χρέους για τη βελτίωση της παραγωγικότητας αλλά και την ενίσχυση της ασφάλειάς της (αμυντικές δαπάνες).
Η Ένωση χρειάζεται κατά τον ίδιο πολύ περισσότερο συντονισμό στη βιομηχανική πολιτική, ταχύτερες αποφάσεις και μαζικές επενδύσεις, αν θέλει να συμβαδίσει στον οικονομικό τομέα με ανταγωνιστές όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Κίνα.
Μετά την επιτυχία του ιστορικού σχεδίου ανάκαμψης έπειτα από την πανδημία της Covid, η ΕΕ θα πρέπει «να συνεχίσει την έκδοση εργαλείων κοινού χρέους για την χρηματοδότηση κοινών προγραμμάτων επενδύσεων με στόχο την αύξηση της παραγωγικότητας και της ασφάλειας της ΕΕ», σημειώνει στην εισαγωγή της 400σέλιδης έκθεσης ο πρώην πρωθυπουργός της Ιταλίας και πρώην πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, επισημαίνοντας το οικονομικό «χάσμα» που χωρίζει την Ευρώπη από τις ΗΠΑ.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση χρειάζεται επιπλέον επενδύσεις ύψους 750-800 δισεκατομμυρίων ευρώ ετησίως — που αντιστοιχούν στο 5% του ΑΕΠ – , πολύ υψηλότερο του 1%-2% του Σχεδίου Μάρσαλ για την ανοικοδόμηση της Ευρώπης μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όπως επισημαίνει το Euronews.
170 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΣΕ 400 ΣΕΛΙΔΕΣ
«Οι ανάγκες για επενδύσεις είναι τεράστιες», προειδοποίησε ο Μάριο Ντράγκι κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στις Βρυξέλλες, παρουσία της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Επιμένοντας ότι υπάρχει ανάγκη «δραστικής αλλαγής» στην ευρωπαϊκή προσέγγιση, παρουσίασε ορισμένες από τις «170 προτάσεις του».
Η ιδέα της έκδοσης κοινού χρέους παραμένει πάντως κόκκινη γραμμή για πολλές χώρες της βόρειας Ευρώπης, με προεξάρχουσα την Γερμανία, που εξακολουθούν να φοβούνται ότι θα υπερχρεωθούν για να καλύψουν τις καθυστερήσεις των χωρών του ευρωπαϊκού νότου. Ήδη, λίγες ώρες μετά τη δημοσιοποίηση της έκθεσης Ντράγκι, ο υπουργός Οικονομίας της Γερμανίας, Κρίστιαν Λίντνερ δήλωσε πως η ΕΕ θα πρέπει να εργαστεί για την κινητοποίηση των αναπτυξιακών δυνάμεων του ιδιωτικού τομέα και όχι για περισσότερο δημόσιο δανεισμό.
“Ωστόσο, ο κοινός δανεισμός της ΕΕ δεν θα λύσει τα διαρθρωτικά προβλήματα”, δήλωσε ο Λίντνερ, προσθέτοντας ότι το κύριο πρόβλημα δεν είναι η έλλειψη επιδοτήσεων, αλλά η γραφειοκρατία.
Ο Μάριο Ντράγκι αναγνωρίζει ότι αυτό το σχέδιο δεν είναι εφικτό, εκτός «αν συντρέξουν οι πολιτικές και θεσμικές συνθήκες», προσθέτει το Euronews.
Επισημαίνει την ανάγκη κινητοποίησης ιδιωτικών κεφαλαίων για την χρηματοδότηση της καινοτομίας, μέσω της δημιουργίας μίας πραγματικής «Ενωσης αγορών κεφαλαίων».
«Το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα ανά κάτοικο έχει αυξηθεί σχεδόν επί δύο φορές στις Ηνωμένες Πολιτείες σε σχέση με την Ευρώπη από το 2000», προειδοποιεί ο πρώην πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στην έκθεση αυτή, τη σύνταξη της οποίας υπενθυμίζουμε ζήτησε η πρόεδρος της Κομισιόν και προφανώς κάπως θα πρέπει να την αξιοποιήσει.
Τα πορίσματα της έκθεσης του Μάριο Ντράγκι προορίζονται να γίνουν πηγή έμπνευσης του έργου της νέας Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τα πέντε προσεχή χρόνια.
Symbolbild zum Thema EU-Wirtschaft, Konjunkturrückgang, Rezession in der Eurozone
ΣΤΑΣΙΜΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΥΦΕΣΗ
Η Ευρωπαϊκή Ένωση πλήττεται από οικονομική στασιμότητα εδώ και ενάμισι χρόνο. Οι επιδόσεις της στην υπέρβαση της κρίσης που προκλήθηκε από την πανδημία ήταν χαμηλότερες σε σχέση με τις ΗΠΑ, όπως συνέβη και με τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008.
Η υστέρηση εξηγείται «κυρίως με τη μεγαλύτερη επιβράδυνση της παραγωγικότητας στην Ευρώπη» και αντιπροσωπεύει απειλή για το κοινωνικό της μοντέλο, προειδοποιεί ο Μάριο Ντράγκι.
«Αν η Ευρώπη δεν καταφέρει να γίνει παραγωγικότερη, θα είμαστε αναγκασμένοι να κάνουμε επιλογές. Δεν θα μπορούμε ταυτόχρονα να έχουμε ηγετική θέση στον τομέα των νέων τεχνολογιών, να είμαστε υπόδειγμα κλιματικής υπευθυνότητας και ανεξάρτητος παράγοντας στην διεθνή σκηνή. Δεν θα μπορούμε να χρηματοδοτήσουμε το κοινωνικό μας μοντέλο. Θα πρέπει να αναθεωρήσουμε προς τα κάτω ορισμένες έως και το σύνολο των φιλοδοξιών μας. Πρόκειται για μία υπαρξιακή πρόκληση».
ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΠΥΛΩΝΕΣ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΝΤΡΑΓΚΙ
Οι προτάσεις τις οποίες καταγράφει στην έκθεσή του ο πρώην πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες: την τόνωση της καινοτομίας και την κάλυψη του χάσματος που υπάρχει αυτή τη στιγμή με τις ΗΠΑ, τον συνδυασμό της απανθρακοποίησης της οικονομίας με την ανταγωνιστικότητα, και την αύξηση της ασφάλειας και τη μείωση των εξαρτήσεων.
Ειδικά για τη διασύνδεση της ανταγωνιστικότητας με την πράσινη μετάβαση, ο κ. Ντράγκι επεσήμανε πως η αγορά ενέργειας της ΕΕ λειτουργεί βάσει ενός σχεδιασμού (TargetModel) από την εποχή όπου στο ενεργειακό μείγμα κυριαρχούσαν το φυσικό αέριο και τα ορυκτά καύσιμα, κάτι που δεν ισχύει σήμερα, ενώ στην αγορά κυριαρχούν εδραιωμένα συμφέροντα, με αποτέλεσμα να μην αξιοποιούνται τα οφέλη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας μεταξύ άλλων για μείωση των τιμών ενέργειας.
Τα κύρια ερωτήματα, κατά τον Μάριο Ντράγκι, είναι πώς θα χρηματοδοτηθούν οι τεράστιες επενδύσεις που χρειάζονται και πώς θα μπορέσουν οι 27 να συντονίσουν τις πολιτικές τους.
Όπως σημείωσε ο κ. Ντράγκι, η στρατηγική περιέχει 170 αναλυτικές προτάσεις, οι οποίες είναι αμέσως εφαρμόσιμες χάρη στο προβάδισμα της Ευρώπης όσον αφορά την ποιότητα της εκπαίδευσης, των συστημάτων υγείας και των συστημάτων κοινωνικής ευημερίας.
The flags of China and the European Union waving. International relations and diplomacy.
ΤΟ ΧΑΣΜΑ ΣΤΗΝ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ ΕΝΑΝΤΙ ΤΩΝ ΗΠΑ
Όσον αφορά τους πυλώνες της στρατηγικής που προτείνει, ο κ. Ντράγκι σημείωσε κατ’ αρχήν πως πρέπει να κλείσει το χάσμα στην καινοτομία με τις ΗΠΑ, καθώς η Ευρώπη βρίσκεται σε μια «στατική βιομηχανική δομή» με εταιρίες μεσαίου μεγέθους στους ίδιους τομείς όπως πριν 20 χρόνια, τη στιγμή που οι ΗΠΑ έχουν μεταβεί στην ψηφιακή εποχή.
Υπενθύμισε πως από το 2008, το 30% των εταιριών με αξία πέραν του 1 δις ευρώ εγκατέλειψαν την ΕΕ, με τις πλείστες να πηγαίνουν στις ΗΠΑ. Η αδυναμία στον τομέα της τεχνολογίας, όπως είπε, περιορίζει παράλληλα και την καινοτομία σε παραδοσιακούς τομείς.
Σε σχέση με τον δεύτερο πυλώνα, τον συνδυασμό της ανταγωνιστικότητας με την πράσινη μετάβαση, ο κ. Ντράγκι σημείωσε πως η αγορά ενέργειας της ΕΕ σήμερα «είναι ακόμα σχεδιασμένη για μια εποχή όταν το φυσικό αέριο και τα ορυκτά καύσιμα ήταν τα σημαντικά στοιχεία του ενεργειακού μείγματος».
Το 2020, συνέχισε, το φυσικό αέριο καθόριζε τις τιμές της ενέργειας κατά το 60%, παρά το ότι αποτελούσε μόλις 20% του μείγματος, ενώ στην αγορά κυριαρχούν «εδραιωμένα συμφέροντα» και η ενέργεια αποτελούσε μηχανή εσόδων για τους εθνικούς προϋπολογισμούς.
Το αποτέλεσμα, πρόσθεσε, είναι πως δεν μπορούμε να αξιοποιήσουμε τα οφέλη των ανανεώσιμων για τους καταναλωτές, και για αυτό «πρέπει να στοχεύσουμε στην αποσύνδεση» ώστε οι πολίτες να δουν τη διαφορά στους λογαριασμούς.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο πρώην επικεφαλής της ΕΚΤ υπογράμμισε την ανάγκη καθαρών τεχνολογιών και την αύξηση της παροχής πράσινης ενέργειας, κάτι που κάνουν με κίνητρα οι ΗΠΑ, τη στιγμή που η Κίνα ανταγωνίζεται την ΕΕ στην παραγωγή αυτών των τεχνολογιών.
Τρίτον, ο κ. Ντράγκι αναφέρθηκε στον πυλώνα των προτάσεων που αφορούν την αύξηση της ασφάλειας και τη μείωση των των εξαρτήσεων, μεταξύ άλλων μέσω εξωτερικής οικονομικής πολιτικής, συμφωνίες με χώρες κλειδιά και οικοδόμηση των δυνατοτήτων της αμυντικής βιομηχανίας.
ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΣΧΟΛΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΕΔΡΟΥ
Μιλώντας στο πλαίσιο της συνέντευξης Τύπου, η κ. Φον ντερ Λάιεν υπογράμμισε πως από τότε που ζήτησε τη συγκεκριμένη έκθεση από τον κ. Ντράγκι, πριν έναν χρόνο, το θέμα της ανταγωνιστικότητας έχει κερδίσει δυναμική στις συζητήσεις των κρατών μελών, με την ίδια να το αναδεικνύει στις πολιτικές κατευθυντήριες γραμμές για τη δεύτερη θητεία της τις οποίες δημοσίευσε τον Ιούλιο ενόψει της έγκρισης της υποψηφιότητας της από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Στην παρέμβασή της, η κ. Φον ντερ Λάιεν εστίασε σε τρεις εισηγήσεις της έκθεσης που θεώρησε σημαντικές: την ανάγκη να προχωρήσουν η ψηφιακή και η πράσινη μετάβαση – καθώς οι βάσεις έχουν μπει – μέσω της στήριξης στη βιομηχανία, την ανάγκη για ενίσχυση των δεξιοτήτων των εργαζομένων που θα παράγουν και θα χειρίζονται νέες τεχνολογίες, και την ανάγκη η ΕΕ να είναι ανθεκτική ώστε να καταστεί ανταγωνιστική εστιάζοντας σε ζητήματα όπως την πρόσβαση σε κρίσιμες πρώτες ύλες, απαραίτητα εξαρτήματα ή διασύνδεση στον τομέα της ενέργειας.
Εξηγώντας τη φιλοσοφία της ογκώδους έκθεσης, ο κ. Ντράγκι σημείωσε πως αν και έχει ειπωθεί πολλές φορές πως η ανάπτυξη στην ΕΕ επιβραδύνεται, έως και πριν δύο χρόνια δεν θα γινόταν η σημερινή συζήτηση. Ωστόσο σήμερα, επεσήμανε, το παγκόσμιο εμπόριο έχει επίσης επιβραδυνθεί, η αγορά της Κίνας είναι λιγότερη ανοιχτή και μάλιστα ανταγωνίζεται την ΕΕ, η Ευρώπη έχει χάσει τη Ρωσία ως κύρια πηγή φτηνής ενέργειας, και πλέον πρέπει να επενδύσει στην άμυνα της για πρώτη φορά από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Στο παρελθόν, σημείωσε, η Ευρώπη μπορούσε να επενδύει στην αύξηση του πληθυσμού, ο οποίος αναμένεται να μειωθεί σταδιακά την επόμενη δεκαετία, τη στιγμή που η παραγωγικότητα παραμένει αδύναμη και οι φιλοδοξίες αυξάνονται, τόσο στον τομέα της κλιματικής αλλαγής όσο και στην άμυνα, παράλληλα με την ανάγκη να διατηρηθεί το μοντέλο κοινωνικής πρόνοιας της ηπείρου.
«Οι επενδύσεις που προϋποθέτουν όλα αυτά είναι τεράστιες» τόνισε, κάνοντας λόγο για ανάγκη αύξησης των επενδύσεων κατά 5% του ΑΕΠ, στα επίπεδα που καταγράφηκαν τελευταία φορά τις δεκαετίες του 1960 και του 1970. Η ανάπτυξη, συνέχισε, είναι κρίσιμης σημασίας ώστε η ΕΕ να μπορεί να διασφαλίσει τις ιδρυτικές αξίες της ευημερίας, της ισότητας, της ελευθερίας και της δημοκρατίας.
ΒΑΡΟΥΦΑΚΗΣ ΚΑΙ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΗ ΑΠΕΡΓΙΑ
Τον Μάρτιο του 2024, όταν οι Βρυξέλλες και άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες και πόλεις συγκλονίζονταν από τον ξεσηκωμό των οργανωμένων γεωργοκτηνοτρόφων, απαιτώντας αλλαγές στις πολιτικές της ΕΕ για την πράσινη μετάβαση και την προστασία του περιβάλλοντος και τη διαφύλαξη των συμφερόντων των αγροτών έναντι του αθέμιτου ανταγωνισμού που υφίστανται από συναδέλφους τους σε τρίτες χώρες, όπου δεν εφαρμόζονται τα αυστηρά και δαπανηρά κριτήρια καταλληλότητας προϊόντων που επιβάλλονται στην ΕΕ, ο οικονομολόγος Γιάνης Βαρουφάκης είχε δημοσιεύσει ένα άρθρο στον ευρωπαϊκό Τύπο, το οποίο άγγιζε κάποια από τα θέματα που αγγίζει σήμερα και η έκθεση Ντράγκι.
Ο κ. Βαρουφάκης είχε γράψει μεταξύ άλλων σε εκείνο το άρθρο: «Επί πλέον, υπάρχουν δύο πρόσθετα προβλήματα που αγνοούνται εσκεμμένα. Το ένα είναι η Πράσινη Συμφωνία της ΕΕ, που οι Βρυξέλλες διατυμπανίζουν αλλά δεν έχουν τη δυνατότητα να χρηματοδοτήσουν. Παραδείγματος χάριν, στην Ολλανδία το κορυφαίο οικολογικό πρόβλημα είναι τα νιτρικά άλατα που δηλητηριάζουν δεκαετίες τώρα τον υδροφόρο ορίζοντα. Μετά από δεκαετίες που η κυβέρνηση έκανε τα στραβά μάτια, ξάφνου – υπό την πίεση των Βρυξελλών – απαίτησε από τους Ολλανδούς αγρότες να λύσουν το πρόβλημα με δικό τους κόστος, μεταξύ άλλων μέτρων, “θυσιάζοντας” μία στις τρεις αγελάδες.
Ακόμα πιο δυσεπίλυτο είναι το δεύτερο πρόβλημα που προκάλεσε η 15ετής οικονομική ύφεση που ακολούθησε το τραπεζικό Κραχ του 2008. Το αποτέλεσμα των πανευρωπαϊκών πολιτικών λιτότητας, που ήταν η βασική πολιτική αντιμετώπισης της κρίσης αυτής, ήταν η κατάρρευση των επενδύσεων.
Τα αποτελέσματα αυτής της επιλογής είναι καταιγιστικά: Η επενδυτική απεργία ευθύνεται για τη σημερινή αποβιομηχάνιση της Γερμανίας και της Βόρειας Ιταλίας ταυτόχρονα.
Ολόκληρο το βιομηχανικό καρτέλ της Βόρειας και Κεντρικής Ευρώπης αποδομείται και, έτσι, αδυνατεί να χρηματοδοτεί την Κοινή Αγροτική Πολιτική, όπως είχε συμφωνηθεί με τους τσιφλικάδες του Βορρά από την δεκαετία του ’50.
Παράλληλα, μένει με άδεια τα ταμεία η Πράσινη Συμφωνία της ΕΕ, με τα βάρη της να πέφτουν δυσανάλογα στους ώμους των αγροτών και των λαϊκών τάξεων.
Με άλλα λόγια», επισήμανε ο κ. Βαρουφάκης, «για τον ξεσηκωμό ακόμα και των πλουσιότερων Γερμανών και Ολλανδών μεγαλοαγροτών, που για πρώτη φορά συναγωνίζονται τους Έλληνες, Γάλλους και Ισπανούς συναδέλφους τους στις κινητοποιήσεις και στα μπλόκα, ευθύνεται ο ανόητος χειρισμός της αναπόφευκτης κρίσης του ευρώ».
Από το περιοδικό Insider
Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις που αφορούν τα εθνικά θέματα, τις διεθνείς σχέσεις, την εξωτερική πολιτική, τα ελληνοτουρκικά και την εθνική άμυνα.
Αλί Χαμενεΐ. Φωτ. Office of the Iranian Supreme Leader/WANA (West Asia News Agency) via REUTERS
Ανέφερε ότι «θρηνεί» για τον θάνατο του ηγέτη της Χεζμπολάχ Χασάν Νασράλα
Τις «ΗΠΑ και ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες» που «ψευδώς υποστηρίζουν ότι φέρνουν ειρήνη και ηρεμία στην περιοχή» κατηγόρησε ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, για τις περιφερειακές εντάσεις στη Μέση Ανατολή, στις πρώτες του δηλώσεις μετά την πυραυλική επίθεση στο Ισραήλ.
Είπε ότι πρέπει να «χαθούν» από την περιοχή, ώστε οι χώρες της περιοχής να ζήσουν ειρηνικά.
Ανέφερε επίσης ότι «θρηνεί» για τον θάνατο του ηγέτη της Χεζμπολάχ Χασάν Νασράλα, αλλά δεν ανέβαλε το πρόγραμμά του επειδή το πένθος του Ιράν είναι μια «αναζωογονητική και κινητήρια δύναμη».
Η εντολή εκτόξευσης πυραύλων στο Ισραήλ την Τρίτη δόθηκε από τον ανώτατο ηγέτη της χώρας – ο οποίος παραμένει σε ασφαλή τοποθεσία, δήλωσε ανώτερος Ιρανός αξιωματούχος στο πρακτορείο ειδήσεων Reuters.
Ναυτεμπορική
Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις που αφορούν τα εθνικά θέματα, τις διεθνείς σχέσεις, την εξωτερική πολιτική, τα ελληνοτουρκικά και την εθνική άμυνα.
