Διεκδίκηση που φτάνει στο σημείο να υποστηρίζει η Τουρκία και επισήμως στον ΟΗΕ ότι η περιοχή ανάμεσα στον 32ο που βρίσκεται δυτικά της Πάφου και τον 28ο μεσημβρινό που τέμνει στη μέση το νησί της Ρόδου της ανήκει.

Τέλος, ο κ. Συρίγος σημειώνει πως η γείτονα, θεωρητικώς, μπορεί να προβεί σε γεωτρήσεις εν τούτοις υπάρχουν πρακτικές δυσκολίες δεδομένου ότι οι εταιρείες που δύναται να συνεργαστούν με την Τουρκία «δεν θέλουν να συγκρουστούν με ενεργειακούς κολοσσούς που ήδη δραστηριοποιούνται στην κυπριακή ΑΟΖ, όπως η αμερικανική EXXON/Mobil, η γαλλική TOTAL ή η ιταλική ΕΝΙ».
Συνέντευξη στον Ανδρέα Ζαμπούκα
– Τις τελευταίες ημέρες βλέπουμε δηλώσεις Τούρκων επισήμων που επαναφέρουν την αποστρατιωτικοποίηση των νησιών του Αιγαίου και απειλούν με γεωτρήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ. Έχει αλλάξει κάτι μετά τις εκλογές στην Τουρκία;

Η Τουρκία βλέπει ότι περνάει ο καιρός και δεν έχει κατορθώσει να παρεμποδίσει την Κυπριακή Δημοκρατία από τη συνέχιση του ενεργειακού της προγράμματος. Επιπλέον αντιλαμβάνεται ότι έχει απομονωθεί από τις εξελίξεις στην ανατολική Μεσόγειο. Ιδίως έχει θορυβηθεί από τις στρατιωτικές ασκήσεις στις οποίες συμμετέχουν Ελλάδα, Κύπρος, Ισραήλ μαζί με τις ΗΠΑ. Προσπαθεί να επανέλθει στο παιχνίδι μέσω απειλών για γεωτρήσεις που συνοδεύονται από έμμεσες προσκλήσεις για διάλογο μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων.

Ο άμεσος στόχος είναι απολύτως σαφής: Η Τουρκία θέλει να περάσει το μήνυμα προς τη διεθνή κοινότητα ότι δεν μπορεί να προχωρήσει καμιά έρευνα η εκμετάλλευση στην Αγγελική Μεσογείων χωρίς την προηγούμενη σύμφωνη γνώμη της. Απώτερος στόχος είναι η συνεκμετάλλευση/συνδιαχείριση του βόρειου τμήματος της ανατολικής Μεσογείου.


– Η συνεκμετάλλευση στην οποία αναφέρεστε, συνδέεται με τη «γαλάζια πατρίδα» που ακούμε τον τελευταίο καιρό;

Εάν να δούμε προσεκτικά τους χάρτες που παρουσιάζει συστηματικά η Τουρκία μετά το 2011, θα διαπιστώσουμε ότι διεκδικεί μια τεράστια περιοχή που ξεκινάει από την ΑΟΖ νοτίως της Κύπρου και καταλήγει στην ελληνική υφαλοκρηπίδα νοτίως της Κρήτης. Αυτή είναι η γαλάζια πατρίδα. Με έγγραφο της που κυκλοφόρησε στον ΟΗΕ στις 18 Μαρτίου 2019 αναφέρει ρητώς ότι θεωρεί δική της την περιοχή ανάμεσα στον 32ο που βρίσκεται δυτικά της Πάφου και τον 28ο μεσημβρινό που τέμνει στη μέση το νησί της Ρόδου.

Συζητά τη συνεκμετάλλευση για τις υπόλοιπες περιοχές νοτίως της Κύπρου και της Κρήτης. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η φράση του Ερντογάν τον Μάρτιο του 2013 που μιλούσε για μια λύση «καζάν-καζάν». Πρόκειται για την τουρκική μετάφραση του αμερικανικού όρου «win-win» που χρησιμοποιείται στο παίγνιο αμοιβαίου οφέλους.

Στόχος είναι μέσα από μια διαπραγμάτευση να βγουν ωφελημένα και τα δύο ενδιαφερόμενα μέρη. Οι Τούρκοι ισχυρίζονται ότι οι εκατέρωθεν διεκδικήσεις Ελλάδος – Τουρκίας δεν θα επιτρέψουν σε κανένα από τα δύο κράτη να προχωρήσει σε εκμετάλλευση. Για αυτό προτείνουν τη συνεκμετάλλευση, γεγονός που κατά τη γνώμη τους, θα αποβεί προς όφελος και των δύο πλευρών. Πρόκειται για ιδέες που αρμόζουν σε κράτη μειωμένης κυριαρχίας. Στην πραγματικότητα, όμως, απαραίτητη προϋπόθεση για συνεκμετάλλευση είναι η προηγούμενη οριοθέτηση. Τυχόν κοιτάσματα που θα βρεθούν εκατέρωθεν της οριογραμμής, θα αποτελέσουν αντικείμενο συνεκμεταλλεύσεως. Οτιδήποτε άλλο δεν μπορεί να συζητηθεί σοβαρά από κυρίαρχα κράτη.


– Υπάρχει πράγματι δυνατότητα της Τουρκίας για γεωτρήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ;

Είναι μια πολύ σωστή παρατήρηση. Η Τουρκία έχει αγοράσει δύο μεταχειρισμένα γεωτρητικά σκάφη υψηλής τεχνολογίας που της δίνουν την δυνατότητα να κάνει γεωτρήσεις σε μεγάλα βάθη. Από τα δύο σκάφη μέχρι στιγμής μόνο το ένα έχει στελεχωθεί και, θεωρητικώς, μπορεί να προβεί σε γεωτρήσεις. Πρόκειται για το σκάφος «Πορθήτης» το οποίο ξεκίνησε ήδη μία γεώτρηση στον κόλπο της Αττάλειας. Φαίνεται όμως ότι αντιμετώπισε και πολλές πρακτικές δυσκολίες. Το προσωπικό που απαιτείται για τέτοια σκάφη είναι υψηλής εξειδικεύσεως και χρειάζεται εμπειρία.

Προς το παρόν, και τα δύο στοιχεία λείπουν. Αυτό οφείλεται σε παρεμβάσεις της κυπριακής πλευράς που εμπόδισαν κράτη όπως η Νορβηγία που διαθέτει τέτοιο προσωπικό, να στείλουν πολίτες τους να εργαστούν στον «Πορθητή». Ένα δεύτερο πρόβλημα που έχουν οι Τούρκοι αναφορά στις εξειδικευμένες εταιρείες που συνδράμουν τέτοιου τύπου γεωτρήσεις.

Η συνδρομή εντοπίζεται σε μια σειρά παράλληλων προς την γεώτρηση έργων όπως τα τοιχώματα του φρέατος που γίνεται η γεώτρηση ή ο έλεγχος των πιέσεων των γύρω πετρωμάτων. Χωρίς αυτές τις εταιρείες είναι πρακτικώς αδύνατη η γεώτρηση. Οι εταιρείες αυτές είναι μετρημένες και προφανώς δεν θέλουν να συγκρουστούν με ενεργειακούς κολοσσούς που ήδη δραστηριοποιούνται στην κυπριακή ΑΟΖ, όπως η αμερικανική EXXON/Mobil, η γαλλική TOTAL ή η ιταλική ΕΝΙ.

Η Τουρκία τα γνωρίζει όλα αυτά. Προσπαθεί όμως να δημιουργήσει την εντύπωση ότι η γεώτρηση επίκειται. Υπ’ αυτές τις συνθήκες στόχος της ελληνικής πλευράς πρέπει να είναι μόνον ένας: η ομαλή εκτέλεση του ενεργειακού προγράμματος της Κύπρου και η έναρξη, επιτέλους, του δικού μας αντίστοιχου προγράμματος νοτίως της Κρήτης που υπνώττει από το 2014.
Φωτογραφία: APImages
Πηγή: Λίμπεραλ