Απόψεις
Ο Μπάϊντεν και η εξουσία με τη βία
Η κατάληψη του Καπιτωλίου από υποστηρικτές του προέδρου Τραμπ παρουσιάζεται ως απόπειρα πραξικοπήματος, ενώ ο ίδιος βρίσκεται ακόμα στον Λευκό Οίκο. Σε στενότερη ανάλυση, θα μπορούσε να είναι το αντίστροφο. Η ελευθερία της έκφρασης κατασχέθηκε από μια παράνομη εξουσία, προς όφελος του Τζο Μπάϊντεν./div>
Οι συνηθισμένες κουταμάρες
- Για την «The West Australian», για τις τελευταίες μέρες του, ο Ντόναλντ Τραμπ όπως ο Αδόλφος Χίτλερ εύχεται «το λυκόφως των θεών».
Σε κάθε προεδρική εκλογή στις Ηνωμένες Πολιτείες, μας εξηγούν ότι ο απερχόμενος ήταν τέρας, ότι λυπούμαστε για τα εγκλήματα που διέπραξε, αλλά ότι μια νέα αυγή αναδύεται για την ανθρωπότητα με τον ερχομό ενός νέου ηγέτη. Η μόνη εξαίρεση: η εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ το 2016. Εκείνη τη στιγμή και πριν ακόμη ορκιστεί, μας εξηγούσαν ότι αυτός ο δισεκατομμυριούχος είχε εκλεγεί μετά από ένα ατυχές λάθος, ότι ήταν μισογύνης, ομοφοβικός, ρατσιστής, ότι δεν ενσαρκώνει τη «γη της ελευθερίας», αλλά τον υπερεκτισμό των «μικρών λευκών» και τα συμφέροντα των πλουσίων. Για τέσσερα χρόνια, δεν έπαψαν να μας πείσουν διαρκώς ότι αυτή η διάγνωση ήταν σωστή. Τον είπαν ψεύτη και αγνοήθηκαν οι ιδέες του και όλα τα επιτεύγματά του.
Αυτή τη φορά, η εξέγερση στο Καπιτώλιο επιτρέπει στα κυρίαρχα πρακτορεία ειδήσεων να προσθέσουν ένα στρώμα. Ο απερχόμενος πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ κατηγορείται ομόφωνα ότι κατάστρεψε τη δημοκρατία την οποία φυσικά, θα αποκαταστήσει ο επερχόμενος πρόεδρος Τζο Μπάιντεν. Όσοι θυμούνται τις εκλογές των Τζορτζ Χ. Μπους, Μπιλ Κλίντον, Τζορτζ Μπους και Μπαράκ Ομπάμα μήπως είναι έτοιμοι πάλι να ξεγελαστούν;
- Για την «Milliyet» (Τουρκία), η ενάρετη Αμερική τρελάθηκε.
Ναι, επειδή το σοκ που προκάλεσε η κατάληψη του Καπιτωλίου είναι τέτοιο έτσι ώστε να πιστέψουμε ό τι και να είναι. Εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες κατευθύνονται αναπόφευκτα σε εμφύλιο πόλεμο [1], τι θα γίνουμε εμείς οι Δυτικοί;
.
Γι ’αυτό δεν θέλαμε να δούμε να έρχεται η κρίση που ξεκινά. Μόνο μερικές ελληνικές εφημερίδες είχαν αποκαλύψει πρόσφατα τους λόγους της οργής, την οποία αναλύουμε εδώ και πέντε χρόνια (δηλαδή πριν από την εκλογή του Τραμπ).
.
Γι ’αυτό και δεν θέλουμε να την κοιτάξουμε κατά πρόσωπο και ικανοποιούμαστε με τυφλά σχόλια σύμφωνα με τα οποία αυτό το επαίσχυντο επεισόδιο δεν θα έχει αύριο. Αλλά ποιος μπορεί να το πιστέψει; Σίγουρα τα πράγματα θα ηρεμήσουν για λίγο και η κατασταλτική μηχανή θα συντρίψει τους διαδηλωτές της 6ης Ιανουαρίου, αλλά θα είναι μόνο μια αναβολή, και ο εμφύλιος πόλεμος δεν θα αργήσει.
.
Ήδη, οι μη-Δυτικοί έχουν καταλάβει ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν τόσο εσωτερικά προβλήματα έτσι ώστε δεν θα μπορούν πλέον να τίθενται ως πρότυπο για τον κόσμο και ακόμη λιγότερο να δίνουν μαθήματα δημοκρατίας σε εκείνους που θέλουν να υποτάξουν.
Μη δημοκρατικές εκλογές
- Σύμφωνα με την «La Razon» (Ισπανία), η εξέγερση στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι Τραμπιστές κατάλαβαν το Καπιτώλιο.
Στις προεδρικές εκλογές του 2000, άφωνος ο κόσμος είδε την επιλογή του Ανωτάτου Δικαστηρίου να αγνοήσει την επαναμέτρηση των ψήφων στη Φλόριντα. Σύμφωνα με το Σύνταγμα, δήλωνε ότι δεν έπρεπε να παρέμβει στην ψηφοφορία μιας ομοσπονδιακής πολιτείας και περιοριζόταν μόνο από την απόφαση του κυβερνήτη Jeb Bush ο οποίος είχε δηλώσει ότι ο αδερφός του Τζορτζ Μπους είχε εξελέγη από τους δημότες του. Είκοσι χρόνια αργότερα, ο κόσμος παρακολουθεί την απόρριψη των 60 προσφυγών που υπέβαλε ο Ντόναλντ Τραμπ σύμφωνα με τις οποίες υπήρξαν μαζικές απάτες σε πολλές πολιτείες.
.
Όπως έγραψα προηγουμένως, από νομική άποψη των ΗΠΑ, ο Al Gore, και μετά ο Ντόναλντ Τραμπ έχασαν. Αλλά από δημοκρατική άποψη, πιθανότατα να έχουν κερδίσει. Για να πούμε την αλήθεια, είναι αδύνατο να το γνωρίζουμε με ακρίβεια, αλλά λαμβάνοντας υπόψη τα αποτελέσματα των άλλων εκλογών που έλαβαν χώρα ταυτόχρονα, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία. Το μόνο πράγμα που μπορεί να επιβεβαιωθεί είναι ότι δεν υπάρχει τίποτα το δημοκρατικό σε αυτές τις εκλογές: η μέτρηση πραγματοποιείται από τους κυβερνήτες, οι οποίοι, σε πολλές ομοσπονδιακές πολιτείες, επιλέγουν οι ίδιοι τους υπαλλήλους ή τις ιδιωτικές εταιρείες που την κάνουν. Αντίθετα, εάν το σύστημα ήταν δημοκρατικό, η καταμέτρηση θα πραγματοποιούταν από τους πολίτες, δημόσια. Όλοι μπορέσαμε να δούμε κάλπες να μεταφέρονται από τα εκλογικά κέντρα προς ένα κέντρο μέτρησης όπου τις άνοιγαν υπάλληλοι, στη συνέχεια έκλειναν τις κουρτίνες εμποδίζοντας τους πολίτες να γνωρίζουν περισσότερα. Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει την ειλικρίνεια αυτών των υπαλλήλων, αλλά κανείς δεν μπορεί να την εγγυηθεί. Δημοκρατικές εκλογές δεν μπορούν να υπάρξουν παρά μόνο με διαφάνεια. Επομένως, αυτές οι εκλογές είναι νόμιμες σύμφωνα με το αμερικανικό δίκαιο, αλλά απλώς δεν είναι δημοκρατικές.
Ανατροπές της κατάστασης
- Σύμφωνα με την «Corriere della Sera» (Ιταλία), η οργή του Τραμπ είναι η επίθεση κατά του Καπιτωλίου.
Για να κατανοήσουμε τα γεγονότα, πρέπει να παρατηρήσουμε δύο ανατροπές της κατάστασης που προηγήθηκαν της επίθεσης στο Καπιτώλιο.
.
Στα μέσα Δεκεμβρίου 2020, ο πρόεδρος Τραμπ φιλοξένησε μια συνάντηση στο Οβάλ Γραφείο στην οποία παρευρέθηκε ο στρατηγός Michael Flynn. Ο τελευταίος εξέθεσε εκεί την ιδέα του στρατιωτικού νόμου για να εξασφαλιστούν διαφανείς εκλογές [2]. Οι περισσότεροι από τους παρόντες συμβούλους αντιτάχθηκαν, παρά τις αλλαγές αξιωματούχων που είχαν γίνει στο Πεντάγωνο. Δύο εβδομάδες αργότερα, στις 4 Ιανουαρίου 2021, οι δέκα πρώην υπουργοί Άμυνας που ζούσαν ακόμα υπέγραψαν ένα σύντομο ανοιχτό άρθρο στην Washington Post [3]. Διαβεβαίωναν ότι όλοι όσοι θα προσπαθούσαν να θεσπίσουν έναν πιθανό στρατιωτικό νόμο θα είχαν να απαντήσουν για αυτό ενώπιον της δικαιοσύνης. Η ομοφωνία των πρώην υπουργών Άμυνας βεβαιώνει ότι αυτό το σχέδιο στρατιωτικού νόμου ήταν εφικτό και πολύ πραγματικό. Σύμφωνα με την Post [4], η οποία εξέτασε αυτήν τη συνάντηση βάσει των εμπιστευτικών στοιχείων από τους πρώην υπουργούς Άμυνας (που δεν παρευρέθηκαν, αλλά ενημερώθηκαν), ο πρόεδρος Τραμπ δεν σκεπτόταν ποτέ να παραμείνει στην εξουσία χρησιμοποιώντας βία. Αντίθετα, υπέβαλε καταγγελίες και υποστήριξε διάφορες νομικές ενέργειες για την ανατροπή των εκλογών. Προετοιμαζόταν να κάνει εκστρατεία για να επιστρέψει στον Λευκό Οίκο το 2025 [5].
- Για τις «Hindustan Times» (Ινδία), οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής δεν είναι πλέον ενωμένες, αλλά καίγονται.
Ο αντιπρόεδρος Mike Pence, ο οποίος δέχθηκε μεγάλες πιέσεις από τους θαυμαστές του προέδρου Τζάκσον, γνωστοποίησε τη θέση του στις 6 Ιανουαρίου, την ημέρα που συνήλθαν οι δύο συνελεύσεις του Κογκρέσου σε κοινή σύνοδο [6]. Σημείωσε ότι ο ρόλος του ως προέδρου της συνεδρίασης ήταν καθαρά τελετουργικός και ότι δεν ήταν ο ρόλος του να διευθετήσει τη διαφορά, ακόμη και αν κάποια ανάγνωση του Συντάγματος του δίνει θεωρητικά το δικαίωμα να το κάνει. Ως εκ τούτου, βασίζεται στους βουλευτές. Το αντίθετο θα είχε ανοίξει τον σιγοκαίοντα εμφύλιο πόλεμο. Σε τέτοιες στιγμές, όλοι γνωρίζουν τι μπορούν να χάσουν και λίγοι είναι αυτοί που δέχονται να αναλάβουν έναν τέτοιο κίνδυνο, ειδικά μεταξύ των επισήμων. Μόλις έγινε γνωστή αυτή η θέση, παραιτήθηκαν αρκετά εξέχοντα μέλη της ομάδας Τραμπ. Οι θαυμαστές του προέδρου Τζάκσον έζησαν αυτές τις παραιτήσεις ως δειλία και προδοσία του ιδανικού τους και της πατρίδας τους.
.
Λίγες ώρες αργότερα, ο Ντόναλντ Τραμπ πραγματοποίησε μια συγκέντρωση, όχι μακριά από το Κογκρέσο, για να καταγγείλει για άλλη μια φορά τις «κλεμμένες εκλογές» και να ανακοινώσει την επιστροφή του για την εκστρατεία του 2024. Ποτέ δεν κάλεσε τους υποστηρικτές του να καταλάβουν το Καπιτώλιο, ακόμα και αν κάποιοι το κατάλαβαν έτσι.
Η κατάληψη του Καπιτωλίου
- Σύμφωνα με την «Αυγή» (Ελλάδα), ο τραμπισμός είναι εδώ και απειλεί
Ορισμένες ομάδες που ήταν περιθωριακές κατά τη διάρκεια της συγκέντρωσης προσπάθησαν να εισέλθουν στο Καπιτώλιο. Σύμφωνα με τα βίντεο, η αστυνομία του Καπιτωλίου τις άφησε να περάσουν χωρίς να προβάλλει ουσιαστική αντίσταση. Οι διαδηλωτές συμπεριφέρθηκαν αρχικά με σεβασμό σε αυτό το μέρος, ιερό στα μάτια τους. Ωστόσο, διείσδυσε μια ομάδα Antifas. Χωρίς να γνωρίζουμε γιατί ή πώς, τα πράγματα ξαφνικά εκφυλλίστηκαν, έγινε εισβολή στο ημικύκλιο και λεηλατήθηκαν βουλευτικά γραφεία.
.
Όσοι έχουν ζήσει έναν εμφύλιο πόλεμο γνωρίζουν ότι είναι το χειρότερο πράγμα που μπορεί να συμβεί. Όπως και ο Άγγλος φιλόσοφος Thomas Hobbes, ο οποίος έζησε τον Πρώτο Αγγλικό Εμφύλιο Πόλεμο, όλοι είναι πεπεισμένοι ότι είναι καλύτερο να υποστεί ένα τυραννικό κράτος παρά να στερηθεί ένα κράτος (Το Leviathan [7]). Το να πάρεις το Καπιτώλιο και να ανατρέψεις πιθανά την «τάξη» των ΗΠΑ είναι μια βαριά πράξη με τρομερές συνέπειες. Τα πράγματα δεν πήγαν εξάλλου τόσο μακριά. Η αστυνομία που είχε αφήσει τους διαδηλωτές να εισέλθουν στο κτίριο ξαφνικά τους απώθησε με επιτυχία.
.
Ο ίδιος ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ζήτησε ηρεμία, αλλά χωρίς τη γυναίκα του. Σύμφωνα με την εθνική θρησκεία των ΗΠΑ, η ευλογία του Θεού – και συνεπώς η ειρήνη και η ευημερία – πρέπει να έρθει μέσω του Προέδρου και της Πρώτης Κυρίας [8] προς τον «εκλεγμένο Λαό». Επιλέγοντας να εκφραστεί μόνος του, ο Ντόναλντ Τραμπ αμφισβήτησε την εθνική θρησκεία.
Αντιδράσεις στις ΗΠΑ
- Σύμφωνα με την «Daily Mirror» (Ηνωμένο Βασίλειο), από τώρα και στο εξής στις Ηνωμένες Πολιτείες, κυβερνά ο όχλος.
Δημοκρατικοί βουλευτές, με επικεφαλής την πρόεδρο της Βουλής Νάνσυ Πελόσι, κατηγόρησαν αμέσως τον πρόεδρο Τραμπ ότι έβαλε τα στρατεύματά του να επιτεθούν στο Κογκρέσο. Πρότειναν να καθαιρέσουν τον πρόεδρο Τραμπ, παρότι του έμειναν μόλις 13 ημέρες θητείας, χάρη στην 25η τροπολογία, παράγραφο 4 του Συντάγματος. Αυτός ο ελιγμός, τον οποίο είχαν ήδη αναφέρει προηγούμενα, θα επέτρεπε να του αφαιρέσει το δικαίωμά να ξαναπαρουσιαστεί.
.
Ωστόσο, το επίμαχο κείμενο δεν θα έπρεπε να εφαρμοστεί σε αυτήν την περίπτωση: σχετίζεται με ανικανότητα που αποδίδεται στην υγεία του προέδρου. Οι συζητήσεις κατά τη διάρκεια της θέσπισης του είχαν επικεντρωθεί στην καρδιακή προσβολή που εμπόδισε τον πρόεδρο Γούντροου Γουίλσον να εκπληρώσει το αξίωμά του στο τέλος της θητείας του (2 Οκτωβρίου 1919 έως 4 Μαρτίου 1921) και στο – λιγότερο σοβαρό – εγκεφαλικό ατύχημα του προέδρου Dwight Eisenhower (24 Σεπτεμβρίου 1955 έως 20 Ιανουαρίου 1961) που τον στέρησε προσωρινά μερικών ικανοτήτων του και τον οδήγησαν να μοιραστεί τις εξουσίες του με τον αντιπρόεδρό του, Richard Nixon.
.
Η άρχουσα τάξη ένιωσε τον αέρα της μπάλας κανονιού που πέρασε. Είτε η κατάληψη του Καπιτωλίου ήταν μια αποτυχία της αστυνομίας του, είτε μια προσπάθεια που οργανώθηκε υπό ψευδή σημαία από τους εχθρούς του Ντόναλντ Τραμπ, όσοι την σχεδίασαν έχουν την ικανότητα να ανατρέψουν τους θεσμούς και να απολύσουν όλο το προσωπικό τους.
Οι αντιδράσεις στο εξωτερικό
- Για την «Boston Herald» (ΗΠΑ), είναι το χάος.
Μετά από έναν αιώνα κυριαρχίας από τις Ηνωμένες Πολιτείες, ο υπόλοιπος κόσμος ακόμα δεν ξέρει τι είναι. Αγνοεί ότι το Σύνταγμα συντάχθηκε για να καθιερώσει ένα καθεστώς βασισμένο στη βρετανική μοναρχία και ότι εξισορροπήθηκε με 10 τροπολογίες που εγγυώνται τα δικαιώματα των πολιτών. Τη χώρα που περιγράφει ο Alexis de Tocqueville στο De la Démocratie en Amérique [9] είναι αυτή αυτού του συμβιβασμού, μια χώρα ελευθερίας, αλλά αυτή η ισορροπία έσπασε κατά τα χρόνια του Ομπάμα. Τυφλωμένος, ο υπόλοιπος κόσμος απέτυχε να δει ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες επέστρεψαν σε αυτά που ήταν τα πρώτα τέσσερα χρόνια της ίδρυσής τους: ένα ολιγαρχικό σύστημα, αυτή τη φορά στην υπηρεσία μιας τάξης διεθνών δισεκατομμυριούχων. Αγνόησε σκόπιμα την κατάσταση των πρώην μεσαίων τάξεων, την ανασυγκρότηση των πληθυσμών βάσει των πολιτισμικών σχέσεων τους και την προετοιμασία των δύο τρίτων του πληθυσμού για εμφύλιο πόλεμο.
.
Τα κινεζικά μέσα ενημέρωσης δεν μπορούν παρά να παρατηρήσουν το διπλό πρότυπο όταν συγκρίνουν τις φωτογραφίες της κατάληψης της εθνοσυνέλευσης του Χονγκ Κονγκ από ένα υπερ-ενθουσιασμένο πλήθος με εκείνες της Ουάσιγκτον. Ενώ τα ρωσικά μέσα ενημέρωσης, απασχολημένα με την ορθόδοξη χριστουγεννιάτικη γιορτή, χαμογελούν μελαγχολικά ενώπιον του ιστορικού αντίπαλου τους στην γη.
.
Από την πλευρά τους, τα Δυτικά μέσα ενημέρωσης προσχώρησαν ολόψυχα στον νεο-πουριτανικό «ακυρωτικό πολιτισμό» (cancel culture ) που καταστρέφει όλα τα ρεπουμπλικανικά σύμβολα και τα αντικαθιστά με άλλα που δοξάζουν τις μειονότητες, όχι για αυτό που κάνουν, αλλά επειδή είναι μειοψηφίες. Με αυτόν τον τρόπο, ταυτίστηκαν λίγο περισσότερο με την ιδεολογία που καταπιέζει την «Αμερική» [10]. Υποταγμένοι υποτελείς, παρουσίασαν τις αμερικανικές εκλογές σαν οι αναγνώστες τους να συμμετέχουν σε αυτές και τον Τζο Μπάϊντεν ως τον νέο αφέντη τους.
- Η «Chicago Tribune» (ΗΠΑ) δεν καταγγέλλει την ανταρσία, αλλά βλέπει την εξέγερση.
Αντιδρώντας στα γεγονότα στο Καπιτώλιο, οι Ευρωπαίοι ηγέτες παίρνουν τα όνειρά τους για πραγματικότητα: ο Γερμανός πρόεδρος και πρώην επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών, Φρανκ-Γουόλτερ Στάινμεϊρ, δήλωσε ότι ένοπλοι διαδηλωτές υπέρ του Τραμπ κατέλαβαν το Καπιτώλιο, ενώ ο Γάλλος πρόεδρος και πρώην γραμματέας ενός διάσημου φιλόσοφου, Εμανουέλ Μακρόν, κατήγγειλε επίθεση στη θεμελιώδη αρχή της δημοκρατίας «Ένας άνθρωπος, μία ψήφος».
.
Όχι. Με μερικές εξαιρέσεις, οι διαδηλωτές του Καπιτωλίου δεν ήταν οπλισμένοι.
Όχι. Το Σύνταγμα των ΗΠΑ δεν καθιερώνει καθόλου την ισότητα μεταξύ των πολιτών κάθε ομοσπονδιακής πολιτείας.
Ναι. Είναι πράγματι η κυρίαρχη τάξη των ΗΠΑ που περιφρονεί τη δημοκρατία και οι θαυμαστές του Τζάκσον που την υπερασπίζονται.
- «Ο Θεός βοηθός!», αναφωνεί η «Philadephia Daily News» (ΗΠΑ). «Ο μη-εμφύλιος πόλεμος έχει φτάσει σε αυτό το σημείο: ταραχοποιοί κατέλαβαν το Καπιτώλιο».
Ήδη οι πολύ μεγάλες περιουσίες που βρίσκονται πίσω από τον Τζο Μπάϊντεν έχουν καταλάβει την εξουσία. Έβαλαν τέρμα στην ελευθερία της έκφρασης. «Προληπτικά» έκλεισαν τους λογαριασμούς Twitter, Facebook, Instagram, Snapchat και Twitch του Λευκού Οίκου, του προέδρου Τραμπ και των υποστηρικτών του, προκειμένου «να τους αποτρέψουν από το να καλέσουν για περαιτέρω βία» (sic). Κατ ’αυτόν τον τρόπο, άρπαξαν τις εξουσίες της Δικαιοσύνης και διέφυγαν από το διάταγμα του Τραμπ της 28ης Ιουνίου 2020, που απαιτούσε από αυτούς να επιλέξουν μεταξύ του καθεστώτος του ουδέτερου μεταφορέα πληροφοριών ή του δεσμευμένου παραγωγού πληροφοριών [11].
[3] “The time for questioning the election results has passed”, Washington Post (United States) , Voltaire Network, 4 January 2021.
[4] “Trump’s final efforts to overturn election create discomfort for the military” (Οι τελικές προσπάθειες του Τραμπ να ανατρέψei τις εκλογές δημιουργούν δυσφορία στον στρατό), Paul Sonne & Missy Ryan & Ellen Narashima, The Washington Post, January 6, 2021.
[5] “‘I’ll See You in Four Years’: Trump and the Ghost of Grover Cleveland” («Θα σας δω σε τέσσερα χρόνια»: Ο Τραμπ και το φάντασμα του Γκρόβερ Κλίβελαντ »), Πέτερ Μπέικερ, The New York Times, January 3, 2021
[6] “Mike Pence letter to Members of Congress” (Επιστολή του Mike Pence προς τα Μέλη του Κογκρέσου), by Mike Pence, Voltaire Network, 6 January 2021.
[7] Leviathan or the matter, forme, & power of a common-wealth ecclesiastical and civil, Thomas Hobbes, 1651
[8] Σε αντίθεση με τη δημοφιλή πεποίθηση, η λειτουργία της «Πρώτης Κυρίας» δεν είναι τελετουργική, αλλά θρησκευτική. Εμπίπτει στη σύζυγο του προέδρου και, εάν είναι άγαμος, διαζευγμένος ή χήρος, στη γυναίκα της οικογένειάς του την οποία ορίζει.
[9] Σχετικά με τη δημοκρατία στην Αμερική, Alexis de Tocqueville, Gosselin (1ο μέρος 1835 2ο μέρος 1840.).
[10] Οι Δυτικοί πιστεύουν ότι οι Μαύροι και οι Ισπανόφωνοι καταψήφισαν όλοι τον Τραμπ. Στην πραγματικότητα, το 18% των ψηφοφόρων του ήταν Αφροαμερικανοί και το 37% Λατίνοι σύμφωνα με τα ινστιτούτα πολιτικής επιστήμης.
[11] “Executive Order on Preventing Online Censorship”, by Donald Trump, Voltaire Network, 28 May 2020.
.
Αιγαίο
“Συμφωνία – ΑΙΧΜΑΛΩΣΙΑΣ – των Αθηνών”!
Ως γνωστόν, με ευχές και με “αρχές”… δεν βάφονται αυγά!
Απόψεις
Παρακμή της Θεσσαλονίκης και Αθηνοκεντρισμός! Η αλήθεια με αριθμούς
του Γιώργου Μιχαηλίδη*
Aπό τη μία πλευρά: η χώρα της χρονιάς, η πρωταθλήτρια της Ευρώπης, το μεγαλύτερο έργο αστικής ανάπλασης στην Ευρώπη. Από την άλλη: η Θεσσαλονίκη της παρακμής, η φραπεδούπολη, η φωλιά της αντιδραστικής συντήρησης και η επιτομή της μιζέριας. Παράλληλα, η μόνιμη συμβουλή: όχι εύκολες καταγγελίες, να αναλάβετε πρωτοβουλίες. Τί ισχύει τελικά και γιατί; φταίει η κρίση για την παρακμή της Θεσσαλονίκης; φταίει η Αθήνα; φταίει η ανεπάρκεια των Θεσσαλονικέων; Αν προχωρήσουν δέκα big projects θα αλλάξει η εικόνα της και η δυναμική της πόλης; Γιατί δεν έγινε Μιλάνο, Βαρκελώνη ή έστω Σμύρνη;
Η σίγουρη απάντηση είναι ότι, πέρα από τις αδυναμίες του τοπικού πολιτικού, οικονομικού και πολιτιστικού συστήματος (που και αυτές έχουν κάθε άλλο παρά απλή εξήγηση), έχει διαμορφωθεί τα τελευταία εικοσιπέντε χρόνια ένα συγκεκριμένο οικονομικό υπόστρωμα που σταθερά ορίζει την πόλη ως ένα παρακμάζον, δευτερεύον, σχεδόν μόνο καταναλωτικό αστικό κέντρο. Και πριν ξεκινήσει οποιαδήποτε συζήτηση για το τί μέλλει γενέσθαι, καλόν είναι να εντοπιστούν, να παρουσιαστούν και ΝΑ ΓΙΝΟΥΝ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ, τα σημερινά οικονομικά μεγέθη της Θεσσαλονίκης. Και να συγκριθούν και με αυτά της Αττικής, γιατί ο ανταγωνισμός λειτουργεί μεταξύ πόλεων, δεν πρέπει να παραγνωρίζεται και μάλιστα από πολλούς προβάλλεται ως κινητήρας της αστικής ανάπτυξης. Αλλά και γιατί επί δεκαετίες η ανάπτυξη της χώρας είναι εκ των πραγμάτων αθηνοκεντρική.
Καταρχάς, το κατά κεφαλήν ΑΕΠ στη Θεσσαλονίκη όχι μόνο είναι πλέον στο 60% της Αττικής αλλά και μειώνεται συνεχώς. Ακόμη χειρότερα, είναι ακριβώς στις περιόδους ανάπτυξης όπου η μεν Αττική κερδίζει η δε Θεσσαλονίκη χάνει. Τελικό αποτέλεσμα; σήμερα ο νομός Θεσσαλονίκης δεν είναι ο κάποτε δεύτερος αλλά πλέον ο ΕΝΑΤΟΣ στο κατά κεφαλήν ΑΕΠ στη χώρα.
Σήμερα επίσης (και αυτό είναι καθοριστικό για τη λήψη αποφάσεων είτε των οικονομικών δυνάμεων του τόπου είτε των ελληνικών κυβερνήσεων) οι επιχειρήσεις της Αττικής κάνουν τζίρο ΟΚΤΩ φορές μεγαλύτερο από αυτές της Θεσσαλονίκης. Δηλαδή, η «οικονομική δύναμη» της Αττικής είναι οκταπλάσια της Θεσσαλονίκης (είναι εξάλλου και το 68% όλης της χώρας). Ακόμα και στη μεταποίηση (όπου άλλοτε η Θεσσαλονίκη ήταν το συγκριτικά ισχυρότερο βιομηχανικό κέντρο της χώρας) οι επιχειρήσεις της Αττικής κάνουν πλέον τζίρο ΕΝΝΙΑ φορές μεγαλύτερο από τις επιχειρήσεις της Θεσσαλονίκης.
Είναι ακριβώς η όξυνση της αποβιομηχάνιση της χώρας το 1990-2000 (με πολλές ενδο- και εξωγενείς αιτίες) που επέδρασε καταλυτικά στην περιθωριοποίηση της Θεσσαλονίκης μέσα σε μια εθνική οικονομία προσανατολισμένη (σε ένα βαθμό αναπόφευκτα λόγω ένταξης στην Ευρωζώνη και σε ένα βαθμό χάρις σε ένα εκούσιο έλλειμμα αναπτυξιακής πολιτικής) στις υπηρεσίες και στις κατασκευές. Είναι πριν από 20-25 χρόνια που η πόλη έχασε τα μισά εργοστάσια της και έμεινε με μια μισο-άδεια Βιομηχανική Περιοχή, άναρχες επαγγελματικές συγκεντρώσεις και εκατοντάδες βιοτεχνικά κτίρια εκπλειστηριαζόμενα σήμερα προς malls, logistic centers, Airbnb, και η παραγωγικότητα έφτασε να είναι 30% έως 60% χαμηλότερη από ό,τι σε οποιαδήποτε περιοχή της Αττικής.
Είναι γεγονός, όχι μίζερη καταγγελία, η απόκλιση μεταξύ Αττικής και υπόλοιπης Ελλάδας που συνεχώς μεγαλώνει εδώ και είκοσι τουλάχιστον χρόνια και, επιπλέον, διευρύνεται στις φάσεις ανάπτυξης ή ανάκαμψης.
Ως τελικό αποτέλεσμα, σήμερα στην Αττική συγκεντρώνεται το 55% του κινητού και ακίνητου πλούτου της χώρας και οι καταθέσεις εκεί είναι ΕΞΗ φορές αυτές της Θεσσαλονίκης ενώ η (κατά τον ΕΝΦΙΑ) αξία των ακινήτων της, 4 φορές αυτή της Κεντρικής Μακεδονίας.
Καθόλου παράξενα, η ανεργία στην ευρύτερη περιοχή (Κεντρική Μακεδονία) είναι 30% υψηλότερη από ό,τι στην Αττική και μάλιστα η απόκλιση ΑΥΞΑΝΕΤΑΙ στο μέτρο που υποχωρεί η επίπτωση της οικονομικής κρίσης. Καθόλου παράξενα επίσης, ένας στους 8 Θεσσαλονικείς εργάζεται στον κλάδο της εστίασης και παροχής καταλύματος (ένας στους 11 στην τουριστική Αττική).
Απέναντι σε αυτά τα δεδομένα, η συνήθης προτροπή είναι: big projects. Το πόσο εύκολη, αποδοτική και αποτελεσματική για τη μείωση των ανισοτήτων είναι αυτή η λύση, είναι εξαιρετικά αμφίβολο. Εξάλλου, πάντα θα ακυρώνεται από τον «ανταγωνισμό»: για το παραλιακό μέτωπο της Αθήνας «δρομολογούνται» έργα 16 φορές μεγαλύτερα από ό,τι γι’ αυτό της Θεσσαλονίκης, για τις υποδομές αερομεταφορών 6 φορές και βέβαια κάθε Αθηναίος έχει ήδη 3 φορές πυκνότερο δίκτυο μετρό από αυτό που ΘΑ έχει κάθε Θεσσαλονικιός (ενώ σε έναν άλλον τομέα, καθόλου αδιάφορο, η Αθήνα έχει 10 φορές τα θέατρα της Θεσσαλονίκης).
Όλα τα παραπάνω σημαίνουν ότι ο «αθηνοκεντρισμός» εποφθαλμιά τη «νύφη του Θερμαϊκού»; Όχι. Απλά σημαίνουν ότι η διαδρομή μέχρι να βγει η Θεσσαλονίκη από την παρακμή θα είναι μακρά, ότι οι συνθήκες και οι τάσεις είναι εναντίον της και ότι μόνες τους οι δυνάμεις της πόλης δεν επαρκούν. Αν δεν σχεδιαστεί μια βολονταριστική ΕΘΝΙΚΗ στρατηγική για την πόλη, αν δεν ξεκινήσει μια ΣΥΝΟΛΙΚΗ για όλη τη χώρα πολιτική αντιμετώπισης των περιφερειακών ανισοτήτων που ξεπηδούν αναπόφευκτα από τη στηριγμένη στο υπάρχον μοντέλο οικονομική ανάκαμψη, η εξέλιξη θα είναι πολύ περισσότερο δυσμενής. Και, φυσικά, όχι μόνο στη Θεσσαλονίκη.
Και τί μας νοιάζει; Θα μας νοιάζει όταν θα μετρούμε τη «γεωγραφία της δυσαρέσκειας», κοινωνικής, ιδεολογικής, πολιτισμικής, πολιτικής, ή όταν θα ψάχνουμε να ερμηνεύσουμε εκλογικά αποτελέσματα με ανασκαφές στην εποχή του Σαμπρή πασά ή του Μαξ Μέρτεν ή του Γκοτζαμάνη …
*Ο Γιώργος Μιχαηλίδης είναι Σύμβουλος Ανάπτυξης. Δίδαξε στα Πανεπιστήμια Θεσσαλίας και Θεσσαλονίκης. Σπούδασε Πολεοδομία-Χωροταξία στο Universite de Paris IV – Sorbonne. Αρχιτεκτονική στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Κοινωνιολογία στο École des hautes études en sciences sociales (EHESS). Οικονομικά στο École des hautes études en sciences sociales (EHESS).
Απόψεις
Προς μία νέα γεωπολιτική κοσμογονία
Ο πλανήτης βιώνει κοσμογονικές αλλαγές εν μέσω δυο ενεργών μετώπων τα οποία προς ώρας δεν παρουσιάζουν καμία συγκρουσιακή ύφεση και ουδείς βρίσκεται σε θέση να γνωρίζει με βεβαιότητα την έκβασή τους. Η μόνη εξασφαλισμένη διαπίστωση είναι ο δομικός μετασχηματισμός της γεωπολιτικής σκακιέρας και η επανακατανομή ισχύος στο διεθνές σύστημα.
Οι ιστορικές δείκτες μας υπενθυμίζουν επανειλημμένα πως τα πιόνια δε μένουν ποτέ στατικά και καμία μορφή παγκόσμιου status quo δε διέπεται από αθανασία ιδίως όταν έχει οικοδομηθεί πάνω σε ηγεμονικά θεμέλια και οι μπετόβεργές του είναι χρωματισμένες με το αίμα χιλιάδων αθώων αμάχων στη μισή υδρόγειο. Η νίκη του φιλελευθερισμού μετά την κατάρρευση της τελευταίας σύγχρονης αυτοκρατορίας, ερυθρής απόχρωσης, όπως φάνηκε εκ των υστέρων ήταν φευγαλέα και ιδίως οι παγκόσμιες εξελίξεις της τελευταίας διετίας πιθανολογείται από μία πληθώρα επιστημονικών αναλύσεων πως σύντομα θα δοθεί η χαριστική βολή στη φιλελεύθερη τάξη πραγμάτων με κεντρικό θεμελιωτή τις ΗΠΑ ή υπό μία πιο πραγματολογική προσέγγιση, τουλάχιστον την αισθητή μείωση της παγκόσμιας στρατιωτικής, οικονομικής και πολιτικής επιρροής της Αμερικής επί των 2/3 της οικουμένης.
Το αφήγημα της PAX AMERICANA έχει αρχίσει να αιμορραγεί και να ξεφτίζει λόγω της αποκάλυψης του υποκριτικού κελύφους που την προφύλασσε από κάθε κριτική την οποία μάλιστα βάφτιζε τρομοκρατική ή αναθεωρητική. Οι υποσχέσεις του αμερικανοτραφούς φιλελευθερισμού για ειρήνη, ευμάρεια και δημοκρατία στο σύνολο του πλανήτη διαψεύσθηκαν οικτρά και εξέπνευσαν κάτω από τα ερείπια που άφησαν πίσω τους οι αστεροστόλιστες βόμβες της χώρας της ελευθερίας και της ευαισθησίας για τα περιώνυμα ανθρώπινα δικαιώματα. Με την αποδυνάμωση της δυτικόκτιστης τάξης πραγμάτων διαλύεται και ο αφρός της ουτοπίας που καλλιεργούσε επί μία τριακονταετία για έναν κόσμο δήθεν ισότητας, δημοκρατικής μεταρρύθμισης και αμοιβαίου σεβασμού. Η μετατόπιση όλων των ειδών ισχύος προς ανατολάς και η ένταση του ανταγωνισμού μεταξύ των παγκόσμιων παικτών καλούν πολλούς πρώην ανένδοτους και ελαφρόμυαλους ουτοπιστές να πατήσουν ξανά στη γη, διαψεύδοντας τους πανηγυρικά. Η τραγικότερη φιγούρα της νεότερης φιλελεύθερης σχολής, ο Francis Fukuyama ο οποίος στο έργο του ‘’το τέλος της ιστορίας’’ προβαίνει σε μία επιπόλαιη εκτίμηση για την οριστική επικράτηση του φιλελευθερισμού τη μη επαλήθευση του οποίου παρακολουθούμε να διαδραματίζεται ζωντανά επί του παρόντος.
Οι φιλελεύθερες διόπτρες στέκονται ανίκανες να αντιμετωπίσουν τη μυωπία με την οποία ο μέσος άνθρωπος ατενίζει τα διεθνή συμβάντα και ενίοτε κρίνει βάσει της δικής του ψυχικής αγνότητας και ηθικής. Προσθετικά ο λιμπεραλιστής διεθνολόγος αδυνατεί ή εθελοτυφλεί εμπρός στην επιθυμία των ‘’μη εχόντων’’ να διατρανώσουν το ανάστημά τους απέναντι στους ‘’έχοντες ‘’ της διεθνούς σκηνής, διεκδικώντας το μερίδιο επιρροής που τους αναλογεί. Δίνοντας τη δέουσα προσοχή στην τακτική συσσώρευσης ισχύος, από πλευράς του κινεζικού δράκου και της ρωσικής αρκούδας, που συνιστά έναν εκ των βασικών πυλώνων της λειτουργίας του άναρχου διεθνούς στον οποίο επικεντρώνεται η επιστήμη των Διεθνών Σχέσεων. Η μόχλευση λοιπόν της ισχύος στην απόπειρα εξισορρόπησης μεταξύ των σύγχρονων Μεγάλων Δυνάμεων δικαιώνει τον Θουκυδίδη, τον Machiavelli,τον Hobbes, τον Morgenthau και πολλούς ακόμα ρεαλιστές μελετητές του φαινομένου των Διεθνών Σχέσεων βγάζοντας από την κατάψυξη την παρεξηγημένη όσο καμία άλλη, θεωρία του ρεαλισμού.
Η αμφισβήτηση της πλανητικής μονοπολικότητας των ΗΠΑ είναι γεγονός και μπορεί να επιβεβαιωθεί από την πρωτοβουλία της σύστασης νέων διεθνών οργανισμών στελεχωμένων από εξωδυτικές δυνάμεις με δημοφιλέστερο όλων τoν συνασπισμό των BRICS ο οποίος αποτελεί την πιο τρανή έκφραση αμφισβήτησης της κυριαρχίας του Βορρά.
Φιλοδοξούν να δώσουν ένα βροντερό παρόν στο διεθνές γεωστρατηγικό και οικονομικό παίγνιο παραθέτοντας τους δικούς τους όρους απέναντι στον παραπαίοντα παγκόσμιο ηγεμόνα. Η μετάβαση στην πολυπολικότητα αποκτά αυξανόμενες υποστηρικτικές ενδείξεις όσο κυλά ο χρόνος.
Αρχικά ας παρουσιάσουμε την ιστορία του αναφερόμενου συνασπισμού. Ουσιαστικά επρόκειτο για έναν πολιτικό σύνδεσμο με διεθνή χαρακτήρα και το ακρωνύμιό του στηρίζεται στα αρχικά της ονομασίας των κρατών που τον συναποτελούν. Ιδρυτές του αποτελούν η Ρωσία, η Κίνα, η Ινδία και, η Βραζιλία με τη νότια Αφρική να προσχωρεί λίγο αργότερα στον οργανισμό. Εισηγητές της πρωτοβουλίας υπήρξαν οι τέσσερεις πρώτες χώρες οι οικονομίες των οποίων στις αρχές του αιώνα μας σημείωσαν πρωτοφανείς ρυθμούς ανάπτυξης και έλαβαν τον τίτλο των ‘’αναπτυσσόμενων οικονομιών’’. Συμβάλλουσες παράμετροι σε αυτή την αναπτυξιακή εκρηκτικότητα συνιστούν οι ογκώδεις πληθυσμιακοί αριθμοί των χωρών αυτών καθώς και οι αχανείς τους εκτάσεις. Η επίσημη συγκρότηση του οικονομικού αυτού συνασπισμού πραγματώθηκε τον Ιούνιο του 2009 στο Αικατερίνεμπουργκ της Ρωσίας. Στην κοινή τους δήλωση οι ηγέτες του παγκόσμιου νότου αιτούνταν τη δημιουργία ενός δίκαιου διεθνούς συστήματος που θα εδράζεται στην πολυπολικότητα.
Επιπλέον διαρκούσης της Συνόδου Κορυφής, οι συμμετέχοντες γνωστοποίησαν την πρόθεσή τους για την κοπή ενός νέου παγκόσμιου αποθεματικού νομίσματος το οποίο θα ήταν σταθερό, θα είχε αντίκρισμα και θα βρισκόταν σε θέση να συναγωνιστεί το δολάριο. Παρ’ όλα αυτά, αρχή του οργανισμού αποτελεί η οικονομική ανεξαρτησία εκάστου μέλους και η ελευθερία να συναλλάσσεται χρησιμοποιώντας το εθνικό του νόμισμα. Προσθετικά παρατηρήσαμε τους BRICS να προβαίνουν στην ίδρυση του δικού τους τραπεζικού ιδρύματος γνωστό και ως Αναπτυξιακή Τράπεζα των BRICS. H ίδρυσή της έγινε το 2014 και επί της ουσίας σκοπός της είναι να αποτελέσει το ‘’αντίπαλον δέος’’ του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ). Εδρεύει στη Σανγκάη για το λόγο του ότι η Κίνα κατέχει τον υψηλότερο αριθμό συναλλαγματικών αποθεμάτων από τους συμμετέχοντες στον οργανισμό.
Η αύξηση της επιρροής του εν λόγω αντιδυτικού οργανισμού είναι δεδομένο πως θα οδηγήσει στη μεταβολή των συσχετισμών στην παγκόσμια οικονομία αλλά και στον τομέα της ενέργειας. Αξιοσημείωτο είναι πως οι BRICS σύντομα θα καλύπτουν το 40% της διεθνούς οικονομίας και η θέση τους αναμένεται να γνωρίσει ακόμα μεγαλύτερη επίρρωση σε βάθος χρόνου με την ένταξη νέων μελών στους κόλπους τους τα οποία μάλιστα συνιστούν βασικούς κατόχους πετρελαϊκών αποθεμάτων και εξαγωγείς αυτού. Τα κράτη αυτά αποτελούν το Ιράν, τα Ηνωμένα Αραβικά και τη Σαουδική Αραβία, σημειωτέον τον μακράν στενότερο σύμμαχο των ΗΠΑ στην περιοχή της Μέσης Ανατολής. Η συμμετοχική διόγκωσή τους θα τους χαρίσει με μαθηματική ακρίβεια ακόμη μεγαλύτερο έλεγχο πάνω στην παγκόσμια πετρελαϊκή ποσότητα και κατά συνέπεια θα τους βοηθήσει να αντιπαλέψουν από θέση ισχύος πλέον τον άλλο ισχυρό οργανισμό συνεργασίας, τη G7. Βάσει ποσοτικών ερευνών η ομάδα του νότου θα διαχειρίζεται το 65,4% των αποθεμάτων αργού πετρελαίου ενώ η G7 μόνο το 3,9% αυτού.
Επιπρόσθετα η διείσδυση του σχετικά νεαρού αυτού οικονομικού οργανισμού στη μαύρη ήπειρο καθώς και ο προσεταιρισμός των χωρών του κόλπου σηματοδοτεί αφενός την αισθητή ύφεση της οικονομικής αλλά και πολιτικής επιρροής της Δύσης στις περιοχές αυτές ιδίως με την υπογραφή αμοιβαίας στρατιωτικής συνεργασίας μεταξύ της Ρωσίας (ηγέτιδας δύναμης της συνεννόησης) και του Νίγηρα καθώς και τη συνακόλουθη επενδυτική πολιτική της Κίνας στην Αφρική και αφετέρου πως το συνεργατικό πλαίσιο των ΒRICS δε βλέπει μαύρα πρόβατα σε αντίθεση με τη δυτική-αντιρεαλιστική φιλοσοφία εξεύρεσης ‘’δημοκρατικών’’ εταίρων.
Κατά συνέπεια παρατηρούμε την ανάπτυξη συνεργατικών σχέσεων των διευθυντικών στελεχών της συμμαχίας (Ρωσία, Κίνα) χώρες τις οποίες η Συλλογική Δύση θεωρεί παρίες όπως την Περσία και τη Βόρεια Κορέα. Η εξελισσόμενη σύγκρουση στη Γάζα δίνει μία ευκαιρία στις δυτικές δυνάμεις και ιδιαίτερα τις ΗΠΑ να προσπαθήσουν να επανακτήσουν ξανά το λόγο τους στην ευρύτερη περιοχή όμως η προαναφερθείσα στροφή αρκετών κρατών του κόλπου πλέον προς την αγκαλιά των BRICS καταδεικνύει πως μακροπρόθεσμα ο αμερικανικός παράγοντας θα εξοστρακιστεί ισοβίως από το συγκεκριμένο, στρατηγικής σημασίας, γεωγραφικό διαμέρισμα.
Ειδικότερα η Κίνα φαίνεται να κατέχει τη θέση του μεγάλου κερδισμένου καθώς πρωτοστάτησε στη επαναπροσέγγιση δύο ορκισμένων εχθρών ήτοι της Σαουδικής Αραβίας και του Ιράν, οι οποίες άρχισαν να ατενίζουν με φιλική ματιά τις εμπορικές φιλοδοξίες της χώρας του δράκου για τη διάνοιξη μίας νέας οδού του μεταξιού και την επακόλουθη αύξηση της επιρροής της ως αντιστάθμισμα στην κυριαρχική πολιτική του Λευκού Οίκου.
Ωστόσο παρ’ όλες τις ως τώρα θετικές επιδόσεις της πρωτοβουλιακής οντότητας των BRICS βαρυσήμαντες είναι και οι ισορροπίες που εκδηλώνονται στα σπλάχνα του οργανισμού όπως η παραδοσιακή εδαφική αντιπαράθεση μεταξύ Ινδίας και Κίνας, τέτοιου τύπου εσωτερικές διαταραχές αποτελούν σημαντική αιτία κωλυσιεργίας για την ίδρυση κοινού νομίσματος. Αυτοί όμως οι ανασταλτικοί παράγοντες στην πραγματικότητα επηρεάζουν ελάχιστα το επιτυχές μέλλον που θα σημειώσει η χαλαρή αυτή μορφή συνεργασίας και αυτό χάρις στην απουσία εξαναγκασμών οποιουδήποτε μέλους προς κάποιο συγκεκριμένο τρόπο δράσης αλλά και ισότιμη σχέση ανάμεσα τους και ανυπαρξία ιεραρχικών δομών σε αντιδιαστολή με τις δυτικογενείς συμμαχίες. Επιπρόσθετα η αφόρητη πίεση που βιώνουν οι Αμερικανοί εξαιτίας των διλημμάτων στρατιωτικής φύσης που αφορούν στην ταυτόχρονη χορήγηση αρωγών σε Ουκρανία και Ισραήλ επιτρέπει στους Κινέζους να αποκτήσουν πιο θεμελιώδες βήμα στον Κόλπο και να μετατρέψουν την περιοχή σε μία ζώνη αντιπαράθεσης μεταξύ ηπειρωτικών-ευρασιατικών και ναυτικών δυνάμεων διότι καθόλου άγνωστη δεν είναι και η διείσδυση του στενού πλέον συνεργάτη της Κίνας που δεν αποτελεί άλλον από τη ρωσική αρκούδα.
Το Σινικό έθνος επενδύει σε ποικίλους τομείς από το εμπόριο και τη αμυντική βιομηχανία έως τον πολιτισμό και τη διπλωματία. Η διαφαινόμενη μετάβαση από τη γερασμένη PAX AMERICANA σε μία PAX SINICA θα αποτελούσε μία ουσιαστική γεωπολιτική τομή καθώς θα αναδιαμόρφωνε τους εμπορικούς συσχετισμούς αλλά και το βαθμό ελεύθερης λήψης πρωτοβουλιών από τα μικρότερα ή μεσαία σε ισχύ, κράτη. Ο κάπως αυθαίρετος όρος της ‘’Κινεζικής Τάξης Πραγμάτων ‘’ επιστρατεύεται για να περιγράψει την κίνηση ματ που δέχεται η δυτική θαλασσοκρατία από τον ευρασιατικό ηπειρωτισμό και την οικοδόμηση ενός νέου και διαφορετικού κόσμου εδραζόμενου στην πολυπολικότητα όπου δε θα απαιτείται το άκουσμα της ανάσας του ατλαντιστή ώστε να αναπνεύσουν και οι λοιποί κρατικοί δρώντες τη υδρογείου της.
Γνωστό είναι επίσης πως ένας εκ των υψηλότερων στόχων των BRICS ίσως και ο υψηλότερος είναι η σταδιακή αποδολαριοποίηση της παγκόσμιας οικονομίας και η αξιακή υποτίμηση του δολαρίου ως κεντρικού μέσου συναλλαγών. Σε γενικές γραμμές σημειώνεται μία ολοένα και εντεινόμενη απεξάρτηση ορισμένων κρατών από το δολάριο όσον αφορά τις συναλλαγματικές τους ανάγκες με τους ιδρυτές των BRICS φυσικά να ηγούνται σε αυτό τον αποχαιρετισμό του αμερικανικού νομίσματος θερμαίνοντας ταυτοχρόνως τις πιστωτικές μηχανές για την παραγωγή ενός αντινομίσματος το οποίο μπορεί ακόμα να φαίνεται αρκετά μακρινό αλλά και μόνο η εγκατάλειψη του δολαρίου θα αποτελέσει ένα ανεπανόρθωτο λάβωμα στο κορμί της δυτικής ηγεμονίας διότι θα επιφέρει υπερπληθωρισμό στο εσωτερικό της αμερικανικής επικράτειας.
Ταυτόχρονα οι μετοχές των κεντρικών τραπεζών της Κίνας παρουσιάζουν κατακόρυφη αύξηση. Οι αναπτυσσόμενες χώρες με ισχνή τεχνολογικό αποτύπωμα και αποκλεισμένες σε μεγάλο βαθμό από τις δυτικές αγορές θα ωθηθούν να αναζητήσουν εναλλακτικές πηγές βοήθειας και ανταλλαγής τεχνολογικών προϊόντων με αποτέλεσμα να πλησιάσουν περισσότερο την Κίνα και τη Ρωσία και πιθανώς να εκφράσουν επιθυμία για ένταξη στον οργανισμό. Η εξέλιξη αυτή θα είναι καταλυτική για τη γιγάντωση της χρηματοοικονομικής και γεωπολιτικής επιρροής του Παγκόσμιου Νότου.
Μία ακόμα ένδειξη του ότι η πλάστιγγα γέρνει προς τη πλευρά των νέων διεκδικητών, αποτελούν τα χασματικά νούμερα αντιπροσώπευσης ,μεταξύ των BRICS και της G7, του παγκόσμιου ΑΕΠ και του πληθυσμού αντίστοιχα με τους πρώτους να εκπροσωπούν το 37% του διεθνούς ΑΕΠ και το 42% του παγκόσμιου πληθυσμού ενώ οι δεύτεροι μόνο το 30%. To γενικότερο έρεισμα που έχει η συμφωνία των BRICS διεθνώς με ιδιαίτερη εστίαση στα άπορα κράτη αποτελεί την ουσιαστικότερη απειλή για την ηγεμονία της Δύσης. Μέσω της αλληλεπίδρασής τους με τους νέους εκφραστές της ισχύος τα φτωχότερα έθνη βρίσκουν για πρώτη φορά ευκαιρία και δυνατότητα να προωθήσουν τα συμφέροντά τους και να κοινωνικοποιηθούν με ισότιμους όρους. Πρέπει να θεωρείται κάτι παραπάνω από βέβαιο πως ο διεθνής αποκλεισμός τους, που επήλθε μέσω των αντιδυτικών πολιτικών του παρελθόντος θα μοχλευθεί από τον συνασπισμό της εναλλακτικής οδού.
Στον αντίποδα η Δύση στερείται ενός αντίστοιχου εργαλείου προς χρήση ένεκα της αληθούς ενοχής της και αναξιοπιστίας που έχει προκαλέσει στα μάτια των εξωδυτικών πληθυσμών. Αξίζει επίσης να σημειωθεί πως η εμφανώς αποτυχημένη πολιτική των κυρώσεων που εφαρμόζει η Δύση, οπλοποιώντας το δολάριο, εναντίον της Ρωσίας, της Βενεζουέλας και του Ιράν θα πληγεί σοβαρά εάν τελικά προκύψει αντινόμισμα από τους BRICS. H διαπίστωση αυτή μπορεί εύκολα να σπρώξει τα μέλη του οργανισμού να παραμερίσουν τις μικρής κλίμακας έριδες ή διαφωνίες τους και να συσπειρωθούν ακόμα πιο έντονα ώστε να δρομολογήσουν την αποκαθήλωση του δολαρίου από το παγκόσμιο στερέωμα εκμεταλλευόμενοι την δυσαρέσκεια των αναπτυσσόμενων κρατών που έχει προκύψει από τη συνεχή πολεμοκάπηλη πολιτική των αμερικανικών κυβερνήσεων στο υπόλοιπο ημισφαίριο αλλά και από την εμμονή τους για μονομερή αξιοποίηση των παγκόσμιων αποθεμάτων πλούτου. Το αντινόμισμα όποτε και αν αυτό κατορθώσει να έχει ομαλή γέννα είναι βέβαιο ότι θα αγκαλιαστεί από το σύνολο των συμμετεχόντων στα εγχειρήματα των BRICS διότι θα υπάρχει το πρόσφορο έδαφος για κάτι τέτοιο.
Το νέο έτος θα μπορούσαμε να παραδεχτούμε πως έφερε πραγματική ευτυχία στον οργανισμό αφού από τις πρώτες κιόλας ημέρες υποδέχεται στον πυρήνα του πέντε νέα μέλη (Αίγυπτο, Αιθιοπία Ιράν, Σαουδική Αραβία και ΗΑΕ). Η εξέλιξη αυτή ανασχηματίζει πλέον το παγκόσμιο τοπίο καθώς ενισχύει την πολυπολικότητα και αυτονομεί όλο και περισσότερα έθνη από τα κελεύσματα της Ουάσιγκτον της οποίας η κυριαρχία αμφισβητείται με μεγαλύτερη τόλμη. Το μόνο παραπάτημα και ατυχία για τους BRICS το 2024 είναι η απότομη αλλαγή πλεύσης της Αργεντινής λόγω της εκλογής του αμερικανόφιλου Χαβιέρ Μιλέι και την απόφαση του για ολοκληρωτική δολαριοποίηση της οικονομίας της χώρας του! Ωστόσο η Δύση και κυρίως οι ΗΠΑ βρίσκονται αντιμέτωπες με έναν πολυσχιδή ανταγωνιστή άνευ προηγουμένου καθώς αυτός αμφισβητεί ευθέως την οικονομική, πολιτική και ορισμένα από τα κεντρικά στελέχη του, την στρατιωτική κυριαρχία της.
Συνδυαστικά με τους δύο πολέμους αντιπροσώπων που μαίνονται αυτή τη στιγμή σε Μέση Ανατολή και Ανατολική Ευρώπη τους οποίους οι δυτικές ελίτ φαίνεται πως χάνουν ή τουλάχιστον δέχονται επαχθή πίεση κυρίως στον εμπορικό της τομέα ο οποίος αιμορραγεί ακατάπαυστα εδώ και περίπου ενάμισι χρόνο, τα μοτίβα του γεωπολιτικού ψηφιδωτού αλλάζουν και η ανθρωπότητα μπαίνει ξανά σε μία νέα τροχιά η οποία όπως όλες οι προβλέψεις συγκλίνουν θα επισφραγίσει τη μεταψυχροπολεμική εποχή και θα προλειάνει το έδαφος για την ανατολή μίας νέας τάξης που θα χαράξει νέες γραμμές στους χάρτες, αυτή του πολυκεντρισμού, ο οποίος θα αντικαταστήσει το μονοπολικό αμερικανικό παγκοσμισμό. Ένα τέτοιου τύπου διεθνές σύστημα θα παράσχει μακροπρόθεσμα μεγαλύτερη σταθερότητα στον πλανήτη διότι κανένας πόλος δε θα βρίσκεται θέση να αποκτήσει υπέρμετρη ισχύ ώστε να συμπιέσει τους έτερους δρώντες.
Εν κατακλείδι ο πολυπολισμός καθιστά πιο δεδομένη την ειρηνική συνύπαρξη εφόσον δε θα υπάρχουν ‘’μη έχοντες ‘’ ούτε περιφρονημένοι στη διεθνή ζωή ώστε να αναγκάζονται να επιζητούν διαρκώς περισσότερο μερίδιο. Ο πιο ισχυρός δείκτης των επικείμενων εξελίξεων είναι ο χρόνος, στηριζόμενοι στον οποίο θα γίνουμε θεατές της στάσης που θα τηρήσει η εγκλωβισμένη Δύση. Θα υπακούσει άραγε τη φωνή της σύνεσης όπως ανέφερε και ο σοφός Θουκυδίδης ή θα μιλήσει η αλαζονεία και θα συνεχιστεί η έμπρακτη εφαρμογή της βουλιμίας εμπρός μάλιστα σε μία σχεδόν βέβαιη ήττα των δυτικών δυνάμεων σε ένα δυνητικό θέατρο συγκρούσεων; Τούτο το συμπέρασμα εκπορεύεται από την αδυναμία των δυτικών κυβερνήσεων να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά τους αντιπροσώπους του ευρασιατικού στρατοπέδου που έχουν ήδη ζεστάνει τις κάνες των όπλων τους. Η ιστορία μαρτυρεί πως ουδεμία ηγεμονία δύναται να μακροημερεύσει και τώρα βιώνουμε απλώς το πλήρωμα του χρόνου.
Δημήτρης Παπαδογιάννης, Φοιτητής Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης ΕΚΠΑ
Πηγές:
BANKING NEWS
ΠΕΝΤΑΠΟΣΤΑΓΜΑ
HUFFPOST
NEWS BREAK
-
Ιράν4 ώρες πριν
Κόκκινος συναγερμός στο κεντρικό Ισραήλ! Εκτοξεύτηκε βαλλιστικός πύραυλος από την Υεμένη – Αναχαιτίστηκε με επιτυχία λέει ο IDF
-
Video10 ώρες πριν
Ασταμάτητο το Ισραήλ! Βομβάρδισε Ρωσική βάση στην Συρία
-
Video8 ώρες πριν
Ισραήλ: Αν χτυπήσει πυρηνικά, αρχίζει η καταστροφή
-
Εξωτερική Πολιτική2 ημέρες πριν
Στο επίκεντρο η ελληνοαμερικανική συνεργασία σε συνάντηση του Μητσοτάκη με Αμερικανούς γερουσιαστές στα Χανιά
-
Αναλύσεις2 ημέρες πριν
Quo vadis κύριε Γεραπετρίτη;
-
Ιράν2 ημέρες πριν
Kίνηση υψηλού ρίσκου του Ισραήλ! Δεν αποκλείει χτύπημα στα πυρηνικά του Ιράν ο Νετανιάχου – Πότε θα χτυπήσει;
-
Γενικά θέματα2 ημέρες πριν
Μία νέα αρχή για το «Γεωπολιτικό»
-
Αστυνομία2 ημέρες πριν
Αποκάλυψη! Ειδικό λογικό ισραηλινής κατασκευής για μαζική αναγνώριση προσώπων αποκτά η ΕΛ.ΑΣ.