Η διεξαγωγή εκλογών βάσει λίστας τον Ιουνίο του 2012 έδωσε τη δυνατότητα στον τουρκικό παράγοντα να θέσει ως στόχο την εκλογή 4 μουσουλμάνων σε σύνολο έξι βουλευτών στους δύο νομούς της Θράκης. Το διακύβευμα ήταν κυρίως στη Ροδόπη όπου ο ΣΥΡΙΖΑ, το ΠΑΣΟΚ και η ΔΗΜΑΡ κατήλθαν έχοντας ως επικεφαλής των ψηφοδελτίων τους Μουσουλμάνους. Στην Ξάνθη μόνον ο ΣΥΡΙΖΑ είχε επικεφαλής του ψηφοδελτίου τον μουσουλμάνο Χουσεΐν Ζεϊμπέκ.
Θα πρέπει εξ αρχής να διευκρινισθεί ότι η θρησκευτική πίστη των υποψηφίων είναι παντελώς αδιάφορη. Το κατακριτέο είναι η συμπόρευση των μουσουλμάνων υποψηφίων με τους μηχανισμούς του τουρκικού προξενείου και η ταύτιση κάποιων από αυτούς με ακραίες τουρκικές εθνικιστικές θέσεις. Περισσότερο μεμπτό είναι ότι τα τρία κόμματα που επέλεξαν ως επικεφαλής των ψηφοδελτίων τους, τους συγκεκριμένους Μουσουλμάνους, δεν έλαβαν υπ’ όψιν τους αυτόν τον παράγοντα (για τις σχέσεις των υποψηφίων με τον τουρκικό παράγοντα βλ. “Στόχος του τουρκικού προξενείου: τρεις στους τρεις”, Επίκαιρα, Πέμπτη 7 Ιουνίου 2012). Σήμερα θα δούμε πως λειτούργησε το σύστημα του προξενείου.

Μηχανισμοί επιρροής
Βασικός παράγοντας ασκήσεως επιρροής κατά τις εκλογές του 2012 ήσαν τα κρατικά προγράμματα της τουρκικής τηλεοράσεως. Το μέσο μουσουλμανικό νοικοκυριό έχει δορυφορική κεραία και κατά συνέπεια πρόσβαση στην τουρκική τηλεόραση. Παραδοσιακά, παραμονές των εκλογών οι μουσουλμάνοι υποψήφιοι εμφανίζονται στα τουρκικά κανάλια. Όχι, όμως, σε όλα. Σημασία έχει να εμφανισθούν στην τουρκική κρατική τηλεόραση-TRT. Αυτό αποδεικνύει ότι έχουν την ευλογία του τουρκικού κράτους. Τις σχετικές διευθετήσεις, αναλαμβάνει, προφανώς, το τουρκικό προξενείο Κομοτηνής. Εξίσου προφανώς, στην κρατική τηλεόραση δεν προσκαλούνται, όλοι. Η προτίμηση είναι πρωτίστως στους σταθερούς συνεργάτες του προξενείου. Ακολουθούν εκείνοι που, μπορεί στο παρελθόν να έδειξαν ανεξαρτησία από τους μηχανισμούς αλλά τελικώς προσέφεραν γη και ύδωρ. Στις τελευταίες εκλογές η τουρκική τηλεόραση προέβαλε κυρίως (όπως κάνει εδώ και χρόνια) τον υποψήφιο του ΠΑΣΟΚ στη Ροδόπη, Αχμέτ Χατζηοσμάν. Ακολούθησαν ο υποψήφιος της Δημοκρατικής Αριστεράς, Ιλχάν Αχμέτ και ο υποψήφιος με το ΣΥΡΙΖΑ στην Ξάνθη, Χουσεΐν Ζεϊμπέκ.
Έτερος παράγοντας ασκήσεως επιρροής ήταν ο τουρκόφωνος τύπος της Θράκης (με μία μόνον ηχηρή εξαίρεση). Τα τουρκόφωνα έντυπα χρηματοδοτούνται από το τουρκικό προξενείο κυρίως μέσω εικονικών, μαζικών συνδρομών. Συνήθως προβάλλουν μία ρατσιστική έναντι των Ελλήνων εικόνα. Παράλληλα είναι τελάληδες εθνικιστικών αντιλήψεων που θυμίζουν τους “Γκρίζους Λύκους” της Τουρκίας. Η προβολή των υποψηφίων βουλευτών μέσα από τα συγκεκριμένα τουρκόφωνα έντυπα είναι αλάνθαστος σηματοδότης των προτιμήσεων του τουρκικού προξενείου. Οι τέσσερις εκλεκτοί των μηχανισμών του προξενείου είχαν την τιμητική τους μαζί με προτροπές του τύπου: ο Τούρκος πρέπει να ψηφίζει μόνον Τούρκο.
Ένα τρίτος παράγοντας ήσαν οι Ιμάμηδες και οι μουσουλμάνοι Θεολόγοι. Γύριζαν στα χωριά και στις μουσουλμανικές συνοικίες των μεγάλων πόλεων καλώντας τους πιστούς να ψηφίσουν τους συγκεκριμένους υποψηφίους. Το θέμα, αποκτούσε την αχλύ θρησκευτικής υποχρεώσεως προς τον μέσο Μουσουλμάνο, αφού προερχόταν από ανθρώπους που γνωρίζουν το λόγο του Θεού. Αξίζει να επισημανθεί ότι σε αυτόν τον τομέα το προξενείο παίζει χωρίς αντίπαλο. Διαδοχικές ελληνικές κυβερνήσεις δεν έχουν κατορθώσει από το 2009 να περάσουν μία απλή τροπολογία που θα έλυνε το θέμα της επιλογής μουσουλμάνων ιεροδιδασκάλων για τους μειονοτικούς μαθητές στα σχολεία. Η πλειοψηφία των Ιμάμηδων σήμερα χρηματοδοτείται από το προξενείο. Δίπλα στους θρησκευτικούς λειτουργούς θα πρέπει να προσθέσουμε και πολλούς δασκάλους μειονοτικών σχολείων που προσπαθούσαν να επηρεάσουν τους γονείς των μαθητών τους.

Η νομιμότητα προς το Προξενείο
Για να εκφράσει το προξενείο την υποστήριξή του προς συγκεκριμένους υποψηφίους, δεν αρκείται στο γεγονός να είναι Μουσουλμάνοι στο θρήσκευμα. Ενδεικτικώς στην Ξάνθη  επικεφαλής του ψηφοδελτίου του ΚΚΕ ήταν Μουσουλμάνος, ο Χασάν Εφέντη. Προφανώς, δεν είχε τη στηριξη του προξενείου και το ψηφοδέλτιο καταβαραθρώθηκε στις δεύτερες εκλογές, όπως και το κόμμα που τον υποστήριζε στην υπόλοιπη χώρα.
Το προξενείο απαιτεί συγκεκριμένες ενέργειες δηλώσεως υποταγής. Ποιές ήσαν αυτές; Στις τελευταίες εκλογές θα εντοπίζαμε τις ακόλουθες:
-Συμμετοχή σε τουρκικές εθνικιστικές εκδηλώσεις που έχουν εφευρεθεί εσχάτως στη Θράκη. Χαρακτηριστική είναι η συμμετοχή και των τριών υποψηφίων της Ροδόπης στην εκδήλωση “σαράντα κουρμπάνια” που γίνεται στη μνήμη των Τούρκων κατακτητών της Θράκης τον 14ο αιώνα (το θετικό είναι ότι φέτος δεν συμμετείχαν και Χριστιανοί αυτοδιοικητικοί άρχοντες σε αυτές τις εκδηλώσεις, όπως γινόταν στο παρελθόν…).
-Συναντήσεις με τον τούρκο πρόξενο και με τους δύο ψευδό-μουφτήδες της Ξάνθης και της Ροδόπης με τις σχετικές φωτογραφίες να κυκλοφορούν στο διαδίκτυο και στον τύπο ως τεκμήρια νομιμοφροσύνης
-Επίσκεψη των υποψηφίων σε μειονοτικά χωριά συνοδεία των ψευδο-μουφτήδων
-Συναντήσεις των υποψηφιών με σημαίνοντα στελέχη του τουρκικού βαθέος κράτους.
Χαρακτηριστική του κλίματος ήταν η δήλωση του γιατρού Μπαράν Μπουρχάν, που κατήλθε υποψήφιος με το ΠΑΣΟΚ στην Ξάνθη. Ένα χρόνο νωρίτερα ο κ. Μπαράν είχε ψηφισθεί περιφερειακός σύμβουλος με 7.000 ψήφους. Στις εκλογές της 6ης Μαΐου περιορίστηκε στις 1.800 ψήφους. Ο ίδιος δήλωσε: “Δεν μπόρεσα να σπάσω τη γραμμή του Προξενείου πού ήταν υπέρ του Χουσεΐν Ζεϊμπέκ αρχικά και μετά του Χατζημεμίς Τουρκές. … Ήταν εμφανές, συνεχώς τούς πρόβαλλε ο τουρκόφωνος Τύπος… Η μειονότητα στη μεγάλη της πλειοψηφία άγεται καί φέρεται από τό Τουρκικό Προξενείο… Αυτοί δεν με στήριξαν γιατί δεν τούς προσκυνάω…Γιατί δεν τους ζήτησα την άδεια να είμαι υποψήφιος…”.

Η συντεταγμένη ψήφος
Μέσα σε αυτό το κλίμα έγιναν οι εκλογές. Η πλέον ενδεικτική καταγραφή των δυνατοτήτων του προξενείου έγινε στη Ροδόπη, όπου υπήρχε η φιλοδοξία για εκλογή τριών Μουσουλμάνων. Προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος, πιέσθηκε και αποσύρθηκε από το ψηφοδέλτιο της Νέας Δημοκρατίας ο μουσουλμάνος υποψήφιος Μεχμέτ Εμίνογλου. Με την απόσυρσή του η Νέα Δημοκρατία έχανε δυνητικά τις 2.100 (μουσουλμανικές) ψήφους που είχε λάβει ο κ. Εμίνογλου στις εκλογές του Μαΐου και ξεκινούσε με 9.200. Θεωρητικώς, εάν τα τρία άλλα κόμματα συγκέντρωναν πάνω από 12.000 ψήφους, το προξενείο θα είχε επιτύχει το στόχο του.
Τα αποτελέσματα ήσαν εντυπωσιακά ως προς την κινητοποίηση του προξενείου. Τα τρία κόμματα που κατήλθαν με επικεφαλής Μουσουλμάνους κινήθηκαν μεταξύ 12.250 και 14.250 ψήφων. Ακόμη πιο ενδιαφέρουσα ήταν η σχεδόν απόλυτη τριχοτόμηση της μουσουλμανικής ψήφου. Από την ανάλυση των εκλογικών αποτελεσμάτων βάσει των αμιγώς μουσουλμανικών τμημάτων προκύπτει ότι καθένα από τα τρία κόμματα έλαβε από 11.000 μειονοτικές ψήφους. Είναι η πρώτη φορά που καταγράφεται τέτοιος απόλυτος έλεγχος των μουσουλμάνων ψηφοφόρων. Στον βαθμό που δεν είναι και αποτέλεσμα συμπτώσεων, αποτελεί μία εξαιρετικά αρνητική εξέλιξη στα πολιτικά δρώμενα της μειονότητας.
Εκείνο που δεν προέβλεψε ο τουρκικός παράγοντας ήταν η αντίδραση του χριστιανικού στοιχείου. Σε μία σπάνια για τα δεδομένα της Θράκης συσπείρωση, το (συνήθως αδιάφορο) χριστιανικό στοιχείο της περιοχής στήριξε περίπου ομοθυμαδόν το ψηφοδέλτιο της Νέας Δημοκρατίας, επικεφαλής του οποίου ήταν ο Ευριπίδης Στυλιανίδης. Ο τελευταίος περιέγραψε ως διακύβευμα των εκλογών στη Ροδόπη τη δίκαιη και ισόρροπη εκπροσώπηση των σύνοικων στοιχείων. Παράλληλα ζήτησε από το μουσουλμανικό στοιχείο να ξεφύγει από την εθνο-θρησκευτική χειραγώγηση. Οι κομματικοί τόνοι εξαφανίσθηκαν και τον κ. Στυλιανίδη στήριξαν σημαίνοντα στελέχη από άλλους πολιτικούς χώρους που δεν είχαν ποτέ σχέση με τη Νέα Δημοκρατία. Σε αυτούς περιλαμβάνονταν ο υποστηριχθείς από το ΠΑΣΟΚ Δήμαρχος Κομοτηναίων Γιώργος Πετρίδης και ο πρώην βουλευτής του ΠΑΣΟΚ Γιώργος Πεταλωτής. Το αποτέλεσμα ήταν ότι το μοναδικό ψηφοδέλτιο με αξιώσεις εκλογής χριστιανού υποψηφίου να υπερδιπλασιάσει τα ποσοστά του συγκεντρώνοντας περίπου 19.000 ψήφους, εκ των οποίων περισσότερες από 1.000 προέρχονταν από Μουσουλμάνους.
Η εξέλιξη των εκλογών πρέπει να προβληματίσει σοβαρά. Αφ’ ενός υπάρχει η σχεδόν απόλυτη χειραγώγηση της μειονοτικής ψήφου από τους μηχανισμούς του προξενείου. Αφ’ ετέρου έχουμε την αντίδραση του χριστιανικού στοιχείου που συσπειρώνεται πέραν κομματικών γραμμών και στηρίζει τον κ. Στυλιανίδη. Στην καρδιά του προβλήματος είναι η επιλογή των κομμάτων να επιλέγουν υποψήφιους από τη μουσουλμανική μειονότητα που εκφράζουν τον τουρκικό εθνικισμό. Εάν συνεχίσουν, μάλλον θα χάσουν οριστικά τις ψήφους των Χριστιανών. Το χειρότερο είναι ότι με αντίληψη τού “να μαζέψουμε περισσότερους ψήφους”, κινδυνεύουν να μετατρέψουν το μικροκομματικό τους πρόβλημα σε εθνικό.
Άγγελος Μ. Συρίγος
Δικηγόρος-επ. Καθηγητής Διεθνούς Δικαίου & Εξωτερικής Πολιτικής
Πάντειο Πανεπιστήμιο