Ηαναθεωρητική πολιτική της Τουρκίας δεν ανήκει στη σφαίρα της θεωρίας, αλλά είναι πρακτική που υλοποιείται, βήμα – βήμα, σε όλους τους τομείς. Η κατοχή της Κύπρου είναι η τουρκική αναθεωρητική στρατηγική, την οποία βλέπουμε και ζούμε καθημερινά. Σε αυτήν προστίθεται και η διχοτόμηση του Αιγαίου.

Πώς η Τουρκία κυριαρχεί αεροναυτικά στον χώρο από την Ρόδο ώς την Κύπρο

Πώς τα ΜΟΕ δίνουν καθαρό ποινικό μητρώο στην Άγκυρα και άλλοθι σε μια νέα αποτυχία στο Κυπριακό

Ερντογανισμός, συνέχεια του Κεμαλισμού

Η αναθεωρητική στρατηγική της Άγκυρας, που καθρεφτίζεται επί του νεο-Οθωμανισμού, εκδηλώνεται, εκτός των άλλων, μέσω της επέκτασης των έκνομων ορίων της τουρκικής έρευνας και διάσωσης. Τα όρια αυτά ξεκινούν από τα Δαρδανέλλια και φτάνουν ώς την Κύπρο. Είναι, δε, συναφή, όχι μόνο με την αντίληψη της Γαλάζιας, αλλά και της «Επουράνιας Πατρίδας». Έχει, μάλιστα, τις ρίζες της στα στρατηγικά αξιώματα του Κεμάλ Ατατούρκ. Ότι, δηλαδή, η χώρα του θα πρέπει, εκτός του εδάφους, να κυριαρχήσει στη θάλασσα και στον αέρα. Άρα, ο Ερντογανισμός είναι συνέχεια του Κεμαλισμού, από τον οποίον ουδόλως μπορεί να αποδράσει.

Φάσεις επέκτασης και σκοποί

Τι συμβαίνει με την Τουρκία και τον τομέα έρευνας και διάσωσης; Επί τούτου θα ήταν δυνατό να επισημανθούν τα εξής:

Πρώτο, η έρευνα και διάσωση εκτείνεται εντός των κυριαρχικών δικαιωμάτων στη θάλασσα και στον αέρα. Ή/και εντός των ειδικών κυριαρχικών του δικαιωμάτων, όπως είναι για παράδειγμα η ΑΟΖ ή το FIR.

Δεύτερο, η Τουρκία, σταδιακά, δηλαδή σε τέσσερεις φάσεις, η πρώτη το 1981, η δεύτερη το 1988, η τρίτη το 2001 και η τέταρτη το 2020, επέκτεινε, κατά παράνομο τρόπο, τα όρια των αρμοδιοτήτων της στον τομέα έρευνας και διάσωσης από το Αιγαίο ώς τα δυτικά της Κύπρου, αγγίζοντας τα σύνορα της Γαλάζιας και «Επουράνιας Πατρίδας». Καλύπτει ποσοστό της τάξης του 26% του θαλάσσιου και εναέριου χώρου του Αιγαίου και 43% της Κύπρου. Ξεπερνά ακόμη και αυτόν τον 25ο μεσημβρινό. Διχοτομεί το Αιγαίο, για να φτάσει σε κάποια στιγμή ακόμη και ώς την ηπειρωτική Ελλάδα. Κάτι τέτοιο θα γίνει πράξη εάν η Αθήνα δεχτεί την αποστρατιωτικοποίηση των νησιών του Αιγαίου. Διότι, υπό αυτές τις συνθήκες, θα χαθεί η πρώτη γραμμή άμυνας της Ελλάδας. Αυτό είναι το ένα σκέλος της τουρκικής στρατηγικής. Το άλλο είναι μεταξύ Ρόδου και Κύπρου. Εάν πέσει η Κύπρος, η ανατολική Μεσόγειος κυριαρχείται από την Τουρκία και η άμυνας της Ελλάδας μεταφέρεται στη γραμμή Κρήτη, Κάρπαθος, Ρόδος. Είναι, δε, πρόδηλον ότι από τη Ρόδο ώς την Κύπρο, η Τουρκία επιδιώκει να εμπεδώσει την κυριαρχία της στον τομέα της έρευνας και διάσωσης, εκμεταλλευόμενη, εκτός των άλλων, ειδικώς για τη δική μας περίπτωση, το έλλειμμα που έχουμε σε πτητικά μέσα και την σχεδόν παντελή απουσία ναυτικών δυνάμεων. Το γεγονός αυτό είναι εμφανές από την τέταρτη φάση της τουρκικής επέκτασης του τομέα έρευνας και διάσωσης από το ύψος της νήσου Νίσυρος πάνω από τη Ρόδο ώς τα δυτικά της, στ’ ανοικτά της Πάφου, καλύπτοντας το FIR της Κύπρου. Επί τη βάσει αυτού του σχεδιασμού, η Τουρκία έχει δυο σταθμούς εκπομπών, η μια στη Σμύρνη και η άλλη στην Αττάλεια, που παρανόμως καλύπτει τμήμα της Κύπρου.

Τρίτο, η επέκταση των διοικητικών ορίων των περιοχών έρευνας και διάσωσης της Τουρκίας είναι συναφής με τον έλεγχο των θαλάσσιων και εναέριων οδών από και προς το Αιγαίο, δηλαδή από τα Δαρδανέλλια ώς την Κύπρο μέσω των ανατολικών πυλών του Αιγαίου, που βρίσκονται στη γραμμή Κρήτη, Κάρπαθος, Ρόδος. Εξ ου και η τέταρτη φάση του 2020.

Πυλώνες νεο-Οθωμανισμού και τα τείχη της Κίνας

Πίσω, λοιπόν, από την επέκταση των τουρκικών ορίων για την έρευνα και διάσωση είναι πρόδηλη η αμφισβήτηση των κυριαρχικών και ειδικών κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κύπρου και της Ελλάδας στη θάλασσα και στον αέρα. Απώτερος στόχος είναι η νέα αλλαγή των γεωπολιτικών ισοζυγίων δυνάμεων. Το γεγονός αυτό θα παράσχει στην Τουρκία τη δυνατότητα για την υλοποίηση της ιμπεριαλιστικής της πολιτικής. Ενός πολιτικού οράματος, που θέλει την Τουρκία να εκτείνεται εκτός των κρατικών της τειχών, όπως τονίζει ο Ερντογάν, που φτάνει ώς την Κίνα, μέσω των τουρκογενών κρατών της Κεντρικής Ασίας και των Ουιγούρων από τη μια και ώς την Αφρική και την Ευρώπη από την άλλη. Και αυτό συνιστά συνδυασμό του Παντουρκισμού, του Οθωμανισμού και του Παντουρισμού, δηλαδή ενός οράματος που ξεπερνά τα σύνορα ενός υγιούς εθνικισμού, παρά μόνο εκδηλώνεται μέσω ενός θρησκευτικού και εθνολογικού σοβινισμού, αναλόγως της περιπτώσεως. Η υλοποίησή του προσλαμβάνει στην πράξη τις εξής, μεταξύ άλλων, πολιτικές κατευθύνεις: Α) Της εγκαθίδρυσης Στρατιωτικών Βάσεων, όπως στη Σομαλία, στη Λιβύη, στην Αλβανία και αλλού. Β) Της λειτουργίας του Οργανισμού Τουρκικών Κρατών. Γ) Της ενίσχυσης πολιτιστικών και θρησκευτικών δεσμών υπό την τουρκική καθοδήγηση. Ε) Της πώλησης πολεμικού υλικού, κυρίως στις χώρες της Αφρικής. Στ) Της ενταξιακής διαδικασίας της Τουρκίας στην ΕΕ εάν αυτή καταλήξει σε πλήρη ένταξη, πράγμα δύσκολο, είτε σε ειδική σχέση. Ζ) Της πολιτικής του εκκρεμούς, που σημαίνει ότι η Άγκυρα ταλαντεύεται αναλόγως των στρατηγικών της συμφερόντων, άλλοτε προς τη Ρωσία και άλλοτε προς τις ΗΠΑ. Ή άλλοτε προς τη Χριστιανική Ευρώπη και άλλοτε προς τον μουσουλμανικό και αραβικό κόσμο.

Τα ΜΟΕ σε Αιγαίο και Κύπρο…

Υπό αυτές τις συνθήκες τι διάλογος μπορεί να γίνει είτε στο Αιγαίο είτε στην Κύπρο, όταν πουθενά η Τουρκία δεν υποχωρεί. Μάλλον ροκανίζει τον χρόνο για να επιβάλει τετελεσμένα, εισπράττοντας, ταυτοχρόνως, καθαρό ποινικό μητρώο έναντι των ΗΠΑ και της ΕΕ. Ενισχυτικό προς την αθώωση της Άγκυρας μητρώο θα αποτελεί ένα νέο πακέτο ΜΟΕ στο Αιγαίο ενόψει και της συνάντησης στις 13 Μαΐου μεταξύ Μητσοτάκη και Ερντογάν στην Τουρκία. Το δε μοντέλο των ΜΟΕ θα ήταν ένα καλό άλλοθι στην αποτυχημένη προσπάθεια της κ. Ολγκίν, ως απεσταλμένης του ΓΓ του ΟΗΕ, για την εξεύρεση κοινού εδάφους στο Κυπριακό. Γιατί θα είναι αποτυχία. Διότι, εφόσον οι Τούρκοι δεν υποχωρούν από τη λύση των δυο κρατών, είτε η διαδικασία θα καταλήξει σε αδιέξοδο και για να σωθεί θα καλυφθεί κάτω από νέο πακέτο ΜΟΕ μέχρι νεωτέρας, είτε θα γίνει αποδεκτή από τη δική μας πλευρά η θέση του ΓΓ του ΟΗΕ περί του τετραγωνισμού του κύκλου, που σημαίνει ότι τα δυο κράτη θα είναι βάση της τελικής διευθέτησης. Ό,τι και αν συμβεί, τα τετελεσμένα, που επιδιώκει διαχρονικά η Τουρκία μέσω των ορίων του τομέα έρευνας και διάσωσης, αποκαλύπτουν αυτό το οποίο οι ηγέτες μας δεν θέλουν να βλέπουν. Τον τουρκικό επεκτατισμό, που οικοδομείται σταθερά και μπροστά στα μάτια μας…

Ο χάρτης αποτυπώνει τις τέσσερεις φάσεις, με τις οποίες η Τουρκία καθορίζει κατά τρόπο παράνομο την επεκτατική της πολιτική μέσω του τομέα έρευνας και διάσωσης. Είναι πρόδηλον ότι οι Τούρκοι ξεπερνούν ακόμη και τον 25ο μεσημβρινό, διχοτομούν το Αιγαίο και ελέγχουν την περιοχή από τη Ρόδο μέχρι τα δυτικά της Κύπρου. Υπάρχει άμεση συνάφεια μεταξύ του τομέα έρευνας και διάσωσης και αυτό που ονομάζουν Επουράνια και Γαλάζια Πατρίδα.

*Δρ των Διεθνών Σχέσεων