Ακολουθήστε μας

Απόψεις

Πέντε ερωτήματα των Ερντογάν-Τσαβούσογλου μετά τη συμφωνία οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών Ελλάδος-Ιταλίας

Δημοσιεύτηκε

4 έτη πριν

στις

Γράφει ο Χρήστος Γκουγκουρέλας

Η πρόσφατη Συμφωνία μεταξύ Ελλάδας και Ιταλίας περί οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών των δύο χωρών αποτελεί από μόνη της ένα ‘‘ιστορικό γεγονός’’. Η Ελλάδα θεωρείται ότι αναβάθμισε τον γεωπολιτικό της ρόλο στα τεκταινόμενα της Ανατ. Μεσογείου, κατέδειξε ότι μπορεί να δρα αποφασιστικά ως ενεργός ‘‘στρατηγικός παράγων’’ στην ευρύτερη περιοχή και ότι ως ‘‘εθνικό υποκείμενο του διεθνούς δικαίου’’ έχει τη βούληση και την ισχύ να επιδιώκει και να επιτυγχάνει καίριους διπλωματικούς στόχους.

Ωστόσο, πίσω από την ίδια την υπογραφή κάθε (διεθνούς) Συμφωνίας βρίσκεται πάντοτε η ουσία της, το νοηματικό και κανονιστικό περιεχόμενο των συμπεφωνηθέντων. Η εν λόγω, λοιπόν, Συμφωνία δεν είναι ολοκληρωτικά αναντίλεκτη ως προς τη σημασία της ουσίας της ή τις γεωπολιτικές παρενέργειές της, αναφορικά με τη θέση της Ελλάδας. Διαβάζοντάς την, ειδικά ο Τούρκος Πρόεδρος Erdogan και ο Τούρκος ΥΠΕΞ Cavusoglu, θα μπορούσαν, ήδη από το τωρινό χρονικό σημείο, να απευθύνουν προς την ελληνική πλευρά μερικά πολύ ενδιαφέροντα ερωτήματα:

Ερώτημα 1ο: Σύμφωνα με το άρθρο 121 της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS, 1982, που επικύρωσε η Ελλάδα με τον Ν. 2321/1995) τα νησιά έχουν χωρικά ύδατα, συνορεύουσα ζώνη, υφαλοκρηπίδα και αποκλειστική οικονομική ζώνη (ΑΟΖ), όπως και τα ηπειρωτικά εδάφη και, άρα, διαθέτουν ‘‘πλήρη επήρεια’’. Με βάση δε το άρθρο 3 της παραπάνω Σύμβασης (UNCLOS), κάθε κράτος έχει το δικαίωμα να καθορίσει το εύρος της χωρικής του θάλασσας (ήτοι τα χωρικά του ύδατα ή αιγιαλίτιδα ζώνη (territorial sea), το οποίο εύρος δεν πρέπει να υπερβαίνει τα δώδεκα ναυτικά μίλια (12 ν.μ.), μετρούμενα από τις γραμμές βάσεως του παράκτιου κράτους.

Στη Συμφωνία της με την Ιταλία, όμως, η Ελλάδα, σε αντίθεση με τις προβλέψεις της UNCLOS, δέχεται ‘‘μειωμένη επήρεια’’ των Διαπόντιων νήσων (επήρεια 11 νήσων μόνο στο 70%) και των Στροφάδων (επήρεια 2 νήσων μόνο στο 32% και 34%). Αν, επομένως, έχουν, και η Ελλάδα δέχεται να έχουν, ‘‘μειωμένη επήρεια’’ οι Οθωνοί, που έχουν έκταση 10,8 τ.χλμ και πληθυσμό (κατά την απογραφή του 2011) 393 κατοίκους, η Ερεικούσα που έχει έκταση 4,44 τ.χλμ και 496 κατοίκους και το Μαθράκι που έχει έκταση 3 τ.χλμ και 186 κατοίκους, τότε γιατί να μην έχει ‘‘μειωμένη επήρεια’’ και το Καστελόριζο (ή καθόλου επήρεια, όπως ισχυρίζονται και θέλουν οι Τούρκοι) το οποίο έχει έκταση 9,1 τ.χλμ  και 492 κατοίκους; Αν συνεπώς, πρόκειται να συνάπτονται διεθνείς συμφωνίες οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών, στις οποίες μπορεί να παραβλέπεται η πλήρης επήρεια των νησιών (έτσι όπως την ορίζει και αποδίδει το διεθνές δίκαιο), και να αποδίδεται σ’ αυτά, χάριν επιτεύξεως προσέγγισης των συμβαλλομένων μερών (των κρατών δηλαδή), μειωμένη επήρεια, πως μπορεί να θεμελιωθεί δογματικώς, νομικώς και διπλωματικώς μια άρνηση της Ελλάδας στο να δοθεί μειωμένη ή και καθόλου επήρεια στο Καστελόριζο; Περαιτέρω, υπ’ αυτό το πρίσμα, οι δηλώσεις του Έλληνα ΥΠΕΞ, κ. Δένδια, για το Καστελόριζο (https://www.tanea.gr/2020/06/14/politics/government/dendias-to-kastelorizo-exei-dikaioma-se-aoz-kai-yfalokripida/), ότι τούτο έχει ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα, πώς μπορεί να ερμηνεύονται; Ότι η εν λόγω νήσος έχει ‘‘πλήρη ή μειωμένη επήρεια’’ θαλασσίων ζωνών; Αν, επιπροσθέτως, δεν αποδοθεί επήρεια στο Καστελόριζο, τότε η Ελλάδα έχει κοινά σύνορα ΑΟΖ με την Κύπρο;

Η ελληνική πλευρά ισχυρίζεται ότι η Συμφωνία οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών με την Ιταλία έχει ως βάση τη Συμφωνία οριοθέτησης υφαλοκρηπίδας μεταξύ των δύο χωρών, που υπογράφηκε το 1977, δηλαδή πριν την υπογραφή της Διεθνούς Σύμβασης του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS), που υπογράφηκε το 1982 (Σύμβαση του Montego Bay), και γι’ αυτό δικαιολογείται η διαφοροποίηση στον βαθμό επήρειας των νήσων. Επί τούτου, ο Ευάγγελος Βενιζέλος (στο άρθρο του ‘‘Οριοθετήσεις’’) επιχειρηματολογεί: ‘‘Οι αποκλίσεις (εννοεί από το διεθνές δίκαιο) γίνονται σεβαστές από την Ελλάδα στο πλαίσιο της αρχής pacta sunt servanda (τα συμπεφωνημένα πρέπει να τηρούνται’’), μεταξύ μάλιστα χωρών φίλων και εταίρων στην Ε.Ε., αλλά η Ελλάδα θεωρεί τους κανόνες αυτούς της μέσης γραμμής και της πλήρους επήρειας των νησιών ως ισχύοντες κατά το διεθνές δίκαιο.’’.

Eρώτημα 2ο: Με βάση τους ‘‘γεωγραφικούς υπολογισμούς’’ της Τουρκίας, προκειμένου να επιτευχθεί ‘‘κοινό θαλάσσιο όριο’’, μόλις 29,7 χλμ, μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης, στο πλαίσιο υπογραφής του τουρκο-λιβυκού συμφώνου περί καθορισμού ΑΟΖ, η Κρήτη έχει ‘‘περιορισμένη επήρεια’’, ενώ η Ρόδος, η Κάσος και η Κάρπαθος την ‘‘ελάχιστη δυνατή’’. Η Ελλάδα, συνεπώς, που δέχεται ‘‘μειωμένη’’ επήρεια των νησιών της (Διαπόντιων και Στροφάδων) στη Συμφωνία της με την Ιταλία, γιατί να μην δεχθεί και τη ‘‘μη πλήρη επήρεια’’ που αποδίδει σε Κρήτη, Ρόδο, Κάσο και Κάρπαθο το τουρκολιβυκό Σύμφωνο;

Ο Ευάγγελος Βενιζέλος (πρώην ΥΠΕΞ μας), που σήμερα δικαιολογεί τις … ‘‘αποκλίσεις (στην ελληνοϊταλική συμφωνία) στο πλαίσιο της αρχής pacta sunt servanda’’, ήταν ‘‘καταπέλτης’’ τον Νοέμβριο του 2018 (στο άρθρο ‘‘Κύματι θαλάσσης’’): ‘‘Όμως η αποδοχή της μερικής επήρειας των νησιών σε αιγιαλίτιδα ζώνη (στα χωρικά ύδατα δηλ.) ενισχύει, όπως είπαμε, την τουρκική επιχειρηματολογία για μειωμένη επήρεια των νησιών σε άλλες θαλάσσιες ζώνες, όπως η υφαλοκρηπίδα και η ΑΟΖ. Αυτό έχει σημασία πρωτίστως για την Ανατ. Μεσόγειο, για το συγκρότημα της Μεγίστης (του Καστελόριζου δηλ.), ενδεχομένως όμως ακόμη και για την Κρήτη!’’.

Ερώτημα 3ο: Αν όμως μπορεί να παρακάμπτονται στον παρόντα χρόνο (σχεδόν 40 χρόνια από την εισαγωγή του διεθνούς δικαίου της θάλασσας, ήτοι από τη γνωστή σύμβαση του Montego Bay, που υπογράφηκε το 1982) βασικές προβλέψεις του διεθνούς δικαίου (πλήρης επήρεια νησιών,  χωρικά ύδατα μέχρι 12 ν.μ.) προκειμένου να διασώζεται η συμβατική συνέπεια των συμβαλλομένων κρατών σε μεταξύ τους συμφωνίες προ του 1982,  υπό την έννοια ότι τα κράτη τήρησαν αυτά που αρχικά (το 1977) συμφώνησαν έστω και μετά την εισαγωγή του διεθνούς δικαίου της θάλασσας (το 1982), τότε γιατί να μην παρακάμπτεται το διεθνές δίκαιο προς συμμόρφωση και επίδειξη συνέπειας σ’ αυτά που έλεγε η Ελλάδα πριν τη σύμβαση του 1982; Γιατί δηλαδή να αξιώνει η Ελλάδα να εφαρμόζονται όλα αυτά που έχει δικαίωμα να επικαλείται από το 1982 και μετά (χωρικά ύδατα μέχρι τα 12 ν.μ) και να μην εμμείνει, προς συμμόρφωση και επίδειξη συνέπειας, σ’ αυτά που υποστήριζε πριν από το 1982 (όπως συνέβη στην συμφωνία που υπέγραψαν οι κ.κ. Δένδιας και Di Maio); Δηλαδή γιατί τα χωρικά ύδατα να μην έχουν 3 ν.μ. εύρος, όπως έλεγε η Ελλάδα το 1958 ή έστω γιατί να μην έχουν 6 ν.μ. εύρος όπως έλεγε η Ελλάδα το 1960 και, αντιθέτως, να θέλει (η Ελλάδα) τα χωρικά ύδατά της να φτάνουν έως και τα 12 ν.μ.; Γιατί, επομένως, η Ελλάδα, αν σέβεται το διεθνές δίκαιο και θέλει σε κάθε περίπτωση την εφαρμογή του, δεν ζήτησε επαναδιαπραγμάτευση της οριοθετικής γραμμής με τους Ιταλούς επί τη βάσει όχι όσων είχε συμφωνήσει το 1977 με αυτούς, αλλά επί τη βάσει του διεθνούς δικαίου της θάλασσας, όπως ισχύει σήμερα (2020);

Ερώτημα 4: Η Ελλάδα, παρόλο που είναι υποστηρικτής και ‘‘θερμός θιασώτης’’ του διεθνούς δικαίου (χωρικά ύδατα μέχρι τα 12 ν.μ.), δέχθηκε στην πρόσφατη Συμφωνία με την Ιταλία να έχει η Ιταλία χωρικά ύδατα εύρους 12 ν.μ., όμως να παραμείνουν τα δικά της χωρικά ύδατά στα 6 ν. μ. (έτσι όπως είχε συμφωνήσει το 1977) και επιφυλάχθηκε κάποια στιγμή να τα επεκτείνει εκεί που το διεθνές δίκαιο ορίζει ως απώτατο όριο στα (12 ν.μ.), ασκώντας τη λεγόμενη στη διεθνή διπλωματία reservatio iuris (επιφύλαξη χώρας σε κείμενο διεθνούς συνθήκης που συνυπογράφει, αρ. 2§1 περιπτ. δ. της Σύμβασης της Βιέννης για το Δίκαιο των Διεθνών Συνθηκών). Ούτε, όμως, από την υπογραφή της συμφωνίας Δένδια – Di Maio και μετά, ούτε και όταν η Ελλάδα (στο μέλλον) θα επεκτείνει (αν και όταν επεκτείνει) τα χωρικά της ύδατα στα 12 ν.μ., δεν θα θιγεί το δικαίωμα των Ιταλών αλιέων να αλιεύουν σε θαλάσσια ύδατα μέχρι και 6 ν.μ. από τις ελληνικές ακτές, να αλιεύουν δηλαδή σε περιοχές εντός των αποδιδόμενων από το διεθνές δίκαιο ως χωρικών υδάτων της Ελλάδας!

Στα χωρικά του ύδατα, με βάση το άρθρο 2 της Σύμβασης του Montego Bay (1982), κάθε κράτος ασκεί εθνική κυριαρχία (sovereignty). Γιατί, όμως, η Ελλάδα εκχωρεί ‘‘δικαιώματα χρήσης’’ είτε επί υπαρκτών, είτε θεωρητικών, είτε μελλούμενων χωρικών της υδάτων της στην Ιταλία, επί των οποίων ασκεί είτε πραγματικώς, είτε θεωρητικώς είτε θα ασκήσει στο μέλλον εθνική κυριαρχία; Πως ονομάζεται νομικά αυτή η ‘‘εκχώρηση’’ που συμπεριλαμβάνεται στη Συμφωνία με την Ιταλία; Είναι κάτι σαν ένα ‘‘οιονεί χρησιδάνειο’’ εθνικά κυριαρχικού χώρου προς χάριν των Ιταλών αλιέων (και αυτό μόνο και μόνο για να υπογραφεί η πρόσφατη συμφωνία με τους Ιταλούς); Προβλέπει όμως το διεθνές δίκαιο, που η Ελλάδα λέει ότι επιζητεί την αυστηρή και απαρέγκλιτη τήρησή του, τέτοια ‘‘οιονεί χρησιδάνεια εθνικά κυριαρχικού χώρου’’; Γιατί, επί το απλούστερον, η Ελλάδα, για τον θαλάσσιο χώρο από τα 6 έως τα 12 ν.μ., δεν σύναψε με τους Ιταλούς ή δεν προσπάθησε να συνάψει, εμπορική συμφωνία εκμετάλλευσης του εθνικά κυριαρχικού της χώρου, έτσι ώστε να μη φαίνεται ότι ‘‘ανέχεται’’ ή και ‘‘εκχωρεί’’ (μελλοντικά ) κυριαρχικό της χώρο σε τρίτους – ιδιώτες (Ιταλούς αλιείς); Κατά τα ως άνω, είναι, συνεπώς, συμβατό με τη διεθνή νομιμότητα να αλιεύουν και οι Τούρκοι αλιείς μέχρι και σε απόσταση 6 ν.μ. από τις γραμμές βάσης των ελληνικών ακτογραμμών;

Ερώτημα 5ο: Η Τουρκία έχει χωρικά ύδατα εύρους 12 ν.μ. στον Εύξεινο Πόντο με βάση τις συμφωνίες οριοθέτησης που έχει υπογράψει με τη Βουλγαρία, την  Ουκρανία και την τότε ΕΣΣΔ (σήμερα Ρωσία), όπως επίσης και χωρικά ύδατα 12 ν.μ. στην Ανατολική Μεσόγειο (από την περιοχή της Αττάλειας και ανατολικά). Δεν διαθέτει, όμως, χωρικά ύδατα εύρους 12 ν.μ. στο Αιγαίο και τη λοιπή Ανατ. Μεσόγειο και μάλιστα ‘‘απαγορεύει’’ υπό την απειλή του ‘‘casus belli’’ και στην Ελλάδα να έχει, αυτοπεριοριζόμενη και περιορίζοντας και την Ελλάδα στα χωρικά ύδατα των 6 ν.μ. στο Αιγαίο και την λοιπή Ανατ. Μεσόγειο, διότι, όπως ισχυρίζεται (η Τουρκία), στο Αιγαίο και τη λοιπή Ανατ. Μεσόγειο ισχύουν οι ‘‘ειδικές περιστάσεις’’ (relevant or special circumstances), που θεμελιώνονται στη  φύση του Αιγαίου και της Μεσογείου ως ‘‘ημίκλειστης θάλασσας’’ (semi enclosed sea).

Συνεπώς, αν η Ελλάδα ‘‘μεταφέρει’’ κάποια στιγμή στο μέλλον, όπως επιφυλάχθηκε στην ελληνοϊταλική Συμφωνία, τα χωρικά της ύδατα στα 12 ν.μ. στην οριοθέτηση με την Ιταλία και κάνει το ίδιο κάποτε και με την Αλβανία, τότε το γεγονός ότι θα ‘‘κρατά’’ στα 6 ν.μ. τα χωρικά ύδατα επί των οριοθετήσεων των θαλασσίων ζωνών με την Τουρκία, θα σημαίνει (όπως έγραψε στο άρθρο του ‘‘Κύματι θαλάσσης ο Ε. Βενιζέλος) ότι δέχεται de facto ότι το Αιγαίο και η λοιπή Ανατ. Μεσόγειος είναι όντως μια ‘‘ημίκλειστη θάλασσα’’, όπου επικρατούν ‘‘ειδικές περιστάσεις, οι οποίες παραμερίζουν και απαλείφουν τις κομβικές προβλέψεις του διεθνούς δικαίου;

Όλα τα παραπάνω ερωτήματα (των Erdogan και Cavusoglu), λοιπόν, πιθανώς και κάποια άλλα, που μάλλον θα ‘‘τα βρούμε μπροστά μας’’ στο άμεσο ή απώτερο μέλλον, καταδεικνύουν ότι η συναφθείσα Συμφωνία Ελλάδας-Ιταλίας παράγει ένα εξαιρετικά ‘‘περίπλοκο επεκτατικό αποτέλεσμα’’ από γεωπολιτικής απόψεως.

Καταδεικνύουν ταυτόχρονα, όμως, κατά την προσωπική μου αντίληψη, και την ανάγκη αξιοποίησης από την ελληνική διπλωματία του βάθους του Χρόνου (όπως έγραψα στο πρόσφατο άρθρο μου με τίτλο ‘‘Το γεωπολιτικό δυναμικό στις ελληνοτουρκικές σχέσεις και οι επιλογές της Ελλάδας’’). Η αξιοποίηση αυτή δεν συνταυτίζεται με την αδράνεια ούτε σημαίνει  ότι η Ελλάδα μπορεί και έχει την πολυτέλεια ή της είναι ‘‘στρατηγικά συμφέρον’’ και ‘‘διπλωματικά λυσιτελές’’ να τελεί εν υπνώσει. Κάθε άλλο μάλιστα: Σε ένα τρομερά υπερκινητικό περιφερειακό περιβάλλον, όπου αλληλοπλέκονται,  αλληλοεξαρτώνται και αλληλοεπενεργούν μεταξύ τους από συμμαχικές ή έστω συμπλέουσες μέχρι αντιθετικές ή απλά ετερόκλητες γεωπολιτικές δυναμικές, εκ των πραγμάτων δεν γίνεται μια χώρα να είναι άπραγη και μοιρολατρικά ανενεργός.

Από την άλλη, όμως, η δεδομένη κινητικότητα που πρέπει να χαρακτηρίζει τον κεντρικό σχεδιασμό της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής δεν σημαίνει ότι η Ελλάδα πρέπει να πιέζεται από τον Χρόνο ή πολύ περισσότερο να πιέζει η ίδια τον Χρόνο προκειμένου να επέλθουν καταληκτικά αποτελέσματα, συμφωνίες σίγουρα με συμβιβασμούς αλλά με όποιο κόστος και (έστω και πρόωρες) ‘‘στεγανοποιήσεις’’ διεθνών σχέσεων.

Τον Ιούνιο του 2020 υπογράφηκε η συμφωνία περί θαλασσίων ζωνών με την Ιταλία, συμφωνία η οποία εκλαμβάνεται (από πολλούς) ως μια εξαιρετικής σημασίας πρωτοβουλία ευρύτερου γεωοικονομικού χαρακτήρα, αλλά αφήνει πίσω της (κακά τα ψέματα) τουλάχιστον τα άνω καυτά και σημαντικά, και όχι επουσιώδη και ελλιποβαρή, ερωτήματα (και δη  ερωτήματα που μπορούν πλέον ανά πάσα στιγμή να μας θέτουν όχι μόνο οι κ. Ερντογάν και Τσαβούσογλου, αλλά και οι φυσικοί συνεχιστές τους)…    

Δύο χρόνια πριν, τον Ιούνιο του 2018, ωσάν να πίεζε αφόρητα  και ασφυκτικά ο Χρόνος, ωσάν να μην υπήρχε ‘‘αύριο’’, η Ελλάδα υπέγραψε την… ‘‘ιστορική’’ (και αλησμόνητη, τουλάχιστον για εμάς, τους Μακεδόνες) Συμφωνία των Πρεσπών. Ο τότε Έλληνας Πρωθυπουργός είτε επειδή νόμιζε ότι θα τον ‘‘ηρωοποιήσει’’ η Ιστορία ως ηγέτη των ιστορικών πρωτοβουλιών και αποφάσεων, είτε επειδή τον διέτρεχαν ιδεοληπτικές και πολιτικά ‘‘αταβιστικές’’ εμμονές, είτε επειδή έτσι επιθυμούσε ο ‘‘ξένος παράγοντας’’, μας οδήγησε σε μια Συμφωνία που είναι και θα γραφεί στην Ιστορία ως ‘‘μείζων εθνική ήττα’’, άσχετα αν σήμερα η… ‘‘θετικότητα’’ αυτής δεν ‘‘αμφισβητείται’’ σχεδόν από το σύνολο των πολιτικών δυνάμεων του Τόπου.

Η εξωτερική μας πολιτική, επομένως, πρέπει να αποκτήσει βάθος χρόνου με καλά προσδιορισμένη την έννοια και κυρίως την ουσία του εθνικού συμφέροντος. Η ‘‘υπερβατικότητα’’ του τουρκικού περιφερειακού δόγματος, τα ζητούμενα της ενεργειακής ασφάλειας της περιοχής και ο δεδηλωμένος στόχος των Αμερικανών για απεξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο, τα ‘‘στρατόπεδα’’ πολιτικής και θρησκευτικής διαπάλης του Ισλαμικού Κόσμου, ο διαπεριφερειακός συσχετισμός δυνάμεων και το πολυπλόκαμο πεδίο των γεωστρατηγημάτων στην Ανατ. Μεσόγειο απαιτούν αντιμετώπιση με χρονικό βάθος, στο οποίο ‘‘όπλα’’ μας είναι η ετοιμότητα και οξυδέρκεια, ο ελιγμός και η δημιουργική διπλωματία και όχι πάντως η βιασύνη και η προπέτεια.

Κατερίνη, 18/6/2020

ΧΡΗΣΤΟΣ ΓΚΟΥΓΚΟΥΡΕΛΑΣ

ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ

LLM IN INTERNATIONAL COMMERCIAL LAW

LLM IN EUROPEAN LAW

Cer. LSE in Business, International

Relations and the political science

Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις που αφορούν τα εθνικά θέματα, τις διεθνείς σχέσεις, την εξωτερική πολιτική, τα ελληνοτουρκικά και την εθνική άμυνα.

Σχετικά θέματα
Συνέχεια ανάγνωσης

Αιγαίο

“Συμφωνία – ΑΙΧΜΑΛΩΣΙΑΣ – των Αθηνών”!

Δημοσιεύτηκε

6 μήνες πριν

στις

12 Απριλίου 2024

από τον

Η Τoυρκία κατήγγειλε την Ελλάδα για την πρόθεση της Αθήνας να ανακηρύξει δύο θαλάσσια πάρκα (ανεμογεννητριών)!
Και φτάσαμε στο σημείο η Τουρκία να κατηγορεί την Ελλάδα, ότι προσπαθεί να δημιουργήσει «τετελεσμένα» – η Ελλάδα! – σε θαλάσσιες περιοχές που αποτελούν «ανοιχτές διαφορές» μεταξύ των δύο κρατών…
Να σημειωθεί ότι από τα δύο αυτά πάρκα το ένα βρίσκεται στο… Ιόνιο (όπου δεν υπάρχει, ούτε μπορεί να υπάρξει οποιαδήποτε «ανοιχτή διαφορά» με την Τουρκία), ενώ το άλλο βρίσκεται στο Αιγαίο, και εκτείνεται από δυτικά της Μήλου ως τη Νίσυρο, δηλαδή εντεύθεν της μέσης γραμμής του Αιγαίου!
Κι όλα αυτά, ενώ έχουμε υπογράψει, πριν τέσσερις μήνες υποτίθεται, «Συμφωνία περί Φιλίας» με την Τουρκία, την περιβόητη η «Συμφωνία των Αθηνών»!
Την οποία τώρα μας καταγγέλλουν ότι την «παραβιάζουμε», λέει!
Πώς είναι δυνατόν να “παραβιάζουμε” μια Συμφωνία που ΔΕΝ είναι “δεσμευτική”; Για τίποτα και κανένα από τα δύο μέρη;
* Πρώτον να σημειώσουμε ότι «τετελεσμένα» (fait accompli, στη διπλωματική γλώσσα) ονομάζονται πρωτοβουλίες ενός κράτους που ξεπερνούν τα όρια δικαιοδοσίας της κυριαρχίας του ή των κυριαρχικών του δικαιωμάτων, και επιβάλλονται χωρίς προηγούμενες διαπραγματεύσεις με άλλα «ενδιαφερόμενα» κράτη…
Η δημιουργία αιολικών πάρκων μέσα στην ελληνική αιγιαλίτιδα ζώνη ή μέσα σε θαλάσσιες ζώνες ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων – και μάλιστα σε περιοχές στις οποίες κανένα άλλο κράτος δεν μπορεί να διεκδικήσει κυριαρχικά δικαιώματα – ΔΕΝ είναι πολιτική “επιβολής τετελεσμένων»!
Είναι άσκηση κυριαρχίας ή άσκηση κυριαρχικών δικαιωμάτων.
Για την οποία δεν οφείλει να διαβουλευτεί με κανένα άλλο κράτος…
Αντίθετα, «τετελεσμένα» έχουμε όταν η Τουρκία κηρύσσει την «Γαλάζια Πατρίδα» και καταπατά κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας σε συμφωνία με την «κυβέρνηση» της Λιβύης (Τουρκολυβικό μνημόνιο) παραβιάζοντας το Δίκαιο της Θάλασσας. Και μάλιστα με τρόπο ώστε τελικά, τη “Συμφωνία” αυτή, ΔΕΝ την αναγνωρίζει κανένα άλλο κράτος!
ΟΥΤΕ καν το Κοινοβούλιο της Λιβύης!
ΟΥΤΕ το Ανώτατο Δικαστήριο της Λιβύης…
Έχουμε λοιπόν, μια χώρα – την Τουρκία – που επιβάλλει η ίδια «τετελεσμένα» σε βάρος μας, να κατηγορεί… εμάς, ότι εμείς προσπαθούμε, λέει, να επιβάλλουμε “τετελεσμένα” σε περιοχές που έτσι κι αλλιώς είναι δικές μας ή δικής μας δικαιοδοσίας…
Και πάντως, περιοχές όπου εκείνοι δεν έχουν κανένα λόγο.
* Αυτά παθαίνουν όσοι υπογράφουν «Συμφωνίες περί Φιλίας» με γείτονες τους που επιβάλλουν τετελεσμένα σε βάρος τους. Τελικά έρχονται οι… «φίλοι» μας και κατηγορούν εμάς ότι εμείς επιβάλλουμε τετελεσμένα σε βάρος τους, πάνω στα δικά μας!
Εκεί που μας χρώσταγαν μας παίρνουν και το βόδι…
Αυτά παθαίνουν όσοι βιάζονται να υπογράψουν «Συμφωνίας περι Φιλίας» χωρίς προηγουμένως να απαιτήσουν την άρση των τετελεσμένων του αντιπάλου.
Ουσιαστικά έρχονται οι Τούρκοι και ασκούν βέτο σε οποιαδήποτε ελληνική απόφαση στις θαλάσσιες περιοχές της Ελλάδας. Παντού!
* Στην αρχή με τη λεγόμενη “Συμφωνία των Αθηνών” “ξεπλύναμε” την Τουρκία – αφού η διεθνής κοινότητα διαπίστωσε ότι διακηρύσσουμε τη «φιλία» μας με χώρα που δημιουργεί τετελεσμένα σε βάρος μας! Άρα διαμηνύσαμε στη διεθνή κοινότητα, να ΜΗ αντιμετωπίζει την Τουρκία ως “αναθεωρητική δύναμη” ή ως “επιθετική χώρα”!
Και τώρα διαπιστώνουμε ότι η ΜΗ δεσμευτική αυτή Συμφωνία μας δένει τα χέρια παντού (κατά της ερμηνεία της Άγκυρας), ακόμα και πάνω στις ζώνες των αδιαμφισβήτητα δικών μας κυριαρχικών δικαιωμάτων!
Αν αυτό δεν είναι ΑΠΟΤΥΧΙΑ εξωτερικής Πολιτικής, τι είναι;
* Υπάρχει και συνέχεια όμως: Η Ελλάδα «απάντησε» εμμέσως ότι το θέμα δεν είναι «διμερές», είναι… “Ευρωπαϊκό”, λέει, αφού με τα Αιολικά θαλάσσια πάρκα (τα οποία θα χρηματοδοτήσει το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης) η Ελλάδα εφαρμόζει την Ευρωπαϊκή Περιβαλλοντική Πολιτική για την «Πράσινη Μετάβαση».
Η αλλιώς: Τρία πουλάκια κάθονταν και μάσαγαν τομπάκο!
— Πρώτον η υπεράσπιση της εθνικής κυριαρχίας και των εθνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων είναι ΠΡΩΤΙΣΤΩΣ εθνικό θέμα για κάθε χώρα μέλος της Ένωσης.
Οι θεσμοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης ΔΕΝ έχουν «υποχρέωση» ΟΥΤΕ «αυτόματη δικαιοδοσία» να υπερασπιστούν την κυριαρχία ή τα κυριαρχικά δικαιώματα ενός κράτους-μέλους, όταν απειλούνται από ένα γειτονικό ΜΗ μέλος της Ένωσης.
Αν, όμως, η χώρα-μέλος που θίγεται διαμαρτυρηθεί και αντιδράσει στα «τετελεσμένα» του «καταπατητή», τότε η Ενωμένη Ευρώπη έχει την υποχρέωση να συμπαρασταθεί στο κράτος-μέλος. Και η «συμπαράσταση» αυτή δεν είναι «αυτόματη», είναι συνήθως κατόπιν πολλών «διαβουλεύσεων» μεταξύ των υπολοίπων κρατών-μελών, και πάντως πουθενά δεν προβλέπεται έμπρακτη ή, πολύ περισσότερο, στρατιωτική συμπαράσταση.
Όπως στην περίπτωση του Τουρκολυβικού μνημονίου – που θίγει ανοιχτά την Ελλάδα – η Ευρωπαϊκή Ένωση δήλωσε τελικά ότι ΔΕΝ το θεωρεί «νόμιμο» (γιατί δεν είναι), αλλά πέραν αυτού ΔΕΝ έκανε τίποτα για να το ακυρώσει.
Και στους δύο κύκλους διεθνών διαπραγματεύσεων για το Λιβυκό, η Τουρκία κλήθηκε να συμμετάσχει, ενώ την Ελλάδα, που ευθέως θίγεται από το Τουρκολυβικό Μνημόνιο οι ευρωπαίοι εταίροι ΔΕΝ την προσκάλεσαν καν…
Συνεπώς, όταν θίγονται τα κυριαρχικά μας δικαιώματα, το πρόβλημα είναι πρωτίστως ΔΙΚΟ μας! Κι αν αντιδράσουμε σοβαρά, ίσως μπορούμε να περιμένουμε κάποιου είδους «συμπεράσταση» από τους εταίρους μας. Αλλά, αν δεν αντιδράσουμε και απλώς “μεταθέσουμε την ευθύνη” στους εταίρους μας, αυτοί ΔΕΝ πρόκεται να αντιδράσουν!
Όπως φαίνεται, έχουμε βρει ένα τρόπο, ευσχήμως, να απεμπολήσουμε τα κυριαρχικά μας δικαιώματα.
— Όσον αφορά την «Πράσινη Μετάβαση», οι Τούρκοι δεν λένε να ΜΗ γίνουν αιολικά πάρκα. Απλώς επιμένουν ότι θα πρέπει η Ελλάδα να διαπραγματευθεί προηγουμένως μαζί τους το ποιός θα έχει την εκμετάλλευσή τους, ακόμα κι αν ανήκουν σε περιοχές (δυτικά της Μήλου – στη Φαλκονέρα – δηλαδή απέναντι από τις ακτές της Πελοποννήσου) όπου ουδείς αμφισβήτησε ποτέ την Ελληνική δικαιοδοσία.
Και δημιουργούν προηγούμενο, για να τους “χρωστάμε”!
Δηλαδή για να μας πούν αύριο, ότι εντάξει, δεχθήκαμε να ασκήσετε τα δικά σας κυριαρχικά δικαιώματα… έξω από τις ακτές της Πελοποννήσου, τώρα κι εσείς πρέπει να δεχθείτε ότι κι εμείς θα ασκήσουμε κυριαχικά δικαιώματα (που το Διεθνές Δίκαιο ΔΕΝ τους τα αναγνωρίζει) γύρω από τα Ελληνικά νησιά στο Ανατολικό Αιγαίο, ή ανατολικά της Κρήτης ή νοτίως του Καστελλόριζου. Όπου όλοι οι διεθνείς Χάρτες οι οποίοι αποτυπώνουν το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας προβλέπουν ότι ισχύει η Ελληνική Δικαιοδοσία.
Μ’ άλλα λόγια, μας λένε να μοιράσουν μαζί μας… τα δικά μας! Να μας αφήσουν κάποιο μέρος των δικών μας, κι ύστερα εμείς να δεχθούμε να καταπατήσουν όλα τα υπόλοιπα – επίσης ΔΙΚΑ μας!
Εκεί οδηγεί, μεταξύ πολλών άλλων, και η «Συμφωνία των Αθηνών», που μόλις προ τετραμήνου υπογράψαμε!
Αυτό ΔΕΝ ονομάζεται «Πολιτική αρχών». Αυτό ονομάζεται ΜΗ Πολιτική!
Ή ΠΑΡΑΙΤΗΣΗ από την (Εξωτερική) Πολιτική…
Η Πολιτική δεν αφορά ποιες «αρχές» θα διακηρύσσουμε διεθνώς. Αλλά πώς προασπιζόμαστε τα εθνικά μας συμφέροντα.
Αν υποστηρίζουμε τις σωστές «αρχές», αλλά όταν απειλούμαστε μεταθέτουμε την ευθύνη σε άλλους, τότε απλώς ΔΕΝ έχουμε Πολιτική…

Ως γνωστόν, με ευχές και με “αρχές”… δεν βάφονται αυγά!

* Κάποιοι δικοί μας μιλούν για “αποκλιμάκωση” ως μόνιμη επιδίωξη της Εξωτερικής μας Πολιτικής.
Η “αποκλιμάκωση” είναι ένας στιγμιαίος χειρισμός, σε μια κρίσιμη στιγμή. ΔΕΝ είναι “Πολιτική”.
Αν διακηρύσσεις ότι επιδιώκεις μονίμως την “αποκλιμάκωση”, ουσιαστικά παρακινείς τους απέναντι να κλιμακώνουν συνεχώς εναντίον σου, ώστε εσύ να “αποκλιμακώνεις” υποχωρώντας – κι έτσι να κερδίζουν σε βάρος σου χωρίς να ρίχνουν σφαίρα και χωρίς να διακινδυνεύουν το παραμικρό! Με διαρκείς εκφοβισμούς σε βάρος σου, χωρίς ρίσκο (by fright, not by fight).
* Οι δικοί μας μιλάνε ακόμα για “εξομάλυνση” των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Ως μόνιμη πολιτική επιδίωξη.
Μπορεί να υπάρχει “εξομάλυνση” με μια Τουρκία που διεκδικεί όλο και περισσότερο και συνεχώς κλιμακώνει τις έμπρακτες προκλήσεις της και τα τετελεσμένα της σε βάρος μας;
Το ζητούμενο της Ελληνικής Εξωτερικής Πολιτικής είναι ΠΩΣ θα εξουδετερώσουμε την τουρκική προκλητικότητα και τον τουρκικό αναθεωρητισμό, όχι πώς θα… “εξομαλύνουμε” τις σχέσεις μας με τον τουρκικό “αναθεωρητισμό”.
* Και το πιο γελοίο απ’ όλα είναι όταν προσπαθούμε εμείς, εδώ, στην Ελλάδα, να “δικαιολογήσουμε” τις τωρινές τουρκικές προκλήσεις, αποδίδοντάς τις στους εσωτερικούς πολιτικούς ανταγωνισμούς μέσα στην Τουρκία.
Δηλαδή, λένε κάποιοι δικοί μας, μη δίνετε σημασία και μη “τσιμπάτε”, δεν τα εννοούν αυτά οι Τούρκοι. Τα λένε μόνο για εσωτερική κατανάλωση…
— Πριν τις πρόσφατες αυτοδιοικητικές εκλογές, μας έλεγαν ότι οι ΝΟΤΑΜ που έβγαιναν για την αποστρατιωτκοποίηση των νησιών μας ήταν προεκλογικό πυροτέχνημα γιατί ανέβαινε η υποψηφιότητα Ιμάμογλου…
— Μετά τις εκλογές, μας λένε πως οι ενστάσεις της Τουρκίας για τα αιολικά πάρκα έξω από τη Μήλο, οφείλονται στο ότι έχασε ο Ερντογάν τις αυτοδιοικητικές εκλογές (τις οποίες είχε χάσει και πριν τέσσερα χρόνια, επίσης)…
Γενικώς αν τους πιστέψουμε, τίποτα απ’ όλα αυτά δεν τα “εννοεί” η Τουρκία. Όλα τα κάνει για “εσωτερικούς λόγους”, λέει…
Εκείνο που τους διαφεύγει είναι ότι και το βασικό κόμμα της Αντιπολίτευσης στην Τουρκία, το Ρεπουμπλικανικό, είναι εξ ίσου προκλητικό και επιθετικό έναντι της Ελλάδας. Όπως και το άλλο κόμμα της Αντιπολίτευσης, το λεγόμενο “Καλό Κόμμα”…
Συνεπώς η επιθετικότητα κατά της Ελλάδας είναι ΚΟΙΝΟ σημείο σύγκλισης ανάμεσα στην κυβέρνηση Ερντογάν και στην Αντιπολίτευσή του.
Κι εμείς εδώ καθησυχάζουμε εαυτούς και αλλήλους, ότι όλες αυτές οι δηλώσεις γίνονται “για εσωτερικούς λόγους”, λέει, και να μην τις παίρνουμε στα σοβαρά…
Οι επιθετικές δηλώσεις κατά της Ελλάδας, απ’ ΟΛΟΚΛΗΡΗ την πολιτική ηγεσία της χώρας, διαμορφώνουν τις προσδοκίες του Τουρκικού λαού και την μακροχρόνια Πολιτική της χώρας απέναντί μας.
Αντίθετα η υποβάθμιση και η αγνόησή τους, εκ μέρους της δικής μας ηγεσίας, απλώς δείχνει ότι εμείς ΔΕΝ έχουμε καμία απολύτως πολιτική απέναντι στην Τουρκία.
Τώρα μάλιστα συρόμαστε και στην αιχμαλωσία.
Διότι όταν εν ονόματι μιας ΜΗ δεσμευτικής “Συμφωνίας περί Φιλίας”, η Τουρκία διατυπώνει ενστάσεις για αιολικά πάρκα έξω από τις ακτές της Πελοποννήσου, αυτό σημαίνει ότι έχουμε σιωπηλώς αποδεχθεί να ΜΗΝ κάνουμε απολύτως τίποτα, οπουδήποτε, αν δεν τους ρωτήσουμε. Αν δεν πάρουμε την άδειά τους.
Για να εκμεταλλευτούμε τα δικά μας πρέπει να τους παραχωρήσουμε κάποια άλλα – επίσης δικά μας – κάπου αλλού.
Αυτό δεν είναι Συμφωνία περί Φιλίας. Είναι εύσχημη Συνθηκολόγηση.
Αυτό δεν είναι “Συμφωνία των Αθηνών”.
Είναι μάλλον, Συμφωνία ΑΙΧΜΑΛΩΣΙΑΣ των Αθηνών…

Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις που αφορούν τα εθνικά θέματα, τις διεθνείς σχέσεις, την εξωτερική πολιτική, τα ελληνοτουρκικά και την εθνική άμυνα.

Συνέχεια ανάγνωσης

Απόψεις

Παρακμή της Θεσσαλονίκης και Αθηνοκεντρισμός! Η αλήθεια με αριθμούς

Δημοσιεύτηκε

9 μήνες πριν

στις

15 Ιανουαρίου 2024

από τον

του Γιώργου Μιχαηλίδη*

Aπό τη μία πλευρά: η χώρα της χρονιάς, η πρωταθλήτρια της Ευρώπης, το μεγαλύτερο έργο αστικής ανάπλασης στην Ευρώπη. Από την άλλη: η Θεσσαλονίκη της παρακμής, η φραπεδούπολη, η φωλιά της αντιδραστικής συντήρησης και η επιτομή της μιζέριας. Παράλληλα, η μόνιμη συμβουλή: όχι εύκολες καταγγελίες, να αναλάβετε πρωτοβουλίες. Τί ισχύει τελικά και γιατί; φταίει η κρίση για την παρακμή της Θεσσαλονίκης; φταίει η Αθήνα; φταίει η ανεπάρκεια των Θεσσαλονικέων; Αν προχωρήσουν δέκα big projects θα αλλάξει η εικόνα της και η δυναμική της πόλης; Γιατί δεν έγινε Μιλάνο, Βαρκελώνη ή έστω Σμύρνη;

Η σίγουρη απάντηση είναι ότι, πέρα από τις αδυναμίες του τοπικού πολιτικού, οικονομικού και πολιτιστικού συστήματος (που και αυτές έχουν κάθε άλλο παρά απλή εξήγηση), έχει διαμορφωθεί τα τελευταία εικοσιπέντε χρόνια ένα συγκεκριμένο οικονομικό υπόστρωμα που σταθερά ορίζει την πόλη ως ένα παρακμάζον, δευτερεύον, σχεδόν μόνο καταναλωτικό αστικό κέντρο. Και πριν ξεκινήσει οποιαδήποτε συζήτηση για το τί μέλλει γενέσθαι, καλόν είναι να εντοπιστούν, να παρουσιαστούν και ΝΑ ΓΙΝΟΥΝ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ, τα σημερινά οικονομικά μεγέθη της Θεσσαλονίκης. Και να συγκριθούν και με αυτά της Αττικής, γιατί ο ανταγωνισμός λειτουργεί μεταξύ πόλεων, δεν πρέπει να παραγνωρίζεται και μάλιστα από πολλούς προβάλλεται ως κινητήρας της αστικής ανάπτυξης. Αλλά και γιατί επί δεκαετίες η ανάπτυξη της χώρας είναι εκ των πραγμάτων αθηνοκεντρική.

Καταρχάς, το κατά κεφαλήν ΑΕΠ στη Θεσσαλονίκη όχι μόνο είναι πλέον στο 60% της Αττικής αλλά και μειώνεται συνεχώς. Ακόμη χειρότερα, είναι ακριβώς στις περιόδους ανάπτυξης όπου η μεν Αττική κερδίζει η δε Θεσσαλονίκη χάνει. Τελικό αποτέλεσμα; σήμερα ο νομός Θεσσαλονίκης δεν είναι ο κάποτε δεύτερος αλλά πλέον ο ΕΝΑΤΟΣ στο κατά κεφαλήν ΑΕΠ στη χώρα.

Σήμερα επίσης (και αυτό είναι καθοριστικό για τη λήψη αποφάσεων είτε των οικονομικών δυνάμεων του τόπου είτε των ελληνικών κυβερνήσεων) οι επιχειρήσεις της Αττικής κάνουν τζίρο ΟΚΤΩ φορές μεγαλύτερο από αυτές της Θεσσαλονίκης. Δηλαδή, η «οικονομική δύναμη» της Αττικής είναι οκταπλάσια της Θεσσαλονίκης (είναι εξάλλου και το 68% όλης της χώρας). Ακόμα και στη μεταποίηση (όπου άλλοτε η Θεσσαλονίκη ήταν το συγκριτικά ισχυρότερο βιομηχανικό κέντρο της χώρας) οι επιχειρήσεις της Αττικής κάνουν πλέον τζίρο ΕΝΝΙΑ φορές μεγαλύτερο από τις επιχειρήσεις της Θεσσαλονίκης.

Είναι ακριβώς η όξυνση της αποβιομηχάνιση της χώρας το 1990-2000 (με πολλές ενδο- και εξωγενείς αιτίες) που επέδρασε καταλυτικά στην περιθωριοποίηση της Θεσσαλονίκης μέσα σε μια εθνική οικονομία προσανατολισμένη (σε ένα βαθμό αναπόφευκτα λόγω ένταξης στην Ευρωζώνη και σε ένα βαθμό χάρις σε ένα εκούσιο έλλειμμα αναπτυξιακής πολιτικής) στις υπηρεσίες και στις κατασκευές. Είναι πριν από 20-25 χρόνια που η πόλη έχασε τα μισά εργοστάσια της και έμεινε με μια μισο-άδεια Βιομηχανική Περιοχή, άναρχες επαγγελματικές συγκεντρώσεις και εκατοντάδες βιοτεχνικά κτίρια εκπλειστηριαζόμενα σήμερα προς malls, logistic centers, Airbnb, και η παραγωγικότητα έφτασε να είναι 30% έως 60% χαμηλότερη από ό,τι σε οποιαδήποτε περιοχή της Αττικής.

Είναι γεγονός, όχι μίζερη καταγγελία, η απόκλιση μεταξύ Αττικής και υπόλοιπης Ελλάδας που συνεχώς μεγαλώνει εδώ και είκοσι τουλάχιστον χρόνια και, επιπλέον, διευρύνεται στις φάσεις ανάπτυξης ή ανάκαμψης.

Ως τελικό αποτέλεσμα, σήμερα στην Αττική συγκεντρώνεται το 55% του κινητού και ακίνητου πλούτου της χώρας και οι καταθέσεις εκεί είναι ΕΞΗ φορές αυτές της Θεσσαλονίκης ενώ η (κατά τον ΕΝΦΙΑ) αξία των ακινήτων της, 4 φορές αυτή της Κεντρικής Μακεδονίας.

Καθόλου παράξενα, η ανεργία στην ευρύτερη περιοχή (Κεντρική Μακεδονία) είναι 30% υψηλότερη από ό,τι στην Αττική και μάλιστα η απόκλιση ΑΥΞΑΝΕΤΑΙ στο μέτρο που υποχωρεί η επίπτωση της οικονομικής κρίσης. Καθόλου παράξενα επίσης, ένας στους 8 Θεσσαλονικείς εργάζεται στον κλάδο της εστίασης και παροχής καταλύματος (ένας στους 11 στην τουριστική Αττική).

Απέναντι σε αυτά τα δεδομένα, η συνήθης προτροπή είναι: big projects. Το πόσο εύκολη, αποδοτική και αποτελεσματική για τη μείωση των ανισοτήτων είναι αυτή η λύση, είναι εξαιρετικά αμφίβολο. Εξάλλου, πάντα θα ακυρώνεται από τον «ανταγωνισμό»: για το παραλιακό μέτωπο της Αθήνας «δρομολογούνται» έργα 16 φορές μεγαλύτερα από ό,τι γι’ αυτό της Θεσσαλονίκης, για τις υποδομές αερομεταφορών 6 φορές και βέβαια κάθε Αθηναίος έχει ήδη 3 φορές πυκνότερο δίκτυο μετρό από αυτό που ΘΑ έχει κάθε Θεσσαλονικιός (ενώ σε έναν άλλον τομέα, καθόλου αδιάφορο, η Αθήνα έχει 10 φορές τα θέατρα της Θεσσαλονίκης).

Όλα τα παραπάνω σημαίνουν ότι ο «αθηνοκεντρισμός» εποφθαλμιά τη «νύφη του Θερμαϊκού»; Όχι. Απλά σημαίνουν ότι η διαδρομή μέχρι να βγει η Θεσσαλονίκη από την παρακμή θα είναι μακρά, ότι οι συνθήκες και οι τάσεις είναι εναντίον της και ότι μόνες τους οι δυνάμεις της πόλης δεν επαρκούν. Αν δεν σχεδιαστεί μια βολονταριστική ΕΘΝΙΚΗ στρατηγική για την πόλη, αν δεν ξεκινήσει μια ΣΥΝΟΛΙΚΗ για όλη τη χώρα πολιτική αντιμετώπισης των περιφερειακών ανισοτήτων που ξεπηδούν αναπόφευκτα από τη στηριγμένη στο υπάρχον μοντέλο οικονομική ανάκαμψη, η εξέλιξη θα είναι πολύ περισσότερο δυσμενής. Και, φυσικά, όχι μόνο στη Θεσσαλονίκη.

Και τί μας νοιάζει; Θα μας νοιάζει όταν θα μετρούμε τη «γεωγραφία της δυσαρέσκειας», κοινωνικής, ιδεολογικής, πολιτισμικής, πολιτικής, ή όταν θα ψάχνουμε να ερμηνεύσουμε εκλογικά αποτελέσματα με ανασκαφές στην εποχή του Σαμπρή πασά ή του Μαξ Μέρτεν ή του Γκοτζαμάνη …

*Ο Γιώργος Μιχαηλίδης είναι Σύμβουλος Ανάπτυξης. Δίδαξε στα Πανεπιστήμια Θεσσαλίας και Θεσσαλονίκης. Σπούδασε Πολεοδομία-Χωροταξία στο Universite de Paris IV – Sorbonne. Αρχιτεκτονική στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Κοινωνιολογία στο École des hautes études en sciences sociales (EHESS). Οικονομικά στο École des hautes études en sciences sociales (EHESS).

Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις που αφορούν τα εθνικά θέματα, τις διεθνείς σχέσεις, την εξωτερική πολιτική, τα ελληνοτουρκικά και την εθνική άμυνα.

Συνέχεια ανάγνωσης

Απόψεις

Προς μία νέα γεωπολιτική κοσμογονία

Δημοσιεύτηκε

9 μήνες πριν

στις

8 Ιανουαρίου 2024

από τον

Ο πλανήτης βιώνει κοσμογονικές αλλαγές εν μέσω δυο ενεργών μετώπων  τα οποία προς ώρας δεν παρουσιάζουν καμία συγκρουσιακή ύφεση και ουδείς βρίσκεται σε θέση να γνωρίζει με βεβαιότητα την έκβασή τους. Η μόνη εξασφαλισμένη διαπίστωση είναι ο δομικός μετασχηματισμός της γεωπολιτικής σκακιέρας και η επανακατανομή ισχύος στο διεθνές σύστημα.

Οι ιστορικές δείκτες μας υπενθυμίζουν επανειλημμένα πως τα πιόνια δε μένουν ποτέ στατικά και καμία μορφή παγκόσμιου status quo δε διέπεται από αθανασία ιδίως όταν έχει οικοδομηθεί πάνω σε ηγεμονικά θεμέλια και οι μπετόβεργές του είναι χρωματισμένες με το αίμα χιλιάδων αθώων αμάχων στη μισή υδρόγειο. Η νίκη του φιλελευθερισμού μετά την κατάρρευση της τελευταίας σύγχρονης αυτοκρατορίας, ερυθρής απόχρωσης, όπως φάνηκε εκ των υστέρων ήταν φευγαλέα και ιδίως οι παγκόσμιες εξελίξεις της τελευταίας διετίας πιθανολογείται από μία πληθώρα επιστημονικών αναλύσεων πως σύντομα θα δοθεί η χαριστική βολή στη φιλελεύθερη τάξη πραγμάτων με κεντρικό θεμελιωτή τις ΗΠΑ ή υπό μία πιο πραγματολογική προσέγγιση, τουλάχιστον την αισθητή μείωση της παγκόσμιας στρατιωτικής, οικονομικής και πολιτικής επιρροής της Αμερικής επί των 2/3 της οικουμένης.

Το αφήγημα της PAX AMERICANA έχει αρχίσει να αιμορραγεί και να ξεφτίζει λόγω της αποκάλυψης του υποκριτικού κελύφους που την προφύλασσε από κάθε κριτική την οποία μάλιστα βάφτιζε τρομοκρατική ή αναθεωρητική. Οι υποσχέσεις του αμερικανοτραφούς φιλελευθερισμού για ειρήνη, ευμάρεια και δημοκρατία στο σύνολο του πλανήτη διαψεύσθηκαν οικτρά και εξέπνευσαν κάτω από τα ερείπια που άφησαν πίσω τους οι αστεροστόλιστες βόμβες της χώρας της ελευθερίας και της ευαισθησίας για τα περιώνυμα ανθρώπινα δικαιώματα. Με την αποδυνάμωση της δυτικόκτιστης τάξης πραγμάτων διαλύεται και ο αφρός της ουτοπίας που καλλιεργούσε επί μία τριακονταετία για έναν κόσμο δήθεν ισότητας, δημοκρατικής μεταρρύθμισης και αμοιβαίου σεβασμού. Η μετατόπιση όλων των ειδών ισχύος προς ανατολάς και η ένταση του ανταγωνισμού μεταξύ των παγκόσμιων παικτών καλούν πολλούς πρώην ανένδοτους και ελαφρόμυαλους ουτοπιστές να πατήσουν ξανά στη γη, διαψεύδοντας τους πανηγυρικά. Η τραγικότερη φιγούρα της νεότερης φιλελεύθερης σχολής, ο Francis Fukuyama ο οποίος στο έργο του ‘’το τέλος της ιστορίας’’ προβαίνει σε μία επιπόλαιη εκτίμηση για την οριστική επικράτηση του φιλελευθερισμού τη μη επαλήθευση του οποίου παρακολουθούμε να διαδραματίζεται ζωντανά επί του παρόντος.

Οι φιλελεύθερες διόπτρες στέκονται ανίκανες να αντιμετωπίσουν τη μυωπία με την οποία ο μέσος άνθρωπος ατενίζει τα διεθνή συμβάντα και ενίοτε κρίνει βάσει της δικής του ψυχικής αγνότητας και ηθικής. Προσθετικά ο λιμπεραλιστής διεθνολόγος αδυνατεί ή εθελοτυφλεί εμπρός στην επιθυμία των ‘’μη εχόντων’’ να διατρανώσουν το ανάστημά τους απέναντι στους ‘’έχοντες ‘’ της διεθνούς σκηνής, διεκδικώντας το μερίδιο επιρροής που τους αναλογεί. Δίνοντας τη δέουσα προσοχή στην τακτική συσσώρευσης ισχύος, από πλευράς του κινεζικού δράκου και της ρωσικής αρκούδας, που  συνιστά έναν εκ των βασικών πυλώνων της λειτουργίας του άναρχου διεθνούς στον οποίο επικεντρώνεται η επιστήμη των Διεθνών Σχέσεων. Η μόχλευση λοιπόν της ισχύος στην απόπειρα εξισορρόπησης μεταξύ των σύγχρονων Μεγάλων Δυνάμεων  δικαιώνει τον  Θουκυδίδη, τον Machiavelli,τον Hobbes, τον Morgenthau και πολλούς ακόμα ρεαλιστές μελετητές του φαινομένου των Διεθνών Σχέσεων βγάζοντας από την κατάψυξη την παρεξηγημένη όσο καμία άλλη, θεωρία του ρεαλισμού.

Η  αμφισβήτηση της πλανητικής μονοπολικότητας  των ΗΠΑ είναι γεγονός και μπορεί να επιβεβαιωθεί από την πρωτοβουλία της σύστασης νέων διεθνών οργανισμών στελεχωμένων  από εξωδυτικές δυνάμεις με δημοφιλέστερο όλων  τoν συνασπισμό των BRICS ο οποίος αποτελεί την πιο τρανή έκφραση αμφισβήτησης της κυριαρχίας του Βορρά.

Φιλοδοξούν να δώσουν ένα βροντερό παρόν στο διεθνές γεωστρατηγικό και οικονομικό παίγνιο παραθέτοντας τους δικούς τους όρους απέναντι στον παραπαίοντα παγκόσμιο ηγεμόνα. Η μετάβαση στην πολυπολικότητα αποκτά αυξανόμενες υποστηρικτικές ενδείξεις όσο κυλά ο  χρόνος.

Αρχικά ας παρουσιάσουμε την ιστορία του αναφερόμενου συνασπισμού. Ουσιαστικά επρόκειτο για έναν πολιτικό σύνδεσμο με διεθνή χαρακτήρα και το ακρωνύμιό του στηρίζεται στα αρχικά της ονομασίας των κρατών που τον συναποτελούν. Ιδρυτές του αποτελούν η Ρωσία, η Κίνα, η Ινδία και, η Βραζιλία με τη νότια Αφρική να προσχωρεί λίγο αργότερα στον οργανισμό. Εισηγητές της πρωτοβουλίας υπήρξαν οι τέσσερεις πρώτες χώρες οι οικονομίες των οποίων στις αρχές του αιώνα μας σημείωσαν πρωτοφανείς ρυθμούς ανάπτυξης και έλαβαν τον τίτλο των ‘’αναπτυσσόμενων οικονομιών’’. Συμβάλλουσες  παράμετροι σε αυτή την αναπτυξιακή εκρηκτικότητα συνιστούν οι ογκώδεις πληθυσμιακοί αριθμοί των χωρών αυτών καθώς και οι αχανείς τους εκτάσεις. Η επίσημη συγκρότηση του οικονομικού αυτού συνασπισμού πραγματώθηκε τον Ιούνιο του 2009 στο Αικατερίνεμπουργκ της Ρωσίας. Στην κοινή τους δήλωση οι ηγέτες του παγκόσμιου νότου αιτούνταν τη δημιουργία ενός δίκαιου διεθνούς συστήματος που θα εδράζεται στην πολυπολικότητα.

Επιπλέον διαρκούσης της Συνόδου Κορυφής, οι συμμετέχοντες γνωστοποίησαν την πρόθεσή τους για την κοπή ενός νέου παγκόσμιου αποθεματικού νομίσματος το οποίο θα ήταν σταθερό, θα είχε αντίκρισμα και θα βρισκόταν σε θέση να συναγωνιστεί το δολάριο. Παρ’ όλα αυτά, αρχή του οργανισμού αποτελεί η οικονομική ανεξαρτησία εκάστου μέλους και η ελευθερία να συναλλάσσεται χρησιμοποιώντας το εθνικό του νόμισμα. Προσθετικά  παρατηρήσαμε τους BRICS να προβαίνουν στην ίδρυση του δικού τους τραπεζικού ιδρύματος γνωστό και ως Αναπτυξιακή Τράπεζα των BRICS. H ίδρυσή της έγινε το 2014 και επί της ουσίας σκοπός της είναι να αποτελέσει το ‘’αντίπαλον δέος’’ του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ). Εδρεύει στη Σανγκάη για το λόγο του ότι η Κίνα κατέχει τον υψηλότερο αριθμό συναλλαγματικών αποθεμάτων από τους συμμετέχοντες στον οργανισμό.

Η αύξηση της επιρροής του εν λόγω αντιδυτικού οργανισμού είναι δεδομένο πως θα οδηγήσει στη μεταβολή των συσχετισμών στην παγκόσμια οικονομία αλλά και στον τομέα της ενέργειας. Αξιοσημείωτο είναι πως οι BRICS  σύντομα θα καλύπτουν το 40% της διεθνούς οικονομίας και η θέση τους αναμένεται να γνωρίσει ακόμα μεγαλύτερη επίρρωση σε βάθος χρόνου με την ένταξη νέων μελών στους κόλπους τους τα οποία μάλιστα συνιστούν βασικούς κατόχους πετρελαϊκών αποθεμάτων και εξαγωγείς αυτού. Τα κράτη αυτά αποτελούν το Ιράν, τα Ηνωμένα Αραβικά και τη Σαουδική Αραβία, σημειωτέον τον μακράν στενότερο σύμμαχο των ΗΠΑ στην περιοχή της Μέσης Ανατολής. Η συμμετοχική διόγκωσή τους θα τους χαρίσει με μαθηματική ακρίβεια ακόμη μεγαλύτερο έλεγχο  πάνω στην παγκόσμια πετρελαϊκή ποσότητα και κατά συνέπεια θα τους βοηθήσει να αντιπαλέψουν από θέση ισχύος πλέον τον άλλο ισχυρό οργανισμό συνεργασίας, τη G7. Βάσει ποσοτικών ερευνών η ομάδα του νότου θα διαχειρίζεται το 65,4% των αποθεμάτων αργού πετρελαίου ενώ η G7 μόνο το 3,9% αυτού.

Επιπρόσθετα η διείσδυση του σχετικά νεαρού αυτού οικονομικού οργανισμού στη μαύρη ήπειρο καθώς και ο προσεταιρισμός των χωρών του κόλπου σηματοδοτεί αφενός την αισθητή ύφεση της οικονομικής αλλά και πολιτικής επιρροής της Δύσης στις περιοχές αυτές ιδίως με την υπογραφή αμοιβαίας στρατιωτικής συνεργασίας μεταξύ της Ρωσίας  (ηγέτιδας δύναμης της συνεννόησης) και του Νίγηρα καθώς και τη συνακόλουθη επενδυτική πολιτική της Κίνας στην Αφρική και αφετέρου πως το συνεργατικό πλαίσιο των ΒRICS  δε βλέπει μαύρα πρόβατα σε αντίθεση με τη δυτική-αντιρεαλιστική φιλοσοφία εξεύρεσης ‘’δημοκρατικών’’ εταίρων.

Κατά συνέπεια παρατηρούμε την ανάπτυξη συνεργατικών σχέσεων των διευθυντικών στελεχών της συμμαχίας (Ρωσία, Κίνα)  χώρες τις οποίες η Συλλογική Δύση θεωρεί παρίες όπως την Περσία και τη Βόρεια Κορέα. Η εξελισσόμενη σύγκρουση στη Γάζα δίνει μία ευκαιρία στις δυτικές δυνάμεις και ιδιαίτερα τις ΗΠΑ να προσπαθήσουν να επανακτήσουν ξανά το λόγο τους στην ευρύτερη περιοχή όμως η προαναφερθείσα στροφή αρκετών κρατών του κόλπου πλέον προς την αγκαλιά των BRICS καταδεικνύει πως μακροπρόθεσμα ο αμερικανικός παράγοντας θα εξοστρακιστεί ισοβίως από το συγκεκριμένο, στρατηγικής σημασίας, γεωγραφικό διαμέρισμα.

Ειδικότερα η Κίνα φαίνεται να κατέχει τη θέση του μεγάλου κερδισμένου καθώς πρωτοστάτησε στη επαναπροσέγγιση δύο ορκισμένων εχθρών ήτοι της Σαουδικής Αραβίας και του Ιράν, οι οποίες άρχισαν να ατενίζουν με φιλική ματιά τις εμπορικές φιλοδοξίες της χώρας του δράκου για τη διάνοιξη μίας νέας οδού του μεταξιού και την επακόλουθη αύξηση της επιρροής της ως αντιστάθμισμα στην κυριαρχική πολιτική του Λευκού Οίκου.

Ωστόσο παρ’ όλες  τις ως τώρα θετικές επιδόσεις της πρωτοβουλιακής οντότητας των BRICS βαρυσήμαντες είναι και οι ισορροπίες που εκδηλώνονται στα σπλάχνα του οργανισμού όπως η παραδοσιακή εδαφική αντιπαράθεση μεταξύ Ινδίας και Κίνας, τέτοιου τύπου εσωτερικές διαταραχές αποτελούν σημαντική αιτία κωλυσιεργίας για την ίδρυση κοινού νομίσματος. Αυτοί όμως οι ανασταλτικοί παράγοντες στην πραγματικότητα επηρεάζουν ελάχιστα το επιτυχές μέλλον που θα σημειώσει η χαλαρή αυτή μορφή συνεργασίας και αυτό χάρις στην απουσία εξαναγκασμών οποιουδήποτε μέλους προς κάποιο συγκεκριμένο τρόπο δράσης αλλά και ισότιμη σχέση ανάμεσα τους και ανυπαρξία ιεραρχικών δομών σε αντιδιαστολή με τις δυτικογενείς συμμαχίες. Επιπρόσθετα η αφόρητη πίεση που βιώνουν οι  Αμερικανοί εξαιτίας των διλημμάτων στρατιωτικής φύσης που αφορούν στην ταυτόχρονη χορήγηση αρωγών σε Ουκρανία και Ισραήλ επιτρέπει στους Κινέζους να αποκτήσουν πιο θεμελιώδες  βήμα στον Κόλπο και να μετατρέψουν την περιοχή σε μία ζώνη αντιπαράθεσης μεταξύ ηπειρωτικών-ευρασιατικών και ναυτικών δυνάμεων διότι καθόλου άγνωστη δεν είναι και η διείσδυση του στενού πλέον συνεργάτη της Κίνας που δεν αποτελεί άλλον από τη ρωσική αρκούδα.

Το Σινικό έθνος επενδύει σε ποικίλους τομείς από το εμπόριο και τη αμυντική βιομηχανία έως τον πολιτισμό και τη διπλωματία. Η διαφαινόμενη μετάβαση από τη γερασμένη PAX AMERICANA σε μία PAX SINICA θα αποτελούσε μία ουσιαστική γεωπολιτική τομή καθώς θα αναδιαμόρφωνε τους εμπορικούς συσχετισμούς αλλά και το βαθμό ελεύθερης λήψης πρωτοβουλιών από τα μικρότερα ή μεσαία σε ισχύ, κράτη. Ο κάπως αυθαίρετος όρος της ‘’Κινεζικής Τάξης Πραγμάτων ‘’ επιστρατεύεται για να περιγράψει την κίνηση ματ που δέχεται η δυτική θαλασσοκρατία από τον ευρασιατικό ηπειρωτισμό και την οικοδόμηση ενός νέου και διαφορετικού κόσμου εδραζόμενου στην πολυπολικότητα όπου δε θα απαιτείται το άκουσμα της ανάσας του ατλαντιστή ώστε να αναπνεύσουν και οι λοιποί κρατικοί δρώντες τη υδρογείου της.

Γνωστό είναι επίσης πως ένας εκ των υψηλότερων στόχων των BRICS ίσως και ο υψηλότερος είναι η σταδιακή αποδολαριοποίηση της παγκόσμιας οικονομίας και η αξιακή υποτίμηση του δολαρίου ως κεντρικού μέσου συναλλαγών. Σε γενικές γραμμές σημειώνεται μία ολοένα και εντεινόμενη απεξάρτηση ορισμένων κρατών από το δολάριο όσον αφορά τις συναλλαγματικές τους ανάγκες με τους ιδρυτές των BRICS φυσικά να ηγούνται σε αυτό τον αποχαιρετισμό του αμερικανικού νομίσματος θερμαίνοντας ταυτοχρόνως τις πιστωτικές μηχανές για την παραγωγή ενός αντινομίσματος το οποίο μπορεί  ακόμα να φαίνεται αρκετά μακρινό αλλά και μόνο η εγκατάλειψη του δολαρίου θα αποτελέσει ένα ανεπανόρθωτο λάβωμα στο κορμί της δυτικής ηγεμονίας διότι θα επιφέρει υπερπληθωρισμό στο εσωτερικό της αμερικανικής επικράτειας.

Ταυτόχρονα οι μετοχές των κεντρικών τραπεζών της Κίνας παρουσιάζουν κατακόρυφη αύξηση. Οι αναπτυσσόμενες χώρες με ισχνή τεχνολογικό αποτύπωμα και αποκλεισμένες σε  μεγάλο βαθμό από τις δυτικές αγορές θα ωθηθούν να αναζητήσουν εναλλακτικές πηγές βοήθειας και ανταλλαγής τεχνολογικών προϊόντων με αποτέλεσμα να πλησιάσουν περισσότερο την Κίνα και τη Ρωσία και πιθανώς να εκφράσουν επιθυμία για ένταξη στον οργανισμό. Η εξέλιξη αυτή θα είναι καταλυτική για τη γιγάντωση της χρηματοοικονομικής και γεωπολιτικής επιρροής του Παγκόσμιου Νότου.

Μία ακόμα ένδειξη του ότι η πλάστιγγα γέρνει προς τη πλευρά των νέων διεκδικητών, αποτελούν τα χασματικά νούμερα αντιπροσώπευσης ,μεταξύ των BRICS και της G7, του παγκόσμιου ΑΕΠ και του πληθυσμού αντίστοιχα  με τους πρώτους να εκπροσωπούν το 37% του διεθνούς ΑΕΠ και το 42% του παγκόσμιου πληθυσμού ενώ οι δεύτεροι μόνο το 30%.  To γενικότερο έρεισμα που έχει η συμφωνία των BRICS διεθνώς με ιδιαίτερη εστίαση στα άπορα κράτη αποτελεί την ουσιαστικότερη απειλή για την ηγεμονία της Δύσης. Μέσω της αλληλεπίδρασής τους με τους νέους εκφραστές της ισχύος τα φτωχότερα έθνη βρίσκουν για πρώτη φορά ευκαιρία και δυνατότητα να προωθήσουν τα συμφέροντά τους και να κοινωνικοποιηθούν με ισότιμους όρους. Πρέπει να θεωρείται κάτι παραπάνω από βέβαιο πως ο διεθνής αποκλεισμός τους, που επήλθε μέσω των αντιδυτικών πολιτικών του παρελθόντος θα μοχλευθεί από τον συνασπισμό της εναλλακτικής οδού.

Στον αντίποδα η Δύση στερείται ενός αντίστοιχου εργαλείου προς χρήση ένεκα της αληθούς ενοχής της και αναξιοπιστίας που έχει προκαλέσει στα μάτια των εξωδυτικών πληθυσμών. Αξίζει επίσης να σημειωθεί πως η εμφανώς αποτυχημένη πολιτική των κυρώσεων που εφαρμόζει η Δύση, οπλοποιώντας το δολάριο, εναντίον της Ρωσίας, της Βενεζουέλας και του Ιράν θα πληγεί σοβαρά εάν τελικά προκύψει αντινόμισμα από τους  BRICS. H διαπίστωση αυτή μπορεί εύκολα να σπρώξει τα μέλη του οργανισμού να παραμερίσουν τις μικρής κλίμακας έριδες ή διαφωνίες τους και να συσπειρωθούν ακόμα πιο έντονα ώστε να δρομολογήσουν την αποκαθήλωση του δολαρίου από το παγκόσμιο στερέωμα εκμεταλλευόμενοι την δυσαρέσκεια των αναπτυσσόμενων κρατών που έχει προκύψει από τη συνεχή πολεμοκάπηλη πολιτική των αμερικανικών κυβερνήσεων στο υπόλοιπο ημισφαίριο αλλά και από την εμμονή τους για μονομερή αξιοποίηση των παγκόσμιων αποθεμάτων πλούτου. Το αντινόμισμα όποτε και αν αυτό κατορθώσει να έχει ομαλή γέννα είναι βέβαιο ότι θα αγκαλιαστεί από το σύνολο των συμμετεχόντων στα εγχειρήματα των BRICS  διότι θα υπάρχει το πρόσφορο έδαφος για κάτι τέτοιο.

Το νέο έτος θα μπορούσαμε να παραδεχτούμε πως έφερε πραγματική ευτυχία στον οργανισμό αφού από τις πρώτες κιόλας ημέρες υποδέχεται στον πυρήνα του πέντε νέα μέλη (Αίγυπτο, Αιθιοπία Ιράν, Σαουδική Αραβία και ΗΑΕ). Η εξέλιξη αυτή ανασχηματίζει πλέον το παγκόσμιο τοπίο καθώς ενισχύει την πολυπολικότητα και αυτονομεί όλο και περισσότερα έθνη από τα κελεύσματα της Ουάσιγκτον της οποίας η κυριαρχία αμφισβητείται με μεγαλύτερη τόλμη. Το μόνο παραπάτημα και ατυχία για τους BRICS  το 2024 είναι η απότομη αλλαγή πλεύσης της Αργεντινής λόγω της εκλογής του αμερικανόφιλου Χαβιέρ Μιλέι και την απόφαση του για ολοκληρωτική δολαριοποίηση της οικονομίας της χώρας του! Ωστόσο η Δύση και κυρίως οι ΗΠΑ βρίσκονται αντιμέτωπες με έναν πολυσχιδή ανταγωνιστή άνευ προηγουμένου καθώς αυτός αμφισβητεί ευθέως την οικονομική, πολιτική και ορισμένα από τα κεντρικά στελέχη του, την στρατιωτική  κυριαρχία της.

Συνδυαστικά με τους δύο πολέμους αντιπροσώπων που μαίνονται αυτή τη στιγμή  σε Μέση Ανατολή και Ανατολική Ευρώπη τους οποίους οι δυτικές ελίτ φαίνεται πως χάνουν ή τουλάχιστον δέχονται επαχθή πίεση κυρίως στον εμπορικό της τομέα ο οποίος αιμορραγεί ακατάπαυστα εδώ και περίπου ενάμισι χρόνο, τα μοτίβα του γεωπολιτικού ψηφιδωτού αλλάζουν και η ανθρωπότητα μπαίνει ξανά σε μία νέα τροχιά η οποία όπως όλες οι προβλέψεις συγκλίνουν θα επισφραγίσει τη μεταψυχροπολεμική εποχή και θα προλειάνει το έδαφος για την ανατολή μίας νέας τάξης που θα χαράξει νέες γραμμές στους χάρτες, αυτή του πολυκεντρισμού, ο οποίος θα αντικαταστήσει το μονοπολικό αμερικανικό παγκοσμισμό. Ένα τέτοιου τύπου διεθνές σύστημα θα παράσχει μακροπρόθεσμα μεγαλύτερη σταθερότητα στον πλανήτη διότι κανένας πόλος δε θα βρίσκεται θέση να αποκτήσει υπέρμετρη ισχύ ώστε να συμπιέσει τους έτερους δρώντες.

Εν κατακλείδι ο πολυπολισμός καθιστά πιο δεδομένη την ειρηνική συνύπαρξη εφόσον δε θα υπάρχουν ‘’μη έχοντες ‘’ ούτε περιφρονημένοι στη διεθνή ζωή ώστε να αναγκάζονται να επιζητούν διαρκώς περισσότερο μερίδιο. Ο πιο ισχυρός δείκτης των επικείμενων εξελίξεων είναι ο χρόνος, στηριζόμενοι στον οποίο θα γίνουμε θεατές της στάσης που θα τηρήσει η εγκλωβισμένη Δύση. Θα υπακούσει άραγε τη φωνή της σύνεσης όπως ανέφερε και ο  σοφός Θουκυδίδης ή θα μιλήσει η αλαζονεία και θα συνεχιστεί η έμπρακτη εφαρμογή της βουλιμίας εμπρός μάλιστα σε μία σχεδόν βέβαιη ήττα των δυτικών δυνάμεων σε ένα δυνητικό θέατρο συγκρούσεων; Τούτο το συμπέρασμα εκπορεύεται  από την αδυναμία των δυτικών κυβερνήσεων να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά τους αντιπροσώπους του ευρασιατικού στρατοπέδου που έχουν ήδη ζεστάνει τις κάνες των όπλων τους. Η ιστορία μαρτυρεί πως ουδεμία ηγεμονία δύναται να μακροημερεύσει και τώρα βιώνουμε απλώς το πλήρωμα του χρόνου.

Δημήτρης Παπαδογιάννης, Φοιτητής Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης ΕΚΠΑ

Πηγές:
BANKING NEWS
ΠΕΝΤΑΠΟΣΤΑΓΜΑ
HUFFPOST
NEWS BREAK

Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις που αφορούν τα εθνικά θέματα, τις διεθνείς σχέσεις, την εξωτερική πολιτική, τα ελληνοτουρκικά και την εθνική άμυνα.

Συνέχεια ανάγνωσης

Ινφογνώμων

Infognomon Logo

Περιηγηθείτε στα κορυφαία βιβλία του βιβλιοπωλείου μας

Προβολή όλων

Δημοφιλή