I used to think that if there was reincarnation, I wanted to come back as the president or the pope or as a .400 baseball hitter. But now I would like to come back as the bond market. You can intimidate everybody.
του Γιάνη Βαρουφάκη
Το θαύμα που περίμεναν (ότι ίσως η παγκόσμια οικονομία απογειωθεί βοηθώντας την ευρωζώνη να ξεπεράσει την Κρίση) δεν έγινε και το δηλητήριο το οποίο χορηγούσαν ως φάρμακο (συνδυασμός μεγάλων δανείων στα πτωχευμένα κράτη υπό τον όρο της σμίκρυνσης του εθνικού εισοδήματός τους) απεδείχθη… δηλητηριώδες. Οποία έκπληξις!
Έπρεπε λοιπόν να φτάσουμε στα τέλη του 2011 για να αποδεχθούν οι ευρωπαίοι ηγέτες μας την απλή πραγματικότητα ότι η χρεοκοπία του ελληνικού δημοσίου απλώς αναβλήθηκε (ενώ παράλληλα διογκώνεται) με την Μνημονιακή πολιτική που ακολουθούν εδώ και ενάμιση χρόνο. Μπορεί δημοσίως να λένε ότι το Μνημόνιο απέτυχε επειδή δεν εφαρμόστηκε αλλά, πιστέψτε με, γνωρίζουν καλά ότι, όπως και να εφαρμοζόταν (βλ. π.χ. την Ιρλανδία όπου εφαρμόστηκε έως τελευταίας τελείας), η αποτυχία του ήταν δεδομένη ως προς το ένα και μοναδικό, εν τέλει, ζητούμενο: Την μείωση του ποσοστού χρέους των υπερχρεωμένων κρατών-μελών της ευρωζώνης.
Κάπου εκεί, στα μέσα του Αυγούστου, και αφού η Κρίση πέρασε τα όρια της λεγόμενης περιφέρειας [εισβάλλοντας στην Ιταλία (με τα spreads της να χτυπούν κόκκινο) και στην Γαλλία (όπου οι τράπεζες μπήκαν στην τελική ευθεία της πλήρους απομόνωσής τους από την διατραπεζική αγορά)], οι ιθύνοντες άρχισαν να συνειδητοποιούν τι συμβαίνει. Να καταλαβαίνουν ότι τα ψέματα τελείωσαν. Μαζί τους τελείωσε και η Μνημονιακή πολιτική που εξορκίζει την πτώχευση, στοχοποιεί όσους τολμούν να αναφέρονται σε αυτήν, και επιμένει στα παχυλά δάνεια από τα οποία θα αποπληρώνονται οι (πτωχευμένες) τράπεζες, υπό τον όρο γενικευμένης λιτότητας που συρρικνώνει τους ρυθμούς ανάπτυξης παντού, με αποτέλεσμα να αυξάνονται τα ελλείμματα και να διογκώνονται κι άλλο τα χρέη.
Στο σημείο αυτό, όπου συνειδητοποίησαν πως το παραμύθι τελείωσε, ήρθε η Απορία: “Και τώρα τι κάνουμε;”, σκέφτηκαν με “κάποια” καθυστέρηση. Υπό το καθεστώς πανικού, αποφάσισαν να ξανασκεφτούν την κήρυξη πτώχευσης των πτωχευμένων (ή, πιο ευγενικά, την αναδιάρθρωση του χρέους τους) ως μία λύση. “Αν είναι να πρέπει συνέχεια να τους δανείζουμε την ώρα που το χρέος τους διογκώνεται, μήπως είναι καλύτερα να τους αφήσουμε να κάνουν στάση πληρωμών στους δανειστές τους και εμείς, τα χρήματα που θα τους δίναμε να τα δώσουμε στις δικές μας τράπεζες για να καλύψουμε τις ζημίες που θα τους προκαλέσει η στάση πληρωμών;”
Θα μου πείτε: Και γιατί δεν το είχαν σκεφτεί αυτό νωρίτερα να γλυτώναμε την ταλαιπωρία, την αδιέξοδη λιτότητα, τα πάρε-δόθε της τρόικα, την αγωνία για τις δόσεις; Ο λόγος διττός: Πρώτον, επειδή στις αρχές του 2010 τα χρέη του δημοσίου μας στις τράπεζές τους ήταν περισσότερα από ότι σήμερα, δύο περίπου χρόνια μετά, αφού από τότε το ευρωπαϊκό δημόσιο έχει πάρει στους ώμους τους μεγάλο μέρος του δημόσιου προς τις τράπεζες χρέους. Δεύτερον, όσο μειωτικό και να ακούγεται για τους ηγέτες μας, δεν είχαν συνειδητοποιήσει ότι μια τριπλή κρίση χρέους-τραπεζών-ύφεσης δεν ξεπερνιέται με περισσότερο χρέος και μικρότερο ΑΕΠ.
Έτσι φτάσαμε στην παρούσα ιστορική στιγμή όπου κάποιοι εκ των ισχυρών σκέφτονται σοβαρά να κλείσουν την κάνουλα των δανείων προς το ελληνικό δημόσιο, να το αφήσουν να κάνει στάση πληρωμών και να στείλουν το ζεστό παραδάκι στις τράπεζές τους. Τι τους σταματάει όμως; Γιατί θεωρώ σχεδόν βέβαιο ότι και η επόμενη δόση θα δοθεί; Η απάντηση είναι απλή: Επειδή δεν μπορούν να προβλέψουν το κόστος μιας στάσης πληρωμών για το τραπεζικό σύστημά τους. Να το πω απλά: Όταν η Αμερικανική κυβέρνηση, υπό υπουργίας του Hank Paulson, άφησε την Lehman Brothers να πτωχεύσει, ο Paulson είχε υπολογίσει ότι τα χρέη της Lehman δεν ξεπερνούσαν τα $60 δις. Σκέφτηκε λοιπόν ότι αν την αφήσει να κλείσει, θα δώσει ένα μάθημα στους υπόλοιπους και με το πολύ $100 δις θα κάλυπτε την μαύρη τρύπα που θα άνοιγε η κατάρρευση της Lehman. Εκείνο που δεν είχε υπολογίσει ήταν τα στοιχήματα τα οποία είχαν γίνει για το αν η Lehman θα κλείσει. Στοιχήματα τα οποία είχαν βάλει άλλες τράπεζες, επενδυτικές και κανονικές, τα οποία ήταν τόσο αλληλένδετα που τελικά κατέληξαν να είναι αδύνατον να υπολογιστεί το χρηματικό ποσό που χρειαζόταν για να καλυφθεί το κενό που άφησε στο χρηματοπιστωτικό σύστημα η Lehman. Για του λόγου το αληθές, σκεφτείτε τούτο: Ξέρετε πόσοι υπάλληλοι του λογιστικού οίκου Price Waterhouse Coopers μαζί με εργαζόμενους της τ. Lehman εργάζονται σήμερα, τρία ολόκληρα χρόνια μετά την κατάρρευση της Lehman, προσπαθώντας να ξεμπλέξουν το κουβάρι της πεσούσας τράπεζας ώστε να ανακαλύψουν πόσα χρωστάει σε ποιον και αν κάποιος χρωστάει σε εκείνην; Επτακόσιοι πενήντα! Μάλιστα. Και ξέρετε για πόσο καιρό προβλέπεται να εργάζονται έως ότου βρουν άκρη οι εν λόγω λογιστές; Τουλάχιστον δεκαπέντε χρόνια ακόμα!
Τι σχέση αυτή η, όντως, ενδιαφέρουσα ιστορία με την πτώχευση του ελληνικού δημοσίου; Έχει και παραέχει: Η Ελλάδα είναι η Lehman του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος. Ήταν το κλίμα (το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα) στραβό, το έφαγε κι ο γάιδαρος (μια απειλούμενη στάση πληρωμών του ελληνικού δημοσίου), παράγινε το κακό (καταρρέουν οι Γαλλο-γερμανικές τράπεζες, πλήρως απομονωμένες από τις διεθνείς χρηματαγορές καθώς κανείς δεν τολμά να τις δανείσει φοβούμενοι ότι δεν θα πάρουν τα χρήματά τους πίσω – όπως ακριβώς φοβούνται για το ελληνικό, το πορτογαλικό, το ιρλανδικό και τώρα πια και το Ιταλικό δημόσιο). Γιατί αυτός ο φόβος; Επειδή ξέρουν καλά ότι πάνω στα δεκαέξι ψωροδισεκατομμύρια ευρώ που χρωστά το δημόσιό μας στις Γαλλικές, φερ’ ειπείν τράπεζες, έχουν “χτιστεί” πολλαπλάσια στοιχήματα έκδοσης άλλων τραπεζών (ή παραρτημάτων τους) τα οποία δεν έχουν καταγραφεί ποτέ. Όπως και με την κατάρρευση της Lehman, η οποία έφερε στην επιφάνεια τον κρυμμένο όγκο του παγόβουνου των χρεών των υπόλοιπων, έτσι και με μια ελληνική στάση πληρωμών όλοι οι τραπεζίτες του κόσμου τρέμουν ότι θα κάνει την εμφάνισή του ένα υπέρογκο ποσό χρεών που έχει “χτίσει” το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα (υπό την μορφή στοιχημάτων) επί των ορατών χρεών του…
Αυτός ο φόβος είναι το μοναδικό εμπόδιο που θα σταματήσει την τρόικα από το να μην δώσει τις δόσεις στο ελληνικό δημόσιο. Στο τέλος θα δοθεί εκτός αν αποφασίσουν οι Γερμανοί και οι Γάλλοι να ρισκάρουν (επιτρέποντας μια ελληνική στάση πληρωμών) με σκοπό να ανακαλύψουν τον όγκο των τραπεζικών χρεών που έχουν οικοδομηθεί πάνω στα ορατά χρέη. Έως τώρα δεν έχουν δείξει την τάση να πάρουν αυτό το τερατώδες ρίσκο. Όμως, τις τελευταίες μέρες κερδίζει έδαφος ένα σενάριο που ενισχύει εκείνους που πιστεύουν ότι συμφέρει τις πλεονασματικές χώρες μια στάση πληρωμών. Είναι το εξής:
Η Ελλάδα προβαίνει σε στάση πληρωμών και παράλληλα η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ): (α) μειώνει τα επιτόκια σχεδόν στο μηδέν, και (β) δημιουργεί έως και €2 τρις νέου χρήματος με το οποίο αγοράζει μαζικά μετοχές τραπεζών (ακόμα και ελληνικών) και ομόλογα των υπόλοιπων (πλην Ελλάδας) κρατών ώστε να στηρίξει τις αγορές.
Σύμφωνα με τους θιασώτες του σεναρίου αυτού, οι κινήσεις αυτές, εφόσον αστραπιαίες και αποφασιστικές, θα πετύχουν ταυτόχρονα την εξαφάνιση του ελληνικού προβλήματος χρέους, την σημαντική υποτίμηση του ευρώ (που θα βοηθήσει τις εκτός ευρωζώνης εξαγωγές ελλειμματικών και πλεονασματικών χωρών) και, τέλος, τον τερματισμό της συζήτησης περί ευρωομολόγων κλπ. Όσο για την Ελλάδα, το σενάριο αυτό προβλέπει παραμονή της στην ευρωζώνη με ακόμα πιο γρήγορη συρρίκνωση του ελληνικού δημοσίου, μείωση του ΑΕΠ μας κατά 35% με 40% (σε σχέση με σήμερα, και όχι σε σχέση με το 2009), κατάργηση (ουσιαστικά) των συντάξεων (καθώς τα ασφαλιστικά ταμεία θα πτωχεύσουν μαζί με το δημόσιο) και συγχώνευση των τραπεζών σε μία ή το πολύ δύο (υπό την χρηματοδότηση της ΕΚΤ και υπό τον όρο την απόλυση του 80% των τραπεζο-υπαλλήλων).
Ας αφήσουμε, σε αυτό το σημείο, την συζήτηση για το τι θα σημαίνει κάτι τέτοιο για την Ελλάδα. Σας διαβεβαιώ ότι οι ευρωπαίοι ηγέτες δεν ενδιαφέρονται για αυτό. Το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι κατά πόσον μια στάση πληρωμών της Ελλάδας, επιλεγμένη από την ΕΕ, θα μπορέσει να μείνει στο πλαίσιο του παραπάνω σεναρίου. Αν το σενάριο αυτό πείσει, τότε τον Δεκέμβρη η στάση πληρωμών θα είναι πραγματικότητα. Όσο δεν πείθει, η φαρσοκωμωδία της διαπραγμάτευσης του κ. Βενιζέλου με την τρόικα θα επαναλαμβάνεται κάθε δίμηνο.
Κλείνω με τους λόγους που θεωρώ ότι το σενάριο αυτό στερείται βάσης τόσο στην πολιτική όσο και στην καθαρά οικονομική πραγματικότητα της υπαρκτής Ευρώπης (όπως λέγαμε κάποτε του “υπαρκτού σοσιαλισμού”). Στο πολιτικό επίπεδο, η ΕΚΤ δεν έχει την ευχέρεια να ρίξει τα επιτόκια τόσο γρήγορα και επιθετικά στο 0% καθώς η Γερμανία απειλείται από αυξημένο πληθωρισμό (αντίθετα με την υπόλοιπη ευρωζώνη) και μια τέτοια κίνηση θα αυξήσει κατά πολύ την κλιμακούμενη σύγκρουση της ΕΚΤ με την Γερμανία – κάτι που κρίνω όλο και λιγότερο πιθανόν δεδομένης της ταυτότητας του επόμενου Προέδρου της ΕΚΤ ο οποίος, ως Ιταλός, θα κάνει ό,τι περνάει από το χέρι του να αποδείξει ότι είναι Γερμανότερος των Γερμανών. Στο οικονομικό στερέωμα, οι λόγοι που το σενάριο αυτό είναι βαθειά νυχτωμένο είναι ότι δεν λαμβάνει υπ’ όψη του τα δομικά, αρχιτεκτονικά προβλήματα της ευρωζώνης.
Πράγματι, πρόκειται για σενάριο που θεωρεί την ευρωζώνη ως πανομοιότυπη με την δολαριοζώνη (γνωστή και ως ΗΠΑ). Δεν είναι όμως. Από την στιγμή που οι αγορές και οι πολίτες της ευρωζώνης έχουν αρχίσει να υπολογίζουν ότι η πιθανότητα διάλυσης του ευρώ είναι μη αμελητέα, ένα ευρώ σε μια ελληνική τράπεζα έχει μικρότερη προσδοκώμενη αξία από ένα ευρώ σε μια Ιταλική, το οποίο υπολείπεται της προσδοκώμενης αξίας ενός ευρώ σε Γαλλική τράπεζα, το οποίο με την σειρά του υπολείπεται της αξίας ενός ‘γερμανικού’ ευρώ. Από την στιγμή που αυτές οι προσδοκίες έχουν αναδυθεί, μια μείωση του επιτοκίου της ΕΚΤ δεν μπορεί να τις εξαφανίσει όσο γενναία και να είναι. Αντίθετα, θα εκληφθεί ως ένδειξη πανικού από την ΕΚΤ και, έτσι, θα πυροδοτήσει φυγόκεντρες δυνάμεις που θα επισπεύσουν την έξοδο της Γερμανίας από το ευρώ, και συνεπώς την κατάρρευση του κοινού νομίσματος.
Συμπερασματικά, τις τελευταίες ημέρες κερδίζει έδαφος ένα σενάριο-χίμαιρα το οποίο ενδυναμώνει όσους βορειο-ευρωπαίους, υπό το καθεστώς πανικού, αρχίζουν να το πιστεύουν, προτείνοντας στην τρόικα να μην δώσει την επόμενη δόση, πυροδοτώντας έτσι τεχνηέντως μια ελεγχόμενη (εύχονται) στάση πληρωμών του ελληνικού δημοσίου. Το σενάριο αυτό είναι απατηλό, καθώς δεν υπολογίζει τις καταστροφικές συνέπειες για το ευρωσύστημα που οφείλονται στην κακή του αρχική δόμηση. Όμως αυτό δεν σημαίνει ότι δεν κερδίζει έδαφος. Η τραγωδία της Ευρώπης έγκειται στο γεγονός ότι είτε επικρατήσει αυτό το σενάριο είτε η Ευρώπη συνεχίσει όπως πορεύεται (με τις δόσεις να δίνονται με αντάλλαγμα όλο και πιο απάνθρωπες ανθρωποθυσίες – καθώς το να μιλάμε απλώς για λιτότητα πια αποτελεί ασέλγεια επί της ελληνικής γλώσσας), η κατάρρευση του ευρώ είναι προδιαγεγραμμένη, όπως και η νέα δεκαετία του ’30 που θα ακολουθήσει. Εκτός βέβαια κι αν η Ευρώπη μας ξαφνιάσει ευχάριστα και αλλάξει ρότα. Προς το παρόν κανένα μαντάτο δεν αφήνει περιθώριο τέτοιας αισιοδοξίας. Από την άλλη ίσως (ποιος ξέρει;) να βρισκόμαστε στο σκοτεινότερο δευτερόλεπτο της νύχτας, εκείνο που προηγείται του πρώτου σκιρτήματος της ανατολής.
Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις που αφορούν τα εθνικά θέματα, τις διεθνείς σχέσεις, την εξωτερική πολιτική, τα ελληνοτουρκικά και την εθνική άμυνα.
Δεν ανταποκρίνεται στους στόχους ενίσχυσης της, το πρόγραμμα για την Ευρωπαϊκή Αμυντική Βιομηχανία, ύψους 1,5 δισ. ευρώ, εκτιμά το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο (ΕΕΣ).
Σε έκθεση που δημοσίευσε σήμερα, το ΕΕΣ ζητά αρτιότερο σχεδιασμό του προγράμματος για την ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία (EDIP) και καλύτερη ισορροπία μεταξύ των στόχων πολιτικής, του προτεινόμενου προϋπολογισμού και του χρονοδιαγράμματος. Η διαβούλευση με το ΕΕΣ επί της πρότασης, είναι υποχρεωτική.
Η ΕΕ, αντιμέτωπη με την επανεμφάνιση πολεμικών επιχειρήσεων μεγάλης κλίμακας στην Ευρώπη, έχει θέσει την άμυνα σε πολύ υψηλή θέση στην ατζέντα της. Η πρόταση EDIP προορίζεται ως το πρώτο βήμα για την εφαρμογή της ευρωπαϊκής βιομηχανικής στρατηγικής στον τομέα της άμυνας.
Στόχος είναι να ενισχυθεί η ευρωπαϊκή βιομηχανική και τεχνολογική βάση στον τομέα της άμυνας (ΕΒΤΒΑ), ειδικότερα δε να διασφαλιστεί η έγκαιρη διαθεσιμότητα και προμήθεια αμυντικών προϊόντων. Παράλληλα επιδιώκεται η συμβολή στην ανάκαμψη, στην ανασυγκρότηση και στον εκσυγχρονισμό της αμυντικής ικανότητας της Ουκρανίας.
«Η νομοθετική πρόταση της ΕΕ για την ενίσχυση της αμυντικής βιομηχανικής ετοιμότητάς της, χρήζει αρτιότερου σχεδιασμού. Αναγκαία είναι επίσης η επίτευξη κατάλληλης ισορροπίας μεταξύ των στόχων πολιτικής, του προτεινόμενου προϋπολογισμού και του σχετικού χρονοδιαγράμματος», δήλωσε ο Marek Opioła, Μέλος του ΕΕΣ και αρμόδιος για τη γνώμη.
Το ΕΕΣ επισημαίνει τον κίνδυνο, το χρηματοδοτικό κονδύλιο που προτείνεται, ύψους 1,5 δισ. ευρώ, να μην ανταποκρίνεται στις φιλοδοξίες του προγράμματος. Τονίζει ότι η Επιτροπή δεν αξιολόγησε το ύψος της ενωσιακής δημοσιονομικής στήριξης που απαιτείται για την υλοποίηση των προτεινόμενων μέσων πολιτικής.
Η στήριξη της Ουκρανίας
Όσον αφορά το μέσο στήριξης της Ουκρανίας, που περιλαμβάνεται στην πρόταση, το ΕΕΣ διαπιστώνει ότι δεν ορίζεται συγκεκριμένο χρηματοδοτικό κονδύλιο. Τα κράτη μέλη συμφώνησαν να χρησιμοποιήσουν τα κέρδη που αποφέρει η επένδυση δεσμευμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων με σκοπό τη στήριξη της Ουκρανίας · ένα ποσοστό των εσόδων θα μπορούσε να διοχετευθεί στην Ουκρανίας. Ωστόσο, το ΕΕΣ εκτιμά ότι η αδυναμία πρόβλεψης, τόσο του ύψους της χρηματοδότησης από τη συγκεκριμένη πηγή, όσο και της διάρκειάς της, ενέχει κινδύνους.
Πηγή: ΑΜΠΕ
Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις που αφορούν τα εθνικά θέματα, τις διεθνείς σχέσεις, την εξωτερική πολιτική, τα ελληνοτουρκικά και την εθνική άμυνα.
Το… κοινό μυστικό εκατομμυρίων Ευρωπαίων έβγαλε σε δημόσια θέα ο πρώην πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μάριο Ντράγκι, παραδίδοντας την ογκώδη –και πολύ σημαντική- έκθεση που του είχαν ζητήσει η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, για τις ενέργειες που θεωρούνται επείγουσες για να βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε ένα περιβάλλον όπου ήδη η Κίνα και οι ΗΠΑ προηγούνται με διαφορά ασφαλείας.
Ο κ. Ντράγκι επέδειξε την ανάγκη που όλες οι κυβερνήσεις και όλα τα όργανα σχεδιασμού πολιτικών και λήψης απόφασης της ΕΕ ήδη γνώριζαν: Η Ένωση χρειάζεται μαζικές και επείγουσες –πρόσθετες- επενδύσεις εκατοντάδων δισεκατομμυρίων για να… πλησιάσει ξανά τις δύο υπερδυνάμεις στην τεχνολογία, την καινοτομία και την έρευνα.
Όπως επισημαίνεται από μεγάλα ευρωπαϊκά πρακτορεία, επί της ουσίας ο Μάριο Ντράγκι προειδοποίησε την Ευρωπαϊκή Ένωση ότι βρίσκεται αντιμέτωπη με «υπαρξιακή πρόκληση» αν δεν στραφεί σε μεγάλες επενδύσεις και αν δεν επαναφέρει και δεν εφαρμόσει τον μοχλό ανάπτυξης μέσω «έκδοσης εργαλείων κοινού χρέους», ομολόγων, κλπ.
Ο κ. Ντράγκι παρέδωσε σε λιτή δημόσια τελετή την έκθεσή του στην πρόεδρο της Κομισιόν την περασμένη Δευτέρα. Σε γενικές γραμμές, επισημαίνει –προειδοποιεί- πως η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται σε οικονομική υστέρηση σε σχέση με τις Ηνωμένες Πολιτείες και θα πρέπει να συνεχίσει την κοινή έκδοση χρέους για τη βελτίωση της παραγωγικότητας αλλά και την ενίσχυση της ασφάλειάς της (αμυντικές δαπάνες).
Η Ένωση χρειάζεται κατά τον ίδιο πολύ περισσότερο συντονισμό στη βιομηχανική πολιτική, ταχύτερες αποφάσεις και μαζικές επενδύσεις, αν θέλει να συμβαδίσει στον οικονομικό τομέα με ανταγωνιστές όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Κίνα.
Μετά την επιτυχία του ιστορικού σχεδίου ανάκαμψης έπειτα από την πανδημία της Covid, η ΕΕ θα πρέπει «να συνεχίσει την έκδοση εργαλείων κοινού χρέους για την χρηματοδότηση κοινών προγραμμάτων επενδύσεων με στόχο την αύξηση της παραγωγικότητας και της ασφάλειας της ΕΕ», σημειώνει στην εισαγωγή της 400σέλιδης έκθεσης ο πρώην πρωθυπουργός της Ιταλίας και πρώην πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, επισημαίνοντας το οικονομικό «χάσμα» που χωρίζει την Ευρώπη από τις ΗΠΑ.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση χρειάζεται επιπλέον επενδύσεις ύψους 750-800 δισεκατομμυρίων ευρώ ετησίως — που αντιστοιχούν στο 5% του ΑΕΠ – , πολύ υψηλότερο του 1%-2% του Σχεδίου Μάρσαλ για την ανοικοδόμηση της Ευρώπης μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όπως επισημαίνει το Euronews.
170 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΣΕ 400 ΣΕΛΙΔΕΣ
«Οι ανάγκες για επενδύσεις είναι τεράστιες», προειδοποίησε ο Μάριο Ντράγκι κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στις Βρυξέλλες, παρουσία της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Επιμένοντας ότι υπάρχει ανάγκη «δραστικής αλλαγής» στην ευρωπαϊκή προσέγγιση, παρουσίασε ορισμένες από τις «170 προτάσεις του».
Η ιδέα της έκδοσης κοινού χρέους παραμένει πάντως κόκκινη γραμμή για πολλές χώρες της βόρειας Ευρώπης, με προεξάρχουσα την Γερμανία, που εξακολουθούν να φοβούνται ότι θα υπερχρεωθούν για να καλύψουν τις καθυστερήσεις των χωρών του ευρωπαϊκού νότου. Ήδη, λίγες ώρες μετά τη δημοσιοποίηση της έκθεσης Ντράγκι, ο υπουργός Οικονομίας της Γερμανίας, Κρίστιαν Λίντνερ δήλωσε πως η ΕΕ θα πρέπει να εργαστεί για την κινητοποίηση των αναπτυξιακών δυνάμεων του ιδιωτικού τομέα και όχι για περισσότερο δημόσιο δανεισμό.
“Ωστόσο, ο κοινός δανεισμός της ΕΕ δεν θα λύσει τα διαρθρωτικά προβλήματα”, δήλωσε ο Λίντνερ, προσθέτοντας ότι το κύριο πρόβλημα δεν είναι η έλλειψη επιδοτήσεων, αλλά η γραφειοκρατία.
Ο Μάριο Ντράγκι αναγνωρίζει ότι αυτό το σχέδιο δεν είναι εφικτό, εκτός «αν συντρέξουν οι πολιτικές και θεσμικές συνθήκες», προσθέτει το Euronews.
Επισημαίνει την ανάγκη κινητοποίησης ιδιωτικών κεφαλαίων για την χρηματοδότηση της καινοτομίας, μέσω της δημιουργίας μίας πραγματικής «Ενωσης αγορών κεφαλαίων».
«Το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα ανά κάτοικο έχει αυξηθεί σχεδόν επί δύο φορές στις Ηνωμένες Πολιτείες σε σχέση με την Ευρώπη από το 2000», προειδοποιεί ο πρώην πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στην έκθεση αυτή, τη σύνταξη της οποίας υπενθυμίζουμε ζήτησε η πρόεδρος της Κομισιόν και προφανώς κάπως θα πρέπει να την αξιοποιήσει.
Τα πορίσματα της έκθεσης του Μάριο Ντράγκι προορίζονται να γίνουν πηγή έμπνευσης του έργου της νέας Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τα πέντε προσεχή χρόνια.
Symbolbild zum Thema EU-Wirtschaft, Konjunkturrückgang, Rezession in der Eurozone
ΣΤΑΣΙΜΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΥΦΕΣΗ
Η Ευρωπαϊκή Ένωση πλήττεται από οικονομική στασιμότητα εδώ και ενάμισι χρόνο. Οι επιδόσεις της στην υπέρβαση της κρίσης που προκλήθηκε από την πανδημία ήταν χαμηλότερες σε σχέση με τις ΗΠΑ, όπως συνέβη και με τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008.
Η υστέρηση εξηγείται «κυρίως με τη μεγαλύτερη επιβράδυνση της παραγωγικότητας στην Ευρώπη» και αντιπροσωπεύει απειλή για το κοινωνικό της μοντέλο, προειδοποιεί ο Μάριο Ντράγκι.
«Αν η Ευρώπη δεν καταφέρει να γίνει παραγωγικότερη, θα είμαστε αναγκασμένοι να κάνουμε επιλογές. Δεν θα μπορούμε ταυτόχρονα να έχουμε ηγετική θέση στον τομέα των νέων τεχνολογιών, να είμαστε υπόδειγμα κλιματικής υπευθυνότητας και ανεξάρτητος παράγοντας στην διεθνή σκηνή. Δεν θα μπορούμε να χρηματοδοτήσουμε το κοινωνικό μας μοντέλο. Θα πρέπει να αναθεωρήσουμε προς τα κάτω ορισμένες έως και το σύνολο των φιλοδοξιών μας. Πρόκειται για μία υπαρξιακή πρόκληση».
ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΠΥΛΩΝΕΣ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΝΤΡΑΓΚΙ
Οι προτάσεις τις οποίες καταγράφει στην έκθεσή του ο πρώην πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες: την τόνωση της καινοτομίας και την κάλυψη του χάσματος που υπάρχει αυτή τη στιγμή με τις ΗΠΑ, τον συνδυασμό της απανθρακοποίησης της οικονομίας με την ανταγωνιστικότητα, και την αύξηση της ασφάλειας και τη μείωση των εξαρτήσεων.
Ειδικά για τη διασύνδεση της ανταγωνιστικότητας με την πράσινη μετάβαση, ο κ. Ντράγκι επεσήμανε πως η αγορά ενέργειας της ΕΕ λειτουργεί βάσει ενός σχεδιασμού (TargetModel) από την εποχή όπου στο ενεργειακό μείγμα κυριαρχούσαν το φυσικό αέριο και τα ορυκτά καύσιμα, κάτι που δεν ισχύει σήμερα, ενώ στην αγορά κυριαρχούν εδραιωμένα συμφέροντα, με αποτέλεσμα να μην αξιοποιούνται τα οφέλη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας μεταξύ άλλων για μείωση των τιμών ενέργειας.
Τα κύρια ερωτήματα, κατά τον Μάριο Ντράγκι, είναι πώς θα χρηματοδοτηθούν οι τεράστιες επενδύσεις που χρειάζονται και πώς θα μπορέσουν οι 27 να συντονίσουν τις πολιτικές τους.
Όπως σημείωσε ο κ. Ντράγκι, η στρατηγική περιέχει 170 αναλυτικές προτάσεις, οι οποίες είναι αμέσως εφαρμόσιμες χάρη στο προβάδισμα της Ευρώπης όσον αφορά την ποιότητα της εκπαίδευσης, των συστημάτων υγείας και των συστημάτων κοινωνικής ευημερίας.
The flags of China and the European Union waving. International relations and diplomacy.
ΤΟ ΧΑΣΜΑ ΣΤΗΝ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ ΕΝΑΝΤΙ ΤΩΝ ΗΠΑ
Όσον αφορά τους πυλώνες της στρατηγικής που προτείνει, ο κ. Ντράγκι σημείωσε κατ’ αρχήν πως πρέπει να κλείσει το χάσμα στην καινοτομία με τις ΗΠΑ, καθώς η Ευρώπη βρίσκεται σε μια «στατική βιομηχανική δομή» με εταιρίες μεσαίου μεγέθους στους ίδιους τομείς όπως πριν 20 χρόνια, τη στιγμή που οι ΗΠΑ έχουν μεταβεί στην ψηφιακή εποχή.
Υπενθύμισε πως από το 2008, το 30% των εταιριών με αξία πέραν του 1 δις ευρώ εγκατέλειψαν την ΕΕ, με τις πλείστες να πηγαίνουν στις ΗΠΑ. Η αδυναμία στον τομέα της τεχνολογίας, όπως είπε, περιορίζει παράλληλα και την καινοτομία σε παραδοσιακούς τομείς.
Σε σχέση με τον δεύτερο πυλώνα, τον συνδυασμό της ανταγωνιστικότητας με την πράσινη μετάβαση, ο κ. Ντράγκι σημείωσε πως η αγορά ενέργειας της ΕΕ σήμερα «είναι ακόμα σχεδιασμένη για μια εποχή όταν το φυσικό αέριο και τα ορυκτά καύσιμα ήταν τα σημαντικά στοιχεία του ενεργειακού μείγματος».
Το 2020, συνέχισε, το φυσικό αέριο καθόριζε τις τιμές της ενέργειας κατά το 60%, παρά το ότι αποτελούσε μόλις 20% του μείγματος, ενώ στην αγορά κυριαρχούν «εδραιωμένα συμφέροντα» και η ενέργεια αποτελούσε μηχανή εσόδων για τους εθνικούς προϋπολογισμούς.
Το αποτέλεσμα, πρόσθεσε, είναι πως δεν μπορούμε να αξιοποιήσουμε τα οφέλη των ανανεώσιμων για τους καταναλωτές, και για αυτό «πρέπει να στοχεύσουμε στην αποσύνδεση» ώστε οι πολίτες να δουν τη διαφορά στους λογαριασμούς.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο πρώην επικεφαλής της ΕΚΤ υπογράμμισε την ανάγκη καθαρών τεχνολογιών και την αύξηση της παροχής πράσινης ενέργειας, κάτι που κάνουν με κίνητρα οι ΗΠΑ, τη στιγμή που η Κίνα ανταγωνίζεται την ΕΕ στην παραγωγή αυτών των τεχνολογιών.
Τρίτον, ο κ. Ντράγκι αναφέρθηκε στον πυλώνα των προτάσεων που αφορούν την αύξηση της ασφάλειας και τη μείωση των των εξαρτήσεων, μεταξύ άλλων μέσω εξωτερικής οικονομικής πολιτικής, συμφωνίες με χώρες κλειδιά και οικοδόμηση των δυνατοτήτων της αμυντικής βιομηχανίας.
ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΣΧΟΛΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΕΔΡΟΥ
Μιλώντας στο πλαίσιο της συνέντευξης Τύπου, η κ. Φον ντερ Λάιεν υπογράμμισε πως από τότε που ζήτησε τη συγκεκριμένη έκθεση από τον κ. Ντράγκι, πριν έναν χρόνο, το θέμα της ανταγωνιστικότητας έχει κερδίσει δυναμική στις συζητήσεις των κρατών μελών, με την ίδια να το αναδεικνύει στις πολιτικές κατευθυντήριες γραμμές για τη δεύτερη θητεία της τις οποίες δημοσίευσε τον Ιούλιο ενόψει της έγκρισης της υποψηφιότητας της από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Στην παρέμβασή της, η κ. Φον ντερ Λάιεν εστίασε σε τρεις εισηγήσεις της έκθεσης που θεώρησε σημαντικές: την ανάγκη να προχωρήσουν η ψηφιακή και η πράσινη μετάβαση – καθώς οι βάσεις έχουν μπει – μέσω της στήριξης στη βιομηχανία, την ανάγκη για ενίσχυση των δεξιοτήτων των εργαζομένων που θα παράγουν και θα χειρίζονται νέες τεχνολογίες, και την ανάγκη η ΕΕ να είναι ανθεκτική ώστε να καταστεί ανταγωνιστική εστιάζοντας σε ζητήματα όπως την πρόσβαση σε κρίσιμες πρώτες ύλες, απαραίτητα εξαρτήματα ή διασύνδεση στον τομέα της ενέργειας.
Εξηγώντας τη φιλοσοφία της ογκώδους έκθεσης, ο κ. Ντράγκι σημείωσε πως αν και έχει ειπωθεί πολλές φορές πως η ανάπτυξη στην ΕΕ επιβραδύνεται, έως και πριν δύο χρόνια δεν θα γινόταν η σημερινή συζήτηση. Ωστόσο σήμερα, επεσήμανε, το παγκόσμιο εμπόριο έχει επίσης επιβραδυνθεί, η αγορά της Κίνας είναι λιγότερη ανοιχτή και μάλιστα ανταγωνίζεται την ΕΕ, η Ευρώπη έχει χάσει τη Ρωσία ως κύρια πηγή φτηνής ενέργειας, και πλέον πρέπει να επενδύσει στην άμυνα της για πρώτη φορά από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Στο παρελθόν, σημείωσε, η Ευρώπη μπορούσε να επενδύει στην αύξηση του πληθυσμού, ο οποίος αναμένεται να μειωθεί σταδιακά την επόμενη δεκαετία, τη στιγμή που η παραγωγικότητα παραμένει αδύναμη και οι φιλοδοξίες αυξάνονται, τόσο στον τομέα της κλιματικής αλλαγής όσο και στην άμυνα, παράλληλα με την ανάγκη να διατηρηθεί το μοντέλο κοινωνικής πρόνοιας της ηπείρου.
«Οι επενδύσεις που προϋποθέτουν όλα αυτά είναι τεράστιες» τόνισε, κάνοντας λόγο για ανάγκη αύξησης των επενδύσεων κατά 5% του ΑΕΠ, στα επίπεδα που καταγράφηκαν τελευταία φορά τις δεκαετίες του 1960 και του 1970. Η ανάπτυξη, συνέχισε, είναι κρίσιμης σημασίας ώστε η ΕΕ να μπορεί να διασφαλίσει τις ιδρυτικές αξίες της ευημερίας, της ισότητας, της ελευθερίας και της δημοκρατίας.
ΒΑΡΟΥΦΑΚΗΣ ΚΑΙ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΗ ΑΠΕΡΓΙΑ
Τον Μάρτιο του 2024, όταν οι Βρυξέλλες και άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες και πόλεις συγκλονίζονταν από τον ξεσηκωμό των οργανωμένων γεωργοκτηνοτρόφων, απαιτώντας αλλαγές στις πολιτικές της ΕΕ για την πράσινη μετάβαση και την προστασία του περιβάλλοντος και τη διαφύλαξη των συμφερόντων των αγροτών έναντι του αθέμιτου ανταγωνισμού που υφίστανται από συναδέλφους τους σε τρίτες χώρες, όπου δεν εφαρμόζονται τα αυστηρά και δαπανηρά κριτήρια καταλληλότητας προϊόντων που επιβάλλονται στην ΕΕ, ο οικονομολόγος Γιάνης Βαρουφάκης είχε δημοσιεύσει ένα άρθρο στον ευρωπαϊκό Τύπο, το οποίο άγγιζε κάποια από τα θέματα που αγγίζει σήμερα και η έκθεση Ντράγκι.
Ο κ. Βαρουφάκης είχε γράψει μεταξύ άλλων σε εκείνο το άρθρο: «Επί πλέον, υπάρχουν δύο πρόσθετα προβλήματα που αγνοούνται εσκεμμένα. Το ένα είναι η Πράσινη Συμφωνία της ΕΕ, που οι Βρυξέλλες διατυμπανίζουν αλλά δεν έχουν τη δυνατότητα να χρηματοδοτήσουν. Παραδείγματος χάριν, στην Ολλανδία το κορυφαίο οικολογικό πρόβλημα είναι τα νιτρικά άλατα που δηλητηριάζουν δεκαετίες τώρα τον υδροφόρο ορίζοντα. Μετά από δεκαετίες που η κυβέρνηση έκανε τα στραβά μάτια, ξάφνου – υπό την πίεση των Βρυξελλών – απαίτησε από τους Ολλανδούς αγρότες να λύσουν το πρόβλημα με δικό τους κόστος, μεταξύ άλλων μέτρων, “θυσιάζοντας” μία στις τρεις αγελάδες.
Ακόμα πιο δυσεπίλυτο είναι το δεύτερο πρόβλημα που προκάλεσε η 15ετής οικονομική ύφεση που ακολούθησε το τραπεζικό Κραχ του 2008. Το αποτέλεσμα των πανευρωπαϊκών πολιτικών λιτότητας, που ήταν η βασική πολιτική αντιμετώπισης της κρίσης αυτής, ήταν η κατάρρευση των επενδύσεων.
Τα αποτελέσματα αυτής της επιλογής είναι καταιγιστικά: Η επενδυτική απεργία ευθύνεται για τη σημερινή αποβιομηχάνιση της Γερμανίας και της Βόρειας Ιταλίας ταυτόχρονα.
Ολόκληρο το βιομηχανικό καρτέλ της Βόρειας και Κεντρικής Ευρώπης αποδομείται και, έτσι, αδυνατεί να χρηματοδοτεί την Κοινή Αγροτική Πολιτική, όπως είχε συμφωνηθεί με τους τσιφλικάδες του Βορρά από την δεκαετία του ’50.
Παράλληλα, μένει με άδεια τα ταμεία η Πράσινη Συμφωνία της ΕΕ, με τα βάρη της να πέφτουν δυσανάλογα στους ώμους των αγροτών και των λαϊκών τάξεων.
Με άλλα λόγια», επισήμανε ο κ. Βαρουφάκης, «για τον ξεσηκωμό ακόμα και των πλουσιότερων Γερμανών και Ολλανδών μεγαλοαγροτών, που για πρώτη φορά συναγωνίζονται τους Έλληνες, Γάλλους και Ισπανούς συναδέλφους τους στις κινητοποιήσεις και στα μπλόκα, ευθύνεται ο ανόητος χειρισμός της αναπόφευκτης κρίσης του ευρώ».
Από το περιοδικό Insider
Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις που αφορούν τα εθνικά θέματα, τις διεθνείς σχέσεις, την εξωτερική πολιτική, τα ελληνοτουρκικά και την εθνική άμυνα.
Αλί Χαμενεΐ. Φωτ. Office of the Iranian Supreme Leader/WANA (West Asia News Agency) via REUTERS
Ανέφερε ότι «θρηνεί» για τον θάνατο του ηγέτη της Χεζμπολάχ Χασάν Νασράλα
Τις «ΗΠΑ και ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες» που «ψευδώς υποστηρίζουν ότι φέρνουν ειρήνη και ηρεμία στην περιοχή» κατηγόρησε ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, για τις περιφερειακές εντάσεις στη Μέση Ανατολή, στις πρώτες του δηλώσεις μετά την πυραυλική επίθεση στο Ισραήλ.
Είπε ότι πρέπει να «χαθούν» από την περιοχή, ώστε οι χώρες της περιοχής να ζήσουν ειρηνικά.
Ανέφερε επίσης ότι «θρηνεί» για τον θάνατο του ηγέτη της Χεζμπολάχ Χασάν Νασράλα, αλλά δεν ανέβαλε το πρόγραμμά του επειδή το πένθος του Ιράν είναι μια «αναζωογονητική και κινητήρια δύναμη».
Η εντολή εκτόξευσης πυραύλων στο Ισραήλ την Τρίτη δόθηκε από τον ανώτατο ηγέτη της χώρας – ο οποίος παραμένει σε ασφαλή τοποθεσία, δήλωσε ανώτερος Ιρανός αξιωματούχος στο πρακτορείο ειδήσεων Reuters.
Ναυτεμπορική
Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις που αφορούν τα εθνικά θέματα, τις διεθνείς σχέσεις, την εξωτερική πολιτική, τα ελληνοτουρκικά και την εθνική άμυνα.
Για να σας προσφέρουμε την καλύτερη εμπειρία, χρησιμοποιούμε τεχνολογίες όπως τα cookies για να αποθηκεύουμε και/ή να έχουμε πρόσβαση σε πληροφορίες της συσκευής. Η συγκατάθεση για αυτές τις τεχνολογίες θα μας επιτρέψει να επεξεργαστούμε δεδομένα, όπως η συμπεριφορά περιήγησης ή μοναδικά αναγνωριστικά σε αυτόν τον ιστότοπο. Η μη συγκατάθεση ή η ανάκληση της συγκατάθεσης μπορεί να επηρεάσει αρνητικά ορισμένες λειτουργίες και δυνατότητες.
Λειτουργικά
Πάντα ενεργό
Η τεχνική αποθήκευση ή η πρόσβαση είναι απολύτως απαραίτητη για τον νόμιμο σκοπό να καταστεί δυνατή η χρήση μιας συγκεκριμένης υπηρεσίας που ζητείται ρητά από τον συνδρομητή ή χρήστη ή για τον αποκλειστικό σκοπό της μετάδοσης μιας επικοινωνίας μέσω δικτύου ηλεκτρονικών επικοινωνιών.
Προτιμήσεις
Η τεχνική αποθήκευση ή η πρόσβαση είναι απαραίτητη για τον νόμιμο σκοπό αποθήκευσης προτιμήσεων που δεν ζητούνται από τον συνδρομητή ή τον χρήστη.
Στατιστικά
Η τεχνική αποθήκευση ή πρόσβαση που χρησιμοποιείται αποκλειστικά για στατιστικούς σκοπούς.The technical storage or access that is used exclusively for anonymous statistical purposes. Without a subpoena, voluntary compliance on the part of your Internet Service Provider, or additional records from a third party, information stored or retrieved for this purpose alone cannot usually be used to identify you.
Διαφημιστικά
Ο τεχνικός χώρος αποθήκευσης ή η πρόσβαση απαιτείται για τη δημιουργία προφίλ χρήστη για την αποστολή διαφημίσεων ή για την παρακολούθηση του χρήστη σε έναν ιστότοπο ή σε πολλούς ιστότοπους για παρόμοιους σκοπούς μάρκετινγκ.
