Το δεύτερο μέρος της συνέντευξης του θρυλικού κατασκόπου της Ελλάδας Στιβ Λάλας, που φυλακίστηκε στις ΗΠΑ επειδή έδωσε στις ελληνικές Αρχές κρίσιμα αρχεία των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών.

• Συνέντευξη στον Παναγιώτη Παύλο

Ο Λάλας, που πλέον ζει στη χώρα μας σχεδόν ξεχασμένος από το ελληνικό κράτος, μιλά για όλα σε μια εξομολόγηση-ποταμό.

Θέλω να έρθω στο μείζον θέμα των ημερών και των τελευταίων ετών, την κατάσταση στην Ουκρανία και στο πώς αυτή η τραγική ιστορία διάλυσης ενός λαού εξελίσσεται. Ποια είναι η γνώμη σας;

Ευτυχώς που εξελέγη πρόεδρος ο Τραμπ, διότι αυτός θέλει να τελειώσει τον πόλεμο. Το έλεγε πάντοτε – «θέλω ο πόλεμος να σταματήσει, αν ήμουν εγώ πρόεδρος δεν θα υπήρχε πόλεμος». Το είπε ο άνθρωπος και τώρα κάνει ό,τι μπορεί για να σταματήσει τον πόλεμο. Το ΝΑΤΟ πήγε πολύ κοντά στα σύνορα της Ρωσίας. Δεν είναι λογικό. Ποιος άκουγε πριν για την Ουκρανία; Δεν είχε ποτέ πρόβλημα πριν από αυτό το θέμα. Εύχομαι, πρώτα ο Θεός, να σταματήσει ο πόλεμος, να μη σκοτώνονται άνθρωποι άδικα. Εγώ πιστεύω ότι ο πρόεδρος Τραμπ θα κάνει κάτι ώστε να τελειώσει αυτός ο πόλεμος γρήγορα, να υπάρξει ειρήνη. Και, όταν τελειώσει ο πόλεμος στην Ουκρανία, πρώτα Θεός, το Κυπριακό. Η Κύπρος πρέπει να συνεχίσει, να φύγουν τα στρατεύματα κατοχής και να γίνει ένα κράτος, όπως πρέπει.

Πιστεύετε ότι είναι εφικτό αυτό με τη σημερινή Τουρκία;

Δεν ξέρω. Η Τουρκία θέλει δύο κράτη, αλλά δεν πιστεύω ότι θα γίνουν. Διότι στα Ηνωμένα Εθνη υπήρξε το ψήφισμα που εγκρίθηκε τον Δεκέμβριο του 1974 για την επίλυση του Κυπριακού, με την Κύπρο δικοινοτική συνομοσπονδία. Ετσι πρέπει να γίνει. Διότι η εισβολή που έγινε ήταν σφαγή. Για την Τουρκία ήταν περίπατος. Δεν αντιμετώπισαν στρατό για να πολεμήσουν. Το νησί ήταν γυμνό.

Ηταν προδοσία.

Δεν ξέρω αν ήταν προδοσία, αλλά ο συχωρεμένος ο στρατηγός Ιωαννίδης έπρεπε να καταλάβει τακτικά το θέμα, ότι δεν μπορούσαμε να υποστηρίξουμε το νησί και δεν έπρεπε να γίνει αυτό που έγινε. Ο συχωρεμένος ο Πρόεδρος, ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος, δεν είχε καμιά δουλειά να κάνουν αυτό το πραξικόπημα. Σε καμιά περίπτωση, στρατιωτική ή πολιτική, δεν έπρεπε να γίνει αυτό. Γι᾽ αυτό φταίει ο συχωρεμένος, διότι έπρεπε να καταλάβει ότι, αν γίνει ένα κακό, το νησί δεν έχει υποστήριξη. Δεν θα μπορούσαμε να το υποστηρίξουμε. Η Τουρκία έκανε περίπατο, έστειλε στρατό, άρματα, αεροπλάνα, και δεν βρήκε κανέναν να πολεμήσει. Οι λίγοι που έμειναν ήταν ήρωες. Πολεμήσανε, Θεός σχωρέσ᾽ την ψυχή τους. Υπάρχουν πολλοί ήρωες. Στην Κύπρο, στην Αλβανία, το παιδί που δολοφονήθηκε στη Βόρειο Ηπειρο, ο Κατσίφας. Είναι ήρωας που τον δολοφόνησαν οι Αλβανοί. Αυτοί είναι ήρωες πραγματικοί, Θεός σχωρέσ᾽ τους.

Βλέπετε, σήμερα, το πολιτικό σύστημα στην Ελλάδα εν γένει, συμπεριλαμβανομένων των πολιτικών κομμάτων, να υπηρετεί τις πρωταρχικές αξίες του Ελληνισμού, της ιστορίας μας, του πολιτισμού μας και της θρησκείας μας;

Το πολιτικό σύστημα είναι τεράστιο. Ο πληθυσμός της Ελλάδας είναι 10 εκατομμύρια και έχεις 300 βουλευτές. Είναι γελοίο! Είναι πάρα πολλοί. Οι κυβερνητικές θέσεις, τα υπουργεία είναι πάρα πολλά. Πρέπει να γίνει επαναφορά σε αυτά τα θέματα. Και πρέπει επίσης να είμαστε πιο αγαπημένοι μεταξύ μας. Να μην είμαστε τόσο θυμωμένοι. Ενωση, αυτό χρειάζεται. Είμαστε λίγοι, δεν είμαστε πολλοί, και πρέπει να είμαστε πιο ενωμένοι και πιο αγαπημένοι μεταξύ μας.

Οπως βλέπετε τώρα τα πράγματα, είστε αισιόδοξος για την Ελλάδα, και γεωπολιτικά αλλά και εν γένει για τον Ελληνισμό;

Είμαι. Διότι η Ελλάδα ποτέ δεν πεθαίνει. Οπου και να πας θα βρεις Ελληνες. Κι έχουμε και την Εκκλησία μας, όπως κι εμείς στην Αμερική, όπου γεννήθηκα και μεγάλωσα – τα παιδιά μαθαίνουν τη γλώσσα, τη θρησκεία και την ιστορία μας. Η Ελλάδα ποτέ δεν πεθαίνει. Είμαι αισιόδοξος.

Αναφερθήκατε στην Κύπρο, στο πώς είναι η κατάσταση τώρα και στο πώς έγινε όλο το κακό με την εισβολή τότε. Σήμερα, όμως, φαίνεται ότι η Κύπρος βρίσκεται σε πιο ισχυρή θέση. Εχει αναπτύξει στενή συμμαχία με το Ισραήλ, όπως και η Ελλάδα. Βλέπουμε ότι η Ελλάδα βασίζει στο Ισραήλ πολλές ελπίδες και στο ζήτημα των ελληνοτουρκικών σχέσεων, αλλά και στο θέμα των θαλάσσιων αγωγών που θέλει να προχωρήσει στη Μεσόγειο. Παλαιότερα, πριν από 30-40 χρόνια, επί Ανδρέα Παπανδρέου, υπήρχε μεγαλύτερο άνοιγμα της Ελλάδας προς τον αραβικό κόσμο. Σήμερα φαίνεται σιγά σιγά αυτό το άνοιγμα να γίνεται περισσότερο προς το Ισραήλ. Είναι έτσι; Και, αν ναι, πώς αξιολογείτε αυτή τη στρατηγική;

Σωστά το λες. Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ τότε έκανε το λάθος, όταν το κράτος του Ισραήλ ζήτησε να χρησιμοποιήσει τον ελληνικό εναέριο χώρο για αεροπορικές ασκήσεις, να αρνηθεί. Ηταν μεγάλο λάθος της τότε κυβέρνησης. Τώρα καλά κάνουν. Οποιος είναι σύμμαχος, όποιος μπορεί να σε βοηθήσει. Ετσι είναι όχι μόνο για την Ελλάδα – όλα τα κράτη το κάνουν. Αυτό που με βοηθά αυτό θα κάνω. Το συμφέρον μου θα κοιτάξω. Το Ισραήλ είναι φίλοι μας, και προ Χριστού μαζί ήμασταν. Δεν είναι κακό αυτό. Πολύ καλά κάνουν να κοιτάξουν τα συμφέροντά τους, οικονομικά, γεωπολιτικά, στρατιωτικά, εξοπλιστικά. Ολο αυτό που κάνουν η Κύπρος και η Ελλάδα με το Ισραήλ είναι καλό. Είναι προς το συμφέρον μας, κι αυτό πρέπει να κάνουμε.

Ακόμα κι αν στο ζήτημα της Γάζας έχουμε πολύ δυσάρεστες -να το πω έτσι- καταστάσεις;

Είναι πολύ λυπηρό, διότι σκοτώνονται άνθρωποι, και δεν θα έπρεπε να σκοτώνεται κανείς. Αυτή η κατάσταση πρέπει να ξεκαθαριστεί από τον παλαιστινιακό λαό και το Ισραήλ. Μόνο τότε μπορούν να συμβούν πράγματα, να σταματήσει ο πόλεμος, να επιστρέψουν οι όμηροι στο Ισραήλ, να υπάρξει ειρήνευση στη Λωρίδα της Γάζας και να ανοικοδομηθεί, ώστε οι Παλαιστίνιοι να συνυπάρξουν με τους Ισραηλινούς εν ειρήνη. Δεν φταίνε οι άνθρωποι. Ολοι επιθυμούν να έχουν στέγη, να έχουν τροφή, να είναι σε θέση να εργαστούν, να μπορούν να λατρέψουν τον Θεό με τον τρόπο τους. Ολοι οι άνθρωποι το αξίζουν αυτό. Πιστεύω ότι αυτό μπορεί να λειτουργήσει μεταξύ των Ισραηλινών, των Παλαιστινίων και του υπόλοιπου αραβικού κόσμου, όπως και οι Ηνωμένες Πολιτείες – διότι, όπως ήδη ανέφερα, ο πρόεδρος Τραμπ είπε ότι «θα ανοικοδομήσουμε τη Γάζα», «θα την καταστήσουμε σαν το Μαϊάμι». Και όταν αυτός ο άνθρωπος λέει κάτι το πράττει και πιστεύει αυτό που είπε. Τηρεί τον λόγο του. Αυτό θα πρέπει να ληφθεί υπόψη, διότι οι Παλαιστίνιοι δεν θα χάσουν, αυτό είναι βέβαιο.

Εννοείτε ότι πρέπει να ληφθούν υπόψη οι Παλαιστίνιοι σε οποιαδήποτε λύση;

Ασφαλώς! Υπάρχουν δύο πλευρές, και πρέπει να μιλήσεις και με τις δύο ώστε να επέλθει ειρήνη.

Στην καριέρα σας είχατε τη δυνατότητα να δείτε πώς λειτουργούν όλες οι χώρες του κόσμου. Πώς βλέπετε -και βλέπατε τότε- να θεωρούν την Ελλάδα, τις ελληνικές υπηρεσίες; Εχουμε ικανό προσωπικό; Μας σέβονται;

Ναι, μας σέβονται. Το επίπεδο της υπηρεσίας πληροφοριών εδώ είναι υψηλό. Επίσης, το επίπεδο εκπαίδευσης είναι καλό, η πλειονότητα των ανθρώπων μιλά αγγλικά και μπορεί να επικοινωνεί με οποιονδήποτε ξένο. Στον Ελληνα υπάρχει μυαλό, υπάρχει ταλέντο. Το έχουμε δείξει όπου πατήσαμε και δημιουργήσαμε πράγματα. Υπάρχει καλός στρατός. Υπάρχουν άνθρωποι που είναι ικανοί και μπορούν να κάνουν τη δουλειά που πρέπει να κάνουν. Το θέμα είναι να υπάρχουν περισσότερη πειθαρχία και άσκηση – αυτά είναι ουσιώδη, κυρίως στις Ενοπλες Δυνάμεις. Ασκηση, άσκηση και περισσότερη άσκηση. Η επικοινωνία είναι επίσης κάτι πολύ σημαντικό. Στις ένοπλες δυνάμεις στις ΗΠΑ διαθέτουν αυτό που αποκαλούν «The Commander’s Call», όπου ο διοικητής της στρατιωτικής βάσης, ο διοικητής Τάγματος, ο διοικητής Ταξιαρχίας, οι ανώτεροι αξιωματικοί και οι υπαξιωματικοί συγκεντρώνουν όλους τους στρατιώτες στο γυμναστήριο της βάσης και συνομιλούν μαζί τους. Κι αν υπάρχει κάποιο πρόβλημα, τα παράπονα ακούγονται και επιλύονται. Ολοι μιλούν με όλους. Αυτή η επικοινωνία είναι πολύ σημαντική, από το επίπεδο του στρατηγού μέχρι τον τελευταίο στρατιώτη και όλους ενδιάμεσα. Με τον τρόπο αυτόν διασφαλίζεις συνεκτικό, ισχυρό στρατό. Σε αυτό πρέπει να δουλέψουν λίγο περισσότερο εδώ στην Ελλάδα. Αλλά, όσον αφορά τον Ελληνικό Στρατό και το ανθρώπινο δυναμικό του, οι άνθρωποι είναι ικανοί.

Αρα, κατά μία έννοια, για όλα τα κακά στη σημερινή Ελλάδα η ευθύνη βαραίνει μόνο εμάς, όχι τρίτα μέρη.

Ακριβώς, όχι. Είμαστε υπεύθυνοι για τις πράξεις μας. Εμείς φταίμε γι᾽ αυτά που κάνουμε. Οι άλλοι, εντάξει, είναι και παλιά, οι συμμαχίες και ούτω καθεξής που δεν μας φέρθηκαν τόσο καλά. Η Ελλάδα θυσιάστηκε στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο Μεταξάς μπορούσε να πει «δεν περνάει κανείς!», και το είπε. Αλλά θα μπορούσε και να πει «περάστε όλοι» – τότε τι θα γινόταν; Και η Τουρκία δίπλα. Καλά έκαναν οι Τούρκοι, ήταν έξυπνοι, ένα ρουθούνι δεν άνοιξε. Εμείς χάσαμε το 1/5 του πληθυσμού μας και ύστερα, με τον Εμφύλιο Πόλεμο, και καθυστερήσαμε τους Γερμανούς. Η Κρήτη βάστηξε αρκετά και χάσανε ένα από τα καλύτερα στρατεύματα σε όλο τον κόσμο. Οι αλεξιπτωτιστές που έπεσαν στην Κρήτη – ένας στρατιώτης τους έκανε για πέντε: ήξερε πολυβόλο, ιατρική, όλμο, ήξερε, ήξερε… Ηταν πολύ καλοί. Κι όμως, το 85% των Γερμανών αλεξιπτωτιστών εξολοθρεύτηκε κατά την εισβολή τους. Ξέρεις πώς αποκαλούν την Κρήτη; «Ο τάφος των Γερμανών αλεξιπτωτιστών». Η Κρήτη! Εχασαν πολλούς στρατιώτες εκεί και δεν το πίστευαν. Ποιοι πέθαναν; Ελληνες άμαχοι, παιδιά, γυναίκες. Ολόκληρα χωριά σφαγιάστηκαν εξαιτίας αυτού. Θα μπορούσαν να μην είχαν αντιδράσει καθόλου. Θα μπορούσαν να είχαν υποδεχθεί με μπισκότα και καλαμπόκι τους Γερμανούς που έπεφταν από τον ουρανό, αλλά, αντ’ αυτού, τους πολέμησαν. Αυτό θα πρέπει να αναγνωριστεί.

Κύριε Λάλας, σας ευχαριστώ πολύ γι’ αυτή τη συζήτησή μας.

Εγώ σε ευχαριστώ που ήρθες!

«Εμείς δώσαμε το φως. Δεν σκλαβώσαμε κανέναν, δεν είμαστε ιμπεριαλιστές»

Ζώντας στην Ελλάδα όλα αυτά τα χρόνια, αισθάνεστε ότι η Ελλάδα -ως κράτος, να το πω έτσι- αγαπά τον εαυτό της, αγαπά τον Ελληνισμό, αγαπά την ιστορία, αγαπά τους Ελληνες; Ή βλέπετε και εσείς, όπως πολλοί διαπιστώνουν, ότι είναι ένα κράτος που συχνά λειτουργεί ενάντια στα συμφέροντα του Ελληνισμού;

Ακου, Παναγιώτη, εγώ βλέπω πράγματα που τα εύκολα τα κάνουν δύσκολα. Δηλαδή, το λογικό είναι το παιδί στο σχολείο να το μάθεις και τη γλώσσα και φυσική και βιολογία και αριθμητική και γεωγραφία και τη θρησκεία μας και την ιστορία μας. Εμείς δώσαμε το φως. Αν οι Τριακόσιοι δεν βαστούσαν τους Πέρσες, μπορεί όλη η Ευρώπη τώρα να ήταν Ιράν. Κατάλαβες; Να είμαστε περήφανοι γι᾽ αυτό που είμαστε, γιατί κάναμε πράξεις, όχι λόγια. Η ιατρική είναι στα ελληνικά. Τα παιδιά πρέπει να μαθαίνουν την ιστορία μας. Στην Αμερική, που ήμουν στη φυλακή, πολλά παιδιά μού λέγανε «είσαι αυτό, είσαι εκείνο». «Κοίταξε» λέω «εγώ είμαι Ελληνοαμερικανός, όπως εσύ είσαι Αφροαμερικανός». Εν πάση περιπτώσει, του λέω «βλέπεις κανέναν μαύρο να έχει ελληνικό όνομα; Δεν βλέπεις κανέναν. Διότι εμείς δεν είχαμε αποικίες. Δεν σκλαβώσαμε κανέναν. Εμείς δεν είμαστε άνθρωποι ιμπεριαλιστές και κατακτητές». Και το παιδί με κοιτούσε. «Πήγαινε να δεις αν έχεις κανέναν δικό σου με ελληνικό όνομα. Εμείς δεν είχαμε σκλάβους, δεν σκλαβώσαμε κανέναν»! Αυτό είναι το θέμα. Γι᾽ αυτό πρέπει να είμαστε περήφανοι. Δώσαμε το φως. Σε μόρφωση, όπως είπα, η γλώσσα της ιατρικής είναι στα ελληνικά και πολλά άλλα πράγματα που δώσαμε. Η δημοκρατία είναι από εδώ. Θα πρέπει να είμαστε περήφανοι. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες. Δημιουργήσαμε, κάναμε πράγματα και τα μοιραστήκαμε με την ανθρωπότητα.

Άκρως διδακτική για τις πολεμικές αεροπορίες και για την δική μας, αποδεικνύεται η πρόσφατη σύντομη, αλλά επικίνδυνη αερομαχία μεταξύ Πακιστάν και Ινδίας. Ήταν η μεγαλύτερη του 21ου αιώνα, καθώς ενεπλάκησαν πάνω από 125 αεροσκάφη ταυτόχρονα και από τις δυο χώρες. Σύμφωνα με τον Έλληνα επισμηναγό στα Αραβικά Εμιράτα, Στέφανο Καραβίδα, τα τακτικά μαχητικά όπως τα rafale με την ευελιξία, την ακρίβεια πυρός και την οπτική από ψηλά, κατάφεραν στρατηγικά πλήγματα στον αντίπαλο, σε αντίθεση με τα μη επανδρωμένα, δηλαδή τα drone.

Το Πακιστάν λοιπόν πέτυχε «επικοινωνιακό αιφνιδιασμό», υιοθετώντας τη στρατηγική «Δαυίδ εναντίον Γολιάθ», ενώ η Ινδία απώλεσε την επικοινωνιακή πρωτοβουλία, εκπέμποντας ανεπαρκή αποφασιστικότητα.

Το πιο σημαντικό που έρχεται στην επιφάνεια από τις πολεμικές συγκρούσεις, είναι ποιος θα βάλει πρώτος, δηλαδή ποιος θα επιχειρήσει πρώτος το χτύπημα. Η ιστορία έδειξε ότι στην κρίση των Ιμίων το πολιτικό μας σύστημα δεν γνώριζε τους κανόνες εμπλοκής.

Άρα είναι περισσότερο αναγκαίο από ποτέ, όταν αντιληφθούμε ότι υπάρχει διασπορά δυνάμεων από την Τουρκία, δηλαδή οι δυνάμεις της είναι σε διάταξη μάχης, να είναι ξεκάθαρο τι κανόνες θα ακολουθήσουμε, για αυτό έχει μεγάλη σημασία και επανέρχεται στην επικαιρότητα η Αξία του πρώτου πλήγματος, του προληπτικού. Η επιλογή αυτή υπάρχει στο δόγμα της Πολεμικής Αεροπορίας. Δεν είμαστε στα προηγούμενα χρόνια, επισημαίνει ο κ.Καραβίδας, είμαστε στο σήμερα που ανατρέπονται τα πάντα γύρω μας καθημερινά…

Του Στέφανου Καραβίδα, Δημοκρατία

Σύγκριση του τρόπου διεξαγωγής των αεροπορικών επιχειρήσεων από Πακιστάν και Ινδία.

Η επιχείρηση SINDOOR επανάφερε στο προσκήνιο τη σημασία της συμβατικής Αεροπορικής Ισχύος και την αξία των τακτικών μαχητικών. Με τις ιδιαίτερες δυνατότητές τους μπορούν να υπερπηδήσουν το τακτικό και επιχειρησιακό επίπεδο, φέρνοντας αποτελέσματα κατευθείαν στο στρατηγικό, σε αντίθεση με τα drone και τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη, τα οποία με δυσκολία μπορούν να υπερκεράσουν το τακτικό και επιχειρησιακό, αντίστοιχα.

Πακιστάν και Ινδία έχουν επενδύσει σημαντικά κεφάλαια για την ανάπτυξη δικτυοκεντρικών δυνατοτήτων και την ασφάλεια των στρατιωτικών επικοινωνιών. Ωστόσο, εκ του φημολογούμενου αποτελέσματος, φάνηκε ότι η πακιστανική πλευρά ήταν αυτή που αξιοποίησε αυτές τις δυνατότητες, έστω και επικοινωνιακά. Επίσης, είχε το προτέρημα να έχει διασυνδέσει τις ικανότερες πλατφόρμες της με τα επίγεια και ιπτάμενα ραντάρ της σε ένα ενοποιημένο δίκτυο, μέσω του εθνικής σχεδίασης και κινεζικής ενσωμάτωσης(πακιστανικοί ισχυρισμοί), Link-17, αντίστοιχο του αμερικανικού Link-16. Έτσι, πέτυχαν πλατφόρμες διαφορετικών προελεύσεων όπως τα κινεζικά μαχητικά J-10C, τα J-17 Block ΙΙΙ, προϊόν πακιστανικής και κινεζικής σύμπραξης (αμφότερα με ραντάρ AESA ηλεκτρονικής σάρωσης), τα αμερικανικά F-16 και ο πολυπληθής στόλος από 4 κινεζικά ΖDK-03 και 9 σουηδικά ERIEY, ιπτάμενα ραντάρ, να είναι πλήρως διασυνδεδεμένα με ικανότητα αμοιβαίας υποστήριξης.  Αντίστοιχα, η ινδική πλευρά ναι μεν διαθέτει ικανότητα διασύνδεσης των RAFALE, M-2000, MIG-29 και SU-30 το καθένα μέσω ξεχωριστών Link με το σύστημα διοίκησης και αεροπορικού ελέγχου, ωστόσο οι διαφορετικές πλατφόρμες δεν επικοινωνούν μεταξύ τους.

Κατά την προπαρασκευή και εκτέλεση της επιχείρησης SINDOOR,  η ινδική αεροπορία διαφαίνεται ότι επιχειρούσε σε ανοιχτά και προσβάσιμα δίκτυα επικοινωνίας μέσω ασυρμάτων, χωρίς ασφάλεια και κρυπτογράφηση, παρόλο που με βάση ανοιχτές πηγές, αυτή η δυνατότητα υπήρχε. Αντίστοιχα, η πακιστανική πλευρά έχοντας επενδύσει σε εγχώρια συστήματα κρυπτογράφησης, ακολούθησε πιο αυστηρό πρωτόκολλο ασφάλειας επικοινωνιών και εκπομπών, στο ηλεκτρομαγνητικό φάσμα.

Η ινδική αεροπορία κατά τη διασπορά των δυνάμεών της πριν την έναρξη της επιχείρησης, υπήρξε αρκετά «φλύαρη», με αποτέλεσμα η πακιστανική αεροπορία να έχει μέσω του δικτύου αεροπορικού ελέγχου και κυρίως του μεγάλου αριθμού ιπτάμενων ραντάρ κινεζικής και  σουηδικής προέλευσης (παρόμοια με τα δικά μας ERIEYE), τη δυνατότητα να συνθέσει την αεροπορική εικόνα μέσω EID (Electronic Identification-όποιο μέσο εκπέμπει στο ηλεκτρομαγνητικό φάσμα εκθέτει τη θέση του). Είχε λοιπόν την ευχέρεια να «στηθεί», έχοντας αξιόπιστη εικόνα και έγκαιρη προειδοποίηση.

Απότοκο, ήταν άμεσα απέναντι στα 70+ ινδικά μαχητικά να αντιπαρατάξει 40+ μαχητικά για αμυντικές επιχειρήσεις εναντίον της ινδικής αεροπορικής ισχύος, δύναμη που όχι μόνο δεν υπολείπεται αριθμητικά, αλλά κρίνεται επαρκέστατη, καθότι τα 70+ ινδικά αεροσκάφη δεν είχαν όλα διαμόρφωση και αποστολή αέρος-αέρος, αλλά μεγάλος αριθμός από αυτά εστίασαν στην προσβολή επίγειων στόχων στην πακιστανική επικράτεια. Από τη στιγμή που δεν υπήρξε αιφνιδιασμός, το πλεονέκτημα στην εναέρια μάχη πέραν του ορίζοντα, ανήκε στον αμυνόμενο.

Ο κρίσιμος παράγοντας ωστόσο, σε αντιπαραθέσεις όπως αυτή, πέρα από τα μέσα, την ικανότητα των πληρωμάτων και την τακτική, εντοπίζεται στο σύστημα διαχείρισης της κρίσης και στην ικανότητα και ευελιξία στη λήψη γρήγορων αποφάσεων. Να θυμίσουμε ότι το αντίστοιχο ελληνικό, δε λειτούργησε ούτε στην κρίση των Ιμίων, ούτε στο δυστύχημα της HELIOS 522 στο Γραμματικό (14/8/2005), ούτε στο περιστατικό της ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ του Σμηναγού Ηλιάκη(23/5/2006).

Σύμφωνα με την πακιστανική πλευρά, μετά την έναρξη των αεροπορικών προσβολών από τα ινδικά μαχητικά, η ηγεσία της πακιστανικής αεροπορίας κατόπιν έγκαιρης εξουσιοδότησης από την πακιστανική κυβέρνηση, κλιμάκωσε τάχιστα από την αποτροπή («deterrence» όπως αναφέρθηκε), στην άρνηση («denial»), αποδεσμεύοντας άμεσα τους ΚΑΝΟΝΕΣ ΕΜΠΛΟΚΗΣ και εξαπολύοντας βλήματα αέρος-αέρος με «κέντρο βάρους» σε επίπεδο στρατηγικής, τους σχηματισμούς των RAFALE, τα οποία εξαπέλυαν SCALP και HAMMER εναντίον στόχων εδάφους στην πακιστανική ενδοχώρα. Ακόμη και εάν όλα τα ινδικά πλήγματα ήταν επιτυχή, η επιχείρηση SINDOOR ερμηνεύτηκε συνολικά από τα διεθνή μέσα ως κίνηση χωρίς σαφή στρατηγικό σκοπό, καθώς η Ινδία δεν κατάφερε να επιδείξει αποφασιστική ισχύ, ενώ επικοινωνιακά ηττήθηκε.

Ποιοι ήταν οι καθοριστικοί παράγοντες για την πακιστανική «επικράτηση» στο αεροπορικό πεδίο τουλάχιστον σε επίπεδο επικοινωνίας; 

Παρότι το «πρώτο θύμα μίας πολεμικής σύγκρουσης είναι πάντα η αλήθεια» και παρά το ότι και οι δύο πλευρές προχώρησαν σε εκτεταμένες ψυχολογικές επιχειρήσεις παραπλάνησης με αξιοποίηση τεχνητής νοημοσύνης και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, η πλάστιγγα έγειρε ξεκάθαρα προς την πακιστανική πλευρά. Αυτό, καθότι οι πακιστανοί κρατικοί αξιωματούχοι παρουσιάστηκαν πιο πειστικοί, με αυτοπεποίθηση, εκπέμποντας χαλαρότητα και αέρα νίκης, ενώ αντίστοιχα οι Ινδοί εκπρόσωποι, έδειξαν σαφώς σημάδια πίεσης. Ιδιαίτερα ο εκπρόσωπος της πακιστανικής αεροπορίας, έκανε μία τεχνοκρατικά άρτια παρουσίαση, δίνοντας έμφαση στη χρήση μεθοδικά κλιμακούμενης ορολογίας τόσο σε τακτικό και επιχειρησιακό επίπεδο, όσο και σε επίπεδο στρατηγικής και Δόγματος, παραθέτοντας συγκεκριμένες διοπτεύσεις και αποστάσεις από τα σημεία ενδιαφέροντος των φημολογούμενων καταρρίψεων, πλαισιώνοντας την ενημέρωσή του και με ηχητικό ινδικού σχηματισμού, ο οποίος σε μη ασφαλή συχνότητα, αναζητούσε μέλος του. Αντίστοιχα, ο Αντιπτέραρχος A.K. Bharti της ινδικής αεροπορίας με δήλωση του στις 11/5/2025, προκάλεσε φήμες και δυσπιστία σχετικά με τις απώλειες αεροσκαφών της Ινδίας κατά την επιχείρηση SINDOOR, αναφέροντας σε συνέντευξη Τύπου, όταν ρωτήθηκε για πιθανές απώλειες αεροσκαφών ότι: «Είμαστε σε πολεμικό σενάριο και οι απώλειες είναι μέρος αυτού. Όλοι οι πιλότοι μας έχουν επιστρέψει στο σπίτι.».

Καθότι οι φημολογούμενες καταρρίψεις και από τις δύο πλευρές σημειώθηκαν άνωθεν φίλιου εδάφους για τα «καταρριφθέντα» αεροσκάφη, το επιχείρημα για τις αντίπαλες πλευρές ότι δεν παρουσίασαν αποδείξεις με συντρίμμια δεν ευσταθεί, καθώς αυτά θα ήταν εξαιρετικά δύσκολο να εξασφαλιστούν σε εχθρική περιοχή. Επομένως, απομένει το παιχνίδι των εντυπώσεων, το οποίο και τελικά αποκτά «ειδικό βάρος».

Το Πακιστάν λοιπόν πέτυχε «επικοινωνιακό αιφνιδιασμό», υιοθετώντας τη στρατηγική «Δαυίδ εναντίον Γολιάθ», ενώ η Ινδία απώλεσε την επικοινωνιακή πρωτοβουλία, εκπέμποντας ανεπαρκή αποφασιστικότητα, με τα περισσότερα διεθνή μέσα και think tank να ερμηνεύουν την επιχείρηση SINDOOR ως επιθετική κίνηση χωρίς σαφή στρατηγικό σκοπό, με μοιραία την πρόκληση εσωστρέφειας και εσωτερικής κριτικής. Ιδιαίτερη σημασία έχει ότι οι φημολογούμενες καταρρίψεις της πακιστανικής πλευράς, επισκίασαν σε επίπεδο εντυπώσεων, τις επικαλούμενες προσβολές στόχων εδάφους των Ινδών.

Η μάχη BVR – πέραν οπτικής θέασης  – θα είναι πλέον ο κανόνας; Συνεχίζουν να έχουν ρόλο τα αερομεταφερόμενα συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης και C2; 

Το ενδιαφέρον της αεροπορικής κοινότητας έχει μετατοπιστεί από την κλειστή εμπλοκή, στη μάχη πέραν του ορίζοντα, σχεδόν 30 χρόνια τώρα. Ένα από τα ΣΕΝΑΡΙΑ που σχετίζονται με την επικοινωνιακή επιτυχία της πακιστανικής αεροπορίας και την φημολογούμενη κατάρριψη 5 ινδικών μαχητικών, έχει να κάνει με την εξής τακτική: Το πακιστανικής-κινεζικής σχεδίασης δίκτυο Link-17, δίνει τη δυνατότητα στα πακιστανικά J-10 και J-17 να εξαπολύσουν το κινεζικής κατασκευής βλήμα PL-15 παθητικά, με την αρχική κατάδειξη όχι από το ραντάρ του αεροσκάφους φορέα, αλλά μέσω του Link από άλλη πλατφόρμα, που δε συνεγείρει με την ακτινοβολία της τον δέκτη έγκαιρης προειδοποίησης του στόχου (Radio Warning Receiver), όπως τα ιπτάμενα ραντάρ (ZDK-03 και ERIEYE). Απότοκο, τα συστήματα αυτοπροστασίας των ινδικών μαχητικών να μην είναι δυνατόν να αντιληφθούν την απειλή. Το βλήμα  PL-15 όπως όλα τα ενεργής καθοδήγησης βλήματα, αφού προσεγγίσει με καθοδήγηση από data link τον στόχο, ανοίγει το δικό του ραντάρ (AESA για το PL-15), για την τελική πρόσκτηση.  Η απόσταση αυτή είναι υπερβολικά μικρή για οποιαδήποτε αντίδραση από τον στόχο(No Escape Zone), ενώ σε περίπτωση παρεμβολής, το βλήμα «κλειδώνει» στην παρεμβολή.

Αποδείχθηκαν τα Rafale κατώτερα του αναμενομένου; 

Ακόμη λοιπόν και εάν οι φημολογούμενες καταρρίψεις είναι αληθινές, αυτό σε τίποτε δε μειώνει την αξία του RAFALE ως οπλικού συστήματος. Άλλωστε, την ίδια δυνατότητα έχουν και τα RAFALE μέσω data fusion(σύντηξης της πληροφορίας), στοχοποιωντας όχι με το ραντάρ τους, το οποίο θα έδινε έγκαιρη προειδοποίηση στον  στόχο, αλλά παθητικά μέσω δικτύων, του δέκτη έγκαιρης προειδοποίησης και άλλα παθητικά μέσα όπως ο αισθητήρας υπερύθρων. Επίσης, υπάρχει η δυνατότητα εξαπόλυσης του βλήματος από αεροσκάφος εγγύτερα στον στόχο και ενεργητικής υποστήριξης από έτερο αεροσκάφος σε αρκετά μεγαλύτερη απόσταση, παραπλανώντας τον στόχο για την πραγματική απόσταση του βλήματος και το μέγεθος της απειλής.

Πολύ απλά, η πέραν του ορίζοντα μάχη αλλάζει σε τέτοιο βαθμό, που τα περιθώρια αντίδρασης είναι τόσο περιορισμένα, ώστε σημασία έχει πλέον σε ποια πλευρά θα αποδεσμευτούν πρώτα οι κανόνες εμπλοκής, προκειμένου να έχει δυνατότητα πρώτης εξαπόλυσης βλημάτων ή FLO (First Launch Opportunity).

Τι προκύπτει για την Ελλάδα και την Πολεμική Αεροπορία (σε επίπεδο τακτικών, διεξαγωγής επιχειρήσεων, δόγμα) στο ελληνικό θέατρο επιχειρήσεων (Αιγαίο – Ανατολική Μεσόγειος); Τι αλλαγές πρέπει να κάνουμε; Σε δόγμα, τακτικές, οπλισμό, πλατφόρμες, αντίμετρα; 

Αντίστοιχες δυνατότητες με εγχώριας κατασκευής και λειτουργίας βλήματα, προσπαθεί να δημιουργήσει (θέμα χρόνου) και η Τουρκία, στενή σύμμαχος σε στρατιωτικό και τεχνολογικό επίπεδο του Πακιστάν, η οποία επίσης έχει αναπτύξει δική της δικτυοκεντρική τεχνολογία. Αναμένεται ακόμη, η παραλαβή αμερικανικών ΑΙΜ-120C8, όσο το σενάριο απόκτησης EUROFIGHTER και METEOR παραμένει πάντοτε ανοιχτό.

Όλα λοιπόν καταλήγουν στο Δόγμα, το οποίο ΕΑΝ ΠΑΡΑΜΕΙΝΕΙ ΑΠΟΤΡΕΠΤΙΚΟ, ΘΑ ΑΠΟΔΕΙΧΘΕΙ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΙΚΟ, με τα φληναφήματα περί “Ασπίδας του Αχιλλέα” και τις ατζέντες των μετακλητών του ΥΠΕΘΑ, να μας εγκλωβίζουν σε μια “στρατηγική” ήττας. Σε επίπεδο Δόγματος και ρητορικής, είναι επικίνδυνο με βάση την εμβέλεια και την καταστροφικότητα του αεροπορικού και βαλλιστικού οπλοστασίου της Τουρκίας, καθώς και του «ντοπαρισμένου πυροβολικού» της (βλέπε Κ. Γρίβας), να αγνοήσουμε την επιλογή του «ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟΥ ΠΛΗΓΜΑΤΟΣ»   και του ΣΥΝΤΡΙΠΤΙΚΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΧΤΥΠΗΜΑΤΟΣ, στο ευρύτερο πλαίσιο της ΑΡΝΗΣΗΣ (Denial), ή οποία είναι η κατ’ εξοχήν επιτυχημένη από τα ιστορικά διδάγματα, στρατηγική ΕΞΑΝΑΓΚΑΣΜΟΥ (Coersion).

Διαφορετικά, εάν περιμένουμε να μας επιτεθούν πρώτοι προκειμένου να έχουμε «τη διεθνή νομιμοποίηση», στην εποχή που ο κυνισμός είναι ο κανόνας στις διεθνείς σχέσεις, θα καταλήξουμε μοιραία νέο-οθωμανικό σαντζάκι. Για όσους όψιμους σχολιαστές θεωρούν αυτή την επιλογή υπερβολική, ας ανατρέξουν στο διαδίκτυο στο ΒΑΣΙΚΟ ΔΟΓΜΑ ΤΗΣ ΠΟΛΕΜΙΚΗΣ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑΣ. Θα εκπλαγούν να ανακαλύψουν ότι το «προληπτικό πλήγμα» αναφέρεται ήδη ως επιλογή όχι απλά σε ένα ΘΕΣΜΙΚΌ ΚΕΙΜΕΝΟ, αλλά στη “μήτρα” των θεσμικών κειμένων της Πολεμικής μας Αεροπορίας. Πόσοι από το σύστημα λήψης απόφασης, έχουν άραγε την κουλτούρα να το εφαρμόσουν; Ρητορικό φυσικά το ερώτημα.

Επισμηναγός (Ι) εα

Διεθνολόγος,

Υπ. Δρ. Γεωπολιτικής