Αποκαλυπτικό άρθρο του Τούρκου δημοσιογράφου Ορχάν Μπούρσαλι στην εφημερίδα Cumhuriyet (28 Νοεμβρίου 2016), με τίτλο «Η Τουρκία θέλει να φτιάξει ένα κράτος-δορυφόρο στη Συρία;», ρίχνει φως στις πραγματικές επιδιώξεις της Άγκυρας στη Συρία, επισημαίνει τους κινδύνους περαιτέρω εμπλοκής χωρίς συνεργασία με τη Δαμασκό αλλά, κυρίως, αποδομεί τις τακτικές κινήσεις της γείτονος και εκθέτει τον Τούρκο πρόεδρο αναδεικνύοντας ανάγλυφα τα τραγικά -για τη χώρα του- σφάλματά του. Δημοσιεύουμε σε μετάφραση Σάββα Καλεντερίδη.
Η Άγκυρα πρέπει να ανακοινώσει τη δημιουργία περιοχής ασφαλείας στα σύνορα με τη Συρία, και να δηλώσει τον Ελεύθερο Συριακό Στρατό (ΕΣΣ), που έχει φθάσει προ των πυλών της κατεχόμενης από το Ισλαμικό Κράτος (ΙΚ) Αλ Μπαμπ, ως «προωθημένη στρατιωτική δύναμη» που δρα στα πλαίσια της επιχείρησης «Ασπίδα του Ευφράτη». Όμως στις πύλες της Αλ Μπαμπ έχει φθάσει και ο στρατός της Συρίας, που δίνει αγώνα για την απελευθέρωση της πατρίδας του, υποβοηθούμενος από τη σύμμαχο Ρωσία.
Ας προσεγγίσουμε το ζήτημα με ερωτήσεις, γιατί είμαστε αντιμέτωποι με μια κωμικοτραγική κατάσταση: Η Αλ Μπαμπ, στο όνομα τίνος θα απελευθερωθεί από τον τουρκικό στρατό; Είναι κατανοητό ότι η Συρία θέλει να απελευθερώσει τα εδάφη της από το ΙΚ; Η Άγκυρα στο όνομα τίνος θα απελευθερώσει την Αλ Μπαμπ; Ο Ελεύθερος Συριακός Στρατός συνεργάζεται με τον νόμιμο στρατό της Συρίας στην επιχείρηση αυτή; Όχι. Η Τουρκία συνεργάζεται με το κράτος και το στρατό της Συρίας στην επιχείρηση αυτή; Όχι.
Ε τότε, δύο διαφορετικές δυνάμεις συναγωνίζονται να απελευθερώσουν την Αλ Μπαμπ, η κάθε μια για δικό της λογαριασμό. Μήπως γράφω κάτι που δεν είναι γνωστό;
Η Άγκυρα εξοπλίζοντας, εκπαιδεύοντας και υποστηρίζοντας με κάθε τρόπο και με όλες της τις δυνάμεις τον ΕΣΣ, προσπαθεί να αποκτήσει ρόλο στη διοίκησή του. Αυτό σημαίνει ξεκάθαρα ότι η Τουρκία προσπαθεί να δημιουργήσει μια «απελευθερωμένη αυτοδιοικούμενη περιοχή» μέσα στην επικράτεια της Συρίας. Όλοι το γνωρίζουν αυτό.
Το κτήριο που στέγαζε τις Ειδικές Δυνάμεις της Τουρκίας, δυτικά της Αλ Μπαμπ, βομβαρδίστηκε τις 24 Νοεμβρίου από δύο αεροπλάνα, αφενός μεν ως αντίποινα για την κατάρριψη του ρωσικού αεροσκάφους την ίδια μέρα πέρυσι από τουρκικό F-16, και αφετέρου για να δοθεί μια προειδοποίηση στα σχέδια και τις προθέσεις της Άγκυρας.
Υπάρχει ενδεχόμενο σύγκρουσης μεταξύ του στρατού της Συρίας και του ΕΣΣ στην Αλ Μπαμπ (που στην ουσία θα σημαίνει σύγκρουση μεταξύ Ρωσίας-Τουρκίας); Ναι, είναι δυνατόν να έχουμε μια τέτοια σύγκρουση, αν δεν σταματήσει την προέλαση ο ΕΣΣ… Εάν απελευθερώσει την πόλη αυτή ο στρατός της Συρίας, δεν θα θελήσει στη συνέχεια να απελευθερώσει τα εδάφη που έχει καταλάβει ο ΕΣΣ με τη βοήθεια του τουρκικού στρατού στην περιοχή που φθάνει μέχρι τα σύνορα της Τουρκίας;
«Με όποιο τίμημα»
Η Άγκυρα, αφού έδειξε ανοχή επί χρόνια στη διέλευση χιλιάδων τρομοκρατών του ΙΚ από τα σύνορά της, τα οποία είχαν καταντήσει αληθινό σουρωτήρι, αναγκάστηκε να αλλάξει την πολιτική της και έβαλε στο στόχαστρο το ΙΚ.
Η Άγκυρα, αφού έδειξε ανοχή επί χρόνια στη διέλευση χιλιάδων τρομοκρατών του ΙΚ από τα σύνορά της, τα οποία είχαν καταντήσει αληθινό σουρωτήρι, αναγκάστηκε να αλλάξει την πολιτική της και έβαλε στο στόχαστρο το ΙΚ.
Η Άγκυρα θεωρεί ότι συνιστούν πρόβλημα εθνικής ασφαλείας η κατάληψη της Συρίας από διάφορες δυνάμεις, το κύματα των προσφύγων και η δημιουργία «κρατιδίων τρομοκρατών», κάτι που είναι κατανοητό. Ένα σημαντικό σκέλος του προβλήματος εθνικής ασφάλειας που αντιμετωπίζει η Τουρκία είναι η, με την υποστήριξη των ΗΠΑ, κατάληψη από τους Κούρδους του PYD του διαδρόμου που κινείται κατά μήκος των τουρκοσυριακών συνόρων και φθάνει μέχρι τη Μεσόγειο Θάλασσα, και η πολιτική «εκκουρδισμού» των περιοχών του διαδρόμου αυτού.
Οι επιθέσεις του ΡΚΚ στο εσωτερικό της Τουρκίας και ο πόλεμος με το ΡΚΚ δεν είναι ανεξάρτητος από τις εξελίξεις αυτές στη Συρία.
Οι ΗΠΑ από την πλευρά τους λένε ότι η υποστήριξή τους προς τους Κούρδους γίνεται για την «εκκαθάριση του ΙΚ», όμως όλοι γνωρίζουν ότι θέλουν να χτυπήσουν μ’ έναν σμπάρο δυο τρυγόνια.
Η βασική δικαιολογία του προέδρου [Ερντογάν] για τη διεξαγωγή της επιχείρησης «Ασπίδα του Ευφράτη» στο έδαφος της Συρίας, είναι η εξής: «Δεν θα επιτρέψουμε τη δημιουργία κράτους/κρατών στα νότια της Τουρκίας, με κάθε κόστος».
Είναι μόνο αυτό; Αν είναι αυτό μόνο, τότε αυτό που έχει να κάνει η Άγκυρα είναι να παρέχει κάθε υποστήριξη –ακόμα και στρατιωτική– στο στρατό της Συρίας, για να αποκαταστήσει τον έλεγχο σε ολόκληρη την επικράτεια και να εξασφαλίσει την ενότητα της Συρίας. Μια συμφωνία συνεργασίας με τη Δαμασκό, είναι αυτό που θα μας εξασφαλίσει.
Όμως η ρητορική του προέδρου πηγαίνει παραπέρα: Χτυπά την πόρτα και καλεί την «Οθωμανική παράδοση των εκπορθήσεων και των απελευθερώσεων». Βλέπει τα εδάφη του Ιράκ και της Συρίας ως εδάφη στα οποία «έχουμε δικαιώματα».
Αυτό, η λογική «των εκπορθήσεων και των απελευθερώσεων», είναι μια κληρονομιά που του άφησε ο Νταβούτογλου, τον οποίο ο ίδιος εκπαραθύρωσε. Άλλωστε οι ίδιοι, αποκαλώντας τους εαυτούς τους «συνεχιστές της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας» και «Νεοοθωμανούς», αποκαλύπτουν τους πολιτικούς τους στόχους, που είναι η νεκρανάσταση του δικαιώματος της ιστορικής κληρονομιάς στα παλαιά εδάφη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και η απόπειρα διεκδίκησής τους στην πράξη.
Υπάρχει κάποια ελπίδα από μια τέτοια πολιτική, η οποία δεν έχει καμία σχέση με την ιστορική γνώση για την εξέλιξη των εθνών και της ίδιας της ιστορίας;
Από τον ισχυρισμό αυτό ανακύπτει ένα δεύτερο ζήτημα αναφορικά με τα δικαιώματα που έχουμε πάνω σε εκείνα τα «χαμένα οθωμανικά εδάφη». Με αυτόν τον τρόπο οι ίδιοι δεν αναγνωρίζουν τις διεθνείς συμφωνίες από τις οποίες ιδρύθηκε η Τουρκία. Κοιτάξτε την αντίδραση της Αθήνας μετά τις δηλώσεις –γεμάτες με ψεύδη και λάθη– περί σκισίματος της Συνθήκης της Λοζάνης, απελευθέρωσης της Δωδεκανήσου κτλ.
Συμπερασματικά, οι δικαιολογίες για την εισβολή στο έδαφος της Συρίας διαψεύδονται από τους πραγματικούς πολιτικούς στόχους της Άγκυρας, που έχουν αποκαλυφθεί. Αυτό είναι μια πολιτική που χωρίς αμφιβολία μάς βυθίζει και μας παγιδεύει στο βούρκο. Θα γυρίζει μπούμερανγκ για την Τουρκία, και το τίμημα θα είναι μεγάλο. Όποιος ανοίγει διάλογο, αμφισβητώντας τις συνθήκες με τις οποίες ιδρύθηκε η Τουρκία για να εκδηλώσει την επεκτατική του πολιτική, τότε ανοίγει μια συζήτηση που θέτει σε αμφισβήτηση και τα ίδια τα σύνορα της Τουρκίας, στην κατεύθυνση να χάσουμε εμείς εδάφη.
Θεέ μου τι κίνδυνος!
- Μετάφραση: Σάββας Καλεντερίδης.
