Του Παντελή Καρύκα
Το Κουρδιστάν έρχεται η Τουρκία φεύγει; Το κουρδικό δημοψήφισμα για ανεξαρτησία από το Ιράκ τον Σεπτέμβριο απειλεί να τινάξει, κυριολεκτικά, την Εγγύς και Μέση Ανατολή στον αέρα.
Εάν, όπως αναμένεται, οι Κούρδοι του Ιράκ προκρίνουν την ανεξαρτητοποίησή τους, ο κώδωνας του κινδύνου δεν θα ηχήσει μόνο για την Τουρκία, αλλά και για το Ιράν, φυσικά το Ιράκ και βεβαίως την Συρία του Άσαντ.

Μετά την έναρξη του πολέμου στην Συρία ο χάρτης της περιοχής είναι δεδομένο ότι θα αλλάξει. Το καίριο ερώτημα είναι ποια σύνορα θα εξαφανιστούν και ποια θα αντέξουν και για πόσο.

Οι δρώντες στην περιοχή είναι πολλοί. Καταρχήν οι ΗΠΑ και το Ισραήλ αποτελούν πλέον, ανοικτά, αντίπαλο του Άσαντ, αναζωπυρώνοντας παράλληλα την κόντρα με το Ιράν. Το Ισραήλ επιχείρησε να προσεγγίσει τη Ρωσία ώστε να εξασφαλίσει τα συμφέροντά του.

Ωστόσο λόγω του στενού δεσμούτης Μόσχας και της Τεχεράνης κάτι τέτοιο, τελικά, δεν φαίνεται να έγινε εφικτό.

Η Ρωσία από την πλευρά της, έχοντας αιφνιδιάσει πλήρως την κυβέρνηση του πρώην προέδρου Μπάρακ Ομπάμα, επεμβαίνοντας αιφνιδιαστικά στην Συρία, βλέπει τώρα, έχοντας αποσύρει και μέρος των δυνάμεών της, τις ΗΠΑ να επανακάμπτουν στην Συρία με όχημα τους Κούρδους.

Αν και εξακολουθεί, υποχρεωτικά, να στηρίζει τον Άσαντ και να καλύπτει το Ιράν και τη Χεζμπολάχ, η Μόσχα δεν έχει πολλά περιθώρια ακόμα στην Συρία και θα ήθελε να αποσυρθεί από τη χώρα, η οποία, κατά βάσει, ήταν ένας επιτυχής αντιπερισπασμός για την Κριμαία και την Ουκρανία. Για αυτό άλλωστε και επιμένει τόσο στις ειρηνευτικές συνομιλίες που η ίδια οργάνωσε στο Καζακστάν.

Από την άλλη οι ΗΠΑ εισήλθαν πλέον για τα καλά στο παιχνίδι στην Συρία και έδειξαν τις προθέσεις τους καταρρίπτοντας συριακό μαχητικό, αρχικά και συριακό, ιρανικής κατασκευής, drone κατόπιν. Αγνοώντας τους Τούρκους οι Αμερικανοί εξόπλισαν, παράλληλα, τους Κούρδους της Συρίας, τους οποίους επίσης καλύπτουν από τουρκικές επιθέσεις, αναπτύσσοντας δικούς τους στρατιώτες ανάμεσα στις δυνάμεις των κατά βάσει κουρδικών Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων.

Το Ιράν επίσης προσπαθεί να διατηρήσει την επιρροή του στην Συρία, βάλλοντας ακόμα και πυραύλους κατά των αντιπάλων του Άσαντ από το έδαφός του, προκαλώντας συναγερμό στο Ισραήλ.

Τέλος η Τουρκία του Ερντογάν παρακολουθεί τις εξελίξεις πλέον, τις οποίες κάποτε καθόριζε. Ο ισλαμιστής ηγέτης υποχρεώθηκε να σταματήσει την υποστήριξη προς τους τζιχαντιστές ενώ η λυκοφιλία με τη Μόσχα δεν εξασφαλίζει ασφάλεια στην Άγκυρα, όπως πίστευε, από την στιγμή που οι ΗΠΑ αγκάλιασαν τους Κούρδους.

Η Τουρκία είναι ο μεγάλος ηττημένος από τις εξελίξεις. Το δε δημοψήφισμα στο ιρακινό Κουρδιστάν τον απομακρύνει και από έναν από τους λίγους συμμάχους του στην περιοχή, τον Μπαρτζανί.

Ο Ερντογάν τρέμει το κουρδικό δημοψήφισμα και την ανακήρυξη ανεξάρτητου κουρδικού κράτους, συνυπολογίζοντας τις εξελίξεις στην Συρία και την πιθανότητα ανακήρυξης και εκεί κουρδικού κράτους. Μετά από αυτό τι μένει; Η απόσχιση των κουρδικών περιοχών από την Τουρκία, αλλά και ο εδαφικός ακρωτηριασμός του Ιράν;

Το τελευταίο ενδεχόμενο θα ήταν εξαιρετικά θετικό για το Ισραήλ και τις ΗΠΑ και θα μπορούσε να οδηγήσει σε αλλαγή καθεστώτος στην Τεχεράνη, γεγονός εξαιρετικά καλοδεχούμενο στην Ιερουσαλήμ και την Ουάσινγκτον.

Σε μια τέτοια περίπτωση όμως κοσμοϊστορικών αλλαγών μπορεί η Τουρκία, ειδικά η Τουρκία του Ερντογάν, να μείνει αλώβητη; Μάλλον δύσκολα.

Ωστόσο ακόμα κι αν η Τουρκία χάσει στη Μέση Ανατολή η σημασία της ως buffer state έναντι της Ρωσίας θα παραμείνει σημαντική. Αυτό είναι το πρόβλημα για την Ελλάδα και την Κύπρο.

Δεδομένης της ελληνικής μόνιμης, με λίγες εξαιρέσεις, αβελτηρίας, της κρίσης και της έλλειψης πρόβλεψης και προγραμματισμού, το πρόβλημα που θα μπορούσε να προκληθεί απλώς μεγιστοποιείται.

Η επίσκεψη άλλωστε του Τούρκου πρωθυπουργού Γιλντιρίμ στη Θράκη έδειξε πολλά. Μήπως τελικά η Τουρκία, που δύσκολα θα αποφύγει το αναπόφευκτο, τη δημιουργία κουρδικού κράτους, αναζητήσει αποζημίωση δυτικά και μάλιστα με τις ευλογίες της Δύσης και της Ρωσίας, έναντι μιας Ελλάδας ριγμένης στο καναβάτσο; Θα ήταν μία τραγική εξέλιξη…