Παναγιώτης Μπαλακτάρης*
Παρασκευή 22 Ιανουαρίου 2016: δύο πολύνεκρα ναυάγια έλαβαν χώρα τα ξημερώματα στο Φαρμακονήσι και στην Καλόλιμνο. Στο ναυάγιο στο Φαρμακονήσι από τους επτά νεκρούς οι έξι ήταν παιδιά και στην Καλόλιμνο από τους σαράντα περίπου αδικοχαμένους τα έντεκα (σύμφωνα με την έως τώρα ενημέρωση) ήταν παιδιά. Μέσα σε λίγη ώρα, λοιπόν, δεκαεπτά τουλάχιστον παιδιά έχασαν τη ζωή τους στα νερά του Αιγαίου. Αυτός ο αριθμός του θανάτου έρχεται να προστεθεί σε μια μακρά λίστα νεκρών παιδιών, αλλά και ενηλίκων, οι οποίοι έχουν υπάρξει θύματα εμπορίας ανθρώπων, από επιτήδειους διακινητές, με τις ευλογίες κρατών.
Ντοκυμαντέρ σε διεθνή και ευρωπαϊκά μέσα ενημέρωσης αναφέρουν ότι επικρατεί μια ατμόσφαιρα θανάτου στο ανατολικό μέρος των ευρωπαϊκών θαλασσίων συνόρων, δηλαδή, των ελληνικών, με τη συνοδεία οπτικοακουστικού υλικού των ναυαγών και όσων δεν κατάφεραν να επιζήσουν. Οι εικόνες από μόνες τους στιγματίζουν το περίφημο μεγαλείο της Ευρώπης. Κυρίως, όμως, και στον βαθμό που αφορά την Ελλάδα, το πραγματικό γεγονός των θανάτων ενηλίκων και πρωτίστως, παιδιών στην ελληνική επικράτεια, καρφώνει την ευθύνη στην καρδιά της πατρίδας μας.
Είναι κοινός τόπος, ότι η Τουρκία, η οποία είχε περί τα 2,5 εκατομμύρια ανθρώπινες ψυχές, που αναζητούσαν μια καλύτερη τύχη ή και επιβίωση, στο έδαφός της, κατόρθωσε να εγκλωβίσει αρχικώς την Ελλάδα και, εν συνεχεία, μέσω αυτής την Ευρώπη και να μεταφέρει το μεταναστευτικό πρόβλημα στα ευρωπαϊκά εδάφη. Άρχισε σιγά σιγά να μεταφέρει μετανάστες μέσω των θαλασσίων συνόρων μας, αφού η δίοδος στον Έβρο αποκλείσθηκε από τον φράχτη. Έτσι, ενώ μέχρι και πριν ένα χρόνο οι ελληνικές αρχές ασκούσαν αποτροπή στη θάλασσα, η πολιτική αυτή άλλαξε, φτάνοντας στο αντίθετο άκρο της πλήρους ανοχής στις εγκληματικές συμπεριφορές των διακινητών. Το γεγονός αυτό όπλισε με ασφάλεια τους θρασείς διακινητές, οι οποίοι πλέον είδαν τα θανατηφόρα ταξίδια που οργανώνουν να ανθίζουν. Απέκτησαν περισσότερα κίνητρα, με μειωμένο κίνδυνο. Θα μπορούσαμε να ισχυρισθούμε, ότι αυξάνονται, έκτοτε, τα έσοδα του εγκλήματος της διακίνησης ανθρώπων και μειώνονται τα θύματα που επιζούν.
Η ελληνική κυβέρνηση σήκωσε τα χέρια ψηλά, στο πλαίσιο μάλλον μιας κακώς νοούμενης συμφωνίας, η οποία κατέστη εφικτή, επειδή οι κυβερνώντες αποδεικνύονται, όχι αφελείς ή μικρόνοες, αλλά εγκληματικά επικίνδυνοι! Το ένα σκέλος της συμφωνίας αφορούσε τη μη αποτροπή, από τη χώρα μας, των τεράστιων μεταναστευτικών ροών, με απώτερο σκοπό την αποσταθεροποίηση της Ευρώπης. Το άλλο σκέλος, το λεγόμενο και «ανταποδοτικό», αφορούσε την υπόσχεση ότι αν γίνει το πρώτο, τότε θα έχουμε προσδοκία να υπάρξει κάποια ελάφρυνση σχετική με τις δανειακές μας υποχρεώσεις. Στην εφαρμογή αυτής της υψηλής, δήθεν, πολιτικής αθώοι άνθρωποι γίνονται τα θεμέλιά της. Ή αντίστροφα, αυτή η πολιτική χτίστηκε και χτίζεται πάνω στα πτώματα των πνιγμένων.
Ωστόσο, επειδή στη χώρα μας υπάρχει Δημοκρατία και βασικός πυλώνας μιας Δημοκρατίας είναι η εφαρμογή των τεθειμένων νόμων, να δούμε τι ισχύει νομοθετικά, γενικά για τη διακίνηση ανθρώπων και ειδικά, για τη διακίνηση παιδιών.
Ο Νόμος 3875/2010 είναι η κύρωση και εφαρμογή της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών κατά του Διεθνικού Οργανωμένου Εγκλήματος και των τριών πρωτοκόλλων αυτής. Με βάση το Άρθρο Πρώτο «Κυρώνεται και έχει την ισχύ, που ορίζει το άρθρο 28 παρ. 1 του Συντάγµατος, η Σύµβαση κατά του ∆ιεθνικού Οργανωµένου Εγκλήµατος, που άνοιξε για υπογραφή στο Παλέρµο Ιταλίας στις 12−15 ∆εκεµβρίου 2000 και τα τρία Πρωτόκολλα αυτής, ήτοι: Το Πρωτόκολλο για την Πρόληψη, Καταστολή και Τιµωρία της ∆ιακίνησης Προσώπων, Ιδιαίτερα Γυναικών και Παιδιών και το Πρωτόκολλο κατά της Λαθραίας ∆ιακίνησης Μεταναστών από τη Γη, τη Θάλασσα και τον Αέρα, που άνοιξαν για υπογραφή στο Παλέρµο Ιταλίας στις 12−15 ∆εκεµβρίου 2000…».
Επίσης, με τον Νόμο 4216/2013 κυρώθηκε η Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για τη δράση κατά της Εμπορίας Ανθρώπων. Στο Άρθρο 2 προβλέπει ότι «Η παρούσα Σύμβαση ισχύει για όλες τις μορφές εμπορίας ανθρώπων, είτε εθνικής είτε διεθνικής, είτε σχετίζεται με οργανωμένο έγκλημα είτε όχι.» Εξάλλου, στο Άρθρο 7, με τίτλο: «Μέτρα που λαμβάνονται στα σύνορα», στη παρ. 1 ορίζεται: «Με κάθε επιφύλαξη προς στις διεθνείς δεσμεύσεις που σχετίζονται με την ελεύθερη κυκλοφορία ατόμων, τα συμβαλλόμενα μέρη ενισχύουν, στο μέτρο του δυνατού, τους απαραίτητους συνοριακούς ελέγχους, που απαιτούνται για την πρόληψη και τον εντοπισμό της εμπορίας ανθρώπων.».
Τέλος, ήδη η Ελλάδα με τον Νόμο 2101/1992 έχει κυρώσει τη Διεθνή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού. Στο Άρθρο 6 αναφέρεται «1. Τα Συμβαλλόμενα Κράτη αναγνωρίζουν ότι κάθε παιδί έχει εγγενές δικαίωμα στη ζωή.».
Αυτά, όσον αφορά στα υπερνομοθετικής ισχύος κείμενα. Στη χώρα μας τώρα, προβλέπεται, ως ποινικό αδίκημα, στο Άρθρο 306 Π.Κ. η Έκθεση. Ειδικότερα, ορίζεται «1. Όποιος εκθέτει άλλον και έτσι τον καθιστά αβοήθητο…τιμωρείται με φυλάκιση… 2. Αν η πράξη προκάλεσε στον παθόντα: …β) το θάνατό του, επιβάλλεται κάθειρξη τουλάχιστον έξι ετών».
Το ανωτέρω περιγραφόμενο πλέγμα διατάξεων προστασίας των θυμάτων διακίνησης και ιδίως, των παιδιών, είναι τηρητέο από την πατρίδα μας. Υποχρεωτικά. Μόνο με την τήρηση των νόμων που έχουμε θεσπίσει και κυρώνουν Χάρτες Δικαιωμάτων, θα είμαστε σε θέση να επιχειρηματολογούμε υπέρ της ύπαρξης Ευρωπαϊκού Κεκτημένου στα ανθρώπινα δικαιώματα. Μόνον έτσι, διακρινόμαστε από τις χώρες που δεν σέβονται τα ανθρώπινα δικαιώματα. Εφαρμόζοντας στην πράξη τις προαναφερθείσες νομοθετικές διατάξεις θα εξαναγκάσουμε την Τουρκία και τους διακινητές της να αντιληφθούν, ότι περνώντας τα δικά της θαλάσσια σύνορα βρίσκονται σε επικράτεια πολιτισμένου κράτους, εν ολίγοις σε ευρωπαϊκή επικράτεια, όπου η διακίνηση ανθρώπων και οι θάνατοι θυμάτων διακίνησης απαγορεύονται, συνεπώς, διώκονται και τιμωρούνται.
Πρωτίστως, όμως, εφαρμόζοντας τις ανωτέρω νομοθετικές προβλέψεις, με άτεγκτη δίωξη των εγκληματιών διακινητών, θα αποδείξουμε σε εμάς τους ίδιους ότι προσπαθούμε να κρατήσουμε ζωντανή τη Δημοκρατία μας, στηρίζοντας έναν από τους πυλώνες της, ήτοι την εφαρμογή των νόμων. Η Δικαιοσύνη και οι εφαρμοστές του Δικαίου πρέπει να πράττουν το καθήκον τους, χωρίς να ενδιαφέρονται ή και να αποτρέπονται από τις πολιτικές της κάθε κυβέρνησης. Στο άρθρο 24 του Κώδικα Οργανισμού Δικαστηρίων αναφέρεται ότι η Εισαγγελία «δρα ενιαία και αδιάκριτα και έχει ως αποστολή την τήρηση της νομιμότητας, την προστασία του πολίτη και τη διαφύλαξη της δημόσιας τάξης.»
Ειδάλλως, αν δεν τηρηθούν τα παραπάνω, βάσιμα μπορούμε να μιλάμε για πλήρη κατάλυση της Δημοκρατίας στην Ελλάδα. Αυτής της Δημοκρατίας, που με αυτές και άλλες πολιτικές συμπεριφορές, θάβουμε μέρα με τη μέρα.

* Ο Παναγιώτης Μπαλακτάρης είναι δικηγόρος