Ακολουθήστε μας

Αιγαίο

Παρίσι, 10 Φεβρουαρίου 1947: Η υπογραφή της Συνθήκης παράδοσης των Δωδεκανήσων στην Ελλάδα

Δημοσιεύτηκε

στις

fRAhBΤης Φωτεινής Τομαή-Κωνσταντοπούλου Ιστορικού, Προϊσταμένης της Υπηρεσίας Διπλωματικού & Ιστορικού Αρχείου του Υπουργείου των Εξωτερικών

Με τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και τη νίκη των Συμμάχων σε βάρος των δυνάμεων του άξονα, η μικρή Ελλάδα με τη μεγαλειώδη αντίσταση, που έκανε το πρόσωπο-σύμβολο της νίκης Winston Churchill ν’ αναφωνήσει τη μνημειώδη φράση «πολέμησαν ως ήρωες, πολέμησαν ως Έλληνες!», μετρούσε απώλειες παντός είδους: σε άμαχο πληθυσμό, σε νεκρούς στα μέτωπα, σε φυσικό πλούτο και εγκαταστάσεις κοινής ωφέλειας.
Μόνη ελπίδα από τη μοιρασιά της λείας του πολέμου δεν φαινόταν άλλη -όπως και έγινε- από την εκπλήρωση του αιώνιου πόθου των Δωδεκανησίων για την Ένωση των νήσων τους με τη Μητέρα Ελλάδα.
Η ιταλική ανακωχή του 1943, η παράδοση των νησιών από τους Γερμανούς στα συμμαχικά στρατεύματα στις 8 Μαΐου 1945, η απόφαση των νικητών του Πολέμου να αποδοθούν τα Δωδεκάνησα στην Ελλάδα, η αγγλική στρατιωτική κατοχή μέχρι την 31η Μαρτίου 1947 και η υπογραφή στις 10 Φεβρουαρίου 1947 στο Παρίσι της Συνθήκης Ειρήνης μεταξύ των Συμμάχων και συνασπισμένων δυνάμεων (μεταξύ αυτών και της Ελλάδας), και της Ιταλίας από την άλλη, αποτέλεσαν μία αλυσίδα γεγονότων που κατέληξαν στο αίσιο για τη Δωδεκάνησο τέρμα, της επανενσωμάτωσής τους στην Ελλάδα με το Ν.518/9.1.1948 που ψήφισε η Βουλή των Ελλήνων με συμβολική ημερομηνία έναρξης ισχύος την 28η Οκτωβρίου 1947. Και η 7η Μαρτίου ορίσθηκε πλέον ως ημέρα του πανηγυρικού εορτασμού της Ενσωμάτωσης.

Με το παράδοξο όνομα Δωδεκάνησος, αφού ουσιαστικά πρόκειται για σύμπλεγμα δεκατεσσάρων μεγάλων νησιών (αναφερόμαστε στη Ρόδο, την Αστυπάλαια, την Κάλυμνο, την Κάρπαθο, την Κάσο, την Κω, τη Λέρο, τη Νίσυρο, την Πάτμο, τη Σύμη, την Τήλο, τη Χάλκη, το Καστελόριζο και τους Λειψούς), καθώς και πολυάριθμες αραιοκατοικημένες ή ακατοίκητες νησίδες και βραχονησίδες στο νοτιοανατολικό Αιγαίο, με επιφάνεια 2.681 τ.χ. και πληθυσμό 163.476 κατοίκους σύμφωνα με την απογραφή του 1991.

Πίσω στην Ιστορία

Οι αρχαίοι Έλληνες ονόμαζαν τα νησιά Σποράδες, καθώς φαίνονται άτακτα σπαρμένα κατά μήκος της μικρασιατικής ακτής, σε αντίθεση με τις Κυκλάδες, που μοιάζουν να σχηματίζουν κύκλο γύρω από το ιερό νησί της Δήλου. Η Δωδεκάνησος με την εξαιρετική της θέση στην ανατολική Μεσόγειο δεσπόζει στις θαλάσσιες οδούς ανάμεσα στην Ευρώπη, τον Εύξεινο Πόντο, τη Συρία και την Αίγυπτο. Το κλίμα της, το ωραιότερο της Μεσογείου και τις φυσικές τους καλλονές ύμνησαν Έλληνες και Λατίνοι συγγραφείς και ποιητές. Οι αρχές της δωδεκανησιακής ιστορίας χάνονται μέσα στο ημίφως της προϊστορίας και της μυθολογίας. Οι αρχαίοι μύθοι θέλουν τη Ρόδο να αναδύεται από τους βυθούς του Αιγαίου για να γίνει δώρο στον Απόλλωνα. Πρώιμοι κάτοικοι της Ρόδου και των άλλων νησιών αναφέρονται οι μυθικοί Τελχίνες, οι Κάρες, οι Φοίνικες, οι Αχαιοί, και άλλοι κατά τη νεολιθική, μινωική και μυκηναϊκή περίοδο. Ο Όμηρος αναφέρει τη συμμετοχή των νησιών στην πανελλήνια τρωική εκστρατεία. Η άλωση της Τροίας, πλήττοντας το εμπόριο και τις πειρατικές κινήσεις των Λυκίων, έδωσε τη θαλασσοκρατορία στη Ρόδο. Αργότερα Δωριείς άποικοι εγκαθίστανται στα νησιά και επιβάλλουν τη γλώσσα τους. Η θαλασσοκρατορία των Ροδίων συντελεί στην αύξηση και ευημερία του πληθυσμού και την ίδρυση ανθηρότατων αποικιών στη δυτική Μεσόγειο. Το πλήθος των αρχαιολογικών ευρημάτων αυτής της εποχής στα νησιά, μαρτυρούν την οικονομική και πολιτιστική ανάπτυξη της νησιωτικής περιοχής, που αποτέλεσε (ιδιαίτερα η Ρόδος) μεγάλο εμπορικό και ναυτικό κέντρο και εστία ελληνικού πολιτισμού. Λίγο πριν από τους περσικούς πολέμους τα νησιά του νοτιοανατολικού Αιγαίου κατελήφθησαν από τους Πέρσες. Μετά τη νίκη των Ελλήνων στη Σαλαμίνα ο αθηναϊκός στόλος ελευθέρωσε όλα τα νησιά, που έγιναν στη συνέχεια μέλη της Α’ Αθηναϊκής Συμμαχίας. Γύρω στα 480 π.Χ. η Κάμειρος, η Ιαλυσός και η Λίνδος της Ρόδου, η Κως και μικρασιατικές δωρικές πόλεις της Κνίδου και της Αλικαρνασσού σχημάτισαν πολιτική ομοσπονδία, τη Δωρική Εξάπολη.
Το 480 π.Χ. οι τρεις παλιές πόλεις της νήσου, η Λίνδος, η Ιαλυσός και η Κάμιρος συνενώθηκαν σε ένα νέο συνοικισμό που από τότε αποτελεί το ένδοξο άστυ της Ρόδου. Η πόλη, κτισμένη αμφιθεατρικά γύρω από τα πέντε λιμάνια της, δίκαια ονομάσθηκε, για την λαμπρότητα των κτηρίων και των μνημείων της, πόλη του Θεού Ήλιου. Στα Ελληνιστικά χρόνια η Ρόδος βρίσκεται στον Κολοφώνα της ακμής της. Οι Ρόδιοι, με την προσφιλή τους πολιτική της ουδετερότητας στη διαμάχη μεταξύ των διαδόχων του Μεγάλου Αλεξάνδρου, προκαλούν την οργή του ισχυρού Αντιγόνου και ο γιος του, ο περίφημος Δημήτριος ο Πολιορκητής, πολιορκεί τη Ρόδο το 305-304 π. Χ. χωρίς να πετύχει την κατάληψη της. Σε ανάμνηση της ηρωικής τους άμυνας οι Ρόδιοι έστησαν τον περίφημο Κολοσσό, τεράστιο άγαλμα του θεού Ήλιου και ένα από τα επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου, που έπεσε στον καταστρεπτικό για τη Ρόδο και τα γύρω νησιά σεισμό του 227 π.Χ. Όταν η Ρώμη υπέταξε τις ελληνικές χώρες, κυριάρχησε και στα νησιά του νοτιοανατολικού Αιγαίου εκτός από τη Ρόδο. Και παρά τη Συμμαχία ανάμεσα στη Ρόδο και στη Ρώμη, διάφοροι Ρωμαίοι στρατηγοί, κατά καιρούς, την παραβίασαν και λεηλάτησαν τα πλούτη της Ρόδου. Ο Μάρκος Αντώνιος αποκατέστησε την ελευθερία της Ρόδου που απέκτησε και πάλι την παλιά της ακμή και έγινε ξανά κέντρο των επιστημών, των γραμμάτων και των τεχνών. Η Δωδεκάνησος κατέχει εξέχουσα θέση στην ιστορία του ελληνικού πολιτισμού. Από την Ρόδο κατάγονται ο Κλεόβουλος, ένας από τους επτά σοφούς της αρχαίας Ελλάδας, οι ποιητές Πείσανδρος, Τιμοκρέων, Απολλώνιος, Ανταγόρας, οι γραμματικοί Καλλίξενος, Ευαγόρας, Τιμαχίδας, οι ιστορικοί Διονύσιος, Ζήνων, οι φιλόσοφοι Παναίτιος, Εκάτων, Ανδρόνικος, οι γεωγράφοι Εύδοξος και Τιμοσθένης και άλλοι πολλοί. Παράλληλα, διάσημοι πνευματικοί άνθρωποι του αρχαίου κόσμου, φιλόσοφοι, φιλόλογοι, ρήτορες,αστρονόμοι δίδαξαν στις ξακουστές σχολές της Ρόδου, ιδιαίτερα στη ρητορική σχολή που ίδρυσε ο εξόριστος στη Ρόδο Αθηναίος ρήτορας Αισχίνης και άκμασε στους ελληνιστικούς και τους ρωμαϊκούς χρόνους. Η πόλη Κως, από τις ωραιότερες παράλιες πόλεις του ελληνορωμαϊκού κόσμου, είναι η πατρίδα του πατέρα της ιατρικής Ιπποκράτη, του ποιητή Φιλητά, του κωμωδιογράφου Επίχαρμου και άλλων. Από τη Λέρο κατάγεται ο Φερεκύδης, ο πρώτος Έλληνας λογογράφος, και στην Τήλο γεννήθηκε η ποιήτρια Ήριννα, σύγχρονη της Σαπφούς, που οι στίχοι θεωρήθηκαν ισότιμοι με τους στίχους του Ομήρου. Εξ ίσου σημαντική υπήρξε και η ανάπτυξη των τεχνών. Από τους Ροδίους ξεχωρίζει ο Χάρης ο Λίνδιος, ο δημιουργός του Κολοσσού, και οι Πολύδωρος και Αθηνόδωρος, δημιουργοί του περίφημου συμπλέγματος του Λαοκόοντος. Η Ρόδος, τέλος, ανέδειξε ονομαστούς αθλητές ολυμπιονίκες, όπως ο Διαγόρας, οι γιοι του Δαμάγητος, Ακουσίλαος και Δωριεύς και οι εγγονοί του Ευκλής και Πεισίροδος. Οι Ρόδιοι, κατ’ εξοχήν ναυτικός λαός, κατάρτισαν ιδιαίτερο ναυτικό και εμπορικό δίκαιο, γνωστόως «Νόμος Ροδίων Ναυτικός», για τον οποίο ο αυτοκράτορας Αντωνίνος είπε: «Εγώ μεν του κόσμου κύριος, ο δε Ρόδιος νόμος της θαλάσσης». Στην αυγή του Χριστιανισμού Ήδη από τον Ιο μ.Χ. αιώνα ο Χριστιανισμός διαδίδεται στη Δωδεκάνησο. Στην Πάτμο ο εξόριστος Ευαγγελιστής Ιωάννης γράφει την «Αποκάλυψη» του. Ο Απόστολος Παύλος περνώντας από την Κω και τη Λίνδο της Ρόδου διδάσκει τη νέα θρησκεία της αγάπης. Στα επόμενα χρόνια τα νησιά της Δωδεκανήσου αποτελούν τμήμα βυζαντινής αυτοκρατορίας και συμβάλλουν σημαντικά στην αύξηση της ναυτικής της δύναμης.

Οι Ενετοί

Τα νησιά του νοτιοανατολικού Αιγαίου εξ αιτίας της γεωγραφικής θέσης τους, στο σταυροδρόμι τριών ηπείρων, εκεί όπου συναντήθηκαν και συγκρούστηκαν λαοί και πολιτισμοί, δέχτηκαν τις καταστροφικές επιδρομές πρώτα των Περσών και στη συνέχεια των Αράβων, των Σελτζούκων Τούρκων και των Σταυροφόρων της Δύσης. Μετά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Φράγκους (1204) η Ρόδος και τα γειτονικά της νησιά κυβερνώνται, ως ανεξάρτητη Ηγεμονία, από τον Έλληνα ευγενή Λέοντα Γαβαλά που έλαβε τον τίτλο του Καίσαρα και Αυθέντη των Κυκλάδων. Την Αστυπάλαια κυβέρνησε από το 1207 ο ενετικός οίκος των Κουερίνι. Βενετοί κατέλαβαν και την Πάτμο. Στα 1306 τα νησιά Κάρπαθος και Κάσος κατελήφθησαν από τον κρητικό ευπατρίδη Ανδρέα Κορνάρο, ενώ στα 1309 οι Ιππότες του Αγίου Ιωάννου κατέλαβαν τη Ρόδο και λίγο αργότερα τα νησιά Χάλκη, Σύμη, Τήλο, Κω, Λέρο και Κάλυμνο. Οι Ιππότες ήταν χωρισμένοι σε εθνότητες που η κάθε μία μιλούσε τη δική της γλώσσα: Προβηγκίας, Ωβέρνης, Γαλλίας, Ιταλίας, Αραγώνας, Αγγλίας και Γερμανίας (αργότερα και της Καστίλλης). Κατά τη διάρκεια της κατοχής της Ρόδου από τους Ιππότες, υπάρχει άνθιση των γραμμάτων και των τεχνών, όπως σε όλες της μη τουρκοκρατούμενες ελληνικές περιοχές.

Οι Οθωμανοί

Κατά το έτος 1480 ο Σουλτάνος Μωάμεθ ο Πορθητής δοκίμασε να καταλάβει με το στόλο του τη Δωδεκάνησο. Οι Ιππότες, με τη βοήθεια του ομόθρησκου ελληνικού πληθυσμού, κατόρθωσαν να αποκρούσουν τους Τούρκους. Όμως, το 1522 ο Σουλτάνος Σουλεϊμάν ο Α’ ο Μεγαλοπρεπής πολιόρκησε και πάλι τη Ρόδο, που παραδόθηκε μετά από ηρωική αντίσταση, την 1η Ιανουαρίου 1523, ενώ την τύχη της είχε μετά από ένα χρόνο και η Κως. Από δε το 1537 όλα τα νησιά του νοτιοανατολικού Αιγαίου αποτελούν πλέον τμήμα της οθωμανικής αυτοκρατορίας. Στον Αγώνα της Εθνικής Παλιγγενεσίας το 1821, η Δωδεκάνησος βρέθηκε αλληλέγγυα στο μαχόμενο Έθνος. Η Κως υπέστη τις σφαγές των Οθωμανών, ενώ η Κάσος που με τον στόλο της πρόσφερε σημαντικότατες υπηρεσίες στον Αγώνα, καταστράφηκε ολοσχερώς μετά από ηρωική άμυνα, τον Μάιο του 1824. Τα περισσότερα από τα προνομιούχα νησιά, αρχικά τμήμα του πρώτου ελληνικού κράτους, με κυβερνήτη τον Ιωάννη Καποδίστρια, ξαναδόθηκαν στην Τουρκία με το Πρωτόκολλο του Λονδίνου το 1830, με το οποίο ιδρύθηκε το νεοελληνικό κράτος. Την άνοιξη του 1912 η Ιταλία, που πολεμούσε με την Τουρκία για την Κυρηναϊκή, κατέλαβε τα νησιά για να πιέσει τους Τούρκους να υποχωρήσουν, δημιουργώντας στον ελληνικό πληθυσμό των νησιών την ψευδαίσθηση της επικείμενης απελευθέρωσης του, με υποσχέσεις για Αυτονομία και Αυτοδιοίκηση.
Η Ιταλοκρατία

Με την κήρυξη του Α’ Βαλκανικού Πολέμου, τον Οκτώβρη του 1912, η Ιταλία, υπαναχώρησε από την αρχική της θέση και υπέγραψε Συνθήκη Ειρήνης με την Τουρκία, σύμφωνα με την οποία η Ιταλία θα έπαιρνε τη Λιβύη και η Τουρκία θα επανακτούσε τη Δωδεκάνησο. Η Ιταλία, όμως,εξακολούθησε να παραμένει στα νησιά με πρόσχημα την πλήρη εφαρμογή από την Τουρκία των όρων της Συνθήκης. Με τη λήξη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου η Ελλάδα ζήτησε επίσημα τη Δωδεκάνησο από την Ιταλία, επικαλούμενη λόγους εθνικοϊστορικούς. Η Ιταλία, εκμεταλλευόμενη τη Μικρασιατική Καταστροφή, πέτυχε την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάνης στις 24.7.1923, με την οποία η Τουρκία παραιτήθηκε επισήμως των δικαιωμάτων της στη Δωδεκάνησο που έγινε πλέον ιταλική κτήση με ειδική νομοθετική αυτονομία. Τα Δωδεκάνησα ονομάστηκαν «Ιταλικά νησιά του Αιγαίου» και υπέστησαν τη σκληρότερη ίσως πολιτική που επέβαλε ποτέ η Ιταλία σε κυριαρχούμενη από αυτή ξένη κτήση. Με μία σειρά αλλεπάλληλων διαταγμάτων, τη δήμευση περιουσιών, την ίδρυση Καθολικής Αρχιεπισκοπής, τον έλεγχο της εκπαίδευσης, την επιβολή της ιταλικής ιθαγένειας καθώς και μία σειρά κατασταλτικών μέτρων που οδήγησαν ακόμα και σε αιματηρές συγκρούσεις με τον δωδεκανησιακό λαό, τόσο ο πρώτος όσο και ο δεύτερος Ιταλός κυβερνήτης, ο Mario Lago και ο Duce De Vecchi αντίστοιχα που τον διαδέχθηκε το 1936, κυβέρνησαν με στρατιωτικό νόμο και ιδιαίτερα σκληρά μέτρα. Σε γενικές γραμμές μπορούμε να πούμε ότι, κατά την περίοδο που κατείχαν τη Δωδεκάνησο, οι Ιταλοί εργάστηκαν μεθοδικά για τον αφελληνισμό του ντόπιου πληθυσμού με την ιταλοποίηση της Παιδείας, έπληξαν την Ορθόδοξη Εκκλησία, χτύπησαν τη γεωργία, εμπόδισαν την ανάπτυξη της αλιείας, δεν βοήθησαν την ανάπτυξη βιομηχανίας, ούτε για την επεξεργασία γεωργικών προϊόντων, εγκατέλειψαν τα χωριά σε μεσαιωνικές συνθήκες υγιεινής, πήραν τα πλουσιότερα χωράφια από τις ελληνικές κοινότητες και τα έδωσαν σε ιταλούς εποίκους υπό μορφή δύο μεγάλων γεωργικών συνεταιρισμών, και προσπάθησαν να απομακρύνουν τους Έλληνες κατοίκους των νησιών από τη διοίκηση του τόπου τους. Δηλαδή με χαρακτηριστικά έργα βιτρίνας προσπάθησαν να επιβάλλουν έναν ιταλικό χαρακτήρα στα νησιά, αδιαφορώντας για την υποδομή και την ουσιαστική ανάπτυξη τους. Για να χρησιμοποιήσουμε τα λόγια του Ταξίαρχου Χ. Τσιγάντε, αρχηγού της Ελληνικής Στρατιωτικής Αποστολής Δωδεκανήσου και ιδρυτή του Ιερού Λόχου που απελευθέρωσε τα Δωδεκάνησα το 1944-45: «έχτισαν άχρηστα παλάτια οι Ιταλοί και υπόγειες αποθήκες και πυροβολεία και η Ρόδος δεν έχει λιμάνι. Και μες στην πόλη τα ελληνόπουλα κάνουν μάθημα ξυπόλητα στον νάρθηκα των Αγίων Αναργύρων». Το αποτέλεσμα ήταν δεκάδες χιλιάδες Δωδεκανησίων να πάρουν το δρόμο της εξορίας και να εγκατασταθούν στην Αυστραλία, την Αίγυπτο, την ελεύθερη Ελλάδα, τις Η.Π.Α, τη Νότια Αμερική, την Αιθιοπία και αλλού.

Η Τουρκία

Η Τουρκία, παρά την παραίτηση της από τη Δωδεκάνησο με τη Συνθήκη της Λωζάνης, δεν βγήκε ποτέ οριστικά από το παιχνίδι. Το γεγονός ότι «δεν υπήρχαν τουρκικά ίχνη στα νησιά παρά τους αιώνες τουρκικής κατοχής» δεν εμπόδισε τους Τούρκους. Αιτία η στρατηγική θέση της Δωδεκανήσου και η εγγύτητα της στις μικρασιατικές ακτές. Η αρχή έγινε με τη διατύπωση αμφισβητήσεων για τα ακριβή όρια ανάμεσα στην ιταλοκρατούμενη Δωδεκάνησο και την τουρκική επικράτεια. Στις 4.1.1932 υπογράφηκε στην Αγκυρα ιταλοτουρκική σύμβαση που οριοθετούσε ορισμένα σημεία στη θαλάσσια περιοχή του Καστελόριζου. Τα δύο μέρη αντήλλαξαν επιστολές, δια των οποίων ανέλαβαν την υποχρέωση να καθορίσουν και το υπόλοιπο τμήμα των ιταλοτουρκικών θαλασσίων συνόρων στην περιοχή της Δωδεκανήσου. Ο καθορισμός επισημοποιήθηκε με το πρακτικό που υπογράφηκε στην Αγκυρα την 28.12.1932. Με τη συμφωνία αυτή προσδιορίστηκε πού ανήκουν όλα τα νησαία εδάφη της περιοχής, τα οποία «ουδεμίας αμφισβητήσεως αποτελούν αντικείμενον». Αφορμή για καινούρια εμπλοκή της Τουρκίας ήταν ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος που ώθησε την Αγγλία και τη Γαλλία να ζητήσουν τη βοήθεια της. Οι διαπραγματεύσεις οδήγησαν στην υπογραφή της Συνθήκης αμοιβαίας βοήθειας Γαλλίας-Αγγλίας-Τουρκίας στις 19/10/1939. Η Συνθήκη αυτή προέβλεπε ότι η Τουρκία θα έδινε κάθε δυνατή βοήθεια στους εταίρους της σε περίπτωση επιθετικής ενέργειας μίας ευρωπαϊκής δύναμης που θα οδηγούσε σε πόλεμο στη Μεσόγειο. Θα βοηθούσε επίσης τους εταίρους της αν αυτοί εμπλέκονταν σε πόλεμο εξαιτίας των εγγυήσεων που έδωσαν στην Ελλάδα και τη Ρουμανία τον Απρίλιο του 1939. Οι Αγγλογάλλοι με τη σειρά τους θα βοηθούσαν την Τουρκία αν έπεφτε θύμα επιθετικής ενέργειας εκ μέρους ευρωπαϊκού κράτους, ή αν εμπλεκόταν στον πόλεμο εξαιτίας των υποχρεώσεων που απέρρεαν από το Βαλκανικό Σύμφωνο.
Στη Συνθήκη αυτή υπήρχε συνημμένη στρατιωτική σύμβαση, της οποίας το άρθρο 3 προέβλεπε ότι σε ενδεχόμενη επιχείρηση κατάληψης της Δωδεκανήσου, θα χρησιμοποιούνταν τουρκικές κυρίως δυνάμεις σε συνεργασία με όσες βρετανικές θα υπήρχαν διαθέσιμες εκείνη τη στιγμή. Αυτό ήταν το συμμαχικό δόλωμα για να κερδίσουν τη συμμετοχή της Τουρκίας στον πόλεμο και στο πλευρό τους. Οι Τούρκοι όμως δεν ήταν διατεθειμένοι να σπάσουν το βολικότατο καθεστώς της ουδετερότητας. Μάλιστα μετά την υπογραφή της Συμφωνίας αυτής φρόντισαν να μην της δώσουν μεγάλη δημοσιότητα, αποφεύγοντας ταυτόχρονα οποιαδήποτε κριτική στη γερμανική πολιτική. Έτσι ήλπιζαν να καθησυχάσουν και τις ανησυχίες αυτής της πλευράς. Παρ’ όλα αυτά άρπαξαν την ευκαιρία στο πλαίσιο των συνεχών διαπραγματεύσεων τους με τους συμμάχους να τονίσουν το ενδιαφέρον τους για τη Δωδεκάνησο, τη βουλγαρική Θράκη και την Αλβανία εντός της σφαίρας επιρροής της Τουρκίας. Το θέμα έμεινε στάσιμο τότε, γιατί η Τουρκία δεν βοήθησε τελικά την Ελλάδα στον πόλεμο.

Το διπλωματικό παρασκήνιο

Η μελέτη των αρχείων δείχνει καθαρά ότι η Δωδεκάνησος βρισκόταν εν μέσω γενικού παζαρέματος. Είναι χαρακτηριστικό ότι, ενώ στο διπλωματικό επίπεδο, το φθινόπωρο του 1945 το Συμβούλιο των υπουργών Εξωτερικών στο Λονδίνο αναγνώριζε ότι η Δωδεκάνησος έπρεπε να δοθεί στην Ελλάδα, έως τον Ιούνιο του επόμενου έτους οι Βρετανοί, συμφωνώντας με την αμερικανική πρόταση, παζάρευαν το Καστελόριζο και συζητούσαν να δοθεί στην Τουρκία ενώ δεν υπήρχε, επίσημα τουλάχιστον, κανένα τουρκικό αίτημα. Ξαφνικά άρχισαν να κυκλοφορούν φήμες ότι τα Δωδεκάνησα θα συνδυαστούν με την τύχη των Στενών. Την άλλη μέρα η Ε.Σ.Σ.Δ συγκατατέθηκε σε μια αιφνίδια μεταστροφή της στην επίλυση του Δωδεκανησιακού, καταπλήσσοντας τους πάντες. Πιθανότατα η Ε.Σ.Σ.Δ έχασε τις ελπίδες της να κερδίσει κάτι από τη νομή των ιταλικών αποικιών, ή τις στρατιωτικές βάσεις στο Αιγαίο που τόσο πολύ επιθυμούσε, και αποφάσισε να υποστηρίξει αυτό που έως πριν θεωρούσε ως αντιδραστικό και σωβινιστικό αίτημα της Ελλάδας (στα εθνικά αιτήματα της χώρας εντασσόταν και η επαναχάραξη της ελληνοβουλγαρικής μεθορίου, κάτι που ήταν οδυνηρό για τη Σοβιετική Ένωση και τις σχέσεις της με το εγκαταστημένο πια στην εξουσία φίλο, κομμουνιστικό κόμμα της Βουλγαρίας). Συναινώντας άλλωστε στην παραχώρηση της Δωδεκανήσου διευκόλυνε πολιτικά τη θέση του ΚΚΕ απέναντι στον ελληνικό λαό.
Αντίθετα, πάντως, με την τακτική της Σοβιετικής Ένωσης, ο ρόλος των Βρετανών αποδείχτηκε τελικά, παρά τη διφορούμενη στάση τους, πολύ χρησιμότερος για τα ελληνικά συμφέροντα. Πρέπει να επισημάνομε ότι η διφορούμενη στάση των Βρετανών δεν παρεξηγήθηκε μόνον από τους Έλληνες αλλά και από τους Ιταλούς της Δωδεκανήσου, οι οποίοι νόμιζαν ότι είχαν κερδίσει τη συμπάθεια και το ενδιαφέρον της βρετανικής κυβέρνησης. Έφτασαν μάλιστα στο σημείο να σκεφθούν οι Ιταλοί ότι η Βρετανία ετοιμάζει ένα ιδιόμορφο, και πάντως ελεγχόμενο από αυτούς, καθεστώς για τη Δωδεκάνησο. Η έρευνα όμως του αρχειακού υλικού των βρετανικών αρχείων αποκαλύπτει ότι στην πραγματικότητα οι Βρετανοί δεν είχαν καμία επιφύλαξη για την ενσωμάτωση της Δωδεκανήσου στην Ελλάδα. Εκτός από την αναμφισβήτητη ελληνικότητα των νησιών, ένας λόγος παραπάνω ήταν ότι τα άλλα εδαφικά αιτήματα της Ελλάδας ήταν πιο δύσκολο να πραγματωθούν και η ελληνική κυβέρνηση είχε ανάγκη μιας επιτυχίας για να αποκτήσει ένα πλεονέκτημα στον αγώνα της με την Αριστερά. Η αλήθεια είναι λοιπόν ότι οι Βρετανοί είχαν αγωνία να προσφέρουν μια τέτοια επιτυχία στην ελληνική κυβέρνηση. Ήταν απλώς η στάση των Αμερικανών αλλά και ο φόβος της Ε.Σ.Σ.Δ που τους εμπόδιζαν να κάνουν βιαστικές κινήσεις. «Αν αποτύχομε να δώσομε τα νησιά στην Ελλάδα, ενώ τα ελέγχομε, θα γελοιοποιηθούμε διεθνώς, τη στιγμή που η Ρωσία μοιράζει εχθρικά εδάφη στους δορυφόρους της», υπογράμμιζε ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών Ernest Bevin το Σεπτέμβρη του 1945 σε σχετικό υπόμνημα του. Πρέπει να σημειωθεί τέλος ότι υπήρχε και μια βασική διαφορά νοοτροπίας ανάμεσα στους Έλληνες και τους Βρετανούς που δημιουργούσε παρεξηγήσεις. Το παραδοσιακό βρετανικό φλέγμα ήταν που τους εμπόδιζε να κατανοήσουν γιατί επείγονται τόσο πολύ οι Έλληνες Δωδεκανήσιοι να ενωθούν με την Ελλάδα. «Επιθυμούν τόσο πολύ την ένωση που τους έγινε νεύρωση!» σημείωνε στις 2.7.1946 ο Βρετανός πρέσβυς Reilly. Η οπτική του βρετανικού υπουργείου των Εξωτερικών είναι αλήθεια ότι ήταν σαφής ήδη από το Μάρτη του 1943. Δηλαδή οι Βρετανοί (α) έβλεπαν ευνοϊκά το θέμα παραχώρησης των Νήσων στην Ελλάδα αν και δήλωναν «όχι από τώρα δεσμεύσεις», (β) στο ζήτημα της συμμετοχής του ελληνικού στρατού σε μελλοντικές επιχειρήσεις στη Δωδεκάνησο απαντούσαν «είναι στρατιωτικό θέμα. Εμείς πάντως θα εισηγηθούμε ευνοϊκά», (γ) για τη συμμετοχή Ελλήνων στη μελλοντική διοίκηση της Δωδεκανήσου τα πράγματα ήταν ακόμα πιο περίπλοκα. Το βρετανικό υπόμνημα κατέληγε στην ευχή να μη χρειαστεί η συμμετοχή της Τουρκίας στη μελλοντική δωδεκανησιακή επιχείρηση, γιατί η Τουρκία θα ζητούσε σίγουρα ανταλλάγματα που θα περιέπλεκαν τρομερά την κατάσταση. Με βάση αυτό το σκεπτικό απάντησε ο Eden στο τηλεγράφημα του Churchill που πρότεινε να ζητήσουν βοήθεια από τους Τούρκους, δηλαδή αεροπορικές διευκολύνσεις, με αντάλλαγμα τη Ρόδο. Η εμπειρία όμως του Eden από συζητήσεις του στο Κάιρο, αμέσως μετά τη διάσκεψη της Μόσχας, με τον Τούρκο ΥΠΈΞ Νουμέν Μενεμετζίογλου το Νοέμβριο του ίδιου χρόνου ήταν πέρα για πέρα αρνητική. «Κανένας δεν είναι τόσο κουφός, όσο ένας Τούρκος που δεν θέλει να πεισθεί»,έγραφε ο Eden στον Churchill. Ο Eden πίστευε ότι οι Τούρκοι πάλι δεν θα αναλάμβαναν τις ευθύνες τους και το μόνο αποτέλεσμα θα ήταν η παράβαση του δόγματος «καμμία εδαφική συζήτηση πριν από τον πόλεμο» και η αγανάκτηση των Ελλήνων συμμάχων τους.
Μετά την αλλαγή της στάσης της Ε.Σ.Σ.Δ που τάχθηκε υπέρ της παράδοσης της Δωδεκανήσου στην Ελλάδα γνωστοποιήθηκε από το βρετανικό ΥΠΈΞ στις ελληνικές αρχές ότι τα νησιά θα παραδοθούν μόλις υπογραφεί η ιταλική συνθήκη ειρήνης και ότι το ίδιο θα ερχόταν σε επαφή με τους Αμερικανούς για να ρυθμιστούν οι λεπτομέρειες της μεταβίβασης αυτής. Τον Ιούλιο του 1946 ο έλληνας πρωθυπουργός Κ. Τσαλδάρης επισκέπτεται το Λονδίνο για επείγουσες συνομιλίες με τον αμερικανό υπουργό των Εξωτερικών James Byrnes και τον βρετανό ομόλογο του Ε. Bevin. Εκμεταλλευόμενος την ευκαιρία, ζητά από τον Bevin να επιτραπεί η αποστολή μερικών ελλήνων αξιωματούχων για να μετάσχουν στη διοίκηση των Νησιών, μαζί με τους Βρετανούς. Ο Bevin, όπως και οι Αμερικανοί λίγο αργότερα, συμφώνησε υπό την αίρεση ότι αυτό θα γίνει σιωπηρά για να μη δώσει λαβή για σχόλια. Το εντυπωσιακό είναι ότι τόνισε στον έλληνα πρωθυπουργό ότι παραχώρησε και το Καστελόριζο στην Ελλάδα, αν και η κυβέρνηση του το είχε υποσχεθεί αρχικά στην Τουρκία λόγω εγγύτητας. Η Ελλάδα έπρεπε να υποσχεθεί τώρα ότι
δεν θα υπέθαλπε τις φήμες που κυκλοφορούσαν για διεκδίκηση, ή αυτονομία της Ίμβρου και της Τενέδου, γιατί η Τουρκία είχε ανησυχήσει. Ο Κ. Τσαλδάρης τον διαβεβαίωσε ότι η Ελλάδα έχει τις καλύτερες διαθέσεις απέναντι στην Τουρκία και δεν υπήρχε λόγος ανησυχίας. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Bevin είχε χρησιμοποιήσει και ένα άλλο δυνατό επιχείρημα για να προλάβει πιθανές αντιρρήσεις των Τούρκων: κάθε προβολή διεκδίκησης του Καστελόριζου και της Σύμης από την Τουρκία θα ενθάρρυνε τους Σοβιετικούς να πιέσουν για αναθεώρηση του καθεστώτος των Στενών. Αυτό ήταν ικανό φόβητρο, δεδομένης της τουρκοσοβιετικής έντασης που επικρατούσε εκείνη την εποχή. Τελικά η ενσωμάτωση της Δωδεκανήσου εγκρίθηκε ομόφωνα στις 21.9.1946 από την πολιτική και εδαφική επιτροπή για τη συνθήκη ειρήνης με την Ιταλία. Ο προσδιορισμός όμως των ορίων της εκχωρούμενης περιοχής δεν ήταν σαφής. Η διατύπωση της πρώτης παραγράφου του άρθρου 12 του σχεδίου ήταν ότι «η Ιταλία εκχωρεί στην Ελλάδα κατά πλήρη κυριαρχίαν τας νήσους της Δωδεκανήσου» χωρίς να τις κατονομάζει. Σημειωτέον ότι, όταν παραχωρήθηκαν από την Τουρκία στην Ιταλία με τη Συνθήκη της Λωζάνης, τα νησιά είχαν απαριθμηθεί και προσαρτήθηκε και σχετικός χάρτης. Τελικά με τη μεσολάβηση του Ιωάννη Πολίτη, στο κείμενο της Συνθήκης ενσωματώθηκε απαρίθμηση των δεκατεσσάρων μεγαλύτερων νησιών και μνεία ότι παραχωρούνται επίσης και οι νησίδες και βραχονησίδες οι παρακείμενες των νησιών. Η ελληνική κυβέρνηση κατά την ημέρα της υπογραφής της Συνθήκης, δηλαδή στις 10.2.1947, διευκρίνισε με τις παρατηρήσεις της ότι οι μνημονευόμενες, παρακείμενες των νησιών νησίδες και βραχονησίδες είναι αυτές που ευρίσκοντο υπό ιταλική κυριαρχία, όταν εισήλθε η Ιταλία στον πόλεμο. Σήμερα, η τόνωση της εθνικής μνήμης με τον εορτασμό της επετείου της 10ης Φεβρουαρίου έχει διπλό στόχο μετά την εκδήλωση της τουρκικής αδιαλλαξίας στο Αιγαίο και την έγερση επιχειρημάτων περί υπάρξεως «γκρίζων ζωνών». Στο συνημμένο τηλεγράφημα no 198 με ημερομηνία 2.2.1933 της Ιταλικής Διοικήσεως των Νήσων του Αιγαίου χάρτη που απευθύνεται σε όλες τις στρατιωτικές βάσεις της Ιταλίας στα νησιά, καθορίζονται τα όρια της ιταλικής κυριαρχίας στα ιταλοτουρκικά χωρικά ύδατα, όπως αυτά ορίσθηκαν στο πρακτικό του Δεκεμβρίου του 1932.

XA063
Ο χάρτης, χαραγμένος δια χειρός, σε χαρτί σχεδιαστηρίου, υπογράφεται από τον Ιταλό ναύαρχο Soldati και τον Τούρκο αξιωματικό του ναυτικού Erugrul Bey. Μετά την κρίση σταΊμια, που είναι δύο από τις βραχονησίδες που ανήκουνστο δωδεκανησιακό σύμπλεγμα στο Αιγαίο, η δημοσιοποίηση του εγγράφου αυτού από την Υπηρεσία Διπλωματικού Αρχείου του Ελληνικού Υπουργείου Εξωτερικών το 1997 στον τόμο «Δωδεκάνησος-Η μακρά πορεία προς την ενσωμάτωση» (εκδ. Καστανιώτης) αποκτά ιδιαίτερη σημασία και βαρύτητα. Η ανάληψη της διοίκησης των νησιών από την Ελλάδα έγινε στις 31 Μαρτίου 1947 με την παράδοση από τους Βρετανούς στον Έλληνα στρατιωτικό διοικητή Αντιναύαρχο Π. Ιωαννίδη, ένα μήνα σχεδόν μετά την υπογραφή της Συνθήκης Ειρήνης. Οι Βρετανοί ζήτησαν αρχικά να τους καταβληθούν τα έξοδα της στρατιωτικής διοικήσεως της Δωδεκανήσου πριν αποχωρήσουν, αλλά εν συνεχεία και μετά από πιέσεις του ελληνικού Υπουργείου των Εξωτερικών, απέσυραν το αίτημα. Η περίοδος της ελληνικής στρατιωτικής διοικήσεως αποτέλεσε το τελευταίο και προπαρασκευαστικό στάδιο πριν από την επίσημη προσάρτηση των νησιών στην Ελλάδα, η οποία πραγματοποιήθηκε με την επικύρωση της Συνθήκης Ειρήνης. Η χαρά και ο πόνος των Δωδεκανησίων για την Ένωση με τη Μητέρα Ελλάδα μπορεί ναπεριγραφεί με ένα χαρακτηριστικό γεγονός που έχει παραμείνει ολοζώντανο στη μνήμη των Καλυμνίων. Μετά την υποστολή της αγγλικής σημαίας και την ανύψωση της ελληνικής, οι Καλύμνιοι αποχώρησαν σκυφτοί και η πλατεία του νησιού άδειασε. Τότε, ο άγγλος αξιωματικός, ξαφνιασμένος, ρώτησε τον έλληνα συνάδελφο του ταγματάρχη Ζαχαράκη γιατί έφυγε τόσο γρήγορα όλος ο κόσμος. Διερωτήθηκε μάλιστα μήπως είχαν δυσαρεστηθεί από τη μετάβαση της εξουσίας από τους Αγγλους στους Έλληνες. Ο μετέπειτα στρατηγός Ζαχαράκης, χωρίς να πει τίποτε, οδήγησε τον άγγλο αξιωματικό στο νεκροταφείο του νησιού. Εκεί ήταν μαζεμένοι όλοι οι Καλύμνιοι. Είχαν πάει στο νεκροταφείο να αναγγείλουν στους προγόνους τους ότι η Κάλυμνος ξαναγινόταν ελληνική. Γιατί είχε γίνει έθιμο, όσοι πέθαιναν να αφήνουν ευχή και κατάρα να τους το πουν μόλις η Κάλυμνος ξαναγινόταν ελληνική.
«Τότε είπε και γεννήθηκε η θάλασσα…Και στη μέση της έσπειρε κόσμους μικρούς»,έγραψε ο Έλληνας ποιητής, κάτοχος του βραβείου Νόμπελ, Οδυσσέας Ελύτης. Φαίνεται ότι οι θεοί επέδειξαν, περισσή επιμέλεια και υπομονή όταν φιλοτεχνούσαν αυτόν τον τόπο. Και αναγκάσθηκαν να κάνουν πολλές δοκιμές, κι ας ήταν θεοί, για να συνταιριάξουν τόσο καλά στεριά, βράχους και θάλασσα. Αυτό είναι το Αιγαίο.

Αναπόσπαστο τμήμα του ελληνισμού που για 6 χιλιάδες χρόνια, λόγω της γεωγραφικής του θέσης και της φυσικής του διαμόρφωσης με τις εκατοντάδες μικρά και μεγάλα νησιά μετέφερε μηνύματα από τη μια ήπειρο στην άλλη. Κοιτίδα πολιτισμού και πηγή έμπνευσης και δημιουργίας. Στο Αιγαίο όλα είναι ουσιώδη, τίποτε περιττό. Το τοπίο, σαν αρχαίος ναός, αποτυπώνει αβίαστα και απλά την αιωνιότητα. Η ελιά, η συκιά και η άμπελος ήταν το στολίδικαι ηδόξα του τόπου. Το νερό, λίγο και ακριβό. Ο άνθρωπος χρειάστηκε με υπομονή να σκάψει τον βράχο για να κάνει δυνατή την επιβίωση του, να παράγει, να δημιουργήσει, να χτίσει ναούς, κάστρα και γεφύρια, δρόμους. Πέρασαν κατακτητές, ληστές και πειρατές. Οι άνθρωποι δεν κουράστηκαν γιατί η γη ήταν λίγη, μα ο ουρανός απέραντος «για να διαβάζει μόνος του την απεραντοσύνη» όπως έγραψε ο νομπελίστας ποιητής, Οδυσσέας Ελύτης.

yannisk.wordpress.com

Αιγαίο

Το σύνδρομο της Στοκχόλμης στο ελληνοτουρκικό σύστημα

Δημοσιεύτηκε

στις

από τον

Του Νίκου Ιγγλέση
26/09/2024 

Η συνάντηση Κ. Μητσοτάκη – Ρ.Τ. Ερντογάν στη Ν. Υόρκη, στις 24-9-24, ήταν η έκτη τούς τελευταίους δεκαπέντε μήνες. Πρόκειται για «πολιτικό έρωτα» μεταξύ των δύο ηγετών, ιδιαίτερα μετά τη Διακήρυξη των Αθηνών (Δεκέμβριος ’23) ή για το «Σύνδρομο της Στοκχόλμης» όπου το θύμα μέσω ψυχολογικών και συναισθηματικών διεργασιών καταλήγει να ερωτευθεί το θύτη του;

Σε τί αλήθεια αποσκοπούν όλες αυτές οι συναντήσεις, οι συνομιλίες, τα «μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης», η λεγόμενη θετική ατζέντα κ.α.; Πού είναι το «παράθυρο ευκαιρίας» που βλέπει η Κυβέρνηση;  Ένα είναι βέβαιο: Όλα αυτά δεσμεύουν την Ελλάδα να μην επιχειρήσει να ανατρέψει το, δυσμενές γι’ αυτήν, status quo στο Αιγαίο και τη Μεσόγειο και απενοχοποιούν, στη διεθνή σκηνή, την αναθεωρητική – επεκτατική Τουρκία.

Ποιά είναι τα διαχρονικά ζητήματα της ελληνοτουρκικής αντιπαράθεσης που, κατά την Κυβέρνηση, θα προωθήσει τη λύση τους ο διάλογος;

1) Η Ελλάδα δικαιούται να ασκήσει το μονομερές δικαίωμα που της δίνει το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας να αυξήσει, δηλαδή, τα χωρικά ύδατά της μέχρι τα 12 ν.μ. στο Αιγαίο και την Α. Μεσόγειο και την άρση τού, επ’ αυτού, τουρκικού casus belli; Όχι, υποστηρίζει η Άγκυρα.

2) Τα ελληνικά νησιά που μπορούν να συντηρήσουν ανθρώπινη δραστηριότητα διαθέτουν την ίδια ΑΟΖ (μέχρι 200ν.μ.) με αυτήν της ηπειρωτικής χώρας, όπως προβλέπεται από το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας; Όχι, διαθέτουν μόνο χωρικά ύδατα 6 ν.μ. αντιτείνει η Τουρκία.

3) Τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου δικαιούνται να είναι στρατιωτικοποιημένα γιατί απειλούνται; Θυμίζουμε το «Θα έρθουμε μια νύχτα ξαφνικά». Όχι, πρέπει να είναι αποστρατικοποιημένα σύμφωνα με τις Συνθήκες Λωζάνης-Παρισίων, λέει η Τουρκία.

4) Η Ελλάδα μπορεί να καταθέσει στην ΕΕ τους χάρτες του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού, όπως έχει κάνει η Κυπριακή Δημοκρατία; Μια τέτοια ενέργεια θα σήμαινε ανακήρυξη (όχι οριοθέτηση) της συνολικής ελληνικής ΑΟΖ, χωρίς αυτό να προκαλέσει τη σφοδρή τουρκική αντίδραση;

5) Τα Θαλάσσια Πάρκα, που εξαγγέλθηκαν, θα υλοποιηθούν ή ξεχάστηκαν για να μην χαλάσει το θετικό κλίμα; Η Άγκυρα δήλωσε ότι απαιτείται η συναίνεσή της.

6) Το παράνομο, κατά το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, Τουρκολυβικό Μνημόνιο θα ακυρωθεί ή θα παρεμποδίζει την όποια εκμετάλλευση της οριοθετημένης ελληνικής ΑΟΖ με την Αίγυπτο;

7) Τα αφηγήματα της «Γαλάζιας Πατρίδας» και των «Γαλάζιων Αιθέρων» αποτελούν ευθεία αμφισβήτηση της κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδος. Η Τουρκία διεκδικεί το μισό Αιγαίο, ανατολικά του 25ου Μεσημβρινού και όλη τη θαλάσσια έκταση μεταξύ Ρόδου και Κύπρου (βλέπε χάρτη). Μπορεί κάτι τέτοιο να γίνει αποδεκτό;

8) Στην Κύπρο η Τουρκία ζητάει τη διεθνή αναγνώριση της κατεχόμενης ζώνης ως ανεξάρτητο κράτος. Παράλληλα διακηρύσσει ότι τα κατοχικά στρατεύματά της θα παραμείνουν εσαεί στη νησί. Ο Ελληνισμός μπορεί να το αποδεχτεί;

9) Η μουσουλμανική μειονότητα της Δ. Θράκης που η Άγκυρα, ενάντια στη Συνθήκη της Λωζάνης, αποκαλεί τουρκική, χρησιμοποιείται εδώ και χρόνια ως «στρατηγική μειονότητα» για την υβριδική αποσταθεροποίηση της Ελλάδας και επέμβασης στις εσωτερικές υποθέσεις της. Η Κυβέρνηση και το υπόλοιπο κυρίαρχο πολιτικό σύστημα δεν αντιδρούν για να μη θυμώσει η Τουρκία.

Όλα αυτά και άλλα σημαντικά ζητήματα προδιαγράφουν το αποτέλεσμα του ελληνοτουρκικού διαλόγου. Η Τουρκία κερδίζει χρόνο και ισχυροποιείται. Η Διακήρυξη των Αθηνών διευκόλυνε την Άγκυρα στην απόκτηση των αμερικανικών F-16 (40 + 80 αεροσκάφη και άφθονα όπλα). Η συνέχιση του διαλόγου διευκολύνει την Τουρκία για την άρση των αμερικανικών κυρώσεων στην πολεμική βιομηχανία της και ίσως στην απόκτηση των F-35. Η Ελλάδα χάνει χρόνο, δεν ασκεί τα νόμιμα δικαιώματά της και δεν ανατρέπει το status quo, στο οποίο έχει εγκλωβιστεί. Η Τουρκία, από την πλευρά της, επιμένει να προβάλλει συνεχώς τις διεκδικήσεις της, όταν απαιτείται τις επιβάλλει δια του καταναγκασμού (π.χ. πρόσφατα στην Κάσο) και στο τέλος θα επικαλεστεί «τις πραγματικότητες επί του πεδίου»  ως ένα είδος «χρησικτησίας» για να τις νομιμοποιήσει στη διεθνή σκηνή.

Το Μεταναστευτικό  

Η Κυβέρνηση προβάλλει ως επιτυχία του διαλόγου τη συνεργασία με την Τουρκία για τον περιορισμό των μεταναστευτικών ροών. Πρόκειται για προπαγάνδα εσωτερικής κατανάλωσης. Αλήθεια, πώς φτάνουν οι μετανάστες από την Κεντρική Ασία, το Κέρας ή την υποσαχάρια Αφρική στην Τουρκία; Έρχονται περπατώντας; Όχι βέβαια. Φτάνουν με πτήσεις των τουρκικών αερογραμμών (χωρίς visa) στην Κωνσταντινούπολη και από εκεί προωθούνται στον Έβρο και στις ακτές του Αιγαίου. Υπάρχει κανείς αφελής που πιστεύει ότι όλο αυτό το traffic γίνεται εν αγνοία των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών, της στρατοχωροφυλακής και της αστυνομίας; Οι διακινητές είναι απλώς τα εκτελεστικά όργανα των υβριδικών επιχειρήσεων της Τουρκίας.

Σύμφωνα με στοιχεία της Frontex το πρώτο οκτάμηνο του 2024 οι μεταναστευτικές ροές από την Α. Μεσόγειο προς την Ελλάδα  αυξήθηκαν κατά 39% (πάνω από 37.000 άτομα). Αντίθετα από την Κεντρική Μεσόγειο προς την Ιταλία μειώθηκαν κατά 64%. Ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου Ν. Παναγιωτόπουλος, σε πρόσφατη συνέντευξή του, ανέφερε ότι οι ροές, το πρώτο οκτάμηνο αυξήθηκαν, κατά 60%. Ίσως ξέρει κάτι περισσότερο. Αυτοί οι αριθμοί αφορούν όσους εντοπίζονται και καταγράφονται. Χιλιάδες άλλοι διέρχονται λαθραία από τα σύνορα. Κάθε μέρα στον Έβρο και στην Εγνατία οδό συλλαμβάνονται αλλοδαποί και ημεδαποί διακινητές με κλεμμένα αυτοκίνητα να προωθούν λαθρομετανάστες στο εσωτερικό της χώρας. Εκείνος ο φράκτης στον Έβρο προχωράει με «ρυθμό χελώνας».

Αλήθεια, γιατί η Κυβέρνηση δεν αναστέλλει τη χορήγηση ασύλου για έξι μήνες, όπως έκανε η Κυπριακή Δημοκρατία με αποτέλεσμα την κατακόρυφη μείωση των αφίξεων μεταναστών; Αλλά πώς να το κάνει όταν ο πρωθυπουργός έχει δηλώσει ότι είναι ευτυχής που η ελληνική κοινωνία μεταλλάσσεται σε πολυπολιτισμική! Όταν οι Έλληνες, δηλαδή, θα γίνουν μια από τις διάφορες μειονότητες που θα διαβιούν στην ελληνική επικράτεια.

Το Κυπριακό

Ο Νίκος Χριστοδουλίδης πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας κράτους διεθνώς αναγνωρισμένου, μέλους του ΟΗΕ, της ΕΕ και άλλων διεθνών οργανισμών παρακαλάει για μια συνάντηση με τον επικεφαλής της αποσχιστικής οντότητας της Βόρειας Κύπρου για να επαναρχίσει ο διάλογος για λύση του Κυπριακού. Μόνο που τη λύση του Κυπριακού δε θα την αποφασίσει ο όποιος Ερσιν Τατάρ αλλά η Άγκυρα. Αν ο Ν. Χριστοδουλίδης ήθελε να διατηρήσει την αξιοπρέπειά του και ιδιαίτερα το κύρος της Κυπριακής Δημοκρατίας θα έπρεπε να ζητάει διάλογο με τον Ερντογάν. Από κοντά ο Κ. Μητσοτάκης και ο Υπουργός του των Εξωτερικών δηλώνουν ευτυχείς που υπάρχει κινητικότητα στο Κυπριακό. Κινητικότητα για να προκύψει τι; Για να απενοχοποιείται ο εισβολέας και κατακτητής;

Μετά 50 χρόνια κανένα κράτος και κανείς διεθνής οργανισμός δε ζητάει την αποχώρηση των στρατευμάτων κατοχής από την Κύπρο. Όλοι ζητούν διάλογο μεταξύ των δύο κοινοτήτων και αμοιβαίες υποχωρήσεις για την εύρεση της όποιας λύσης. Η Τουρκία είναι στο απυρόβλητο. Εδώ έχουν οδηγήσει τον Ελληνισμό 50 χρόνια κατευναστικής πολιτικής  Για αποτροπή, ανάσχεση και απελευθέρωση της κατεχόμενης Κύπρου δε μιλάει ούτε η Αθήνα ούτε η Λευκωσία.

 Ο Ερντογάν ζητάει από το βήμα της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ τη διεθνή αναγνώριση ως ανεξάρτητου κράτους των κατεχομένων εδαφών και οι Μητσοτάκης και Χριστοδουλίδης μια Δικοινοτική –Διζωνική Ομοσπονδία που μπορεί να είναι χειρότερη ακόμη και της διχοτόμησης, αφού θα θέσει και τις ελεύθερες περιοχές υπό τον γεωπολιτικό έλεγχο της Τουρκίας.

Εδώ που έχουν φτάσει τα πράγματα στην ελληνοτουρκική αντιπαράθεση είτε ο Ελληνισμός θα αποδεχτεί όλους τους τουρκικούς όρους είτε η Τουρκία θα πρέπει να υποχρεωθεί να εγκαταλείψει τους γεωστρατηγικούς στόχους της. Μέση λύση δεν υπάρχει, γιατί αν δώσουμε μόνο ορισμένα απ’ όσα απαιτεί η Άγκυρα, «για να μην είμαστε καθημερινά με το δάκτυλο στη σκανδάλη» όπως είπε ο κ. Μητσοτάκης, απλώς θα της ανοίξουμε την όρεξη και για τα υπόλοιπα όντας σε ακόμη πιο αδύναμη θέση. Εκτός αν το «Σύνδρομο της Στοκχόλμης» έχει καταλάβει ολοκληρωτικά το πολιτικό προσωπικό σε Αθήνα και Λευκωσία.

Υ.Γ. 1 Πέρασε ίσως απαρατήρητη η αναφορά του Κ. Μητσοτάκη κατά την ομιλία του στη «Σύνοδο Κορυφής για Το Μέλλον» του ΟΗΕ. Είπε: «Το παγκόσμιο συμφέρον διαπερνά το μεμονωμένο συμφέρον των κρατών». Ποιος αλήθεια ορίζει το παγκόσμιο συμφέρον; Η παγκοσμιοποίηση, η Ευρωπαϊκή Ένωση, το ΝΑΤΟ, η Σύνοδος του Νταβός ή κάποιος άλλος;

Υ.Γ. 2 Απορεί κανείς με την εμμονή των ελλήνων πολιτικών να μιλούν για ενδεχόμενη οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ με την Τουρκία. Αγνοούν ότι στην ΑΟΖ περιλαμβάνεται και η υφαλοκρηπίδα; Ή εξυπηρετούν την Άγκυρα που δεν έχει επικυρώσει τη Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας και θέλει οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας ώστε να ισχυριστεί ότι τα ελληνικά νησιά του Αιγαίου κάθονται πάνω στην υφαλοκρηπίδα της Ανατολίας;

 

Πηγή: www.ellinikiantistasi.gr

Συνέχεια ανάγνωσης

Αιγαίο

ΕΣΤΙΑ: Το δώρο Μητσοτάκη σε Ερντογάν! «Γκρίζες» ὅλες οἱ βραχονησῖδες καί τά νησιά πού εὑρίσκονται σέ ἀπόσταση 10 μιλίων ἀπό τά «θαλάσσια σύνορα»

Δημοσιεύτηκε

στις

από τον

«Ἀπαγόρευση τῆς τουριστικῆς ἀνάπτυξης» προβλέπει νομοσχέδιο τοῦ Ὑπουργείου Ἐνεργείας γιά τό Εἰδικό Χωροταξικό Σχέδιο στόν τουρισμό – «Ἀπαράδεκτη καί ἀναιτιολόγητη» θεωρεῖ τήν ρύθμιση ὁ πρόεδρος τοῦ ΤΕΕ Λέσβου κ. Στρατῆς Μανωλακέλλης – Τό πάγωμα τῆς οἰκονομικῆς δραστηριότητος ἀκυρώνει τήν ΑΟΖ – Τό «δῶρο» Μητσοτάκη σέ Ἐρντογάν

Μικρονήσια τοῦ Αἰγαίου χωρίς ΑΟΖ καί ὑφαλοκρηπῖδα μέ ἑλληνικό νόμο!

Οταν ἐκδιώκονται οἱ κάτοικοι καί ἀναστέλλεται ἡ οἰκονομική δραστηριότητα ἀπό νησί ἤ μικρονησίδα, αὐτομάτως χάνεται καί τό δικαίωμά του σέ ΑΟΖ καί ὑφαλοκρηπῖδα. Αὐτό ὁρίζει τό Διεθνές Δίκαιο τῆς Θαλάσσης. Εἶναι λοιπόν ἐξωφρενικό, εἶναι ἐξοργιστικό, τό γεγονός ὅτι προετοιμάζεται νόμος τοῦ ἑλληνικοῦ Κράτους, ὁ ὁποῖος ἀπαγορεύει τήν τουριστική ἀνάπτυξη σέ μιά ὁλόκληρη κατηγορία νήσων καί νησίδων, καθιστῶντας τις ἔτσι «γκρίζες». Τοῦτο σημαίνει ὅτι ὀψέποτε γίνουν διαπραγματεύσεις γιά ὁριοθέτηση ΑΟΖ καί ὑφαλοκρηπῖδας στό Αἰγαῖο καί ἐν γένει στό ἑλληνικό ἀρχιπέλαγος, θά εὑρεθεῖ ἡ Τουρκία σέ πλεονεκτική θέση, καθώς θά ὑπάρχει ἑλληνικός νόμος, ὁ ὁποῖος θά δικαιώνει τήν ἀπαίτησή της νά μήν ἔχουν τά νησιά δικαίωμα σέ ΑΟΖ καί ὑφαλοκρηπῖδα.

Πρόκειται, ὅπως ἀποκαλύπτει ἡ «Ἑστία», γιά τό νομοσχέδιο τοῦ Ὑπουργείου Ἐνεργείας πού ὁρίζει τό Εἰδικό Χωροταξικό Σχέδιο γιά τόν τουρισμό, τό ὁποῖο ἤδη εὑρίσκεται σέ δημόσια διαβούλευση. Τό νομοσχέδιο αὐτό περιλαμβάνει συγκεκριμένες διατάξεις πού ἀπαγορεύουν –ναί, χρησιμοποιεῖται ὁ ὄρος «ἀπαγορεύεται»– τήν τουριστική ἀνάπτυξη σέ ἑλληνικά νησιά. Καί ἐνδεχομένως σέ κάποια ἀπό τά νησιά αὐτά νά μήν εἶναι ἐφικτό νά δημιουργηθοῦν τουριστικές ὑποδομές. Ποιός εἶναι ὅμως ὁ λόγος νά ὑπάρχει ρητή ἀπαγόρευσις σέ νόμο τοῦ ἑλληνικοῦ Κράτους;

Ἀκόμη καί νησιά ἤ νησῖδες πού δέν ἔχουν αὐτήν τήν στιγμή ὑποδομές οἰκονομικῆς δραστηριότητος, δυνητικῶς μποροῦν ὁποιαδήποτε στιγμή νά ἀποκτήσουν. Συνεπῶς τό δικαίωμα νά ἔχουν ἐπήρεια στήν ὁριοθέτηση θαλασσίων ζωνῶν ὑφίσταται. Ποιός ὁ λόγος νά καταργηθεῖ αὐτό μέ ἑλληνικό νόμο; Τό ὅλο ζήτημα θυμίζει τήν περίπτωση τῆς νησῖδος Λέβιθα, ἀπό τήν ὁποία ἐξεδιώχθησαν βοσκός καί τό κοπάδι του (δηλαδή ὁ κάτοικος καί ἡ οἰκονομική του δραστηριότης) γιά νά «σωθεῖ» ἕνα σπάνιο εἶδος σαλιγκαριῶν. Ἔχουν ἄραγε τά σαλιγκάρια μεγαλύτερη ἀξία ἀπό τά κυριαρχικά δικαιώματα τῆς χώρας μας στό Αἰγαῖο;

Γιά νά μήν μακρυγοροῦμε, ἰδού τί ἀναφέρει τό ἐπίμαχο νομοσχέδιο:

«Ὁμάδα ΙΙΙ: Ἀκατοίκητα νησιά καί βραχονησῖδες

Ἡ Ὁμάδα ΙΙΙ περιλαμβάνει δύο ὑποομάδες, μέ βάση τά ἰδιαίτερα φυσικά καί ἀνθρωπογενῆ χαρακτηριστικά τους, τό μέγεθος καί τήν ἐγγύτητά τους μέ κατοικημένες περιοχές.

Στήν 1η ὑποομάδα περιλαμβάνονται:

• Βραχονησῖδες

• Νησιά μέ ἔκταση μικρότερη τῶν 300 στρεμμάτων

• Νησιά τά ὁποῖα εὑρίσκονται σέ ἀπόσταση μικρότερη τῶν 10 ναυτικῶν μιλίων ἀπό τά θαλάσσια σύνορα τῆς χώρας

• Νησιά τά ὁποῖα εὑρίσκονται σέ ἀπόσταση μεγαλύτερη τῶν 10 ναυτικῶν μιλίων ἀπό παράκτιες περιοχές τοῦ ἠπειρωτικοῦ τμήματος τῆς χώρας ἤ ἀπό νησιά πού διαθέτουν ἀκτοπλοϊκή πρόσβαση.

Στήν δεύτερη ὑποομάδα περιλαμβάνονται ὅλα τά ἀκατοίκητα νησιά (μηδενικός πληθυσμός κατά τήν ἑκάστοτε τελευταία ἀπογραφή) πού δέν ἀνήκουν στήν 1η ὑποομάδα».

Τό νέο ΕΧΠ‐Τ προτείνει τίς παρακάτω ρυθμίσεις γιά τήν Ὁμάδα ΙΙΙ:

«1. Στά νησιά τῆς πρώτης ὑποομάδας δέν ἐπιτρέπεται κανένα εἶδος τουριστικῆς ἀνάπτυξης.

2. Στά νησιά τῆς δεύτερης ὑποομάδας ἐπιτρέπονται μόνο ΟΥΤΔ «ἤπιας ἀνάπτυξης». Σημειώνεται ὅτι μέ βάση τό ἰσχῦον θεσμικό πλαίσιο, ὁ συντελεστής δόμησης γιά τά σύνθετα τουριστικά καταλύματα (ΣΤΚ) καί τά μεικτά τουριστικά καταλύματα μικρῆς κλίμακας (ΜΤΚΜΚ) περιορίζεται ἀπό 0,2 σέ 0,12 γιά τά κατοικημένα νησιά πλήν τῶν νήσων Κρήτης, Εὔβοιας, Κέρκυρας καί Ρόδου. Στό ἴδιο πνεῦμα κρίνεται σκόπιμο οἱ ὀργανωμένοι ὑποδοχεῖς τουριστικῶν δραστηριοτήτων (ΟΥΤΔ) πού ἐπιτρέπονται στά νησιά αὐτά νά εἶναι ἤπιας ἀνάπτυξης κατά τόν ὁρισμό τοῦ ὑπό μελέτη ΕΧΠ‐Τ».

Πρόεδρος Τεχνικού Επιμελητηρίου Βορειοανατολικού Αιγαίου: Απαράδεκτη η απαγόρευση

Ἡ ἀπαγόρευσις αὐτή, τῆς ἀναπτύξεως τῶν νησίδων τῆς τρίτης ὑποομάδος, χαρακτηρίζεται ἀπαράδεκτη καί ἀναιτιολόγητη καί ἀπό τό Τεχνικό Ἐπιμελητήριο Βορειοανατολικοῦ Αἰγαίου, τό ὁποῖο σέ ἔγγραφο πρός τό ὑπουργεῖο ἐνεργείας, τό ὁποῖο ὑπογράφει ὁ πρόεδρός του Στρατῆς Μανωλακέλλης, μεταξύ ἄλλων ὑπογραμμίζει:

«Καταγράφονται στήν Ὁμάδα ΙΙΙ:

“Ἀκατοίκητα νησιά καί βραχονησῖδες” ὡς 1η ὑποομάδα

• Οἱ βραχονησῖδες

• Νησιά μέ ἔκταση μικρότερη τῶν 300 στρεμμάτων.

• Νησιά τά ὁποῖα εὑρίσκονται σέ ἀπόσταση μικρότερη τῶν 10 ναυτικῶν μιλίων ἀπό τά θαλάσσια σύνορα τῆς χώρας.

• Νησιά τά ὁποῖα εὑρίσκονται σέ ἀπόσταση μεγαλύτερη τῶν 10 ναυτικῶν μιλίων ἀπό παράκτιες περιοχές τοῦ ἠπειρωτικοῦ τμήματος τῆς χώρας ἤ ἀπό νησιά πού διαθέτουν ἀκτοπλοϊκή πρόσβαση καί ἐπιβάλλεται ἀπαγόρευση ὁποιασδήποτε μορφῆς τουριστικῆς ἀνάπτυξης!

Συγκεκριμένα ἀναφέρεται: “Στά νησιά τῆς πρώτης ὑποομάδας δέν ἐπιτρέπεται κανένα εἶδος τουριστικῆς ἀνάπτυξης. Στά νησιά τῆς δεύτερης ὑποομάδας ἐπιτρέπονται μόνο ΟΥΤΔ ἤπιας ἀνάπτυξης.

Ὡς κάτοικοι ἀκριτικῶν νησιῶν θεωροῦμε ἀπαράδεκτη καί ἀναιτιολόγητη μιά τέτοια ἀπαγόρευση καί ζητοῦμε τήν διαγραφή της ἤ τροποποίησή της μέ ρυθμίσεις ἀνάλογες τῆς 2ης ὑποομάδας».

Ἐρώτησις: Μήπως ὁ νόμος τοῦ κ. Σκυλακάκη εἶναι τό «δῶρο» τοῦ Πρωθυπουργοῦ στόν Πρόεδρο Ἐρντογάν κατά τήν σημερινή τους συνάντηση; Αὐτή εἶναι ἡ «συναντίληψη γιά τίς θαλάσσιες ζῶνες»;

ΠΗΓΗ: ΕΣΤΙΑ

Συνέχεια ανάγνωσης

Αιγαίο

Δημήτρης Τσαϊλάς: Από τον εξαναγκασμό στη συνθηκολόγηση

Δημοσιεύτηκε

στις

από τον

Η πολλαπλότητα και η πολυπλοκότητα των προκλήσεων εθνικής κυριαρχίας, που αντιμετωπίζουμε δεν αφήνουν περιθώρια για διπλωματικούς ελιγμούς, λόγω των εκφρασμένων απειλών από την Τουρκία. Αυτό το πολύπλοκο σύνολο αλληλένδετων ζητημάτων (ΑΟΖ, Υφαλοκρηπίδα, Δικαίωμα επέκτασης χωρικών υδάτων, Δικαίωμα προάσπισης νησιών ανατολικού Αιγαίου, Δικαίωμα έρευνας διάσωσης στο FIR, Δυτική Θράκη, Κύπρος) είναι πολύ πολύπλοκο για ακόμη και για πολύ εξειδικευμένους διπλωμάτες να φαντάζονται εύκολες λύσεις. Η κυβέρνηση μας αποφάσισε με μυστική διπλωματία ουσιαστικά, να δώσει προτεραιότητα σε δύο ζητήματα: τον κατευνασμό της Τουρκίας και την ενίσχυση από τους συμμάχους και εταίρους. Δυστυχώς θα μάθουμε πολύ σύντομα, εάν αυτά τα ζητήματα είναι πιθανό να επιλυθούν. 

Η Τουρκία ακολουθεί μια ολοένα και πιο αυτόνομη εξωτερική πολιτική, ενώ εδραιώνει το αυταρχικό σύστημα διακυβέρνησής της. Εν μέσω μιας μεταβαλλόμενης παγκόσμιας τάξης, η Άγκυρα χρειάζεται την Ελλάδα μόνο για να ισορροπήσει τις γεωπολιτικές της φιλοδοξίες με τα βασικά οικονομικά της συμφέροντα και τις σχέσεις της με τη Δύση και όχι για να υπάρξει οποιαδήποτε επίλυση για τις θαλάσσιες ζώνες. 

Ο κόσμος γίνεται μάρτυρας κοσμοϊστορικών γεωπολιτικών αλλαγών στην ηπειρωτική Ευρώπη. Παράλληλα, η μόνιμη απειλή για τον Ελληνισμό, η Τουρκία αναπροσανατολίζει την εξωτερική της πολιτική και επεκτείνει τον περιφερειακό ρόλο της. Η Τουρκία είναι προφανώς ελεύθερη να ακολουθήσει τη δική της πορεία. Αυτό που μένει να δούμε είναι πώς ο Ελληνισμός θα εξισορροπήσει τις περιφερειακές γεωπολιτικές φιλοδοξίες της Τουρκίας με την ευρωπαϊκή γειτονιά της και τα βασικά οικονομικά συμφέροντα και περιορισμούς της. 

Εν μέσω μιας μαζικής αναταραχής στην παγκόσμια γεωπολιτική, έχει καταστεί ζωτικής σημασίας για όλους μας στην Ελλάδα να κάνουμε μια λειτουργική αξιολόγηση της διεθνούς πραγματικότητας με σκοπό να μην επιτρέψουμε να εγείρονται ζητήματα κυριαρχίας. Ο εν εξελίξει αφοπλισμός των νησιών του Αιγαίου, και η επί θύραις θεσμοποίησή του σε αποστρατιωτικοποίηση/ουδετερότητα, (με άλλοθι το σχεδιαζόμενο Ελληνο-Τουρκικό Σύμφωνο Φιλίας και μη -Επίθεσης) πρέπει να σταματήσει!!  Κάθε μέσο νόμιμης δράσης είναι καλό και πρόσφορο για τον σκοπό αυτό. Προέχει η  ενημέρωση των πολιτών για τις συνέπειες που θα έχει ο σχεδιασμός της αποστρατιωτικοποίησης και συναφούς ουδετερότητας στην ασφάλειά τους, στην ίδια τους την ζωή και στο μέλλον των παιδιών τους. Είναι απαραίτητη η διαμόρφωση και οργάνωση του πλαισίου, που θα επιτρέψει στους πολίτες ν` αναλάβουν, με συγκροτημένη δράση, την ευθύνη κάθε ενός και κάθε μίας για την άμυνα της χώρας και των επαπειλούμενων περιοχών της.

Πώς η Τουρκία μπορεί να κερδίσει χωρίς πόλεμο

Υπάρχει ένας εύλογος δρόμος για την Τουρκία να χρησιμοποιήσει εξαναγκασμό σε μαζική κλίμακα για να αναγκάσει την Ελλάδα να αποδεχθεί τις απαιτήσεις της Άγκυρας χωρίς να πυροδοτήσει μεγάλο περιφερειακό πόλεμο και χωρίς να θέσει σε κίνδυνο τους περιφερειακούς υψηλούς-στρατηγικούς στόχους της Τουρκίας.

Πολύ λίγη προσοχή δίνεται στις δυνατότητες εξαναγκασμού της Τουρκίας, ενώ η στρατιωτική ικανότητα της παραμένει στο επίκεντρο των στρατηγικών.

Μια βραχυπρόθεσμη εκστρατεία εξαναγκασμού μπορεί να δημιουργήσει συνθήκες για να παράσχει στη Τουρκία διάφορες οδούς που θα μπορούσαν να μετατρέψουν τις καταναγκαστικές δραστηριότητες της σε πολιτικά αποτελέσματα που θα της επιτρέψουν να αποκτήσει πολιτικό έλεγχο στη γεωπολιτική περιφέρεια.

Ο Ελληνισμός είναι πλήρως ικανός να αναπτύξει επαρκή αντίμετρα για να αποτρέψει και να νικήσει μια εκστρατεία εξαναγκασμού της Τουρκίας που στοχεύει την κυριαρχία μας μέσω άμεσης δράσης και στενού συντονισμό;

Ο φόβος ότι η Τουρκία θα προκαλέσει κρίση στην Ελλάδα και θα μας παρασύρει σε έναν μαζικό πόλεμο στο Αιγαίο ώθησε εδώ και πολλά χρόνια την αυξανόμενη εστίαση στην προετοιμασία για σύγκρουση. Η επέκταση των στρατιωτικών δυνατοτήτων της Τουρκίας και οι απειλές της Τουρκίας για ορόσημα όπως του αιώνα της Τουρκίας έχουν εντείνει αυτούς τους φόβους και έχουν πυροδοτήσει έντονες συζητήσεις σχετικά με τον πιθανό ρόλο και την ετοιμότητα του Ελληνισμού να αποτρέψει και να νικήσει σε μια κρίση.

Οι ανησυχίες σχετικά με την ικανότητα του Ελληνισμού να υπερασπιστεί ολιστικά στις θάλασσες του Αιγαίου και της Μεσογείου είναι έγκυρες και σημαντικές επειδή τα ελληνικά συμφέροντα θα πλήττονταν σοβαρά από την ενεργή αμφισβήτηση νήσων. Η θάλασσα είναι στρατηγικά ζωτικής σημασίας για την επιβίωση μας. 

Ωστόσο, ο Ελληνισμός εξακολουθεί να στερείται μιας σαφούς υψηλής στρατηγικής για την υπεράσπιση των κυριαρχικών δικαιωμάτων, παρά το γεγονός ότι η κυβέρνηση διατυπώνει όλο και περισσότερο τη σημασία της διατήρησης αυτών. Ακόμη χειρότερα, οι συζητήσεις για την άμυνα της Ελλάδας έχουν επικεντρωθεί σχεδόν αποκλειστικά στην αποτροπή ή την ήττα των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων σε μια πιθανή σύγκρουση ενώ έχουν αγνοήσει σε μεγάλο βαθμό το πιθανότερο σενάριο, στοιχεία του οποίου βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη. Μια εκστρατεία εξαναγκασμού της Τουρκίας που απέχει πολύ από την εισβολή, αλλά φέρνει ωστόσο τον Ελληνισμό υπό τον έλεγχο της Άγκυρας. Η ελληνική κυβέρνηση πρέπει να πείσει την ηγέτιδα δύναμη της βορειοατλαντικής συμμαχίας ΗΠΑ και τους εταίρους στην ΕΕ να αποχωρήσουν από τη στενότερη εστίαση σε ένα μόνο επικίνδυνο σενάριο για να επανεκτιμήσουν την πλήρη απειλή που θέτει η Τουρκία και να αναπτύξουν ένα συνεκτικό σύνολο στρατηγικών για να νικήσουν όλες τις πτυχές αυτής της απειλής.

Οι στρατηγικές συζητήσεις στα διάφορα φόρα σχετικά με την άμυνα του Ελληνισμού επικεντρώθηκαν σε μεγάλο βαθμό στον τρόπο αποτροπής της σύγκρουσης. Αυτές οι συζητήσεις έχουν γίνει ιδιαίτερα εμφανείς καθώς η τουρκικές διεκδικήσεις αυξάνονται και γίνονται όλο και πιο εμφανής. Η αποφασιστικότητα των πολιτών του Ελληνισμού να διατηρήσει την κυριαρχία του ενθαρρύνει τους ηγέτες της Άγκυρας να επιλέξουν όλο και πιο καταναγκαστικά μονοπάτια για να αποκτήσουν τον έλεγχο, μέχρι και τη σύγκρουση. Σε αυτό το σημείο που έχουμε φτάσει πρέπει σίγουρα να προετοιμαστούμε για την πιθανότητα σύγκρουσης, αλλά πρέπει επίσης να προετοιμαστούμε για εναλλακτικές στρατηγικές υβριδικού πολέμου και εξαναγκασμού της Τουρκίας.

Η στρατηγική σχεδίαση της Τουρκίας, εδώ και καιρό, αναγνώρισε αυτό το σημαντικό κενό στη στρατηγική σκέψη του Ελληνισμού και προσπάθησε να εξετάσει εάν τέτοιες εξαναγκαστικές προσεγγίσεις ακόμη και βραχυπρόθεσμου πολέμου θα μπορούσαν να αναγκάσουν την Ελλάδα να υποχωρήσει στις απαιτήσεις της χωρίς σύγκρουση ή στρατιωτικό αποκλεισμό κάποιων νησιών. Έχουνε αναπτύξει μια ρεαλιστική προσέγγιση που θα μπορούσε να μας εξαναγκάσει σε μια πολιτική διευθέτηση ευνοϊκή για την Τουρκία χωρίς να εισβάλει και να καταλάβει ένα νησί. Αναφέρομαι σε αυτή την ολοκληρωμένη πολιτικο-στρατιωτική εκστρατεία ως τη βραχυπρόθεσμη πορεία εξαναγκασμού.

Η επιτυχία της πορείας δράσεως εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την αποτυχία των στόχων της να αναγνωρίσουν την ύπαρξή της ως συνεκτικό εγχείρημα. Αυξάνοντας συνεχώς την πίεση και εντείνοντας τη βασική καταναγκαστική δραστηριότητα, η Τουρκία στοχεύει να αναβαθμίζει όλο και περισσότερο τις απαιτήσεις έως ότου οι κρίσιμοι τομείς της πολιτικής της Ελλάδας αποδεχτούν μια «ειρηνευτική διαδικασία» που προτείνει η Τουρκία ως προτιμότερη από τη συνεχιζόμενη αντίσταση.

Η πορεία δράσης τους επιτίθεται σε τρία κέντρα βάρους, που παρέχουν επί του παρόντος στην κυβέρνηση της Ελλάδας και στον λαό της τη δύναμη να αντισταθούν στον εξαναγκασμό της Τουρκίας.

Το πρώτο είναι η στρατηγική σχέση ΗΠΑ-Ελλάδας, η οποία περιλαμβάνει ολοκληρωμένη διμερή συνεργασία. Εκτελούν, επιχειρήσεις παραπληροφόρησης και απειλή για στρατιωτική κλιμάκωση για να πείσει τις ΗΠΑ ότι η συνεργασία τους με την Ελλάδα δημιουργεί περαιτέρω κλιμάκωση, ενώ η ειρήνη και η ευημερία είναι προ των πυλών εάν αυτή η εταιρική σχέση σταματήσει.

Το δεύτερο κέντρο βάρους είναι η ικανότητα της Ελληνικής κυβέρνησης να λειτουργεί και να παρέχει βασικές υπηρεσίες. Οικονομικός πόλεμος, κυβερνοπόλεμος, δολιοφθορά, αυστηρές (και ψευδο-νόμιμες) απαιτήσεις της Άγκυρας, ηλεκτρονικός πόλεμος και προπαγάνδα επικριτική για την κακοδιαχείριση της κυβέρνησης επιδιώκουν να μειώσουν δραστικά την αξιοπιστία και να διαβρώσουν τη νομιμότητα της Ελληνικής κυβέρνησης στα μάτια των δικών της ανθρώπων.

Τρίτον, οι εκτεταμένες και επίμονες μελέτες ινστιτούτων στρατηγικής (πχ ΕΛΙΑΜΕΠ) διαμορφώνουν γνωστικές και ψυχολογικές εκστρατείες στοχεύοντας να σπάσουν τη βούληση των Ελλήνων για αντίσταση εκφοβίζοντας τους υποστηρικτές της αντίστασης, σπέρνοντας αμφιβολίες και φόβο στον πληθυσμό και δημιουργώντας αιτήματα για ανταλλαγή πολιτικών παραχωρήσεων για ειρήνη.

Εάν η Άγκυρα επιτεθεί επιτυχώς σε καθένα από αυτά τα κέντρα βάρους, η αίσθηση της εγκατάλειψης μεταξύ του Ελληνικού λαού θα ήταν συντριπτική και η κυβέρνηση θα αναγκαζόταν να εξετάσει ένα νέο παράδειγμα για τις θαλάσσιες ζώνες ως εναλλακτική λύση. 

Πηγή: Militaire

Συνέχεια ανάγνωσης

Ινφογνώμων

Infognomon Logo

Περιηγηθείτε στα κορυφαία βιβλία του βιβλιοπωλείου μας

Προβολή όλων

Δημοφιλή