Σύνοδος με φόντο πολιτικές αλλαγές στις χώρες-μέλη
Τα πρόσωπα-πρωταγωνιστές: Οι παρόντες αλλά αποδυναμωμένοι Μπάιντεν, Μακρόν, ο «νεοφώτιστος» Στάρμερ, ο νέος γενικός γραμματέας Ρούτε, ο Ζελένσκι, αλλά και οι «σκιές» των Τραμπ, Λεπέν
Την ερχόμενη Τρίτη οι 32 ηγέτες της μακράν πιο επιτυχημένης αμυντικής συμμαχίας στην ιστορία της ανθρωπότητας, του ΝΑΤΟ, θα συγκεντρωθούν στην Ουάσινγκτον για να γιορτάσουν τα 75 χρόνια από την ίδρυσή της, προσδιορίζοντας συγχρόνως τις απαντήσεις στις νέες γεωπολιτικές και αμυντικές προκλήσεις της επόμενης δεκαετίας. Και καθώς η Ιστορία ενίοτε κάνει κύκλους, είναι το παρελθόν του ΝΑΤΟεκείνο που σήμερα του ξαναχτυπά την πόρτα.
Ηταν το πολύ μακρινό 1949, στις 4 Απριλίου, όταν οι ηγέτες 12 χωρών του δυτικού κόσμου συνυπέγραψαν στην Ουάσινγκτον την ίδρυση μιας αμυντικής συμμαχίας με στόχο την προάσπιση της ασφάλειας και των γεωπολιτικών τους συμφερόντων και προπαντός την αποτροπή μιας πιθανής ένοπλης επίθεσης εναντίον κάποιας χώρας-μέλους από άλλες. Οπου «άλλες» η μέχρι πρότινος σύμμαχος στον πόλεμο κατά της ναζιστικής Γερμανίας Σοβιετική Ενωση, που ηγεμόνευε στον ανατολικό κόσμο. Με μια κουβέντα, είχαν στόχο την αντιμετώπιση του εξ ανατολών κινδύνου.
Στα 25χρονα, το 1974, με τα μέλη του ΝΑΤΟ πλέον να είναι 16, ο κίνδυνος παρέμενε ακόμη ισχυρότερος, καθώς ο ανατολικός συνασπισμός είχε εκτοξεύσει την πολεμική του ισχύ με την ομπρέλα του Συμφώνου της Βαρσοβίας, ο Ψυχρός Πόλεμος συνεχιζόταν και κάθε νέα εστία κρίσης ανά τον πλανήτη, ιδίως κοντά σε περιοχές υψηλού γεωπολιτικού και ενεργειακού ενδιαφέροντος, συνοδευόταν ενίοτε από τον διόλου αδικαιολόγητο φόβο μιας ολέθριας πυρηνικής σύγκρουσης μεταξύ των δύο υπερδυνάμεων.
Η 50η επέτειος από την ίδρυση της Συμμαχίας, που γιορτάστηκαν όπως και τώρα στην Ουάσινγκτον, βρήκαν την ανθρωπότητα σε εντελώς νέες συνθήκες. Το Σύμφωνο της Βαρσοβίας είχε διαλυθεί και το ΝΑΤΟ, μοναδικός πια πόλος-εγγυητής της διεθνούς ασφάλειας έψαχνε αντίπαλο σε περιφερειακές εστίες κρίσεων, ασύμμετρες απειλές και «συμμαχίες του κακού», αδύναμες ωστόσο να αμφισβητήσουν την παγκόσμια ηγεμονία του. Τα στερεότυπα μισού αιώνα ήταν πλέον παρελθόν, η πρόκληση της διεύρυνσης προς ανατολάς έφερνε τρεις ακόμη χώρες (Τσεχία, Πολωνία και Ουγγαρία) στους κόλπους του και άλλες 25 με εταιρική σχέση, ενώ οι σχέσεις με τη Ρωσία είχαν φτάσει στο επίπεδο της λειτουργίας Μόνιμου Κοινού Συμβουλίου των δυο πλευρών (!), το οποίο δεν συνεκλήθη τότε στο περιθώριο του χρυσού Ιωβηλαίου της συμμαχίας εξαιτίας της καταδίκης από τη Μόσχα των νατοϊκών βομβαρδισμών στη Σερβία.
Και να που σήμερα, στα 75χρονα του ΝΑΤΟ, με τη συμμαχία των 32 μελών και άλλων 22 χωρών-partners και αφού έχουν μεσολαβήσει η 11η Σεπτεμβρίου, οι νατοϊκές επιθέσεις σε Αφγανιστάν και Ιράκ και η εμφάνιση του ISIS, η κύρια απειλή για το ΝΑΤΟ, συνακόλουθα για τη διεθνή ειρήνη και ασφάλεια, έρχεται πάλι εξ ανατολών. Από τη Ρωσία του Βλαντιμίρ Πούτιν, που έχει δώσει τα αναθεωρητικά της διαπιστευτήρια με την εισβολή και τον πόλεμο κατά της Ουκρανίας.
Τα μεγάλα στοιχήματα
Τρεις είναι οι μεγάλες προκλήσεις της Συνόδου. Η στήριξη της Ουκρανίας είναι ένα ξεχωριστό κεφάλαιο, το πιο επείγον. Ο επιθετικός πόλεμος της Ρωσίας εναντίον της αποτελεί τη σοβαρότερη απειλή για την ευρωατλαντική ασφάλεια εδώ και δεκαετίες για μια γενικότερη ανάφλεξη στην Ευρώπη, ενισχύοντας παράλληλα την ανάγκη του ΝΑΤΟ να επιβεβαιώσει την πλήρη αποτρεπτική και αμυντική του επάρκεια και αποτελεσματικότητα. Ως απάντηση, έχει ήδη από τη Σύνοδο Κορυφής της Μαδρίτης του 2022 ενεργοποιήσει τα αμυντικά του σχέδια, έχει αναπτύξει στοιχεία της δύναμης αντίδρασης της Συμμαχίας και έχει αυξήσει τον αριθμό των δυνάμεων στην ανατολική πλευρά του.
Παράλληλα, στην περυσινή Σύνοδο του Βίλνιους, οι ηγέτες συμφώνησαν να εκσυγχρονίσουν το ΝΑΤΟ για μια νέα εποχή συλλογικής άμυνας, απαντώντας στη δεύτερη μεγάλη πρόκληση για τη συμμαχία. Ενέκριναν μια νέα γενιά περιφερειακών αμυντικών σχεδίων με μεγαλύτερη δεξαμενή δυνάμεων σε υψηλή ετοιμότητα, όπως την πολυεθνική και πολλαπλών τομέων Δύναμη Ταχείας Αντίδρασης. Ενέκριναν επίσης ένα νέο εκ περιτροπής μοντέλο σύγχρονων συστημάτων και δυνατοτήτων αεράμυνας.
Με φόντο τις γεωπολιτικές αναταράξεις και την αβεβαιότητα που αυξάνεται από την εκτόξευση απειλών ακόμα και για χρήση πυρηνικών όπλων από τη Ρωσία, έχει ιδιαίτερη θέση στο τραπέζι των συζητήσεων στη Σύνοδο και το κεφάλαιο της ενίσχυσης της άμυνας της Ε.Ε. Οπου υπάρχει και η κοινή πρόταση Μητσοτάκη και Τουσκ για την ανάγκη αναβάθμισης των αμυντικών δυνατοτήτων της, με πρώτες προτεραιότητες την ανάπτυξη και ισχυροποίηση μιας κοινής αεράμυνας, καθώς και της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας.
Τρίτη πρόκληση και στοίχημα για τη συμμαχία είναι η χρηματοδότηση. Συνδέεται κι αυτή με τον κεντρικό στόχο της ενίσχυσης της συλλογικής αμυντικής ικανότητας. Η ενίσχυση της ετοιμότητας, της ικανότητας απάντησης στις απειλές, της διατήρησης και διεύρυνσης της στρατιωτικής και τεχνολογικής υπεροχής της συμμαχίας σε ένα ταχέως μεταβαλλόμενο περιβάλλον ασφαλείας προϋποθέτει πόρους, αύξηση των δαπανών. Φέτος, 23 χώρες-σύμμαχοι αναμένεται να επιτύχουν τον στόχο να επενδύσουν τουλάχιστον το 2% του ΑΕΠ τους στην άμυνα σε σύγκριση με μόνο τρεις το 2014. Ωστόσο, η εικόνα του 2/1 δαπανών των ΗΠΑ προς εκείνες όλων των άλλων 31 συμμάχων, που ξοδεύουν 430 δισ. δολάρια στην άμυνα, δεν γίνεται να παραταθεί άλλο και πρέπει να αλλάξει άρδην.
Ο Μπάιντεν και το φάντασμα του Τραμπ
Ενα άλλο κρίσιμο χαρακτηριστικό της Συνόδου της Ουάσινγκτον είναι ότι τις αποφάσεις γι’ αυτά τα μεγάλα θέματα του παρόντος και του μέλλοντος της Συμμαχίας και την ιστορική της παρακαταθήκη θα τις υπογράψουν βεβαίως οι παρόντες πρωταγωνιστές, αλλά με αισθητή την παρεμβατικότητα και κάποιων μεγάλων απόντων.
Στους πρώτους συγκαταλέγεται ασφαλώς ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, ο οποίος όμως προσέρχεται στη Σύνοδο εν μέσω ενός κλίματος ευρείας αμφισβήτησης όχι μόνο για το αν θα παραμείνει και μετά τις εκλογές της 5ης Νοεμβρίου στη θέση του στον Λευκό Οίκο, αλλά ακόμα και για το αν θα φτάσει καν στις κάλπες ως υποψήφιος. Και σε κάθε περίπτωση στις αίθουσες και τους διαδρόμους του συνεδριακού κέντρου «Walter E. Washington», δυο τετράγωνα από τον Λευκό Οίκο, στα αναρίθμητα φόρα και τις συνεδριάσεις οργάνων ουδείς αμφιβάλλει ότι θα πλανάται συγχρόνως η απειλητική σκιά και το προβληματικό πνεύμα του Ντόναλντ Τραμπ.
Το διακύβευμα δεν είναι μικρό. Υπό τον Μπάιντεν, οι Ηνωμένες Πολιτείες επανήλθαν στις ράγες της «συμμαχικής ορθότητας», από τις οποίες είχαν αποκλίνει επί του προκατόχου του. Απέβαλαν τους αδιανόητους λεκτικούς πειραματισμούς για τη συνοχή της συμμαχίας και την περαιτέρω εδραίωσή της και την εκτός λογικής ρητορική περί διάλυσής της, στα οποία επανειλημμένα είχε επιδοθεί ο Τραμπ την περίοδο 2017-2020 διαχέοντας φόβο και ανησυχία στους Ευρωπαίους συμμάχους. Ναι μεν ο Μπάιντεν πίεσε τους «απείθαρχους» να αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες ώστε να υπάρξει εξισορρόπηση με εκείνες της χώρας του, αλλά όχι με ρήτρα την εγκατάλειψη της Συμμαχίας σε περίπτωση μη συμμόρφωσής τους.
Η ανησυχία των Ευρωπαίων εταίρων του ΝΑΤΟ είναι εύλογη, καθώς σε μια δεύτερη θητεία του, ο Τραμπ, σε αντάλλαγμα για τη συνέχιση της συμμετοχής των ΗΠΑ, όχι μόνο θα απαιτήσει οι ευρωπαϊκές χώρες να αυξήσουν δραστικά τις δαπάνες τους, αλλά θα το επιβάλει στο πλαίσιο ενός νέου δόγματος της Συμμαχίας με ριζικό επαναπροσανατολισμό της. Το ενδιαφέρον είναι πως δεν πρόκειται για μια ιδεοληψία του, αλλά οφείλεται στο ότι θεωρεί πως οι ΗΠΑ δεν έχουν πραγματικά άλλη επιλογή. Το αυξανόμενο ήδη πελώριο χρέος, οι εμπορικοί ανταγωνισμοί, η έλλειψη ικανού και αριθμητικά επαρκούς στρατιωτικού προσωπικού από πλευράς Ευρωπαίων είναι που εξηγούν τη στάση του Τραμπ. Και τρομάζουν δεόντως τους συμμάχους.
Και οι αριθμοί είναι καταλυτικοί: οι ΗΠΑ είναι μακράν ο μεγαλύτερος συνεισφέρων στις επιχειρήσεις του ΝΑΤΟ, ξοδεύοντας περίπου 860 δισ. δολάρια για την άμυνα ετησίως, ήτοι το 68% των συνολικών αμυντικών δαπανών των χωρών της Συμμαχίας πέρυσι, ποσό υπερδεκαπλάσιο από εκείνο που δαπανά η δεύτερη στη λίστα Γερμανία. Ενα σημαντικό μέρος αυτών των αμερικανικών δαπανών προορίζεται για την υπεράσπιση της Ευρώπης.
Ο αποδυναμωμένος Μακρόν
Ετερος παρών στην Ουάσινγκτον πρωταγωνιστής είναι ο Εμανουέλ Μακρόν, ο ηγέτης που πιέζει περισσότερο απ’ όλους για απευθείας στρατιωτική εμπλοκή του ΝΑΤΟ στην Ουκρανία. Και που έχει στο βιογραφικό του την ατάκα στον «Economist» ότι «αυτό που ζούμε είναι ο εγκεφαλικός θάνατος του ΝΑΤΟ», όταν τον Νοέμβριο του 2019 εκτιμούσε πως ο Τραμπ ως πρόεδρος των ΗΠΑ επιδιώκει βαριά οικονομικά ανταλλάγματα για τη στρατιωτική συνδρομή της υπερδύναμης στο ΝΑΤΟ και για την Τουρκία ότι με την εισβολή της στη Συρία θυσιάζει εταίρους που πολεμούν κατά του ISIS – όσο και την απαράμιλλης επιπολαιότητας πρόβλεψη τότε, ότι η Ρωσία του Πούτιν υποχρεωτικά θα επιλέξει τον δρόμο της σύμπλευσης με τη Δύση, που διαψεύστηκε παταγωδώς.
Ο Μακρόν, όμως, την ερχόμενη Τρίτη θα είναι ο «ψαλιδισμένος» πρόεδρος της τρίτης μεγαλύτερης στρατιωτικής δύναμης του ΝΑΤΟ και όχι ο πανίσχυρος ηγέτης της των προηγούμενων χρόνων. Με τα μάτια των ομολόγων του, αλλά και της διεθνούς κοινής γνώμης να στρέφονται συγχρόνως και στην απούσα Μαρίν Λεπέν, με το αποτέλεσμα του σημερινού δεύτερου γύρου των γαλλικών βουλευτικών εκλογών καθοριστικό για τις εξελίξεις προφανώς όχι μόνο στην Ε.Ε., αλλά και εντός του ΝΑΤΟ.
Εδώ αναδύεται και ένα από τα μεγάλα στοιχήματα για την επόμενη μέρα του ΝΑΤΟ: η επαναβεβαίωσή του ως κυρίαρχης στον πλανήτη (και) πολιτικής συμμαχίας.
Οπως υπενθυμίζουν τακτικά πολλοί συμμαχικοί ηγέτες, το ΝΑΤΟ δεν είναι μόνο στρατιωτικός οργανισμός, αλλά και πολιτικός. Οι αξίες που ήταν χαραγμένες στο προοίμιο της Συνθήκης της Ουάσινγκτον και οι πολλαπλές αναφορές στον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών είχαν σκοπό να δημιουργήσουν έναν συνασπισμό βασισμένο σε πολιτικά δημοκρατικά ιδεώδη και αρχές, όσο και στην υπεράσπιση της ελευθερίας και των κοινών συμφερόντων τους.
Η κυβέρνηση Μπάιντεν μετεξέλιξε το ΝΑΤΟ στον ουσιαστικότερο παράγοντα στην παγκόσμια σύγκρουση μεταξύ δημοκρατίας και απολυταρχίας. Στη λογική οικοδόμησης συμμαχιών, ο «άξονας του κακού», που πολλοί θεωρούν ότι συγκροτείται με τη συνεργασία Ρωσίας, Κίνας, Ιράν και Βόρειας Κορέας, αντιπροσωπεύει τις ακριβώς αντίθετες των αξιών που πρεσβεύει το ΝΑΤΟ.
Ωστόσο, το μέλλον του ΝΑΤΟ ως πολιτικής συμμαχίας που βασίζεται σε κοινές αξίες εξαρτάται από την πολιτική τροχιά όλων των διατλαντικών εταίρων. Οι εσωτερικές εξελίξεις σε πολλές συμμαχικές χώρες θέτουν υπό αμφισβήτηση τη δημοκρατική συνοχή του. Η παρακμή των πολιτικών δικαιωμάτων και ελευθεριών, π.χ., σε Ουγγαρία και Τουρκία είναι τεκμηριωμένη.
Ακόμη πιο σημαντικό είναι ο πιθανός μετασχηματισμός των διατλαντικών αξιών για να ευθυγραμμιστούν με ένα νέο πολιτικό τοπίο και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Δεν είναι μόνο οι αμερικανικές εκλογές και η προοπτική μιας δεύτερης προεδρίας Τραμπ, είναι και η ευρωπαϊκή πολιτική σκηνή που επίσης αλλάζει γρήγορα. Οκτώ χώρες της Ε.Ε. έχουν ήδη ακροδεξιά κόμματα σε κυβερνητικές πλειοψηφίες. Και με ανοιχτό ερώτημα μάλιστα τι θα γίνει απόψε στη Γαλλία.
Οι μεταβολές αυτές δεν θα σημάνουν απαραιτήτως το τέλος της διατλαντικής στρατιωτικής συνεργασίας, όμως θα επηρεάσουν σαφώς τις πολιτικές και διπλωματικές προτεραιότητες του ΝΑΤΟ.
Ο Βρετανός, ο νέος γενικός γραμματέας και ο Ζελένσκι
Πρόσωπο των ημερών και της Συνόδου Κορυφής και ο νέος Βρετανός πρωθυπουργόςΚιρ Στάρμερ, εφόσον ολοκληρωθούν τα διαδικαστικά της ανάληψης των καθηκόντων του. Η παρουσία του και μόνο, λόγω του ειδικού βάρους της χώρας του, θα ανακουφίσει κάπως πολλούς από τις ισχυρές ανησυχίες για τις συνέπειες μιας επιστροφής Τραμπ στην αμερικανική προεδρία. Υπέρ της ενίσχυσης και της επικράτησης της Ουκρανίας στον πόλεμο κατά της Ρωσίας, όπως και της αύξησης των δαπανών για την άμυνα, ο Στάρμερ εκτιμάται θα προσθέσει σταθερότητα και ασφάλεια για την πορεία του ΝΑΤΟ στο εξής.
Στόχο στον οποίο θα συνεισφέρει και ο νέος γενικός γραμματέας Μαρκ Ρούτε. Ο μακροβιότερος Ολλανδός πρωθυπουργός θα διαδεχθεί τον Γενς Στόλτενμπεργκ από 1ης Οκτωβρίου, αλλά στη Σύνοδο Κορυφής θα συγκεντρώσει τους προβολείς της δημοσιότητας, καθώς θα δώσει το στίγμα των προθέσεών του για το πώς θα διοικήσει τον οργανισμό.
Υπέρμαχος της σκληρής στάσης απέναντι στον Πούτιν, καθώς πιστεύει πως είναι «αδηφάγος» και θα φλερτάρει και με επόμενο χτύπημα κατά της Δύσης, ισχυροποίησης της Συμμαχίας, αλλά και της στρατηγικής σχέσης συνεργασίας Ε.Ε. – ΗΠΑ. Λόγω του πραγματισμού και της αμεσότητας των προσεγγίσεών του, θεωρείται ικανός και κατάλληλος να διαχειριστεί τα της Συμμαχίας και τις νέες ισορροπίες που θα διαμορφωθούν, ανεξαρτήτως του ποιος θα είναι ο επόμενος πρόεδρος των ΗΠΑ.
Φυσικά ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι, συμπληρώνει το πάζλ των πρωταγωνιστών της Συνόδου. Ο ίδιος έχει παράπονα για το ότι δεν πήρε κάτι παραπάνω από τη γενική διαβεβαίωση περί ένταξης της χώρας του στο ΝΑΤΟ στο μέλλον. Ωστόσο το μέλλον θα είναι οπωσδήποτε μετά τη λήξη του πολέμου στην Ουκρανία που έχει προκαλέσει η εισβολή των στρατευμάτων του Πούτιν. Αυτό όμως δεν φαίνεται να έχει δεδομένο χρονικό ορίζοντα, καθώς δεν θα κριθεί μόνο επί του πεδίου των πραγματικών στρατιωτικών επιχειρήσεων, αλλά και σε άλλα πολυσύνθετα τερέν.
Ως τότε, οι σύμμαχοι θα ανταποδίδουν την «ευγνωμοσύνη» τους στην Ουκρανία, καθώς εξαιτίας της κάθε σκέψη, όπως του Τραμπ περί αποδυνάμωσης, πόσο μάλλον «θανάτου» του ΝΑΤΟ, ακούγεται πλέον αστεία, με αλλεπάλληλα πακέτα βοήθειας, όπως το τελευταίο των 2,3 δισ. δολαρίων που προανήγγειλε πρόσφατα ο Αμερικανός υπουργός Αμυνας Λόιντ Οστιν, ως μέρος των 40 δισ. που αναμένεται να εγκριθούν συνολικά από τη συμμαχία για το επόμενο έτος, αλλά και με τη δημιουργία μιας νέας κοινής δομής για τον συντονισμό της παροχής και αξιοποίησης της συμμαχικής βοήθειας προς την Ουκρανία μακροπρόθεσμα, που θα διασφαλίζει την ασφάλειά της και θα λειτουργήσει ως γέφυρα για την μελλοντική ένταξη της στη συμμαχία.
Η ελληνική παρουσία
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει το προνόμιο να προσέρχεται σε μια Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ εκπροσωπώντας μια χώρα με αναβαθμισμένο πλέον ρόλο στο διεθνές σκηνικό, κάτι που δεν ήταν ο κανόνας για την Ελλάδα τα προηγούμενα χρόνια. Ο ίδιος άλλωστε είναι από τους λίγους ηγέτες που έχουν προσκληθεί να μιλήσουν στο NATO public forum, όπου θα τοποθετηθεί για τις γεωπολιτικές εξελίξεις και τις προκλήσεις που έχει μπροστά της η Συμμαχία.
Το ελληνικό πλεονέκτημα συνδέεται με τη σταθερή υλοποίηση τα τελευταία χρόνια μιας εθνικής στρατηγικής που στο επίκεντρό της έχει την ανάδειξη της χώρας σε πρωταγωνιστή των πρωτοβουλιών ενίσχυσης της περιφερειακής ασφάλειας και σταθερότητας στην ευρύτερη γεωπολιτικής της περιοχή. Με καθαρές επιλογές, χωρίς αστερίσκους και επαμφοτερίζουσες λογικές, σε κρίσιμες συγκυρίες όπως αυτές του πολέμου στην Ουκρανία και της ανάφλεξης στη Μέση Ανατολή, αλλά και με σημαντικές παράλληλες πρωτοβουλίες πολυμερών συνεργασιών που ενδυναμώνουν τη σταθερότητα σε Ανατολική Μεσόγειο και Βαλκάνια. Ανοίγοντας συγχρόνως τον δρόμο για ευρύτερη, πέραν της αμυντικής, πολιτική, οικονομική και ενεργειακή συνεργασία.
Η ενίσχυση της νότιας πτέρυγας
Η Ελλάδα έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τα αποτελέσματα της Συνόδου. Πέρα από τα προφανή, υπάρχει και το ειδικότερο θέμα της ενίσχυσης της νότιας πτέρυγας του ΝΑΤΟ. «Αρκετές χώρες-μέλη ανησυχούν για την αστάθεια στη νότια πλευρά της Συμμαχίας, η οποία στη γλώσσα της αναφέρεται στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική ως MENA (Middle East, North Africa) με φόντο τη Μεσόγειο που συνδέει αυτές τις περιοχές με τις ακτές των συμμάχων», σημειώνει χαρακτηριστικά το Atlantic Council σε report του εν όψει της Συνόδου.
Το μείζον πρόβλημα αφορά την αστάθεια στην περιοχή, που εδράζεται σε πολιτικά, προβλήματα ασφάλειας, οικονομικά, αλλά και δημογραφικά ζητήματα που επιδεινώνονται από την κλιματική αλλαγή, με σοβαρές συνέπειες για τα μέλη του ΝΑΤΟ. Πέρα από τη σύρραξη στη Μέση Ανατολή με επίκεντρο τη Γάζα, αλλά και τις υπόλοιπες εστίες συγκρούσεων ή αναταραχής (νότιος Λίβανος, Συρία, Χούθι κ.α.), η μεγάλης κλίμακας παράτυπη μετανάστευση κυρίως από τη Βόρεια Αφρική προκαλεί πρόσθετες ανησυχίες, καθώς χρησιμοποιείται ως μέσο απειλής ενός υβριδικού πολέμου. Ενώ η γενικότερη αστάθεια στη νότια πλευρά της Συμμαχίας έχει οικονομικές συνέπειες, με απειλές για τον ενεργειακό εφοδιασμό και το θαλάσσιο εμπόριο.
Υπάρχει επιπλέον η παράμετρος της ρωσικής επιρροής στη Βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή. Οπως παρατηρεί η ανάλυση, η μισθοφορική ομάδα Wagner διατηρεί σημαντική παρουσία σε Λιβύη, Μάλι, Σουδάν, αλλά και σε μια ναυτική βάση στο Ταρτούς της Συρίας, όπου εδρεύει η μεσογειακή μοίρα της. «Η ναυτική παρουσία της Ρωσίας στη Μεσόγειο θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για επιθετικές, αμυντικές ή υβριδικές επιχειρήσεις εναντίον των μελών της Συμμαχίας ή των συμφερόντων τους», τονίζεται στο report.
Εννοείται πως η συζήτηση αυτή αφορά άμεσα και την Ελλάδα, που διεκδικεί την κατοχύρωση και εδραίωση του αναβαθμισμένου ρόλου της στην περιοχή.
Μίτσκοσκι, Ράμα, Ερντογάν
Από την άλλη υπάρχει και ειδικότερο διμερές ενδιαφέρον για τη Σύνοδο. Με βάση τον αναβαθμισμένο ελληνικό ρόλο εντός του ΝΑΤΟ, ο κ. Μητσοτάκης είναι δεδομένο πως θα αντιμετωπίσει από διαφορετική θέση ισχύος την πρώτη επαφή με τον νέο ομόλογό του από τη Βόρεια Μακεδονία Χρίστιαν Μίτσκοσκι. Τα όσα έχουν προηγηθεί ανέβασαν το θερμόμετρο. Ο Ελληνας πρωθυπουργός έχει προαναγγείλει πως ο Μίτσκοσκι θα βρεθεί «σε πολύ άβολη θέση» εφόσον συνεχίζει να παραβιάζει τη Συμφωνία των Πρεσπών αποκαλώντας τη χώρα του «Μακεδονία», με εκείνον να του απαντά πως του αρέσουν οι προκλήσεις. Ακόμα έχει ενδιαφέρον η παρουσία και του Αλβανού πρωθυπουργού Εντι Ράμα, καθώς προσώρας τα Τίρανα αρνούνται να δώσουν την ειδική άδεια στον εκλεγμένο πλέον ευρωβουλευτή Φρέντυ Μπελέρη για να παραστεί στην εναρκτήρια συνεδρίαση του Ευρωκοινοβουλίου στις 16 Ιουλίου.
Ενώ όσον αφορά το ενδεχόμενο μιας ακόμη ελληνοτουρκικής συνάντησης κορυφής είτε με τον Ταγίπ Ερντογάν είτε ακόμα μόνο σε επίπεδο υπουργών Εξωτερικών, είναι δεδομένο πως θα γίνει σε ένα περιβάλλον αρνητικά φορτισμένο μετά και τις δηλώσεις του Χακάν Φιντάν, με τις οποίες δικαιολόγησε τις αδιανόητες απειλές της Χεζμπολάχ κατά της Κύπρου, εμπλέκοντας μάλιστα και την Ελλάδα.
Το ΝΑΤΟ σε αριθμούς
• 12 οι χώρες-ιδρυτικά μέλη που συνυπέγραψαν την ίδρυσή του στις 4 Απριλίου του 1949.
• 32 τα σημερινά μέλη του, μετά την ένταξη Φιλανδίας και Σουηδίας.
• 5, ο αριθμός του άρθρου που θεωρείται θεμέλιο της Συμμαχίας, καθώς προβλέπει την υποχρέωσης στρατιωτικής συνδρομής των μελών της σε περίπτωση που κάποιο μέλος της υποστεί επίθεση από τρίτη χώρα.
• 2 οι αποχωρήσεις μελών από το στρατιωτικό σκέλος της συμμαχίας. Η Γαλλία επί Ντε Γκολ το 1966, για να επανέλθει επισήμως μόλις το 2009. Και η Ελλάδα στις 14 Αυγούστου του 1974 μετά τον «Αττίλα 2», τη δεύτερη δηλαδή φάση της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο.
• 13 οι διατελέσαντες γενικοί γραμματείς της συμμαχίας. Ο Ρούτε θα είναι ο 14ος.
• 3 οι έδρες του διαδοχικά, σε αντίστοιχες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Λονδίνο, για λίγους μήνες. Παρίσι από το 1949-1966 και έκτοτε Βρυξέλλες.
• 4.000 και πλέον άτομα, το σύνολο του στρατιωτικού και πολιτικού προσωπικού που εργάζονται στην έδρα της συμμαχίας στις Βρυξέλλες.
• 1,3 τρισ. δολάρια το ύψος των ετήσιων αμυντικών δαπανών των 32 συμμάχων.
• 300.000 ο προβλεπόμενος αριθμός στρατιωτών της νέας Δύναμης Ταχείας Αντίδρασης του ΝΑΤΟ.
Πηγή: Πρώτο Θέμα
Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις που αφορούν τα εθνικά θέματα, τις διεθνείς σχέσεις, την εξωτερική πολιτική, τα ελληνοτουρκικά και την εθνική άμυνα.
Ο Σάββας Καλεντερίδης στην εκπομπή της Παρασκευής 4 Οκτωβρίου 2024
Θέματα Εκπομπής 4ης Οκτωβρίου 2024 1. Το δίδυμο Μητσοτάκη-Γεραπετρίτη επιμένει στο λάθος με την Τουρκία 2. Διχασμένες οι απόψεις για το αν το Ισραήλ θα χτυπήσει τα πυρηνικά του Ιράν 18:25 3. ΗΠΑ: Απανωτά σκάνδαλα του συζύγου της Χάρις ρίχνουν σκιά στον προεκλογικό της αγώνα 45:10 4. Ρωσία-Ουκρανία: Ο Ζελένσκι τα βάζει με τη Δύση 49:00
Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις που αφορούν τα εθνικά θέματα, τις διεθνείς σχέσεις, την εξωτερική πολιτική, τα ελληνοτουρκικά και την εθνική άμυνα.
Τα απανωτά σκάνδαλα μπορεί να πλήξουν την εικόνα της Κάμαλα Χάρις
Οι Κάμαλα Χάρις και Ντόναλντ Τραμπ εισέρχονται στην τελική ευθεία για τις προεδρικές εκλογές, τις πιο σημαντικές στη σύγχρονη ιστορία των ΗΠΑ με τους δύο υποψήφιους να προειδοποιούν ότι η τύχη ενός πολωμένου έθνους εξαρτάται από το εξαιρετικά αμφίρροπο αποτέλεσμα.
Στο φως της δημοσιότητας όμως, έρχονται απανωτά σκάνδαλα που με κάποιο τρόπο μπορεί να πλήξουν την εικόνα της Κάμαλα Χάρις.
Ως χτύπημα κάτω από τη ζώνη είναι για την υποψήφια των Δημοκρατικών για το χρίσμα, Κάμαλα Χάρις, οι νέες πληροφορίες που βλέπουν το φως της δημοσιότητας σχετικά με την ανάρμοστη και κακοποιητική συμπεριφορά του συζύγου της, Ντάγκλας Έμχοφ, σε παλαιότερες σχέσεις του.
Γεγονός είναι ότι οι νέες πληροφορίες που κάνουν τον γύρο του διαδικτύου σπιλώνουν την εικόνα της Χάρις, επισημαίνουν η γερμανική εφημερίδα Bild και η βρετανική Daily Mail. Oι καταγγελίες σε βάρος του 59χρονου Έμχοφ είναι συγκλονιστικές και φέρνουν τη νυν αντιπρόεδρο των ΗΠΑ σε δεινή θέση, υποστηρίζει η εφημερίδα Daily Mail.
Πρόκειται για το πρώτο σκάνδαλο που αμαυρώνει την εικόνα της Κάμαλα και βλέπει το φως της δημοσιότητας λίγες εβδομάδες πριν από την κάλπη (5 Νοεμβρίου), αποτελώντας «βούτυρο στο ψωμί» για τον 78χρονο υποψήφιο των Ρεπουμπλικανών, Ντόναλντ Τραμπ.
Περιστατικό σε φιλανθρωπικό γκαλά στις Κάννες
Ο Έμχοφ, άλλοτε μεγαλοδικηγόρος, καθώς από τότε που εξελέγη η σύζυγός του στην αντιπροεδρία των ΗΠΑ ανακοίνωσε ότι θα σταματήσει την εργασία του, φέρεται να χτύπησε βάναυσα την τότε κοπέλα του στο πρόσωπο στις 24 Μαΐου του 2012, μετά από ένα φιλανθρωπικό γκαλά κατά τη διάρκεια του Φεστιβάλ των Καννών.
Στο γκαλά αυτό είχαν παραβρεθεί πολλές διασημότητες, όπως οι ηθοποιοί Αντόνιο Μπαντέρας, Άλεκ Μπάλντουιν, ο θρυλικός σχεδιαστής μόδας Καρλ Λάγκερφελντ και η Πάρις Χίλτον. Σύμφωνα με πληροφορίες, το χαστούκι που δέχτηκε η σύντροφος του Έμχοφ μπροστά από το Hotel du Cap ήταν τόσο δυνατό που το θύμα έκανε στροφή 180 μοιρών. Ο λόγος που τη χτύπησε ήταν η ζήλια, όπως επισημαίνουν οι πληροφορίες.
Το ζευγάρι περίμενε ένα ταξί όταν η κοπέλα άνοιξε την τσάντα της και έδωσε χρήματα σε έναν υπάλληλο της εκδήλωσης για να εξυπηρετηθεί άμεσα. Μόνο που, εκτός από τα χρήματα που του έδωσε, ακούμπησε για λίγο το χέρι της στον ώμο του. Ο Έμχοφ νόμιζε ότι τον φλέρταρε, όπως αναφέρει το ρεπορτάζ που επικαλούνται τα διεθνή ΜΜΕ.
Γνωστός του τότε ζευγαριού δήλωσε στη Daily Mail ότι το θύμα τηλεφώνησε από το ταξί κλαίγοντας μετά το περιστατικό και περιέγραψε λεπτομερώς τη φρίκη που βίωσε. Η γυναίκα, με το κωδικό όνομα «Τζέιν», είναι μία επιτυχημένη δικηγόρος της Νέας Υόρκης. Δύο άλλοι φίλοι της επιβεβαίωσαν στους δημοσιογράφους την προσωπική σχέση που είχε με τον Έμχοφ επί τρεις μήνες. Εξάλλου, υπάρχουν και φωτογραφίες που τους δείχνουν δίπλα-δίπλα.
Η «Τζέιν» δεν σχολίασε μετά τις αποκαλύψεις
Μετά τις αποκαλύψεις των μέσων ενημέρωσης, ο Έμχοφ αναγκάστηκε να παραδεχτεί ότι είχε σχέση με την νταντά της κόρης του, Ναγιέν Νέιλορ, κατά τη διάρκεια του πρώτου του γάμου, το 2008.
Η «Τζέιν» δήλωσε ότι ο Έμχοφ της είχε πει πως η νταντά είχε μείνει έγκυος αλλά στη συνέχεια απέβαλε. Τότε αυτή τον είχε κατηγορήσει ότι ευθύνεται για την αποβολή. Η νταντά πάντως ισχυρίζεται ότι ο μεγαλοδικηγόρος τακτοποίησε την υπόθεση καταβάλλοντας αποζημίωση ύψους 80.000 δολαρίων.
Την ίδια ώρα, ο Ντάγκλας Έμχοφ εμφανίζεται χαμογελαστός στο πλευρό της συζύγου του, στηρίζοντάς την με όλες του τις δυνάμεις, όπως ισχυρίζεται. Πρόσφατα, μάλιστα, είχε εμφανιστεί σε τηλεοπτικό στούντιο ως υποστηρικτής των γυναικών απέναντι στην «ανδρική τοξικότητα».
protothema.gr
Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις που αφορούν τα εθνικά θέματα, τις διεθνείς σχέσεις, την εξωτερική πολιτική, τα ελληνοτουρκικά και την εθνική άμυνα.
Είναι σαφές πως η αμερικανική κυβέρνηση δεν έχει καμία γνώση για το τι θα κάνει το Ισραήλ απέναντι στο Ιράν – και μοιάζει να μην έχει ούτε τρόπο να επηρεάσει τις αποφάσεις του
Καθώς ο Μπενιαμίν Νετανιάχου και το Ισραήλ ετοιμάζουν τα αντίποινα στο Ιράν, η κυβέρνηση Μπάιντεν μοιάζει ολοένα και περισσότερο με απλό παρατηρητή: χωρίς γνώση του τι σχεδιάζει ο πιο στενός σύμμαχός της στη Μέση Ανατολή και με περιορισμένη επιρροή επί των αποφάσεών του.
Αξιωματούχοι του Λευκού Οίκου λένε δημοσίως πως συνεργάζονται στενά με τους Ισραηλινούς ομολόγους του και εκφράζουν την ελπίδα ο Νετανιάχου να προβεί σε μία «συγκρατημένη» απάντηση στο μπαράζ πυραύλων που δέχθηκε η χώρα του από το Ιράν. Σύμφωνα με τη WSJ, που επικαλείται Αμερικανούς αξιωματούχους, οι Ισραηλινοί έχουν πει στην κυβέρνηση Μπάιντεν ότι δεν αισθάνονται την ανάγκη να χτυπήσουν άμεσα ή με μαζικό τρόπο.
Αμερικανοί και Ισραηλινοί αξιωματούχοι έχουν συζητήσει πιθανούς στόχους, συμπεριλαμβανομένων των πετρελαϊκών εγκαταστάσεων του Ιράν. Ο Τζο Μπάιντεν την Τετάρτη δήλωσε ότι δεν θα στήριζε ένα πλήγμα στις πυρηνικές εγκαταστάσεις, αλλά την Πέμπτη άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο στήριξης σε μία επίθεση σε πετρελαϊκές εγκαταστάσεις, στέλνοντας στα ύψη τις τιμές του πετρελαίου.
Ο ένας αιφνιδιασμός μετά τον άλλο
Ωστόσο το Ισραήλ δεν έχει λάβει την οριστική απόφασή του και ο Λευκός Οίκος έχει επανειλημμένα τις τελευταίες εβδομάδες αιφνιδιαστεί. Ο Νετανιάχου έδωσε τη εντολή για την αεροπορική επιδρομή με την οποία δολοφονήθηκε ο Χασάν Νασράλα από ένα δωμάτιο ξενοδοχείου στη Νέα Υόρκη, την ώρα που αξιωματούχοι της κυβέρνησης Μπάιντεν πάλευαν λίγα τετράγωνα παραπέρα να αποτρέψουν μία κλιμάκωση της κατάστασης με διπλωματικά μέσα. «Η απόφαση του Νετανιάχου να εγκρίνει την επίθεση της 27ης Σεπτεμβρίου από αμερικανικό έδαφος, χωρίς να ειδοποιήσει τον Λευκό Οίκο εκ των προτέρων, και στη συνέχεια να δημοσιεύσει φωτογραφία με τη στιγμή που έδινε την εντολή, υπογραμμίζει την αυξανόμενη απόσταση ανάμεσα στην ισραηλινή κυβέρνηση και τον Λευκό Οίκο», σχολιάζει η WSJ.
Βραχυπρόθεσμα οι μονομερείς αποφάσεις του Ισραήλ για τα πλήγματα έναντι του Ιράν μπορεί να εμπλέξουν την κυβέρνηση Μπάιντεν σε ακόμη μία μη δημοφιλή περιφερειακή σύρραξη. Μακροπρόθεσμα θα ενισχύονταν οι φωνές της κριτικής, που τονίζουν ότι οι ΗΠΑ είναι υπερβολικά υποχωρητικές έναντι του Ισραήλ και δεν χρησιμοποιούν την ισχύ τους για να συγκρατήσουν τον σύμμαχό τους.
Νωρίτερα τον Σεπτέμβριο, ο απεσταλμένος του Λευκού Οίκου Έιμος Χόχσταϊν συναντήθηκε με Ισραηλινούς αξιωματούχους στο καταφύγιο του ισραηλινού στρατού στο Τελ Αβίβ για να τους παροτρύνει να μην ξεκινήσουν επιχείρηση μεγάλης κλίμακας κατά της Χεζμπολάχ στον Λίβανο. Τους παρακάλεσε να καταβάλουν προσπάθειες για μια συμφωνία που θα απωθούσε τη Χεζμπολάχ πίσω από τα βόρεια σύνορα του Ισραήλ.
Λίγες ώρες μετά τη συνάντηση του Χόχσταϊν με τον Νετανιάχου, χιλιάδες βομβητές που χρησιμοποιούνταν από μαχητές της Χεζμπολάχ εξερράγησαν σε ολόκληρο τον Λίβανο σε μια άνευ προηγουμένου επίθεση που σκότωσε δεκάδες ανθρώπους, συμπεριλαμβανομένων παιδιών, και τραυμάτισε χιλιάδες άλλους. Την επόμενη μέρα, βόμβες σε γουόκι-τόκι πυροδότησαν ένα δεύτερο κύμα εκρήξεων. Ακολούθησε ένα μπαράζ ισραηλινών αεροπορικών επιδρομών, στις οποίες έπεσαν νεκροί πάνω από 500 άνθρωποι στην πιο θανατηφόρα ημέρα στον Λίβανο εδώ και σχεδόν δύο δεκαετίες. Οι νεκροί στον Λίβανο έχουν προσεγγίσει πλέον τους 2.000.
Δεν έχουν μιλήσει από τον Αύγουστο Μπάιντεν – Νετανιάχου
Οι Αμερικανοί αξιωματούχοι είπαν ότι δεν είχαν ενημερωθεί εκ των προτέρων και προσπάθησαν να αποστασιοποιηθούν από την επίθεση.
Με τις προεδρικές εκλογές να έρχονται σε έναν μήνα «ο Μπάιντεν και η ομάδα του συχνά μοιάζουν με παρευρισκόμενους, απρόθυμους ή ανίκανους να χαλιναγωγήσουν έναν σύμμαχο που συνεχίζουν να υποστηρίζουν πολιτικά και να του παρέχουν κρίσιμη στρατιωτική υποστήριξη», σημειώνει η WSJ και προσθέτει: «Από την έναρξη του πολέμου στη Γάζα πριν από σχεδόν ένα χρόνο, ο Μπάιντεν έχει επανειλημμένα χαρακτηρίσει τον δεσμό ΗΠΑ – Ισραήλ άθραυστο. Αλλά η σχεδόν 50ετής σχέση του με τον Νετανιάχου επιδεινώνεται σταθερά. Ο Μπάιντεν δεν έχει μιλήσει προσωπικά με τον Νετανιάχου από τις 21 Αυγούστου».
«Ο Μπάιντεν και ο Νετανιάχου έχουν μετρήσει ο ένας τις αντιδράσεις του άλλου και ο Νετανιάχου φαίνεται να κρίνει σταθερά ότι έχει περισσότερο χώρο από ό,τι πιστεύει ο Μπάιντεν», δήλωσε στη WSJ ο Τζον Άλτερμαν, διευθυντής προγραμμάτων Μέσης Ανατολής στο Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών. Οι ΗΠΑ «φαίνεται ότι αντιμετωπίζονται από την ισραηλινή ηγεσία είτε ως κάποιος γκρινιάρης είτε ως επιβάτης στο πίσω κάθισμα που δεν κατανοεί τις απαιτήσεις αυτή τη στιγμή».
Οι προσπάθειες των ΗΠΑ να χαλιναγωγήσουν το Ισραήλ στη Γάζα απέδωσαν μόνο περιορισμένα αποτελέσματα, λένε οι αναλυτές. Στον Λίβανο, ο Νετανιάχου εμφανίστηκε ακόμη λιγότερο περιορισμένος. Οι αξιωματούχοι του Λευκού Οίκου δεν είναι δυσαρεστημένοι με τα χτυπήματα που έχει καταφέρει το Ισραήλ στη Χεζμπολάχ, μια τρομοκρατική ομάδα που έχει χαρακτηριστεί από τις ΗΠΑ. Ούτε επιθυμούν έναν μήνα πριν από τις προεδρικές εκλογές να δώσουν την εντύπωση ότι χαλιναγωγούν μια επίθεση κατά της Τεχεράνης. Ωστόσο έχουν αποτύχει να αποτρέψουν την επέκταση του πολέμου του Ισραήλ εναντίον της Χαμάς σε μια ευρύτερη σύγκρουση και να σταματήσουν μία αιματοχυσία χωρίς τέλος.
Ναυτεμπορική
Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις που αφορούν τα εθνικά θέματα, τις διεθνείς σχέσεις, την εξωτερική πολιτική, τα ελληνοτουρκικά και την εθνική άμυνα.
