Απόψεις
Αναδιαμόρφωση της ευρύτερης Μέσης Ανατολής – Πώς σκοπεύει η Ουάσιγκτον να θριαμβεύσει
Το 2001, ο Ντόναλντ Ράμσφελντ και ο Ναύαρχος Άρθουρ Σεμπρόουσκι καθόρισαν τους στόχους του Πενταγώνου στην εποχή του χρηματοπιστωτικού καπιταλισμού. Στη συνέχεια, το γενικό επιτελείο καθόρισε αυτόν τον χάρτη της κατάτμησης της Μέσης Ανατολής. Ωστόσο, το 2017, ο Ντόναλντ Τραμπ αντιτάχθηκε (1) στις αλλαγές των συνόρων (2), στη δημιουργία κρατών που κυβερνώνται από τζιχαντιστές (3), και στην παρουσία αμερικανικών στρατευμάτων στην περιοχή. Από τότε, το Πεντάγωνο σκέφτεται πώς να συνεχίσει την καταστροφή των κρατικών δομών χωρίς να αμφισβητήσει τις χώρες και ικανοποιώντας τον Λευκό Οίκο.
Τιερί Μεϊσάν, Δίκτυο Βολταίρος
.
Κατά τη διάρκεια του τρίμηνου δυτικού περιορισμού κατ’ οίκον, ο χάρτης της Μέσης Ανατολής μεταμορφώθηκε ριζικά. Η Υεμένη έχει χωριστεί σε δύο ξεχωριστές χώρες, το Ισραήλ εχεί παραλύσει από δύο πρωθυπουργούς που αλληλομισούνται, το Ιράν υποστηρίζει ανοιχτά το ΝΑΤΟ στο Ιράκ και τη Λιβύη, η Τουρκία καταλαμβάνει τη βόρεια Συρία, η Σαουδική Αραβία είναι κοντά στη πτώχευση. Όλες οι συμμαχίες αμφισβητούνται και εμφανίζονται νέες διαχωριστικές γραμμές ή μάλλον επανεμφανίζονται.
.
Για δύο δεκαετίες η Ουάσιγκτον προσπαθεί να “αναδιαμορφώσει” τη “Μεγάλη Μέση Ανατολή”, μια αυθαίρετα καθορισμένη περιοχή που εκτείνεται από το Αφγανιστάν μέχρι το Μαρόκο. Ωστόσο, τα τελευταία τρία χρόνια συγκρούστηκαν δύο στρατηγικές: αφενός το Πεντάγωνο που θέλει να καταστρέψει τις κρατικές δομές όλων των χωρών της περιοχής, είτε είναι φίλες είτε εχθροί, αφετέρου ο πρόεδρος Τραμπ ο οποίος σχεδιάζει να κυριαρχήσει εμπορικά στην περιοχή χωρίς στρατιωτική κατοχή.
.
Όταν αναγγέλθηκε ο περιορισμός κατ’ οίκον για την πρόληψη της επιδημίας Covid-19, προειδοποιήσαμε ότι σημειώνονταν βαθιές αλλαγές στην περιοχή και ότι μετά από αυτό το διάλειμμα, δεν θα μοιάζει πλέον με αυτήν που γνωρίζαμε πριν. Ξεκινούσαμε από την παρατήρηση ότι η Ουάσινγκτον είχε εγκαταλείψει την ιδέα της καταστροφής του συριακού κράτους που είναι τώρα προστατευόμενη ζώνη της Ρωσίας. Επομένως, το κύριο ερώτημα ήταν αφενός να γνωρίζουμε ποιος θα ήταν ο επόμενος στόχος του Πενταγώνου στην περιοχή. Δύο απαντήσεις ήταν δυνατές: η Τουρκία ή η Σαουδική Αραβία, και οι δύο ήταν σύμμαχοι των Ηνωμένων Πολιτειών. Και, αφετέρου, ποιες αγορές θα προσπαθούσε να ανοίξει ο Λευκός Οίκος.
.
Αυτή η ανάλυση συμμεριζόταν από όλους όσους ερμηνεύουν τα τελευταία είκοσι χρόνια ως εφαρμογή της στρατηγικής Ράμσφελντ / Σεμπρόουσκι την καταστροφή των κρατικών δομών της Ευρύτερης Μέσης Ανατολής. Αντίθετα, απορριπτόταν από εκείνους που, αρνούμενοι να λάβουν υπόψη τους διεθνείς παράγοντες, ερμηνεύουν αφελώς τα γεγονότα ως διαδοχή εμφύλιων πολέμων (Τυνησία, Αίγυπτος, Λιβύη, Συρία, Υεμένη και ίσως σύντομα ο Λίβανος) που δεν σχετίζονται μεταξύ τους.
.
Ωστόσο, τρεις μήνες αργότερα, η Τουρκία υποστηρίζεται στρατιωτικά από το Ιράν στη Λιβύη, ενώ η Σαουδική Αραβία έχει εξαφανιστεί από τα ραντάρ, ιδιαίτερα στην Υεμένη, και τα Εμιράτα έχουν γίνει ο πόλος της περιφερειακής σταθερότητας. Η περιφερειακή αντίστροφη έχει ξεκινήσει υπέρ της Άγκυρας και του Αμπού Ντάμπι και εις βάρος του Ριάντ. Οι πιο ριζοσπαστικοί μετασχηματισμοί είναι η αναστροφή του Ιράν στην πλευρά του ΝΑΤΟ, η χαλάρωση των σχέσεων ΗΠΑ-Τουρκίας και η άνοδος των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων. Είχαμε λοιπόν δίκιο και αυτοί που δίνουν πίστωση στην αφήγηση των εμφυλίων πολέμων έχουν αυτο-δηλητηριαστεί. Φυσικά, δεν θα το αναγνωρίσουν και θα χρειαστούν αρκετούς μήνες για να προσαρμόσουν τον εσφαλμένο λόγο τους στις πραγματικές συνθήκες.
.
Είναι αυτονόητο ότι κάθε παράγον θα πρέπει να προσαρμόσει τη θέση του και ότι επομένως οι παρατηρήσεις μας ισχύουν μόνο για σήμερα.
.
Αλλά η περιοχή αλλάζει πολύ γρήγορα και εκείνοι που θα σκέφτονται πολύ καιρό για να αντιδράσουν, θα χάσουν αυτόματα, μια παρατήρηση που ισχύει ιδιαίτερα για τους Ευρωπαίους.
.
Τέλος, αυτή η νέα κατάσταση είναι πολύ ασταθής και θα τεθεί υπό αμφισβήτηση από την Ουάσινγκτον εάν ο πρόεδρος Τραμπ δεν θα διαδεχτεί τον εαυτό του, ή από τη Μόσχα εάν ο πρόεδρος Πούτιν δεν θα κατάφερε να διατηρήσει την εξουσία στο τέλος της προεδρικής του θητείας, ή ακόμα από το Πεκίνο εάν ο πρόεδρος Xi επέμενε στην κατασκευή τμημάτων των Δρόμων του Μεταξιού στην Δύση.
.
Σε απόλυτη σιγή των μέσων ενημέρωσης, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα έχουν αποσυνδεθεί από τη Σαουδική Αραβία στο πεδίο της μάχης της Υεμένης. Υποστήριξαν φυλές που απέκλεισαν τα σαουδαραβικά στρατεύματα από τη χώρα τους. Κατέλαβαν με τους Βρετανούς το νησί Σοκότρα, παίρνοντας τον έλεγχο του στενού του Μπαμπ-ελ-Μαντέμπ στην έξοδο της Ερυθράς Θάλασσας. Πραγματοποίησαν τη de facto κατάτμηση της Υεμένης, επαναθέτοντας τα σύνορα του Ψυχρού Πολέμου μεταξύ της Βόρειας και της Νότιας Υεμένης [ 1 ].
.
Το Ιράν, παρά τη συνοριακή διαφορά του με τα Εμιράτα και τον πόλεμο που μόλις είχαν μεταξύ τους στη Υεμένη, βρέθηκε ικανοποιημένο με αυτό το αποτέλεσμα που επιτρέπει στους σιίτες Χούθι να αποκτήσουν κάποια εικονική ειρήνη, αλλά όχι ακόμα να νικήσουν την πείνα. Αποδεχόμενη τελικά ότι ο Ντόναλντ Τραμπ εξελέγη πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, η Τεχεράνη ανανέωσε την επαφή της με την Ουάσινγκτον με τρία χρόνια καθυστέρησης. Με θεαματικό τρόπο, η κυβέρνηση του Χασάν Ροχανί ανακοίνωσε ότι υποστηρίζει στρατιωτικά την κυβέρνηση al-Sarraj στη Λιβύη [ 2]. Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι υποστηρίζει τους Αδελφούς Μουσουλμάνους (όπως στη δεκαετία του ’90 στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη), την Τουρκία και το ΝΑΤΟ (όπως κατά τη διάρκεια του καθεστώτος του σάχη Μοχάμεντ Ρεζά Παχλαβί). Υπό αυτές τις συνθήκες, δεν βλέπουμε πλέον τι κάνει το Ιράν στη Συρία, όπου υποτίθεται ότι πολεμά ενάντια στους νέους συμμάχους του, τους τζιχαντιστές, την Τουρκία και το ΝΑΤΟ.
.
Φυσικά, πρέπει να έχουμε κατά νου ότι το Ιράν, όπως και το νέο Ισραήλ, είναι δικέφαλο. Οι δηλώσεις της κυβέρνησης Ροχανί ενδέχεται να μην δεσμεύουν τον Οδηγό της Επανάστασης, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ.
.
Σε κάθε περίπτωση, η αναστροφή αυτού του κεντρικού τεμαχίου θέτει τη λιβανέζικη Χεζμπολάχ σε κακή θέση. Διαφαίνεται καλά σήμερα ότι είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες που προκάλεσαν σκόπιμα την κατάρρευση της λιβανικής λίρας με τη βοήθεια του κυβερνήτη της Κεντρικής Τράπεζας, Ριάντ Σαλαμέ. Η Ουάσινγκτον προσπαθεί τώρα να επιβάλει στη Βυρηττό έναν αμερικανικό νόμο (Caesar Syria Civilian Protection Act), αναγκάζοντάς την να κλείσει τα σύνορα Λιβάνου-Συρίας. Για να επιβιώσει, ο Λίβανος θα αναγκαστεί να κάνει συμμαχία με τη μόνη άλλη δύναμη με την οποία μοιράζει χερσαία σύνορα: τον πρώην αποικιστή του, το Ισραήλ [ 3]. Βέβαια η άφιξη στην εξουσία του Τελ Αβίβ ενός δικέφαλου συνασπισμού, όπου συμμαχούν οι οπαδοί του παλαιού βρετανικού αποικιακού σχεδίου και εκείνοι του εθνικισμού της τρίτης γενιάς Ισραηλινών, δεν επιτρέπει πλέον μια εισβολή στον Λίβανο. Αλλά αυτός ο συνασπισμός είναι εξαιρετικά εύθραυστος και ένα βήμα προς τα πίσω παραμένει δυνατό, αν όχι πιθανό. Η μόνη λύση για τον Λίβανο είναι επομένως να μην εφαρμόσει το αμερικανικό νόμο και να στραφεί, όχι προς τη Δύση, αλλά προς τη Ρωσία και την Κίνα. Αυτό τόλμησε να πει δημόσια ο Σαγίντ Χασάν Νασράλα, γενικός γραμματέας της Χεζμπολάχ. Θεωρεί ότι το Ιράν – παρά την προσέγγισή του με την Τουρκία (που είναι παρούσα στο βόρειο Λίβανο με τους Αδελφούς Μουσουλμάνους [4]) και με το ΝΑΤΟ (παρών πίσω από το Ισραήλ) – παραμένει πολιτιστικά ο μεσάζων μεταξύ Κίνας και Δύσης. Καθ ‘όλη την Αρχαιότητα και τον Μεσαίωνα, οι πολλαπλές τοπικές γλώσσες δεν ομιλούνταν κατά μήκος ολόκληρου του Δρόμου του Μεταξιού, αλλά τα περσικά.
.
Ιστορικά, η Χεζμπολάχ δημιουργήθηκε με το μοντέλο των Bassij της Ιρανικής Επανάστασης, της οποίας μοιράζει τη σημαία Ωστόσο τα όπλα της, μέχρι την απόσυρση της Συρίας από τον Λίβανο το 2005, προέρχονταν από τη Δαμασκό και όχι από την Τεχεράνη. Θα πρέπει υποχρεωτικά να επιλέξει μεταξύ των δύο χορηγών του, είτε για ιδεολογικούς λόγους είτε για υλικούς λόγους. Ο Σαγίντ Χασάν Νασράλα είναι υποστηρικτής του κοσμικού συριακού μοντέλου, ενώ ο αναπληρωτής του, Σεΐχη Ναίμ Κασέμ, είναι υποστηρικτής άνευ όρων του ιρανικού θεοκρατικού μοντέλου. Αλλά τα χρήματα βρίσκονται στην Τεχεράνη, όχι στη Δαμασκό.
.
Εν πάση περιπτώσει, ίσως να έχουν πάρει λάθος πορεία οι Λιβανέζοι. Δεν μπορούν να καταλάβουν γιατί τους επιτίθεται η Ουάσινγκτον διότι δεν πιστεύουν ότι οι ΗΠΑ και η Ρωσία αποφάσισαν να εφαρμόσουν τη τοπική Γιάλτα την οποία είχαν διαπραγματευτεί το 2012 και την οποία η Χίλαρι και ο Φρανσουά Ολάντ είχαν ανατρέψει. Σε αυτή τη περίπτωση, μπορεί η Βηρυτός να κατατάχτηκε εν αγνοία της στη ζώνη ρωσικής επιρροής.
.
Για άλλη μια φορά και σταθερά εδώ και αιώνες, βέβαια τα συμφέροντα των δυτικών δυνάμεων πηγαίνουν προς την κατεύθυνση της κοσμικότητας, αλλά η στρατηγική τους για να κυριαρχήσουν στην περιοχή τους οδηγεί αναπόφευκτα να βασίζονται στους θρησκευτικούς παράγοντες εναντίον των εθνικιστών (με μοναδική και σύντομη εξαίρεση των ΗΠΑ το 1953).
.
Η Συρία, που περιβάλλεται από τους συμμάχους των Ηνωμένων Πολιτειών, δεν έχει άλλη επιλογή από το να προμηθεύσει προμήθειες από τη Ρωσία, γεγονός για το οποίο η άρχουσα τάξη της είναι απρόθυμη εδώ και έξι χρόνια. Αυτό θα καταστεί εφικτό μόνο μετά την επίλυση της σύγκρουσης μεταξύ του προέδρου Μπασάρ αλ-Άσαντ και του μακρινού ξαδέλφου του, δισεκατομμυριούχου Ράμι Μακλούφ, και πέρα όλων των Σύρων ολιγαρκών. Αυτή η διαμάχη δεν οφείλει τίποτα στην οικογενειακή υπόθεση που περιγράφεται από τα δυτικά μέσα ενημέρωσης. Πρέπει να συγκριθεί με την επαναφορά στη τάξη των Ρώσων ολιγαρκών από τον πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 2000, γεγονός που του επέτρεψε να διαγράψει τα ατοπήματα της περιόδου Γέλτσιν. Δεκαεπτά έτη εμπάργκο εναντίον της Δαμασκού είχαν ως αποτέλεσμα να καθυστερήσει αυτή η αναπόφευκτη αναμέτρηση. Μόνο μετά την επίλυση αυτής της σύγκρουσης, η Δαμασκός θα μπορεί να εξετάσει το ενδεχόμενο ανάκτησης των χαμένων εδαφών της, του Γκολάν που κατέχεται από το Ισραήλ και της Ιντλίμπ που κατέχεται από τη Τουρκία [5].
.
Το Ιράκ ήταν η δεύτερη χώρα – μετά τα Εμιράτα – που κατάλαβε την ιρανική αλλαγή.
.
Σύναψε αμέσως συμφωνία με την Ουάσινγκτον και τη νέα Τεχεράνη για να διορίσει ως πρωθυπουργό τον επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών του, Μουσταφά αλ-Καντίμι, παρότι ο τελευταίος κατηγορούταν έντονα τους τελευταίους έξι μήνες από την παλιά Τεχεράνη ότι συμμετείχε ενεργά στη δολοφονία στη Βαγδάτη του Σιίτη ήρωα Κασέμ Σουλεϊμανί [ 6 ]. Επομένως, το Ιράκ δεν αναμένεται πλέον να καταπολεμά τις επανεμφανιζόμενες τζιχαντιστικές ομάδες (μισθοφορικές οργανώσεις των Αγγλοσαξονών που από τώρα και στο εξής υποστηρίζονται από το Ιράν), αλλά να διαπραγματεύεται με τους ηγέτες τους.
.
Το Ισραήλ, το μόνο κράτος στον κόσμο που από τώρα και στο εξής κυβερνάται από δύο πρωθυπουργούς, δεν θα μπορεί πλέον να διαδραματίσει το ρόλο της επέκτασης των αγγλοσαξονικών δυνάμεων και δεν θα είναι επίσης σε θέση να γίνει έθνος όπως τα άλλα. Όλη η εξωτερική πολιτική του έχει παραλύσει την ίδια στιγμή που ο Λίβανος αποδυναμώνεται και έγινε ένα θύμα πρώτης επιλογής. Για τους υποστηρικτές του αποικιακού σχεδίου, ενωμένοι πίσω από τον πρωθυπουργό Μπέντζαμιν Νετανιάχου και που από τώρα και στο εξής είναι υπό ελεύθερη πτώση, η αλλαγή στο Ιράν είναι ήδη ορατή στο Ιράκ και τη Λιβύη. Είναι επείγον να εφεύρουν έναν νέο εικονικό εμβληματικό εχθρό για να διατηρηθεί ο Νετανιάχου. Αντιθέτως, για τους Ισραηλινούς εθνικιστές, ενωμένους πίσω από τον δεύτερο πρωθυπουργό Μπένι Μπαντζ, προέχει να μην πετάξουν πέτρα σε κανέναν και να διαπραγματευτούν προσεκτικά με τη Χαμάς (δηλαδή με τους Αδελφούς Μουσουλμάνους) [7 ].
.
Η Αίγυπτος παραμένει επικεντρωμένη στο διατροφικό πρόβλημα της. Δεν καταφέρνει να τρέψει τον πληθυσμό της παρά μόνο με τη βοήθεια της Σαουδικής Αραβίας και προγραμματίζει την ανάπτυξή της με κινεζική βοήθεια. Επί του παρόντος έχει παραλύσει από την υποχώρηση της Σαουδικής Αραβίας και την αντι-κινεζική επίθεση των ΗΠΑ. Ωστόσο, συνεχίζει τον επανεξοπλισμό της.
.
Η Λιβύη, τέλος, δεν υπάρχει πλέον ως κράτος. Χωρίζεται στα δύο όπως η Υεμένη. Εξαιτίας της νίκης του ΝΑΤΟ το 2011 και της απουσίας αμερικανικών στρατευμάτων στο έδαφος, είναι το μόνο μέρος στην περιοχή όπου το Πεντάγωνο μπορεί να ακολουθήσει τη στρατηγική Ράμσφελντ / Σεμπρόουσκι χωρίς εμπόδια [ 8 ]. Οι πρόσφατες στρατιωτικές επιτυχίες της κυβέρνησης el-Sarraj (δηλαδή των Αδελφών Μουσουλμάνων) – που υποστηρίζονται από την Τουρκία και από τώρα και στο εξής επίσης από το Ιράν – δεν πρέπει να δημιουργούν ψευδαίσθηση. Η κυβέρνηση του στρατάρχη Χαφτάρ – υποστηριζόμενη από τα Εμιράτα και την Αίγυπτο – αντέχει. Το Πεντάγωνο σκοπεύει να κάνει τη σύγκρουση να διαρκέσει όσο το δυνατόν περισσότερο εις βάρος ολόκληρου του πληθυσμού. Υποστηρίζει και τα δύο στρατόπεδα ταυτόχρονα όπως στον πόλεμο Ιράκ-Ιράν (1980-88) και πάντα θα σώσει τον ηττημένο τον οποίο θα εγκαταλείψει την επόμενη μέρα.
.
Παραμένουν οι δύο μεγάλοι χαμένοι στη νέα μοιρασιά: η Κίνα και η Σαουδική Αραβία.
.
Η κινεζική επιρροή σταματά στο Ιράν. Μόλις την σταμάτησε στο Ισραήλ ο υπουργός Εξωτερικών Μάικ Πομπέο. Το Πεκίνο δεν θα κατασκευάσει τη μεγαλύτερη μονάδα αφαλάτωσης στον κόσμο και τα σχέδια του στα λιμάνια της Χάιφα και του Ashdod είναι καταδικασμένα σε αποτυχία παρά τις τεράστιες επενδύσεις που έχουν ήδη πραγματοποιηθεί. Κανείς δεν θα τολμήσει να εξαλείψει τους 18.000 Κινέζους τζιχαντιστές στα συροτουρκικά σύνορα [ 9 ], έτσι ώστε τα τελευταία να παραμένουν πάντα ασταθή, κλείνοντας την υπόθεση του βόρειου περάσματος του δρόμου του μεταξιού. Επομένως, θα μείνει μόνο η υπόθεση του νότιου περάσματος, μέσω της αιγυπτιακής διώρυγας του Σουέζ, αλλά η τελευταία θα παραμείνει υπό δυτικό έλεγχο.
.
Κανείς δεν ξέρει σε ποια κατάσταση βρίσκεται η Σαουδική Αραβία. Σε τρία χρόνια, ο πρίγκιπας Μοχάμεντ Μπεν Σαλμάνη (MBS) κατάφερε να ξυπνήσει μεγάλες ελπίδες στη Δύση και να αποξενώσει όλες τις δυνάμεις της περιοχής κρεμώντας και αποσυναρμολογώντας τους αντιπάλους του, και διαλύοντας τους σορούς τους στο ‘οξύ. Η χώρα του αναγκάστηκε να υποχωρήσει στην Υεμένη όπου είχε απερίσκεπτα τολμήσει να εισέλθει και να εγκαταλείψει τα μεγάλα έργα της, ιδίως την κατασκευή της ελεύθερης ζώνης Neom [ 10 ], που θα φιλοξενούσε τους δισεκατομμυριούχους όλου του κόσμου. Τα γιγαντιαία αποθέματα πετρελαίου της δεν αποτελούν πλέον αντικείμενο κερδοσκοπίας και έχουν χάσει το μεγαλύτερο μέρος της αξίας τους. Η μεγαλύτερη στρατιωτική δύναμη στην περιοχή δεν είναι πλέον παρά μόνο ένας κολοσσός με πήλινα πόδια και αγωνίζεται στην άμμο της ερήμου που την είδε να γεννιέται.
.
Εντέλει, ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ επιτυγχάνει τους στόχους του: απέτρεψε το σχέδιο του Πενταγώνου για ένα παραχωρημένο κράτος σε τρομοκρατική οργάνωση, το Ντάες, και κατάφερε να επανεντάξει στην οικονομική ζώνη των ΗΠΑ όλα κράτη στην περιοχή, με εξαίρεση τη Συρία, ήδη χαμένη από το 2014. Αλλά ταυτόχρονα, το Πεντάγωνο θριαμβεύει επίσης εν μέρει: κατάφερε να καταστρέψει τις κρατικές δομές του Αφγανιστάν, του Ιράκ, της Λιβύης και της Υεμένης. Συνάντησε τη μοναδική του αποτυχία στη Συρία, βέβαια λόγω της ρωσικής στρατιωτικής επέμβασης, αλλά προπαντός επειδή οι Σύροι ενσωματώνουν την έννοια του Κράτους από την αυγή του χρόνου.
.
Ο αφανισμός των αφγανικών κρατικών δομών, σύμφωνα με το σχέδιο του Πενταγώνου, και η απόσυρση των αμερικανικών στρατευμάτων, η οποία θα είναι σε ισχύ την ημέρα των προεδρικών εκλογών των ΗΠΑ, σύμφωνα με τη βούληση του προέδρου Τραμπ, θα μπορούσε να σηματοδοτήσει τη συμμαχία μεταξύ αυτών των δύο δυνάμεων. Ωστόσο, δεν είναι. Το Πεντάγωνο προσπάθησε μάταια να επιβάλει τον στρατιωτικό νόμο στις Ηνωμένες Πολιτείες για αντιμετώπιση της επιδημίας Covid-19 [ 11 ], στη συνέχεια βοήθησε πίσω από τα παρασκήνια τους “Antifas”, τους οποίους είχε ήδη εκπαιδεύσει στη Συρία [ 12 ] για να συντονίσει τις φερόμενες «φυλετικές» ταραχές. Η Ρωσία, η οποία δεν είχε ποτέ διαφορετική θέση, περιμένει με σύνεση να αποκομίσει τις επιτυχίες της δέσμευσής της στη Συρία.
.
Τιερί Μεϊσάν
.
Μετάφραση Κριστιάν Άκκυριά
.
Πηγή Ινφογνώμων Πολιτικά (Ελλάδα)
.
[1] « Ο πρώτος πόλεμος του ΝΑΤΟ-ΜΑ ανατρέπει την περιφερειακή τάξη», του Τιερί Μεϊσάν, μετάφραση Κριστιάν Άκκυριά, Ινφογνώμων Πολιτικά (Ελλάδα), Δίκτυο Βολταίρος, 24 mars 2020.
.
[2] « L’Iran affiche son soutien à l’Otan en Libye », Réseau Voltaire, 17 juin 2020.
.
[3] « Selon Hassan Nasrallah, les États-Unis veulent provoquer la famine au Liban », Réseau Voltaire, 17 juin 2020.
.
[4] « La Turquie et les manifestations au Liban », Réseau Voltaire, 13 février 2020.
.
[5] « La Turquie annexe de facto le nord de la Syrie », Réseau Voltaire, 17 juin 2020.
.
[6] « Η Ουάσινγκτον και η Τεχεράνη τοποθετούν στην εξουσία έναν από τους δολοφόνους του Σολεϊμανί στο Ιράκ », Δίκτυο Βολταίρος, μετάφραση Κριστιάν Άκκυριά, Ινφογνώμων Πολιτικά (Ελλάδα), 16 mai 2020.
.
[7] « Ξεκίνησε η από- αποικιοποίηση του Ισραήλ », του Τιερί Μεϊσάν, μετάφραση Κριστιάν Άκκυριά, Ινφογνώμων Πολιτικά (Ελλάδα), Δίκτυο Βολταίρος, 26 mai 2020.
.
[8] « Προετοιμασία ενός νέου πόλεμου ενάντια της Λιβύης», του Τιερί Μεϊσάν, μετάφραση Κριστιάν Άκκυριά, Ινφογνώμων Πολιτικά (Ελλάδα), Δίκτυο Βολταίρος, 7 janvier 2020.
.
[9] « Les 18 000 Ouïghours d’Al-Qaïda en Syrie », Réseau Voltaire, 19 août 2018.
.
[10] « L’Égypte cède une partie de son territoire pour Neom », Réseau Voltaire, 6 mars 2018.
.
[11] « Πραξικοπηματίες στη σκιά του κορωναϊού », του Τιερί Μεϊσάν, μετάφραση Κριστιάν Άκκυριά, Ινφογνώμων Πολιτικά (Ελλάδα), Δίκτυο Βολταίρος, 31 mars και « Le Pentagone contre le président Trump », Réseau Voltaire, 11 juin 2020
.
[12] « Οι αναρχικές ταξιαρχίες του ΝΑΤΟ », του Τιερί Μεϊσάν, μετάφραση Κριστιάν Άκκυριά, Ινφογνώμων Πολιτικά (Ελλάδα), Δίκτυο Βολταίρος, 12 septembre 2017
.
Αιγαίο
“Συμφωνία – ΑΙΧΜΑΛΩΣΙΑΣ – των Αθηνών”!
Ως γνωστόν, με ευχές και με “αρχές”… δεν βάφονται αυγά!
Απόψεις
Παρακμή της Θεσσαλονίκης και Αθηνοκεντρισμός! Η αλήθεια με αριθμούς
του Γιώργου Μιχαηλίδη*
Aπό τη μία πλευρά: η χώρα της χρονιάς, η πρωταθλήτρια της Ευρώπης, το μεγαλύτερο έργο αστικής ανάπλασης στην Ευρώπη. Από την άλλη: η Θεσσαλονίκη της παρακμής, η φραπεδούπολη, η φωλιά της αντιδραστικής συντήρησης και η επιτομή της μιζέριας. Παράλληλα, η μόνιμη συμβουλή: όχι εύκολες καταγγελίες, να αναλάβετε πρωτοβουλίες. Τί ισχύει τελικά και γιατί; φταίει η κρίση για την παρακμή της Θεσσαλονίκης; φταίει η Αθήνα; φταίει η ανεπάρκεια των Θεσσαλονικέων; Αν προχωρήσουν δέκα big projects θα αλλάξει η εικόνα της και η δυναμική της πόλης; Γιατί δεν έγινε Μιλάνο, Βαρκελώνη ή έστω Σμύρνη;
Η σίγουρη απάντηση είναι ότι, πέρα από τις αδυναμίες του τοπικού πολιτικού, οικονομικού και πολιτιστικού συστήματος (που και αυτές έχουν κάθε άλλο παρά απλή εξήγηση), έχει διαμορφωθεί τα τελευταία εικοσιπέντε χρόνια ένα συγκεκριμένο οικονομικό υπόστρωμα που σταθερά ορίζει την πόλη ως ένα παρακμάζον, δευτερεύον, σχεδόν μόνο καταναλωτικό αστικό κέντρο. Και πριν ξεκινήσει οποιαδήποτε συζήτηση για το τί μέλλει γενέσθαι, καλόν είναι να εντοπιστούν, να παρουσιαστούν και ΝΑ ΓΙΝΟΥΝ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ, τα σημερινά οικονομικά μεγέθη της Θεσσαλονίκης. Και να συγκριθούν και με αυτά της Αττικής, γιατί ο ανταγωνισμός λειτουργεί μεταξύ πόλεων, δεν πρέπει να παραγνωρίζεται και μάλιστα από πολλούς προβάλλεται ως κινητήρας της αστικής ανάπτυξης. Αλλά και γιατί επί δεκαετίες η ανάπτυξη της χώρας είναι εκ των πραγμάτων αθηνοκεντρική.
Καταρχάς, το κατά κεφαλήν ΑΕΠ στη Θεσσαλονίκη όχι μόνο είναι πλέον στο 60% της Αττικής αλλά και μειώνεται συνεχώς. Ακόμη χειρότερα, είναι ακριβώς στις περιόδους ανάπτυξης όπου η μεν Αττική κερδίζει η δε Θεσσαλονίκη χάνει. Τελικό αποτέλεσμα; σήμερα ο νομός Θεσσαλονίκης δεν είναι ο κάποτε δεύτερος αλλά πλέον ο ΕΝΑΤΟΣ στο κατά κεφαλήν ΑΕΠ στη χώρα.
Σήμερα επίσης (και αυτό είναι καθοριστικό για τη λήψη αποφάσεων είτε των οικονομικών δυνάμεων του τόπου είτε των ελληνικών κυβερνήσεων) οι επιχειρήσεις της Αττικής κάνουν τζίρο ΟΚΤΩ φορές μεγαλύτερο από αυτές της Θεσσαλονίκης. Δηλαδή, η «οικονομική δύναμη» της Αττικής είναι οκταπλάσια της Θεσσαλονίκης (είναι εξάλλου και το 68% όλης της χώρας). Ακόμα και στη μεταποίηση (όπου άλλοτε η Θεσσαλονίκη ήταν το συγκριτικά ισχυρότερο βιομηχανικό κέντρο της χώρας) οι επιχειρήσεις της Αττικής κάνουν πλέον τζίρο ΕΝΝΙΑ φορές μεγαλύτερο από τις επιχειρήσεις της Θεσσαλονίκης.
Είναι ακριβώς η όξυνση της αποβιομηχάνιση της χώρας το 1990-2000 (με πολλές ενδο- και εξωγενείς αιτίες) που επέδρασε καταλυτικά στην περιθωριοποίηση της Θεσσαλονίκης μέσα σε μια εθνική οικονομία προσανατολισμένη (σε ένα βαθμό αναπόφευκτα λόγω ένταξης στην Ευρωζώνη και σε ένα βαθμό χάρις σε ένα εκούσιο έλλειμμα αναπτυξιακής πολιτικής) στις υπηρεσίες και στις κατασκευές. Είναι πριν από 20-25 χρόνια που η πόλη έχασε τα μισά εργοστάσια της και έμεινε με μια μισο-άδεια Βιομηχανική Περιοχή, άναρχες επαγγελματικές συγκεντρώσεις και εκατοντάδες βιοτεχνικά κτίρια εκπλειστηριαζόμενα σήμερα προς malls, logistic centers, Airbnb, και η παραγωγικότητα έφτασε να είναι 30% έως 60% χαμηλότερη από ό,τι σε οποιαδήποτε περιοχή της Αττικής.
Είναι γεγονός, όχι μίζερη καταγγελία, η απόκλιση μεταξύ Αττικής και υπόλοιπης Ελλάδας που συνεχώς μεγαλώνει εδώ και είκοσι τουλάχιστον χρόνια και, επιπλέον, διευρύνεται στις φάσεις ανάπτυξης ή ανάκαμψης.
Ως τελικό αποτέλεσμα, σήμερα στην Αττική συγκεντρώνεται το 55% του κινητού και ακίνητου πλούτου της χώρας και οι καταθέσεις εκεί είναι ΕΞΗ φορές αυτές της Θεσσαλονίκης ενώ η (κατά τον ΕΝΦΙΑ) αξία των ακινήτων της, 4 φορές αυτή της Κεντρικής Μακεδονίας.
Καθόλου παράξενα, η ανεργία στην ευρύτερη περιοχή (Κεντρική Μακεδονία) είναι 30% υψηλότερη από ό,τι στην Αττική και μάλιστα η απόκλιση ΑΥΞΑΝΕΤΑΙ στο μέτρο που υποχωρεί η επίπτωση της οικονομικής κρίσης. Καθόλου παράξενα επίσης, ένας στους 8 Θεσσαλονικείς εργάζεται στον κλάδο της εστίασης και παροχής καταλύματος (ένας στους 11 στην τουριστική Αττική).
Απέναντι σε αυτά τα δεδομένα, η συνήθης προτροπή είναι: big projects. Το πόσο εύκολη, αποδοτική και αποτελεσματική για τη μείωση των ανισοτήτων είναι αυτή η λύση, είναι εξαιρετικά αμφίβολο. Εξάλλου, πάντα θα ακυρώνεται από τον «ανταγωνισμό»: για το παραλιακό μέτωπο της Αθήνας «δρομολογούνται» έργα 16 φορές μεγαλύτερα από ό,τι γι’ αυτό της Θεσσαλονίκης, για τις υποδομές αερομεταφορών 6 φορές και βέβαια κάθε Αθηναίος έχει ήδη 3 φορές πυκνότερο δίκτυο μετρό από αυτό που ΘΑ έχει κάθε Θεσσαλονικιός (ενώ σε έναν άλλον τομέα, καθόλου αδιάφορο, η Αθήνα έχει 10 φορές τα θέατρα της Θεσσαλονίκης).
Όλα τα παραπάνω σημαίνουν ότι ο «αθηνοκεντρισμός» εποφθαλμιά τη «νύφη του Θερμαϊκού»; Όχι. Απλά σημαίνουν ότι η διαδρομή μέχρι να βγει η Θεσσαλονίκη από την παρακμή θα είναι μακρά, ότι οι συνθήκες και οι τάσεις είναι εναντίον της και ότι μόνες τους οι δυνάμεις της πόλης δεν επαρκούν. Αν δεν σχεδιαστεί μια βολονταριστική ΕΘΝΙΚΗ στρατηγική για την πόλη, αν δεν ξεκινήσει μια ΣΥΝΟΛΙΚΗ για όλη τη χώρα πολιτική αντιμετώπισης των περιφερειακών ανισοτήτων που ξεπηδούν αναπόφευκτα από τη στηριγμένη στο υπάρχον μοντέλο οικονομική ανάκαμψη, η εξέλιξη θα είναι πολύ περισσότερο δυσμενής. Και, φυσικά, όχι μόνο στη Θεσσαλονίκη.
Και τί μας νοιάζει; Θα μας νοιάζει όταν θα μετρούμε τη «γεωγραφία της δυσαρέσκειας», κοινωνικής, ιδεολογικής, πολιτισμικής, πολιτικής, ή όταν θα ψάχνουμε να ερμηνεύσουμε εκλογικά αποτελέσματα με ανασκαφές στην εποχή του Σαμπρή πασά ή του Μαξ Μέρτεν ή του Γκοτζαμάνη …
*Ο Γιώργος Μιχαηλίδης είναι Σύμβουλος Ανάπτυξης. Δίδαξε στα Πανεπιστήμια Θεσσαλίας και Θεσσαλονίκης. Σπούδασε Πολεοδομία-Χωροταξία στο Universite de Paris IV – Sorbonne. Αρχιτεκτονική στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Κοινωνιολογία στο École des hautes études en sciences sociales (EHESS). Οικονομικά στο École des hautes études en sciences sociales (EHESS).
Απόψεις
Προς μία νέα γεωπολιτική κοσμογονία
Ο πλανήτης βιώνει κοσμογονικές αλλαγές εν μέσω δυο ενεργών μετώπων τα οποία προς ώρας δεν παρουσιάζουν καμία συγκρουσιακή ύφεση και ουδείς βρίσκεται σε θέση να γνωρίζει με βεβαιότητα την έκβασή τους. Η μόνη εξασφαλισμένη διαπίστωση είναι ο δομικός μετασχηματισμός της γεωπολιτικής σκακιέρας και η επανακατανομή ισχύος στο διεθνές σύστημα.
Οι ιστορικές δείκτες μας υπενθυμίζουν επανειλημμένα πως τα πιόνια δε μένουν ποτέ στατικά και καμία μορφή παγκόσμιου status quo δε διέπεται από αθανασία ιδίως όταν έχει οικοδομηθεί πάνω σε ηγεμονικά θεμέλια και οι μπετόβεργές του είναι χρωματισμένες με το αίμα χιλιάδων αθώων αμάχων στη μισή υδρόγειο. Η νίκη του φιλελευθερισμού μετά την κατάρρευση της τελευταίας σύγχρονης αυτοκρατορίας, ερυθρής απόχρωσης, όπως φάνηκε εκ των υστέρων ήταν φευγαλέα και ιδίως οι παγκόσμιες εξελίξεις της τελευταίας διετίας πιθανολογείται από μία πληθώρα επιστημονικών αναλύσεων πως σύντομα θα δοθεί η χαριστική βολή στη φιλελεύθερη τάξη πραγμάτων με κεντρικό θεμελιωτή τις ΗΠΑ ή υπό μία πιο πραγματολογική προσέγγιση, τουλάχιστον την αισθητή μείωση της παγκόσμιας στρατιωτικής, οικονομικής και πολιτικής επιρροής της Αμερικής επί των 2/3 της οικουμένης.
Το αφήγημα της PAX AMERICANA έχει αρχίσει να αιμορραγεί και να ξεφτίζει λόγω της αποκάλυψης του υποκριτικού κελύφους που την προφύλασσε από κάθε κριτική την οποία μάλιστα βάφτιζε τρομοκρατική ή αναθεωρητική. Οι υποσχέσεις του αμερικανοτραφούς φιλελευθερισμού για ειρήνη, ευμάρεια και δημοκρατία στο σύνολο του πλανήτη διαψεύσθηκαν οικτρά και εξέπνευσαν κάτω από τα ερείπια που άφησαν πίσω τους οι αστεροστόλιστες βόμβες της χώρας της ελευθερίας και της ευαισθησίας για τα περιώνυμα ανθρώπινα δικαιώματα. Με την αποδυνάμωση της δυτικόκτιστης τάξης πραγμάτων διαλύεται και ο αφρός της ουτοπίας που καλλιεργούσε επί μία τριακονταετία για έναν κόσμο δήθεν ισότητας, δημοκρατικής μεταρρύθμισης και αμοιβαίου σεβασμού. Η μετατόπιση όλων των ειδών ισχύος προς ανατολάς και η ένταση του ανταγωνισμού μεταξύ των παγκόσμιων παικτών καλούν πολλούς πρώην ανένδοτους και ελαφρόμυαλους ουτοπιστές να πατήσουν ξανά στη γη, διαψεύδοντας τους πανηγυρικά. Η τραγικότερη φιγούρα της νεότερης φιλελεύθερης σχολής, ο Francis Fukuyama ο οποίος στο έργο του ‘’το τέλος της ιστορίας’’ προβαίνει σε μία επιπόλαιη εκτίμηση για την οριστική επικράτηση του φιλελευθερισμού τη μη επαλήθευση του οποίου παρακολουθούμε να διαδραματίζεται ζωντανά επί του παρόντος.
Οι φιλελεύθερες διόπτρες στέκονται ανίκανες να αντιμετωπίσουν τη μυωπία με την οποία ο μέσος άνθρωπος ατενίζει τα διεθνή συμβάντα και ενίοτε κρίνει βάσει της δικής του ψυχικής αγνότητας και ηθικής. Προσθετικά ο λιμπεραλιστής διεθνολόγος αδυνατεί ή εθελοτυφλεί εμπρός στην επιθυμία των ‘’μη εχόντων’’ να διατρανώσουν το ανάστημά τους απέναντι στους ‘’έχοντες ‘’ της διεθνούς σκηνής, διεκδικώντας το μερίδιο επιρροής που τους αναλογεί. Δίνοντας τη δέουσα προσοχή στην τακτική συσσώρευσης ισχύος, από πλευράς του κινεζικού δράκου και της ρωσικής αρκούδας, που συνιστά έναν εκ των βασικών πυλώνων της λειτουργίας του άναρχου διεθνούς στον οποίο επικεντρώνεται η επιστήμη των Διεθνών Σχέσεων. Η μόχλευση λοιπόν της ισχύος στην απόπειρα εξισορρόπησης μεταξύ των σύγχρονων Μεγάλων Δυνάμεων δικαιώνει τον Θουκυδίδη, τον Machiavelli,τον Hobbes, τον Morgenthau και πολλούς ακόμα ρεαλιστές μελετητές του φαινομένου των Διεθνών Σχέσεων βγάζοντας από την κατάψυξη την παρεξηγημένη όσο καμία άλλη, θεωρία του ρεαλισμού.
Η αμφισβήτηση της πλανητικής μονοπολικότητας των ΗΠΑ είναι γεγονός και μπορεί να επιβεβαιωθεί από την πρωτοβουλία της σύστασης νέων διεθνών οργανισμών στελεχωμένων από εξωδυτικές δυνάμεις με δημοφιλέστερο όλων τoν συνασπισμό των BRICS ο οποίος αποτελεί την πιο τρανή έκφραση αμφισβήτησης της κυριαρχίας του Βορρά.
Φιλοδοξούν να δώσουν ένα βροντερό παρόν στο διεθνές γεωστρατηγικό και οικονομικό παίγνιο παραθέτοντας τους δικούς τους όρους απέναντι στον παραπαίοντα παγκόσμιο ηγεμόνα. Η μετάβαση στην πολυπολικότητα αποκτά αυξανόμενες υποστηρικτικές ενδείξεις όσο κυλά ο χρόνος.
Αρχικά ας παρουσιάσουμε την ιστορία του αναφερόμενου συνασπισμού. Ουσιαστικά επρόκειτο για έναν πολιτικό σύνδεσμο με διεθνή χαρακτήρα και το ακρωνύμιό του στηρίζεται στα αρχικά της ονομασίας των κρατών που τον συναποτελούν. Ιδρυτές του αποτελούν η Ρωσία, η Κίνα, η Ινδία και, η Βραζιλία με τη νότια Αφρική να προσχωρεί λίγο αργότερα στον οργανισμό. Εισηγητές της πρωτοβουλίας υπήρξαν οι τέσσερεις πρώτες χώρες οι οικονομίες των οποίων στις αρχές του αιώνα μας σημείωσαν πρωτοφανείς ρυθμούς ανάπτυξης και έλαβαν τον τίτλο των ‘’αναπτυσσόμενων οικονομιών’’. Συμβάλλουσες παράμετροι σε αυτή την αναπτυξιακή εκρηκτικότητα συνιστούν οι ογκώδεις πληθυσμιακοί αριθμοί των χωρών αυτών καθώς και οι αχανείς τους εκτάσεις. Η επίσημη συγκρότηση του οικονομικού αυτού συνασπισμού πραγματώθηκε τον Ιούνιο του 2009 στο Αικατερίνεμπουργκ της Ρωσίας. Στην κοινή τους δήλωση οι ηγέτες του παγκόσμιου νότου αιτούνταν τη δημιουργία ενός δίκαιου διεθνούς συστήματος που θα εδράζεται στην πολυπολικότητα.
Επιπλέον διαρκούσης της Συνόδου Κορυφής, οι συμμετέχοντες γνωστοποίησαν την πρόθεσή τους για την κοπή ενός νέου παγκόσμιου αποθεματικού νομίσματος το οποίο θα ήταν σταθερό, θα είχε αντίκρισμα και θα βρισκόταν σε θέση να συναγωνιστεί το δολάριο. Παρ’ όλα αυτά, αρχή του οργανισμού αποτελεί η οικονομική ανεξαρτησία εκάστου μέλους και η ελευθερία να συναλλάσσεται χρησιμοποιώντας το εθνικό του νόμισμα. Προσθετικά παρατηρήσαμε τους BRICS να προβαίνουν στην ίδρυση του δικού τους τραπεζικού ιδρύματος γνωστό και ως Αναπτυξιακή Τράπεζα των BRICS. H ίδρυσή της έγινε το 2014 και επί της ουσίας σκοπός της είναι να αποτελέσει το ‘’αντίπαλον δέος’’ του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ). Εδρεύει στη Σανγκάη για το λόγο του ότι η Κίνα κατέχει τον υψηλότερο αριθμό συναλλαγματικών αποθεμάτων από τους συμμετέχοντες στον οργανισμό.
Η αύξηση της επιρροής του εν λόγω αντιδυτικού οργανισμού είναι δεδομένο πως θα οδηγήσει στη μεταβολή των συσχετισμών στην παγκόσμια οικονομία αλλά και στον τομέα της ενέργειας. Αξιοσημείωτο είναι πως οι BRICS σύντομα θα καλύπτουν το 40% της διεθνούς οικονομίας και η θέση τους αναμένεται να γνωρίσει ακόμα μεγαλύτερη επίρρωση σε βάθος χρόνου με την ένταξη νέων μελών στους κόλπους τους τα οποία μάλιστα συνιστούν βασικούς κατόχους πετρελαϊκών αποθεμάτων και εξαγωγείς αυτού. Τα κράτη αυτά αποτελούν το Ιράν, τα Ηνωμένα Αραβικά και τη Σαουδική Αραβία, σημειωτέον τον μακράν στενότερο σύμμαχο των ΗΠΑ στην περιοχή της Μέσης Ανατολής. Η συμμετοχική διόγκωσή τους θα τους χαρίσει με μαθηματική ακρίβεια ακόμη μεγαλύτερο έλεγχο πάνω στην παγκόσμια πετρελαϊκή ποσότητα και κατά συνέπεια θα τους βοηθήσει να αντιπαλέψουν από θέση ισχύος πλέον τον άλλο ισχυρό οργανισμό συνεργασίας, τη G7. Βάσει ποσοτικών ερευνών η ομάδα του νότου θα διαχειρίζεται το 65,4% των αποθεμάτων αργού πετρελαίου ενώ η G7 μόνο το 3,9% αυτού.
Επιπρόσθετα η διείσδυση του σχετικά νεαρού αυτού οικονομικού οργανισμού στη μαύρη ήπειρο καθώς και ο προσεταιρισμός των χωρών του κόλπου σηματοδοτεί αφενός την αισθητή ύφεση της οικονομικής αλλά και πολιτικής επιρροής της Δύσης στις περιοχές αυτές ιδίως με την υπογραφή αμοιβαίας στρατιωτικής συνεργασίας μεταξύ της Ρωσίας (ηγέτιδας δύναμης της συνεννόησης) και του Νίγηρα καθώς και τη συνακόλουθη επενδυτική πολιτική της Κίνας στην Αφρική και αφετέρου πως το συνεργατικό πλαίσιο των ΒRICS δε βλέπει μαύρα πρόβατα σε αντίθεση με τη δυτική-αντιρεαλιστική φιλοσοφία εξεύρεσης ‘’δημοκρατικών’’ εταίρων.
Κατά συνέπεια παρατηρούμε την ανάπτυξη συνεργατικών σχέσεων των διευθυντικών στελεχών της συμμαχίας (Ρωσία, Κίνα) χώρες τις οποίες η Συλλογική Δύση θεωρεί παρίες όπως την Περσία και τη Βόρεια Κορέα. Η εξελισσόμενη σύγκρουση στη Γάζα δίνει μία ευκαιρία στις δυτικές δυνάμεις και ιδιαίτερα τις ΗΠΑ να προσπαθήσουν να επανακτήσουν ξανά το λόγο τους στην ευρύτερη περιοχή όμως η προαναφερθείσα στροφή αρκετών κρατών του κόλπου πλέον προς την αγκαλιά των BRICS καταδεικνύει πως μακροπρόθεσμα ο αμερικανικός παράγοντας θα εξοστρακιστεί ισοβίως από το συγκεκριμένο, στρατηγικής σημασίας, γεωγραφικό διαμέρισμα.
Ειδικότερα η Κίνα φαίνεται να κατέχει τη θέση του μεγάλου κερδισμένου καθώς πρωτοστάτησε στη επαναπροσέγγιση δύο ορκισμένων εχθρών ήτοι της Σαουδικής Αραβίας και του Ιράν, οι οποίες άρχισαν να ατενίζουν με φιλική ματιά τις εμπορικές φιλοδοξίες της χώρας του δράκου για τη διάνοιξη μίας νέας οδού του μεταξιού και την επακόλουθη αύξηση της επιρροής της ως αντιστάθμισμα στην κυριαρχική πολιτική του Λευκού Οίκου.
Ωστόσο παρ’ όλες τις ως τώρα θετικές επιδόσεις της πρωτοβουλιακής οντότητας των BRICS βαρυσήμαντες είναι και οι ισορροπίες που εκδηλώνονται στα σπλάχνα του οργανισμού όπως η παραδοσιακή εδαφική αντιπαράθεση μεταξύ Ινδίας και Κίνας, τέτοιου τύπου εσωτερικές διαταραχές αποτελούν σημαντική αιτία κωλυσιεργίας για την ίδρυση κοινού νομίσματος. Αυτοί όμως οι ανασταλτικοί παράγοντες στην πραγματικότητα επηρεάζουν ελάχιστα το επιτυχές μέλλον που θα σημειώσει η χαλαρή αυτή μορφή συνεργασίας και αυτό χάρις στην απουσία εξαναγκασμών οποιουδήποτε μέλους προς κάποιο συγκεκριμένο τρόπο δράσης αλλά και ισότιμη σχέση ανάμεσα τους και ανυπαρξία ιεραρχικών δομών σε αντιδιαστολή με τις δυτικογενείς συμμαχίες. Επιπρόσθετα η αφόρητη πίεση που βιώνουν οι Αμερικανοί εξαιτίας των διλημμάτων στρατιωτικής φύσης που αφορούν στην ταυτόχρονη χορήγηση αρωγών σε Ουκρανία και Ισραήλ επιτρέπει στους Κινέζους να αποκτήσουν πιο θεμελιώδες βήμα στον Κόλπο και να μετατρέψουν την περιοχή σε μία ζώνη αντιπαράθεσης μεταξύ ηπειρωτικών-ευρασιατικών και ναυτικών δυνάμεων διότι καθόλου άγνωστη δεν είναι και η διείσδυση του στενού πλέον συνεργάτη της Κίνας που δεν αποτελεί άλλον από τη ρωσική αρκούδα.
Το Σινικό έθνος επενδύει σε ποικίλους τομείς από το εμπόριο και τη αμυντική βιομηχανία έως τον πολιτισμό και τη διπλωματία. Η διαφαινόμενη μετάβαση από τη γερασμένη PAX AMERICANA σε μία PAX SINICA θα αποτελούσε μία ουσιαστική γεωπολιτική τομή καθώς θα αναδιαμόρφωνε τους εμπορικούς συσχετισμούς αλλά και το βαθμό ελεύθερης λήψης πρωτοβουλιών από τα μικρότερα ή μεσαία σε ισχύ, κράτη. Ο κάπως αυθαίρετος όρος της ‘’Κινεζικής Τάξης Πραγμάτων ‘’ επιστρατεύεται για να περιγράψει την κίνηση ματ που δέχεται η δυτική θαλασσοκρατία από τον ευρασιατικό ηπειρωτισμό και την οικοδόμηση ενός νέου και διαφορετικού κόσμου εδραζόμενου στην πολυπολικότητα όπου δε θα απαιτείται το άκουσμα της ανάσας του ατλαντιστή ώστε να αναπνεύσουν και οι λοιποί κρατικοί δρώντες τη υδρογείου της.
Γνωστό είναι επίσης πως ένας εκ των υψηλότερων στόχων των BRICS ίσως και ο υψηλότερος είναι η σταδιακή αποδολαριοποίηση της παγκόσμιας οικονομίας και η αξιακή υποτίμηση του δολαρίου ως κεντρικού μέσου συναλλαγών. Σε γενικές γραμμές σημειώνεται μία ολοένα και εντεινόμενη απεξάρτηση ορισμένων κρατών από το δολάριο όσον αφορά τις συναλλαγματικές τους ανάγκες με τους ιδρυτές των BRICS φυσικά να ηγούνται σε αυτό τον αποχαιρετισμό του αμερικανικού νομίσματος θερμαίνοντας ταυτοχρόνως τις πιστωτικές μηχανές για την παραγωγή ενός αντινομίσματος το οποίο μπορεί ακόμα να φαίνεται αρκετά μακρινό αλλά και μόνο η εγκατάλειψη του δολαρίου θα αποτελέσει ένα ανεπανόρθωτο λάβωμα στο κορμί της δυτικής ηγεμονίας διότι θα επιφέρει υπερπληθωρισμό στο εσωτερικό της αμερικανικής επικράτειας.
Ταυτόχρονα οι μετοχές των κεντρικών τραπεζών της Κίνας παρουσιάζουν κατακόρυφη αύξηση. Οι αναπτυσσόμενες χώρες με ισχνή τεχνολογικό αποτύπωμα και αποκλεισμένες σε μεγάλο βαθμό από τις δυτικές αγορές θα ωθηθούν να αναζητήσουν εναλλακτικές πηγές βοήθειας και ανταλλαγής τεχνολογικών προϊόντων με αποτέλεσμα να πλησιάσουν περισσότερο την Κίνα και τη Ρωσία και πιθανώς να εκφράσουν επιθυμία για ένταξη στον οργανισμό. Η εξέλιξη αυτή θα είναι καταλυτική για τη γιγάντωση της χρηματοοικονομικής και γεωπολιτικής επιρροής του Παγκόσμιου Νότου.
Μία ακόμα ένδειξη του ότι η πλάστιγγα γέρνει προς τη πλευρά των νέων διεκδικητών, αποτελούν τα χασματικά νούμερα αντιπροσώπευσης ,μεταξύ των BRICS και της G7, του παγκόσμιου ΑΕΠ και του πληθυσμού αντίστοιχα με τους πρώτους να εκπροσωπούν το 37% του διεθνούς ΑΕΠ και το 42% του παγκόσμιου πληθυσμού ενώ οι δεύτεροι μόνο το 30%. To γενικότερο έρεισμα που έχει η συμφωνία των BRICS διεθνώς με ιδιαίτερη εστίαση στα άπορα κράτη αποτελεί την ουσιαστικότερη απειλή για την ηγεμονία της Δύσης. Μέσω της αλληλεπίδρασής τους με τους νέους εκφραστές της ισχύος τα φτωχότερα έθνη βρίσκουν για πρώτη φορά ευκαιρία και δυνατότητα να προωθήσουν τα συμφέροντά τους και να κοινωνικοποιηθούν με ισότιμους όρους. Πρέπει να θεωρείται κάτι παραπάνω από βέβαιο πως ο διεθνής αποκλεισμός τους, που επήλθε μέσω των αντιδυτικών πολιτικών του παρελθόντος θα μοχλευθεί από τον συνασπισμό της εναλλακτικής οδού.
Στον αντίποδα η Δύση στερείται ενός αντίστοιχου εργαλείου προς χρήση ένεκα της αληθούς ενοχής της και αναξιοπιστίας που έχει προκαλέσει στα μάτια των εξωδυτικών πληθυσμών. Αξίζει επίσης να σημειωθεί πως η εμφανώς αποτυχημένη πολιτική των κυρώσεων που εφαρμόζει η Δύση, οπλοποιώντας το δολάριο, εναντίον της Ρωσίας, της Βενεζουέλας και του Ιράν θα πληγεί σοβαρά εάν τελικά προκύψει αντινόμισμα από τους BRICS. H διαπίστωση αυτή μπορεί εύκολα να σπρώξει τα μέλη του οργανισμού να παραμερίσουν τις μικρής κλίμακας έριδες ή διαφωνίες τους και να συσπειρωθούν ακόμα πιο έντονα ώστε να δρομολογήσουν την αποκαθήλωση του δολαρίου από το παγκόσμιο στερέωμα εκμεταλλευόμενοι την δυσαρέσκεια των αναπτυσσόμενων κρατών που έχει προκύψει από τη συνεχή πολεμοκάπηλη πολιτική των αμερικανικών κυβερνήσεων στο υπόλοιπο ημισφαίριο αλλά και από την εμμονή τους για μονομερή αξιοποίηση των παγκόσμιων αποθεμάτων πλούτου. Το αντινόμισμα όποτε και αν αυτό κατορθώσει να έχει ομαλή γέννα είναι βέβαιο ότι θα αγκαλιαστεί από το σύνολο των συμμετεχόντων στα εγχειρήματα των BRICS διότι θα υπάρχει το πρόσφορο έδαφος για κάτι τέτοιο.
Το νέο έτος θα μπορούσαμε να παραδεχτούμε πως έφερε πραγματική ευτυχία στον οργανισμό αφού από τις πρώτες κιόλας ημέρες υποδέχεται στον πυρήνα του πέντε νέα μέλη (Αίγυπτο, Αιθιοπία Ιράν, Σαουδική Αραβία και ΗΑΕ). Η εξέλιξη αυτή ανασχηματίζει πλέον το παγκόσμιο τοπίο καθώς ενισχύει την πολυπολικότητα και αυτονομεί όλο και περισσότερα έθνη από τα κελεύσματα της Ουάσιγκτον της οποίας η κυριαρχία αμφισβητείται με μεγαλύτερη τόλμη. Το μόνο παραπάτημα και ατυχία για τους BRICS το 2024 είναι η απότομη αλλαγή πλεύσης της Αργεντινής λόγω της εκλογής του αμερικανόφιλου Χαβιέρ Μιλέι και την απόφαση του για ολοκληρωτική δολαριοποίηση της οικονομίας της χώρας του! Ωστόσο η Δύση και κυρίως οι ΗΠΑ βρίσκονται αντιμέτωπες με έναν πολυσχιδή ανταγωνιστή άνευ προηγουμένου καθώς αυτός αμφισβητεί ευθέως την οικονομική, πολιτική και ορισμένα από τα κεντρικά στελέχη του, την στρατιωτική κυριαρχία της.
Συνδυαστικά με τους δύο πολέμους αντιπροσώπων που μαίνονται αυτή τη στιγμή σε Μέση Ανατολή και Ανατολική Ευρώπη τους οποίους οι δυτικές ελίτ φαίνεται πως χάνουν ή τουλάχιστον δέχονται επαχθή πίεση κυρίως στον εμπορικό της τομέα ο οποίος αιμορραγεί ακατάπαυστα εδώ και περίπου ενάμισι χρόνο, τα μοτίβα του γεωπολιτικού ψηφιδωτού αλλάζουν και η ανθρωπότητα μπαίνει ξανά σε μία νέα τροχιά η οποία όπως όλες οι προβλέψεις συγκλίνουν θα επισφραγίσει τη μεταψυχροπολεμική εποχή και θα προλειάνει το έδαφος για την ανατολή μίας νέας τάξης που θα χαράξει νέες γραμμές στους χάρτες, αυτή του πολυκεντρισμού, ο οποίος θα αντικαταστήσει το μονοπολικό αμερικανικό παγκοσμισμό. Ένα τέτοιου τύπου διεθνές σύστημα θα παράσχει μακροπρόθεσμα μεγαλύτερη σταθερότητα στον πλανήτη διότι κανένας πόλος δε θα βρίσκεται θέση να αποκτήσει υπέρμετρη ισχύ ώστε να συμπιέσει τους έτερους δρώντες.
Εν κατακλείδι ο πολυπολισμός καθιστά πιο δεδομένη την ειρηνική συνύπαρξη εφόσον δε θα υπάρχουν ‘’μη έχοντες ‘’ ούτε περιφρονημένοι στη διεθνή ζωή ώστε να αναγκάζονται να επιζητούν διαρκώς περισσότερο μερίδιο. Ο πιο ισχυρός δείκτης των επικείμενων εξελίξεων είναι ο χρόνος, στηριζόμενοι στον οποίο θα γίνουμε θεατές της στάσης που θα τηρήσει η εγκλωβισμένη Δύση. Θα υπακούσει άραγε τη φωνή της σύνεσης όπως ανέφερε και ο σοφός Θουκυδίδης ή θα μιλήσει η αλαζονεία και θα συνεχιστεί η έμπρακτη εφαρμογή της βουλιμίας εμπρός μάλιστα σε μία σχεδόν βέβαιη ήττα των δυτικών δυνάμεων σε ένα δυνητικό θέατρο συγκρούσεων; Τούτο το συμπέρασμα εκπορεύεται από την αδυναμία των δυτικών κυβερνήσεων να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά τους αντιπροσώπους του ευρασιατικού στρατοπέδου που έχουν ήδη ζεστάνει τις κάνες των όπλων τους. Η ιστορία μαρτυρεί πως ουδεμία ηγεμονία δύναται να μακροημερεύσει και τώρα βιώνουμε απλώς το πλήρωμα του χρόνου.
Δημήτρης Παπαδογιάννης, Φοιτητής Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης ΕΚΠΑ
Πηγές:
BANKING NEWS
ΠΕΝΤΑΠΟΣΤΑΓΜΑ
HUFFPOST
NEWS BREAK
-
Ιράν4 ώρες πριν
Κόκκινος συναγερμός στο κεντρικό Ισραήλ! Εκτοξεύτηκε βαλλιστικός πύραυλος από την Υεμένη – Αναχαιτίστηκε με επιτυχία λέει ο IDF
-
Video10 ώρες πριν
Ασταμάτητο το Ισραήλ! Βομβάρδισε Ρωσική βάση στην Συρία
-
Video8 ώρες πριν
Ισραήλ: Αν χτυπήσει πυρηνικά, αρχίζει η καταστροφή
-
Εξωτερική Πολιτική2 ημέρες πριν
Στο επίκεντρο η ελληνοαμερικανική συνεργασία σε συνάντηση του Μητσοτάκη με Αμερικανούς γερουσιαστές στα Χανιά
-
Αναλύσεις2 ημέρες πριν
Quo vadis κύριε Γεραπετρίτη;
-
Ιράν2 ημέρες πριν
Kίνηση υψηλού ρίσκου του Ισραήλ! Δεν αποκλείει χτύπημα στα πυρηνικά του Ιράν ο Νετανιάχου – Πότε θα χτυπήσει;
-
Γενικά θέματα2 ημέρες πριν
Μία νέα αρχή για το «Γεωπολιτικό»
-
Αστυνομία2 ημέρες πριν
Αποκάλυψη! Ειδικό λογικό ισραηλινής κατασκευής για μαζική αναγνώριση προσώπων αποκτά η ΕΛ.ΑΣ.