Του Doğa Ulaş Eralp

Υπό την μονομελή διακυβέρνηση του Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, η Τουρκία έχει έρθει να προσαρμόσει ένα ξεχωριστό είδος πολιτικής σχιζοφρένειας που γεννήθηκε από τον αυταρχισμό και επιδίδεται σε αναχρονιστικό και μη ρεαλιστικό πολιτικό λόγο.

Κλειστά, καταπιεστικά καθεστώτα ωθούν τις κοινωνίες να ταιριάξουν τη συμπεριφορά τους με τις αξίες που ενσωματώνονται στο πολιτικό σύστημα όταν υπάρχει διαφορά μεταξύ των δύο.

Σε ατομικό επίπεδο, αυτή η διαφορά μεταξύ των προσδοκιών αξίας ενός ατόμου και της αξίας που η πραγματικότητα τον ωθεί να έχει είναι γνωστή ως cognitive dissonance, ένας όρος που επινοήθηκε από τον διάσημο Αμερικανό ψυχολόγο Leon Festinger.

Υπάρχουν τρεις τρόποι για να το αντιμετωπίσεις, λέει ο Φέστινγκερ. Μπορείτε είτε να αλλάξετε τις ενέργειές σας ώστε να ταιριάζουν με την πραγματικότητα, να αλλάξετε τη συμπεριφορά σας ώστε να ταιριάζει με τις αξίες σας, είτε να αλλάξετε τόσο τις αξίες όσο και τις ενέργειές σας.

Τα πλουραλιστικά δημοκρατικά καθεστώτα επιτρέπουν μια ευκολότερη διέξοδο από αυτό το αίνιγμα, φέρνοντας διαφορετικές εναλλακτικές λύσεις που επικαιροποιούν τις κοινωνικές και πολιτικές αξίες σύμφωνα με την πολιτική πραγματικότητα. Τα καταπιεστικά καθεστώτα στρέφονται στον εξαναγκασμό.

Ωστόσο, ένας τέτοιος εξαναγκασμός έρχεται σε αντίθεση με τη φύση των ανθρώπινων κοινωνιών, οι οποίες αλλάζουν συνεχώς και προσαρμόζονται. Η σχιζοφρένεια που γεννιέται συνεχίζεται μέχρι που το σύστημα ολοκληρώνεται μέσω της κατάρρευσής του, όπως φάνηκε  στην Ανατολική Γερμανία και το υπόλοιπο ανατολικό μπλοκ πριν από την πτώση του Τείχους του Βερολίνου.

Οι πρόσφατες οπισθοδρομικές κινήσεις της Τουρκίας – η μετατροπή της Αγίας Σοφίας, οι περιορισμοί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, η ώθηση για απόσυρση από τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, μια ολοένα και πιο πρακτική απαίτηση για ανάκτηση του ισλαμικού χαλιφάτου – όλα υποδηλώνουν μια σημαντική απόδραση από την πραγματικότητα στην οποία ζουν οι Τούρκοι.

Το καθεστώς του Ερντογάν βρίσκεται σε ένα ισλαμικό ”υγρό όνειρο” από τη δεκαετία του 1960. Σε αυτό το σημείο, θα ήταν πολύ σοκαριστικό να ξυπνήσουμε στην πραγματικότητα, επομένως είναι δύσκολο να κατηγορήσουμε τον Ερντογάν. Η φούσκα των αναδυόμενων αγορών που ξέσπασε ακριβώς καθώς η τουρκική οικονομία οδηγήθηκε σε ασταμάτητη κάμψη της έχει επηρεάσει τη χώρα σε διάφορα επίπεδα.

Μεταξύ των δεινών, οι κοινότητες της Τουρκίας πρέπει να αντιμετωπίζουν κάθε μέρα την ανεργία των νέων, την βαθιά κατάδυση της λίρας έναντι των ξένων νομισμάτων και το αυξανόμενο χρέος των εταιρειών της χώρας. Η Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας είναι ανίκανη και τα δημόσια οικονομικά της διαχειρίζονται αδιαφανώς, καθώς συνεχίζονται πολύ ακριβά και περιττά έργα υποδομής.

Προσθέστε σε αυτό την παγκόσμια αβεβαιότητα που προκλήθηκε από την πανδημία COVID-19 και έχετε μια τέλεια καταιγίδα έτοιμη να χτυπήσει από τις αρχές του φθινοπώρου.

Ο Ερντογάν μπορεί να μην επιθυμεί να παραδεχτεί ότι είναι αδύναμος πολιτικός ηγέτης, αλλά αυτό συμβαίνει μετά την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου 2016. Για να παραμείνει στην κορυφή, πρέπει να βασίζεται όλο και περισσότερο στον επισφαλή συνασπισμό του με τους υπερεθνικιστές και τους μπράβους τους στον τουρκικό στρατιωτικό μηχανισμό.

Η αμείλικτη καταστολή των Κούρδων δημάρχων από τον Ερντογάν χρησιμεύει μόνο για να αποξενώσει τους Κούρδους της Τουρκίας και να τους απομακρύνει από την κεντρική κυβέρνηση της Άγκυρας. Ένα σημαντικό μέρος της νεολαίας έχει ήδη γυρίσει την πλάτη στον Ερντογάν, όπως φάνηκε και σε μία live συνάντησή του με την Τουρκική νεολαία, όπου σχεδόν 70.000 άτομα πάτησαν dislike.

Η σχιζοφρενική κατάσταση της εσωτερικής πολιτικής εκθέτει τον εαυτό της μέσω ενός επιθετικού συνόλου στόχων στην εξωτερική πολιτική της Τουρκίας. Η χώρα είναι όλο και πιο απομονωμένη από το ΝΑΤΟ και άλλους δυτικούς οργανισμούς, χωρίς προοπτική ένταξης στην ΕΕ. Ως εκ τούτου, η υπερεθνικιστική συμμαχία του Ερντογάν αντλεί τις πιθανότητές της με μια σειρά από γκάφες εξωτερικής πολιτικής στη Συρία, τη Λιβύη και την Ανατολική Μεσόγειο. Οι επιθετικές, κοντόφθαλμες πολιτικές της Άγκυρας την θέτουν σε αντίθεση με την Ελλάδα και την Κύπρο, καθώς και με την Αίγυπτο, τη Γαλλία και τον υποτιθέμενο εταίρο της Ρωσία.

Η φανταστική ευρασιατική συμμαχία δεν υπάρχει, αλλά τα υπερεθνικιστικά αφεντικά του Ερντογάν δεν φαίνεται να ενοχλούνται. Επιτρέπουν στον Ερντογάν και στα κύρια μέσα ενημέρωσης που ελέγχονται από τους στενούς συγγενείς του να κατασκευάσουν μια καρικατούρα της νεο-οθωμανικής προπαγάνδας για να εδραιώσουν την εκλογική του βάση.

Αυτή η τακτική φαίνεται να έχει έχει βρει πιστούς μεταξύ των λιγότερο μορφωμένων μεσήλικων ανδρών στη συντηρητική καρδιά της Ανατολίας. Ωστόσο, έχει επίσης απομακρύνει πολλούς από τους γείτονες της Τουρκίας. Πολλοί στη Μέση Ανατολή αποκηρύσσουν τώρα τις τουρκικές σαπουνόπερες, κάποτε εξαιρετικά δημοφιλείς στην περιοχή, ως εργαλείο του τουρκικού πολιτιστικού ιμπεριαλισμού.

Επιστρέφοντας στη θεωρία του Festinger, το χάσμα μεταξύ της πραγματικότητας και των προσδοκιών υπό το καθεστώς Erdoğan είναι τόσο ευρύ που είναι σχεδόν αδύνατο να κλείσει με έναν ορθολογικό αναπροσανατολισμό της πολιτικής.

Η μόνη απόδραση για το καθεστώς Erdoğan από μια τέτοια σοβαρή γνωστική δυσφωνία είναι ο θάνατος. Ο θάνατος της πολιτικής στην Τουρκία μπορεί να είναι προ των πυλών. Ένας πλήρης και ολοκληρωτικός έλεγχος της τουρκικής κοινωνίας θα είναι ο θάνατός της.

Παραδόξως, σκληρές οικονομικές και κοινωνικές πραγματικότητες μπορεί επίσης να είναι η σωτηρία, καθώς το καθεστώς Erdoğan μπορεί να ξεμείνει από ατμό και να μην έχει την ενέργεια να τραβήξει τη σκανδάλη. Ας ελπίσουμε ότι η πραγματικότητα θα προλάβει τη δημοκρατία πριν τα ολοκληρωτικά όνειρα συντρίψουν ό,τι υπάρχει στο τουρκικό κράτος.

Μετάφραση Χωριανόπουλος Άγγελος

πηγή: www.ahvalnews.gr

Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις που αφορούν τα εθνικά θέματα, τις διεθνείς σχέσεις, την εξωτερική πολιτική, τα ελληνοτουρκικά και την εθνική άμυνα.