Georgia’s President Giorgi Margvelashvili (L) and President of Armenia Serzh Sargsyan (R) inspect the honor guard during the welcoming ceremony at the President’s residence in Tbilisi, Georgia. EPA, ZURAB KURTSIKIDZE

Του Δημήτρη Γ.
Απόκη*
Η χθεσινή κίνηση της
Αρμενίας να  θέσει τέρμα στην ειρηνευτική συμφωνία του 2009, με την
Τουρκία, είναι μια πολύ σημαντική εξέλιξη η οποία, είναι πιθανόν να
δημιουργήσει εξελίξεις που θα φέρουν σε δύσκολη θέση την Άγκυρα και τον
πρόεδρο της Τουρκίας, Ταγίπ Ερντογάν.
Όπως στην πολιτική, έτσι
και στις διεθνείς σχέσεις, είναι μεγάλο λάθος να ανοίγεις και να διατηρείς
πολλά μέτωπα ταυτόχρονα. Η Τουρκία και ο Ταγίπ Ερντογάν, βρίσκονται ακριβώς
σε αυτή τη θέση, και μένει να δούμε πως θα χειριστεί ο απρόβλεπτος και
δυνητικά επικίνδυνος τούρκος ηγέτης, αυτή τη νέα εξέλιξη.
Στην παρούσα φάση η
Τουρκία, έχει ανοίξει μέτωπα και διατηρεί υψηλά επίπεδα έντασης, σε όλο
σχεδόν το μήκος των συνόρων της.

• Στην
  Συρία, βρίσκεται σε κανονικό, αν και μικρής έκτασης πόλεμο, με τους
  Κούρδους του YPG. Οι σχέσεις της με το Ισραήλ, είναι στο χειρότερο
  δυνατό σημείο.
• Από
  την πλευρά του Αιγαίου, έχει ανεβάσει την ένταση με την Ελλάδα, σε
  εξαιρετικά επικίνδυνα επίπεδα.
• Ευρύτερα
  στη Μέση Ανατολή, παίζει ένα εξαιρετικά πολύπλοκο διπλωματικό παιχνίδι,
  με εξαιρετικά αμφίβολη κατάληξη. Φλερτάρει έντονα με το Ιράν, αν και στη
  Συρία, βρίσκονται σε αντίπαλα στρατόπεδα λόγω της στάσης έναντι του
  καθεστώτος Άσαντ. Υπάρχει ένα χλιαρό φλερτ με την Ιορδανία, χωρίς όμως
  κάτι συγκεκριμένο στον ορίζοντα.
• Με
  την Αίγυπτο, ο Στρατηγός Σίσι, δεν έχει και δεν πρόκειται να ξεχάσει την
  υποστήριξη του Ερντογάν, προς τη Μουσουλμανική αδελφότητα.
• Για
  τη Σαουδική Αραβία, και μόνο το φλερτ με την Τεχεράνη, αν δεν καίει την
  Τουρκία τελείως, την βάζει βαθιά στον πάγο.

Ο Ερντογάν την ίδια
στιγμή, βάζει έντονα πόδι στην Αφρικανική Ήπειρο, όπως δείχνει και η
περιοδεία του σε αφρικανικές χώρες.
Στο μέτωπο των ισχυρών
δυνάμεων, η σχέση με την Ουάσιγκτον, βρίσκεται σε ένταση και διαρκή
αναταραχή, με έντονο διπλωματικό παιχνίδι αυτή την εποχή, που στοχεύει στην
αποκατάσταση τους.
Με τη Ρωσία του Βλαντιμίρ
Πούτιν, η Τουρκία του Ερντογάν, παίζει ένα αλλοπρόσαλλο παιχνίδι, το οποίο
όπως έχω αναλύσει σε
άρθρο μου σε αυτή εδώ την ιστοσελίδα, στηρίζεται σε σαθρά θεμέλια, χωρίς
σοβαρές πιθανότητες μακροημέρευσης.
Όσο για την Ευρωπαϊκή
Ένωση, όπως έχω αναφέρει κατ’ επανάληψη είναι ένας άοσμος, άυλος και χωρίς
καμία ουσιαστική επιρροή παράγοντας στη υπό διαμόρφωση νέα διεθνή σκακιέρα.
Η χθεσινή κίνηση της
Αρμενίας, ανοίγει ένα παλαιό, αλλά σοβαρό μέτωπο για την Τουρκία του
Ερντογάν, το οποίο μάλιστα περιπλέκει ορισμένα από τα σε εξέλιξη διπλωματικά
τερτίπια του Ερντογάν.
Σίγουρα, δημιουργεί
επιπλοκές στο φλερτ με τη Μόσχα, αφού ο Πούτιν υποστηρίζει σθεναρά την
Αρμενία στην κόντρα της με το Αζερμπαϊτζάν, για το Ναγκόρνο Καραμπάχ. Η
Τουρκία σε αυτό το κρίσιμο θέμα βρίσκεται στην απέναντι πλευρά του ποταμού.
Βέβαια σε αυτή την
περίπτωση, έρχεται κοντά με την Ουάσιγκτον, η οποία στηρίζει όπως και η
Τουρκία το Αζερμπαϊτζάν.
Σε κάθε περίπτωση, μια
αύξηση της έντασης με την Αρμενία, και ένα νέο μέτωπο για τον Ερντογάν, στην
περίπτωση βέβαια που δεν σφυρίξει αδιάφορα, θα ήταν μια θετική εξέλιξη, διότι
προοδευτικά θα μπορούσε να αναγκάσει την Τουρκία να κατεβάσει τους τόνους
στην από εδώ κατά Μεσόγειο πλευρά, και όλοι αντιλαμβάνονται το θετικό για την
Ελλάδα και την Κύπρο, σε μια τέτοια εξέλιξη. Μένει λοιπόν να το δούμε.
Συμπερασματικά, με αφορμή
τη χθεσινή κίνηση της Αρμενίας, η λογική ανάλυση λέει, ότι πλέον η Τουρκία
έχει τεντωθεί σε πολλά διαφορετικά μέτωπα ταυτόχρονα, και είναι πολύ δύσκολο
να διατηρήσει αυτόν τον ρυθμό για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Αλλά, δυστυχώς, Ερντογάν
και λογική ανάλυση δεν συμβαδίζουν…
Κλείνοντας, θα κάνω μια
προχωρημένη και παράτολμη πρόβλεψη, με αφορμή την κίνηση της Αρμενίας. Αυτό
το τέντωμα από πλευράς Ερντογάν, οδηγεί σε αποκατάσταση των σχέσεων με τις
Ηνωμένες Πολιτείες, διότι από κάθε άποψη είναι η μοναδική επιλογή που, στο
τέλος, έχει. Και ταυτόχρονα είναι κάτι που επιθυμεί διακαώς και η Ουάσιγκτον.
Μένει λοιπόν να δούμε που θα κάτσει η μπίλια, έχοντας, βέβαια, πάντα στο
μυαλό μας τον παράγοντα Ερντογάν, με ότι αυτό σημαίνει.

• Ο
  Δημήτρης
  Απόκης, είναι
  Διεθνολόγος
  και
  Δημοσιογράφος,
  Απόφοιτος του
  The Paul H.
  Nitze, School of Advanced International Studies, The Johns Hopkins
  University και Μέλος
  του
  The
  International Institute of Strategic Studies.