Ακολουθήστε μας

Ιστορία

Η Κομνήνεια περίοδος: Η πνευματική παλινόρθωση του Βυζαντίου (1081-1185 μ.Χ.)

Δημοσιεύτηκε

στις

Του Θεοχάρη Χατζημανώλη,

Μέχρι το 1081, oπότε και ο Αλέξιος Α’ Κομνηνός καταλαμβάνει το βυζαντινό θρόνο, η βυζαντινή αυτοκρατορία βρίσκεται εν μέσω σοβαρής πολιτικής κρίσης. Οι αυτοκράτορες εναλλάσσονται συνεχώς και η αριστοκρατία φαίνεται να περιορίζει όλο και περισσότερο την αυτοκρατορική εξουσία. Παράλληλα οι στρατιωτικές δαπάνες ελαττώνονται σημαντικά, ο θεματικός στρατός αποσαθρώνεται και η όλη κατάσταση έχει ως αποτέλεσμα αρκετές καίριες εδαφικές απώλειες. Οι Βούλγαροι και οι Σέρβοι μέσα στην αυτοκρατορία επαναστατούν, οι Άραβες συνεχίζουν τις επιδρομές, οι Ρώσοι πολιορκούν την Κωνσταντινούπολη, ενώ μετά το 1040 οι νεοεμφανισθέντες εχθροί αποδυναμώνουν σχεδόν απορρυθμιστικά το στρατιωτικό μηχανισμό. Πρόκειται για τους Σελτζούκους Τούρκους που κυριεύουν μεγάλο μέρος της Ανατολής μετά τη μάχη στο Ματζικέρτ (1071) και έπειτα σχεδόν όλη τη Μικρά Ασία, τους Νορμανδούς που καταλαμβάνουν την Κάτω Ιταλία και τους Πετσενέγγους και Ούγγρους που οργανώνουν επιδρομές στο βορειοανατολικό και βορειοδυτικό σύνορο αντίστοιχα. Επιπρόσθετα, μετά την δεκαετία του 1070 η αυτοκρατορία μαστίζεται από δημοσιονομική κρίση, στην οποία η αξία των νομισμάτων της υποβαθμίζεται συνεχώς.

Η έλευση του Αλέξιου του Α΄ και της δυναστείας των Κομνηνών, σηματοδοτεί μία νέα εποχή για τα βυζαντινά πράγματα. Οι μεταρρυθμίσεις της περιόδου αυτής όμως δεν είναι απόρροια προοδευτικής ανασυγκρότησης, αλλά προσαρμογής σε μία παραπαίουσα κατάσταση κατά την οποία το βυζαντινό κράτος πασχίζει να συντηρηθεί. Παρ’όλα αυτά οι Κομνηνοί προσφέρουν μία αναγκαία παλινόρθωση, η οποία συνίσταται στην διεύρυνση των συνόρων στην Μικρά Ασία, την σταθεροποίηση των συνόρων της αυτοκρατορίας και της αμυντικής γραμμής τους, αποκαθιστούν την θέση της αυτοκρατορίας στην εξωτερική πολιτική (τουλάχιστον όσον αφορά το γόητρό της), ενώ παράλληλα επιφέρουν μία σειρά μεταρρυθμίσεων που καθίστανται ανάχωμα στην οικονομική κρίση και την εσωτερική αστάθεια. Η νέα κατάσταση σε συνδυασμό με τις παρελθούσες κοινωνικές μεταστροφές οδηγεί σε μία καινούργια και πλούσια πνευματική παραγωγή.

Όσον αφορά την ίδια αυτή την παραγωγή, αξίζει να αναφέρουμε τις βυζαντινές πολιτιστικές καταβολές. Το βυζαντινό πνεύμα συνίστατο σε ένα αμάλγαμα εκκλησιαστικής θεολογικής παράδοσης και αρχαίας ελληνικής και ρωμαϊκής γραμματείας. Οι τελευταίες είχαν συνδεθεί σε μεγάλο βαθμό με την θεολογία και ιδιαίτερα, έως την εποχή εκείνη, ο αριστοτελισμός. Η δε εκκλησιαστική παράδοση, που κυριαρχεί στον τρόπο σκέψης, στην εν λόγω περίοδο είναι βασισμένη στις παγιωμένες αρχές των Πατέρων της Εκκλησίας, που διαμορφώνουν τον Κανόνα της χριστιανικής ορθοδοξίας. Παρ’όλα αυτά και παρά τις διάφορες, ανά καιρούς επιθέσεις που είχε δεχθεί η αρχαιοελληνική και ρωμαϊκή γραμματεία και γραμματολογία, επί της ουσίας ποτέ δεν διακόπηκε. Οι λόγιοι ήταν γνώστες της ελληνικής κοινής γλώσσας και κατά την Κομνήνεια περίοδο άρχισαν να επιδίδονται συστηματικότερα στην μελέτη των αρχαίων ελληνικών κειμένων, αλλά και των λατινικών, που πλέον συνιστούσε ξένη γλώσσα για τους βυζαντινούς. Άξιο αναφοράς είναι πως στην Κομνήνεια περίοδο συναντούμε για πρώτη φορά την διάθεση μεταστροφής της έννοιας «Έλληνας» από «ειδωλολάτρης-επαναστάτης-αιρετικός» σε «φυλετικά ή και εθνικά Έλληνας».

Πρόδρομος αυτής της «αναγέννησης» είναι ο Μιχαήλ Ψελλός, ο οποίος δραστηριοποιείται στις αρχές του 11ου αι. Χαρισματικός και πολυμαθής ο Ψελλός αναδείχθηκε γρήγορα στα ανώτατα πνευματικά κλιμάκια και κατέλαβε αξιώματα. Μετά το 1045 έλαβε πρώτος τον τίτλο «ύπατος των φιλοσόφων», ενώ ήδη δίδασκε σε πολύ μεγάλο ακροατήριο. Ως λόγιος ασχολήθηκε με την ιστοριογραφία, την ρητορική και την φιλοσοφία, προοδεύοντας πάνω σε όλους τους τομείς. Το ιστορικό έργο του «Χρονογραφία» αποτελεί ένα παραστατικό του απομνημόνευμα ή και ένας πολιτικός του απολογισμός. Ως φιλόσοφος επανέφερε τον πλατωνισμό στο προσκήνιο, καθώς έκρινε πως η «θεωρία των ιδεών» του Πλάτωνα, βοηθάει περισσότερο στην κατανόηση του θεϊκού στοιχείου και στην μέθεξη της Θείας αϊδιότητας.

Λίγο αργότερα στο χώρο της ιστοριογραφίας κινούνται οι Μιχαήλ Ατταλειάτης και Ιωάννης Σκυλίτζης. Ο Σκυλίτζης καταπιάνεται με την χρονογραφική αφήγηση των γεγονότων, αλλά ο Ατταλειάτης επιλέγει να αποκηρύξει τους τύπους της παραδεδεγμένης αφήγησης και να αναζητήσει αιτιοκρατικά τη φύση της ιστορίας και να αναζητήσει κατά κάποιον προδρομικό θετικό τρόπο τις βάσεις της ρωμαϊκής μεγαλειώδους παράδοσης. Η ίδια η επίκληση του στο θεϊκό στοιχείο τοποθετείται αόριστα (εκτός των δογματικών επιταγών) και ερμηνεύεται περισσότερο σαν μία αναζήτηση της νομοτέλειας στην τύχη.

Μετά την ενθρόνισή του, ο ίδιος ο Αλέξιος θεραπεύει τον πολιτισμό γράφοντας λογοτεχνία – ένα έμμετρο συμβουλευτικό έργο. Η κόρη του, Άννα Κομνηνή, συνιστά από μόνη της ένα κεφάλαιο στην ιστορία. Ίσως υπήρξε η πρώτη γυναίκα ιστορικός. Είχε λάβει την καλύτερη δυνατή γνώση της εποχής και γνώριζε άψογα την Αγία Γραφή και την αρχαιοελληνική και ρωμαϊκή γραμματεία. Στο έργο της «Αλεξιάς», όπου αναφέρεται στην πολιτική δραστηριότητα κατά την περίοδο βασιλείας του πατέρα της, αναδεικνύει την ευρυμάθεια της, το λογοτεχνικό της ταλέντο και το αττικίζον βυζαντινό στυλ. Είναι σίγουρα μία δεσπόζουσα μορφή της περιόδου και η παρουσία της είναι καταλυτική για την ιστορία της βυζαντινής γραμματείας.

Μαζί με την Άννα Κομνηνή το φάσμα της πνευματικής άνθισης στον 12ο αιώνα καταλαμβάνουν σημαντικές φιγούρες, οι οποίες προσφέρουν, ξεχωριστά η καθεμία, την δική της ψηφίδα πολιτισμού. Ονόματα όπως ο ιστορικός Νικηφόρος Βρυέννιος, ο ιστορικός Ιωάννης Κίνναμος, ο χρονογράφος και θεολόγος Ιωάννης Ζωναράς, ο χρονογράφος και ποιητής Κωνσταντίνος Μανασσής, ο ποιητής Θεόδωρος πρόδρομος είναι μόνον μερικά παραδείγματα της αναδυόμενης δραστηριότητας των λογίων, οι οποίοι καλύπτουν με τις αφηγήσεις τους τα ιστορικά συμβάντα, εξασκούν και ανανεώνουν την ρητορική τεχνοτροπία και προσπαθούν να συγχρωτίσουν την θεολογία με την σύγχρονή τους επιστημονική αντίληψη και πρόσληψη των φαινομένων. Στην θεολογία σημαντικές μορφές είναι ο μοναχός Ευθύμιος Ζιγαβηνός, ο οποίος συνοψίζει τις θέσεις του χριστιανορθοδόξου δόγματος και την αντιρρητική ρητορική του κατά των αιρέσεων, αλλά και ο κληρικός Ευστάθιος Θεσσαλονίκης, που συνέβαλε στην ιστοριογραφία και τις αρχαιοελληνικές φιλολογικές σπουδές, αλλά και στην «εφαρμοσμένη» θεολογική θεώρηση.

Στις εικαστικές τέχνες οι πολιτιστικές καταβολές του Βυζαντίου είναι περίπου παρόμοιες. Ρωμαϊκοί αρχιτεκτονικοί τύποι συνυφασμένοι με την χριστιανική υποβλητική φόρμα της ζωγραφικής εικόνας με αξιολογική προοπτική, όπου δεσπόζουν φυσικά οι θρησκευτικές παραστάσεις. Παρ’όλα αυτά σε όλη την επικράτεια είχαν παραμείνει πολλά έργα της αρχαίας ελληνικής και της ρωμαϊκής περιόδου, ενώ το Βυζάντιο σημείωσε πραγματική πρόοδο στην ναοδομία και τα ψηφιδωτά. Κατά την Κομνήνεια περίοδο οι ζωγραφικές εικόνες αποκτούν περισσότερο χρώμα και ρεαλιστική ένταση. Όπως συμβαίνει και στα γράμματα, οι καλλιτέχνες αξιοποιούν την προϋπάρχουσα παράδοση κατά έναν τρόπο εκλεκτιστικό, που σημαίνει πως η τάση της εποχής επιλέγει τα αρτιότερα και συμμετρικότερα στοιχεία της έκφρασης και τα αναδιατυπώνει σε νέες παραστάσεις. Χαρακτηριστικά αυτής της περιόδου υπάρχουν τόσο στον κυρίως βυζαντινό πυρήνα (λ.χ ψηφιδωτά της Μονής Δαφνίου στην Αθήνα και της Μονής Λατόμου στην Θεσσαλονίκη) στην επαρχία, ακόμη και επιρροές εκτός επικράτειας.

Όσον αφορά τον λόγο και την προφορική παράδοση και εκεί η Κομνήνεια περίοδος έχει πολλά να προσφέρει. Οι γλωσσικές εκφάνσεις της βυζαντινής γλώσσας φαίνονται πιο καθαρά στους μελετητές και έχουμε μία τάση έκφρασης όπως εκείνη των αρχαίων αττικών συγγραφέων (ατθίδα γλώσσα), την κοινή ελληνική (επίσημη γλώσσα στην οποία αναγιγνώσκεται το Ευαγγέλιο) και τα πρώτα γνωστά ψήγματα της δημώδους ελληνικής γλώσσας, της πρώτης νεοελληνικής. Οι λόγιοι εκφράζονται στην αττικίζουσα γλώσσα ή στην κοινή, αλλά δεν πρέπει να υποβαθμιστεί ο ρόλος της δημώδους παράδοσης στην οποία εκφέρονται δημοτικά τραγούδια, παροιμίες και καταγράφονται ποιήματα, όπως τα λεγόμενα «πτωχοπροδρομικά». Εκείνη την εποχή εικάζεται πως καταγράφεται για πρώτη φορά το έπος του «Διγενή Ακρίτη», σημαντικότατο βυζαντινό έργο με μεγάλη προφορική παράδοση.

Η πνευματική ανόρθωση της δυναστείας των Κομνηνών υπήρξε η εκτόνωση του βυζαντινού πνεύματος στις τέχνες και τα γράμματα, σε μία εποχή νευραλγικών κοινωνικοπολιτικών ανακατατάξεων. Ίσως ήταν η αποδιοπομπή των Βυζαντινών από τα ελώδη εγκόσμια στα ιδανικά υπερβατικά.

ΠΗΓΗ: cognoscoteam.gr

Συνέχεια ανάγνωσης

Ιστορία

Σαν σήμερα η Δίκη της Νυρεμβέργης: 6 ξεχασμένα γεγονότα – Μια Σοβιετική στην αγκαλιά του Γκέρινγκ – Ο στρατάρχης της Βέρμαχτ που έκαψε τους Ναζί

Δημοσιεύτηκε

στις

copyright Ap Photos

Είναι η σπουδαιότερη δίκη του 20ου αιώνα: η Δίκη της Νυρεμβέργης. Έξι ξεχασμένα γεγονότα που χαϊδεύουν τη σκόνη του χρόνου από το… σαλόνι της Ιστορίας.

Ήταν Τρίτη, μια μέρα σαν σήμερα, 1η Οκτωβρίου του 1946, όταν οι δικαστές ανακοινώνουν την ετυμηγορία τους· οι κατηγορούμενοι θα ακούσουν ανέκφραστοί τις ποινές που τους επιβάλλονται για τα απεχθή εγκλήματά τους.

Για να εκδώσει το δικαστήριο την απόφαση άκουσε 240 μάρτυρες, έλαβε υπόψη του 300.000 ένορκες καταθέσεις, διάβασε τα 2.360 αποδεικτικά έγγραφα που προσκόμισε η κατηγορούσα αρχή και τα 2.700 της υπεράσπισης, οι στενογράφοι γέμισαν 16.000 σελίδες με 4 εκατομμύρια λέξεις. Η Δίκη της Νυρεμβέργης κράτησε 218 και ήταν η πιο μεγάλη δική της Ιστορίας!

Ακόμα και σήμερα, 78 χρόνια μετά, κάποια γεγονότα που έλαβαν χώρα κατά τη διάρκεια της Δίκης ακούγονται με έκπληξη· ας διαβάσουμε 6 από αυτά.1. Η έδρα του Διεθνούς Στρατιωτικού Δικαστηρίου ήταν στο Βερολίνο, όχι στη Νυρεμβέργη: Η σοβιετική ηγεσία επέμενε να διεξαχθεί η δίκη στο Βερολίνο όπου οι νικήτριες δυνάμεις είχαν ιδρύσει το Συμμαχικό Συμβούλιο Ελέγχου- την ανώτατη διοικητική αρχή των νικητών στο έδαφος της ηττημένης Γερμανίας.
Όμως οι Δυτικοί Σύμμαχοι επέμεναν για τη Νυρεμβέργη που βρισκόταν στην αμερικανική ζώνη κατοχής. Το Μέγαρο της Δικαιοσύνης ήταν άθικτο και συνδεόταν μέσω υπόγειας διάβασης με μια φυλακή, κάτι που δεν είχε το Βερολίνο. Ο χώρος θεωρήθηκε επίσης συμβολικός: στη Νυρεμβέργη είχαν πραγματοποιηθεί όλα τα συνέδρια του Εθνικοσοσιαλιστικού Κόμματος από το 1927. Στο τέλος επιλέχθηκε το Βερολίνο ως έδρα του Διεθνούς Στρατιωτικού Δικαστηρίου και στις αρχές Οκτωβρίου του 1945 πραγματοποιήθηκαν εκεί- στο κτίριο του Συμμαχικού Συμβουλίου Ελέγχου- αρκετές συναντήσεις με οργανωτικά θέματα. Η πρώτη συνεδρίαση του δικαστηρίου πραγματοποιήθηκε στο Μέγαρο της Δικαιοσύνης στη Νυρεμβέργη στις 20 Νοεμβρίου 1945.

Κάποιοι γλύτωσαν την αγχόνη! /copyright Ap Photos
Κάποιοι γλύτωσαν την αγχόνη! /copyright Ap Photos

2. Επτά κατηγορούμενοι απέφυγαν την τιμωρία: Απαγγέλθηκαν κατηγορίες εναντίον 24 από τους πιο διαβόητους εγκληματίες των Ναζί. Από αυτούς 12 κατηγορούμενοι καταδικάστηκαν σε θάνατο, όμως δύο κατάφεραν να αποφύγουν την εκτέλεση.
Ο Χέρμαν Γκέρινγκ, ο ανώτατος ηγέτης των SA, στρατηγός των στρατευμάτων των SS, υπουργός Αεροπορίας του Ράιχ και διάδοχος του Χίτλερ, καταδικάστηκε σε θάνατο. Πριν από την εκτέλεσή του, όμως, αυτοκτόνησε καταπίνοντας υδροκυάνιο.

Ο Μάρτιν Μπόρμαν, επικεφαλής της Καγκελαρίας του Ναζιστικού Κόμματος και ο προσωπικός γραμματέας του Φίρερ, καταδικάστηκε ερήμην σε θάνατο αφού δεν βρέθηκε για να δικαστεί. Ο Μπόρμαν φέρεται να σκοτώθηκε κατά τη διάρκεια σοβιετικού βομβαρδισμού του Βερολίνου. Ωστόσο, το σώμα του δεν βρέθηκε ποτέ. Το 1972 ανακαλύφθηκαν λείψανα που φέρεται ότι ανήκουν στον Μάρτιν Μπόρμαν και το 1998 ένα τεστ DNA το απέδειξε.

Ο Ρόμπερτ Λέι, πρόεδρος του Γερμανικού Εργατικού Μετώπου, απαγχονίστηκε στο κελί του πριν από την έναρξη της δίκης στις 25 Οκτωβρίου 1945, λίγες μέρες μετά την παραλαβή του κλητηρίου θεσπίσματος.
Ο Γκούσταβ Κρουπ φον Μπόλεν, επικεφαλής του βιομηχανικού ομίλου «Krupp» που χρηματοδότησε και κατασκεύασε την πολεμική μηχανή των Ναζί, επικαλέστηκε ανίατη ασθένεια. Κατά τη διάρκεια μιας προκαταρκτικής ακροαματικής διαδικασίας στις 15 Νοεμβρίου 1945, πριν καν ξεκινήσει η δίκη, οι κατηγορίες εναντίον του πολυεκατομμυριούχου επιχειρηματία αποσύρθηκαν!
Τρεις άλλοι κατηγορούμενοι αθωώθηκαν – ο αντικαγκελάριος Φραντς φον Πάπεν, ο Χανς Φρίτσε, επικεφαλής του Τμήματος Ραδιοφώνου του Υπουργείου Δημόσιας Διαφώτισης και Προπαγάνδας του Ράιχ και ο Ζάλμαρ Σαχτ υπουργός Οικονομικών του Ράιχ.

Τους ενοχλούσε το... φως. /copyright Ap Photos
Τους ενοχλούσε το… φως. /copyright Ap Photos

3. Κατηγορούμενοι κάθονταν στα εδώλια φορώντας γυαλιά ηλίου: Φωτογραφίες και βίντεο αρχείου από το δικαστήριο δείχνουν πολλούς συμμετέχοντες να φορούν γυαλιά ηλίου. Ο λόγος ήταν ότι ο φωτισμός στην αίθουσα του δικαστηρίου ήταν έντονος. Έτσι περιέγραψε τον φωτισμό ο Μπόρις Πολεβόι, ειδικός ανταποκριτής της εφημερίδας Pravda στο δικαστήριο, στο βιβλίο του «The Final Reckoning: Nuremberg Diaries»: «Ένα, κάπως απρόσωπο και καταπιεστικό φως, στο οποίο τα πάντα γύρω αποκτούσαν μια πρασινωπή, θανατηφόρα απόχρωση». Οι κουρτίνες σε όλα τα παράθυρα ήταν τραβηγμένες. Σύμφωνα με τον Πολεβόι, ο διοικητής της φυλακής των ΗΠΑ, συνταγματάρχης Μπάρτον Άντρους, είπε κάποτε στους δημοσιογράφους: «Θα φροντίσω να μην δει ποτέ ξανά κανένας από αυτούς τον ήλιο»! Το φως εκείνο στην αίθουσα του δικαστηρίου, προκάλεσε πόνους στα μάτια σε πολλούς, έτσι οι παρευρισκόμενοι, συμπεριλαμβανομένων των κατηγορουμένων, φορούσαν μερικές φορές σκούρα γυαλιά.

Ο Ρόμαν Ρουντένκο δεν σκότωσε τον Γκέρινγκ...
Ο Ρόμαν Ρουντένκο δεν σκότωσε τον Γκέρινγκ…

4. Ο αμερικανικός Τύπος έγραψε ότι ο σοβιετικός εισαγγελέας πυροβόλησε τον Γκέρινγκ: Στις 10 Απριλίου 1946, η εφημερίδα του αμερικανικού στρατού Stars and Stripes δημοσίευσε ένα ρεπορτάζ που έγραφε ότι ο σοβιετικός εισαγγελέας Ρόμαν Ρουντένκο είχε εξοργιστεί τόσο πολύ από τη συμπεριφορά του Γκέρινγκ σε μια από τις συνεδριάσεις που τράβηξε το υπηρεσιακό του περίστροφο και πυροβόλησε τον πρώην Reichsmarschall. Ωστόσο, η εφημερίδα δημοσίευσε στη συνέχεια μια διάψευση: «Η αναφορά ότι ο σοβιετικός γενικός εισαγγελέας στη δίκη πυροβόλησε τον Γκέρινγκ σε μια κρίση οργής αποδείχθηκε ότι δεν ισχύει. Σύμφωνα με έναν ανταποκριτή από τη Νυρεμβέργη, ο Γκέρινγκ είναι ζωντανός και πρόθυμος να απαντήσει στις ερωτήσεις του εισαγγελέα»! Η παρανόηση ότι ο Γκέρινγκ είχε πυροβοληθεί προήλθε από λανθασμένη ερμηνεία μιας φράσης που χρησιμοποίησε ο σοβιετικός ανταποκριτής, ο οποίος είχε αναφέρει ότι ο στρατηγός Ρουντένκο είχε «πυροβολήσει ηθικά» τον Γκέρινγκ.

Η Τατιάνα Στουπνίκοβα.
Η Τατιάνα Στουπνίκοβα.

5. Μια σοβιετική διερμηνέας ήταν η «τελευταία γυναίκα που έπεσε στην αγκαλιά του Γκέρινγκ»: Μια μέρα κατά τη διάρκεια της ακροαματικής διαδικασίας, η 24χρονη διερμηνέας Τατιάνα Στουπνίκοβα πήγαινε βιαστικά στη θέση της στην αίθουσα του δικαστηρίου. Ενώ έτρεχε στον διάδρομο, κατά λάθος γλίστρησε και κόντεψε να πέσει.
«Όταν ανέκτησα την ψυχραιμία μου και κοίταξα τον διασώστη μου, ήρθα αντιμέτωπος με το χαμογελαστό πρόσωπο του Χέρμαν Γκέρινγκ ακριβώς μπροστά μου. Κατάφερε να μου ψιθυρίσει στο αυτί: “Vorsicht, mein Kind!” («Να προσέχεις, παιδί μου!»), αφηγείται η Στούπνικοβα στα απομνημονεύματά της. Όταν η Τατιάνα μπήκε στην αίθουσα του δικαστηρίου, ένας γάλλος ανταποκριτής ήρθε κοντά της και της είπε στα γερμανικά: «Ήσουν η τελευταία γυναίκα που κράτησε στην αγκαλιά του ο Γκέρινγκ»!

Ο Πάουλους καταθέτει στη  δίκη της Νυρεμβέργης.
Ο Πάουλους καταθέτει στη δίκη της Νυρεμβέργης.

6. Στρατάρχης της Βέρμαχτ κατέθεσε ως μάρτυς της Σοβιετικής Ένωσης: Το φθινόπωρο του 1946 οι δικαστικές διαδικασίες είχαν βαλτώσει. Άρχισαν να ακούγονται ισχυρισμοί από την υπεράσπιση και τους ίδιους τους κατηγορούμενους ότι η επίθεση της ναζιστικής Γερμανίας στην ΕΣΣΔ ήταν προληπτικό μέτρο. Η σοβιετική αντιπροσωπεία έπρεπε να παράσχει ισχυρά επιχειρήματα ότι η επίθεση από το Γ’ Ράιχ είχε σχεδιαστεί πολύ καιρό πριν.
Ο άνθρωπος που έδωσε την κατάθεση που χρειάζονταν οι Σοβιετικοί ήταν ο στρατάρχης Φρίντριχ Πάουλους, ο οποίος είχε παραδωθεί στο Στάλινγκραντ στις 31 Ιανουαρίου του 1943. Η σοβιετική ηγεσία έφερε με κάθε μυστικότητα τον Πάουλους στο Μέγαρο της Δικαιοσύνης για να καταθέσει. Κατά τη διάρκεια της κατάθεσής του, ο Γερμανός πρώην στρατάρχης δήλωσε: «Όλες οι προετοιμασίες για την επίθεση στην Σοβιετική Ένωση που έλαβε χώρα στις 22 Ιουνίου είχαν στην πραγματικότητα σχεδιαστεί από το φθινόπωρο του 1940»!

Το απόφθεγμα που έμεινε από τη Δίκη της Νυρεμβέργης ήταν η φράση του δικαστή Robert H. Jackson: «The Grave Responsibility of Justice» (Η βαριά ευθύνη της δικαιοσύνης) και δικαιοσύνη είχε αποδοθεί. Όσο για την τιμωρία; Ο Ευριπίδης το είχε ξεκαθαρίσει χρόνια πολλά πριν: «Σχέτλια μεν έπαθες, ανόσια δ’ ειργάσω.» (Έπαθες φρικτά, αλλά έκανες απαίσια)…

Πηγή: Έθνος

Συνέχεια ανάγνωσης

Video

1η Οκτωβρίου 1960: Ημέρα Ανεξαρτησίας της Κύπρου

Δημοσιεύτηκε

στις

από τον

Η 1η Οκτωβρίου 1960 έχει καθιερωθεί και γιορτάζεται στην Κύπρο ως η ημέρα ανακήρυξης της Ανεξαρτησίας της Κύπρου. Η Κύπρος ανακηρύσσεται ανεξάρτητο, κυρίαρχο κράτος τον Αύγουστο του 1960 με βάση τις συμφωνίες Ζυρίχης και Λονδίνου του 1959 και ύστερα από τον απελευθερωτικό αγώνα της ΕΟΚΑ (1955-1959) ενάντια στη βρετανική αποικιοκρατία. Στις 16  Αυγούστου 1960, η Μεγάλη Βρετανία εγκαταλείπει την κυριαρχία της στο νησί, και εγκαθιδρύεται επισήμως η Κυπριακή Δημοκρατία. Το Αρχείο της ΕΡΤ  με αφορμή την εθνική επέτειο της ανεξαρτησίας της Κύπρου προτείνει το ντοκιμαντέρ παραγωγής 1995:

ΚΥΠΡΟΣ Η ΦΕΝΑΚΗ ΤΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑΣ

(video)


Στην εθνική επέτειο της Κύπρου, που τιμάται κάθε χρόνο την 1η Οκτωβρίου, είναι αφιερωμένη η εκπομπή που ετοίμασαν ο Κώστας Χριστοφιλόπουλος και ο Δημήτρης Πανταζόπουλος. Στην προσπάθεια να αποδοθεί η σειρά των ιστορικών γεγονότων όπως αυτά οδήγησαν από τη βρετανική κυριαρχία στην ανεξαρτησία και από την περιπετειώδη συμβίωση των κυβερνήσεων της Αθήνας με τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο στο πραξικόπημα του Αττίλα, τις απόψεις τους καταθέτουν: ο στενός συνεργάτης του Μακαρίου Νίκος Κρανιδιώτης, οι πανεπιστημιακοί Νεοκλής Σαρρής και Χριστόδουλος Γιαλλουρίδης, ο πρέσβης ε.τ. Θέμος Στοφορόπουλος, ο πρόεδρος της ΕΔΕΚ Βάσος Λυσσαρίδης, ο Αντιπρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας Μιχαήλ Δεκλερής και ο Ευρωβουλευτής Γιάννος Κρανιδιώτης. Σχολιάζονται και αναλύονται το διπλωματικό παρασκήνιο και οι διεργασίες που οδήγησαν στις συμφωνίες Ζυρίχης- Λονδίνου και το σύνταγμα που προέβλεπαν, οι συνθήκες και η εκτέλεση του πραξικοπήματος κατά του Μακαρίου από την χούντα των συνταγματαρχών και ο σχεδιασμός και η εκτέλεση της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο σε δύο φάσεις με την ονομασία Αττίλας Ι και Αττίλας ΙΙ. Η εκπομπή πλαισιώνεται από πλούσιο οπτικοακουστικό αρχειακό υλικό το οποίο καλύπτει το σύνολο των γεγονότων στα οποία αναφέρεται η αφήγηση.

ΠΗΓΗ: ΕΡΤ

Συνέχεια ανάγνωσης

Video

Μανώλης Κοττάκης: Αυτά περιμένατε να ακούσετε από Έλληνα πρωθυπουργό;

Δημοσιεύτηκε

στις

από τον

Μανώλης Κοττάκης: Το τι σημαίνει γενναιότητα και σοφία μπορεί να το εξηγήσει ο ίδιος ο πρωθυπουργός. Το δίκαιο της θάλασσας είναι μέρος του διεθνούς δικαίου. Αυτό που έχει να παρατηρήσει κανείς, είναι, ότι είναι η πρώτη φορά που Έλληνας πρωθυπουργός ανέβηκε σε βήμα και είπε, ότι το παγκόσμιο συμφέρον προηγείται του εθνικού. Ίσως να θέλει να λάβει θέση γενικού γραμματέα του ΟΗΕ. Αν το παγκόσμιο συμφέρον υπερέχει του εθνικού, γιατί δεν κάθονται οι ηγέτες της Ευρώπης σε ένα τραπέζι, για να σταματήσει ο πόλεμος στην Ουκρανία, αφού το πιστεύει τόσο πολύ; Επειδή δεν είπε τίποτα για την Κύπρο με αποτέλεσμα να πάει σε συνάντηση με Ερντογάν και να χαμογελά και να κάνει αστειάκια για τη γραβάτα του Φιντάν. Για τα ελληνοτουρκικά δεν είπε τίποτα, προφανώς γιατί δεν ήθελε να αποκαλύψει τι συζητάει. Βγήκε σε δεύτερη ομιλία και μίλησε για την Κύπρο, κάνοντας στην ουσία κριτική στον εαυτό του.

Αυτό που πρέπει να κάνει κάθε Έλληνας ηγέτης, όταν αναφέρεται για την Ουκρανία, είναι να τη συνδέει άμεσα με το Κυπριακό και να διαμαρτύρεται, ότι δεν υπάρχει η ίδια ευαισθησία για τη μεγαλόνησο. Εμείς έχουμε Κύπρο. Αν δεν συνδέουμε τα δύο προβλήματα, τότε τί νόημα έχει; Για να είναι στρατηγικό σταυροδρόμι η Αλεξανδρούπολη; Η Αλεξανδρούπολη ενισχύει τα συμφέροντα του ΝΑΤΟ, όχι της Ελλάδας. Ο πρωθυπουργός έχει δηλώσει πως θεωρεί την Ελλάδα δεδομένο σύμμαχο του ΝΑΤΟ.

Το άρθρο στην ΕΣΤΙΑ

Οὔτε λέξη γιά τό Αἰγαῖο καί τήν μαύρη ἐπέτειο τοῦ Ἀττίλα στήν δεκαπεντάλεπτη παρέμβαση-ἔκθεση ἰδεῶν τοῦ «παγκοσμίου πολίτη» Κυριάκου Μητσοτάκη ἀπό τό βῆμα τῶν Ἡνωμένων Ἐθνῶν! – Ἀντιθέτως ὁ Τοῦρκος Πρόεδρος ἀνέπτυξε ὅλη τήν ἀτζέντα τῶν διεκδικήσεών του στήν ἀνατολική Μεσόγειο ζητῶντας ὁριοθέτηση μέ κριτήριο «τήν ἀσφάλεια τῆς ναυσιπλοΐας καί τοῦ ἐμπορίου»

Aκούγοντας κάποιος τόν κ. Μητσοτάκη, τήν περασμένη Κυριακή, νά ὁμιλεῖ στήν Γενική Συνέλευση τοῦ ΟΗΕ, ἐνόμιζε ὅτι ἀκούει κάποιον ἀξιωματοῦχο τοῦ διεθνοῦς ὀργανισμοῦ. Ὄχι τόν ἡγέτη μιᾶς χώρας ἡ ὁποία εὑρίσκεται στό ἐπίκεντρο μιᾶς τεταραγμένης περιοχῆς πού μαστίζεται ἀπό κρίσεις καί πολέμους, ἐνῶ ἀντιμετωπίζει καθημερινή ἀμφισβήτηση τῆς ἐθνικῆς της κυριαρχίας καί τῶν κυριαρχικῶν της δικαιωμάτων. Ἀντιθέτως, χθές, ὁ Ταγίπ Ἐρντογάν ἔθεσε πρό τοῦ διεθνοῦς ἀκροατηρίου ὅλα τά ζητήματα πού ἀπασχολοῦν τήν Τουρκία. Ἀπό τό Κυπριακό μέχρι τίς φιλοδοξίες του γιά ἐπέκταση σέ ὁλόκληρη τήν ἀνατολική Μεσόγειο.

Ὁ κ. Μητσοτάκης ἀναφέρθηκε σέ θέματα τά ὁποία οὐδεμία σχέση ἔχουν μέ τά ἐθνικά μας συμφέροντα. Ἄλλωστε εὐθέως τά ἔθεσε σέ δεύτερη μοῖρα, ἀναφέροντας ἐπί λέξει ὅτι «τό παγκόσμιο συμφέρον διαπερνᾶ τό μεμονωμένο συμφέρον τῶν κρατῶν». Ἴσως νά ἦταν αὐτή μιά καλή ὁμιλία, ἄν ὁ κ. Μητσοτάκης εἶχε ἱκανοποιήσει τήν φιλοδοξία νά καταλάβει κάποια θέση σέ ἕναν διεθνῆ ὀργανισμό, δέν ἦταν ὅμως αὐτό πού περίμενε κανείς νά ἀκούσει ἀπό τόν Πρωθυπουργό τῆς Ἑλλάδος. Θυμίζουμε λοιπόν ὅτι ἀναφέρθηκε στά ζητήματα τοῦ περιβάλλοντος λέγοντας μεταξύ ἄλλων:

«Τό ἔργο δέν εἶναι εὔκολο, ἐνῶ καί τό διακύβευμα εἶναι πολύ μεγάλο. Σήμερα», συνέχισε, «φτάσαμε στήν ἑπομένη μεγάλη κρίση. Τό Σύμφωνο, γιά τήν ὁποῖο γίνεται αὐτή ἡ Σύνοδος, ἀντιπροσωπεύει τήν παγκόσμια συναίνεση γιά τό ζήτημα», εἶπε ὁ Πρωθυπουργός καί ἐπισήμανε ὅτι χρειάζεται δράση σέ ἐθνικό καί συλλογικό ἐπίπεδο καθώς «τό παγκόσμιο συμφέρον διαπερνᾶ τό μεμονωμένο συμφέρον τῶν κρατῶν», ἐνῶ ὁμίλησε γιά «ἀποκατάσταση τῆς ἐμπιστοσύνης στήν παγκόσμια διακυβέρνηση»!

Οὔτε λέξη γιά τήν Ἑλλάδα. Οὔτε λέξη γιά τήν Κύπρο. Οὔτε λέξη γιά τό Αἰγαῖο. Ἀπεναντίας ὁ Ταγίπ Ἐρντογάν ἀνέπτυξε ὅλη του τήν ἀτζέντα. Ἔθεσε προκλητικά ὅλα τά ζητήματα πού ἀπασχολοῦν τήν Τουρκία ἀρχίζοντας ἀπό τήν ἀπαίτηση γιά ἀναγνώριση τοῦ ψευδοκράτους γιά νά φθάσει μέχρι τήν ὁριοθέτηση θαλασσίων ζωνῶν, ὅπου ἔθεσε ζητήματα ξένα πρός τίς προβλέψεις τοῦ Διεθνοῦς Δικαίου, ὅπως αὐτά τῆς ἀσφαλείας τῆς ναυσιπλοΐας καί τοῦ ἐμπορίου.

Ἄρχισε μέ τήν Κύπρο λέγοντας τά ἑξῆς ἀσύστολα ψέματα, ἐπί τῶν ὁποίων δέν ὑπῆρξε ἀντίκρουσις: «Ἔχουν περάσει 50 χρόνια ἀπό τήν “εἰρηνευτική ἐπιχείρηση” τῆς Κύπρου καί 61 χρόνια ἀπό τότε πού προέκυψε τό Κυπριακό ζήτημα. Ἀπό ἐκείνη τήν ἡμέρα μέχρι σήμερα, στό νησί ἐπικρατεῖ εἰρήνη καί γαλήνη. Πλέον τό μοντέλο τῆς ὁμοσπονδίας ἔχει χάσει τελείως τήν ἰσχύ του. Στό νησί ὑπάρχουν δύο ξεχωριστά κράτη καί δύο ξεχωριστοί λαοί. Πρέπει νά καταγραφεῖ ἐκ νέου ἡ κυριαρχική ἰσότητα καί τό ἰσότιμο διεθνές καθεστώς τῶν Τουρκοκυπρίων, πού ἀποτελοῦν τά κεκτημένα δικαιώματά τους, καί νά τερματιστεῖ ἡ ἀπομόνωση. Σήμερα, καλῶ καί πάλι τή διεθνῆ κοινότητα νά ἀναγνωρίσει τήν Τουρκική Δημοκρατία τῆς Βόρειας Κύπρου (ΤΒΔΚ) καί νά συνάψει διπλωματικές, πολιτικές καί οἰκονομικές σχέσεις».

Καί συνέχισε μέ τήν τουρκική πρόθεση ἐπεκτάσεως τῆς ἐπιρροῆς της στήν ἀνατολική Μεσόγειο: «Θέλουμε νά δοῦμε τό Αἰγαῖο Πέλαγος καί τήν ἀνατολική Μεσόγειο ὡς μιά περιοχή σταθερότητας καί εὐημερίας, ὅπου τά νόμιμα συμφέροντα ὅλων τῶν ἐνδιαφερομένων μερῶν (σ. «Ἑστίας»: παραπομπή στήν συμφωνία τῆς Μαδρίτης) γίνονται σεβαστά. Εἶναι πρός τό κοινό συμφέρον ὁλόκληρης τῆς περιοχῆς νά ἀναπτυχθεῖ συνεργασία, ἰδίως ὅσον ἀφορᾶ τήν ὁριοθέτηση τῶν θαλάσσιων δικαιοδοσιῶν σύμφωνα μέ τό Διεθνές Δίκαιο, τήν ἐλευθερία καί τήν ἀσφάλεια τῆς ναυσιπλοΐας καί τοῦ θαλάσσιου ἐμπορίου. Ἡ Τουρκία εἶναι ἕτοιμη γιά ἐποικοδομητική συνεργασία σέ ὅλα τά θέματα, ἰδίως στόν τομέα τῆς ἐνέργειας καί τοῦ περιβάλλοντος. Περιμένουμε τήν ἴδια προσέγγιση ἀπό τούς γείτονές μας. Ὡς ἡ χώρα μέ τή μεγαλύτερη ακτογραμμή στήν ἀνατολική Μεσόγειο, ὁ ρόλος-κλειδί τῆς Τουρκίας δέν μπορεῖ νά ἀμφισβητηθεῖ. Ἡ Τουρκία ἔχει δικαιώματα στήν ὑφαλοκρηπῖδα πού ἔχει ἀνακηρυχθεῖ στά βόρεια καί δυτικά τοῦ νησιοῦ τῆς Κύπρου καί οἱ Τουρκοκύπριοι ἔχουν δικαιώματα γύρω ἀπό ὁλόκληρο τό νησί».

Καί μετά τήν ὁμιλία αὐτή, προσῆλθε ὁ κ. Ἐρντογάν στήν προγραμματισμένη συνάντηση μέ τόν κ. Μητσοτάκη. Μόλις μισή ὥρα διήρκεσε ἡ συνάντησις αὐτή καί οἱ πληροφορίες πού ὑπῆρξαν ἀμέσως μετά ἀνέφεραν ὅτι συνεφωνήθη νά ἐντατικοποιηθεῖ συνεργασία γιά τήν ἀντιμετώπιση τοῦ μεταναστευτικοῦ καί νά ὑπάρξει σύγκλησις τοῦ ἀνωτάτου συμβουλίου συνεργασίας τῶν δύο χωρῶν τόν Ἰανουάριο. Ἐν τῷ μεταξύ θά ἔλθει στήν Ἀθήνα ὁ Τοῦρκος ὑπουργός Χακάν Φιντάν γιά νά συναντηθεῖ μέ τόν Ἕλληνα ὁμόλογό του Γιῶργο Γεραπετρίτη. Ἐπαναβεβαιώθηκε ἡ ἐντολή πού ἔχει δοθεῖ στούς δύο ὑπουργούς γιά διερεύνηση κοινοῦ ἐδάφους ὡς πρός τό ἐάν μπορεῖ νά ξεκινήσει συζήτησις γιά τήν ὁριοθέτηση ΑΟΖ καί ὑφαλοκρηπῖδος καθώς καί γενικώτερα τῶν θαλασσίων δικαιοδοσιῶν ἐπί τῇ βάσει τοῦ Διεθνοῦς Δικαίου. Αὐτό τοὐλάχιστον ἀνέφεραν πηγές προσκείμενες στήν ἑλληνική πλευρά.

Συνέχεια ανάγνωσης

Ινφογνώμων

Infognomon Logo

Περιηγηθείτε στα κορυφαία βιβλία του βιβλιοπωλείου μας

Προβολή όλων

Δημοφιλή