Ακολουθήστε μας

Ιστορία

Βαχίτ Τουρσούν, ο ερευνητής που ανακάλυψε 5000 άγνωστες ποντιακές λέξεις

Δημοσιεύτηκε

στις

«Τη γλώσσα μού έδωσαν Ρωμαίικη (ποντιακή) και θέλω να σωθεί γιατί ανέρχεται στην Ομηρική». Μ’ αυτή τη φράση -και παραφράζοντας τον Οδυσσέα Ελύτη και το ποίημα του «Τη γλώσσα μού έδωσαν ελληνική»- ο Βαχίτ Τουρσούν (Vahit Tursun) εξηγεί γιατί σε όλη του τη ζωή ψάχνει μανιωδώς λέξεις και ελληνικές ρίζες στη μητρική του γλώσσα.

«Μικρός πίστευα ότι όλος ο κόσμος μιλάει τη γλώσσα μου, γιατί είναι τόσο ωραία, εκφραστική, μια γλώσσα στην όποια υπάρχουν λέξεις για καταστάσεις σύνθετες, μια λέξη για κάθε περίσταση. Ακόμα κι αν θέλεις να περιγράψεις αν η αγελάδα γλίστρησε και το ένα πόδι της πήγε δεξιά και το άλλο αριστερά, υπάρχει μια ξεχωριστή λέξη!» λέει ο Βαχίτ Τουρσούν, που από το 1989, μόλις ήρθε μετανάστης στην Ελλάδα, άρχισε την καταγραφή της γλώσσας που μιλούσε στο ελληνόφωνο χωριό Ώτσενα (Ώκενα) του Όφεως στην Τραπεζούντα. 

Τον συναντήσαμε προ ημερών σε μια εκδήλωση που διοργάνωσαν το Σωματείο Δράσης «Νίκος Καπετανίδης» και ο Ποντιακός Πολιτιστικός Σύλλογος Νικόπολης Θεσσαλονίκης «Φίλων Κτενίδης», για την παρουσίαση των εκδοτικών έργων του Τραπεζούντιου ρέκτη, ερευνητή και συγγραφέα. Μεταξύ αυτών, το Ρωμέικο- Τουρκικό Λεξικό, ένα ιστορικό λεξικό που έχει εκδοθεί για πρώτη φορά μετά από χιλιάδες χρόνια στον τόπο που έχουν αναπτυχθεί τα Ποντιακά. Αποτελείται από 590 σελίδες και περιέχει 14.400 λέξεις και 8.500 διάφορες φράσεις που αφορούν την καθημερινότητα του Ελληνόφωνου πληθυσμού. Δίνει αρκετές πληροφορίες για τον ποντιακό πολιτισμό του τόπου που δεν έχουν καταγραφεί ποτέ, πουθενά κι επίσης περιέχει τουλάχιστον 4000-5000 λέξεις, που για πρώτη φορά έχουν καταγραφεί- δηλαδή δεν τις περιέχουν τα υπάρχοντα Νεοελληνικά και Ποντιακά λεξικά.

Ομιλητές της εκδήλωσης ήταν ο ίδιος ο συγγραφέας και η Αρχοντούλα Κωνσταντινίδου, φιλόλογος – πιστοποιημένη εκπαιδεύτρια ποντιακής διαλέκτου.
«Με τη λέξη “ πουλόπομ” άνοιξα τα μάτια μου στον κόσμο. Μέχρι επτά χρονών μιλούσα κάποια γλώσσα, που δεν ήξερα τι είναι. Μόλις στα 21 μου χρόνια, όταν για πρώτη φορά συνάντησα Έλληνα από την Πόλη, μου είπε ότι τη γλώσσα μου τη λένε Ποντιακά και ομιλείται από πολλούς στην Ελλάδα» εξηγούσε στην εκδήλωση ο Βαχίτ σε άψογα ελληνικά. 

«Σε έναν χρόνο, συνάντησα κάποιους Έλληνες τουρίστες. Τους πέτυχα την ώρα που έμπαιναν στο λεωφορείο για αναχώρηση. Μπήκα μέσα και φώναξα δυνατά, αν γνωρίζει κανείς ποντιακά. Μια ηλικιωμένη γυναίκα με ρώτησε από πού είμαι. Όταν της απάντησα, με αγκάλιασε τόσο σφιχτά και τόσο ζεστά, σαν να ήμουν παιδί της, που είχε χρόνια να δει. Συγκλονίστηκα. Σκέφτηκα τότε πως στην Ελλάδα πρέπει να είναι όμορφα, φιλόξενα, όλοι είναι αδέλφια μου» εξιστορούσε.

«Η γλώσσα είναι όλος ο κόσμος του κάθε ανθρώπου, αλλά μόλις βγαίνουμε από το χωρίο, την προδίδουμε, γιατί πρέπει να μάθουμε να μιλάει μια γλώσσα άλλη για να συνεχίσουμε στη ζωή… Έτσι χάνουμε  λέξεις, επαφή με τη γλώσσα. Η ποντιακή μας γλώσσα είναι μια γλώσσα  που τη μιλούσαμε αδιάκοπα επί 3000 χρόνια, ήταν και είναι στα χείλη των ανθρώπων στα χωριά και βουνά της Τραπεζούντας, αλλά τώρα φθίνει» σημείωσε ο ερευνητής, που δεν σπούδασε φιλολογία – γλωσσολογία, αλλά μόνο θεολογία στην Τουρκία. Θα μπορούσε να είχε γίνει καλός ιμάμης, αλλά άλλαξε πορεία ζωής, ερχόμενος στην Ελλάδα για να σώσει τη μητρική του γλώσσα.

«Οι μεγάλοι άνθρωποι του χωριού μας δεν ήξεραν την τουρκική γλώσσα, ενώ εγώ άρχισα να τη μαθαίνω  στο δημοτικό σχολείο. Τότε μου είπαν, ότι μιλάω μια γλώσσα που δεν την ξέρουν όλοι στην Τουρκία, γι’ αυτό καλύτερα να μην την ακούνε οι άλλοι» επισήμανε.

Ο Βαχίτ ή Βάιος, όπως τον φωνάζουν στην Ελλάδα ήρθε στην Αθήνα στα 23 χρόνια του ως μετανάστης και, όπως έλεγε, αισθάνθηκε ελεύθερος πια να μιλάει «τη γλώσσα του χωριού μου, τη γλώσσα της μανούλας μου, τα Ρωμαίικά μου». «Το τι χαρά είχα τότε και τι αισθήματα κουβαλούσα δεν εξηγείται. Απεγνωσμένα έψαχνα ανθρώπους που μιλούν τα ποντιακά, τους θεωρούσα όλους αδέλφια, γιατί η γλώσσα της ψυχής δένει τους ανθρώπους για πάντα» είπε και αναφέρθηκε στον τιτάνιο αγώνα του για τη δημιουργία μιας κιβωτού για τη διάσωση του τοπικού γλωσσικού πλούτου της Τραπεζούντας.

Η συνάντησή του με τον ομότιμο καθηγητή νεοελληνικής γλώσσας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης Πίτερ Μακρίτζ (Peter Mackridge) έμελλε να αποτελέσει κομβικό σημείο στην όλη προσπάθειά του. «Ήμουν σε απόγνωση τότε, είχα καταγράψει δέκα χιλιάδες λέξεις αλλά κάποιος Έλληνας επιστήμονας, μου είπε: “ αυτό δεν είναι επιστημονικό λεξικό, όλα λάθος είναι εδώ”. Στεναχωρήθηκα και σταμάτησα για κάποιο χρονικό διάστημα τις προσπάθειές μου, αλλά για καλή μου τύχη, μια μέρα γνωρίζω τον κύριο Μακρίτζ, που όταν είδε τη προσπάθειά μου, με ενθάρρυνε και επέμενε, ότι πρέπει να συνεχίσω. Μάλιστα, έγραψε την εισαγωγή για την έκδοση του Λεξικού» ανέφερε ο Βαχίτ.

«Η επιβίωση της ελληνικής γλώσσας στην περιοχή της Τραπεζούντας (Πόντος) στην Τουρκία είναι αξιοθαύμαστη. Οι περισσότεροι από τους ομιλητές της ντόπιας ελληνικής διαλέκτου ήταν χριστιανοί, αλλά η γλώσσα μιλιόταν επίσης σαν μητρική από μερικές μουσουλμανικές κοινότητες» αναφέρει στην εισαγωγή ο καθηγητής Μακρίτζ.

Το 1989, ο Βαχίτ έφερε στην Αθήνα και την αγαπημένη του από το διπλανό χωριό, με την οποία απέκτησαν δυο παιδιά, που γεννήθηκαν και μεγάλωσαν Ελλάδα και τους χάρισαν και εγγόνια. Τη γενέτειρά του την επισκέπτεται κάπου κάπου, όπως σημειώνει, αφού οι γονείς του μένουν ακόμα εκεί, ενώ το όνειρό του είναι να πάρει την ελληνική υπηκοότητα. 

Στην τεράστια προσπάθεια του Βαχίτ και τις δυσκολίες που έπρεπε να υπερκεράσει προκειμένου να φέρει εις πέρας το σημαντικό έργο του, αναφέρθηκε στην εκδήλωση ο Γεώργιος Γεωργιάδης, πρόεδρος του Σωματείου «Νίκος Καπετανίδης», ενώ σε ό,τι αφορά την επιθυμία του ν’ αποκτήσει ελληνική υπηκοότητα σημείωσε: «Καταθέτουμε άμεσα αίτημα στα αρμόδια υπουργεία να του δοθεί ταχύτατα η ελληνική ιθαγένεια, η οποία δεν πρέπει να θεωρείται ως “ παραχώρηση” στο πρόσωπό του αλλά ιστορική υποχρέωση της Ελληνικής Δημοκρατίας».

«Τις νύχτες ακόμα κοιμάται με ένα μπλοκάκι και στυλό κάτω από το μαξιλάρι, γιατί μέσα στη νύχτα, πολλές φορές μού έρχεται η θύμηση για μια ακόμα λέξη, που αν δεν τη σημειώσω, μπορεί να την ξεχάσω» επισήμανε -μεταξύ άλλων- ο Βαχίτ Τουρσούν.

Σοφία Προκοπίδου

Συνέχεια ανάγνωσης

Ιστορία

Σαν σήμερα η Δίκη της Νυρεμβέργης: 6 ξεχασμένα γεγονότα – Μια Σοβιετική στην αγκαλιά του Γκέρινγκ – Ο στρατάρχης της Βέρμαχτ που έκαψε τους Ναζί

Δημοσιεύτηκε

στις

copyright Ap Photos

Είναι η σπουδαιότερη δίκη του 20ου αιώνα: η Δίκη της Νυρεμβέργης. Έξι ξεχασμένα γεγονότα που χαϊδεύουν τη σκόνη του χρόνου από το… σαλόνι της Ιστορίας.

Ήταν Τρίτη, μια μέρα σαν σήμερα, 1η Οκτωβρίου του 1946, όταν οι δικαστές ανακοινώνουν την ετυμηγορία τους· οι κατηγορούμενοι θα ακούσουν ανέκφραστοί τις ποινές που τους επιβάλλονται για τα απεχθή εγκλήματά τους.

Για να εκδώσει το δικαστήριο την απόφαση άκουσε 240 μάρτυρες, έλαβε υπόψη του 300.000 ένορκες καταθέσεις, διάβασε τα 2.360 αποδεικτικά έγγραφα που προσκόμισε η κατηγορούσα αρχή και τα 2.700 της υπεράσπισης, οι στενογράφοι γέμισαν 16.000 σελίδες με 4 εκατομμύρια λέξεις. Η Δίκη της Νυρεμβέργης κράτησε 218 και ήταν η πιο μεγάλη δική της Ιστορίας!

Ακόμα και σήμερα, 78 χρόνια μετά, κάποια γεγονότα που έλαβαν χώρα κατά τη διάρκεια της Δίκης ακούγονται με έκπληξη· ας διαβάσουμε 6 από αυτά.1. Η έδρα του Διεθνούς Στρατιωτικού Δικαστηρίου ήταν στο Βερολίνο, όχι στη Νυρεμβέργη: Η σοβιετική ηγεσία επέμενε να διεξαχθεί η δίκη στο Βερολίνο όπου οι νικήτριες δυνάμεις είχαν ιδρύσει το Συμμαχικό Συμβούλιο Ελέγχου- την ανώτατη διοικητική αρχή των νικητών στο έδαφος της ηττημένης Γερμανίας.
Όμως οι Δυτικοί Σύμμαχοι επέμεναν για τη Νυρεμβέργη που βρισκόταν στην αμερικανική ζώνη κατοχής. Το Μέγαρο της Δικαιοσύνης ήταν άθικτο και συνδεόταν μέσω υπόγειας διάβασης με μια φυλακή, κάτι που δεν είχε το Βερολίνο. Ο χώρος θεωρήθηκε επίσης συμβολικός: στη Νυρεμβέργη είχαν πραγματοποιηθεί όλα τα συνέδρια του Εθνικοσοσιαλιστικού Κόμματος από το 1927. Στο τέλος επιλέχθηκε το Βερολίνο ως έδρα του Διεθνούς Στρατιωτικού Δικαστηρίου και στις αρχές Οκτωβρίου του 1945 πραγματοποιήθηκαν εκεί- στο κτίριο του Συμμαχικού Συμβουλίου Ελέγχου- αρκετές συναντήσεις με οργανωτικά θέματα. Η πρώτη συνεδρίαση του δικαστηρίου πραγματοποιήθηκε στο Μέγαρο της Δικαιοσύνης στη Νυρεμβέργη στις 20 Νοεμβρίου 1945.

Κάποιοι γλύτωσαν την αγχόνη! /copyright Ap Photos
Κάποιοι γλύτωσαν την αγχόνη! /copyright Ap Photos

2. Επτά κατηγορούμενοι απέφυγαν την τιμωρία: Απαγγέλθηκαν κατηγορίες εναντίον 24 από τους πιο διαβόητους εγκληματίες των Ναζί. Από αυτούς 12 κατηγορούμενοι καταδικάστηκαν σε θάνατο, όμως δύο κατάφεραν να αποφύγουν την εκτέλεση.
Ο Χέρμαν Γκέρινγκ, ο ανώτατος ηγέτης των SA, στρατηγός των στρατευμάτων των SS, υπουργός Αεροπορίας του Ράιχ και διάδοχος του Χίτλερ, καταδικάστηκε σε θάνατο. Πριν από την εκτέλεσή του, όμως, αυτοκτόνησε καταπίνοντας υδροκυάνιο.

Ο Μάρτιν Μπόρμαν, επικεφαλής της Καγκελαρίας του Ναζιστικού Κόμματος και ο προσωπικός γραμματέας του Φίρερ, καταδικάστηκε ερήμην σε θάνατο αφού δεν βρέθηκε για να δικαστεί. Ο Μπόρμαν φέρεται να σκοτώθηκε κατά τη διάρκεια σοβιετικού βομβαρδισμού του Βερολίνου. Ωστόσο, το σώμα του δεν βρέθηκε ποτέ. Το 1972 ανακαλύφθηκαν λείψανα που φέρεται ότι ανήκουν στον Μάρτιν Μπόρμαν και το 1998 ένα τεστ DNA το απέδειξε.

Ο Ρόμπερτ Λέι, πρόεδρος του Γερμανικού Εργατικού Μετώπου, απαγχονίστηκε στο κελί του πριν από την έναρξη της δίκης στις 25 Οκτωβρίου 1945, λίγες μέρες μετά την παραλαβή του κλητηρίου θεσπίσματος.
Ο Γκούσταβ Κρουπ φον Μπόλεν, επικεφαλής του βιομηχανικού ομίλου «Krupp» που χρηματοδότησε και κατασκεύασε την πολεμική μηχανή των Ναζί, επικαλέστηκε ανίατη ασθένεια. Κατά τη διάρκεια μιας προκαταρκτικής ακροαματικής διαδικασίας στις 15 Νοεμβρίου 1945, πριν καν ξεκινήσει η δίκη, οι κατηγορίες εναντίον του πολυεκατομμυριούχου επιχειρηματία αποσύρθηκαν!
Τρεις άλλοι κατηγορούμενοι αθωώθηκαν – ο αντικαγκελάριος Φραντς φον Πάπεν, ο Χανς Φρίτσε, επικεφαλής του Τμήματος Ραδιοφώνου του Υπουργείου Δημόσιας Διαφώτισης και Προπαγάνδας του Ράιχ και ο Ζάλμαρ Σαχτ υπουργός Οικονομικών του Ράιχ.

Τους ενοχλούσε το... φως. /copyright Ap Photos
Τους ενοχλούσε το… φως. /copyright Ap Photos

3. Κατηγορούμενοι κάθονταν στα εδώλια φορώντας γυαλιά ηλίου: Φωτογραφίες και βίντεο αρχείου από το δικαστήριο δείχνουν πολλούς συμμετέχοντες να φορούν γυαλιά ηλίου. Ο λόγος ήταν ότι ο φωτισμός στην αίθουσα του δικαστηρίου ήταν έντονος. Έτσι περιέγραψε τον φωτισμό ο Μπόρις Πολεβόι, ειδικός ανταποκριτής της εφημερίδας Pravda στο δικαστήριο, στο βιβλίο του «The Final Reckoning: Nuremberg Diaries»: «Ένα, κάπως απρόσωπο και καταπιεστικό φως, στο οποίο τα πάντα γύρω αποκτούσαν μια πρασινωπή, θανατηφόρα απόχρωση». Οι κουρτίνες σε όλα τα παράθυρα ήταν τραβηγμένες. Σύμφωνα με τον Πολεβόι, ο διοικητής της φυλακής των ΗΠΑ, συνταγματάρχης Μπάρτον Άντρους, είπε κάποτε στους δημοσιογράφους: «Θα φροντίσω να μην δει ποτέ ξανά κανένας από αυτούς τον ήλιο»! Το φως εκείνο στην αίθουσα του δικαστηρίου, προκάλεσε πόνους στα μάτια σε πολλούς, έτσι οι παρευρισκόμενοι, συμπεριλαμβανομένων των κατηγορουμένων, φορούσαν μερικές φορές σκούρα γυαλιά.

Ο Ρόμαν Ρουντένκο δεν σκότωσε τον Γκέρινγκ...
Ο Ρόμαν Ρουντένκο δεν σκότωσε τον Γκέρινγκ…

4. Ο αμερικανικός Τύπος έγραψε ότι ο σοβιετικός εισαγγελέας πυροβόλησε τον Γκέρινγκ: Στις 10 Απριλίου 1946, η εφημερίδα του αμερικανικού στρατού Stars and Stripes δημοσίευσε ένα ρεπορτάζ που έγραφε ότι ο σοβιετικός εισαγγελέας Ρόμαν Ρουντένκο είχε εξοργιστεί τόσο πολύ από τη συμπεριφορά του Γκέρινγκ σε μια από τις συνεδριάσεις που τράβηξε το υπηρεσιακό του περίστροφο και πυροβόλησε τον πρώην Reichsmarschall. Ωστόσο, η εφημερίδα δημοσίευσε στη συνέχεια μια διάψευση: «Η αναφορά ότι ο σοβιετικός γενικός εισαγγελέας στη δίκη πυροβόλησε τον Γκέρινγκ σε μια κρίση οργής αποδείχθηκε ότι δεν ισχύει. Σύμφωνα με έναν ανταποκριτή από τη Νυρεμβέργη, ο Γκέρινγκ είναι ζωντανός και πρόθυμος να απαντήσει στις ερωτήσεις του εισαγγελέα»! Η παρανόηση ότι ο Γκέρινγκ είχε πυροβοληθεί προήλθε από λανθασμένη ερμηνεία μιας φράσης που χρησιμοποίησε ο σοβιετικός ανταποκριτής, ο οποίος είχε αναφέρει ότι ο στρατηγός Ρουντένκο είχε «πυροβολήσει ηθικά» τον Γκέρινγκ.

Η Τατιάνα Στουπνίκοβα.
Η Τατιάνα Στουπνίκοβα.

5. Μια σοβιετική διερμηνέας ήταν η «τελευταία γυναίκα που έπεσε στην αγκαλιά του Γκέρινγκ»: Μια μέρα κατά τη διάρκεια της ακροαματικής διαδικασίας, η 24χρονη διερμηνέας Τατιάνα Στουπνίκοβα πήγαινε βιαστικά στη θέση της στην αίθουσα του δικαστηρίου. Ενώ έτρεχε στον διάδρομο, κατά λάθος γλίστρησε και κόντεψε να πέσει.
«Όταν ανέκτησα την ψυχραιμία μου και κοίταξα τον διασώστη μου, ήρθα αντιμέτωπος με το χαμογελαστό πρόσωπο του Χέρμαν Γκέρινγκ ακριβώς μπροστά μου. Κατάφερε να μου ψιθυρίσει στο αυτί: “Vorsicht, mein Kind!” («Να προσέχεις, παιδί μου!»), αφηγείται η Στούπνικοβα στα απομνημονεύματά της. Όταν η Τατιάνα μπήκε στην αίθουσα του δικαστηρίου, ένας γάλλος ανταποκριτής ήρθε κοντά της και της είπε στα γερμανικά: «Ήσουν η τελευταία γυναίκα που κράτησε στην αγκαλιά του ο Γκέρινγκ»!

Ο Πάουλους καταθέτει στη  δίκη της Νυρεμβέργης.
Ο Πάουλους καταθέτει στη δίκη της Νυρεμβέργης.

6. Στρατάρχης της Βέρμαχτ κατέθεσε ως μάρτυς της Σοβιετικής Ένωσης: Το φθινόπωρο του 1946 οι δικαστικές διαδικασίες είχαν βαλτώσει. Άρχισαν να ακούγονται ισχυρισμοί από την υπεράσπιση και τους ίδιους τους κατηγορούμενους ότι η επίθεση της ναζιστικής Γερμανίας στην ΕΣΣΔ ήταν προληπτικό μέτρο. Η σοβιετική αντιπροσωπεία έπρεπε να παράσχει ισχυρά επιχειρήματα ότι η επίθεση από το Γ’ Ράιχ είχε σχεδιαστεί πολύ καιρό πριν.
Ο άνθρωπος που έδωσε την κατάθεση που χρειάζονταν οι Σοβιετικοί ήταν ο στρατάρχης Φρίντριχ Πάουλους, ο οποίος είχε παραδωθεί στο Στάλινγκραντ στις 31 Ιανουαρίου του 1943. Η σοβιετική ηγεσία έφερε με κάθε μυστικότητα τον Πάουλους στο Μέγαρο της Δικαιοσύνης για να καταθέσει. Κατά τη διάρκεια της κατάθεσής του, ο Γερμανός πρώην στρατάρχης δήλωσε: «Όλες οι προετοιμασίες για την επίθεση στην Σοβιετική Ένωση που έλαβε χώρα στις 22 Ιουνίου είχαν στην πραγματικότητα σχεδιαστεί από το φθινόπωρο του 1940»!

Το απόφθεγμα που έμεινε από τη Δίκη της Νυρεμβέργης ήταν η φράση του δικαστή Robert H. Jackson: «The Grave Responsibility of Justice» (Η βαριά ευθύνη της δικαιοσύνης) και δικαιοσύνη είχε αποδοθεί. Όσο για την τιμωρία; Ο Ευριπίδης το είχε ξεκαθαρίσει χρόνια πολλά πριν: «Σχέτλια μεν έπαθες, ανόσια δ’ ειργάσω.» (Έπαθες φρικτά, αλλά έκανες απαίσια)…

Πηγή: Έθνος

Συνέχεια ανάγνωσης

Video

1η Οκτωβρίου 1960: Ημέρα Ανεξαρτησίας της Κύπρου

Δημοσιεύτηκε

στις

από τον

Η 1η Οκτωβρίου 1960 έχει καθιερωθεί και γιορτάζεται στην Κύπρο ως η ημέρα ανακήρυξης της Ανεξαρτησίας της Κύπρου. Η Κύπρος ανακηρύσσεται ανεξάρτητο, κυρίαρχο κράτος τον Αύγουστο του 1960 με βάση τις συμφωνίες Ζυρίχης και Λονδίνου του 1959 και ύστερα από τον απελευθερωτικό αγώνα της ΕΟΚΑ (1955-1959) ενάντια στη βρετανική αποικιοκρατία. Στις 16  Αυγούστου 1960, η Μεγάλη Βρετανία εγκαταλείπει την κυριαρχία της στο νησί, και εγκαθιδρύεται επισήμως η Κυπριακή Δημοκρατία. Το Αρχείο της ΕΡΤ  με αφορμή την εθνική επέτειο της ανεξαρτησίας της Κύπρου προτείνει το ντοκιμαντέρ παραγωγής 1995:

ΚΥΠΡΟΣ Η ΦΕΝΑΚΗ ΤΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑΣ

(video)


Στην εθνική επέτειο της Κύπρου, που τιμάται κάθε χρόνο την 1η Οκτωβρίου, είναι αφιερωμένη η εκπομπή που ετοίμασαν ο Κώστας Χριστοφιλόπουλος και ο Δημήτρης Πανταζόπουλος. Στην προσπάθεια να αποδοθεί η σειρά των ιστορικών γεγονότων όπως αυτά οδήγησαν από τη βρετανική κυριαρχία στην ανεξαρτησία και από την περιπετειώδη συμβίωση των κυβερνήσεων της Αθήνας με τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο στο πραξικόπημα του Αττίλα, τις απόψεις τους καταθέτουν: ο στενός συνεργάτης του Μακαρίου Νίκος Κρανιδιώτης, οι πανεπιστημιακοί Νεοκλής Σαρρής και Χριστόδουλος Γιαλλουρίδης, ο πρέσβης ε.τ. Θέμος Στοφορόπουλος, ο πρόεδρος της ΕΔΕΚ Βάσος Λυσσαρίδης, ο Αντιπρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας Μιχαήλ Δεκλερής και ο Ευρωβουλευτής Γιάννος Κρανιδιώτης. Σχολιάζονται και αναλύονται το διπλωματικό παρασκήνιο και οι διεργασίες που οδήγησαν στις συμφωνίες Ζυρίχης- Λονδίνου και το σύνταγμα που προέβλεπαν, οι συνθήκες και η εκτέλεση του πραξικοπήματος κατά του Μακαρίου από την χούντα των συνταγματαρχών και ο σχεδιασμός και η εκτέλεση της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο σε δύο φάσεις με την ονομασία Αττίλας Ι και Αττίλας ΙΙ. Η εκπομπή πλαισιώνεται από πλούσιο οπτικοακουστικό αρχειακό υλικό το οποίο καλύπτει το σύνολο των γεγονότων στα οποία αναφέρεται η αφήγηση.

ΠΗΓΗ: ΕΡΤ

Συνέχεια ανάγνωσης

Video

Μανώλης Κοττάκης: Αυτά περιμένατε να ακούσετε από Έλληνα πρωθυπουργό;

Δημοσιεύτηκε

στις

από τον

Μανώλης Κοττάκης: Το τι σημαίνει γενναιότητα και σοφία μπορεί να το εξηγήσει ο ίδιος ο πρωθυπουργός. Το δίκαιο της θάλασσας είναι μέρος του διεθνούς δικαίου. Αυτό που έχει να παρατηρήσει κανείς, είναι, ότι είναι η πρώτη φορά που Έλληνας πρωθυπουργός ανέβηκε σε βήμα και είπε, ότι το παγκόσμιο συμφέρον προηγείται του εθνικού. Ίσως να θέλει να λάβει θέση γενικού γραμματέα του ΟΗΕ. Αν το παγκόσμιο συμφέρον υπερέχει του εθνικού, γιατί δεν κάθονται οι ηγέτες της Ευρώπης σε ένα τραπέζι, για να σταματήσει ο πόλεμος στην Ουκρανία, αφού το πιστεύει τόσο πολύ; Επειδή δεν είπε τίποτα για την Κύπρο με αποτέλεσμα να πάει σε συνάντηση με Ερντογάν και να χαμογελά και να κάνει αστειάκια για τη γραβάτα του Φιντάν. Για τα ελληνοτουρκικά δεν είπε τίποτα, προφανώς γιατί δεν ήθελε να αποκαλύψει τι συζητάει. Βγήκε σε δεύτερη ομιλία και μίλησε για την Κύπρο, κάνοντας στην ουσία κριτική στον εαυτό του.

Αυτό που πρέπει να κάνει κάθε Έλληνας ηγέτης, όταν αναφέρεται για την Ουκρανία, είναι να τη συνδέει άμεσα με το Κυπριακό και να διαμαρτύρεται, ότι δεν υπάρχει η ίδια ευαισθησία για τη μεγαλόνησο. Εμείς έχουμε Κύπρο. Αν δεν συνδέουμε τα δύο προβλήματα, τότε τί νόημα έχει; Για να είναι στρατηγικό σταυροδρόμι η Αλεξανδρούπολη; Η Αλεξανδρούπολη ενισχύει τα συμφέροντα του ΝΑΤΟ, όχι της Ελλάδας. Ο πρωθυπουργός έχει δηλώσει πως θεωρεί την Ελλάδα δεδομένο σύμμαχο του ΝΑΤΟ.

Το άρθρο στην ΕΣΤΙΑ

Οὔτε λέξη γιά τό Αἰγαῖο καί τήν μαύρη ἐπέτειο τοῦ Ἀττίλα στήν δεκαπεντάλεπτη παρέμβαση-ἔκθεση ἰδεῶν τοῦ «παγκοσμίου πολίτη» Κυριάκου Μητσοτάκη ἀπό τό βῆμα τῶν Ἡνωμένων Ἐθνῶν! – Ἀντιθέτως ὁ Τοῦρκος Πρόεδρος ἀνέπτυξε ὅλη τήν ἀτζέντα τῶν διεκδικήσεών του στήν ἀνατολική Μεσόγειο ζητῶντας ὁριοθέτηση μέ κριτήριο «τήν ἀσφάλεια τῆς ναυσιπλοΐας καί τοῦ ἐμπορίου»

Aκούγοντας κάποιος τόν κ. Μητσοτάκη, τήν περασμένη Κυριακή, νά ὁμιλεῖ στήν Γενική Συνέλευση τοῦ ΟΗΕ, ἐνόμιζε ὅτι ἀκούει κάποιον ἀξιωματοῦχο τοῦ διεθνοῦς ὀργανισμοῦ. Ὄχι τόν ἡγέτη μιᾶς χώρας ἡ ὁποία εὑρίσκεται στό ἐπίκεντρο μιᾶς τεταραγμένης περιοχῆς πού μαστίζεται ἀπό κρίσεις καί πολέμους, ἐνῶ ἀντιμετωπίζει καθημερινή ἀμφισβήτηση τῆς ἐθνικῆς της κυριαρχίας καί τῶν κυριαρχικῶν της δικαιωμάτων. Ἀντιθέτως, χθές, ὁ Ταγίπ Ἐρντογάν ἔθεσε πρό τοῦ διεθνοῦς ἀκροατηρίου ὅλα τά ζητήματα πού ἀπασχολοῦν τήν Τουρκία. Ἀπό τό Κυπριακό μέχρι τίς φιλοδοξίες του γιά ἐπέκταση σέ ὁλόκληρη τήν ἀνατολική Μεσόγειο.

Ὁ κ. Μητσοτάκης ἀναφέρθηκε σέ θέματα τά ὁποία οὐδεμία σχέση ἔχουν μέ τά ἐθνικά μας συμφέροντα. Ἄλλωστε εὐθέως τά ἔθεσε σέ δεύτερη μοῖρα, ἀναφέροντας ἐπί λέξει ὅτι «τό παγκόσμιο συμφέρον διαπερνᾶ τό μεμονωμένο συμφέρον τῶν κρατῶν». Ἴσως νά ἦταν αὐτή μιά καλή ὁμιλία, ἄν ὁ κ. Μητσοτάκης εἶχε ἱκανοποιήσει τήν φιλοδοξία νά καταλάβει κάποια θέση σέ ἕναν διεθνῆ ὀργανισμό, δέν ἦταν ὅμως αὐτό πού περίμενε κανείς νά ἀκούσει ἀπό τόν Πρωθυπουργό τῆς Ἑλλάδος. Θυμίζουμε λοιπόν ὅτι ἀναφέρθηκε στά ζητήματα τοῦ περιβάλλοντος λέγοντας μεταξύ ἄλλων:

«Τό ἔργο δέν εἶναι εὔκολο, ἐνῶ καί τό διακύβευμα εἶναι πολύ μεγάλο. Σήμερα», συνέχισε, «φτάσαμε στήν ἑπομένη μεγάλη κρίση. Τό Σύμφωνο, γιά τήν ὁποῖο γίνεται αὐτή ἡ Σύνοδος, ἀντιπροσωπεύει τήν παγκόσμια συναίνεση γιά τό ζήτημα», εἶπε ὁ Πρωθυπουργός καί ἐπισήμανε ὅτι χρειάζεται δράση σέ ἐθνικό καί συλλογικό ἐπίπεδο καθώς «τό παγκόσμιο συμφέρον διαπερνᾶ τό μεμονωμένο συμφέρον τῶν κρατῶν», ἐνῶ ὁμίλησε γιά «ἀποκατάσταση τῆς ἐμπιστοσύνης στήν παγκόσμια διακυβέρνηση»!

Οὔτε λέξη γιά τήν Ἑλλάδα. Οὔτε λέξη γιά τήν Κύπρο. Οὔτε λέξη γιά τό Αἰγαῖο. Ἀπεναντίας ὁ Ταγίπ Ἐρντογάν ἀνέπτυξε ὅλη του τήν ἀτζέντα. Ἔθεσε προκλητικά ὅλα τά ζητήματα πού ἀπασχολοῦν τήν Τουρκία ἀρχίζοντας ἀπό τήν ἀπαίτηση γιά ἀναγνώριση τοῦ ψευδοκράτους γιά νά φθάσει μέχρι τήν ὁριοθέτηση θαλασσίων ζωνῶν, ὅπου ἔθεσε ζητήματα ξένα πρός τίς προβλέψεις τοῦ Διεθνοῦς Δικαίου, ὅπως αὐτά τῆς ἀσφαλείας τῆς ναυσιπλοΐας καί τοῦ ἐμπορίου.

Ἄρχισε μέ τήν Κύπρο λέγοντας τά ἑξῆς ἀσύστολα ψέματα, ἐπί τῶν ὁποίων δέν ὑπῆρξε ἀντίκρουσις: «Ἔχουν περάσει 50 χρόνια ἀπό τήν “εἰρηνευτική ἐπιχείρηση” τῆς Κύπρου καί 61 χρόνια ἀπό τότε πού προέκυψε τό Κυπριακό ζήτημα. Ἀπό ἐκείνη τήν ἡμέρα μέχρι σήμερα, στό νησί ἐπικρατεῖ εἰρήνη καί γαλήνη. Πλέον τό μοντέλο τῆς ὁμοσπονδίας ἔχει χάσει τελείως τήν ἰσχύ του. Στό νησί ὑπάρχουν δύο ξεχωριστά κράτη καί δύο ξεχωριστοί λαοί. Πρέπει νά καταγραφεῖ ἐκ νέου ἡ κυριαρχική ἰσότητα καί τό ἰσότιμο διεθνές καθεστώς τῶν Τουρκοκυπρίων, πού ἀποτελοῦν τά κεκτημένα δικαιώματά τους, καί νά τερματιστεῖ ἡ ἀπομόνωση. Σήμερα, καλῶ καί πάλι τή διεθνῆ κοινότητα νά ἀναγνωρίσει τήν Τουρκική Δημοκρατία τῆς Βόρειας Κύπρου (ΤΒΔΚ) καί νά συνάψει διπλωματικές, πολιτικές καί οἰκονομικές σχέσεις».

Καί συνέχισε μέ τήν τουρκική πρόθεση ἐπεκτάσεως τῆς ἐπιρροῆς της στήν ἀνατολική Μεσόγειο: «Θέλουμε νά δοῦμε τό Αἰγαῖο Πέλαγος καί τήν ἀνατολική Μεσόγειο ὡς μιά περιοχή σταθερότητας καί εὐημερίας, ὅπου τά νόμιμα συμφέροντα ὅλων τῶν ἐνδιαφερομένων μερῶν (σ. «Ἑστίας»: παραπομπή στήν συμφωνία τῆς Μαδρίτης) γίνονται σεβαστά. Εἶναι πρός τό κοινό συμφέρον ὁλόκληρης τῆς περιοχῆς νά ἀναπτυχθεῖ συνεργασία, ἰδίως ὅσον ἀφορᾶ τήν ὁριοθέτηση τῶν θαλάσσιων δικαιοδοσιῶν σύμφωνα μέ τό Διεθνές Δίκαιο, τήν ἐλευθερία καί τήν ἀσφάλεια τῆς ναυσιπλοΐας καί τοῦ θαλάσσιου ἐμπορίου. Ἡ Τουρκία εἶναι ἕτοιμη γιά ἐποικοδομητική συνεργασία σέ ὅλα τά θέματα, ἰδίως στόν τομέα τῆς ἐνέργειας καί τοῦ περιβάλλοντος. Περιμένουμε τήν ἴδια προσέγγιση ἀπό τούς γείτονές μας. Ὡς ἡ χώρα μέ τή μεγαλύτερη ακτογραμμή στήν ἀνατολική Μεσόγειο, ὁ ρόλος-κλειδί τῆς Τουρκίας δέν μπορεῖ νά ἀμφισβητηθεῖ. Ἡ Τουρκία ἔχει δικαιώματα στήν ὑφαλοκρηπῖδα πού ἔχει ἀνακηρυχθεῖ στά βόρεια καί δυτικά τοῦ νησιοῦ τῆς Κύπρου καί οἱ Τουρκοκύπριοι ἔχουν δικαιώματα γύρω ἀπό ὁλόκληρο τό νησί».

Καί μετά τήν ὁμιλία αὐτή, προσῆλθε ὁ κ. Ἐρντογάν στήν προγραμματισμένη συνάντηση μέ τόν κ. Μητσοτάκη. Μόλις μισή ὥρα διήρκεσε ἡ συνάντησις αὐτή καί οἱ πληροφορίες πού ὑπῆρξαν ἀμέσως μετά ἀνέφεραν ὅτι συνεφωνήθη νά ἐντατικοποιηθεῖ συνεργασία γιά τήν ἀντιμετώπιση τοῦ μεταναστευτικοῦ καί νά ὑπάρξει σύγκλησις τοῦ ἀνωτάτου συμβουλίου συνεργασίας τῶν δύο χωρῶν τόν Ἰανουάριο. Ἐν τῷ μεταξύ θά ἔλθει στήν Ἀθήνα ὁ Τοῦρκος ὑπουργός Χακάν Φιντάν γιά νά συναντηθεῖ μέ τόν Ἕλληνα ὁμόλογό του Γιῶργο Γεραπετρίτη. Ἐπαναβεβαιώθηκε ἡ ἐντολή πού ἔχει δοθεῖ στούς δύο ὑπουργούς γιά διερεύνηση κοινοῦ ἐδάφους ὡς πρός τό ἐάν μπορεῖ νά ξεκινήσει συζήτησις γιά τήν ὁριοθέτηση ΑΟΖ καί ὑφαλοκρηπῖδος καθώς καί γενικώτερα τῶν θαλασσίων δικαιοδοσιῶν ἐπί τῇ βάσει τοῦ Διεθνοῦς Δικαίου. Αὐτό τοὐλάχιστον ἀνέφεραν πηγές προσκείμενες στήν ἑλληνική πλευρά.

Συνέχεια ανάγνωσης

Ινφογνώμων

Infognomon Logo

Περιηγηθείτε στα κορυφαία βιβλία του βιβλιοπωλείου μας

Προβολή όλων

Δημοφιλή