Πολιτισμός
Προκόπης Παυλόπουλος: Οι μυθικές διαστάσεις της «ευδαίμονος Αρκαδίας» στην Ευρωπαϊκή Λογοτεχνία και Τέχνη
Προκόπης Παυλόπουλος: «Et in Arcadia ego»: Οι μυθικές διαστάσεις της «ευδαίμονος Αρκαδίας» στην Ευρωπαϊκή Λογοτεχνία και Τέχνη
Αθήνα, 4.11.2022
Μιλώντας κατά την παρουσίαση του τόμου «Η Αρκαδία των Περιηγητών», που εξέδωσε το 2022 ο Δήμος Τρίπολης, ο τέως Πρόεδρος της Δημοκρατίας και Επίτιμος Καθηγητής της Νομικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Προκόπιος Παυλόπουλος επισήμανε, μεταξύ άλλων, και τα εξής:
«Χάρη στην πολυσχιδή και, ταυτοχρόνως, πρωτοποριακή δραστηριότητα του Δήμου Τρίπολης, υπό την «καθοδήγηση» του Δημάρχου κ. Κώστα Τζιούμη, και μ’ επιμέλεια του κ. Βασίλη Καρδάση -στον οποίο συμπαραστάθηκαν, στο πλαίσιο μιας άκρως παραγωγικής συνεργασίας, ο κ. Ηλίας Κολοβός και ο κ. Ευάγγελος Κασσαβέτης- εκδόθηκε φέτος ο τόμος «Η Αρκαδία των Περιηγητών». Ένας τόμος πραγματικό «κόσμημα» για την ιστορική διαδρομή της Αρκαδίας, που προστίθεται στα πολλά και σημαντικά αφιερώματα του Δήμου Τρίπολης για τα 200 χρόνια από την Εθνεγερσία του 1821. Και κατ’ εξοχήν στ’ αφιερώματα για τα όσα διαδραματίσθηκαν την εποχή εκείνη στην Γη της Αρκαδίας, με κυριότερο «σταθμό», την Άλωση της Τριπολιτσάς, την 23η Σεπτεμβρίου 1821. Γεγονός, στο οποίο θα επανέλθω καταλήγοντας, αισθανόμενος το χρέος της αποκατάστασης της αδήριτης ιστορικής αλήθειας απέναντι σε αδίστακτους -και, ακόμη χειρότερα, προκλητικώς αδαείς ιστορικώς- «παραχαράκτες» αμάχητων τεκμηρίων ως προς τον δίκαιο Αγώνα των Προγόνων μας «πρωτεργατών» της Εθνεγερσίας του 1821.
Ι. Η σύνθεση του τόμου «Η Αρκαδία των Περιηγητών»
Τον τόμο «Η Αρκαδία των Περιηγητών» συνθέτουν 16 κείμενα αλλοδαπών περιηγητών, οι οποίοι ήλθαν στην Αρκαδία κατά το χρονικό διάστημα από τον 17ο ως τα μισά του 19ου αιώνα και, επισκεπτόμενοι και τους αρχαιολογικούς της χώρους, «αποτύπωσαν» σε αυτά ιδίως την ιστορία της αλλά και το φυσικό της κάλλος. Αν αναλογισθεί κανείς τις δυσχέρειες για την πραγματοποίηση ενός τέτοιου ταξιδιού, λόγω της ανυπαρξίας -στις περισσότερες περιπτώσεις- έστω και στοιχειώδους οδικού δικτύου στην ορεινή Αρκαδία την εποχή εκείνη, αντιλαμβάνεται ότι το όλο εγχείρημα των Περιηγητών ήταν ένα πραγματικό επίτευγμα.
Α. Η ποιότητα του έργου των επιμελητών του τόμου
Η συνεισφορά των επιμελητών του τόμου «Η Αρκαδία των Περιηγητών» είναι τόσο περισσότερο ουσιαστική και πρωτότυπη, όσο τα περισσότερα από τα 16 κείμενα που περιλαμβάνονται σε αυτόν ήταν αμετάφραστα ως σήμερα. Είναι δε και αυτή η ιδιομορφία, η οποία αποδεικνύει ότι η έκδοση του ως άνω τόμου ξεπερνά, κατά πολύ, τα όρια μιας καλαίσθητης και περιεκτικής συλλογής περιηγητικών κειμένων, για ν’ αποτελέσει, εν τέλει, μια ουσιαστική και πολύτιμη ερευνητική συμβολή αναφορικά με την όλη ιστορική διαδρομή της Αρκαδίας και των ανθρώπων της. Συμβολή, μέσ’ από την οποία αναδεικνύεται μ’ ενάργεια, μεταξύ άλλων, και η γοητεία που άσκησε, και ασκεί πάντα, η ιστορία και η φύση της Αρκαδικής Γης ως «απαύγασμα» της «περιδιάβασης» ανάμεσα στον μύθο -ορθότερα τους μύθους- και την πραγματικότητα. Και η γοητεία αυτή γίνεται τόσο περισσότερο έντονη, όσο η προαναφερόμενη «περιδιάβαση» δεν είναι σε θέση να δώσει πάντα ασφαλή απάντηση στο δίλημμα: Είναι η ανυπέρβλητη φύση της Αρκαδικής Γης που γεννά και μύθους ή είναι οι μύθοι που δίνουν στην Γη αυτή και άλλες, οιονεί μεταφυσικές, διαστάσεις; Και κάπως έτσι η λύση του «αινίγματος» φαίνεται να βρίσκεται κάπου στην μέση.
Β. Η σύγχρονη αξία των κειμένων του τόμου: Αρχαίος Ελληνικός Πολιτισμός και Ευρωπαϊκός Πολιτισμός
Την ερευνητική αξία των κειμένων του τόμου «Η Αρκαδία των Περιηγητών» ενισχύει, με καθοριστικό τρόπο, το γεγονός ότι τα κείμενα αυτά, ανατρέχοντας φυσικά σε προγενέστερους χρόνους, είναι ένα πρόσθετο, οιονεί αμάχητο, τεκμήριο για το πόσο και πώς οι διανοούμενοι της Δύσης, και κατά κύριο δε λόγο της τότε Ευρώπης, ήδη από την Αναγέννηση και ύστερα στράφηκαν στην μελέτη της Αρχαίας Ελλάδας. Μια μελέτη που εξελίχθηκε σ’ ένα είδος «συνάντησης» με το Αρχαίο Ελληνικό Πνεύμα και, συνακόλουθα, με τον Αρχαίο Ελληνικό Πολιτισμό. Κάτι το οποίο επέδρασε ευεργετικά και στην όλη «άνθηση» των Γραμμάτων και των Τεχνών στην Ευρώπη κατά την Αναγέννηση, κατά την διαμόρφωση των θεμελιωδών «αντηρίδων» του όλου Ευρωπαϊκού Πολιτισμού. Και με τον τρόπο αυτό εξηγείται, εκτός των άλλων, και η μεγάλη ιστορική και πολιτισμική αλήθεια, ότι ο σύγχρονος κοινός μας Ευρωπαϊκός Πολιτισμός έχει πάντα ως πρώτο και κύριο πυλώνα τον Αρχαίο Ελληνικό Πολιτισμό.
ΙΙ. Et in Arcadia Ego
Στην «καρδιά» της προαναφερόμενης, μετά την Αναγέννηση, «συνάντησης» της διανόησης της Δύσης και, ιδίως, της Ευρώπης με την Αρχαία Ελλάδα, το Αρχαίο Ελληνικό Πνεύμα και τον Αρχαίο Ελληνικό Πολιτισμό βρίσκεται, όπως αποδεικνύουν πολλά από τα 16 κείμενα του τόμου «Η Αρκαδία των Περιηγητών» , και η Αρκαδία ως αναπόσπαστο τμήμα της Αρχαίας Ελλάδας.
Α. Η Αρκαδία στο επίκεντρο της Ευρωπαϊκής διανόησης
Και μόνο τα πλήρως τεκμηριωμένα ιστορικά γεγονότα, κυρίως δε οι πολυάριθμοι αρχαιολογικοί χώροι -ορισμένοι από τους οποίους έχουν, ευτυχώς, συντηρηθεί ή και αναστηλωθεί στοιχειωδώς, γεγονός το οποίο, βεβαίως, δεν μπορεί να συγκαλύψει την ανάγκη συνέχισης και εντατικοποίησης των in situ ανασκαφών- βεβαιώνουν του «λόγου το ασφαλές» ως προς την προμνημονευόμενη σημασία της Αρκαδίας εντός του ιστορικού και πολιτισμικού πλαισίου της Αρχαίας Ελλάδας. Σπεύδω ν’ αναγνωρίσω ότι θα ήταν μάταιο και ίσως ανώφελο -η ανάλυση των κειμένων ουδόλως μπορεί ν’ αντικατασταθεί ακόμα και από την πιο ενδελεχή παρουσίασή τους- να επιχειρήσω μια, οπωσδήποτε περιληπτική και κατά τούτο επιπροσθέτως ελλειπτική, αναφορά στο περιεχόμενο των περιηγητικών κειμένων που εμπεριέχονται στον τόμο «Περιηγητές της Αρκαδίας».
Β. Η Αρκαδία ως πηγή έμπνευσης για το Πνεύμα και την Τέχνη της Ευρώπης
Αρκούμαι, λοιπόν, προκειμένου η συμβολή μου στην παρουσίαση του τόμου «Η Αρκαδία των Περιηγητών» να είναι πιο ουσιαστική, στην στοιχειολόγηση ορισμένων, σε κάποιες περιπτώσεις κορυφαίων, αναφορών για την Αρκαδία, οι οποίες προέρχονται από εμβληματικούς Ευρωπαίους εκπροσώπους του Πνεύματος και της Τέχνης -άρα του αναδυόμενου τότε συνολικού Ευρωπαϊκού Πολιτισμού- που έζησαν την ίδια, περίπου, περίοδο με τους ως άνω «Περιηγητές της Αρκαδίας». Κοινό σημείο των αναφορών αυτών είναι η «γοητεία» –θα μπορούσα να πω το «μάγεμα»– που ασκούσε πάνω στο έργο τους η Αρκαδία, όπως χανόταν στα βάθη των αιώνων και των μύθων. Σε σημείο ώστε να εκδηλώνεται ένα είδος ίσως πνευματικής, και όχι μόνο, ταύτισης μαζί της, ίσως κατά την αναζήτηση μιας άλλης «χαμένης Εδέμ».
-
Σ’ εκείνους τους Ευρωπαίους, lato sensu, εκπροσώπους του Πνεύματος που «γοήτευσε» η ιστορία και το κάλλος της Αρκαδίας -σε σημείο ώστε να «συμμερίζονται» ως και τον «μύθο» της- τον δρόμο είχαν ανοίξει κορυφαίοι συγγραφείς της Αρχαιότητας στην Ελλάδα και στην Ρώμη.
α) Συγκεκριμένα, ο Θεόκριτος στα «Ειδύλλια» (3ος αιώνας π.Χ., ήτοι κατά την Ελληνιστική περίοδο) και ο μεγάλος «προστατευόμενος» του Γάιου Μαικήνα Ρωμαίος ποιητής Βιργίλιος, στις «Εκλογές» (1ος αιώνας π.Χ.) -οπωσδήποτε μ’ έντονη επιρροή από τον Θεόκριτο- περιέγραψαν την Αρκαδία ως μια οιονεί «φαντασιακή» πανέμορφη περιοχή, οι άνθρωποι της οποίας ζούσαν «βίο ευδαίμονα», διακρινόμενοι για την απλότητα της ψυχής τους και την παροιμιώδη ηρεμία στις μεταξύ τους σχέσεις. Όμως πολύτιμος και αναπόσπαστος «οδηγός» τους για την Αρκαδία υπήρξε ο Παυσανίας, ο οποίος προερχόμενος από την Αργολίδα «πέρασε» στην Αρκαδική γη και έμεινε εκεί τρία ολόκληρα χρόνια, ως περιηγητής παροιμιώδους επιμέλειας. Την επιμέλειά του αυτή τεκμηριώνουν τα «Αρκαδικά» (176 μ.Χ.), μέσ’ από τα οποία αναδεικνύονται, με μοναδικό τρόπο για τα δεδομένα της εποχής, όχι μόνο τα τοπία και το κάλλος της Αρκαδίας αλλά και αυτό που αργότερα αποκλήθηκε, όπως ήδη επισημάνθηκε, ο «Αρκαδικός Μύθος», λόγω του εξιδανικευμένου τρόπου περιγραφής της συνύπαρξης θεών και ανθρώπων σε αυτό τον τόπο. Δεν πρέπει να υποτιμάται, στο ως άνω έργο του Παυσανία, και η λεπτομερής καταγραφή των αρχαιολογικών χώρων και των ιερών της Αρκαδίας, που και σήμερα αποτελεί αναπόσπαστο οδηγό της «αρκαδικής αρχαιογνωσίας» μας. Μιας και όταν συνέγραψε τα «Αρκαδικά», τα κατά τ’ ανωτέρω μνημεία είχαν διατηρηθεί σε εξαιρετικά καλή κατάσταση, παρά τις εχθρικές επιδρομές και άλλες καταστροφές.
β) Πάνω σε αυτά τα ιστορικά και εν γένει περιηγητικά χνάρια «βάδισαν», για ν’ «ανακαλύψουν» τον «Αρκαδικό Μύθο», μεταξύ άλλων:
β1) Ο Johann Wolfgang von Goethe. Είναι δε εξαιρετικά χαρακτηριστικό ότι η γοητεία που άσκησε πάνω στον Goethe η Αρκαδία δεν προέκυψε από μια επίσκεψή του στην γη της. Τον δικό του «Αρκαδικό Μύθο» δημιούργησαν οι γενικότερες γνώσεις του περί Αρκαδίας που τις αξιοποίησε, σχεδόν νοσταλγικά, στο ημερολόγιό του, το οποίο «αποτυπώνει» τις εντυπώσεις του από τα ταξίδια του στον «κοσμικό παράδεισο» της Ιταλίας, μεταξύ 1786-1788. Σε αυτό το ημερολόγιο ο Goethe κατέγραψε -και μάλιστα προτάσσοντάς την- με μια άνευ προηγουμένου ρομαντική αλληγορία, την φράση «Auch ich in Arkadien» («Και εγώ στην Αρκαδία»). Μπορεί, λοιπόν, να μην πήγε στην Αρκαδία, ήταν όμως πολύ κοντά, μόνο το Ιόνιο Πέλαγος τον χώριζε από το λίκνο και την κοιτίδα του «Αρκαδικού Μύθου».
β2) Επίσης, κατά την ίδια περίοδο, ο Γερμανός Φιλέλληνας λογοτέχνης Friedrich Schiller, στο ποίημά του «Resignation», 1786 («Παραίτηση»), «υποτασσόμενος» στην μοίρα του και αναγνωρίζοντας ότι η αιωνιότητα δεν είναι συμβατή με την ανθρώπινη μοίρα, αρχίζει κάθε στροφή με τον στίχο «Auch ich war in Arkadien geboren» («Και εγώ στην Αρκαδία γεννήθηκα»): Η ευδαιμονία, στο πλαίσιο του «Αρκαδικού Μύθου», είναι μόνο μια ψευδαίσθηση, που βυθίζεται αργά αλλά σταθερά στο «νεφέλωμα» της μελαγχολίας, όταν αυτή «παίρνει την σκυτάλη», σε τελικό στάδιο, από την αποσταμένη και μάταιη νοσταλγία…
-
Λίγο πριν από τους προμνημονευόμενους εκπροσώπους της τότε διανόησης, η Τέχνη στην Ευρώπη είχε ήδη δεχθεί, και μάλιστα με ανεξίτηλα σημάδια στην Ζωγραφική, την ευθεία επιρροή του «Αρκαδικού Μύθου». Πώς, άραγε, θα μπορούσε αυτή η μετά την Αναγέννηση Τέχνη να μείνει αδιάφορη μπροστά στα πανίσχυρα «θέλγητρα» του κάλλους και της ευδαιμονίας που «ανέδιδε», από πολλούς αιώνες, η Αρκαδική Γη;
α) Μεταξύ 1618-1622, ο Ιταλός εκπρόσωπος του μπαρόκ Francesco Barbieri (Guercino) ζωγράφισε τον γνωστό πίνακα, στον οποίο αναγράφεται ως «memento mori» η, περιώνυμη πια, λατινική φράση: «Et in Arcadia ego» . Αν κοιτάξει κανείς προσεκτικά τον πίνακα του Guercino, όπου δύο μορφές βοσκών παρατηρούν εκστατικοί ένα ανθρώπινο κρανίο πάνω σ’ ένα βράχο, μάλλον θ’ αποφύγει την, οπωσδήποτε πρόχειρη, μετάφραση του motto που καταλήγει στην, δήθεν, επίκληση της Αρκαδικής καταγωγής. Γιατί στον πίνακά του ο Guercino θέλει απλά να δείξει, ουσιαστικά περιγράφοντας με τον «χρωστήρα» του την ματαιότητα των εγκοσμίων, ότι ακόμη και στην «ευδαίμονα» Γη της Αρκαδίας -κατά κάποιο τρόπο σε πείσμα του «Αρκαδικού Μύθου»– ο θάνατος είναι «παρών» και «ακατανίκητος», εν τέλει δε «αναπόδραστος». Προς αυτή την κατεύθυνση ο Guercino «επιβεβαιώνει» τον «Εκκλησιαστή», ο οποίος αρχίζει με τον πασίγνωστο στίχο: «Ματαιότης ματαιοτήτων… τά πάντα ματαιότης». Και η συνέχεια ακόμη πιο αντιπροσωπευτική και εύγλωττη: «τί περισσεία τῷ ἀνθρώπῳ ἐν παντὶ μόχθῳ αὐτοῦ, ᾧ μοχθεῖ ὑπὸ τὸν ἥλιον;» («Ποιο είναι το κέρδος του ανθρώπου που μοχθεί ακατάπαυστα κάτω από τον ήλιο;»)
β) Ακριβώς στο «ίδιο μήκος κύματος» κινούνται και οι λίγο μεταγενέστεροι (1627 και 1637) δύο πίνακες του Γάλλου ζωγράφου Nicolas Poussin, που τιτλοφορήθηκαν : «Βοσκοί της Αρκαδίας». Οι βοσκοί αυτή την φορά περιεργάζονται έναν τάφο, πάνω στον οποίο υπάρχει ένα ανθρώπινο κρανίο. Ο τάφος και το κρανίο συμβολίζουν την αμείλικτη φθορά του ανθρώπου, ενώ οι βοσκοί, σκύβοντας για να διαβάσουν την «αινιγματική» επιγραφή πάνω στον τάφο «Et in Arcadia ego», ανακαλύπτουν εκστασιασμένοι και έμφοβοι ότι ο θάνατος έχει «κατοικία» ακόμη και στην Αρκαδία. Το κάλλος και η ευδαιμονία ουδέποτε υπήρξαν για τους ανθρώπους «συνώνυμα» της αιωνιότητας. Αν όμως κάτι μένει για ένα είδος αιωνιότητας σήμερα αυτό είναι ο «Αρκαδικός Μύθος».
Ολοκληρώνω τις λίγες αυτές σκέψεις μου για τον τόμο «Η Αρκαδία των Περιηγητών» με την πρόσθετη, αν και αυτονόητη, επισήμανση ότι το έργο συνιστά μέγιστη προσφορά του Δήμου Τρίπολης, του Δημάρχου Τρίπολης και των λοιπών συντελεστών της έκδοσης στην καταγραφή της όλης ιστορικής πορείας της Αρκαδίας, από τις παρυφές του μύθου και της Προϊστορίας και ως την «έκρηξη» της Εθνεγερσίας του 1821. Και κατά τούτο ο τόμος «Η Αρκαδία των Περιηγητών» είναι και ένα είδος οφειλόμενης «σπονδής» στην συμβολή της Αρκαδίας και των Αρκάδων ως προς την ευόδωση της Εθνεγερσίας του 1821. Διότι αποτελεί πλέον «κοινό τόπο», από ιστορική έποψη, ότι η Άλωση της Τριπολιτσάς ήταν το «έναυσμα» και το «θεμέλιο» για την ευόδωση της Εθνεγερσίας του 1821 με τον Στρατηγό Θεόδωρο Κολοκοτρώνη -ακριβώς για το ιδιοφυές στρατήγημά του- να μένει για πάντα στην Ιστορία μας ως οιονεί «συνιδρυτής» -μαζί με τον Πρώτο Κυβερνήτη, τον Ιωάννη Καποδίστρια, για την δολοφονία του οποίου θ’ απολογούμαστε διαχρονικώς- του Νεότερου Ελληνικού Κράτους. Πραγματικά, δίχως την Άλωση της Τριπολιτσάς η Εθνεγερσία του 1821 δεν θα είχε οδηγηθεί, σχεδόν δέκα χρόνια μετά, στην ίδρυση του Νεότερου Ελληνικού Κράτους με το Πρωτόκολλο του Λονδίνου του 1821. Όσο για τα αδιανόητα μυθεύματα ως προς τις συνθήκες, υπό τις οποίες συντελέσθηκε η επική Άλωση της Τριπολιτσάς -που, δυστυχώς, «αναμασούν» και κάποιοι intra muros αδαείς «ιστορικοί» μας -συγχαίρω τους συντελεστές έκδοσης του τόμου «Η Αρκαδία των Περιηγητών» διότι επέλεξαν, και ορθώς, να προτάξουν τις σκέψεις του Γάλλου Maxime Raybaud, in «Memoires sur la Grèce» (Paris, 1824, σελ. XIII–XIV). Σκέψεις, οι οποίες καταλήγουν στο δίκαιο συμπέρασμα ότι η όλη εξέλιξη της Μάχης της Τριπολιτσάς ήταν επιβεβλημένη στα «δίσεκτα» και «δυστοπικά» εκείνα χρόνια, αφού η Ελλάδα «δεν μπορούσε να βγει από την άβυσσο στην οποία είχε βυθιστεί εξαιτίας της πολύχρονης δουλείας, ούτε με συμβιβασμούς, ούτε με θαύματα, αλλά με πολύ θάρρος».».
Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις που αφορούν τα εθνικά θέματα, τις διεθνείς σχέσεις, την εξωτερική πολιτική, τα ελληνοτουρκικά και την εθνική άμυνα.
Πολιτισμός
Βαθιά σιωπή! Θλίψη και πένθος – Έφυγε ο σπουδαίος Μίμης Πλέσσας λίγο πριν κλείσει τα 100
Την είδηση του θανάτου του έκανε γνωστή με μία συγκινητική ανάρτησή της, η σύζυγός του, Λουκίλα Καρρέρ Πλέσσα.
Μίμης Πλέσσας: “Έπεσε βαθιά σιωπή”. Έφυγε από τη ζωή, λίγο πριν συμπληρώσει τα 100, ο σπουδαίος συνθέτης, μουσικός και πιανίστας Μίμης Πλέσσας, βυθίζοντας σε θλίψη τον καλλιτεχνικό χώρο, αλλά και όλους τους Έλληνες.
Την είδηση του θανάτου του έκανε γνωστή με μία συγκινητική ανάρτησή της, η σύζυγός του, Λουκίλα Καρρέρ Πλέσσα.
Το συγκινητικό αντίο της συζύγου του
Την είδηση του θανάτου του έκανε γνωστή με μία συγκινητική ανάρτησή της, η σύζυγός του, Λουκίλα Καρρέρ Πλέσσα. «Και ξαφνικά ‘Επεσε βαθεια σιωπή…’…..’Κι εσύ δεν θα’σαι πλαι μου Αστέρι της Ζωής μου…’ ….θά εισαι πάντα μέσα μου και θα με προστατεύεις από εκεί ψηλά…..μέχρι να ανταμώσουμε και παλι Ψυχή μου. ‘Πέρασαν τόσα καλοκαίρια…βρεξαν τη στράτα μας φωτιές’ σε αυτό το κοινό ταξίδι ΖΩΗΣ που έφτασε στο τέλος του μέχρι να ανταμώσουμε και να το ξανακάνουμε…. Ευγνώμων για όλα…. Σε ευχαριστώ για όλα…. Σε λατρεύω για πάντα…..Γιατί η Αγάπη δεν εχει ημερομηνία λήξης. Καλό ταξίδι Ψυχή μου …..Καλή μας Αντάμωση» έγραψε συγκεκριμένα.
Οι σπουδές, η μουσική και η δημιουργία
Ο Μίμης Πλέσσας είχε γεννηθεί στην Αθήνα στις 12 Οκτωβρίου 1924. Φοίτησε στο Λεόντειο Λύκειο και στη συνέχεια σπούδασε Χημεία στη Φυσικομαθηματική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Ακολούθως έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στη Χημεία στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, όπου το 1952, σε ηλικία 28 ετών, τιμήθηκε με το πρώτο βραβείο μουσικής του Πανεπιστημίου της Μινεσότα, ενώ την επόμενη χρονιά κατετάγη πέμπτος πιανίστας στις ΗΠΑ. Το 1952 άρχισε επίσης την ενασχόληση του με τη σύνθεση και από το 1956 ως μαέστρος και συνθέτης. Διακρίθηκε επτά φορές διεθνώς (Βαρκελώνη το 1960, Βαρσοβία το 1962, Βέλγιο το 1963, Ιταλία (Άλτο Μόντε) 1964, ΗΠΑ το 1965, Παρίσι το 1968 και Τόκιο το 1970) και έξι φορές στη χώρα μας (Αθήνα και Θεσσαλονίκη 1959, 1963, 1964 και 1967). Έχει διευθύνει με έργα του μεγάλες ορχήστρες στον κόσμο.
Διέγραψε μεγάλη καλλιτεχνική πορεία στη μουσική, στο θέατρο, τον κινηματογράφο, το ραδιόφωνο και την τηλεόραση. Από τους πιο σημαντικούς και παραγωγικούς Έλληνες συνθέτες, που διένυε με χαρακτηριστική άνεση το φάσμα από την τζαζ και την ελαφριά μουσική έως το έντεχνο λαϊκό τραγούδι και τις μεγάλες μουσικές φόρμες, ο Μίμης Πλέσσας ξεχώρισε από πολύ νωρίς με το ταλέντο του, μόνο στην Ελλάδα και διεθνώς. Συνεργάστηκε με πληθώρα κορυφαίων τραγουδιστών (Ζωή Κουρούκλη, Νανά Μούσχουρη, Τζένη Βάνου, Γιοβάννα, Μαρινέλα, Ρένα Κουμιώτη, Γιάννης Βογιατζής, Δάκη, Γιάννης Πουλόπουλος, Τόλης Βοσκόπουλος, Στράτος Διονυσίου κ.α.), πολλούς από τους οποίους ανέδειξε μέσα από τα τραγούδια του.
Αξέχαστες επιτυχίες
Αξέχαστες θα μείνουν οι επιτυχίες του “Αν σ’ αρνηθώ αγάπη μου”, “Εκείνο το πρωί στην Κηφισιά”, “Τι σου ΄κανα και πίνεις”, “Τόσα καλοκαίρια”, “Ποιος το ξέρει”, “Οι χάντρες”, “Μα τώρα αγάπη μου”, “Η Μυρσίνη βάζει τα άσπρα”, “Απόψε σε θέλω”, “Μην του μιλάτε του παιδιού”, “Άμα δείτε το φεγγάρι”, “Η πρώτη μας νύχτα”, “Μεθυσ’ απόψε το κορίτσι μου”, “Πρώτη φορά”, “Τα φιλιά”, “Έπεφτε βαθιά σιωπή”, “Χίλιες βραδιές”, “Του αγοριού η καρδιά”, “Θα πιω απόψε το φεγγάρι”, “Ξημερώνει Κυριακή”, “Κορίτσι στάσου να σου πω”, “Όλα δικά σου”, “Είμαι γυναίκα του κεφιού”, “Πέρα στα παλιά σεράγια”, “Πρώτη φορά”, “Έκλαψα χτες”, “Το κερί μου έλιωσε”, “Μια με θέλεις μια με διώχνεις”, “Οι μέρες του καλοκαιριού”, “Με βρήκε ο ήλιος” και πολλές άλλες.
Τιμήθηκε επανειλημμένα με πλατινένιους και χρυσούς δίσκος, ενώ με το έργο του «Ο Δρόμος» (σε στίχους Λ .Παπαδόπουλου) κατέχει αδιαμφισβήτητα την πρώτη θέση στην ελληνική δισκογραφία.
Ο Μίμης Πλέσσας ασχολήθηκε με τη σύνθεση μουσικής στον κινηματογράφο και στο θέατρο, έχοντας στο ενεργητικό του περισσότερες από 100 ταινίες και δεκάδες παραστάσεις. Έγραψε επίσης τη μουσική και τα τραγούδια για την τηλεοπτική σειρά “Τα παιδιά της Νιόβης”. Ήταν ο παραγωγός της ιστορικής ραδιοφωνικής εκπομπής “Σε 30 δευτερόλεπτα” που ήταν μια εκπομπή βράβευσης γνώσεων με διάφορα δώρα στις δεκαετίες των 1960 – 1970. Υπήρξε επίσης μέλος της Ελληνικής Εταιρίας Θεατρικών Συγγραφέων, της Εταιρίας Μουσικοσυνθετών Στιχουργών Ελλάδος, της ΕΡΓΗΜ (σύγχρονης μουσικής) και πολλών άλλων καλλιτεχνικών συλλόγων. Αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτωρ του Τμήματος Χημείας του Πανεπιστημίου Πατρών (2010) και διδάκτωρ Χημείας του Πανεπιστημίου Κορνέλ των ΗΠΑ.
Το 1993 έγραψε τη μουσική για παράσταση βασισμένη στο βιβλίο του Τζορτζ Όργουελ «Η φάρμα των Ζώων» που παρουσιάστηκε στο Εθνικό Θέατρο σε σκηνοθεσία του Δ. Ποταμίτη και το 1998 ολοκλήρωσε την Λαϊκή Όπερα «Ζευς» σε λιμπρέτο Γιάννη Καλαμίτση. Το 1999, σε λιμπρέτο Ιάκωβου Αυλητή, ολοκλήρωσε το ορατόριο «Κοσμάς ο Αιτωλός, ο Άγιος των σκλάβων», που παρουσιάστηκε το 2002 στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. Το 2007 ηχογραφούνται συνθέσεις του σε ΗΠΑ, Μεγάλη Βρετανία, Γαλλία, Ολλανδία και Ισπανία, με σημαντικούς ερμηνευτές, σολίστες και σχήματα. Το 2009, στο Βεάκειο Θέατρο, δημιουργεί μια μοναδική συναυλία αφιέρωμα στη «Φωνή», μετά από ανάθεση του Διεθνούς Οργανισμού Λογοθεραπείας και Φωνιατρικής (IALP), με καλλιτέχνες από όλα τα είδη της μουσικής. Το 2010 μεταφράζονται τραγούδια του στα τούρκικα από την Fide Koksal και κυκλοφορεί ο δίσκος «BRIDGES» σε Ελλάδα και Τουρκία.
Το 2011 δίνει δύο συναυλίες ως αφιέρωμα στο σύνολο του έργου του, με τίτλο «Τραγούδια που δεν έχουν εποχές», με 23 ερμηνευτές και ηθοποιούς, μουσικά σύνολα, jazz σχήματα και χορωδίες, στο Badminton Theatre. Το 2012 παρουσιάζει στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης και την ίδια χρονιά στο Μέγαρο Μουσικής Κομοτηνής, με τη συμμετοχή σημαντικών ερμηνευτών, ένα “ταξίδι” της διαδρομής του από την τζαζ έως τα τραγούδια του που κόσμησαν τη μεγάλη οθόνη. Το 2016, με αφορμή την επέτειο 50 χρόνων από την εμφάνισή του στη δισκογραφία με τον δίσκο “Ραντεβού στον αέρα” για την ομώνυμη ταινία του Γιάννη Δαλιανίδη, παρουσίασε το τελευταίο πλήρες έργο του “Διάφανος Σταυρός” με ερμηνευτή το Θάνο Ολύμπιο. Ο δίσκος τους έγινε πλατινένιος. Το 2022 δημιούργησε την επίσημη ορχήστρα του: την «Ορχήστρα Μίμης Πλέσσας».
Διακρίσεις
Ο Μίμης Πλέσσας τιμήθηκε επανειλημμένα στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, ενώ είχε λάβει πολλούς χρυσούς και πλατινένιους δίσκους. Στην Ελλάδα, μεταξύ πολλών άλλων διακρίσεων, τιμήθηκε το 2000 για τα 50 χρόνια προσφοράς του στην ελληνική μουσική και τον πολιτισμό από τον Δήμο της Αθήνας με την απονομή του “Χρυσού Μεταλλίου της πόλης” σε μια μεγάλη συμφωνική συναυλία στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, ενώ το 2001 του απονεμήθηκε ο Χρυσός Σταυρός του Τάγματος του Φοίνικα για την προσφορά του στον πολιτισμό από τον τότε Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κωστή Στεφανόπουλου. Επιπλέον, τιμήθηκε το 2002 για τα 50 χρόνια του στην ελληνική μουσική σκηνή στο Ηρώδειο από το Υπουργείο Πολιτισμού, το 2004 ως ο «Άνθρωπος της Χρονιάς» από τον υπουργό πολιτισμού στην τελετή των προσωπικοτήτων για την προσφορά του στον παγκόσμιο πολιτισμό και το 2005 με την ανάθεση από το Φεστιβάλ Αθηνών της εναρκτήριας συναυλίας για τον εορτασμό των 50 χρόνων του θεσμού. Το 2006 η Ακαδημία Προσωπικοτήτων τον τίμησε για τη συνολική προσφορά του στον πολιτισμό και το 2007 ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος με τον Μεγαλόσταυρο του Αγίου Ανδρέου σε ειδική εκδήλωση στο Πατριαρχείο.
Με τη σύζυγό του Λουκίλα Καρρέρ απέκτησαν μια κόρη το 1998. Γιος του από προηγούμενο γάμο του είναι ο επίσης μουσικοσυνθέτης Αντώνης Πλέσσας.
Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις που αφορούν τα εθνικά θέματα, τις διεθνείς σχέσεις, την εξωτερική πολιτική, τα ελληνοτουρκικά και την εθνική άμυνα.
Πολιτισμός
Τουρκία: Γυναικείο άγαλμα 2.000 ετών ανακαλύφθηκε στην αρχαία Βλαύνδο
Αρχαιολόγοι ανακάλυψαν στην ελληνιστική πόλη της αρχαίας Βλαύνδου στη δυτική Τουρκία γυναικείο άγαλμα που χρονολογείται από τη ρωμαϊκή περίοδο.
Το άγαλμα ύψους 1,90 μέτρων, από το οποίο απουσιάζουν η κεφαλή και τα χέρια, εκτιμάται ότι είναι περίπου 2.000 ετών και εντοπίστηκε στις ανασκαφές που γίνονται από το 2018 γύρω από το ναό της Δήμητρας στην περιοχή Ουλούμπεϊ, νότια της σύγχρονης πόλης Ουσάκ.
Το άγαλμα, αφού συντηρηθεί, αναμένεται να εκτεθεί έπειτα από περίπου 5-6 μήνες στο Αρχαιολογικό Μουσείο του Ουσάκ, δήλωσε στο πρακτορείο Anadolu ο Σαμπρί Τζεϊλάν, διευθυντής του τοπικού παραρτήματος του υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού της Τουρκίας.
H αρχαία Βλαύνδος -γνωστή ως Μλαύνδος την εποχή που εγκαταστάθηκαν σε αυτήν Μακεδόνες στρατιώτες των Σελευκιδών- βρίσκεται περίπου 40 χλμ. νότια του Ουσάκ και 200 χλμ. ανατολικά της Σμύρνης. Μολονότι πολλές από τις μεγαλύτερες πόλεις της ενδοχώρας της Μικράς Ασίας, όπως οι Σάρδεις και η Ιεράπολις, έχουν ανασκαφεί συστηματικά, οι μικρότερες, όπως η Βλαύνδος η οποία σώζεται σε σχετικά καλή κατάσταση, παραμένουν σε μεγάλο βαθμό ανεξερεύνητες. Η Βλαύνδος κατοικήθηκε από την Ελληνιστική μέχρι τη Βυζαντινή περίοδο. Στο Μεσαίωνα η πόλη φαίνεται να εγκαταλείφθηκε οριστικά.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις που αφορούν τα εθνικά θέματα, τις διεθνείς σχέσεις, την εξωτερική πολιτική, τα ελληνοτουρκικά και την εθνική άμυνα.
Ιστορία
Καθολική επιτυχία για τις εκδηλώσεις “Σταυρίτες 2024” στην Αργυρούπολη
Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις που αφορούν τα εθνικά θέματα, τις διεθνείς σχέσεις, την εξωτερική πολιτική, τα ελληνοτουρκικά και την εθνική άμυνα.
-
Ιράν21 ώρες πρινKίνηση υψηλού ρίσκου του Ισραήλ! Δεν αποκλείει χτύπημα στα πυρηνικά του Ιράν ο Νετανιάχου – Πότε θα χτυπήσει;
-
Εξωτερική Πολιτική20 ώρες πρινΣτο επίκεντρο η ελληνοαμερικανική συνεργασία σε συνάντηση του Μητσοτάκη με Αμερικανούς γερουσιαστές στα Χανιά
-
Γενικά θέματα19 ώρες πρινΜία νέα αρχή για το «Γεωπολιτικό»
-
Αναλύσεις - Γνώμες18 ώρες πρινQuo vadis κύριε Γεραπετρίτη;
-
Πολιτισμός21 ώρες πρινΒαθιά σιωπή! Θλίψη και πένθος – Έφυγε ο σπουδαίος Μίμης Πλέσσας λίγο πριν κλείσει τα 100
-
Αστυνομία16 ώρες πρινΑποκάλυψη! Ειδικό λογικό ισραηλινής κατασκευής για μαζική αναγνώριση προσώπων αποκτά η ΕΛ.ΑΣ
-
Ελαιοπαραγωγή17 ώρες πρινΠροσδοκίες για μειωμένη τιμή στο ελαιόλαδο λόγω της βελτίωσης της παραγωγής⁸
-
Γενικά θέματα16 ώρες πρινΤούρκος διπλωμάτης: «Η σιωπηλή συμφωνία Ερντογάν – Μητσοτάκη»