Εξωτερική Πολιτική
Σχέδιο «δούρειος ίππος» της Τουρκίας στο Αιγαίο
Πού το πάει η Τουρκία με τα νησιά;
Ο γρίφος της αποστρατιωτικοποίησης και η προσπάθεια της Αγκυρας να μεθοδεύσει την αμφισβήτηση της κυριαρχίας των ελληνικών νησιών του Αν. Αιγαίου και των Δωδεκανήσων ανοίγοντας νέο μέτωπο με την Αθήνα
Φαίνεται όμως να επανέρχεται ένα θεωρητικό μοντέλο άμεσης σύνδεσης της αποστρατιωτικοποίησης των νησιών με την αμφισβήτηση της κυριαρχίας τους, ακόμα κι αν πρόκειται για μεγάλα και κατοικημένα νησιά. Πρόκειται για εξέλιξη που θα έπρεπε να ανησυχήσει την Αθήνα, η οποία όμως προς το παρόν απαντά μάλλον αμήχανα στη… «ρουτίνα» των υπερπτήσεων με τις οποίες η Αγκυρα επιδιώκει να υποστηρίξει τα επιχειρήματά της. Η αποφυγή της στρατιωτικοποίησης της κατάστασης συνιστά συνειδητή επιλογή της ελληνικής πλευράς. Ωστόσο δίαυλοι επικοινωνίας δεν υφίστανται και αυτό εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους.
Πρωταγωνιστικό ρόλο στην τουρκική στρατηγική διαδραματίζει, όπως και στο ζήτημα των θαλασσίων ζωνών, ο αντιναύαρχος Τσιχάτ Γιαϊτσί. Ο επιτελάρχης του τουρκικού Πολεμικού Ναυτικού έχει αναλάβει όπως φαίνεται να… εξειδικεύσει έτι περαιτέρω το αφήγημα της «Γαλάζιας Πατρίδας» που πρώτος διατύπωσε ο ναύαρχος ε.α. Τζεμ Γκουρντενίζ. Η εν λόγω θεωρία έχει σαφώς επικρατήσει στο διπλωματικό και στρατιωτικό κατεστημένο της Τουρκίας τα τελευταία χρόνια, αλλά επίσης στο Προεδρικό Μέγαρο.
Στο δε υπουργείο Εξωτερικών, το οποίο από πολλούς θεωρείται αποδυναμωμένο, ο βασικός εκφραστής της «σκληρής γραμμής» είναι ο Τσαγκαπτάι Ερτζιγες. Ο γενικός διευθυντής με αρμοδιότητα τις Διμερείς Πολιτικές, Αεροναυτιλιακές και Συνοριακές Υποθέσεις προέβη μάλιστα σχετικά πρόσφατα σε άλλη μία από τις γνωστές παρουσιάσεις του με τις οποίες προσφέρει νομικό μανδύα στις τουρκικές θέσεις. Η παρουσίαση πραγματοποιήθηκε στις 13 Φεβρουαρίου στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου Οικονομικών και Τεχνολογίας ΤΟΒΒ. Είχε δε τίτλο «Εκκρεμή ζητήματα στην Ανατολική Μεσόγειο και στο Αιγαίο Πέλαγος: Οι θέσεις και οι πολιτικές της Τουρκίας». Δεν είναι όμως ο κ. Ερτζιγες που φαίνεται να κινεί τα νήματα.
Τι λέει ο Γιαϊτσί
Αυτό φαίνεται να το πράττει ο αντιναύαρχος Γιαϊτσί, ο οποίος μοιάζει μάλιστα να ακολουθεί μια πρακτική όμοια με εκείνη που ακολούθησε και στην υπόθεση των θαλασσίων οριοθετήσεων. Τότε είχε αρχικά εκδώσει ένα εγχειρίδιο με τίτλο «Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη με Ερωτήσεις και Απαντήσεις», στο οποίο είχε πρωτοδιατυπώσει τις θέσεις του για τους τρόπους με τους οποίους η Αγκυρα θα μπορούσε να αποκτήσει ξεκάθαρο αποτύπωμα στη θαλάσσια περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.
Σε αυτό έθεσε τις βάσεις για το Μνημόνιο Συναντίληψης με τη Λιβύη, φθάνοντας μάλιστα στο σημείο «να ανακαλύψει» αντικείμενες ακτές μεταξύ Τουρκίας και Ισραήλ – αγνοώντας πλήρως την Κύπρο. Σήμερα, έχει προχωρήσει στην έκδοση ενός νέου βιβλίου με τίτλο «Ελληνικές Απαιτήσεις – Προβλήματα του Αιγαίου: Ερωτήσεις και Απαντήσεις». Το εν λόγω βιβλίο αριθμεί περισσότερες από 200 σελίδες και κυκλοφόρησε αρχικά σε 25.000 αντίτυπα. Εκδότης είναι το Ανώτατο Ιδρυμα Πολιτισμού, Γλώσσας και Ιστορίας «Ατατούρκ».
Ορισμένα αποσπάσματά του έχουν επιμελώς διαρρεύσει στον τουρκικό Τύπο (στη σκληροπυρηνική εφημερίδα «Aksam») και προσφέρουν μια γεύση του περιεχομένου. Ο συγγραφέας απαριθμεί κατ’ αρχάς 23 νησιά που, σύμφωνα με τον ίδιο, φέρουν «μη στρατιωτικό καθεστώς». Πρόκειται για τη Θάσο, τον Αγιο Ευστράτιο, τα Ψαρά/Αντίψαρα, τη Σαμοθράκη, τη Λήμνο, τη Λέσβο, τη Χίο, την Ικαρία, τη Σάμο, την Αστυπάλαια, τη Ρόδο, τη Χάλκη, την Κάρπαθο, την Κάσο, την Ιλέκη, τη Νίσυρο, την Κάλυμνο, τη Λέρο, την Πάτμο, τους Λειψούς, τη Σύμη, την Κω και το Καστελλόριζο (Μεγίστη). Από αυτά τα 23 νησιά, τα 16 έχουν εξοπλιστεί, σταδιακά όπως αναφέρει ο συγγραφέας, από την Ελλάδα ήδη από τη δεκαετία του 1950.
Μάλιστα, ο αντιναύαρχος Γιαϊτσί θεωρεί ότι το «μη στρατιωτικό καθεστώς» αυτών των νησιών δεν συνάγεται μόνο από τις Συνθήκες της Λωζάννης (1923) και των Παρισίων (1947), αλλά επίσης από την παραβίασή του μέσω της εκμετάλλευσης του πλαισίου του ΝΑΤΟ (π.χ. με τη χρήση αεροδιαδρόμων για υπερπτήσεις και αποστολές/ασκήσεις). Εκτιμάται ότι σε αυτό το πλαίσιο η Αγκυρα είχε ζητήσει την εξαίρεση του Αγίου Ευστρατίου από τη νατοϊκή άσκηση «Τολμηρός Τοξότης» το 2007. Τι σημαίνουν όλα αυτά για τον Γιαϊτσί; Σημαίνουν ότι εφόσον έχουν παραβιαστεί οι όροι της αποστρατιωτικοποίησης έχει επίσης ακυρωθεί η προϋπόθεση βάσει της οποίας τα νησιά αυτά δόθηκαν στην Ελλάδα. Η ιδέα δεν είναι πάντως νέα. Είχε πρωτοδιατυπωθεί στις αρχές της δεκαετίας του 1990 και τώρα επανέρχεται.
Τι αναφέρουν οι Συνθήκες Λωζάννης και Παρισίων
Σύμφωνα με τη Συνθήκη της Λωζάννης προβλέπεται (στο Αρθρο 4) η ολική αποστρατιωτικοποίηση Λήμνου και Σαμοθράκης (Ελλάδα), της Ιμβρου, της Τενέδου και των Λαγουσών νήσων (Τουρκία), καθώς επίσης η μερική αποστρατιωτικοποίηση Λέσβου, Ικαρίας, Σάμου και Χίου (Αρθρο 13). Σε ό,τι αφορά τα Δωδεκάνησα, το Αρθρο 14 της Συνθήκης των Παρισίων ορίζει ότι τα νησιά αυτά θα παραμείνουν αποστρατιωτικοποιημένα. Στο σημείο αυτό, τα επιχειρήματα της Τουρκίας είναι αδύναμα, καθώς δεν αποτελεί συμβαλλόμενο μέρος της Συνθήκης.
Σε σχέση όμως με τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, η Τουρκία επιδιώκει να αξιοποιήσει την Απόφαση των Μεγάλων Δυνάμεων της 13ης Φεβρουαρίου 1914. Με αυτήν, η Ελλάδα διατηρεί υπό την κυριαρχία της όλα τα νησιά του Αιγαίου, πλην Ιμβρου και Τενέδου. Καλείται δε να προσφέρει εγγυήσεις στην Τουρκία ότι τα νησιά δεν θα οχυρωθούν ή χρησιμοποιηθούν για στρατιωτικούς σκοπούς. Η Αγκυρα θεωρεί ότι με την απόφαση αυτή (που επικυρώνεται στο Αρθρο 12 της Συνθήκης της Λωζάννης) όλα τα νησιά πρέπει να είναι αποστρατιωτικοποιημένα.
Υποστηρίζει ότι η ισχύς της υπερβαίνει τη Συνθήκη της Λωζάννης, παρά το γεγονός ότι το Αρθρο 12 αναφέρεται ρητά στο ζήτημα της ελληνικής κυριαρχίας επί των νησιών, ενώ είναι το Αρθρο 13 που ορίζει ποια νησιά θα είναι αποστρατιωτικοποιημένα. Η Αγκυρα ερμηνεύει επίσης περιοριστικά τη Σύμβαση του Μοντρέ (1936), εξαιρώντας Λήμνο και Σαμοθράκη από τον επανεξοπλισμό της ζώνης των Στενών στην οποία αυτά ανήκουν.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΒΗΜΑ ΤΗΣ 12ης ΜΑΪΟΥ 2020
Εξωτερική Πολιτική
Στο επίκεντρο η ελληνοαμερικανική συνεργασία σε συνάντηση του Μητσοτάκη με Αμερικανούς γερουσιαστές στα Χανιά
Στη συνάντηση πήραν μέρος συγκεκριμένα οι Jerry Moran, Susan Collins, John Boozman, John Cornyn, John Hoeven, που συμμετέχουν, μεταξύ άλλων, στις Επιτροπές Κατανομής Πόρων, Πληροφοριών και Ενέργειας της Γερουσίας των Ηνωμένων Πολιτειών.
Πρωινό εργασίας στην οικία του στα Χανιά με ομάδα Αμερικανών Γερουσιαστών του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος είχε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, παρουσία του υπουργού Εθνικής Άμυνας, Νίκου Δένδια και του πρέσβη των ΗΠΑ, Τζορτζ Τσούνης.
Στη συνάντηση πήραν μέρος συγκεκριμένα οι Jerry Moran, Susan Collins, John Boozman, John Cornyn, John Hoeven, που συμμετέχουν, μεταξύ άλλων, στις Επιτροπές Κατανομής Πόρων, Πληροφοριών και Ενέργειας της Γερουσίας των Ηνωμένων Πολιτειών.
Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, κατά τη διάρκεια της συνάντησης «συζητήθηκε το εξαιρετικό επίπεδο των ελληνοαμερικανικών σχέσεων και της ελληνοαμερικανικής αμυντικής συνεργασίας, καθώς και ο ρόλος της Ελλάδας ως πυλώνα σταθερότητας και ασφάλειας στην ευρύτερη περιοχή». Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στις πρωτοβουλίες που αναλαμβάνει η Ελλάδα και στον ρόλο της στην ανάπτυξη του Κάθετου Διαδρόμου ενέργειας και στην ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης.
Video
Διχασμός για το αν το Ισραήλ θα χτυπήσει τα πυρηνικά του Ιράν
Ο Σάββας Καλεντερίδης στην εκπομπή της Παρασκευής 4 Οκτωβρίου 2024
Ο Σάββας Καλεντερίδης στην εκπομπή της Παρασκευής 4 Οκτωβρίου 2024
Θέματα Εκπομπής 4ης Οκτωβρίου 2024
1. Το δίδυμο Μητσοτάκη-Γεραπετρίτη επιμένει στο λάθος με την Τουρκία
2. Διχασμένες οι απόψεις για το αν το Ισραήλ θα χτυπήσει τα πυρηνικά του Ιράν 18:25
3. ΗΠΑ: Απανωτά σκάνδαλα του συζύγου της Χάρις ρίχνουν σκιά στον προεκλογικό της αγώνα 45:10
4. Ρωσία-Ουκρανία: Ο Ζελένσκι τα βάζει με τη Δύση 49:00
Ενεργειακά
Τα Νέα: Εξελίξεις στο Αιγαίο! Μία ευκαιρία, μία παγίδα και οι χάρτες
Δημοσίευμα στα Νέα επικαλείται πληροφορία, ότι η Τουρκία είναι έτοιμη να ανοίξει η συζήτηση για οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών με βάση το Δίκαιο της Θάλασσας
Δημοσίευμα στα Νέα επικαλείται πληροφορία, ότι η Τουρκία είναι έτοιμη να ανοίξει η συζήτηση για οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών με βάση το Δίκαιο της Θάλασσας
Στην πρόσφατη συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στο πλαίσιο της συνόδου κορυφής του ΟΗΕ, στη Νέα Υόρκη έγινε γνωστό, ότι οι ηγέτες Ελλάδας και Τουρκίας εδωσαν εντολή «διερεύνησης» για εκκίνηση των συζητήσεων περί υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ στους Υπουργούς Εξωτερικών της κάθε χώρας, Γιώργο Γεραπετρίτη και Χακάν Φιντάν αντίστοιχα.
Την αποκάλυψη είχε κάνει ο ίδιος ο υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης, σε δηλώσεις του από τη Νέα Υόρκη, επισημαίνοντας, ότι «είναι αναγκαίο σήμερα, περισσότερο από ποτέ, όταν βρισκόμαστε σε μια περιοχή, η οποία βάλλεται από διαρκείς γεωπολιτικούς κινδύνους και εν μέσω δύο πολέμων, να υπάρχουν σχέσεις κατανόησης και καλής γειτονίας».
Όπως ανέφερε ο επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας, ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας θα επισκεφθεί το επόμενο διάστημα την Ελλάδα, έτσι ώστε να προετοιαστεί το Ανώτατο Συμβούλιο και να συντονιστούν όλες τις αναγκαίες ενέργειες.
Το δημοσίευμα των Νέων
“Εναν νέο δρόμο στον ελληνοτουρκικό διάλογο σηματοδοτεί η πληροφορία ότι η Αγκυρα αποδέχεται να ανοίξει η συζήτηση για οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών με βάση το Δίκαιο της Θάλασσας
• Μετά την Παλαιστίνη και η χώρα μας κινδυνεύει από την ανυπαρξία επαρκούς χαρτογράφησης
• Ποια είναι η παγίδα
Η νέα φάση στα ελληνοτουρκικά ζητήματα θέτει και νέα ερωτήματα ως προς της διεξαγωγή των διαπραγματεύσεων! Στο εγγύς ιστορικό παρελθόν στην ευρύτερη περιοχή μας, έχουν διεξαχθεί ανάλογες διαπραγματεύσεις, στις οποίες μπορούμε να ανατρέξουμε ως προς το δέον ή το μη δέον γενέσθαι στα καθ΄ημάς κρίσιμα διακυβεύματα”, αναφέρει μεταξύ άλλων το δημοσίευμα των Νέων.
-
Ιράν21 ώρες πριν
Kίνηση υψηλού ρίσκου του Ισραήλ! Δεν αποκλείει χτύπημα στα πυρηνικά του Ιράν ο Νετανιάχου – Πότε θα χτυπήσει;
-
Εξωτερική Πολιτική20 ώρες πριν
Στο επίκεντρο η ελληνοαμερικανική συνεργασία σε συνάντηση του Μητσοτάκη με Αμερικανούς γερουσιαστές στα Χανιά
-
Γενικά θέματα19 ώρες πριν
Μία νέα αρχή για το «Γεωπολιτικό»
-
Αναλύσεις - Γνώμες18 ώρες πριν
Quo vadis κύριε Γεραπετρίτη;
-
Πολιτισμός21 ώρες πριν
Βαθιά σιωπή! Θλίψη και πένθος – Έφυγε ο σπουδαίος Μίμης Πλέσσας λίγο πριν κλείσει τα 100
-
Αστυνομία16 ώρες πριν
Αποκάλυψη! Ειδικό λογικό ισραηλινής κατασκευής για μαζική αναγνώριση προσώπων αποκτά η ΕΛ.ΑΣ
-
Ελαιοπαραγωγή17 ώρες πριν
Προσδοκίες για μειωμένη τιμή στο ελαιόλαδο λόγω της βελτίωσης της παραγωγής⁸
-
Γενικά θέματα16 ώρες πριν
Τούρκος διπλωμάτης: «Η σιωπηλή συμφωνία Ερντογάν – Μητσοτάκη»