Ο
χειρότερος εφιάλτης του οίκου των Σαούντ γίνεται πραγματικότητα. Η
εκπληκτική επιτυχία της εξέγερσης των Ζαΐντι Χούδι στην Υεμένη βάζει μια
σιιτική ομάδα, που συνδέεται με το Ιράν, στο μαλακό υπογάστριο της
Σαουδικής Αραβίας, διαλύοντας έτσι τις μακροχρόνιες προσπάθειές της για
σταθεροποίηση της χώρας ως δορυφόρο του Ριάντ.
*Του Bruce Riedel (Διευθυντής του Intelligence Project στο Brookings Institution. Το νέο του βιβλίο «Τι κερδίσαμε: Ο μυστικός πόλεμος της Αμερικής στο Αφγανιστάν, 1979-1989» δημοσιεύθηκε τον Ιούλιο)
ΠΗΓΗ: http://www.al-monitor.com/ 15 Οκτωβρίου 2014, με τίτλο: Οι νίκες των Χούδι στην Υεμένη κάνουν νευρική τη Σαουδική Αραβία
Απόδοση στα ελληνικά: Σωτήρης Δημόπουλος

Το κίνημα Ζαΐντι Χούτι, που αυτοαποκαλείται Ανσάρ Αλλάχ, ανέλαβε το Σεπτέμβριο τον έλεγχο της πρωτεύουσας Σαναά και τώρα πήρε και αυτόν της Χοντέιντα, που αποτελεί το κυριότερο λιμάνι στο βόρειο τμήμα της χώρας. Οι Χούδι έχουν επεκταθεί πολύ πέρα από το παραδοσιακό προπύργιό τους στη βόρεια Υεμένη, γύρω από τη πόλη Σααντά, κοντά στα σύνορα με τη Σαουδική Αραβία, και ελέγχουν το μεγαλύτερο τμήμα της βορείου Υεμένης.

Υπαγορεύουν πλέον ποιος και τι θα γίνει αποδεχτό από την, μόνον κατ’ όνομα, κυβέρνηση της Υεμένης. Απέρριψαν έτσι την πρώτη επιλογή του Προέδρου Αμπέντ Ράμπο Μανσούρ Χαντί για το πρόσωπο που θα γίνει πρωθυπουργός, όπως επίσης και τις παρακλήσεις του να αποχωρήσουν από τη Σαναά και να επιστρέψουν στις βάσεις του στο βορρά.

Παίρνοντας την ονομασία τους από τον ιδρυτή του σύγχρονου κινήματος των Ζαΐντι, Χουσεΐν Μπαντρεντίν αλ-Χούδι, ο οποίος σκοτώθηκε στον πρώτο από τους έξι πολέμους που έλαβαν χώρα μεταξύ του 2004 και 2010, οι Χούδι είναι τώρα η κυρίαρχη στρατιωτική δύναμη της Υεμένης.

Οι Ζαΐντι είναι παρακλάδι του σιιτικού Ισλάμ, που ήλεγχε τη βόρεια Υεμένη μέχρι την επανάσταση του 1962. Το ιμαμάτο των Ζαΐντι ανατράπηκε από ένα εθνικιστικό κίνημα που υποστηρίχτηκε από την Αίγυπτο και αποτραβήχτηκε στα τραχιά βουνά και τις ερήμους του βορρά για να διεξάγουν μια εξαετή εξέγερση εναντίον των Αιγυπτίων και των δημοκρατών Υεμενέζων συμμάχων τους. Οι Σαουδάραβες ήταν τότε η κύρια πηγή της εξωτερικής στήριξης των φιλοβασιλικών ανταρτών και ο βασιλιάς Φεϊζάλ ήταν ο βασικότερος υποστηρικτής τους.

Γι’ αυτό και συνιστά ειρωνεία το ότι σήμερα οι Σαουδάραβες ανησυχούν
τόσο για την κατάληψη της Σαναά και της Χοντέιντα από τους Ζαΐντι. Ήδη
πολύ πριν το 2011, που η Αραβική Άνοιξη έφθασε και στην Υεμένη, οι
Σαουδάραβες στήριζαν τις στρατιωτικές επιχειρήσεις του τότε Προέδρου Αλί
Αμπντουλάχ Σάλεχ εναντίον των Χούδι, ενώ μετά το 2009 διεξήγαγαν και οι ίδιοι μια σειρά από επιχειρήσεις εναντίον τους, κατά μήκος των συνόρων.
Αν και ο Στρατός και η Αεροπορία της Σαουδικής Αραβίας δεν ήταν ιδιαίτερα αποτελεσματικά σε αυτές τις επιχειρήσεις, η οποιαδήποτε εναπομείνασα σχέση συμπάθειας μεταξύ Σαουδαράβων και Ζαΐντι είχε ήδη τελειώσει πολύ πριν ανατραπεί ο Σάλεχ και αναλάβει ο Χάντι.
Αυτό που ανησυχεί περισσότερο τους Σαουδάραβες είναι οι δεσμοί των Χούδι με το Ιράν. Ο Σάλεχ ισχυριζόταν ότι η ιρανική βοήθεια προς τους αντάρτες είχε αρχίσει από το 2004, αλλά μόλις το 2012 αξιωματούχοι των ΗΠΑ επιβεβαίωναν πως η Τεχεράνη βοηθούσε πράγματι τους Χούδι. Το Ιράν μαζί με τη λιβανέζικη Χεζμπολάχ, για αρκετά χρόνια, στέλνουν ελαφρύ οπλισμό και πυρομαχικά στους Χούδι και επίσης παράσχουν περιορισμένη οικονομική βοήθεια.
Τον περασμένο μήνα, οι αρχές της Υεμένης απέλασαν στο Ομάν δύο Ιρανούς, τους οποίους κατηγόρησαν ότι είναι μέλη της Κουντς – Σώμα των Φρουρών της Επανάστασης – αφού συνελήφθησαν στην Υεμένη για παροχή βοήθειας στους Χούδι. Όποια κι αν είναι η έκταση της ιρανικής βοήθειας στους Χούδι, το Ριάντ πιστεύει ότι αυτή είναι και εκτεταμένη και κρίσιμη για τη επιτυχία τους.

Από τη στιγμή που ξεκίνησε η Αραβική Άνοιξη, η Σαουδική Αραβία κατεύθυνε τις προσπάθειές της στη σταθεροποίηση της Υεμένης με την εισαγωγή μετριοπαθών μεταρρυθμίσεων, αρκετών για να κατευνάσουν κάποια αιτήματα για αλλαγή αλλά όχι τόσο ώστε να μεταβάλουν ριζικά την ενότητα της Υεμένης ή την επιρροή του Ριάντ.
Οι Σαουδάραβες διπλωμάτες εργάστηκαν επιμελώς και αποτελεσματικά για
να εκδιώξουν από την προεδρία τον Σάλεχ και να φέρουν τον Χάντι. Το
βασίλειο παρείχε πετρέλαιο αξίας πάνω από 3 δις δολ. και κατέθεσε 1 δις
δολ. για τη νομισματική στήριξη της Υεμένης στην κεντρική τράπεζα, ώστε να διατηρηθεί η φερεγγυότητα της χώρας.

Η Υεμένη είχε γίνει, επίσης, πρότυπο για την αμερικανική εκστρατεία εναντίον της τρομοκρατίας στη μετά την Αραβική Άνοιξη εποχή. Αντί της μαζικής στρατιωτικής παρουσίας στο Αφγανιστάν και στο Ιράκ, η Υεμένη έχει ένα ρόλο-μοντέλο με την δράση ελαφρών ειδικών δυνάμεων που υποστηρίζονται μεν από μη επανδρωμένα αεροσκάφη και άλλα μέσα από αέρος, αλλά στο έδαφος τη μεγαλύτερη συμμετοχή την έχουν οι Υεμενέζοι. Στους Σαουδάραβες προσβλέπουν οι ΗΠΑ ώστε να παράσχουν πολιτική, οικονομική και διπλωματική στήριξη στην Υεμένη, να συσπειρώσουν τα άλλα κράτη του Κόλπου και να είναι ο «μεγάλος αδελφός» του Χάντι.

Η Αλ-Κάιντα της Αραβικής Χερσονήσου (AQAP) περιγράφεται συχνά τα τελευταία χρόνια ως παγκοσμίως η πλέον επικίνδυνη θυγατρική οργάνωση της Αλ-Κάιντα. Υπήρξε στόχος κοινών αμερικανο-σαουδαραβικών στρατιωτικών επιχειρήσεων στην Υεμένη. Την ηγεσία των Σαουδαραβικών δυνάμεων σε αυτές τις επιχειρήσεις είχε ο Υπουργός Εσωτερικών του βασιλείου Μουχάματ μπιν Νάγιεφ. Στόχος αρκετών δολοφονικών επιθέσεων της AQAP, ο Νάγιεφ είναι πολύ ικανός και αποτελεσματικός ηγέτης και ένθερμος υποστηρικτής της στενής συνεργασίας με την Ουάσιγκτον ενώ με σαουδαραβική πρωτοβουλία ο ΟΗΕ έχει καταδικάσει τους Χούδι για την προώθησή τους αυτό τον χρόνο.

Έτσι επικρατεί μεγάλη απογοήτευση στο Ριάντ όταν βλέπει τους Ζαΐντι, Χούδι και τους Ιρανούς φίλους τους, να τα πηγαίνουν τόσο καλά στην Υεμένη. Από την οπτική του βασιλιά Αμπντουλαζίζ το βασίλειο είναι κάτω από διπλή πολιορκία. Η πρώτη είναι από το Ιράν και τους συμμάχους του, τη Χεζμπολάχ και τα καθεστώτα στη Συρία και στο Ιράκ. Η δεύτερη είναι από την Αλ-Κάιντα και το παρακλάδι του το Ισλαμικό Κράτος (ΙΚ) στα οχυρά της Συρίας, στο Ιράκ, στο Λίβανο και στην Υεμένη.

Η επέλαση των Χούδι απειλεί να βυθίσει την Υεμένη στην ίδια σεκταριστική σύγκρουση που έχει ξεσπάσει στη Συρία και στο Ιράκ. Η σουνιτική πλειοψηφία στην Υεμένη και η μειονότητα των Ζαΐντι πολώνουν όλο και περισσότερο τη χώρα επί σεκταριστικής βάσης, με τους Σαουδάραβες και τους Ιρανούς να ανταγωνίζονται σε έναν ακόμη πόλεμο δια πληρεξουσίων στη σουνο-σιιιτική διαίρεση.

Καθώς ο Σάλεχ ήταν για χρόνια ο σύμμαχος των ΗΠΑ που τώρα στηρίζουν τον Χάντι, οι Ζαΐντι είναι, κι αυτό δεν αποτελεί έκπληξη, αντι-αμερικανοί. Οι στενοί δεσμοί της Ουάσιγκτον με το Ριάντ ενισχύουν περαιτέρω την εχθρότητά τους προς τις ΗΠΑ. Ένα αυτοκόλλητο στους προφυλακτήρες των οχημάτων των Χούδι διακηρύσσει: «Θάνατος στην Αμερική! Θάνατος στο Ισραήλ! Κατάρα στους Εβραίους! Νίκη στο Ισλάμ!».

Την ίδια ώρα, οι Χούδι και η AQAP είναι θανάσιμοι εχθροί. Ακριβώς όπως στο Ιράκ, οι φιλο-ιρανοί Σιίτες Ζαΐντι στην Υεμένη είναι αντίπαλοι των εξτρεμιστικών σουνιτικών ιδεολογιών όπως του ΙΚ και της η AQAP. Οι ΗΠΑ από την πλευρά τους θα έπρεπε να αποφύγουν να εμπλακούν σε ένα ακόμη εμφύλιο πόλεμο στη Μέση Ανατολή, όπου ο εχθρός του εχθρού μου δεν είναι αναγκαστικά είτε φίλος μου είτε εχθρός μου.

DEFENCEPOINT