ι πρόσφατες αποκαλύψεις του αρχιμαφιόζου Σεντάτ ΠεκέρΈνας αρχιμαφιόζος αποκαλύπτει την διαπλοκή της κυβέρνησης Έρντογαν με τον υπόκοσμο περί διαπλοκής της κυβέρνησης Έρντογαν με το οργανωμένο έγκλημα διέλυσαν κάθε ψευδαίσθηση περί «κράτους δικαίου» στην Τουρκία. Ψευδαίσθηση που δεν τρέφουμε, χρόνια τώρα, όσοι παρακολουθούμε στενά τα εκεί τεκταινόμενα. Ήδη το 2013, η βία με την οποία κατεστάλη ο ξεσηκωμός των νέων στο πάρκο Γκεζί έδειχνε πως η διακυβέρνηση Έρντογαν είχε αποκτήσει χαρακτήρα αυταρχικού καθεστώτος. Τα ίχνη του αυταρχισμού είχαν διαφανεί, ωστόσο, πολύ νωρίτερα.

gezi000_par7570199.jpg

Αστυνόμοι με πολιτικά συγκρούονται με διαδηλωτές κατά τις διαμαρτυρίες ενάντια στην κατεδάφιση του πάρκου Γκεζί, το 2013. [BULENT KILIC/AFP]

Στις 15 Ιουνίου συμπληρώθηκαν οκτώ χρόνια από την βίαιη εκκένωση του πάρκου Γκεζί. Στις 15 Ιουλίου, πάλι, θα συμπληρωθούν πέντε χρόνια από την –πάντα γεμάτη ερωτηματικά– αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος του 2016. Τα δύο γεγονότα, άσχετα μεταξύ τους, είναι κομβικά στην σύγχρονη ιστορία της Τουρκίας. Χρησιμοποιώντας τα ως πρόσχημα, το καθεστώς Έρντογαν ξεκίνησε μια επιχείρηση εκκαθάρισηςΈρντογαν ο Πορθητής: Η άλωση του τουρκικού τύπου αντιφρονούντων από τον ευρύτερο δημόσιο τομέα και τον τύπο. Αυτή προσέλαβε, μετά το 2016, χαρακτήρα κανονικού πογκρόμ, ξεπερνώντας σε έκταση ακόμη κι εκείνες της χούντας Εβρέν.

Η Τουρκία έχει μετατραπεί σε μία τεράστια φυλακή, γεμάτη πολιτικούς κρατουμένους. Μεταξύ αυτών ο ηγέτης του κουρδικού κόμματος HDP, Σελαχατίν Ντεμίρτας, που βρίσκεται στην φυλακή από τον Νοέμβριο του 2017. Του αποδόθηκαν θολές και αναπόδεικτες κατηγορίες περί «διάδοσης τρομοκρατικής προπαγάνδας» της ένοπλης οργάνωσης ΡΚΚ. Στην φυλακή, με τις ίδιες ακριβώς κατηγορίες περί δήθεν δεσμών με το ΡΚΚ, βρέθηκαν και άλλοι βουλευτές του HDP, ενώ πριν λίγες μέρες ξεκίνησε διαδικασία ενώπιον του Συνταγματικού Δικαστηρίου για την απαγόρευση του κόμματος.

Το κυβερνών κόμμα ελέγχει πλήρως τον τύπο και τα πανεπιστήμια, ενώ χιλιάδες δημοσιογράφοι, πανεπιστημιακοί και διανοούμενοι έχουν πάρει τον δρόμο της εξορίας. Η διεθνής εικόνα της χώρας έχει αλλάξει ριζικά από εκείνη των αρχών της δεκαετίας του 2000, όταν επεδίωκεModernizing NATO Requires Dealing With Turkey | The National Interest –υποτίθεται– την ένταξη στην ΕΕ. Ολοένα και περισσότεροι στην Δύση θεωρούνΔημοσκόπηση: Ποιές ευρωπαϊκές χώρες θεωρούν αντίπαλο την Τουρκία- Τι λένε για Κίνα | ΣΚΑΪ πια την Τουρκία «αντίπαλο» της ΕΕ και της Δύσης.

osman-kavala.jpg

Ο Οσμάν Καβάλα.

Κανείς από τους δεκάδες χιλιάδες πολιτικούς κρατουμένους της Τουρκίας δεν είναι διασημότερος, και κανενός η κράτηση πιο εξόφθαλμα άδικη, από του Οσμάν Καβάλα. Μαικήνας των τεχνών, ακτιβιστής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και βαθύπλουτος επιχειρηματίας, γεννήθηκε το 1957 και κατάγεται από οικογένεια καπνοβιομηχάνων της ομώνυμης μακεδονικής πόλης. Ο παππούδες του αναγκάσθηκαν να την εγκαταλείψουν με την Ανταλλαγή των Πληθυσμών του 1923-24. Όταν ο Ατατούρκ επέβαλε με νόμο την χρήση επωνύμων στους Τούρκους, το 1934, διάλεξαν το όνομα της γενέτειράς τους ως οικογενειακό επώνυμο.

Γνωστός μεταξύ των φίλων του ως «ο κόκκινος δισεκατομμυριούχος», εξαιτίας των μακρόχρονων και στενών δεσμών του με την αριστερά, ο Καβάλα βρίσκεται στην φυλακή από τον Οκτώβριο του 2017. Οι εναντίον του κατηγορίες είναι φαιδρές: το καθεστώς Έρντογαν του προσάπτει πως ήταν ο εγκέφαλος που «οργάνωσε και χρηματοδότησε» τις διαδηλώσεις του Γκεζί το 2013, αλλά και το αποτυχημένο πραξικόπημα του 2016. Αργότερα, προστέθηκαν κατηγορίες περί «κατασκοπείας». Είναι προφανές πως το καθεστώς προσφεύγει σε νομικές κατασκευές προκειμένου να τον κρατήσει στην φυλακή.

Φίλοι και συνεργάτες του Καβάλα τονίζουν πως η σύλληψή του έγινε για λόγους καθαρά συμβολικούς, καθώς η δράση και η κοσμοθεωρία του είναι ασύμβατες με την «νέα Τουρκία» που οικοδομεί το καθεστώς Έρντογαν. Κρατώντας τον στην φυλακή, το καθεστώς επιδιώκει να εκφοβίσει όσους επιχειρηματίες δεν ελέγχει απολύτως αλλά και όποιες οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών επιμένουν να το αμφισβητούν.

Αφού φοίτησε στην Ροβέρτειο, το επιφανέστερο ιδιωτικό σχολείο της μεγαλοαστικής τάξης της Πόλης, και στο κορυφαίο πανεπιστήμιο METU της Άγκυρας, ο Καβάλα παρακολούθησε μεταπτυχιακές σπουδές στα οικονομικά στο Μάντσεστερ και μετέβη στην Νέα Υόρκη για διδακτορικές σπουδές. Αναγκάσθηκε, ωστόσο, να τις διακόψει και να επιστρέψει στην Πόλη το 1982, όταν απεβίωσε αιφνιδίως ο πατέρας του, προκειμένου να αναλάβει την διεύθυνση του ομίλου εταιρειών Καβάλα.

Τότε την Τουρκία διοικούσε η στρατιωτική χούντα του Κενάν ΕβρένΚενάν Εβρέν (1980-83). Ήταν μια περίοδος στυγνής καταστολής, με διώξεις των πολιτικώς δραστήριων πολιτών ανεξαρτήτως τοποθέτησης, απαγόρευση όλων ανεξαιρέτως των πολιτικών κομμάτων και αυστηρή λογοκρισία στον τύπο. «Ο Οσμάν Καβάλα βοήθησε πάρα πολύ τους αριστερούς μετά το πραξικόπημα του 1980. Είχε προσωπικούς δεσμούς με πολλούς εξ αυτών και ενεργή ανάμειξη στις προσπάθειές τους να γλιτώσουν την σύλληψη και να διαφύγουν στο εξωτερικό» λέει η αυτοεξόριστη στην Ελλάδα κριτικός κινηματογράφου Ντέφνε Γκιουρσόι.

revren000_par7670195.jpg

«Δεν ξεχνάμε τις 12 Σεπτεμβρίου» έγραφε η αφίσα των συγκεντρωμένων, τον Σεπτέμβριο του 2013, έξω από τα δικαστήρια στην Άγκυρα, όπου δικαζόταν ο Κενάν Εβρέν με τον άλλο ηγέτη του πραξικοπήματος του 1980, Ταχσίν Σαχίνκαγια. [Adem Altan/AFP]

«Επιστρέφοντας στην Πόλη, υπό την χούντα Εβρέν, άρχισε να κάνει τα πρώτα βήματα για την ανάπτυξη μιας κοινωνίας των πολιτών» συνεχίζει η Γκιουρσόι. «Σημαντική ήταν η ίδρυση, από τον Καβάλα και μία ομάδα διανοουμένων, του εκδοτικού οίκου İletişim Yayınları, που εξαρχής εξειδικεύθηκε στα βιβλία περί ατομικών και μειονοτικών δικαιωμάτων. Ίδρυσε και αναμείχθηκε σε πολλές ΜΚΟ, που ειδικεύονταν σε αυτά τα αντικείμενα.»

Μιλώντας για τον Καβάλα, η Μιλένα Μπουγιούμ, που εργάζεται στο υπεύθυνο για την Τουρκία τμήμα της Διεθνούς Αμνηστείας, μιλά για το πνεύμα κοινωνικής προσφοράς που τον χαρακτηρίζει. «Αμέσως μετά τον σεισμό του 1999, μετέβη στο επίκεντρο, στην Γιάλοβα, και προσέφερε σημαντικό κοινωνικό έργο στους σεισμοπαθείς. Βάση της κοσμοθεωρίας του είναι η αντίληψη πως με την τέχνη και τον πολιτισμό οι άνθρωποι εξημερώνονται, γίνονται πιο ειρηνικοί και διαλλακτικοί.»

Έχοντας στην διάθεσή του μία αμύθητη περιουσία, ο Καβάλα έθεσε τόσο τον όμιλο εταιρειών του όσο και τις προσωπικές του δυνάμεις στην εξυπηρέτηση των ενδιαφερόντων του. «Ο Οσμάν είναι ευαισθητοποιημένος σε πολλά ζητήματα, ιδίως δημοκρατικής φύσεως, πολυπολιτισμικότητας και μειονοτήτων» εξηγεί η Σύλβια Κούβαλη, ιδοκτήτρια της γνωστής γκαλερί Ροντέο. Η Κούβαλη είχε ιδρύσει την Ροντέο, που σήμερα λειτουργεί στον Πειραιά, στην συνοικία Τοπαανέ της Πόλης, σε καπναποθήκη που είχε ενοικιάσει από τον Καβάλα – με τον οποίον είχε μακρόχρονη συνεργασία. «Ο Οσμάν έχει αφιερώσει όλη του την ζωή στην υποστήριξη του δικαίου των αδυνάτων, προσπαθώντας να είναι η φωνή τους» λέει.

Ο δικαιωματισμός του Καβάλα, όμως, «έθιξε» όλα τα ταμπού και πέρασε όλες τις «κόκκινες γραμμές» της τουρκικής κοινωνίας. «Ασχολήθηκε πάρα πολύ με τους Έλληνες και τους Αρμενίους της Τουρκίας, τους Αλεβίτες, με το ζήτημα της Αρμενικής Γενοκτονίας, το κυπριακό και το κουρδικό» σημειώνει η Μπουγιούμ. Το 2015 είχε πρωταρχικό ρόλο στις εκδηλώσεις που πραγματοποιήθηκαν στην Πόλη σε ένδειξη πένθους για την εκατονταετηρίδα της Γενοκτονίας των Αρμενίων, εκδηλώσεις που ενόχλησαν ιδιαίτερα ευρείς κύκλους του κυβερνώντος κόμματος και των ακροδεξιών, σήμερα, συμμάχων του.

armeniangenocide000_par8156939.jpg

Aκτιβιστές ανθρωπίνων δικαιωμάτων κρατούν φωτογραφίες των Aρμένιων διανοουμένων που απελάθηκαν και σκοτώθηκαν το 1915, στη διάρκεια μνημοσύνου της 100ης επετείου της μαζικής δολοφονίας των Αρμενίων το 1915 στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. [Yasin Akgul/AFP]

«Οι ΜΚΟ που χρηματοδοτούσε ο Οσμάν προωθούσαν τα μειονοτικά δικαιώματα, ιδίως των Κούρδων, και μία Τουρκία ανοικτή, πολυπολιτισμική, ανεξίθρησκη, δημοκρατική. Έτσι, μπήκε αναπόφευκτα στο μάτι του “βαθέος κράτους” πολύ πριν την μεταπολίτευση του 2002, που έφερε τον Έρντογαν στην εξουσία» εξηγεί η Γκιουρσόι.

Μεταξύ των ΜΚΟ που ίδρυσε είναι και το τουρκικό παράρτημα της «Ανοικτής Κοινωνίας» του Σόρος. Ο Σόρος, ιδίως μάλιστα λόγω της εβραϊκής του καταγωγής, είναι αντικείμενο τρομερών θεωριών συνωμοσίας της άκρας δεξιάς αλλά και της άκρας αριστεράς, σε μια ευρύτατη γεωγραφία. Μετά το 2016, ο Έρντογαν συχνά αναφέρεται στον Καβάλα ως «ο άνθρωπος του Σόρος», απευθυνόμενος σε όλους τους συνωμοσιολόγους της Τουρκίας. Θέλει να τους πείσει πως ο Καβάλα είναι ο εντόπιος πράκτορας μιας καταχθόνιας αποστολής, που στοχεύει να αποσταθεροποιήσει και να κατακερματίσει την χώρα.

Ο Καβάλα, υπογραμμίζουν όλοι οι συνομιλητές μου, πιστεύει στην δύναμη της τέχνης να θεραπεύει τραύματα και να δημιουργεί «γέφυρες» ειρήνευσης. Δημιούργημά του είναι η Anadolu KültürAbout us | Anadolu Kültür, αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία με έδρα την Πόλη. Ιδρύθηκε το 2002 και στοχεύει, σύμφωνα με τον ιστότοπό της, «να υποστηρίξει την δημιουργία και την διάδοση της τέχνης σε πόλεις της Τουρκίας και του εξωτερικού», με την πίστη πως «η πολιτιστική και καλλιτεχνική ανταλλαγή θα βοηθήσει να αναπτυχθεί η αμοιβαία κατανόηση και ο διάλογος και να ξεπερασθούν τοπικές διαφορές και προκαταλήψεις, ενώ μια ευρύτερη πολιτιστική ζωή θα προκαλέσει συζήτηση γύρω από τις έννοιες της ιθαγένειας, της ταυτότητας και του ανήκειν.»

Το όνειρο της Anadolu Kültür, πάντα κατά τον ιστότοπο της οργάνωσης, είναι «μια κοινωνία που κατορθώνει να απαλλαγεί από τις προκαταλήψεις της, που βρίσκει τροφή και πλούτο στις διαφορές της και όπου η πολιτισμική διαφορετικότητα δεν γίνεται αντιληπτή ως πηγή συγκρούσεων αλλά πλούτου. Η Anadolu Kültür στοχεύει να οικοδομήσει γέφυρες ανάμεσα σε διαφορετικές εθνικές, θρησκευτικές και τοπικές ομάδες μέσω της διάδοσης των γραμμάτων και των τεχνών, της στήριξης πρωτοβουλιών σε τοπικό επίπεδο, της έμφασης στην πολιτισμική ποικιλομορφία, τα πολιτισμικά δικαιώματα και την εμπέδωση συνεργασίας μεταξύ των περιφερειών.»

babacan.jpg

Φωτογραφία από αγορά της Σμύρνης στα πλαίσια του BAK, ενός προγράμματος του Anadolu Kültür πολιτιστικής ανταλλαγής και καλλιτεχνικής παραγωγής που ερευνά τις ανάγκες των νέων που ζουν σε διάφορες πόλεις της Τουρκίας.

Το μήνυμα, έμμεσο αλλά σαφές, είναι πως ο οργανισμός φιλοδοξεί να φέρει την ειρήνευση στην αιματοχυσία του κουρδικούΗ ατελείωτη περιπέτεια των Κούρδων, μέσω του πολιτισμού και του διαλόγου. Η Anadolu Kültür έριξε το βάρος των προσπαθειών της στις νοτιοανατολικές επαρχίες, όπου και η πυκνότερη συγκέντρωση κουρδικών πληθυσμών. Προσπάθησε να λειτουργήσει ως αντίβαρο στην καταστολή και την βία των αρχών και του στρατού, κάτι που την κατέστησε συχνά στόχο του μίσους των εθνικιστών.

Οι θέσεις της ιστοσελίδας αποτυπώνουν το όραμα του Οσμάν Καβάλα. Η Κούβαλη μιλά για έναν άνθρωπο που πέρασε την ζωή του να κτίζει γέφυρες. «Πάντα υποστήριζε και υποστηρίζει καλλιτέχνες που προσπαθούν να γεφυρώσουν, να μεσολαβήσουν. Ήταν ταγμένος σε αυτό. Το ίδρυμα έχει κάνει πολλή δουλειά στο Ντιγιάρμπακιρ, βοηθώντας πάρα πολλούς νέους να φύγουν και να ανοίξουν τα φτερά τους στην Πόλη.»

Η γνωστή εικαστικός Μπάνου Τζενέτογλου λέει πως ο Καβάλα «βλέπει την τέχνη ως θεραπεία και όχημα δικαιοσύνης και διαλόγου. Έκανε δε τα πάντα πολύ διακριτικά, χωρίς να επιδιώκει την διαφήμιση και την προβολή. Είναι πολύ ταπεινός και έχει μια έμφυτη περιέργεια για τα πάντα, ενώ ποτέ δεν λειτούργησε με την λογική του κέρδους και του συμφέροντος. Όλα αυτά, αλλά και το γεγονός πως ο Οσμάν δεν είχε την παραμικρή πολιτική φιλοδοξία, ήταν απολύτως ακατανόητα στις αρχές και προκάλεσαν την καχυποψία τους.»

Η Κούβαλη μιλά για έναν άνθρωπο χαμηλών τόνων, που παρά την οικονομική του επιφάνεια, την κοινωνική αναγνώριση και την εντυπωσιακή του εμφάνιση είναι πολύ ντροπαλός και ταυτόχρονα ιδεαλιστής. «Είναι σπάνια περίπτωση, καθώς παραμένει ιδεαλιστής και στο επιχειρηματικό του έργο. Είναι γνωστή η ιστορία με την ξενοδοχειακή μονάδα που ξεκίνησε να κτίζει στην παραλία Ίζτουζου στο Νταλιάν, θέρετρο του Αιγαίου. Όταν ξένοι περιβαλλοντολόγοι του επεσήμαναν πως η παραλία αυτή είναι ο κύριος τόπος ωοτοκίας της caretta caretta στην ανατολική Μεσόγειο, ο Οσμάν ακύρωσε την κατασκευή και μεσολάβησε ώστε οι αρχές να θέσουν την παραλία υπό καθεστώς προστασίας.»

1000px-iztuzu_beach.jpg

Η παραλία Iztuzu στο Νταλιάν. [Wikimedia Commons]

Αντίστοιχα, η αρχή της συνεργασίας τους με την Κούβαλη έπρεπε να ξεπεράσει αντιρρήσεις του που δεν είναι συνηθισμένες στον χώρο. «Του φαινόταν λίγο περίεργο το εμπορικό κομμάτι – ότι ζητούσα τον χώρο για γκαλερί, όπου θα γίνονταν πωλήσεις έργων. Δεν ήθελε τον εμπορικό χαρακτήρα, κάναμε χίλια ραντεβού για να τον πείσω. Τελικά κατάλαβε πως κάπως έπρεπε να βιοπορισθούν οι καλλιτέχνες! Εγώ, από την άλλη, δεν δεχόμουν να μου παραχωρήσει τον χώρο δωρεάν. Με τα πολλά, δέχθηκε να μου τον νοικιάσει για ψίχουλα, για ένα ποσό συμβολικό…» Η Ροντέο στεγάσθηκε στην καπναποθήκη του Τοπαανέ από το 2007 ως το 2012.

«Είναι ένας άνθρωπος που μόνο καλό έχει κάνει, που μόνο καλό θέλει να κάνει» λέει η Κούβαλη για τον Καβάλα. «Ήθελε ανέκαθεν να ζήσει σε μια ανοικτή κοινωνία, να χρησιμοποιήσει την δική του ελευθερία και όσα μέσα διαθέτει για να προωθήσει τα δίκαια και τις ελευθερίες των άλλων. Είναι το ακριβώς αντίθετο από τον Έρντογαν – είναι διπλωμάτης, πιστεύει στην πολυπολιτισμικότητα, αντιλαμβάνεται τις ευαισθησίες των μειονοτικών ομάδων, τα δικαιώματά τους στην πολιτισμική ετερότητα. Ο Έρντογαν, από την άλλη, είναι μπουλντόζα – ισοπεδώνει τα πάντα.»

Η Τουρκία που ονειρεύεται ο Οσμάν και εκείνη που θέλει ο Έρντογαν είναι ασύμβατες, τονίζει η Κούβαλη. Πριν μια δεκαπενταετία, όμως, η εντύπωση που άφηνε ο τελευταίος ήταν η ακριβώς αντίθετη. «Πρόκειται για τρομερή υποκρισία. Η Τουρκία την οποία υποτίθεται ότι προωθούσε ο Έρντογαν τα πρώτα χρόνια για να ρίξει στάχτη στα μάτια του κόσμου, ώστε να μαζέψει ψήφους και την έξωθεν καλή μαρτυρία, ήταν ακριβώς η Τουρκία που ονειρεύεται ο Οσμάν. Πολλοί στο εξωτερικό και σύσσωμη σχεδόν η φιλελεύθερη διανόηση της Τουρκίας έπεσαν θύματα αυτού του ψέματος.»

Η Τζενέτογλου συμφωνεί για την υποκρισία του Έρντογαν. «Στην αρχή έκανε τα πάντα σωστά – ενέτεινε τις διαπραγματεύσεις για την ένταξη στην ΕΕ, προέβη σε σημαντικές μεταρρυθμίσεις στην νομοθεσία περί ατομικών δικαιωμάτων, λάνσαρε ένα ψευδές “άνοιγμα” για την επίλυση του κουρδικού. Η κοινωνία των πολιτών, οι καλλιτέχνες πανηγύριζαν από το 2002 και οι πανηγυρισμοί και οι ελεγείες κράτησαν χρόνια, μέχρι να ξυπνήσουν. Όλοι είδαν πράγματα που ήθελαν να δουν, αλλά δεν υπήρχαν…».

Η Κούβαλη λέει πως διατηρεί μια πολύ πικρή γεύση από όσα συνέβησαν, από την στιγμή που άρχισε να αποκαλύπτεται το πραγματικό πρόσωπο του Έρντογαν.

Η δικαστική περιπέτεια του Οσμάν Καβάλα ξεκίνησε με την κράτησή του τον Οκτώβριο του 2017. Ο ίδιος ο Ταγίπ Έρντογαν τον είχε κατηγορήσει δημόσια ως διοργανωτή και χρηματοδότη της εξέγερσης του Γκεζί. Αυτή είχε ξεκινήσει στο πάρκο Γκεζί της Πόλης στα τέλη Μαΐου 2013. Στόχος των αρχικών διαδηλώσεων ήταν να ματαιωθεί προσωπικό σχέδιο του Έρντογαν, που ήθελε να δημιουργήσει, στην θέση μέρους του πάρκου, κέντρο πολυκαταστημάτων. Το πρόσχημα ήταν πως αυτό θα στεγαζόταν σε οθωμανικό στρατώνα που κάποτε υπήρχε στο σημείο και θα ανοικοδομείτο.

gezi000_was7635331.jpg

Αντικυβερνητικοί διαδηλωτές στο πάρκο Γκεζί τον Ιούνιο του 2013. [Ozan Kose/AFP]

Η εξέγερση γρήγορα έλαβε χαρακτήρα μαζικού κινήματος διαμαρτυρίας κατά του αυταρχισμού. Εξαπλώθηκε σε ολόκληρη την Τουρκία και έγινε το σημαντικότερο κύμα διαδηλώσεων της σύγχρονης ιστορίας της. Συμμετείχαν πολλά κόμματα και εκατοντάδες οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών – και τα μεν και οι δε είχαν ασυμβίβαστες, μεταξύ τους, θέσεις, κάτι που αποκλείει τις θεωρίες του Έρντογαν περί «οργανωμένου σχεδίου» και «κεντρικής διεύθυνσης». Εκατοντάδες χιλιάδες –κυρίως νέοι– πήραν τους δρόμους. Η κυβέρνηση κατέστειλε με βία τις διαδηλώσεις, με αποτέλεσμα να χάσουν την ζωή τους οκτώ άτομα, να τραυματισθούν πάνω από 8000 και ένδεκα να χάσουν τα μάτια τους.

Ήδη το 2014, κατ’ εντολή του Έρντογαν, εισαγγελέας παρέπεμψε σε δίκη τα μέλη της συντονιστικής επιτροπής «Πλατφόρμα Αλληλεγγύης του Τάκσιμ». Αποτελούμενη κυρίως από αρχιτέκτονες, μηχανικούς και ιατρούς, η επιτροπή συστήθηκεA year after the protests, Gezi Park nurtures the seeds of a new Turkey | The Guardian μετά την έναρξη της εξέγερσης για να εκφράσει τα αιτήματα των διαδηλωτών προς τις αρχές. Σημειωτέον πως ο Καβάλα δεν είχε σχέση με την επιτροπή.

Τα μέλη της παραπέμφθηκαν για απόπειρα βίαιης ανατροπής της κυβέρνησης, βάσει του άρθρου 312 παρ. 1 του τουρκικού Ποινικού Κώδικα, το οποίο ορίζει:

Όποιος, με βία ή επιβολή, προσπαθεί να καταλύσει την Κυβέρνηση της Τουρκικής Δημοκρατίας ή να την εμποδίσει να ασκήσει, εν μέρει ή εν όλω, τα καθήκοντά της, τιμωρείται με κάθειρξη ισόβια, χωρίς δυνατότητα υπό όρους αποφυλάκισης.

Το δικαστήριο, ωστόσο, απάλλαξεGezi Park protest trial: Turkish court acquits all 26 defendants | The Guardian τα μέλη της επιτροπής από τις κατηγορίες το 2015, ελλείψει αποδείξεων. Η Διεθνής Αμνηστεία, από την πλευρά της, είχε καταδικάσει την διαδικασία ως «πολιτική δίκη».

Τα πράγματα άλλαξαν ριζικά μετά την απόπειρα πραξικοπήματος της 15^ης Ιουλίου 2016 και τις εκκαθαρίσεις που ακολούθησαν. Πεντακόσιες και πλέον χιλιάδες Τούρκοι πολίτες σύρθηκαν στα δικαστήρια με γενικόλογες κατηγορίες περί συνδέσμου τους με την τρομοκρατία, είτε των Γκιουλενιστών είτε του ΡΚΚ (ανάλογα ποια εκδοχή θεωρείτο βολικότερη και πειστικότερη για τον καθένα). Προκειμένου να «ξεκάνουν» επιφανείς αντιφρονούντες, οι αρχές προσέφυγαν σε κατηγορίες για δήθεν συμμετοχή τους στην «διοργάνωση» των γεγονότων του Γκεζί ή της απόπειρας πραξικοπήματος.

Για μήνες, φιλοκυβερνητικά μέσα στοχοποιούσαν τον Οσμάν Καβάλα ως δήθεν χρηματοδότη και «εγκέφαλο» του ξεσηκωμού. Ως διοργανωτή της εξέγερσης στοχοποιούσαν και τον «ενοχλητικό» δημοσιογράφο Τζαν Ντιουντάρ, που είχε αποκαλύψει το 2015 πως η ΜΙΤ διοχέτευε οπλισμό σε τζιχαντιστές μαχητές στην Συρία. Ο ίδιος ο Έρντογαν είχε προειδοποιήσειΤο βίντεο με τις δηλώσεις το 2015 ότι «αυτός που δημοσίευσε την είδηση θα πληρώσει πολύ ακριβά, δεν θα τον αφήσω έτσι.»

Τον Νοέμβριο του 2017 ο Καβάλα συνελήφθη και κρατήθηκε «προσωρινώς», μαζί με τα μέλη της «Πλατφόρμας Αλληλεγγύης Τάκσιμ», ωσότου παραπεμφθούν σε δίκη. Το γεγονός πως μαζί τους παραπέμφθηκε και ο Ντιουντάρ, εναντίον του οποίου εκκρεμούσε πλήθος άλλων δικών περί κατασκοπείας κλπ, ενίσχυσε την εικόνα της στημένης δίκηςCan Dündar | Expression Interrupted! – προσωπικής εκδίκησης που μόνο στόχο είχε την εξόντωση παντός «ενοχλητικού». Σημειωτέον πως ούτε ο Καβάλα ούτε ο Ντιουντάρ συμπεριλαμβάνονταν μεταξύ των κατηγορουμένων της αρχικής δίκης για το Γκεζί, το 2015.

«Για δεκάξι ολόκληρους μήνες, ο Οσμάν Καβάλα κρατήθηκε χωρίς να έχει συνταχθεί κατηγορητήριο» σημειώνει η Ασένα Γκιουνάλ, διευθύντρια της Anadolu Kültür, η οποία συντονίζει την καμπάνια για την αποφυλάκισή του. «Τελικά, οι αρχές εμφάνισαν ένα κατηγορητήριο 657 σελίδων.» Ο Καβάλα βρέθηκε συγκατηγορούμενος για τα γεγονότα του Γκεζί, υπό το άρθρο 312.1 του τουρκικού Ποινικού Κώδικα. Παράλληλα, κατηγορείται ως εγκέφαλος και χρηματοδότης και της απόπειρας πραξικοπήματος του 2016, υπό το άρθρο 309 του Ποινικού Κώδικα (Παράβαση του Συντάγματος), που ορίζει:

309 (1) Όποιος, με βία ή επιβολή, προσπαθεί να καταλύσει το πολίτευμα που προβλέπει το Σύνταγμα της Τουρκικής Δημοκρατίας ή να το αντικαταστήσει με άλλο ή να παρεμποδίσει εμπράκτως την λειτουργία του πολιτεύματος τιμωρείται κάθειρξη ισόβια, χωρίς δυνατότητα υπό όρους αποφυλάκισης.

«Οι κατηγορίες περί συμμετοχής στο πραξικόπημα ή στήριξής του ή συμμετοχής στην οργάνωση του Φετουλάχ Γκιουλέν, γενικόλογες αιτιάσεις για στήριξη της τρομοκρατίας είτε του Γκιουλέν είτε του ΡΚΚ, είναι ο συνήθης τρόπος που οι αρχές χρησιμοποιούν για να φυλακίσουν αντιφρονούντες και να τους κάνουν να σωπάσουν» τονίζει η Μπουγιούμ.

«Το κατηγορητήριο δεν προσπάθησε καν να παρουσιάσει σχέση αιτίου-αιτιατού ανάμεσα στα δήθεν αποδεικτικά στοιχεία και τις κατηγορίες που του αποδίδονται» λέει η Γκιουνάλ, χαρακτηρίζοντας «νομικό σκάνδαλο» την διαδικασία. «Στην δίκη για τα γεγονότα του Γκεζί, ο Καβάλα και οι συγκατηγορούμενοί του κατηγορούνται ως υπαίτιοι για υλικές φθορές που σημειώθηκαν κατά την διάρκεια των διαδηλώσεων, για την οικονομική κρίση που ακολούθησε αλλά και για απόπειρα ανατροπής του πολιτεύματος» σημειώνει η Μπουγιούμ. «Η ποινή που ζητείται, ισόβια χωρίς δυνατότητα υπό όρους αποφυλάκισης, είναι η ίδια που επεβλήθη στον Αμπντουλάχ Ότζαλαν – η αυστηρότερη δυνατή! Και ποια είναι τα αποδεικτικά στοιχεία που επικαλέσθηκαν οι αρχές για να δείξουν ότι ο Καβάλα υπήρξε ο εγκέφαλος των γεγονότων; Ότι δήθεν προσέφερε γλυκίσματα και πλαστικά τραπεζοκαθίσματα στους διαδηλωτές που είχαν καταλάβει το πάρκο!»

Η διαδικασία στο 30ό κακουργιοδικείο της Πόλης ξεκίνησε στις 24 Ιουνίου 2019, 18 ολόκληρους μήνες μετά την έναρξη της κράτησης του Οσμάν Καβάλα. «Σημειώθηκε ένας εμπαιγμός της δικαιοσύνης από τους ίδιους τους δικαστές, που εξέτασαν π.χ. μάρτυρες χωρίς την παρουσία δικηγόρων» λέει η Γκιουνάλ. Τον Οκτώβριο του 2019, το δικαστήριο απάλλαξε τον Καβάλα από τις κατηγορίες του 309 (υπόθεση πραξικοπήματος), συνεχίσθηκε ωστόσο η δίκη για την υπόθεση του Γκεζί.

yavuzozkaya_eaa.jpg

Παραλαβή του ευρωπαϊκού βραβείου από τον Γιαβούζ Όζκαγια, συνιδρυτή με τον Καβάλα του Συλλόγου για την Προστασία της Πολιτιστικής Κληρονομιάς, για την ανάδειξη των μνημείων Αρμένιων, Ελλήνων, Εβραίων, Συρίων και Γεωργιανών στην Τουρκία.

Μεσούσης της δίκης, του απονεμήθηκε το 21ο Ευρωπαϊκό Βραβείο Αρχιτεκτονικής Κληρονομίας για τις προσπάθειές του να προστατεύσει και διατηρήσει μνημεία στην Τουρκία. Παράλληλα η τοπική οργάνωση Κωνσταντινουπόλεως της Ένωσης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του απένειμε το 17ο Βραβείο Ελευθερίας Σκέψης και Έκφρασης.

Στις 10 Δεκεμβρίου (Ημέρα των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων) του 2019, εξέδωσε την απόφασή τουCase of Kavala v. Turkey – Judgment για την υπόθεση Καβάλα το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ). Σε αυτήν έκανε λόγο για κατάφωρη παραβίαση των δικαιωμάτων του και ζήτησε την άμεση αποφυλάκισή του και για τις δύο υποθέσεις (Γκεζί και πραξικοπήματος). «Οι αποφάσεις του ΕΔΔΑ δεσμεύουν την Τουρκία, ως χώρα-μέλος του Συμβουλίου της Ευρώπης» τονίζει η Μπουγιούμ.

Το δικαστήριο δεν συμμορφώθηκε άμεσα. Εξέδωσε όμως, στις 18 Φεβρουαρίου 2020, αθωωτική απόφαση για τους κατηγορουμένους στην υπόθεση Γκεζί. Στο αιτιολογικό της σημειωνόταν πως δεν υπήρχε επάρκεια νόμιμων αποδεικτικών μέσων που να δικαιολογούν την καταδίκη τους. «Δεν ελπίζαμε σε αθωωτική απόφαση» λέει η Γκιουνάλ. «Όλα τα αιτήματα που είχαν υποβάλει οι δικηγόροι μας είχαν απορριφθεί και και η ατμόσφαιρα ήταν τεταμένη.»

Πολλά περιθώρια αισιοδοξίας δεν άφηνε και το γεγονός πως, μετά τις εκτεταμένες εκκαθαρίσεις που ακολούθησαν την απόπειρα πραξικοπήματος του 2016, το καθεστώς ελέγχει απολύτως την δικαιοσύνη. «Πολλοί δικαστές είναι νεαρότατης ηλικίας, καθώς το σώμα στελεχώθηκε τάχιστα με yes men προσκείμενους στο κυβερνών κόμμα» λέει η Γκιουνάλ.

Ο προεδρεύων του κακουργιοδικείου Μεμέτ Γκαλίπ Περκ υπήρξε είρων απέναντι στον Καβάλα. «Γύρισε και τον ρώτησε “Γερμανοί, Αμερικανοί παίρνουν από εσάς πληροφορίες σχετικά με το Γκεζί. Μα ποιος είστε για να σας ζητούν πληροφορίες; Αντιπρόσωπός τους είστε;”». Η ερώτηση απηχεί την τόσο εδραιωμένη δυστυχώς στην τουρκική κοινωνία θέση, πως όποιος έχει κοινωνικές επαφές με διπλωμάτες και όποιος μιλά σε ξένους, είτε διπλωμάτες είτε ανταποκριτές, για τα πράγματα της χώρας, «πρέπει» να είναι πράκτοραςHakimden Osman Kavala’ya: Siz kimsiniz de sizden bilgi istiyorlar? | Veryansin TV.

Υπό την προεδρία του, ωστόσο, το κακουργιοδικείο αθώωσε τον Καβάλα. Η αντίθεση των αρχών ήταν άμεση. Εντός ωρών, ο Καβάλα συνελήφθη εκ νέου, προτού προλάβει να βγει από την φυλακή, με την κατηγορία της οργάνωσης του πραξικοπήματος. Την επομένη, ο ίδιος ο Έρντογαν προέβη, σε συνεδρίαση της κοινοβουλευτικής ομάδας του κόμματός του, σε δηλώσεις ιδιαίτερα αποκαλυπτικές για την οπτική του, τους στόχους του και την κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η πολιτική ζωή στην χώρα:

«Οι χθεσινές εξελίξεις [η αθώωση του Καβάλα και των συγκατηγορουμένων του] μας θύμισαν για μία ακόμη φορά τα γεγονότα του Γκεζί. Τα γεγονότα που ξεκίνησαν στο πάρκο Γκεζί του Τάκσιμ γρήγορα διογκώθηκαν και έλαβαν χαρακτήρα στάσης πολιτών κατά του κράτους και του έθνους. Όπως ακριβώς τα στρατιωτικά πραξικοπήματα και διαγγέλματα, οι τρομοκρατικές επιθέσεις, η απόπειρα πραξικοπήματος του FETÖ [Γκιουλενιστών], πρόκειται για ύπουλη επίθεση με στόχο το κράτος και το έθνος.» Ήδη όσο μαίνονταν τα γεγονότα το 2013, ο Έρντογαν τα είχε χαρακτηρίσει «πραξικόπημα μη στρατιωτικό, αλλά πολιτικό».

Στις ίδιες δηλώσεις τον Φεβρουάριο του 2020, ισχυρίσθηκεErdoğan’dan flaş ‘Osman Kavala’ açıklaması | Sözcü πως το Γκεζί «δεν ήταν μια αθώα εξέγερση, καθώς πίσω της βρίσκονται κάτι τύποι σαν τον Σόρος που αναστατώνουν τα κράτη. Εκείνου ο αντιπρόσωπος ήταν μέσα και χθες προσπάθησαν, με έναν ελιγμό, να τον βγάλουν έξω.» Στην συνέχεια, δήλωσε πως η νέα απόφαση σύλληψης του Καβάλα «πρέπει να γίνει σεβαστή.»

Αν οι ευθείες και δημόσιες παρεμβάσεις του Έρντογαν στην υπόθεση δεν θεωρηθούν επαρκής απόδειξη πως η δικαιοσύνη ακολουθεί τις εντολές του, η περιπέτεια των δικαστών που έλαβαν την αθωωτική απόφαση δεν αφήνει καμμία αμφιβολία για τον απόλυτο ξεπεσμό της. Λίγο μετά τις δηλώσεις του Έρντογαν, η Ένωση Δικαστών και Εισαγγελέων διέταξεHSK, Gezi davasında beraat kararı veren mahkeme heyetine inceleme başlattı | euronews. ένορκη διοικητική εξέταση εναντίον τους! Παράλληλα, ο φιλοκυβερνητικός τύπος άρχισε να στοχοποιείAklınız ve gözünüz hazırsa başlayalım | Cumhuriyet συστηματικά τον Μεμέτ Γκαλίπ Περκ, πως δήθεν διατηρούσε σχέσεις με γνωστούς Γκιουλενιστές τρομοκράτες. Και ναι μεν η ΕΔΕ δεν κατέληξε σε επιβολή ποινών κατά των δικαστών, το μήνυμα όμως προς το δικαστικό σώμα υπήρξε σαφές.

«Σύμφωνα με πρόσφατες νομοθετικές μεταρρυθμίσεις που πέρασε η κυβέρνηση Έρντογαν, η προσωρινή κράτηση για συγκεκριμένο αδίκημα δεν μπορεί να παραταθεί πέραν των δύο ετών» σημειώνει η Γκιουνάλ. «Έτσι, οι αρχές δεν μπορούσαν να παρατείνουν τις δίκες βάσει του άρθρου 312 (Γκεζί) ή του 309 (πραξικόπημα). Ταυτόχρονα, η απόφαση του ΕΔΔΑ κάλυπτε και τις δύο αυτές περιπτώσεις. Προκειμένου να παρακάμψουν και την νομοθεσία περί προσωπικής κράτησης και την απόφαση του ΕΔΔΑ, οι αρχές τον παρέπεμψαν σε δίκη με νέα κατηγορία, εκείνη της κατασκοπείας, κατά το άρθρο 328 του Ποινικού Κώδικα.»

328 (1) Όποιος αποκτά πληροφορία η οποία, λόγω της φύσεώς της, πρέπει να παραμείνει κρυφή για λόγους σχετικούς με την ασφάλεια ή την εσωτερική ή εξωτερική πολιτική και τα συμφέροντα του Κράτους, με σκοπό την πολιτική η στρατιωτική κατασκοπεία, τιμωρείται με φυλάκιση από δεκαπέντε ως είκοσι έτη.

«Διάλεξαν την κατηγορία της κατασκοπείας ακριβώς επειδή είναι πολύ ασαφής, ενώ μπορούν να επικαλεσθούν δήθεν καταστροφή των αποδείξεων από τον φερόμενο ως κατάσκοπο» λέει η Γκιουνάλ. «Είναι μια βολική κατηγορία – την ίδια εκτόξευσανΤζαν Ντουντάρ: Ο δημοσιογράφος που ο Έρντογαν αποκαλεί τρομοκράτη, θυμίζω, και κατά του Τζαν Ντιουντάρ, για τις αποκαλύψεις του σχετικά με την μεταφορά όπλων από την ΜΙΤ στους τζιχαντιστές της Συρίας. Οι αρχές δεν προσκόμισαν κανένα έγγραφο που να δημιουργεί υπόνοιες παρόμοιας δράσης του Καβάλα.»

Η μόνη «απόδειξη» που επικαλούνται οι αρχές είναι πως ο Καβάλα χαιρέτισε, σε ένα εστιατόριο, τον Χένρι Μπάρκι, Αμερικανό πανεπιστημιακό σεφαρδιτικής (ισπανοεβραϊκής) καταγωγής που γεννήθηκε στην Πόλη. Οι τουρκικές αρχές επιμένουνTurkish court OKs indictment of 2 men in FETO probe | Anadolu Agency πως ο Μπάρκι, που βρισκόταν στην Πόλη το βράδυ της απόπειρας πραξικοπήματος, είναι πράκτορας της CIA. Ο αντιπολιτευόμενος τύπος, ωστόσο, σημειώνειAccused expert Henri J. Barkey was actually invited to İstanbul by officials | Birgün πως ήταν οι τουρκικές αρχές που τον είχαν προσκαλέσει, προκειμένου να συμμετάσχει σε ημερίδα που φιλοκυβερνητικοί είχαν οργανώσει στην Πρίγκιπο.

Ο Καβάλα, στο μεταξύ, προσέφυγε τον Δεκέμβριο του 2017 στο Συνταγματικό Δικαστήριο για την παραβίαση των κατοχυρωμένων στο Σύνταγμα ατομικών του δικαιωμάτων, συνεπεία της παράτασης της προσωρινής κράτησής του. Τον Μάιο του 2019, και ενώ στο μεταξύ είχαν αλλάξει οι εναντίον του κατηγορίες σε κατασκοπεία, η ολομέλεια του Συνταγματικού Δικαστηρίου έκρινε πως δεν συντρέχει τέτοια παραβίαση. Στην απόφαση πλειοψήφησαν οκτώ από τα δεκαπέντε μέλη της ολομέλειας.

Έκαναν μάλιστα λόγο για «κάποιες δράσεις που στήριξε και χρηματοδότησε ο προσφεύγων και που ταυτίζονται με την ιδεολογία της τρομοκρατικής οργάνωσης ΡΚΚ» και οι οποίες «συνδέονται με το αδίκημα της κατασκοπείας.» Με άλλα λόγια, οι πολιτιστικές δραστηριότητες της Anadolu Kültür στις κουρδικές περιοχές και οι θέσεις της περί διαλόγου, ειρήνευσης και σεβασμού της πολιτισμικής διαφορετικότητας παρουσιάζονται από το Συνταγματικό Δικαστήριο ως απολογητισμός της τρομοκρατικής δράσης του ΡΚΚ! Η φράση αυτή απηχεί το μίσος εναντίον του Καβάλα του τουρκικού «βαθέος κράτους», των δυνάμεων ασφαλείας και των παραστρατιωτικών σωμάτων, για τις δράσεις της Anadolu Kültür στο αρμενικό και το κουρδικό.

kavalasupporters000_1p377c.jpg

Υποστηρικτές του Καβάλα αντιδρούν στα νέα πως οι εισαγγελείς της Κωνσταντινούπολης εξέδωσαν νέο ένταλμα σύλληψης για τον επιχειρηματία, μετά την αθώωσή του νωρίτερα την ίδια μέρα. [Ozan KOSE/AFP]

Μεταξύ των επτά μελών της μειοψηφίας, όμως, συμπεριελήφθησαν ο πρόεδρος και ο αντιπρόεδρος του δικαστηρίου. Η μειοψηφία έκρινε πως τα δικαιώματα του Καβάλα παραβιάσθηκαν, καθώς συμπλήρωνε ήδη δύο έτη και δέκα μήνες στην φυλακή. Έκριναν πως δεν συνέτρεχαν επαρκείς λόγοι για την κράτηση του Καβάλα, ενώ ο πρόεδρος σημείωνε: «Τόσο στην απόφαση κράτησης όσο και στο κατηγορητήριο, εκκινώντας από υποθέσεις, αφηρημένοι ισχυρισμοί παρουσιάζονται ως γεγονότα που δήθεν αποδεικνύουν την τέλεση του φερόμενου εγκλήματος.»

Ο πρόεδρος τόνισεAYM Başkanı Arslan dahil 7 üyeden Kavala kararına muhalefet şerhi: Hakları ihlal edildi | euronews. ότι πουθενά δεν γίνεται η παραμικρή αναφορά στο περιεχόμενο των δήθεν συνομιλιών ή συναντήσεων του Καβάλα με τον Μπάρκι και πως στο κατηγορητήριο «δεν αναφέρεται απτή απόδειξη, αλλά ούτε καν σοβαρή υπόνοια πως ο προσφεύγων τέλεσε το αδίκημα της κατασκοπείας.» Ο επίσης μειοψηφών αντιπρόεδρος τόνισε πως για την στοιχειοθέτηση του εγκλήματος της κατασκοπείας «απαιτείται πρωτίστως έγγραφο που να αναγνωρίζεται ως κρατικό μυστικό και προσπάθεια του δράστη να το αποκτήσει.» Όπως δε επεσήμανε, στην περίπτωση του Καβάλα δεν γίνεται καμμία αναφορά σε συγκεκριμένο κρατικό έγγραφο που να στοιχειοθετεί το αντικείμενο του εγκλήματος.

Έτσι, παρότι το ανώτατο όριο των δύο ετών προσωρινής κράτησης παρήλθε για την «υπόθεση του πραξικοπήματος», ο Καβάλα παραμένει στην φυλακή υπό προσωρινή κράτηση για το αδίκημα της κατασκοπείας. Η διαδικασία στο ακροατήριο ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 2020. Παράλληλα, το εφετείο ανέτρεψεİstinaf, Gezi Parkı davasında 9 sanık hakkında beraat kararını bozdu | euronews. την αθώωση του Καβάλα και των συγκατηγορουμένων του στην δίκη του Γκεζί, με αποτέλεσμα να ξεκινήσει εκ νέου η εκδίκαση της ίδιας κατηγορίας.

Οι περισσότεροι των κατηγορουμένων της υπόθεσης Γκεζί είχαν αθωωθεί και το 2015 και το 2019, οπότε δικάζονται για τρίτη φορά κατηγορούμενοι για το αυτό αδίκημα! ΕπανήλθανTurkish court begins retrial of Kavala over 2013 Gezi protest | Al Jazeera εις βάρος του Καβάλα και οι κατηγορίες περί συμμετοχής του στο πραξικόπημα. Η Τουρκία έχει αγνοήσει επανειλημμένες εκκλήσεις του Συμβουλίου της Ευρώπης που την καλούν να συμμορφωθεί με την σχετική απόφαση του ΕΔΔΑ.

«Οι κατηγορίες αλλάζουν, οι διαδικασίες και οι νόμοι καταστρατηγούνται – πρόκειται για παρωδία δίκης που θυμίζει εκείνες των Ναζί» λέει η Τζενέτογλου. Η διαδικασία στο ακροατήριο υπό το νέο κατηγορητήριο ξεκίνησε στις 18 Δεκεμβρίου 2020 και συνεχίζεται, προκαλώντας την διεθνή κατακραυγήTurkey: 2nd Politically Motivated Trial for Rights Defender | Human Rights Watch. «Με τρόπο κυνικό και κουτοπόνηρο οι τουρκικές αρχές εμπαίζουν το ΕΔΔΑ, τους διεθνείς οργανισμούς και τις ξένες κυβερνήσεις» λέει η Γκιουνάλ. «Είναι προφανές πως οι κατηγορίες περί κατασκοπείας απαγγέλθηκαν προκειμένου να τον κρατήσουν στην φυλακή, ενώ επανήλθαν οι προηγούμενες για τις οποίες αθωώθηκε.»

Τον περασμένο Απρίλιο, το Συμβούλιο της Ευρώπης ανακοίνωσε πως θα λάβει «κάθε δυνατό μέτρο» προκειμένου να εξασφαλίσει την απελευθέρωση του Καβάλα. Ο οργανισμός είναι διατεθειμένοςCouncil of Europe ready to use ‘all means’ to secure Kavala’s release | Ahval να προχωρήσει και σε κυρώσεις όπως η αφαίρεση του δικαιώματος ψήφου από την Τουρκία ή και η αποβολή της από τον οργανισμό.

Η εργαλειοποίηση της δικαιοσύνης από το καθεστώς, με στόχο την φίμωση των αντιφρονούντων, έχει επισύρει δριμεία κριτικήTurkey: Failure to free Osman Kavala and Selahattin Demirtaş makes mockery of Erdogan’s Human Rights Action Plan | Amnesty International στην Τουρκία και πλήττει την διεθνή εικόνα της. Στην περίπτωση του Ντεμίρτας, ο Έρντογαν κίνησε την δικαιοσύνη εναντίον του καθώς ο χαρισματικός πολιτικός είχε αναδείξει το κουρδικό HDP σε τρίτη πολιτική δύναμη της χώρας, αδιαμφισβήτητο ρυθμιστή των πραγμάτων στις κουρδικές επαρχίες. Ποντάροντας στον κοινωνικό συντηρητισμό και το θρήσκο συναίσθημα των Κούρδων, ο Έρντογαν φιλοδοξεί να «βγάλει από την μέση» τον Ντεμίρτας και το HDP, παρουσιάζοντάς τους ως φερέφωνα της τρομοκρατίας. Στοχεύει, έτσι, να υφαρπάξει τις κουρδικές ψήφους με συνεχείς αναφορές στο Ισλάμ, ως το στοιχείο που ενώνει Τούρκους και Κούρδους σε «κοινό πεπρωμένο».

Πριν λίγες μέρες, μάλιστα, κινητοποιήθηκε η ελεγχόμενη από το καθεστώς δικαιοσύνη προκειμένου να απαγορευθεί η λειτουργία του HDP. Το σχετικό αίτημα υπεβλήθηHDP davası resmen başladı, bundan sonra süreç nasıl işleyecek? | BBC στο Συνταγματικό Δικαστήριο, με την αιτιολογία των δήθεν σχέσεων του κόμματος με το ΡΚΚ. Αξίζει να σημειωθεί πως το κυβερνών ΑΚΡ είχε αντιμετωπίσει τον ίδιο κίνδυνο απαγόρευσής του από το Συνταγματικό Δικαστήριο, το 2008, με την δικαιολογία ότι υπονόμευε το κοσμικό κράτος. Το κόμμα γλίτωσεTurkey’s governing party avoids being shut down for anti-secularism | The Guardian την απαγόρευση για μία ψήφο. Το παρελθόν αυτό κάνει την κίνηση κατά του HDP ακόμη πιο ειδεχθή, ιδίως καθώς ο Έρντογαν και οι ισλαμιστές έπαιζαν για δεκαετίες το χαρτί του θύματος και του κατατρεγμένου από τους στρατιωτικούς και τους κεμαλιστές…

demirtas000_1p85aq.jpg

Μια Κούρδισσα κρατά μια φωτογραφία του φυλακισμένου Σελαχατίν Ντεμίρτας, καθώς παρευρίσκεται στο 4ο συνέδριο του HDP στην Άγκυρα στις 23 Φεβρουαρίου 2020. [Handout/AFP]

Ο Ντεμίρτας, ωστόσο, είναι πολιτικός αντίπαλος και η εξαφάνισή του, όσο απαράδεκτη είναι για ένα δήθεν δημοκρατικό καθεστώς, έχει προφανή εξήγηση. Ο πόλεμος κατά του Καβάλα, από την άλλη, φαίνεται μια εντελώς παράλογη προσωπική βεντέτα του Έρντογαν. Το εύλογο ερώτημα πολλών παρατηρητών είναι «γιατί η εμμονή του Έρντογαν με τον Καβάλα»; Ο τελευταίος ούτε είχε ούτε έχει πολιτικές φιλοδοξίες ούτε είναι, σαν τον Ντιουντάρ, δημοσιογράφος που αποκαλύπτει τα άπλυτα του καθεστώτος.

«Ο Οσμάν είναι στην φυλακή ακριβώς γιατί είναι ένα σύμβολο» λέει η Κούβαλη. «Είναι μέσα για όλα αυτά που πιστεύει, που είναι τρομερά ενοχλητικά για τον Έρντογαν.» Όσο για την Ντέφνε Γκιουρσόι, «φταίει» ότι ο Καβάλα «έπαιξε» με όλες τις μαύρες σελίδες της τουρκικής ιστορίας και του παρόντος, από την Αρμενική Γενοκτονία ως το κουρδικό. «Γι’ αυτό θέλουν να τον βγάλουν από την μέση» λέει η κριτικός κινηματογράφου. Η Γκιουνάλ αποδίδει το πείσμα των αρχών στο ότι ο Καβάλα είναι η πιο σημαντική σήμερα μορφή της κοινωνίας των πολιτών στην Τουρκία. «Φυλακίζοντάς τον, θέλησαν να στείλουν προειδοποίηση σε καλλιτέχνες, επιχειρηματίες, ακτιβιστές, δημοσιογράφους να “συμμορφωθούν” στην κυβερνητική γραμμή. Το μήνυμα προς όλους είναι σαφές: αν μπορούμε να το κάνουμε στον Καβάλα, σκέψου τι μπορούμε να κάνουμε σε σένα!»

Παράλληλα με την φυλάκιση του Καβάλα, οι αρχές στόχευσανOsman Kavala: Anadolu Kültür, kapatma davasına ‘hukuksuzluğun devamı’ diyerek tepki gösterdi | BBC και την Anadolu Kültür με βροχή προστίμων και αγωγή για το κλείσιμό της από το υπουργείο Εμπορίου. «Το ζητούμενο είναι να δοθεί τέλος στις πολιτιστικές δράσεις μας, καθώς δεν συνάδουν με το όραμα του Έρντογαν» λέει. «Η περιπέτειά του έχει τρομοκρατήσει τον ιδιωτικό τομέα, σε βαθμό που η τράπεζα Garanti μου ζήτησε να κλείσω τους εκεί λογαριασμούς της Anadolu Kültür και να τους μεταφέρω σε άλλη τράπεζα.»

Η Ντέφνε Γκιουρσόι επισημαίνει πως, ενώ το συμβολικό βάρος της σύλληψής του είναι δεδομένο, αυτή είχε, ταυτόχρονα, πρακτικές επιπτώσεις. «Το μήνυμα είναι: μπορούμε να ξεκάνουμε ακόμη και τους δυνατούς και πάμπλουτους. Άλλες οικογένειες της πατροπαράδοτης επιχειρηματικής ελίτ, όπως οι Κοτς που είχαν στηρίξει τους διαδηλωτές του Γκεζί, δεν μπορούν, εδώ και χρόνια, να κερδίσουν κανέναν δημόσιο διαγωνισμό. Τα αποτελέσματα είναι μιλημένα και οι κατακυρώσεις πηγαίνουν σε ομίλους επιχειρηματιών της αυλής του Έρντογαν. Επιθυμεί να εξοβελίσει τους εκκοσμικευμένους επιχειρηματίες του παρελθόντος με ισλαμιστές ή έστω πολιτικά πιστούς νεόπλουτους. Προφανώς η οικονομία δεν λειτουργεί έτσι και τα αποτελέσματα τα βλέπουμε σήμερα.»

Η Τζενέτογλου κάνει λόγο για «ομηρεία» του Καβάλα, που μόνο στόχο έχει «να τρομάξουν όλοι και να σιωπήσουν». «Η σιωπή, έναντι της αδικίας που υφίσταται ο Καβάλα, των οικογενειών εκείνων που παραδοσιακά αναμειγνύονταν στα πολιτιστικά δρώμενα, όπως οι Κοτς και οι Ετζατζήμπασι, είναι εκκωφαντική» λέει. «Δεν έχει υπάρξει η παραμικρή δημόσια δήλωση από τις εταιρείες τους. Θεωρούν πως έτσι προστατεύονται, αλλά το μήνυμα του Έρντογαν προς όλους όσοι δεν συμφωνούν με το όραμά του είναι σαφές: δεν έχετε θέση σε αυτήν την χώρα, φύγετε προτού σας βάλουμε μέσα.»

Ο Καβάλα παραμένει βολικό χαρτί συνωμοσιολογίας για τον Έρντογαν, που φαίνεται πως στριμώχνεται πλέον από παντού. Συνεχίζοντας την συνήθη τακτική της καλλιέργειας ενός κλίματος πολιορκίας, κατηγόρησεErdogan blames jailed philanthropist’s wife for stirring protests | Bloomberg την σύζυγο του Οσμάν Καβάλα, πανεπιστημιακό Αϊσέ Μπουρά, ως «οργανώτρια» των διαμαρτυριών φοιτητών και διδακτικού προσωπικού στο πανεπιστήμιο Μποάζιτσι. Χαρακτήρισε –για πολλοστή φορά– τον Καβάλα «άνθρωπο του Σόρος στην Τουρκία» και την σύζυγό του «προβοκάτορα».

wifekavala000_1p376k.jpg

Η σύζυγος του Οσμάν Καβάλα, κοινωνιολόγος Αϊσέ Μπουρά (Α), μετά την ανακοίνωση της επανασύλληψής του, στις 18 Φεβρουαρίου 2020. [Ozan KOSE / AFP]

Την πρώτη Ιουλίου ο Οσμάν Καβάλα θα έχει κλείσει 44 μήνες στην φυλακή και τον Νοέμβριο τέσσερα χρόνια. Στο μεταξύ, ο Ντεμίρτας και χιλιάδες πολιτικοί κρατούμενοι παραμένουν στην φυλακή, εκατοντάδες χιλιάδες Τούρκοι έχουν εγκαταλείψει την χώρα για πολιτικούς λόγους, ξεκίνησε διαδικασία απαγόρευσης του κουρδικού κόμματος, ενώ ένας αυτοεξόριστος αρχιμαφιόζος βομβαρδίζει την κοινή γνώμη με αποκαλύψεις για την διαπλοκή κυβέρνησης και μυστικών υπηρεσιών με το οργανωμένο έγκλημα. Η γυναίκα του Καίσαρα, λένε, δεν φθάνει να είναι τίμια, αλλά πρέπει και να φαίνεται. Το καθεστώς Έρντογαν, πάλι, δεν κατορθώνει πια ούτε να προσποιηθεί πως είναι «δημοκρατία».

ΠΗΓΗ: insidestory.gr

Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις που αφορούν τα εθνικά θέματα, τις διεθνείς σχέσεις, την εξωτερική πολιτική, τα ελληνοτουρκικά και την εθνική άμυνα.