Ακολουθήστε μας

Γεωοικονομία

Η επαναχάραξη του ενεργητικού χάρτη στη Μέση Ανατολή: Η συριακή τεκτονική πλάκα

Δημοσιεύτηκε

στις

του Chems Eddine Chitour
«Όταν οι πλούσιοι κάνουν πόλεμο, είναι οι φτωχοί που πεθαίνουν». – Ζαν-Πωλ Σαρτρ (από το βιβλίο «Ο Διάβολος και ο Καλός ο Θεός»). ΤΟ ΜΥΣΤΙΚΟ ΤΟΥ ΣΥΡΙΑΚΟΥ ΖΗΤΗΜΑΤΟΣ.
Έναν αιώνα μετά την συμφωνία του Sykes-Picot, η σύγκρουση στη Συρία αφορά τους ίδιους παίκτες με την προσθήκη των Ηνωμένες Πολιτειών, της Ρωσίας, της Κίνας… και του Ισραήλ
Μια σύγκρουση που διαρκεί δεκαέξι μήνες και φέρεται να έχει κάνει χιλιάδες νεκρούς, σύμφωνα με τα λογιστικά που καταρτίζονται λεπτομερώς από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης στις χώρες της Δύσης, οι οποίες αποδίδουν ύπουλα τους θανάτους μόνο στα καθεστώς της Δαμασκού και όχι στους βαριά οπλισμένους από τους Δυτικούς αντάρτες με τα χρήματα των μικρών βασιλιάδων του Κόλπου. 
Οι Χριστιανοί φοβούνται ότι θα χρησιμοποιηθούν ως μεταβλητές προσαρμογής σε μια σύγκρουση που τους ξεπερνά.

Αυτή η σύγκρουση, έναν αιώνα μετά την συμφωνία του Sykes-Picot, αφορά τους ίδιους παίκτες με την προσθήκη των Ηνωμένες Πολιτείων, της Ρωσίας και της Κίνας… και του Ισραήλ. 
Τα λείψανα είναι πάντα τα ίδια, οι άραβες αδύναμοι, δειλοί ηγέτες οι οποίοι εξακολουθούν να σφάζονται για το μεγάλο καλό της αυτοκρατορίας και των υποτελών της. 
Με αυτή τη φορά, ένα φρένο στην όρεξη της αυτοκρατορίας, από ασιατικές δυνάμεις που αναδύονται.
Τι συμβαίνει πραγματικά, και γιατί δεν πέφτει ο Άσαντ παρά τις θριαμβευτικές ανακοινώσεις που παρουσιάζουν προσωπικότητες που αμόλησαν, τον στρατηγό Tlass, τον Σύρο πρεσβευτή στο Ιράκ ο οποίος κατέφυγε στο Κατάρ;… 
Άλλος ένας γύρος διαπραγματεύσεων για ειρηνική διευθέτηση στη Συρία, πραγματοποιήθηκε πρόσφατα στη Μόσχα. Αυτή τη φορά, το Υπουργείο Εξωτερικών της Ρωσίας κάλεσε τον Πρόεδρο του Συριακού Εθνικού Συμβουλίου (ΣΕΣ) Abdel Basset Sayda. Αλλά υπήρξε ελαχίστη προσέγγιση των θέσεων. 
Από την άλλη πλευρά, ο διεθνής απεσταλμένος Κόφι Ανάν, ο οποίος συνεχίζει την περιοδεία του στο Ιράν, συναντήθηκε με τον Ασαντ στη Συρία για να προσπαθήσουν να βρούνε μια λύση για τη σύγκρουση στη χώρα. Ανακοίνωσε τη Δευτέρα 9 Ιουλίου 2012 ότι ήρθε σε συμφωνία με τον πρόεδρο Μπασάρ αλ-Ασάντ για μια «προσέγγιση» που θα πρότεινε στους Σύρους αντάρτες.
Η δαιμονοποίηση των δυτικών μέσων ενημέρωσης
Και αν η επαναλαμβανόμενη κάθε μέρα έκδοση από τα γαλλικά μέσα ενημέρωσης δεν ήταν η σωστή; 
Αυτή είναι σίγουρα η γνώμη του πολιτικολόγου επιστήμονα Gérard Chalian, στην εκπομπή  «C dans l’air» της 14ης Ιουνίου 2012, στο κανάλι France 5: αυτό που λέει είναι ότι δεν πρόκειται μόνο για τον κακό έναντι των καλών, και ότι η θέληση παρέμβασης και οι δισταγμοί των Δυτικών δεν συνδέονται αναγκαστικά με καθαρά ανθρωπιστικά συναισθήματα. Μας είπε ότι η παρέμβαση θα σήμαινε πολλές γεωπολιτικές συνέπειες. Για εκείνον, αυτό που συμβαίνει στη Συρία είναι πρώτιστα πολιτικό ζήτημα και όχι ανθρωπιστικό. 
Στην πραγματικότητα επιδεινώθηκε η τεχνητή σύγκρουση σουνιτών / σιιτών με, από τη μια πλευρά για τους σουνίτες τη Σαουδική Αραβία, το Κατάρ, την Ευρωπαϊκή Ένωση, τις Ηνωμένες Πολιτείες και το Ισραήλ και στην άλλη τους σιίτες, δηλαδή, τους Αλαουίτες που υποστηρίζονται από το Ιράν. Ο σκοπός της χειραγώγησης είναι να καταστρέψει το Ιράν και να περιορίσει την Χεζμπολάχ.
Θα δούμε παρακάτω ότι υπάρχει και το ενεργειακό επιχείρημα. 
Η μαρτυρία μιας Γαλλίδας συζύγου ενός Γαλλοσύρου, ο οποίος ήταν στη Συρία από τις 19 Μαΐου έως  τις 12 Ιουνίου 2012, είναι διαφωτιστική: «Ενώ η χώρα αυτή προσέφερε απόλυτη ασφάλεια, οι «Φίλοι της Συρίας» εξάπλωσαν τη βία. Στο Χαλέπι, ένοπλες συμμορίες εμφανίστηκαν κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2011: απαγωγές, λύτρα … Μια πολύ προσοδοφόρα μαφία. Λάβαμε γνώση για πολλές ιστορίες απαγωγών, ανά πάσα στιγμή και οπουδήποτε στο Χαλέπι σχεδόν καθημερινά. Τα παιδιά συνήθισαν να τηλεφωνήσουν στους γονείς τους κατά την άφιξή τους και την αποχώρηση από το σχολείο. Οι στρατιωτικοί και οι αστυνομικοί είναι οι στόχοι προτίμησης για αυτούς που πληρώνονται για να σκοτώσουν. Έτσι, ένας στρατιωτικός διοικητής 35 χρόνων πυροβολήθηκε δύο φορές στο κεφάλι ένα πρωί στις 8: 30 π.μ., ενώ αγόραζε ψωμί. Οι έμποροι κλείνουν τα μαγαζιά τους με εντολή ενόπλων ανδρών οι οποίοι τους απειλούν να κάψουν το μαγαζί τους. Έτσι, στις 2 Ιουνίου, στη Μεδίνα (παλιά σουκ) έκλεισαν τα πάντα. Τα γαλλικά μέσα ενημέρωσης αποκαλούν αυτή τη κατάσταση ως «γενική απεργία κατά του καθεστώτος». Στη διάρκεια διαδηλώσεων υπέρ του Μπασάρ, οπλοφόροι διεισδύσουν και αρχίζουν να πυροβολήσουν μόλις γίνεται πυκνό το πλήθος. Αυτά καταγράφονται και αποστέλλονται σε τηλεοπτικούς σταθμούς. Η εξουσία συμβουλεύει να μη γίνουν διαδηλώσεις υποστήριξης για την αποφυγή αυτών των σφαγών. Ο πληθυσμός, ο οποίος βρίσκεται αντιμέτωπος με τις απαγωγές, τις βόμβες, την ασφυξία του εμπορίου, αντιμετωπίζει δυσκολίες στην ανεύρεση καυσίμων, βενζίνης και αερίου. Δεν υπάρχει καμία έλλειψη στη Συρία, αλλά τα οχήματα μεταφοράς γίνονται στόχο επιθέσεων και πυρπολούνται στους δρόμους.(1)
«Για εκείνους στο εξωτερικό που επιθυμούν να βοηθήσουν, είναι αδύνατο να μεταφέρουν χρήματα και αδύνατο να αναληφθούν επί τόπου (από λογαριασμό στη Γαλλία για παράδειγμα). Στη Δαμασκό, όλα μοιάζουν όπως πριν, ημέρα και νύκτα, παρά την απειλή των βομβών. Ωστόσο, πολλά ξενοδοχεία έχουν κλείσει, επειδή ο τουρισμός είναι ανύπαρκτος. Στη Χομς, μόνο μία γειτονιά παραμένει υπό τη κατοχή των ανταρτών. Οι κάτοικοι κατέφυγαν σε κοντινά χωριά, στις οικογένειες ή τους φίλους τους. Στους μεγάλους οδικούς άξονες, ο Ελεύθερος Συριακός Στρατός (ΕΣΣ) κάνει ελέγχους και πυροβολεί κάθε παρόντα στρατιωτικό. (…)
Δεν υπάρχει εμφύλιος πόλεμος στη Συρία, οι κοινότητες εξακολουθούν να ζουν σε αρμονία. Υπάρχουν πράξεις βαρβαρότητας και βίας από πλευρά μισθοφόρων και του ΕΣΣ κατά μειονοτήτων για να προκαλέσουν έναν εμφύλιο πόλεμο. (…)
Ο κ. Σαρκοζί δήλωσε, στην εποχή του, στο πατριάρχη των Μαρωνιτών που είχε έρθει να τον συναντήσει, ότι οι Χριστιανοί της Ανατολής έπρεπε να εγκαταλείψουν τη χώρα τους για τους μουσουλμάνους και ότι το μέλλον τους ήταν στην Ευρώπη. Η Δύση εφαρμόζει το ίδιο σενάριο στη Συρία, από το Ιράκ και τη Λιβύη. (…) Η αντιπολίτευση στη Συρία συμμετέχει στην αλλαγή με νόμιμο τρόπο. Οι άνθρωποι είναι αηδιασμένοι από την έλλειψη αντικειμενικότητας των γαλλικών μέσων ενημέρωσης. Η μόνη πηγή, η Osdh, με έδρα το Λονδίνο, διοικείται από έναν μουσουλμάνο αδελφό, που μισθώνεται από τις βρετανικές μυστικές υπηρεσίες». (1)
Το ενεργειακό επιχείρημα
Ο καθηγητής Imad Fawzi Shueibi αναλύει τις αιτίες και τις συνέπειες της πρόσφατης θέσης της Ρωσίας στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ. Η υποστήριξη της Μόσχας προς τη Δαμασκό δεν είναι μια στάση που κληρονόμησε από τον Ψυχρό Πόλεμο, αλλά το αποτέλεσμα μιας ενδελεχούς ανάλυσης της μεταβαλλόμενης παγκόσμιας ισορροπίας δυνάμεων. Η σημερινή κρίση θα αποκρυσταλλώσει μια νέα διεθνή διαμόρφωση, η οποία από ένα μονοπολικό μοντέλο που προέκυψε από την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, σταδιακά θα μετακινηθεί σε άλλο τύπο συστήματος που παραμένει να καθοριστεί.
Αναπόφευκτα, αυτή η μετάβαση θα βυθίσει τον κόσμο σε μια περίοδο γεωπολιτικών αναταραχών. 
Η επίθεση των μέσων μαζικής ενημέρωσης και η στρατιωτική επίθεση εναντίον της Συρίας είναι άμεσα συνδεδεμένες με το παγκόσμιο ανταγωνισμό για την ενέργεια, όπως εξήγησε ο καθηγητής Imad Shuebi: η Συρία είναι το κέντρο του πολέμου για το φυσικό αερίου στη Μέση Ανατολή. Με αυτό τον τρόπο, ο Imad Fawzi Shueibi αναλύει την τρέχουσα κατάσταση. 
Γράφει:
«Με την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης, οι Ρώσοι συνειδητοποίησαν ότι η κούρσα των εξοπλισμών τους είχε εξαντλήσει, ιδιαίτερα με την απουσία ενεργειακού εφοδιασμού που είναι απαραίτητος για κάθε βιομηχανική χώρα. 
Αντιθέτως, οι ΗΠΑ μπόρεσαν να αναπτυχτούν και να αποφασίσουν σχετικά τη διεθνή πολιτική χωρίς μεγάλη δυσκολία λόγω της παρουσίας τους σε πετρελαϊκές περιοχές εδώ και δεκαετίες. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίον οι Ρώσοι αποφάσισαν με τη σειρά τους να τοποθετηθούν στις πηγές ενέργειας, όσο το πετρέλαιο τόσο και το φυσικό αέριο. (…) Η Μόσχα ποντάρισε  στο φυσικό αέριο, την παραγωγή του, τη μεταφορά του και στη εμπορευματοποίηση του σε μεγάλη κλίμακα. Η εκκίνηση δόθηκε το 1995, όταν ο Βλαντιμίρ Πούτιν εισήγαγε τη στρατηγική της Gazprom. (…) Είναι βέβαιο ότι τα σχέδια North Stream και South Stream θα κατατεθούν ενώπιον της Ιστορίας για την αξία και τους κόπους του Βλαντίμιρ Πούτιν να φέρει πίσω τη Ρωσία στη διεθνή σκηνή και να επηρεάσει την ευρωπαϊκή οικονομία, διότι η τελευταία θα εξαρτηθεί, για τις επόμενες δεκαετίες, από το φυσικό αερίου ως εναλλακτική λύση ή συμπλήρωμα του πετρελαίου, αλλά με σαφή προτεραιότητα για το φυσικό αέριο. 
Από εκεί και πέρα, γινόταν επείγον για την Ουάσιγκτον να δημιουργήσει το ανταγωνιστικό σχέδιο Ναμπούκο, για να ανταγωνιστεί με τα ρωσικά σχέδια και για να ελπίζει να παίξει κάποιο ρόλο σε αυτό που θα καθορίσει τη στρατηγική και πολιτική για τα επόμενα εκατό χρόνια. 
Γεγονός είναι ότι το αέριο θα είναι η κύρια πηγή ενέργειας του εικοστού πρώτου αιώνα, τόσο ως εναλλακτική λύση για τα φθίνοντα παγκόσμια αποθέματα πετρελαίου, όσο και ως πηγή καθαρής ενέργειας. (…)
Η Μόσχα έσπευσε να εργαστεί σε δύο κύριες στρατηγικές: η πρώτη είναι η δημιουργία ενός μακροπρόθεσμου σινο-ρωσικού σχεδίου που βασίζεται στην οικονομική ανάπτυξη του Μπλοκ της Σαγκάης, η δεύτερη για τον έλεγχο των πηγών φυσικού αερίου. 
Με αυτό τον τρόπο θεμελιώθηκαν οι βάσεις των σχεδίων South Stream και North Stream, ενώπιον του αμερικανικού σχεδίου Nabucco, που υποστηρίζεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, που στοχεύει το φυσικό αέριο από τη Μαύρη Θάλασσα και το Αζερμπαϊτζάν. Ακολούθησε μεταξύ των δύο αυτών πρωτοβουλιών ένας στρατηγικός αγώνας για τον έλεγχο της Ευρώπης και των πόρων του φυσικού αερίου.
Το σχέδιο North Stream συνδέει τη Ρωσία απευθείας με τη Γερμανία, διερχόμενο από τη Βαλτική Θάλασσα μέχρι το Sassnitz και το Weinberg, παρακάμπτοντας τη Λευκορωσία. 
Το σχέδιο South Stream ξεκινά στη Ρωσία, περνά μέσω της Μαύρης Θάλασσας στη Βουλγαρία και χωρίζεται ανάμεσα στην Ελλάδα και τη νότια Ιταλία από τη μία πλευρά, και την Ουγγαρία και την Αυστρία από την άλλη». (2)
«Για τις ΗΠΑ, συνεχίζει ο καθηγητής Ιμάντ, το Nabucco ξεκινά από την Κεντρική Ασία και την περιοχή της Μαύρης Θάλασσας, περνά από τη Τουρκία και έπρεπε αρχικά να περάσει από την Ελλάδα, αλλά η ιδέα αυτή εγκαταλείφθηκε λόγω τουρκικής πίεσης. Αυτό το έργο, γράφει ο καθηγητής Imad, κωλυσιεργεί. Από εκεί και πέρα, γράφει, η μάχη του φυσικού αερίου γύρισε υπέρ του ρωσικού σχεδίου. Τον Ιούλιο του 2011, το Ιράν υπέγραψε διάφορες συμφωνίες για τη μεταφορά του δικού του φυσικού αερίου μέσω του Ιράκ και της Συρίας. 
Ως εκ τούτου, από δω και στο εξής είναι η Συρία, η οποία έγινε το κύριο κέντρο περισυλλογής και αποθήκευσης, σε συνδυασμό με τα αποθέματα του Λιβάνου. Πρόκειται για ένα εντελώς νέο  γεωγραφικό, στρατηγικό και ενεργειακό χώρο, που ανοίγει, που περιλαμβάνει το Ιράν, το Ιράκ, τη Συρία και το Λίβανο.
Τα εμπόδια που υπέστη αυτό το σχέδιο για πάνω από ένα χρόνο δίνει μια περιγραφή του επίπεδου της έντασης του αγώνα που παίζεται για τον έλεγχο της Συρίας και του Λιβάνου. 
Φωτίσει επίσης το ρόλο που διαδραματίσει η Γαλλία, η οποία θεωρεί την Ανατολική Μεσόγειο ως ιστορική σφαίρα επιρροής της, για να εξυπηρετήσει τα αιώνια συμφέροντά της, και όπου πρέπει να καλύψει την απουσία της από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Με άλλα λόγια, η Γαλλία θέλει να διαδραματίσει κάποιο ρόλο στον κόσμο του φυσικού αερίου όπου απέκτησε ένα είδος «ασφάλειας για ασθένεια» στη Λιβύη και τώρα θέλει να αποκτήσει μια «ασφάλεια ζωής» μέσω της Συρίας και του Λιβάνου. (…)
Η προθυμία του συνασπισμού ΝΑΤΟ-ΗΠΑ-Γαλλία να τερματίσει με τα εμπόδια που αναδυθήκαν εναντίον των συμφερόντων τους στο φυσικό αερίου στη Μέση Ανατολή, ιδιαίτερα στη Συρία και το Λίβανο, βρίσκεται στο γεγονός ότι είναι απαραίτητο να διασφαλιστεί η σταθερότητα και η φιλικότητα του περιβάλλοντος, όταν πρόκειται για υποδομές και επενδύσεις για το φυσικό αέριο. 
Η συριακή απάντηση ήταν να υπογράψει ένα συμβόλαιο για να μεταφέρει στο έδαφός της το ιρανικό φυσικό αέριο μέσω του Ιράκ. Και έτσι, είναι όντως στο συριακό και στο λιβανικό φυσικό αέριο, που εστιάζεται η μάχη». (2)
«Επιπλέον, συνεχίζει ο καθηγητής Imad, η σινο-ρωσική συνεργασία στον ενεργειακό τομέα είναι ο κινητήρας της στρατηγικής εταιρικής σχέσης μεταξύ των δύο γιγάντων. Πρόκειται, σύμφωνα με τους ειδικούς, για την «βάση» του επαναλαμβανόμενου διπλού βέτο υπέρ της Συρίας. Παράλληλα, η Μόσχα δείχνει ευελιξία σχετικά με την τιμή του φυσικού αερίου, με την σκέψη να της επιτραπεί η πρόσβαση στην εξαιρετικά κερδοφόρα κινεζική αγορά. (…)
Ως εκ τούτου, οι ανησυχίες και των δύο χωρών σταυρώνονται κατά τη στιγμή που η Ουάσιγκτον επανενεργοποιεί την στρατηγική της στην Κεντρική Ασία, δηλαδή, στον Δρόμο του Μεταξιού. (…)
Αυτή η επισκόπηση των μηχανισμών του σημερινού διεθνούς αγώνα μας επιτρέπει να πάρουμε μια ιδέα από τη διαδικασία σχηματισμού της νέας διεθνούς τάξης που βασίζεται στην πάλη για τη στρατιωτική υπεροχή της οποίας ο ακρογωνιαίος λίθος είναι η ενέργεια, και καταρχήν το φυσικό αέριο. 
Η «συριακή επανάσταση» των μέσων ενημέρωσης είναι μια μιντιατική οθόνη που κρύβει την δυτική στρατιωτική επέμβαση για την κατάκτηση του αέριου. 
Όταν το Ισραήλ άρχισε την εξόρυξη πετρελαίου και φυσικού αερίου το 2009, ήταν σαφές ότι όλη η Μεσογειακή Λεκάνη είχε μπει στο παιχνίδι και είτε ότι θα γινόταν επίθεση στη Συρία, είτε ολόκληρη η περιοχή θα μπορούσε να απολάμβανε την ειρήνη, αφού ο εικοστός πρώτος αιώνας υποτίθεται ότι είναι αυτός της καθαρής ενέργειας. 
Σύμφωνα με το Ινστιτούτο για την Πολιτική στην Εγγύς Ανατολή της Ουάσιγκτον (Washington Institute for Near East Policy, WINEP, η δεξαμενή σκέψης του AIPAC), η λεκάνη της Μεσογείου περιέχει τα μεγαλύτερα αποθέματα φυσικού αερίου του κόσμου και τα μεγαλύτερα από αυτά θα βρίσκονταν στη Συρία. 
Η αποκάλυψη του μυστικού για το συριακό αέριο μας συνειδητοποιεί το τεράστιο μέγεθος του διακυβεύματος σχετικά με αυτό. Όποιος ελέγχει τη Συρία θα μπορούσε να ελέγχει τη Μέση Ανατολή». (2)
Το θρησκευτικό επιχείρημα: σουνίτες vs σιίτες
Ένα άλλο επιχείρημα χαμηλής έντασης είναι η τεχνητή σύγκρουση σουνιτών-σιιτών. Η σύγκρουση στη Συρία έχει γίνει, γράφει ο Bernard Haykel, ειδικός για τη Μέση Ανατολή στο Πανεπιστήμιο του Princeton, ένας πόλεμος με πληρεξούσιο (proxy war) ανάμεσα στην Τεχεράνη και το Ριάντ. Για πολλά χρόνια, ο σαλαφισμός υπήρξε το κινητήριο διάνυσμα της Σαουδικής Αραβίας. Αλλά αυτό το ρεύμα δημιούργησε τέρατα, όπως την Αλ-Κάιντα, τα οποία στραφήκαν εναντίον του καθεστώτος των Αλ Σαούντ. Σήμερα, ο αντι-σιιτισμός και ο λόγος κατά του Ιράν χρησιμοποιούνται από τη μοναρχία για να ενωθούν οι Σαουδάραβες, Σουνίτες κατά 90%, γύρω από το καθεστώς. Αυτό θα μπορούσε επίσης να γίνει η νέα βάση για τις σχέσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Έδειξε πως το σαουδικό καθεστώς προσπαθεί να βγάλει το φίδι από τη τρύπα στη μεγάλη αναταραχή της αραβικής άνοιξης». (3)
Αλλά είναι η Συρία που βρίσκεται στο επίκεντρο της προσοχής της Σαουδικής Αραβίας. Ο βασιλιάς δήλωσε κατά του καθεστώτος του Μπασάρ Αλ Άσαντ. Ανακάλεσε τον πρεσβευτή του από τη Δαμασκό. Οι Σαουδάραβες εκτιμούν ότι το Ιράν είναι σήμερα πραγματική απειλή για τη χώρα τους. Εκτιμούν ότι αν ανατραπεί ο Μπασάρ Αλ Άσαντ, θα είναι μια σοβαρή οπισθοδρόμηση για την επιρροή του Ιράν στην περιοχή. Υπάρχει λοιπόν μια μεγάλη ροή χρημάτων της Σαουδικής Αραβίας που προορίζονται για την ριζοσπαστικοποίηση των σουνιτών της Συρίας, όπως στο Λίβανο κατά την περίοδο 2006-2007, όταν επρόκειτο για την ριζοσπαστικοποίηση των τοπικών σουνιτών εναντίον της Χεζμπολάχ. 
Το Ριάντ δεν θεωρεί πλέον ότι είναι κακή η αλλαγή στην περιοχή. «Τέλος, προσπαθεί να προωθήσει αυτή τη προσέγγιση στην Ουάσιγκτον». 
Η Σαουδική Αραβία βρίσκεται υπό την στρατιωτική προστασία των Ηνωμένων Πολιτειών», τελειώνει ο Bernard Haykel. «Αυτές οι δύο χώρες διατηρούν, επίσης, ισχυρές εμπορικές σχέσεις, κυριαρχούμενες από το πετρέλαιο και τις πωλήσεις όπλων». (3)
Το αποτέλεσμα αυτής της ανομίας
Ποιοι είναι οι χαμένοι και ποιοι είναι οι νικητές; 
Ο μεγάλος χαμένος είναι πρώτα απ ‘όλα ο λαός της Συρίας που πληρώνει τη μεγάλη τιμή για έναν πόλεμο που είναι πέρα ​​από αυτόν. 
Γίνεται σαφές ότι το κλειδί για την οικονομική επιτυχία και για τη πολιτική κυριαρχία έγκειται κυρίως στον έλεγχο της ενέργειας του εικοστού πρώτου αιώνα: τον έλεγχο του φυσικού αέριου. 
Και επειδή βρίσκεται στην καρδιά του πιο κολοσσιαίου αποθέματος φυσικού αερίου στον κόσμο, η Συρία βρίσκεται σε μια ενεργειακή τεκτονική πλάκα. 
Μια νέα εποχή ξεκινά, αυτή των πολέμων της ενέργειας. 
Ο μεγάλος νικητής σε όλες τις περιπτώσεις, είναι το Ισραήλ το οποίο πέτυχε  -χωρίς να συμμετέχει- να αποδυναμωθούν οι αντίπαλοι του, το Ιράν, οι αραβικές χώρες που δεν μετράνε  πια, και η Χεζμπολάχ. 
Όπως θα έγινε κατανοητό, η ειρήνη στη Συρία δεν είναι για αύριο. Κρίμα!
Chems Eddine Chitour
Σημειώσεις
3. Bernard Haykel : Le conflit en Syrie est devenu une guerre par procuration entre Riyadh et Téhéran. Conférence École des Hautes études en sciences sociales, Paris, mardi 22 mai 2012

var _wau = _wau || []; _wau.push([“small”, “wvg1ie6mi5ta”, “m3y”]);
(function() {var s=document.createElement(“script”); s.async=true;
s.src=”http://widgets.amung.us/small.js”;
document.getElementsByTagName(“head”)[0].appendChild(s);
})();

Γεωοικονομία

Ο κόσμος κάθεται πάνω σε ένα πρόβλημα 91 τρισ. δολαρίων – Και η λύση του κοστίζει

Δημοσιεύτηκε

στις

Το χρέος φουσκώνει και κυρίως γίνεται πιο ακριβό – όσο και εάν οι πολιτικοί επιλέγουν μπροστά στην κάλπη να το αγνοήσουν

Η αξία της παγκόσμιας οικονομίας υπολογίζεται σε 101 τρισ. δολάρια. Και το χρέος με το οποίο βαρύνονται οι κυβερνήσεις (και κατά συνέπεια οι φορολογούμενοι πολίτες) παγκοσμίως ανέρχεται σε 91 τρισ. δολάρια. Πρόκειται για ένα δυσβάσταχτο φορτίο, το οποίο θα επηρεάσει και τις επόμενες γενιές. Και αυτό που πυροδοτεί την μεγαλύτερη ανησυχία είναι πως πρόκειται για ένα πρόβλημα το οποίο δεν έχει ανώδυνες λύσεις.

Με τον μισό πληθυσμού του πλανήτη να οδηγείται φέτος σε κάλπες, οι ηγέτες και οι διεκδικητές της εξουσίας έχουν εν πολλοίς επιλέξει να αγνοήσουν το θέμα του δημοσίου χρέους. Δεν θα ακούσει κανείς για αυτό στις αντιπαραθέσεις Μπάιντεν – Τραμπ στις ΗΠΑ. Δεν άκουσε για αυτό στην γαλλική προεκλογική εκστρατεία, ούτε σε αυτή της Βρετανίας, όπου ανοίγουν αύριο το πρωί οι κάλπες. Δεν ήταν θέμα στην ατζέντα της Ινδίας ή οποιασδήποτε άλλη μεγάλη και μικρή χώρα διενήργησε φέτος εκλογές. Μάλιστα στις περισσότερες περιπτώσεις βλέπουμε να κερδίζουν έδαφος όσοι υπόσχονται φοροελαφρύνσεις και αυξήσεις δαπανών, που θα μπορούσαν (εφόσον γίνουν πράξη) να πυροδοτήσουν ακόμη και νέα χρηματοπιστωτική κρίση.

Ο δωρεάν δανεισμός τελείωσε

Το ΔΝΤ μόλις την περασμένη εβδομάδα προειδοποίησε ότι τα «χρόνια δημοσιονομικά ελλείμματα» στις ΗΠΑ πρέπει «να αντιμετωπιστούν επειγόντως». Οι επενδυτές μοιράζονται εδώ και καιρό αυτήν την ανησυχία σχετικά με τη μακροπρόθεσμη πορεία του χρέους της ισχυρότερης οικονομίας του πλανήτη. Και τούτο γιατί είναι σαφές πως η εποχή του «δωρεάν» δανεισμού, δηλαδή των μηδενικών επιτοκίων, έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί.

Οι επενδυτές, που πριν από λίγα χρόνια...πλήρωναν χώρες όπως τη Γερμανία για να τη δανείσουν (αγόραζαν τα κρατικά της ομόλογα με αρνητικό επιτόκιο), σήμερα απαιτούν υψηλότερο επιτόκιο για να δανείσουν τις κυβερνήσεις. Και όσο τις βλέπουν να αφήνουν ελλείμματα και χρέη να φουσκώνουν, τόσα περισσότερα θα απαιτούν.

Επιπτώσεις στην τσέπη μας

Οι αποδόσεις έχουν ανέβει τόσο για τα ομόλογα των ΗΠΑ όσο και για εκείνα των χωρών της Ευρωζώνης, με τις πιέσεις να είναι ισχυρότερες σε όσες χώρες δείχνουν δείγματα απειθαρχίας. Το ακριβό κόστος δανεισμού των κυβερνήσεων επηρεάζει άμεσα την τσέπη μας. Γιατί η απάντηση σε αυτό μπορεί κάποια στιγμή να είναι αναγκαστικά η αύξηση των φόρων, η μείωση των δημοσίων δαπανών ή το «κόψιμο» σχεδιαζόμενων μέτρων στήριξης.

Στα δάνειά μας και στην ανάπτυξη

Και ο αντίκτυπος δεν σταματά εκεί. Οι αποδόσεις των κρατικών ομολόγων χρησιμοποιούνται ως «οδηγός» και για το υπόλοιπο χρέος. Οι υψηλότερες αποδόσεις σημαίνουν υψηλότερα επιτόκια δανεισμού για νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Και όταν τα βάρη των χρεών αυξάνονται, το πλήγμα στην οικονομική ανάπτυξη δεν αργεί. Όσο τα επιτόκια ανεβαίνουν, τόσο οι ιδιωτικές επενδύσεις και η κατανάλωση υποχωρούν.

Επώδυνη προσαρμογή

Ο Κένεθ Ρογκόφ, καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, σε δηλώσεις του στο CNN προειδοποιεί ότι οι ΗΠΑ και άλλες χώρες θα χρειαστεί να προβούν σε επώδυνες κινήσεις προσαρμογής. «Στη δεκαετία του 2010 πολλοί ακαδημαϊκοί, πολιτικοί και κεντρικοί τραπεζίτες είχαν την πεποίθηση ότι τα επιτόκια θα παραμείνουν κοντά στο μηδέν για πάντα και άρχιζαν επομένως να σκέφτονται πως το χρέος είναι ένα δωρεάν γεύμα», παρατηρεί. «Αυτό ήταν πάντα μία λάθος σκέψη. Πρέπει να σκεφτόμαστε και το δημόσιο χρέος ως ένα δάνειο κυμαινόμενου επιτοκίου και να αντιλαμβανόμαστε πως εάν ξαφνικά το επιτόκιο ανέβει πολύ, οι πληρωμές των τόκων εκτινάσσονται. Αυτό ακριβώς συνέβη σε ολόκληρο τον κόσμο», εξηγεί.

Η συνωμοσία της σιωπής

Στις ΗΠΑ η ομοσπονδιακή κυβέρνηση θα δαπανήσει 892 δισ. δολάρια το τρέχον δημοσιονομικό έτος σε τόκους – περισσότερα από ότι υπολογίζει να δώσει για άμυνα και περίπου το ποσό, που κατευθύνεται στο Medicare, την ιατροφαρμακευτική κάλυψη για συνταξιούχους και άτομα με αναπηρία. Την επόμενη χρονιά οι πληρωμές των τόκων θα ξεπεράσουν το 1 τρισ. δολάρια επί χρέους άνω των 30 τρισ. δολαρίων. Το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κογκρέσου υπολογίζει ότι το δημόσιο χρέος των ΗΠΑ θα σκαρφαλώσει στο 122% του ΑΕΠ σε 10 χρόνια από τώρα, ενώ θα έχει εκτιναχθεί στο 166% του ΑΕΠ το 2054, λειτουργώντας ως βαρίδι στην οικονομική ανάπτυξη. Στην προεκλογική εκστρατεία κανείς δεν λέει τι θα κάνει αυτό. Οι υποψήφιοι αρκούνται σε αλληλοκατηγορίες για το ποιος το προκάλεσε.

Κοινωνική αναταραχή και επιθέσεις των αγορών

Όσο κρύβουμε το πρόβλημα κάτω από το χαλάκι τόσο αυτό λειτουργεί ως φιτίλι, που ανάβει φωτιές και προκαλεί εκρήξεις. Οι πρώτες έρχονται σε κοινωνικό επίπεδο. Η Κένυα είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα. Οι προτεινόμενες φοροαυξήσεις με στόχο τη μείωση του χρέους πυροδότησαν μαζικές αντικυβερνητικές διαδηλώσεις, οι οποίες πνίγηκαν στο αίμα. Τουλάχιστον 39 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους. Ο πρόεδρος της χώρας, Γουίλιαμ Ρόυτο, ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα ότι δεν θα υπογράψει το σχέδιο σε νόμο.

Σε άλλες περιπτώσεις έχουμε έκρηξη στις αγορές. Ενδεικτική ήταν η περίπτωση της Βρετανίας το 2022, όταν το δημοσιονομικά ακατανόητο πρόγραμμα της Λιζ Τρας, πυροδότησε μία άμεση επίθεση από τις αγορές που παρολίγο να οδηγήσει σε κατάρρευση συνταξιοδοτικά ταμεία της χώρας. Στη Γαλλία οι αποδόσεις εκτινάχθηκαν προς στιγμήν όταν ο Εμανουέλ Μακρόν κήρυξε πρόωρες εκλογές, για να σταθεροποιηθούν ωστόσο στη συνέχεια, εν μέσω εκτιμήσεων ότι ακόμη και εάν ο Ζορντάν Μπαρντελά της Εθνικής Συσπείρωσης είναι ο νέος πρωθυπουργός, δεν θα θελήσει να εκτροχιάσει δημοσιονομικά τη χώρα. Και τούτο γιατί θα υπονόμευε τις πιθανότητες εκλογής της Μαρίν Λε Πεν στην προεδρία το 2027.

Τα πάντα θα κριθούν την ερχόμενη Κυριακή, στον δεύτερο γύρο των εκλογών, όπου όλα τα αποτελέσματα μοιάζουν ανοιχτά. Κανείς δεν μπορεί να πει ποια θα είναι η επόμενη κυβέρνηση της Γαλλίας. Σίγουρα όμως θα πρέπει μεταξύ άλλων να φροντίσει να μαζέψει το διευρυνόμενο δημοσιονομικό έλλειμμα.

Ναυτεμπορική

Συνέχεια ανάγνωσης

Γεωοικονομία

Η κρίση στην Ερυθρά Θάλασσα «ναρκοθετεί» την παγκόσμια οικονομία

Δημοσιεύτηκε

στις

REUTERS/Khaled Abdullah

Η Παγκόσμια Τράπεζα προειδοποιεί για αύξηση των τιμών της ενέργειας, βραδύτερη ανάπτυξη και υψηλότερο πληθωρισμό

Η παρατεταμένη σύγκρουση στην Ερυθρά Θάλασσα και η κλιμάκωση των εντάσεων στη Μέση Ανατολή απειλούν με καταστροφικές επιπτώσεις την παγκόσμια οικονομία, αναζωπυρώνοντας τον πληθωρισμό και  διαταράσσοντας τον ενεργειακό εφοδιασμό, προειδοποιούν ορισμένοι από τους κορυφαίους οικονομολόγους του κόσμου.

Τον κώδωνα του κινδύνουν έκρουσαν οι οικονομολόγοι της Παγκόσμιας Τράπεζας, σημειώνοντας ότι η κρίση απειλεί να οδηγήσει σε υψηλότερα επιτόκια, χαμηλότερη ανάπτυξη, επίμονο πληθωρισμό και μεγαλύτερη γεωπολιτική αβεβαιότητα.

Η κρίση στη Μέση Ανατολή μαζί με τον πόλεμο στην Ουκρανία έχουν δημιουργήσει πραγματικούς κινδύνους στην παγκόσμια οικονομία, προειδοποίησε η Παγκόσμια Τράπεζα στην τελευταία της έκθεση. «Η κλιμάκωση της σύγκρουσης θα μπορούσε να οδηγήσει σε άνοδο των τιμών της ενέργειας, με ευρύτερες επιπτώσεις στην παγκόσμια δραστηριότητα και τον πληθωρισμό», αναφέρεται στην έκθεση. «Άλλοι κίνδυνοι περιλαμβάνουν το οικονομικό άγχος που σχετίζεται με τα πραγματικά επιτόκια, τον επίμονο πληθωρισμό, την ασθενέστερη από την αναμενόμενη ανάπτυξη στην Κίνα, τον περαιτέρω κατακερματισμό του εμπορίου και τις καταστροφές που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή».

«Οι πρόσφατες επιθέσεις σε εμπορικά πλοία που διέρχονται από την Ερυθρά Θάλασσα έχουν ήδη αρχίσει να διαταράσσουν βασικές ναυτιλιακές διαδρομές, περιορίζοντας τη χαλαρότητα στα δίκτυα ανεφοδιασμού και αυξάνοντας την πιθανότητα πληθωριστικών συμφορήσεων. Σε ένα περιβάλλον κλιμακούμενων συγκρούσεων, ο ενεργειακός εφοδιασμός θα μπορούσε επίσης να διαταραχθεί σημαντικά, οδηγώντας σε άνοδο των τιμών της ενέργειας. Αυτό θα είχε σημαντικές επιπτώσεις στις τιμές άλλων εμπορευμάτων και θα ενίσχυε τη γεωπολιτική και οικονομική αβεβαιότητα, η οποία με τη σειρά της θα μπορούσε να περιορίσει τις επενδύσεις και να οδηγήσει σε περαιτέρω αποδυνάμωση της ανάπτυξης», σημειώνεται επίσης.

Αντίστοιχη ήταν η προειδοποίηση του πρώην επικεφαλής οικονομολόγοθ του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), John Llewellyn. «Έχει εξελιχθεί σε σοβαρό πρόβλημα», όπως είπε, θέτοντας την πιθανότητα σοβαρών διαταραχών στο παγκόσμιο εμπόριο στο 30%, από 10% που ήταν πριν από μια εβδομάδα. «Υπάρχει μια φρικτή και αναπόφευκτη εξέλιξη που θα μπορούσε να δει την κατάσταση στην Ερυθρά Θάλασσα να εξαπλώνεται στα στενά του Ορμούζ και στην ευρύτερη Μέση Ανατολή», ανέφερε.

Η σύγκρουση στη Μέση Ανατολή πέρασε σε άλλη φάση την Πέμπτη όταν δεκάδες βρετανικά και αμερικανικά πλήγματα έπληξαν τοποθεσίες των ανταρτών Χούθι στην Υεμένη. Τα χτυπήματα έγιναν ως αντίποινα για τις επιθέσεις τους εναντίον πλοίων στην Ερυθρά Θάλασσα, οι οποίες παρέλυσαν τις θαλάσσιες μεταφορές σε ένα από τα σημαντικότερα θαλάσσια κανάλια του κόσμου.

Ναυτεμπορική

Συνέχεια ανάγνωσης

Γεωοικονομία

Τι κρύβει η λυσσαλέα επίθεση του Bloomberg κατά των BRICS – Φόβος και τρόμος της παγκόσμιας ελίτ απέναντι στη Νέα Τάξη Πραγμάτων

Δημοσιεύτηκε

στις

Τα δημοσιεύματα του πρακτορείου και τα πραγματικά δεδομένα για την αλλαγή των παγκόσμιων ισορροπιών ισχύος

Στο πλαίσιο της παρακμής τής υπό την αμερικανική ηγεσία παγκοσμιοποίησης αναδείχθηκαν οι BRICS, ένας άτυπος όμιλος αναδυόμενων οικονομιών: Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα, Νότια Αφρική.
Παρέχει μια πλατφόρμα στα μέλη του προκειμένου να αμφισβητήσουν την αμερικανική ηγεμονία στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα  σε forum όπως η G7, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και η Παγκόσμια Τράπεζα.
Ο Sarang Shidore (The Nation, 17/8/23), διευθυντής του προγράμματος Global South στο Ινστιτούτο Quincy και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο George Washington, σημειώνει ότι πολλές χώρες του Παγκόσμιου Νότου είναι απογοητευμένες από το de facto καθεστώς του δολαρίου ως αποθεματικού νομίασματος, γιατί αφήνει τους οικονομίες στο έλεος των αμερικανικών επιτοκίων και των κρατικών πολιτικών όπως η ποσοτική χαλάρωση, και επιτρέπει σκληρά καθεστώτα κυρώσεων ώστε να διασφαλίζεται το υπάρχον status quo.
Για τον Παγκόσμιο Νότο, οι εναλλακτικοί δρόμοι τόσο της αναπτυξιακής χρηματοδότησης όσο και των νομισμάτων για τη διενέργεια διεθνών συναλλαγών είναι ελκυστικοί τρόποι για την επίτευξη αυτονομίας, την ενίσχυση της οικονομικής ανάπτυξης και τουλάχιστον εν μέρει την προστασία τους από την απειλή των κυρώσεων.

Η κατάκτηση της αυτονομίας

Σχετικά, τα κράτη BRICS φαίνεται να επιδιώκουν το καθένα για τον εαυτό του διπλωματική αυτονομία, παίρνοντας ποικίλες θέσεις για τον πόλεμο στην Ουκρανία που έρχονται σε αντίθεση με την προτιμώμενη άποψη της Ουάσιγκτον (The Nation, 27/6/23) και δεν είναι πάντα σε τέλεια συγχρονισμό με αυτή του «R(ussia)» στα BRICS.
Τον Αύγουστο, η ομάδα των BRICS κάλεσε έξι νέα μέλη να ενταχθούν: Αργεντινή, Αίγυπτος, Αιθιοπία, Ιράν, Σαουδική Αραβία και Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Περισσότερες από 40 χώρες εκδήλωσαν ενδιαφέρον να ενταχθούν στους BRICS, ενώ 23 υπέβαλαν επίσημα αίτηση για να γίνουν μέλη του ομίλου (Al Jazeera, 24/8/23).
Η Κίνα είναι…. πολύ μεγάλη;
Η προοπτική μιας ομάδα κρατών σχεδόν εξ ολοκλήρου από τον Παγκόσμιο Νότο να συνεργαστεί για να προωθήσει την ανεξάρτητη ανάπτυξη δήγησαν την υπηρεσία ειδήσεων Bloomberg να πραγματοποιήσει μια άνευ προηγούμενου επίθεση στο διεθνές forum
Το πρατορείο δημοσίευσε ένα άρθρο του Howard Chua-Eoan (8/18/23) με τίτλο «Οι BRICS είναι ένα ετερόκλητο σύνολο και πρέπει να διαλυθούν».
Το επιχείρημά του: Το μεγάλο πρόβλημα με τους BRICS είναι ότι η Κίνα (με την ακόμα τεράστια οικονομική επιρροή της) κυριαρχεί στην ομάδα – και το Πεκίνο θέλει να τη μετατρέψει σε ένα άλλο παγκόσμιο forum για επιλύσει τις αντιθέσεις του με τις ΗΠΑ και την ΕΕ.
Ο ισχυρισμός ότι η Κίνα «εξουσιάζει» τους BRICS είναι παραπλανητικός. Τρεις μελετητές (Conversation, 18/8/23) από το πρόγραμμα Rising Power Alliances του Πανεπιστημίου Tufts, το οποίο μελετά την εξέλιξη των BRICS και τη σχέση τους με τις ΗΠΑ, διαπίστωσαν ότι η απεικόνιση των BRICS ως ομάδας που κυριαρχείται από την Κίνα που επιδιώκει πρωτίστως αντι-αμερικανικές ή αντιδυτικές ατζέντες είναι άστοχη.
Αντίθετα, οι χώρες BRICS συνδέονται γύρω από κοινά αναπτυξιακά συμφέροντα και μια αναζήτηση μιας πολυπολικής παγκόσμιας τάξης στην οποία δεν κυριαρχεί καμία μεμονωμένη δύναμη.
Για παράδειγμα, οι συγγραφείς σημειώνουν:
Η Κίνα δεν μπόρεσε να προωθήσει ορισμένες βασικές προτάσεις πολιτικής.
Για παράδειγμα, από τη σύνοδο κορυφής των BRICS το 2011, η Κίνα προσπάθησε να συνάψει μια συμφωνία ελεύθερου εμπορίου στο πλαίσιο των BRICS, αλλά δεν μπόρεσε να λάβει υποστήριξη από άλλα κράτη.
Ομοίως, ο Shidore (The Nation, 17/8/23) επισημαίνει:
Το 2015, τα πέντε κράτη [BRICS] ίδρυσαν τη Νέα Αναπτυξιακή Τράπεζα, με επίκεντρο τη χρηματοδότηση υποδομών και τη βιώσιμη ανάπτυξη.
Αν και το ΑΕΠ της Κίνας είναι υπερδιπλάσιο από αυτό των υπόλοιπων κρατών BRICS μαζί, συμφώνησε σε μια ισότιμη εταιρική σχέση για τη διακυβέρνηση της τράπεζας και ίσο μερίδιο του εγγεγραμμένου κεφαλαίου 10 δισεκατομμυρίων δολαρίων το καθένα.
G-7 and BRICS visions of the future: Coercive unipolarity or cooperative  multipolarity - Pearls and Irritations
«Η οικονομική ηγεσία των ΗΠΑ»

Το Bloomberg (29/8/23) αποδίδει την άνοδο των BRICS στο πλαίσιο των νέων γεωπολιτικών ισορροπιών ισχύος στην «αποστροφή έναντι της οικονομικής ηγεσίας των ΗΠΑ».
Σε άλλο άρθρο, η συντακτική επιτροπή του Bloomberg (29/8/23) ανησύχησε ότι η επέκταση των BRICS «θα μπορούσε να αποδυναμώσει τα υπάρχοντα κανάλια διεθνούς συνεργασίας σε μια εποχή που η συλλογική δράση για τις παγκόσμιες απειλές δεν ήταν ποτέ πιο επείγουσα πραγματικότητα».
Σύμφωνα με τους συγγραφείς του άρθρου, οι χώρες BRICS «παραμερίζουν τους υπάρχοντες θεσμούς» της «παγκόσμιας διακυβέρνησης», καθιστώντας έτσι την «πραγματικά πολυμερή συνεργασία πιο δύσκολη».
Η ανησυχία που διατυπώνεται αφορά τηνανάπτυξη της διεθνούς «συνεργασίας» ή της «συλλογικής δράσης για τις παγκόσμιες απειλές».
Το ενδιαφέρον που απηχεί ο εν λόγω προβληματισμός είναι η διατήρηση του σημερινού παγκόσμιου συστήματος.
Η ρίζα της απειλής για το status quo, σύμφωνα με το άρθρο, ήταν η έλλειψη ηγεσίας των ΗΠΑ:
Δεν είναι τυχαίο ότι οι BRICS  έρχονται μετά την απομάκρυνση των ΗΠΑ από την οικονομική ηγεσία – επιταχύνθηκε από την κυβέρνηση του Donald Trump και επιβεβαιώθηκε από τον Joe Biden.
Το ΔΝΤ και η Παγκόσμια Τράπεζα είναι ολοένα και πλέον  χωρίς πηδάλιο.
Ο ΠΟΕ είναι σχεδόν ανύπαρκτος, τόσο καλός όσο έκλεισε λόγω παρεμπόδισης των ΗΠΑ.
Η οργανωτική αρχή της πολιτικής των ΗΠΑ δεν είναι πλέον η παγκόσμια ευημερία αλλά το «Made in America».
Οι αναδυόμενες οικονομίες αναζητούν εναλλακτικές λύσεις σε μια παγκόσμια τάξη πραγμάτων που φαίνεται να τις τοποθετεί στον πάτο.. της τροφικής αλυσίδας.

Η χειρότερη δυνατή συγκυρία

Ο χρόνος αυτής της μεταστροφής των συσχετισμών ισχύος δεν θα μπορούσε να είναι χειρότερος.
Τα υψηλότερα επιτόκια προσθέτουν στις οικονομικές πιέσεις που αντιμετωπίζουν πολλές χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος.
Εάν μια νέα παγκόσμια κρίση χρέους βρίσκεται μπροστά μας, η ζημιά δεν θα περιοριστεί.
Το  κόστος της κλιματικής αλλαγής αυξάνεται και οι προσπάθειες των άBRICS για τον περιορισμό τους θα είναι καθοριστικές.
Αυτές οι προκλήσεις είναι αναπόφευκτα παγκόσμιες και απαιτούν μια συνεργατική παγκόσμια απάντηση.
Όλα αυτά καθιστούν τη διάσπαση της πολυμερούς τάξης πραγματικά επικίνδυνη.
Υποκινούμενοι από τη διεύρυνση των BRICS, οι ΗΠΑ και οι εταίροι τους θα πρέπει να εργαστούν επειγόντως για να την ανατάξουν .
Οι συντάκτες παρερμηνεύουν την έκκληση των BRICS.
Όπως το έθεσε ο Martin Wolf στους Financial Times (23/5/23), «Αυτό που φέρνει κοντά τα μέλη του είναι η επιθυμία να μην εξαρτώνται από τις ιδιοτροπίες των ΗΠΑ και των στενών συμμάχων τους, που κυριαρχούν στη παγκόσμια σκηνή δύο αιώνες».
Ομοίως, ο Shidore (The Nation, 17/8/23) έγραψε:
Οι πολλαπλές αποτυχίες της παγκόσμιας τάξης υπό την ηγεσία των ΗΠΑ να υποστηρίξει ουσιαστικά δύο βασικές απαιτήσεις των κρατών του Παγκόσμιου Νότου – την οικονομική ανάπτυξη και τη διαφύλαξη της κυριαρχίας- δημιουργούν μια ζήτηση για εναλλακτικές δομές για την διεθνή τάξη.
Η διεθνολόγος Astrid Prange έκανε παρόμοια πρατήρηση στη Deutsche Welle (4/10/23):
Το 2014, με 50 δισεκατομμύρια δολάρια (περίπου 46 δισεκατομμύρια ευρώ) σε χρήμα εκκίνησης, τα κράτη BRICS εγκαινίασαν τη Νέα Τράπεζα Ανάπτυξης ως εναλλακτική λύση έναντι της Παγκόσμιας Τράπεζας και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.
Επιπλέον, δημιούργησαν έναν μηχανισμό ρευστότητας που ονομάζεται Contingent Reserve Arrangement για να υποστηρίξουν τα μέλη της ομάδας που αντιμετωπίζουν προβλήματα ρευστότητας.
Αυτές οι εναλλακτικές λύσεις δεν ήταν ελκυστικές μόνο για τα ίδια τα κράτη BRICS, αλλά και για πολλές άλλες αναπτυσσόμενες και αναδυόμενες οικονομίες που είχαν οδυνηρές εμπειρίες με τα προγράμματα διαρθρωτικής προσαρμογής και τα μέτρα λιτότητας του ΔΝΤ.
Αυτός είναι ο λόγος που πολλά κράτη δήλωσαν ότι μπορεί να ενδιαφέρονται να ενταχθούν στην ομάδα BRICS.
Σε αντίθεση με τους ισχυρισμούς του αρθρογράφου του Bloomberg, δεν είναι η λεγόμενη «απομάκρυνση από την οικονομική ηγεσία» των ΗΠΑ ή η παράλυση του ΔΝΤ, της Παγκόσμιας Τράπεζας και του ΠΟΕ, που κάνουν την ομάδα των BRICS ελκυστική.
Είναι ακριβώς ότι η «πολυμερής τάξη» στην οποία αναφέρεται το Bloomberg είναι υπό την ηγεσία των ΗΠΑ και ότι οι ΗΠΑ έχουν χρησιμοποιήσει τον ασφυκτικό τους έλεγχο σε αυτούς τους θεσμούς για να εκμεταλλευτούν και να ελέγξουν τα φτωχότερα έθνη.
Στιγμιότυπο_οθόνης_2023-09-16_152001.png
Το… δημοκρατικό πρόβλημα

Το Bloomberg (28/8/23) επικρίνει τους BRICS για έλλειψη δημοκρατικών θεσμών.
Εν τω μεταξύ, στο ΔΝΤ, οι χώρες με το 14% του παγκόσμιου πληθυσμού λαμβάνουν το 59% των ψήφων.
Το Bloomberg (28/8/23) δημοσίευσε επίσης ένα άρθρο του Giovanni Salzano, με τίτλο «Η διεύρυνση των BRICS πρόκειται να επιδεινώσει το δημοκρατικό πρόβλημα της ομάδας».
Το άρθρο σχολιάζει ότι, από τα έξι κράτη που προσκλήθηκαν να συμμετάσχουν στις BRICS, μόνο η Αργεντινή μπορεί να θεωρηθεί δημοκρατία —αν και ελαττωματική.
Αυτό σημαίνει ότι η διεύρυνση θα αφήσει την ομάδα να κυριαρχείται από μη δημοκρατικές χώρες, με επτά από αυτές έχουν ημιαυταρχικά ή αυταρχικά καθεστώτα.
Αφήνοντας κατά μέρος το «πρόβλημα της δημοκρατίας» των κρατών που βρίσκονται στον Salzano του παγκόσμιου συστήματος υπό την ηγεσία των ΗΠΑ —όπως ο Καναδάς και οι ίδιες οι ΗΠΑ— ο Salzano περιγράφει μια… υπερβολικά στενή αντίληψη της δημοκρατίας.
Εστιάζει αποκλειστικά στα εσωτερικά πολιτικά συστήματα των εθνών BRICS, αγνοώντας εάν οι BRICS θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση της έλλειψης δημοκρατικών διαδικασιών στους υπάρχοντες διεθνείς οργανισμούς.
Για παράδειγμα, όπως τόνισε το Al Jazeera (22/8/23):
Τα πέντε κράτη BRICS έχουν τώρα ένα συνδυασμένο ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (ΑΕΠ) μεγαλύτερο από αυτό της G7 σε όρους μονάδων αγοραστικής δύναμης.
Σε ονομαστικούς όρους, οι χώρες BRICS παράγουν για το 26% του παγκόσμιου ΑΕΠ.
Παρόλα αυτά, έχουν μόνο το 15% της δύναμης ψήφου στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ).
Τα κράτη της ομάδας των BRICS αντιπροσωπεύουν περίπου το 40% του παγκόσμιου πληθυσμού (Reuters, 24/8/23) ενώ η G7 φιλοξενεί μόλις το 10% (FT, 23/5/23).
Ο Jason Hickel (Al Jazeera, 26/11/20) καθηγητής στο London School of Economics παρατήρησε:
Οι ηγέτες της Παγκόσμιας Τράπεζας και του ΔΝΤ δεν εκλέγονται, αλλά ορίζονται από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη…
Οι ΗΠΑ έχουν de facto δικαίωμα veto σε όλες τις σημαντικές αποφάσεις και μαζί με την υπόλοιπη G7 και την Ευρωπαϊκή Ένωση ελέγχουν πάνω από το ήμισυ των ψήφων και σου
Αν δούμε τις κατανομές ψήφων σε όρους κατά κεφαλήν κατανομής με βάση τον πληθυσμό, οι ανισότητες αποκαλύπτονται ότι είναι πραγματικά ακραίες.
Για κάθε ψήφο που έχει ο μέσος άνθρωπος στον Βορρά, ο μέσος άνθρωπος στον Παγκόσμιο Νότο έχει μόνο το ένα όγδοο της ψήφου (και ο μέσος Νοτιοασιάτης έχει μόνο το ένα εικοστό της ψήφου).
Είναι πολύ νωρίς για να πούμε εάν οι BRICS θα βοηθήσουν τις χώρες στον Παγκόσμιο Νότο να αναπτυχθούν με τους δικούς τους όρους.
Αλλά η επίθεση του Bloomberg στην ομάδα είναι πιθανώς … καλό σημάδι για την αναδιάταξη των γεωπολιτικών συσχετισμών ισχύος εις βάρος της Δύσης.
Στιγμιότυπο_οθόνης_2023-09-16_160235.pngΣτιγμιότυπο_οθόνης_2023-09-16_160041.png

Στιγμιότυπο_οθόνης_2023-09-16_160333.png
www.bankingnews.gr

Συνέχεια ανάγνωσης

Ινφογνώμων

Infognomon Logo

Περιηγηθείτε στα κορυφαία βιβλία του βιβλιοπωλείου μας

Προβολή όλων

Δημοφιλή