Απόψεις
Οι διεθνείς σχέσεις σύμφωνα με τον Άντονι Μπλίνκεν
Η Ουάσιγκτον δεν έχει άλλη επιλογή: τα συμφέροντά της δεν έχουν αλλάξει, αλλά αυτά της άρχουσας τάξης ναι. Ο Άντονι Μπλίνκεν, συνεπώς, σκοπεύει να συνεχίσει τη γραμμή που υιοθετήθηκε από τότε που ο πρόεδρος Ρήγκαν προσέλαβε τροτσκιστές για να δημιουργήσουν την NED: να γίνουν όπλο τα ανθρώπινα δικαιώματα ένα αυτοκρατορικό, χωρίς ποτέ να τα σέβονται οι ίδιες οι ΗΠΑ. Για τα υπόλοιπα, θα αποφύγουν να θυμώνουν τους Κινέζους και θα προσπαθήσουν να αποκλείσουν τη Ρωσία από τη διευρυμένη Μέση Ανατολή προκειμένου να μπορέσουν να συνεχίσουν τον ατελείωτο πόλεμο.
.
- Ο Άντονι Μπλίνκεν μεγάλωσε στο Παρίσι με έναν εξαιρετικό άνθρωπο, τον δικηγόρο Samuel Pisar. Στο σχολείο, ήταν συμμαθητής του Robert Malley. Στη συνέχεια, επέστρεψε στις ΗΠΑ και έγινε νεοσυντηρητικός. Βλέπει τα ανθρώπινα δικαιώματα ως όπλο των ΗΠΑ και σκοπεύει να απαιτήσει την εφαρμογή τους απ΄ όλους εκτός από την ίδια τη χώρα του.
Ηκυβέρνηση του Μπάιντεν ολοκλήρωσε τις πρώτες της πράξεις στις Διεθνείς Σχέσεις.
Πρώτα απ ’όλα, ο υπουργός Εξωτερικών, Άντονι Μπλίνκεν, συμμετείχε σε τηλεδιάσκεψη σε πολλές διεθνείς συναντήσεις, διαβεβαιώνοντας κάθε φορά τους συνομιλητές του ότι «η Αμερική επιστρέφει». Πράγματι, οι Ηνωμένες Πολιτείες ξαναπαίρνουν θέση σε όλους τους διακυβερνητικούς οργανισμούς, ξεκινώντας από τα Ηνωμένα Έθνη.
Τα Ηνωμένα Έθνη
Μόλις ανέλαβε τα καθήκοντά του, ο πρόεδρος Μπάιντεν ακύρωσε την αποχώρηση των ΗΠΑ από τη Συμφωνία του Παρισιού και από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Λίγο αργότερα, ο Άντονι Μπλίνκεν ανακοίνωσε ότι η χώρα του εντάχθηκε στο Συμβούλιο των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και έβαλε υποψήφια για τη Προεδρία του. Ακόμα περισσότερο: κάνει εκστρατεία έτσι ώστε μόνο τα κράτη που ο ίδιος θεωρεί ότι σέβονται αυτά τα δικαιώματα να μπορούν να συμμετάσχουν σε αυτό το Συμβούλιο.
.
Αυτές οι αποφάσεις απαιτούν ορισμένες παρατηρήσεις:
.
Συμφωνίες του Παρισιού
.
Η απόσυρση των ΗΠΑ από τις συμφωνίες του Παρισιού βασιζόταν στο γεγονός ότι οι εργασίες της IPCC δεν ήταν καθόλου επιστημονικές, αλλά πολιτικές, δεδομένου ότι αποτελεί στην πραγματικότητα μια συνέλευση ανώτερων αξιωματούχων με επιστημονικούς συμβούλους. Έχουν οδηγήσει, βέβαια, σε πολλές υποσχέσεις, αλλά στην πραγματικότητα μόνο σε ένα συγκεκριμένο αποτέλεσμα: την υιοθέτηση ενός διεθνούς δίκαιου για ρύπανση που διαχειρίζεται από το Χρηματιστήριο του Σικάγου. Ωστόσο, αυτό το Χρηματιστήριο δημιουργήθηκε από τον Αντιπρόεδρο Al Gore και το καταστατικό του εκπονήθηκε από τον τότε μελλοντικό πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα. Η κυβέρνηση Τραμπ δεν αμφισβήτησε ποτέ τις αλλαγές στο κλίμα, αλλά υποστήριζε ότι υπάρχουν άλλες εξηγήσεις παρά τη βιομηχανική εκπομπή αερίων θερμοκηπίου, για παράδειγμα η γεωφυσική θεωρία που διατυπώθηκε τον 19ο αιώνα από τον Μίλουτιν Μιλάνκοβιτς.
Η επιστροφή των Ηνωμένων Πολιτειών στις συμφωνίες του Παρισιού έχει σπείρει τρόμο στο προσωπικό και στις επιχειρήσεις σχιστολιθικού πετρελαίου και φυσικού αερίου των ΗΠΑ. Η διοίκηση Μπάιντεν είναι άκρως αποφασισμένη να απαγορεύσει γρήγορα τα βενζινοκίνητα αυτοκίνητα, για παράδειγμα. Αυτή η απόφαση δεν θα έχει μόνο αντίκτυπο στην απασχόληση στις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά και στην εξωτερική τους πολιτική, δεδομένου ότι έχουν γίνει ο μεγαλύτερος εξαγωγέας πετρελαίου στον κόσμο.
.
Π.Ο.Υ.
.
Η αποχώρηση των ΗΠΑ από τον ΠΟΥ υποκινήθηκε από τον ηγετικό ρόλο της Κίνας σε αυτό. Ο σημερινός Γενικός Διευθυντής, Δρ. Τέντρος Αδανόμ Γκεμπρέιζε, είναι μέλος του Λαϊκού Απελευθερωτικού Μετώπου του Τίγκρα (φιλοκινέζικου). Εκτός από τη λειτουργική θέση του στον ΟΗΕ, έπαιξε κεντρικό ρόλο στην παροχή όπλων στην εξέγερση του Τίγκρα.
Η αντιπροσωπεία του ΠΟΥ η οποία πήγε στο Γουχάν για να διερευνήσει τη πιθανή κινεζική καταγωγή της Covid-19, είχε ως μοναδικό μέλος από τις ΗΠΑ τον Δρ. Peter Daszak, πρόεδρο της ΜΚΟ EcoHealth Alliance. Ωστόσο, αυτός ο εμπειρογνώμονας έχει χρηματοδοτήσει εργασίες για κορωνοίους και νυχτερίδες στο εργαστήριο P4 στο Γουχάν. Είναι λοιπόν σαφώς δικαστής και διάδικος.
.
Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων
.
Η αποχώρηση των ΗΠΑ από το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ήταν συνέπεια της καταγγελίας της υποκρισίας του από την κυβέρνηση Τραμπ. Στην πραγματικότητα, το Συμβούλιο είχε χρησιμοποιηθεί, το 2011, από τις ίδιες τις ΗΠΑ για ακροάσεις ψευδών μαρτύρων και για κατηγορίες κατά του «καθεστώτος Καντάφι» ότι βομβάρδισε μια ανατολική περιοχή της Τρίπολης, γεγονός που δεν υπήρχε ποτέ. Αυτή η αξέχαστη σκηνοθεσία είχε μεταδοθεί στο Συμβούλιο Ασφαλείας, το οποίο είχε εγκρίνει ψήφισμα που εξουσιοδοτούσε τη Δύση να «προστατεύσει» τον πληθυσμό της Λιβύης από τον απεχθή δικτάτορά της. Δεδομένης της επιτυχίας αυτής της επιχείρησης προπαγάνδας, διάφορα κράτη και δήθεν ΜΚΟ προσπάθησαν να χειραγωγήσουν το Συμβούλιο με τη σειρά τους, μεταξύ των άλλων εναντίον του Ισραήλ.
Τα Ηνωμένα Έθνη δεν κατανοούν τον όρο «ανθρώπινα δικαιώματα» όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες. Για τις τελευταίες, τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι απλώς μια προστασία έναντι του κρατικού Λόγου (Raison d’État), το οποίο συνεπάγεται την απαγόρευση των βασανιστηρίων. Αντίθετα, για τα Ηνωμένα Έθνη, αυτή η έκφραση περιλαμβάνει επίσης το δικαίωμα στη ζωή, στην εκπαίδευση και το δικαίωμα στην εργασία κ.λπ. Από αυτή την άποψη, η Κίνα έχει να κάνει σημαντική πρόοδο στον τομέα της δικαιοσύνης, αλλά έχει ένα εξαιρετικό ρεκόρ στο τομέα της εκπαίδευσης. Επομένως, έχει εντελώς δικαίωμα θέσης της στο Συμβούλιο, παρότι την αμφισβητεί η Ουάσιγκτον.
Ο Άντονι Μπλίνκεν μόλις εξέφρασε τη «νομολογία Khashoggi». Πρόκειται πλέον να μη χορηγήσει βίζα σε ξένους πολιτικούς ηγέτες που δεν σέβονται τα ανθρώπινα δικαιώματα των αντιπάλων τους. Αλλά τι αξία έχει αυτό το δόγμα όταν οι Ηνωμένες Πολιτείες διαθέτουν μια γιγαντιαία υπηρεσία στοχευόμενων δολοφονιών και την χρησιμοποιούν μερικές φορές εναντίον των ίδιων των υπηκόων τους;
Το Ιράν και το μέλλον της ευρύτερης Μέσης Ανατολής
Η κυβέρνηση Μπάιντεν διαπραγματεύεται επίσης την επιστροφή στην πυρηνική συμφωνία 5 + 1 με το Ιράν. Πρόκειται για την επανάληψη των διαπραγματεύσεων που είχαν ξεκινήσει πριν από 9 χρόνια ο Ουίλιαμ Μπερνς, ο Τζέικ Σούλιβαν και η Γουέντυ Σέρμαν, στο Ομάν, με τους απεσταλμένους του Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ. Ωστόσο, σήμερα έχουν γίνει, αντίστοιχα, Διευθυντής της CIA, Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας και Βοηθός του Υπουργού Εξωτερικών.
.
Εκείνη την εποχή, ήθελε η Ουάσιγκτον την εξάλειψη του προέδρου Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ και την επανεκκίνηση της σιιτικο-σουνιτικής αντιπαράθεσης στο πλαίσιο του «ατελείωτου πολέμου» (στρατηγική Rumsfeld / Cebrowski). Για τον Οδηγό Χαμενεΐ, ο σκοπός ήταν να απαλλαγεί από τον Αχμαντινετζάντ ο οποίος είχε τολμήσει να απεργήσει εναντίον του και να επεκτείνει την εξουσία του σε όλους τους Σιίτες της περιοχής.
.
Αυτές οι διαπραγματεύσεις είχαν ως αποτέλεσμα τη χειραγώγηση των ιρανικών προεδρικών εκλογών του 2013 και τη νίκη του φιλο-ισραηλινού Σεΐχη Χασάν Ρουχανί. Μόλις ανέλαβε τα καθήκοντά του, έστειλε τον υπουργό Εξωτερικών του, Mohammad Djavad Zarif, να διαπραγματευτεί στην Ελβετία με τον Υπουργό Εξωτερικών John Kerry και τον σύμβουλό του Robert Malley. Αυτή τη φορά, το θέμα ήταν να κλείσει, ενώπιον μαρτύρων, το ιρανικό στρατιωτικό πυρηνικό ζήτημα, το οποίο, όπως όλοι γνώριζαν, είχε τερματίσει πριν από πολύ καιρό. Στη συνέχεια ακολούθησε ένα έτος μυστικών διμερών διαπραγματεύσεων για τον περιφερειακό ρόλο του Ιράν, που κλήθηκε να επαναλάβει το ρόλο του αστυνομικού της Μέσης Ανατολής που είχε υπό τον Shah Reza Pahlevi. Τέλος, η πυρηνική συμφωνία υπογράφηκε πανηγυρικά.
.
Αλλά τον Ιανουάριο του 2017, οι Αμερικανοί εξέλεξαν τον Ντόναλντ Τραμπ που αμφισβήτησε αυτήν τη συμφωνία. Ο πρόεδρος Ρουχανί δημοσίευσε τότε το πρόγραμμά του για τα σιιτικά και συμμαχικά κράτη (Λίβανος, Συρία, Ιράκ και Αζερμπαϊτζάν): για να τους ενοποιήσει σε μια μεγάλη αυτοκρατορία υπό την εξουσία του ηγέτη της επανάστασης, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ. Σε αυτήν τη νέα βάση, επομένως, θα πρέπει τώρα να διαπραγματευτεί η κυβέρνηση Μπάϊντεν.
.
Ωστόσο, οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν μπορούν να τοποθετηθούν στην ευρύτερη Μέση Ανατολή παρά μόνο αφού αποφασίσουν τι να κάνουν με τους δύο αντιπάλους τους: τη Ρωσία και την Κίνα. Το Υπουργείο Άμυνας διόρισε μια Επιτροπή για να εργαστεί επί του θέματος και θα διατυπώσει τις συστάσεις της τον Ιούνιο. Μέχρι τότε, το Πεντάγωνο σκοπεύει να συνεχίσει αυτό που κάνει εδώ και 20 χρόνια: τον «ατελείωτο πόλεμο». Ο στόχος είναι να καταστρέφουν οποιαδήποτε πιθανότητα αντίστασης στην περιοχή, και ως εκ τούτου να εκμηδενίσει όλες τις κρατικές δομές, είτε φιλικές, είτε εχθρικές. Δεν υπάρχει περίπτωση εκ των προτέρων να αποδεχθούν οι ΗΠΑ το σχέδιο Ροχανί.
.
Η Ουάσιγκτον ξεκίνησε τις επαφές τον Νοέμβριο, δηλαδή τρεις μήνες πριν από την ανάληψη της εξουσίας από τον πρόεδρο Μπάιντεν. Ακριβώς το ίδιο είχε κάνει η κυβέρνηση Τραμπ με τη Ρωσία, με αποτέλεσμα να μηνυθεί βάσει του Νόμου Λόγκαν. Αλλά αυτή τη φορά είναι διαφορετικό. Δεν θα υπάρξει δίωξη αφού η κυβέρνηση Μπάιντεν υποστηρίζεται ομόφωνα από όλα όσα μετράνε στην Ουάσινγκτον.
.
Εξάλλου, οι διαπραγματεύσεις Ιράν-ΗΠΑ πραγματοποιούνται με ανατολικό στυλ. Η Τεχεράνη και η Ουάσιγκτον κρατούν όμηρους για να ασκήσουν πίεση ο ένας στον άλλο. Ο καθένας μπαγλαρώνει κατασκόπους, ή ελλείψει τέτοιων, απλούς τουρίστες, και τους φυλακίζει για τη διάρκεια μιας έρευνας που δεν τελειώνει. Είναι σαφές ότι αντιμετωπίζονται καλύτερα στη Δύση παρά στο Ιράν όπου υφίστανται συνεχή ψυχολογική πίεση.
.
Για ξεκίνημα, η Ουάσινγκτον διατήρησε τις κυρώσεις της εναντίον του Ιράν, αλλά ακύρωσε αυτές που είχε πάρει εναντίον των Χούτι στην Υεμένη. Έκλεισε επίσης τα μάτια στον δίαυλο της Νότιας Κορέας που επιτρέπει στο Ιράν να παρακάμψει το εμπάργκο της. Αλλά δεν ήταν αρκετό.
.
Από τις 15 έως τις 22 Φεβρουαρίου, το Ιράν ξεκίνησε – μέσω των ιρακινών θυγατρικών του – δράσεις κομάντο εναντίον των δυνάμεων και των εταιρειών των ΗΠΑ στο Ιράκ, ένας τρόπος να δείξει ότι είναι πιο νόμιμο σε αυτήν τη χώρα από ό, τι είναι ο θείος Σαμ. Όσο για τους Ισραηλινούς, κατηγόρησαν το Ιράν ότι προκάλεσε έκρηξη σε ένα δεξαμενόπλοιο που ανήκει σε μια από τις εταιρείες τους στον Κόλπο του Ομάν, στις 25 Φεβρουαρίου.
.
Στην οποία επιχείρηση ο υπουργός Εξωτερικών απάντησε στέλνοντας το Πεντάγωνο να βομβαρδίσει εγκαταστάσεις που χρησιμοποιούσαν σιιτικές πολιτοφυλακές στη Συρία · ένας τρόπος να αποδειχτεί ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες καταλαμβάνουν παράνομα αυτήν τη χώρα, της οποίας οι αρχές πάσχουν από ιρανική σεχταριστική βοήθεια – σήμερα το Ιράν δεν βοηθά γενικά τους Σύρους, αλλά μόνο αυτούς που είναι Σιίτες – και ότι «θα πρέπει να το συνηθίσουν».
Η Κίνα
Η κυρίαρχη θέση των Ηνωμένων Πολιτειών δεν απειλείται από την Κίνα, αλλά από την ανάπτυξή της. Παρά όλο τον κυνισμό της, η Ουάσιγκτον δεν έχει την καρδιά να το παίζει αποικιοκρατία βρετανικού τύπου και να στείλει τους Κινέζους πίσω στο λιμό. Θα πρέπει λογικά να θεσπίζει ανταγωνιστικούς κανόνες μεταξύ της ίδιας και του «εργοστασίου του κόσμου». Μπορεί να το κάνει, όπως έδειξε ο πρόεδρος Τραμπ, αλλά δεν θα το κάνει πλέον επειδή η τρέχουσα άρχουσα τάξη επωφελείται πάρα πολύ από αυτές τις άνισες ανταλλαγές. Μήπως ο ίδιος ο υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν δεν ήταν αυτός που δημιούργησε την εταιρεία WestExec Advisor για να εισαγάγει διακρατικές ΗΠΑ στο κινεζικό κομμουνιστικό κόμμα;
.
Στην πραγματικότητα, δεν παραμένει παρά μόνο μία επιλογή: να αφήσουν την αμερικανική οικονομία να βυθιστεί όσο το δυνατόν πιο αργά, και να συγκρατήσουν την κινεζική στρατιωτική και πολιτική δύναμη σε μια περιορισμένη οριοθετημένη περιοχή επιρροής.
.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο στην πρώτη τηλεφωνική του συνομιλία με τον πρόεδρο Ξι, ο πρόεδρος Μπάιντεν τον διαβεβαίωσε ότι δεν αμφισβητεί ότι το Θιβέτ, το Χονγκ Κονγκ και ακόμη και η Ταϊβάν ανήκουν στη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας. Ωστόσο, υπαινίχθηκε ότι εξακολουθούσε να αμφισβητεί την κινεζική ανάληψη της κυριαρχίας της σε εδάφη που κατείχε πριν από τον ευρωπαϊκό αποικισμό, σε όλη τη θάλασσα της Κίνας. Συνεπώς, θα συνεχίσουν να απειλούνται αλλήλους για τα νησιά Spratly και άλλα εγκαταλελειμμένα νησάκια.
.
Το Πεκίνο δεν το νοιάζει: συνεχίζει να βγάλει τον λαό του από την υπανάπτυξη, όλο και περισσότερο στην ενδοχώρα. Αύριο η τίγρη θα βγάλει τα νύχια της, αλλά θα έχει ήδη εξαπλωθεί κατά μήκος των νέων δρόμων του μεταξιού. Κανείς δεν θα μπορεί πλέον να της επιβληθεί.
Η Ρωσία
Οι Ρώσοι είναι μια ειδική περίπτωση. Αυτός ο λαός είναι ικανός να υπομείνει τις χειρότερες στερήσεις, διατηρεί μια συλλογική συνείδηση που τον κάνει πάντα να ξαναγεννιέται. Η νοοτροπία τους είναι ασυμβίβαστη με αυτήν των αγγλοσαξονικών ελίτ, πάντα ικανών για αγριότητες για να διατηρήσουν το βιοτικό τους επίπεδο. Αυτές είναι δύο αντίθετες αντιλήψεις της τιμής: η μία βασίζεται στην υπερηφάνεια για το τι έχουν κάνει, η άλλη στη δόξα της νίκης.
.
Ακόμα και τριάντα χρόνια μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης και την αλλαξοπιστία της Ρωσίας στο καπιταλισμό, η τελευταία παραμένει, για τις αγγλοσαξονικές ελίτ, έναν οντολογικό εχθρό, απόδειξη ότι οι διαφορές στα οικονομικά συστήματα ήταν μόνο ένα πρόσχημα για την αντιπαράθεσή τους.
.
Έτσι, παρότι λένε, οι αξιωματικοί του Πενταγώνου δεν σχεδιάζουν πόλεμο με την Κίνα παρά μόνο σε απώτερο μέλλον και είναι έτοιμοι σήμερα να πολεμήσουν κατά της Ρωσίας. Ο πρώτος βομβαρδισμός της θητείας του Μπάιντεν ήταν στη Συρία – όπως εξηγήσαμε παραπάνω -. Βάσει των συμφωνιών «αποκλιμάκωσης», το Γενικό Επιτελείο των ΗΠΑ προειδοποίησε εκ των προτέρων τον Ρώσο ομόλογό του. Αλλά το έκανε μόνο πέντε λεπτά πριν από τους βομβαρδισμούς για να βεβαιωθεί ότι η Μόσχα δεν είχε χρόνο να προειδοποιήσει τη Δαμασκό. Είναι αξιοσημείωτο ότι δεν έλαβαν μέτρα για να διασφαλίσουν ότι δεν θα τραυματίσουν ή σκοτώσουν Ρώσους στρατιώτες.
.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν μπορούν να δέχονται την επιστροφή της Ρωσίας στη Μέση Ανατολή, μια επιστροφή που παραλύει εν μέρει τον «ατελείωτο πόλεμο».
.
Αιγαίο
“Συμφωνία – ΑΙΧΜΑΛΩΣΙΑΣ – των Αθηνών”!
Ως γνωστόν, με ευχές και με “αρχές”… δεν βάφονται αυγά!
Απόψεις
Παρακμή της Θεσσαλονίκης και Αθηνοκεντρισμός! Η αλήθεια με αριθμούς
του Γιώργου Μιχαηλίδη*
Aπό τη μία πλευρά: η χώρα της χρονιάς, η πρωταθλήτρια της Ευρώπης, το μεγαλύτερο έργο αστικής ανάπλασης στην Ευρώπη. Από την άλλη: η Θεσσαλονίκη της παρακμής, η φραπεδούπολη, η φωλιά της αντιδραστικής συντήρησης και η επιτομή της μιζέριας. Παράλληλα, η μόνιμη συμβουλή: όχι εύκολες καταγγελίες, να αναλάβετε πρωτοβουλίες. Τί ισχύει τελικά και γιατί; φταίει η κρίση για την παρακμή της Θεσσαλονίκης; φταίει η Αθήνα; φταίει η ανεπάρκεια των Θεσσαλονικέων; Αν προχωρήσουν δέκα big projects θα αλλάξει η εικόνα της και η δυναμική της πόλης; Γιατί δεν έγινε Μιλάνο, Βαρκελώνη ή έστω Σμύρνη;
Η σίγουρη απάντηση είναι ότι, πέρα από τις αδυναμίες του τοπικού πολιτικού, οικονομικού και πολιτιστικού συστήματος (που και αυτές έχουν κάθε άλλο παρά απλή εξήγηση), έχει διαμορφωθεί τα τελευταία εικοσιπέντε χρόνια ένα συγκεκριμένο οικονομικό υπόστρωμα που σταθερά ορίζει την πόλη ως ένα παρακμάζον, δευτερεύον, σχεδόν μόνο καταναλωτικό αστικό κέντρο. Και πριν ξεκινήσει οποιαδήποτε συζήτηση για το τί μέλλει γενέσθαι, καλόν είναι να εντοπιστούν, να παρουσιαστούν και ΝΑ ΓΙΝΟΥΝ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ, τα σημερινά οικονομικά μεγέθη της Θεσσαλονίκης. Και να συγκριθούν και με αυτά της Αττικής, γιατί ο ανταγωνισμός λειτουργεί μεταξύ πόλεων, δεν πρέπει να παραγνωρίζεται και μάλιστα από πολλούς προβάλλεται ως κινητήρας της αστικής ανάπτυξης. Αλλά και γιατί επί δεκαετίες η ανάπτυξη της χώρας είναι εκ των πραγμάτων αθηνοκεντρική.
Καταρχάς, το κατά κεφαλήν ΑΕΠ στη Θεσσαλονίκη όχι μόνο είναι πλέον στο 60% της Αττικής αλλά και μειώνεται συνεχώς. Ακόμη χειρότερα, είναι ακριβώς στις περιόδους ανάπτυξης όπου η μεν Αττική κερδίζει η δε Θεσσαλονίκη χάνει. Τελικό αποτέλεσμα; σήμερα ο νομός Θεσσαλονίκης δεν είναι ο κάποτε δεύτερος αλλά πλέον ο ΕΝΑΤΟΣ στο κατά κεφαλήν ΑΕΠ στη χώρα.
Σήμερα επίσης (και αυτό είναι καθοριστικό για τη λήψη αποφάσεων είτε των οικονομικών δυνάμεων του τόπου είτε των ελληνικών κυβερνήσεων) οι επιχειρήσεις της Αττικής κάνουν τζίρο ΟΚΤΩ φορές μεγαλύτερο από αυτές της Θεσσαλονίκης. Δηλαδή, η «οικονομική δύναμη» της Αττικής είναι οκταπλάσια της Θεσσαλονίκης (είναι εξάλλου και το 68% όλης της χώρας). Ακόμα και στη μεταποίηση (όπου άλλοτε η Θεσσαλονίκη ήταν το συγκριτικά ισχυρότερο βιομηχανικό κέντρο της χώρας) οι επιχειρήσεις της Αττικής κάνουν πλέον τζίρο ΕΝΝΙΑ φορές μεγαλύτερο από τις επιχειρήσεις της Θεσσαλονίκης.
Είναι ακριβώς η όξυνση της αποβιομηχάνιση της χώρας το 1990-2000 (με πολλές ενδο- και εξωγενείς αιτίες) που επέδρασε καταλυτικά στην περιθωριοποίηση της Θεσσαλονίκης μέσα σε μια εθνική οικονομία προσανατολισμένη (σε ένα βαθμό αναπόφευκτα λόγω ένταξης στην Ευρωζώνη και σε ένα βαθμό χάρις σε ένα εκούσιο έλλειμμα αναπτυξιακής πολιτικής) στις υπηρεσίες και στις κατασκευές. Είναι πριν από 20-25 χρόνια που η πόλη έχασε τα μισά εργοστάσια της και έμεινε με μια μισο-άδεια Βιομηχανική Περιοχή, άναρχες επαγγελματικές συγκεντρώσεις και εκατοντάδες βιοτεχνικά κτίρια εκπλειστηριαζόμενα σήμερα προς malls, logistic centers, Airbnb, και η παραγωγικότητα έφτασε να είναι 30% έως 60% χαμηλότερη από ό,τι σε οποιαδήποτε περιοχή της Αττικής.
Είναι γεγονός, όχι μίζερη καταγγελία, η απόκλιση μεταξύ Αττικής και υπόλοιπης Ελλάδας που συνεχώς μεγαλώνει εδώ και είκοσι τουλάχιστον χρόνια και, επιπλέον, διευρύνεται στις φάσεις ανάπτυξης ή ανάκαμψης.
Ως τελικό αποτέλεσμα, σήμερα στην Αττική συγκεντρώνεται το 55% του κινητού και ακίνητου πλούτου της χώρας και οι καταθέσεις εκεί είναι ΕΞΗ φορές αυτές της Θεσσαλονίκης ενώ η (κατά τον ΕΝΦΙΑ) αξία των ακινήτων της, 4 φορές αυτή της Κεντρικής Μακεδονίας.
Καθόλου παράξενα, η ανεργία στην ευρύτερη περιοχή (Κεντρική Μακεδονία) είναι 30% υψηλότερη από ό,τι στην Αττική και μάλιστα η απόκλιση ΑΥΞΑΝΕΤΑΙ στο μέτρο που υποχωρεί η επίπτωση της οικονομικής κρίσης. Καθόλου παράξενα επίσης, ένας στους 8 Θεσσαλονικείς εργάζεται στον κλάδο της εστίασης και παροχής καταλύματος (ένας στους 11 στην τουριστική Αττική).
Απέναντι σε αυτά τα δεδομένα, η συνήθης προτροπή είναι: big projects. Το πόσο εύκολη, αποδοτική και αποτελεσματική για τη μείωση των ανισοτήτων είναι αυτή η λύση, είναι εξαιρετικά αμφίβολο. Εξάλλου, πάντα θα ακυρώνεται από τον «ανταγωνισμό»: για το παραλιακό μέτωπο της Αθήνας «δρομολογούνται» έργα 16 φορές μεγαλύτερα από ό,τι γι’ αυτό της Θεσσαλονίκης, για τις υποδομές αερομεταφορών 6 φορές και βέβαια κάθε Αθηναίος έχει ήδη 3 φορές πυκνότερο δίκτυο μετρό από αυτό που ΘΑ έχει κάθε Θεσσαλονικιός (ενώ σε έναν άλλον τομέα, καθόλου αδιάφορο, η Αθήνα έχει 10 φορές τα θέατρα της Θεσσαλονίκης).
Όλα τα παραπάνω σημαίνουν ότι ο «αθηνοκεντρισμός» εποφθαλμιά τη «νύφη του Θερμαϊκού»; Όχι. Απλά σημαίνουν ότι η διαδρομή μέχρι να βγει η Θεσσαλονίκη από την παρακμή θα είναι μακρά, ότι οι συνθήκες και οι τάσεις είναι εναντίον της και ότι μόνες τους οι δυνάμεις της πόλης δεν επαρκούν. Αν δεν σχεδιαστεί μια βολονταριστική ΕΘΝΙΚΗ στρατηγική για την πόλη, αν δεν ξεκινήσει μια ΣΥΝΟΛΙΚΗ για όλη τη χώρα πολιτική αντιμετώπισης των περιφερειακών ανισοτήτων που ξεπηδούν αναπόφευκτα από τη στηριγμένη στο υπάρχον μοντέλο οικονομική ανάκαμψη, η εξέλιξη θα είναι πολύ περισσότερο δυσμενής. Και, φυσικά, όχι μόνο στη Θεσσαλονίκη.
Και τί μας νοιάζει; Θα μας νοιάζει όταν θα μετρούμε τη «γεωγραφία της δυσαρέσκειας», κοινωνικής, ιδεολογικής, πολιτισμικής, πολιτικής, ή όταν θα ψάχνουμε να ερμηνεύσουμε εκλογικά αποτελέσματα με ανασκαφές στην εποχή του Σαμπρή πασά ή του Μαξ Μέρτεν ή του Γκοτζαμάνη …
*Ο Γιώργος Μιχαηλίδης είναι Σύμβουλος Ανάπτυξης. Δίδαξε στα Πανεπιστήμια Θεσσαλίας και Θεσσαλονίκης. Σπούδασε Πολεοδομία-Χωροταξία στο Universite de Paris IV – Sorbonne. Αρχιτεκτονική στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Κοινωνιολογία στο École des hautes études en sciences sociales (EHESS). Οικονομικά στο École des hautes études en sciences sociales (EHESS).
Απόψεις
Προς μία νέα γεωπολιτική κοσμογονία
Ο πλανήτης βιώνει κοσμογονικές αλλαγές εν μέσω δυο ενεργών μετώπων τα οποία προς ώρας δεν παρουσιάζουν καμία συγκρουσιακή ύφεση και ουδείς βρίσκεται σε θέση να γνωρίζει με βεβαιότητα την έκβασή τους. Η μόνη εξασφαλισμένη διαπίστωση είναι ο δομικός μετασχηματισμός της γεωπολιτικής σκακιέρας και η επανακατανομή ισχύος στο διεθνές σύστημα.
Οι ιστορικές δείκτες μας υπενθυμίζουν επανειλημμένα πως τα πιόνια δε μένουν ποτέ στατικά και καμία μορφή παγκόσμιου status quo δε διέπεται από αθανασία ιδίως όταν έχει οικοδομηθεί πάνω σε ηγεμονικά θεμέλια και οι μπετόβεργές του είναι χρωματισμένες με το αίμα χιλιάδων αθώων αμάχων στη μισή υδρόγειο. Η νίκη του φιλελευθερισμού μετά την κατάρρευση της τελευταίας σύγχρονης αυτοκρατορίας, ερυθρής απόχρωσης, όπως φάνηκε εκ των υστέρων ήταν φευγαλέα και ιδίως οι παγκόσμιες εξελίξεις της τελευταίας διετίας πιθανολογείται από μία πληθώρα επιστημονικών αναλύσεων πως σύντομα θα δοθεί η χαριστική βολή στη φιλελεύθερη τάξη πραγμάτων με κεντρικό θεμελιωτή τις ΗΠΑ ή υπό μία πιο πραγματολογική προσέγγιση, τουλάχιστον την αισθητή μείωση της παγκόσμιας στρατιωτικής, οικονομικής και πολιτικής επιρροής της Αμερικής επί των 2/3 της οικουμένης.
Το αφήγημα της PAX AMERICANA έχει αρχίσει να αιμορραγεί και να ξεφτίζει λόγω της αποκάλυψης του υποκριτικού κελύφους που την προφύλασσε από κάθε κριτική την οποία μάλιστα βάφτιζε τρομοκρατική ή αναθεωρητική. Οι υποσχέσεις του αμερικανοτραφούς φιλελευθερισμού για ειρήνη, ευμάρεια και δημοκρατία στο σύνολο του πλανήτη διαψεύσθηκαν οικτρά και εξέπνευσαν κάτω από τα ερείπια που άφησαν πίσω τους οι αστεροστόλιστες βόμβες της χώρας της ελευθερίας και της ευαισθησίας για τα περιώνυμα ανθρώπινα δικαιώματα. Με την αποδυνάμωση της δυτικόκτιστης τάξης πραγμάτων διαλύεται και ο αφρός της ουτοπίας που καλλιεργούσε επί μία τριακονταετία για έναν κόσμο δήθεν ισότητας, δημοκρατικής μεταρρύθμισης και αμοιβαίου σεβασμού. Η μετατόπιση όλων των ειδών ισχύος προς ανατολάς και η ένταση του ανταγωνισμού μεταξύ των παγκόσμιων παικτών καλούν πολλούς πρώην ανένδοτους και ελαφρόμυαλους ουτοπιστές να πατήσουν ξανά στη γη, διαψεύδοντας τους πανηγυρικά. Η τραγικότερη φιγούρα της νεότερης φιλελεύθερης σχολής, ο Francis Fukuyama ο οποίος στο έργο του ‘’το τέλος της ιστορίας’’ προβαίνει σε μία επιπόλαιη εκτίμηση για την οριστική επικράτηση του φιλελευθερισμού τη μη επαλήθευση του οποίου παρακολουθούμε να διαδραματίζεται ζωντανά επί του παρόντος.
Οι φιλελεύθερες διόπτρες στέκονται ανίκανες να αντιμετωπίσουν τη μυωπία με την οποία ο μέσος άνθρωπος ατενίζει τα διεθνή συμβάντα και ενίοτε κρίνει βάσει της δικής του ψυχικής αγνότητας και ηθικής. Προσθετικά ο λιμπεραλιστής διεθνολόγος αδυνατεί ή εθελοτυφλεί εμπρός στην επιθυμία των ‘’μη εχόντων’’ να διατρανώσουν το ανάστημά τους απέναντι στους ‘’έχοντες ‘’ της διεθνούς σκηνής, διεκδικώντας το μερίδιο επιρροής που τους αναλογεί. Δίνοντας τη δέουσα προσοχή στην τακτική συσσώρευσης ισχύος, από πλευράς του κινεζικού δράκου και της ρωσικής αρκούδας, που συνιστά έναν εκ των βασικών πυλώνων της λειτουργίας του άναρχου διεθνούς στον οποίο επικεντρώνεται η επιστήμη των Διεθνών Σχέσεων. Η μόχλευση λοιπόν της ισχύος στην απόπειρα εξισορρόπησης μεταξύ των σύγχρονων Μεγάλων Δυνάμεων δικαιώνει τον Θουκυδίδη, τον Machiavelli,τον Hobbes, τον Morgenthau και πολλούς ακόμα ρεαλιστές μελετητές του φαινομένου των Διεθνών Σχέσεων βγάζοντας από την κατάψυξη την παρεξηγημένη όσο καμία άλλη, θεωρία του ρεαλισμού.
Η αμφισβήτηση της πλανητικής μονοπολικότητας των ΗΠΑ είναι γεγονός και μπορεί να επιβεβαιωθεί από την πρωτοβουλία της σύστασης νέων διεθνών οργανισμών στελεχωμένων από εξωδυτικές δυνάμεις με δημοφιλέστερο όλων τoν συνασπισμό των BRICS ο οποίος αποτελεί την πιο τρανή έκφραση αμφισβήτησης της κυριαρχίας του Βορρά.
Φιλοδοξούν να δώσουν ένα βροντερό παρόν στο διεθνές γεωστρατηγικό και οικονομικό παίγνιο παραθέτοντας τους δικούς τους όρους απέναντι στον παραπαίοντα παγκόσμιο ηγεμόνα. Η μετάβαση στην πολυπολικότητα αποκτά αυξανόμενες υποστηρικτικές ενδείξεις όσο κυλά ο χρόνος.
Αρχικά ας παρουσιάσουμε την ιστορία του αναφερόμενου συνασπισμού. Ουσιαστικά επρόκειτο για έναν πολιτικό σύνδεσμο με διεθνή χαρακτήρα και το ακρωνύμιό του στηρίζεται στα αρχικά της ονομασίας των κρατών που τον συναποτελούν. Ιδρυτές του αποτελούν η Ρωσία, η Κίνα, η Ινδία και, η Βραζιλία με τη νότια Αφρική να προσχωρεί λίγο αργότερα στον οργανισμό. Εισηγητές της πρωτοβουλίας υπήρξαν οι τέσσερεις πρώτες χώρες οι οικονομίες των οποίων στις αρχές του αιώνα μας σημείωσαν πρωτοφανείς ρυθμούς ανάπτυξης και έλαβαν τον τίτλο των ‘’αναπτυσσόμενων οικονομιών’’. Συμβάλλουσες παράμετροι σε αυτή την αναπτυξιακή εκρηκτικότητα συνιστούν οι ογκώδεις πληθυσμιακοί αριθμοί των χωρών αυτών καθώς και οι αχανείς τους εκτάσεις. Η επίσημη συγκρότηση του οικονομικού αυτού συνασπισμού πραγματώθηκε τον Ιούνιο του 2009 στο Αικατερίνεμπουργκ της Ρωσίας. Στην κοινή τους δήλωση οι ηγέτες του παγκόσμιου νότου αιτούνταν τη δημιουργία ενός δίκαιου διεθνούς συστήματος που θα εδράζεται στην πολυπολικότητα.
Επιπλέον διαρκούσης της Συνόδου Κορυφής, οι συμμετέχοντες γνωστοποίησαν την πρόθεσή τους για την κοπή ενός νέου παγκόσμιου αποθεματικού νομίσματος το οποίο θα ήταν σταθερό, θα είχε αντίκρισμα και θα βρισκόταν σε θέση να συναγωνιστεί το δολάριο. Παρ’ όλα αυτά, αρχή του οργανισμού αποτελεί η οικονομική ανεξαρτησία εκάστου μέλους και η ελευθερία να συναλλάσσεται χρησιμοποιώντας το εθνικό του νόμισμα. Προσθετικά παρατηρήσαμε τους BRICS να προβαίνουν στην ίδρυση του δικού τους τραπεζικού ιδρύματος γνωστό και ως Αναπτυξιακή Τράπεζα των BRICS. H ίδρυσή της έγινε το 2014 και επί της ουσίας σκοπός της είναι να αποτελέσει το ‘’αντίπαλον δέος’’ του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ). Εδρεύει στη Σανγκάη για το λόγο του ότι η Κίνα κατέχει τον υψηλότερο αριθμό συναλλαγματικών αποθεμάτων από τους συμμετέχοντες στον οργανισμό.
Η αύξηση της επιρροής του εν λόγω αντιδυτικού οργανισμού είναι δεδομένο πως θα οδηγήσει στη μεταβολή των συσχετισμών στην παγκόσμια οικονομία αλλά και στον τομέα της ενέργειας. Αξιοσημείωτο είναι πως οι BRICS σύντομα θα καλύπτουν το 40% της διεθνούς οικονομίας και η θέση τους αναμένεται να γνωρίσει ακόμα μεγαλύτερη επίρρωση σε βάθος χρόνου με την ένταξη νέων μελών στους κόλπους τους τα οποία μάλιστα συνιστούν βασικούς κατόχους πετρελαϊκών αποθεμάτων και εξαγωγείς αυτού. Τα κράτη αυτά αποτελούν το Ιράν, τα Ηνωμένα Αραβικά και τη Σαουδική Αραβία, σημειωτέον τον μακράν στενότερο σύμμαχο των ΗΠΑ στην περιοχή της Μέσης Ανατολής. Η συμμετοχική διόγκωσή τους θα τους χαρίσει με μαθηματική ακρίβεια ακόμη μεγαλύτερο έλεγχο πάνω στην παγκόσμια πετρελαϊκή ποσότητα και κατά συνέπεια θα τους βοηθήσει να αντιπαλέψουν από θέση ισχύος πλέον τον άλλο ισχυρό οργανισμό συνεργασίας, τη G7. Βάσει ποσοτικών ερευνών η ομάδα του νότου θα διαχειρίζεται το 65,4% των αποθεμάτων αργού πετρελαίου ενώ η G7 μόνο το 3,9% αυτού.
Επιπρόσθετα η διείσδυση του σχετικά νεαρού αυτού οικονομικού οργανισμού στη μαύρη ήπειρο καθώς και ο προσεταιρισμός των χωρών του κόλπου σηματοδοτεί αφενός την αισθητή ύφεση της οικονομικής αλλά και πολιτικής επιρροής της Δύσης στις περιοχές αυτές ιδίως με την υπογραφή αμοιβαίας στρατιωτικής συνεργασίας μεταξύ της Ρωσίας (ηγέτιδας δύναμης της συνεννόησης) και του Νίγηρα καθώς και τη συνακόλουθη επενδυτική πολιτική της Κίνας στην Αφρική και αφετέρου πως το συνεργατικό πλαίσιο των ΒRICS δε βλέπει μαύρα πρόβατα σε αντίθεση με τη δυτική-αντιρεαλιστική φιλοσοφία εξεύρεσης ‘’δημοκρατικών’’ εταίρων.
Κατά συνέπεια παρατηρούμε την ανάπτυξη συνεργατικών σχέσεων των διευθυντικών στελεχών της συμμαχίας (Ρωσία, Κίνα) χώρες τις οποίες η Συλλογική Δύση θεωρεί παρίες όπως την Περσία και τη Βόρεια Κορέα. Η εξελισσόμενη σύγκρουση στη Γάζα δίνει μία ευκαιρία στις δυτικές δυνάμεις και ιδιαίτερα τις ΗΠΑ να προσπαθήσουν να επανακτήσουν ξανά το λόγο τους στην ευρύτερη περιοχή όμως η προαναφερθείσα στροφή αρκετών κρατών του κόλπου πλέον προς την αγκαλιά των BRICS καταδεικνύει πως μακροπρόθεσμα ο αμερικανικός παράγοντας θα εξοστρακιστεί ισοβίως από το συγκεκριμένο, στρατηγικής σημασίας, γεωγραφικό διαμέρισμα.
Ειδικότερα η Κίνα φαίνεται να κατέχει τη θέση του μεγάλου κερδισμένου καθώς πρωτοστάτησε στη επαναπροσέγγιση δύο ορκισμένων εχθρών ήτοι της Σαουδικής Αραβίας και του Ιράν, οι οποίες άρχισαν να ατενίζουν με φιλική ματιά τις εμπορικές φιλοδοξίες της χώρας του δράκου για τη διάνοιξη μίας νέας οδού του μεταξιού και την επακόλουθη αύξηση της επιρροής της ως αντιστάθμισμα στην κυριαρχική πολιτική του Λευκού Οίκου.
Ωστόσο παρ’ όλες τις ως τώρα θετικές επιδόσεις της πρωτοβουλιακής οντότητας των BRICS βαρυσήμαντες είναι και οι ισορροπίες που εκδηλώνονται στα σπλάχνα του οργανισμού όπως η παραδοσιακή εδαφική αντιπαράθεση μεταξύ Ινδίας και Κίνας, τέτοιου τύπου εσωτερικές διαταραχές αποτελούν σημαντική αιτία κωλυσιεργίας για την ίδρυση κοινού νομίσματος. Αυτοί όμως οι ανασταλτικοί παράγοντες στην πραγματικότητα επηρεάζουν ελάχιστα το επιτυχές μέλλον που θα σημειώσει η χαλαρή αυτή μορφή συνεργασίας και αυτό χάρις στην απουσία εξαναγκασμών οποιουδήποτε μέλους προς κάποιο συγκεκριμένο τρόπο δράσης αλλά και ισότιμη σχέση ανάμεσα τους και ανυπαρξία ιεραρχικών δομών σε αντιδιαστολή με τις δυτικογενείς συμμαχίες. Επιπρόσθετα η αφόρητη πίεση που βιώνουν οι Αμερικανοί εξαιτίας των διλημμάτων στρατιωτικής φύσης που αφορούν στην ταυτόχρονη χορήγηση αρωγών σε Ουκρανία και Ισραήλ επιτρέπει στους Κινέζους να αποκτήσουν πιο θεμελιώδες βήμα στον Κόλπο και να μετατρέψουν την περιοχή σε μία ζώνη αντιπαράθεσης μεταξύ ηπειρωτικών-ευρασιατικών και ναυτικών δυνάμεων διότι καθόλου άγνωστη δεν είναι και η διείσδυση του στενού πλέον συνεργάτη της Κίνας που δεν αποτελεί άλλον από τη ρωσική αρκούδα.
Το Σινικό έθνος επενδύει σε ποικίλους τομείς από το εμπόριο και τη αμυντική βιομηχανία έως τον πολιτισμό και τη διπλωματία. Η διαφαινόμενη μετάβαση από τη γερασμένη PAX AMERICANA σε μία PAX SINICA θα αποτελούσε μία ουσιαστική γεωπολιτική τομή καθώς θα αναδιαμόρφωνε τους εμπορικούς συσχετισμούς αλλά και το βαθμό ελεύθερης λήψης πρωτοβουλιών από τα μικρότερα ή μεσαία σε ισχύ, κράτη. Ο κάπως αυθαίρετος όρος της ‘’Κινεζικής Τάξης Πραγμάτων ‘’ επιστρατεύεται για να περιγράψει την κίνηση ματ που δέχεται η δυτική θαλασσοκρατία από τον ευρασιατικό ηπειρωτισμό και την οικοδόμηση ενός νέου και διαφορετικού κόσμου εδραζόμενου στην πολυπολικότητα όπου δε θα απαιτείται το άκουσμα της ανάσας του ατλαντιστή ώστε να αναπνεύσουν και οι λοιποί κρατικοί δρώντες τη υδρογείου της.
Γνωστό είναι επίσης πως ένας εκ των υψηλότερων στόχων των BRICS ίσως και ο υψηλότερος είναι η σταδιακή αποδολαριοποίηση της παγκόσμιας οικονομίας και η αξιακή υποτίμηση του δολαρίου ως κεντρικού μέσου συναλλαγών. Σε γενικές γραμμές σημειώνεται μία ολοένα και εντεινόμενη απεξάρτηση ορισμένων κρατών από το δολάριο όσον αφορά τις συναλλαγματικές τους ανάγκες με τους ιδρυτές των BRICS φυσικά να ηγούνται σε αυτό τον αποχαιρετισμό του αμερικανικού νομίσματος θερμαίνοντας ταυτοχρόνως τις πιστωτικές μηχανές για την παραγωγή ενός αντινομίσματος το οποίο μπορεί ακόμα να φαίνεται αρκετά μακρινό αλλά και μόνο η εγκατάλειψη του δολαρίου θα αποτελέσει ένα ανεπανόρθωτο λάβωμα στο κορμί της δυτικής ηγεμονίας διότι θα επιφέρει υπερπληθωρισμό στο εσωτερικό της αμερικανικής επικράτειας.
Ταυτόχρονα οι μετοχές των κεντρικών τραπεζών της Κίνας παρουσιάζουν κατακόρυφη αύξηση. Οι αναπτυσσόμενες χώρες με ισχνή τεχνολογικό αποτύπωμα και αποκλεισμένες σε μεγάλο βαθμό από τις δυτικές αγορές θα ωθηθούν να αναζητήσουν εναλλακτικές πηγές βοήθειας και ανταλλαγής τεχνολογικών προϊόντων με αποτέλεσμα να πλησιάσουν περισσότερο την Κίνα και τη Ρωσία και πιθανώς να εκφράσουν επιθυμία για ένταξη στον οργανισμό. Η εξέλιξη αυτή θα είναι καταλυτική για τη γιγάντωση της χρηματοοικονομικής και γεωπολιτικής επιρροής του Παγκόσμιου Νότου.
Μία ακόμα ένδειξη του ότι η πλάστιγγα γέρνει προς τη πλευρά των νέων διεκδικητών, αποτελούν τα χασματικά νούμερα αντιπροσώπευσης ,μεταξύ των BRICS και της G7, του παγκόσμιου ΑΕΠ και του πληθυσμού αντίστοιχα με τους πρώτους να εκπροσωπούν το 37% του διεθνούς ΑΕΠ και το 42% του παγκόσμιου πληθυσμού ενώ οι δεύτεροι μόνο το 30%. To γενικότερο έρεισμα που έχει η συμφωνία των BRICS διεθνώς με ιδιαίτερη εστίαση στα άπορα κράτη αποτελεί την ουσιαστικότερη απειλή για την ηγεμονία της Δύσης. Μέσω της αλληλεπίδρασής τους με τους νέους εκφραστές της ισχύος τα φτωχότερα έθνη βρίσκουν για πρώτη φορά ευκαιρία και δυνατότητα να προωθήσουν τα συμφέροντά τους και να κοινωνικοποιηθούν με ισότιμους όρους. Πρέπει να θεωρείται κάτι παραπάνω από βέβαιο πως ο διεθνής αποκλεισμός τους, που επήλθε μέσω των αντιδυτικών πολιτικών του παρελθόντος θα μοχλευθεί από τον συνασπισμό της εναλλακτικής οδού.
Στον αντίποδα η Δύση στερείται ενός αντίστοιχου εργαλείου προς χρήση ένεκα της αληθούς ενοχής της και αναξιοπιστίας που έχει προκαλέσει στα μάτια των εξωδυτικών πληθυσμών. Αξίζει επίσης να σημειωθεί πως η εμφανώς αποτυχημένη πολιτική των κυρώσεων που εφαρμόζει η Δύση, οπλοποιώντας το δολάριο, εναντίον της Ρωσίας, της Βενεζουέλας και του Ιράν θα πληγεί σοβαρά εάν τελικά προκύψει αντινόμισμα από τους BRICS. H διαπίστωση αυτή μπορεί εύκολα να σπρώξει τα μέλη του οργανισμού να παραμερίσουν τις μικρής κλίμακας έριδες ή διαφωνίες τους και να συσπειρωθούν ακόμα πιο έντονα ώστε να δρομολογήσουν την αποκαθήλωση του δολαρίου από το παγκόσμιο στερέωμα εκμεταλλευόμενοι την δυσαρέσκεια των αναπτυσσόμενων κρατών που έχει προκύψει από τη συνεχή πολεμοκάπηλη πολιτική των αμερικανικών κυβερνήσεων στο υπόλοιπο ημισφαίριο αλλά και από την εμμονή τους για μονομερή αξιοποίηση των παγκόσμιων αποθεμάτων πλούτου. Το αντινόμισμα όποτε και αν αυτό κατορθώσει να έχει ομαλή γέννα είναι βέβαιο ότι θα αγκαλιαστεί από το σύνολο των συμμετεχόντων στα εγχειρήματα των BRICS διότι θα υπάρχει το πρόσφορο έδαφος για κάτι τέτοιο.
Το νέο έτος θα μπορούσαμε να παραδεχτούμε πως έφερε πραγματική ευτυχία στον οργανισμό αφού από τις πρώτες κιόλας ημέρες υποδέχεται στον πυρήνα του πέντε νέα μέλη (Αίγυπτο, Αιθιοπία Ιράν, Σαουδική Αραβία και ΗΑΕ). Η εξέλιξη αυτή ανασχηματίζει πλέον το παγκόσμιο τοπίο καθώς ενισχύει την πολυπολικότητα και αυτονομεί όλο και περισσότερα έθνη από τα κελεύσματα της Ουάσιγκτον της οποίας η κυριαρχία αμφισβητείται με μεγαλύτερη τόλμη. Το μόνο παραπάτημα και ατυχία για τους BRICS το 2024 είναι η απότομη αλλαγή πλεύσης της Αργεντινής λόγω της εκλογής του αμερικανόφιλου Χαβιέρ Μιλέι και την απόφαση του για ολοκληρωτική δολαριοποίηση της οικονομίας της χώρας του! Ωστόσο η Δύση και κυρίως οι ΗΠΑ βρίσκονται αντιμέτωπες με έναν πολυσχιδή ανταγωνιστή άνευ προηγουμένου καθώς αυτός αμφισβητεί ευθέως την οικονομική, πολιτική και ορισμένα από τα κεντρικά στελέχη του, την στρατιωτική κυριαρχία της.
Συνδυαστικά με τους δύο πολέμους αντιπροσώπων που μαίνονται αυτή τη στιγμή σε Μέση Ανατολή και Ανατολική Ευρώπη τους οποίους οι δυτικές ελίτ φαίνεται πως χάνουν ή τουλάχιστον δέχονται επαχθή πίεση κυρίως στον εμπορικό της τομέα ο οποίος αιμορραγεί ακατάπαυστα εδώ και περίπου ενάμισι χρόνο, τα μοτίβα του γεωπολιτικού ψηφιδωτού αλλάζουν και η ανθρωπότητα μπαίνει ξανά σε μία νέα τροχιά η οποία όπως όλες οι προβλέψεις συγκλίνουν θα επισφραγίσει τη μεταψυχροπολεμική εποχή και θα προλειάνει το έδαφος για την ανατολή μίας νέας τάξης που θα χαράξει νέες γραμμές στους χάρτες, αυτή του πολυκεντρισμού, ο οποίος θα αντικαταστήσει το μονοπολικό αμερικανικό παγκοσμισμό. Ένα τέτοιου τύπου διεθνές σύστημα θα παράσχει μακροπρόθεσμα μεγαλύτερη σταθερότητα στον πλανήτη διότι κανένας πόλος δε θα βρίσκεται θέση να αποκτήσει υπέρμετρη ισχύ ώστε να συμπιέσει τους έτερους δρώντες.
Εν κατακλείδι ο πολυπολισμός καθιστά πιο δεδομένη την ειρηνική συνύπαρξη εφόσον δε θα υπάρχουν ‘’μη έχοντες ‘’ ούτε περιφρονημένοι στη διεθνή ζωή ώστε να αναγκάζονται να επιζητούν διαρκώς περισσότερο μερίδιο. Ο πιο ισχυρός δείκτης των επικείμενων εξελίξεων είναι ο χρόνος, στηριζόμενοι στον οποίο θα γίνουμε θεατές της στάσης που θα τηρήσει η εγκλωβισμένη Δύση. Θα υπακούσει άραγε τη φωνή της σύνεσης όπως ανέφερε και ο σοφός Θουκυδίδης ή θα μιλήσει η αλαζονεία και θα συνεχιστεί η έμπρακτη εφαρμογή της βουλιμίας εμπρός μάλιστα σε μία σχεδόν βέβαιη ήττα των δυτικών δυνάμεων σε ένα δυνητικό θέατρο συγκρούσεων; Τούτο το συμπέρασμα εκπορεύεται από την αδυναμία των δυτικών κυβερνήσεων να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά τους αντιπροσώπους του ευρασιατικού στρατοπέδου που έχουν ήδη ζεστάνει τις κάνες των όπλων τους. Η ιστορία μαρτυρεί πως ουδεμία ηγεμονία δύναται να μακροημερεύσει και τώρα βιώνουμε απλώς το πλήρωμα του χρόνου.
Δημήτρης Παπαδογιάννης, Φοιτητής Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης ΕΚΠΑ
Πηγές:
BANKING NEWS
ΠΕΝΤΑΠΟΣΤΑΓΜΑ
HUFFPOST
NEWS BREAK
-
Ιράν4 ώρες πριν
Κόκκινος συναγερμός στο κεντρικό Ισραήλ! Εκτοξεύτηκε βαλλιστικός πύραυλος από την Υεμένη – Αναχαιτίστηκε με επιτυχία λέει ο IDF
-
Video10 ώρες πριν
Ασταμάτητο το Ισραήλ! Βομβάρδισε Ρωσική βάση στην Συρία
-
Video8 ώρες πριν
Ισραήλ: Αν χτυπήσει πυρηνικά, αρχίζει η καταστροφή
-
Εξωτερική Πολιτική2 ημέρες πριν
Στο επίκεντρο η ελληνοαμερικανική συνεργασία σε συνάντηση του Μητσοτάκη με Αμερικανούς γερουσιαστές στα Χανιά
-
Αναλύσεις2 ημέρες πριν
Quo vadis κύριε Γεραπετρίτη;
-
Ιράν2 ημέρες πριν
Kίνηση υψηλού ρίσκου του Ισραήλ! Δεν αποκλείει χτύπημα στα πυρηνικά του Ιράν ο Νετανιάχου – Πότε θα χτυπήσει;
-
Γενικά θέματα2 ημέρες πριν
Μία νέα αρχή για το «Γεωπολιτικό»
-
Αστυνομία2 ημέρες πριν
Αποκάλυψη! Ειδικό λογικό ισραηλινής κατασκευής για μαζική αναγνώριση προσώπων αποκτά η ΕΛ.ΑΣ.