Άρθρο του Σερκάν Ντεμιρτάς (τουρκικά: Serkan Demirtaş), στην εφ. Hürriyet
Μετάφραση: Παναγιώτης Μπαλακτάρης
Μετάφραση: Παναγιώτης Μπαλακτάρης
H Άγκυρα και η Μόσχα θα έχουν ένα υψηλού επιπέδου συμβούλιο συνεργασίας, στις 9 και 10 Μαρτίου στην Αγία Πετρούπολη. Η συνάντηση θα έχει επικεφαλής τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και τον Βλάντιμιρ Πούτιν, με τη συμμετοχή λίγων υπουργών και από τις δύο πλευρές. Το συμβούλιο θεωρείται μια κρίσιμη καμπή στις διμερείς σχέσεις, οι οποίες σταδιακά ανοικοδομούνται από τα μέσα του 2016, μετά από μήνες εντάσεων έπειτα από την κατάρριψη του ρωσικού μαχητικού.
Η Τουρκία αναμένει ότι η Ρωσία θα άρει ολοκληρωτικά τις εμπορικές κυρώσεις που επέβαλε μετά την κατάρριψη, και ότι θα διευκολύνει τις διαδικασίες για τη βίζα στους Τούρκους, ιδίως τους επιχειρηματίες.
Στη συνάντηση στην Αγία Πετρούπολη οι δύο πλευρές θα αξιολογήσουν όλες τις διαστάσεις της τρέχουσας οικονομικής και ενεργειακής συνεργασίας, θα εξερευνήσουν πιθανές κοινές δράσεις, ενώ συγχρόνως θα συζητήσουν όλες οι προοπτικές των ζητημάτων της εξωτερικής πολιτικής.
Ενώ απομένουν σχεδόν 10 ημέρες μέχρι την συνάντηση, η σημερινή εικόνα των περιφερειακών εξελίξεων δείχνει ότι υπάρχουν αρκετά ζητήματα που θα μπορούσαν να αποτελέσουν σημεία σύγκρουσης:
Στη Συρία, η Τουρκία και τα στρατεύματα του τουρκοκαθοδηγούμενου Ελεύθερου Συριακού Στρατού (ΕΣΣ) προσφάτως απέκτησαν τον πλήρη έλεγχο της αλ Μπαμπ, και ήρθαν πολύ κοντά στις θέσεις του συριακού στρατού νότια της πόλης. Υπάρχουν αναφορές για ήσσονος σημασίας συγκρούσεις μεταξύ του συριακού στρατού και του ΕΣΣ, ενώ η πρόσφατη τουρκο-ρωσική «ανοιχτή γραμμή» θεωρείται ότι έχει αποτρέψει την κλιμάκωση αυτών των περιστατικών.
Ωστόσο, οι Ρώσοι είναι δυσαρεστημένοι με τα σχέδια της Τουρκίας να πάει πιο νότια ή ανατολικά στη Συρία. Άλλωστε, ο Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε στις 28 Φεβρουαρίου ότι ο επόμενος στόχος της Τουρκίας θα είναι η Ιεράπολη, με αντικειμενικό σκοπό να απωθηθούν οι άνδρες του Κόμματος Δημοκρατικής Ένωσης (ΚΔΕ/PYD) στα ανατολικά του Ευφράτη.
Στο πολιτικό μέτωπο, προσφάτως έχει λάβει χώρα μια επαναπροσέγγιση μεταξύ Μόσχας και Συροκουρδικών οργανώσεων. Μετά την πραγματοποίηση κουρδικής συνέλευσης στη ρωσική πρωτεύουσα, η Ρωσία τόνισε τη σπουδαιότητα της συμμετοχής του PYD στις συζητήσεις της Γενεύης, όπου θα τεθεί επί τάπητος η πολιτική μετάβαση στην Συρία. Προφανώς αυτές δεν είναι εξελίξεις με τις οποίες μπορεί να είναι χαρούμενη η Τουρκία, ειδικά επειδή προέρχονται από τη Ρωσία, τη νέα της σύμμαχο στη Συρία.
Η Τουρκία και η Ρωσία χαρακτηρίστηκαν ως εγγυήτριες δυνάμεις της συριακής ανακωχής, καθώς επίσης διαμεσολαβητές των συζητήσεων στην Αστάνα μεταξύ του συριακού καθεστώτος και των οργανώσεων της αντιπολίτευσης.
Μια άλλη περιοχή αντιπαράθεσης μπορεί να είναι ο Εύξεινος Πόντος, όπου το ΝΑΤΟ εστιάζει την προσοχή του με μια δέσμη συγκεκριμένων μέτρων που στοχεύουν στην ισχυροποίηση της ναυτικής και της αεροπορικής παρουσίας του. Έτσι, η Συμμαχία είναι προγραμματισμένο να αποκτήσει θαλάσσιες γεωτρήσεις στον Εύξεινο Πόντο, αλλά και να έχει παρουσία με θαλάσσιες και εναέριες περιπολίες, με τον κίνδυνο να εκνευρίσει την Ρωσία η οποία ήδη έχει δηλώσει ότι θα λάβει αντίμετρα.
Η θέση της Τουρκίας είναι πολύ ευαίσθητη, δίνοντας έμφαση στη σημασία της Σύμβασης του Μοντρέ για την πρόσβαση στον Εύξεινο Πόντο. Η παραδοσιακή στάση της Άγκυρας είναι να μην δημιουργεί εστίες έντασης με τη Ρωσία στη συγκεκριμένη περιοχή, και να κρατά το ΝΑΤΟ όσο πιο μακριά γίνεται. Ωστόσο, αυτός ο βασικός κανόνας παραβιάστηκε πέρσι, κατά τη διάρκεια των τεταμένων σχέσεων με τη Μόσχα, με τον Τούρκο πρόεδρο να δηλώνει ότι «ο Εύξεινος Πόντος σχεδόν μετατράπηκε σε ρωσική λίμνη».
Το τρίτο ζήτημα είναι η εξελισσόμενη ένταση μεταξύ της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν για την διαμάχη στο Ναγκόρνο Καραμπάχ.
Αυτή η ένταση προσφάτως κλιμακώθηκε, ενώ παρατηρήθηκαν συγκρούσεις μεταξύ των στρατών των δύο χωρών. Το Αζερμπαϊτζάν, ο φυσικός σύμμαχος της Τουρκίας, έκανε βήματα εναντίον της συνεχιζόμενης κατοχής του εδάφους του από την Αρμενία, η οποία είναι υπό ρωσική προστασία. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι μια περαιτέρω κλιμάκωση αυτής της έντασης στη γειτονιά της Τουρκίας θα έχει αλυσιδωτές επιπτώσεις στις σχέσεις Άγκυρας-Μόσχας.
Συνεπώς, είναι ξεκάθαρο ότι και οι δύο χώρες θα πρέπει να χρησιμοποιήσουν τη δημιουργικότητα και την ευελιξία τους προκειμένου να αποφύγουν μελλοντικές εντάσεις. Όπως όλα δείχνουν, η ατζέντα Ερντογάν-Πούτιν γίνεται πιο βαριά μέρα με τη μέρα.
