Του ΜΑΡΙΟΥ ΕΥΡΥΒΙΑΔΗ
Κυκλοφόρησε πρόσφατα σε μια όχι πολύ γνωστή αλλά μεγάλης κυκλοφορίας καθημερινή τουρκική εφημερίδα, την Sözcü (Εκπρόσωπος), μια «είδηση» για ένα πιθανό «αλισβερίσι» μεταξύ Άγκυρας και Μόσχας με επίκεντρο την Κύπρο.
- Σύμφωνα με το δημοσίευμα, που αφορά σε συνέντευξη ενός απόστρατου Τούρκου συνταγματάρχη από δυο δημοσιογράφους της εφημερίδας, η Άγκυρα θα αναγνωρίσει την αποσχισθείσα περιοχή της Γεωργίας, την Αμπχαζία -την οποία στηρίζει και αναγνωρίζει η Ρωσία- και, σε αντάλλαγμα, η Ρωσία θα αναγνωρίσει το κατοχικό καθεστώς στις περιοχές της Κύπρου που κατέχει ο τουρκικός στρατός από το 1974. Και πως επιπλέον, κατά τον Τούρκο απόστρατο, η Μόσχα θα απαιτήσει «βάση» στην κατεχόμενη Καρπασία ή, τέλος πάντων, διαφόρων μορφών «διευκολύνσεις» ώστε να εξυπηρετηθεί στη μελλοντική «ανοικοδόμηση» της Συρίας, αλλά και για πιθανούς μελλοντικούς ενεργειακούς σχεδιασμούς της στην Ανατολική Μεσόγειο, που θα συνάδουν με αυτούς της Άγκυρας.
Ο ορμώμενος από το Κιόνελι -χωριό των σφαγιαστών οκτώ ανυπεράσπιστων Ελλήνων χωρικών το 1958- σχολιογράφος της τουρκικής εφημερίδας Χουριέτ Γιουσούφ (Ιωσήφ) Κανλί -φερέφωνο του Ερντογάν στην Κύπρο και απολογητή των εγκλημάτων του, ιδιαίτερα κατά των δεκάδων φυλακισμένων συναδέλφων του δημοσιογράφων- ανέλαβε να μας εξηγήσει τη «βαθύτερη» σημασία των θέσεων του απόστρατου. Υπογραμμίζει πως οι δυο δημοσιογράφοι της Sözcü, που είναι αντιπολιτευόμενη και κεμαλοεθνικιστική, θεωρούνται αξιόπιστοι. Για την όποια «αξιοπιστία» του απόστρατου δεν γράφει. Συμπληρώνει όμως πως ως «ανεξάρτητο» κράτος, το κατοχικό καθεστώς έδωσε «άδεια» στην Τουρκία να εγκαταστήσει στρατιωτικές βάσεις και πως επειδή αυτές δεν θα είναι Νατοϊκές, δεν θα περιπλέξουν σημαντικά τις σχέσεις της Τουρκίας με το ΝΑΤΟ, αν η τελευταία, με τη σειρά της, εμπλακεί σε αλισβερίσι με τους Ρώσους με επίκεντρο την Κύπρο.
- Δεν είναι η πρώτη φορά που ακούγεται κάτι τέτοιο από Τούρκους. Σίγουρα κάτι σχετικό επιθυμούν. Σε συνέντευξή του στον σχολιογράφο Pepe Escobar ο καθηγητής Hasan Unal -κεμαλοεθνικιστής και αυτός αλλά αρεστός στον Ερντογάν- εισηγείται μια μελλοντική εξέλιξη των ρωσο-τουρκικών σχέσεων όπου «μπορεί τελικά να καταλήξουμε στο σημείο όπου οι Ρώσοι αναγνωρίζουν τη βόρεια Κύπρο και εμείς την Κριμέα ως μέρος της Ρωσίας. Εγώ θα έφτιαχνα και μια αεροναυτική βάση (στην Κύπρο) για κοινή χρήση από Ρωσία και Τουρκία.» (Εφημερίδα Asia Times και ιστότοπος Saker, 1/12/2018).
Διαβάζουμε σε δηλώσεις στον ελληνικό Tύπο πως επίσημες ρωσικές πηγές αποκηρύσσουν ως «ανοησίες» και ως «fake news» τα σχετικά που γράφουν τα τουρκικά ΜΜΕ και πως «η θέση της Ρωσίας είναι αμετάβλητη στο Κυπριακό». Και γνωρίζουμε από πρώτο χέρι -και ευτυχώς και παρά πολλοί στα δυτικά κέντρα εξουσίας- πως από τον Ερντογάν και κάτω, το ψεύδος, η παραπληροφόρηση και η προπαγάνδα είναι ενδογενή στο σύστημα εξουσίας που κυριαρχεί στην Τουρκία. Και με τους κεμαλοφασίστες πριν τον Ερντογάν τα ίδια είχαμε. Μόνο που αυτοί ήταν πολύ πιο «εξεζητημένοι» και πολύ πιο επιτήδειοι από τους ισλαμοφασίστες επιγόνους τους.
- Προσωπικά δεν αμφισβητώ την τοποθέτηση πως η ρωσική θέση παραμένει «αμετάβλητη». Αλλά για πόσο ακόμη; Και να μην έχουν καμιά αμφιβολία όλοι οι ετερόφωτοι και «εσπερόπληκτοι» στη Λευκωσία -και οι οποίοι πέφτουν μπρούμυτα με μόνο μια πρόσκληση από τον τρίτο ανθυποπρόξενο δυτικής πρεσβείας- πως αν η Ρωσία αρχίσει να λειτουργεί στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ όπως π.χ. η «εγγυήτριά» μας Μεγάλη Βρετανία, η αντίστροφη μέτρηση για την κατάλυση του κυπριακού κράτους θα έχει αρχίσει.
Συμβαίνουν «τέρατα και πράγματα» στην περιοχή μας τις τελευταίες δεκαετίες. Και δυστυχώς για μας έχει δημιουργηθεί μια εργαλειακή στρατηγική σχέση ανάμεσα σε Άγκυρα και Μόσχα, την οποία η πρώτη χρησιμοποιεί επίμονα για να υποσκάψει την παραδοσιακά σταθερή θέση της Ρωσίας σε ζωτικά για την Κύπρο ζητήματα που άπτονται αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας. Διότι είναι μέσω του Συμβουλίου Ασφαλείας που η Μεγάλη Βρετανία βυσσοδομεί έναντι της Κύπρου -υποσκάπτοντας την κυριαρχία της με περίτεχνα φραστικά τεχνάσματα εδώ και δεκαετίες- ποδηγετώντας ή παρασύροντας τη Γραμματεία του ΟΗΕ καθώς και άλλες δυτικές δυνάμεις με στόχο την «ομαλοποίηση» της τουρκικής κατοχής. Αυτή η «ομαλοποίηση» και η αποδοχή των τετελεσμένων της εισβολής παραμένει η διαχρονική πολιτική του Λονδίνου. Μπορεί η Ουάσιγκτον να διαφοροποιείται τελευταία έναντι της Κύπρου, όχι όμως και το Λονδίνο. Αν μπορούσε το Λονδίνο θα ήταν σήμερα απόλυτα ταυτισμένο με τη βουλιμική Άγκυρα.
- Ο μεγάλος για μας κίνδυνος είναι να αρχίσει να διαφοροποιείται η Μόσχα προς την αντίθετη με τις ΗΠΑ κατεύθυνση. Δηλαδή να αρχίσει αρχικά να «υιοθετεί» φαινομενικά ήσσονος σημασίας φιλοτουρκικές θέσεις π.χ. περισσότερη επίσημη παρουσία στις τουρκοκρατούμενες περιοχές. Στο Προεδρικό και στο ΥΠΕΞ δεν πρέπει να έχουν καμιά αμφιβολία για την πίεση -το πρέσινγκ που λεν στο ποδόσφαιρο- που εξασκούν οι Τούρκοι στους Ρώσους αναφορικά με ζητήματα της Κύπρου.
Αν και το παράδειγμα που θα αναφέρω δεν είναι το ίδιου μεγέθους, θέλω να θυμίσω ποιο ήταν ένα από τα πρώτα αποτελέσματα της εκτόνωσης των σχέσεων Άγκυρας-Δαμασκού την εποχή της λεγόμενης τουρκικής «πολιτικής μηδενικών προβλημάτων με τους γείτονες». Ήταν πριν το 2012, τότε που Ερντογάν και Άσαντ (και οι γυναίκες τους) αντάλλασσαν επισκέψεις και κρατούσαν, κυριολεκτικά, χέρι χέρι. Ως αποτέλεσμα ο Άσαντ άνοιξε ατμοπλοϊκή γραμμή από τη Συρία στα κατεχόμενά μας εδάφη. Τότε τρέχαμε και δεν προλαβαίναμε. Ευτυχώς ο Άσαντ την ακύρωσε όταν κατάλαβε με τι φίδι πήγε να κάνει παρέα. Όταν ο Ερντογάν του επιτέθηκε με τους τζιχαντιστές και αιματοκύλησε τη χώρα του.
Δεν αμφιβάλλω, επαναλαμβάνω, πως οι κουβέντες των Τούρκων για αλισβερίσι με τους Ρώσους είναι πράγματι «ανοησίες» και «fake news», όπως λεν οι Ρώσοι. Αλλά δεν είναι τυχαίο πως τέτοια δημοσιεύματα εμφανίζονται κατά καιρούς στα τουρκικά ΜΜΕ. Για αυτό στο Προεδρικό, στην προεδρική αυλή και στο ΔΗΣΥ του κ. Αβέρωφ, κυρίως, θα πρέπει να βάλουν την μπάλα κάτω και να πάψουν να φαντασιώνονται πως «ανήκουν στη Δύση», πως έτσι η Κύπρος προστατεύεται και πως, αντίθετα, η Μόσχα είναι δευτερεύουσας σημασίας δύναμη για την ασφάλεια του κυπριακού κράτους.
ΕASTMED KAI ΟΥΑΣΙΝΓΚΤΟΝ
Είναι γεγονός πως η αμερικανική νομοθεσία EastMed Act σηματοδοτεί μια σημαντική διαφοροποίηση της πολιτικής της Ουάσινγκτον έναντι της Κύπρου σε σχέση με την τουρκολαγνεία του παρελθόντος. Ακούμε έστω και λεκτικές τοποθετήσεις υποστήριξης της Κύπρου έναντι των πειρατικών συμπεριφορών της Άγκυρας στην ΑΟΖ της Κύπρου, που είναι πρωτάκουστες. Αντίθετα, η Μόσχα παραμένει σιωπηρή που είναι μια θέση όχι αρεστή στη Λευκωσία. Όπως δεν είναι και αρεστές για τη Μόσχα κάποιες από τις πολιτικές του EastMed Act, που λεκτικά τη στοχοποιούν.
Το παρήγορο είναι πως οι αποχρώσεις αυτές στις κυπρο-ρωσικές σχέσεις είναι αντιληπτές στο ΥΠΕΞ. Ο κίνδυνος προέρχεται από αυτούς που πιστεύουν πως η Μόσχα δεν διαδραματίζει παρά μόνο «περιθωριακό» ρόλο στο Κυπριακό και στην ασφάλειά του κυπριακού κράτους. Όμως συμβαίνει το αντίθετο λόγω ακριβώς των διαχύσεων μεταξύ Ερντογάν και Πούτιν. Αν μας προκύψει καμιά εξέλιξη του τύπου «Συρίας – κατεχομένων», στην οποία αναφέρθηκα πιο πάνω, τότε είναι που θα αντιληφθούμε πως δεν έχουμε καμιά πολυτέλεια να συμπεριφερόμαστε ως εάν η Ρωσία έπαψε να είναι Μεγάλη Δύναμη με συμφέροντα στη Μεσόγειο -πολύ μεγαλύτερη από τη Μεγάλη Βρετανία- και πως πρέπει να ακολουθούμε, πάντοτε, μια ορθολογιστική πολιτική συμφερόντων απέναντί της χωρίς ιδεοληπτικές παρωπίδες.
Υ.Γ. Στις 20 Ιανουαρίου διοργανώθηκε εκδήλωση προς τιμήν του αείμνηστου Αρχιεπισκόπου Μακαρίου που οργανώθηκε από την Αρχιεπισκοπή στο Ίδρυμα της Αρχιεπισκοπής Κύπρου. Ήταν παρών ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και όλη η πολιτική ηγεσία του τόπου. Παρών ήταν και ο επιτετραμμένος της Ελλάδας. Δεν γνωρίζω ποιοι άλλοι εκπρόσωποι ξένων αντιπροσωπειών καλέστηκαν, αλλά ο μόνος που παραβρέθηκε ήταν ο Ρώσος πρέσβης. Κανείς από τους ομιλητές δεν χαιρέτισε, ως όφειλε και ως απαιτούσε το πρωτόκολλο, την παρουσία του. Λεπτομέρεια.
