Η Credit Suisse, μία γιγαντιαία ευρωπαϊκή τράπεζα με ιστορία 167 ετών, έφτασε στο χείλος του γκρεμού την Τετάρτη και πιάστηκε τα ξημερώματα της Πέμπτης από τη σανίδα σωτηρίας,  που της πρόσφερε η ελβετική κεντρική τράπεζα. Μία σανίδα που μπορεί να φτάσει τα 50 δισ. φράγκα σε φθηνά δάνεια, αν κριθεί αναγκαίο.

Μετά το πιο δραματικό sell off όλων των εποχών στη μετοχή της, οι επικεφαλής της τράπεζας, που έως τότε αρνούνταν την όποια μορφή κρατικής βοήθειας, δεν είχαν άλλη επιλογή από το να συναντηθούν με τις ελβετικές αρχές για να συζητήσουν επιλογές για το πώς θα σωθεί η κατάσταση. Η κοινή δήλωση κεντρικής τράπεζας και ρυθμιστικής αρχής του τραπεζικού τομέα ότι θα παράσχουν στήριξη στην τράπεζα «αν χρειαστεί» ήρθε το ίδιο βράδυ. Και λίγες ώρες αργότερα έγινε γνωστό ότι η δεύτερη μεγαλύτερη ελβετική τράπεζα θα την αξιοποιήσει.

Όλα αυτά συνέβαιναν την ώρα που η Wall Street κλυδωνιζόταν με τους επενδυτές να έχουν στραμμένο το βλέμμα τόσο στις εξελίξεις στην Ευρώπη  όσο και στα δικά τους προβλήματα. Η Credit Suisse, μία τράπεζα με στοιχεία ενεργητικού μισού τρισεκατομμυρίου δολαρίων και με περισσότερους από 50.000 υπαλλήλους σε όλον τον κόσμο, δεν είχε βεβαίως κάποιου είδους έκθεση στις Silicon Valley Bank και Signature. Ούτε ήταν θύμα των υψηλών επιτοκίων. Ωστόσο το γεγονός ότι η κρίση της πυροδοτήθηκε αμέσως μετά τη μίνι τραπεζική κρίση των ΗΠΑ δεν είναι καθόλου τυχαίο.

Η μετάδοση του φόβου

Η διπλή αμερικανική τραπεζική κατάρρευση, αν και αφορούσε δύο πολύ μικρότερα, περιφερειακά πιστωτικά ιδρύματα, κλόνισε την εμπιστοσύνη των επενδυτών σε όλο τον κόσμο. Ο φόβος επέστρεψε καλά στις αγορές και αυτός μεταδόθηκε ταχύτατα πολύ πέραν των αμερικανικών συνόρων. Ξαφνικά οι λέξεις χρεοκοπία, τραπεζική κρίση και σχέδια διάσωσης (bailouts) κυριαρχούσαν στους τίτλους της επικαιρότητας, ξυπνώντας μνήμες από το ζοφερό 2008. Ο φόβος και η ψυχολογία της αγέλης ήταν ικανά να πυροδοτήσουν ένα ανηλεές σφυροκόπημα στην Credit Suisse – μία τράπεζα «πολύ μεγάλη για να καταρρεύσει και πολύ μεγάλη για να διασωθεί», όπως έγραψε ο Νουριέλ Ρουμπινί.

Το δεύτερο κομμάτι της φράσης του αμφισβητείται. Οι αρχές δεν είχαν άλλη επιλογή από να της παράσχουν σωσίβιο, τονίζουν αναλυτές. Η Credit Suisse, ένας από τους μεγαλύτερους δανειστές στην Ευρώπη, είναι «πολύ πιο διασυνδεδεμένη παγκοσμίως, με πολλαπλές θυγατρικές εκτός Ελβετίας, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ», έγραψε ο Andrew Kenningham, επικεφαλής οικονομολόγος για την Ευρώπη στην Capital Economics. «Η Credit Suisse δεν είναι απλώς ελβετικό πρόβλημα, αλλά παγκόσμιο».

Τι πήγε λάθος ειδικά με την Credit Suisse

Η Credit Suisse αντιμετωπίζει άσχετα προβλήματα που μαίνονται εδώ και χρόνια και απλώς έτυχε να κλιμακωθούν την ίδια στιγμή που η SVB και η Signature έπρεπε να διασωθούν από τις ομοσπονδιακές αρχές. Η κατάρρευση της Silicon Valley Bank δεν προκάλεσε τα στραβοπατήματα της  Credit Suisse, αλλά τα έβαλε στο ραντάρ των επενδυτών.

Η Ελβετία θεωρείται διαχρονικά ο «τραπεζίτης» των πλουσίων. Έχει στηρίξει τη φήμη αυτή σε ένα μοντέλο «διακρικότητας» και αξιοπιστίας. Το πρώτο στοιχείο – αυτό της διακριτότητας, στην υπερβολή του είχε φτάσει στο να κάνουν τα στραβά μάτια οι ελβετικές τράπεζες ακόμη και σε παράνομες δραστηριότητες των πελατών τους.

Οι έμποροι ναρκωτικών και ο Archegos

Στην περίπτωση της Credit Suisse είχαμε μεταξύ άλλων την ποινική καταδίκη της επειδή επέτρεψε σε εμπόρους ναρκωτικών να ξεπλύνουν χρήματα στη Βουλγαρία, εμπλοκή σε υπόθεση διαφθοράς στη Μοζαμβίκη, ένα σκάνδαλο κατασκοπείας με έναν πρώην υπάλληλο και ένα στέλεχος και μια τεράστια διαρροή δεδομένων πελατών στα ΜΜΕ. Η συσχέτισή της με τον “έκπτωτο” χρηματιστή Lex Greensill και τη χρεοκοπημένη Archegos Capital Management ενίσχυσαν την αίσθηση ενός ιδρύματος που είχε χάσει τον έλεγχο στις υποθέσεις του. Για αυτό και το 2022 ήρθε αντιμέτωπη με μεγάλες εκροές πελατών.

Είναι όντως μία «στιγμή Lehman»;

Η προειδοποίηση του Νουριέλ Ρουμπινί για μία «στιγμή Lehman» κάνει τον γύρο του κόσμου. Μπορεί όντως η περίπτωση της Credit Suisse να οδηγήσει σε μία νέα παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση. Μόνο εάν αφεθούν ο φόβος και ο πανικός να κυριαρχήσουν, λένε άλλοι αναλυτές. Η κατάρρευση του επενδυτικού κολοσσού Lehman Brothers το 2008 ήρθε όταν η ρευστότητά του στέρευσε και άλλες τράπεζες αρνήθηκαν να παράσχουν χρηματοδότηση.

Σε αντίθεση με τη Lehman και την SVB, η Credit Suisse διαθέτει σημαντικά ρευστά περιουσιακά στοιχεία για χρήση και πρόσβαση σε δανειοδοτικές διευκολύνσεις από την κεντρική τράπεζα και είναι λιγότερο ευάλωτη από πολλούς ανταγωνιστές στις απότομες κινήσεις των επιτοκίων. Έχει ξαναχτίσει το μαξιλάρι της έναντι εκροών καταθέσεων, ύστερα από τις μαζικές αναλήψεις τον περασμένο Οκτώβριο. Δεν αντιμετωπίζει κανένα σοβαρό πρόβλημα ρευστότητας, όπως διαβεβαιώνουν ειδικοί σε Bloomberg και WSJ. Αντιμετωπίζει κρίση αξιοπιστίας. Μένει να φανεί πόσο μεταδοτική είναι αυτή.

Ναυτεμπορική