Ακολουθήστε μας

Κρινιώ Καλογερίδου

Η εξουσιαστική υπεροψία στις ράγες ανιστόρητων υποχωρήσεων

Δημοσιεύτηκε

στις

Ό,τι με εντυπωσίαζε παιδιόθεν σε ιστορικό επίπεδο, πέραν των ”μυθικών” ηρώων κάθε εποχής και των κατορθωμάτων τους, ήταν η κάθοδος κι όχι η άνοδος. Η κάθοδος της υπεροψίας από τον θρόνο της στα έδρανα της ταπεινότητας.

   Όλα ξεκίνησαν θυμάμαι, με αφορμή, κάτι που είχα διαβάσει και με εντυπωσίασε σε τέτοιο βαθμό ώστε να γίνει με τον καιρό (στα χρόνια της πολιτικής ωριμότητας) αφετηρία συνειρμικών διεργασιών για εύρεση εναλλακτικών μηχανισμών (σε καιρό δημοκρατίας), ώστε η εξουσία του εντολέα, ”κυρίαρχου” λαού να μην εξαντλείται στο να παραδίδει – χωρίς εχέγγυο – ανά τετραετία, ”λευκή επιταγή” στον εντολοδόχο πολιτικό εκπρόσωπό του.

   Αυτό το κάτι που διάβασα αφορούσε το Βυζάντιο και τη συνήθεια κάποιων αυτοκρατόρων να εγκαταλείπουν την ασφάλεια του θρόνου τους και – υπό το σκότος της νύχτας – να κατεβαίνουν μεταμφιεσμένοι τα σκαλοπάτια των κοινωνικών τάξεων (όσο χαμηλά κι αν ήταν αυτά), για να έρθουν σε επαφή με την κοινωνική πραγματικότητα στις λαϊκές συνοικίες. Να δουν, ”ιδίοις όμμασι”, τα προβλήματα του λαού και να ακούσουν από πρώτο χέρι τα παράπονά του για τον βασιλιά του.

   Γνώριζαν, προφανώς, ότι η δίψα της δύναμης οδηγεί στην υπεροψία της εξουσίας (που είναι ενίοτε καταδυναστική). Και αυτό οδηγεί πάντα σε αδιέξοδο και καταστροφή, αφού η μανία για εξουσία (ταυτισμένη με την πλεονεξία) προκαλεί διάσταση μεταξύ εξουσιαστή-εξουσιαζόμενου απ’ τη στιγμή που ο δεύτερος μετατρέπεται σε υποχείριο του πρώτου.

   Είδαμε να συμβαίνει αυτό ιστορικά ουκ ολίγες φορές με απαρχή τον ρόλο του εξουσιαστή που έπαιζαν οι αρχαίοι Αθηναίοι στις Συμμαχίες τους. Ρόλο φορτωμένο με τον ιμπεριαλισμό της ηγέτιδας δύναμης η οποία αντιμετώπιζε ως υπηκόους της τους συμμάχους, σε βαθμό να εκμεταλλεύεται και τις συνεισφορές τους ακόμα για την αντιμετώπιση των Περσών.

   Αυτός ο επαίσχυντος όμως σφετερισμός του κοινού ταμείου της Συμμαχίας της Δήλου ώθησε τους συμμάχους της Αθηναϊκής Συμμαχίας στην έξοδο από αυτήν. Έξοδο που πνίγηκε στο αίμα, όπως και ο εξαναγκασμός Ελλήνων από τους παντοδύναμους – μετά την Μάχη των Πλαταιών (479 π Χ) – Αθηναίους, οι οποίοι χρησιμοποιούσαν θεμιτά και αθέμιτα μέσα για να αυγατίσουν τα μέλη της Συμμαχίας τους.

   Κορυφαίες επιδείξεις πυγμής τους ήταν ο εξαναγκασμός Λέσβιων και Ποτειδεατών να υποταχθούν στις ηγεμονικές απαιτήσεις τους και η αιματηρή επιχείρησή τους στην Μήλο (μικρή δωρική αποικία των Λακεδαιμονίων), ένα από τα πλέον δραματικά επεισόδια του Πελοποννησιακού Πολέμου (431-404 πΧ), που συνιστούσε ωμή παραβίαση του δικαιώματος των Μηλίων να παραμείνουν ουδέτεροι στη σύγκρουση Αθήνας-Σπάρτης (σ.σ: Μετά την κατάληψη της Μήλου, οι Αθηναίοι εκτέλεσαν εν ψυχρώ όλους τους ενήλικους άνδρες και οδήγησαν σε εξανδραποδισμό τις γυναίκες και τα παιδιά τους εγκαθιστώντας στο νησί Αθηναίους εποίκους. [Θουκυδίδης, Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου, Βιβλίο Ε’] ).

   Την ”υπεροψία και μέθη” (βλ. Καβάφης: ”Δαρείος”) την είδαμε και στην περίπτωση της κοσμοκρατορίας του Μ. Αλεξάνδρου, όπου ήταν καταλυτική η επενέργειά της, αφού ενέπιπτε στον νόμο της διάλυσης και της φθοράς που ακολουθεί την οίηση της εξουσίας.

   Οίηση η οποία, σ’ αυτήν την περίπτωση, είχε θύματα συναγωνιστές και φίλους του (Κλείτος, Παρμενίων, Φιλώτας, Καλλισθένης) και σκίασε τον μορφωτικό και εκπολιτιστικό χαρακτήρα, εν μέρει, της εκστρατείας του (ίδρυσε 30 Αλεξάνδρειες με ελληνικές βιβλιοθήκες, έκτισε ναούς και θέατρα, αναμόρφωσε κυριολεκτικά τον τότε κόσμο μεταφέροντας τον προηγμένο ελληνικό πολιτισμό σε λαούς απολίτιστους). Εν μέρει, γιατί δεν έπαυε ο χαρακτήρας των εκστρατειών του ως την Ινδία να είναι ένοπλος, κατακτητικός, δεδομένου ότι υπήρχε υποδούλωση λαών, έστω και με την πιο ελαφρά μορφή της.

   Τις συνέπειες της εξουσιαστικής υπεροψίας τις είδαμε και στη Ρωμαϊκή αυτοκρατορία, που είχε υιοθετήσει πολλά χαρακτηριστικά της κοσμοκρατορίας του Μ. Αλεξάνδρου, όπως ο σεβασμός στη θρησκεία των κατακτημένων λαών και τον πολιτισμό τους (αν και – προς εξασφάλιση μιας μακράς περιόδου ειρήνης [”pax Romana”] – οι Ρωμαίοι δε δίστασαν να εφαρμόσουν τη δόλια διπλωματική αρχή του divide et regna [διαίρει και βασίλευε] και να αντιμετωπίσουν με απηνείς διωγμούς [επί Καλιγούλα, Νέρωνα, Δομιτιανού, Τραϊανού, Μάρκου Αυρήλιου, Διοκλητιανού κλπ] την νέα θρησκεία του Χριστιανισμού, υπό τον φόβο υπονόμευσης της παντοδυναμίας τους και κατάλυσης του ”Imperium Romanum”).

   Έκτοτε άφησαν το υπεροπτικό στίγμα της εξουσίας τους και πολλοί άλλοι ηγέτες (δικτάτορες στην πλειοψηφία τους) που αιματοκύλισαν τον κόσμο (Χίτλερ, ο Στάλιν, ο Μάο Τσετούνγκ) λειτουργώντας ως παραδείγματα προς αποφυγή στο διάβα της ιστορίας του. Παραδείγματα που δεν αποφύγαμε, δυστυχώς, και σε τοπικό επίπεδο υπό το προσωπείο του μαύρου και κόκκινου φασισμού τα οποία είναι συγκοινωνούντα δοχεία.

 Υπάρχει βέβαια και ο… ”μετανεωτερικός” και ”μεταμοντέρνος” χαρακτήρας των εκδοχών της εξουσιαστικής υπεροψίας σε ατομικό, εθνικό και υπερεθνικό επίπεδο, που τροχοδρομεί στις ράγες της σύγχρονης βίας κάθε μορφής, της επιβολής του δικαίου της πυγμής από τον ισχυρό στον αδύναμο και της αλυτρωτικής και αναθεωρητικής ιδεολογίας επί των ιστορικών δικαίων της Ελλάδας (στην περίπτωσή μας) από μικρομέγαλους ηγετίσκους γειτονικών μας χωρών (Αλβανία-Βόρεια Μακεδονία) ή διεκδικητές μεγάλους (Τουρκία), οι οποίοι είναι καθ’ έξιν παραβάτες Διεθνών Συνθηκών, Συμβάσεων και όρων του Διεθνούς Δικαίου.

   Δείγματα εξουσιαστικής υπεροψίας – στην πρώτη περίπτωση – μας δίνουν καθημερινά επί των ημερών μας (σε ατομικό και κοινωνικό επίπεδο) οι βιαιοπραγίες και οι δολοφονίες γυναικών και αδύναμων πολιτών κάθε φύλου και ηλικίας μέσα και έξω απ’ τα σύνορά μας.

Στη δεύτερη, η καταχρηστική άσκηση εξουσίας των απολυταρχικών ηγετών, που έχει σαν παρεπόμενο παράνομες φυλακίσεις κατά… αντιδραστικών πολιτών, οι οποίοι διεκδικούν τα δικαιώματά τους σε καθεστώτα κίβδηλων δημοκρατιών με κυρίαρχες την αδικία και την ανελευθερία (Αλβανία, Τουρκία κλπ).

   Στην τρίτη (περίπτωση εξουσιαστικής υπεροψίας σε υπερεθνικό επίπεδο) δίνονται ηγεμονικά χαρακτηριστικά κοσμοκρατόρων σε ”πλανητάρχες” υπερδυνάμεων ή εκκολαπτόμενους μιμητές τους, που ασκούν πολιτική ”δύο μέτρων και δύο σταθμών” με βάση τα εθνικά τους συμφέροντα σε βάρος των συμφερόντων των κρατών-υπηκόων της ”αποικιοκρατικής” εξουσίας τους ή προς χάριν της επεκτατικής βουλιμίας των χωρών τους (ΗΠΑ, Ρωσία-Κίνα και… Τουρκία).

Έτσι εξηγείται γιατί συνεχίζουν να είναι αειθαλείς (άλλοτε φανερές και άλλοτε αφανείς) οι ηγεμονίες στην εποχή μας. Οι ηγεμονίες με ”ωραίο”, ”δίκαιο” και ”φιλικό” πρόσωπο, πίσω από το οποίο κρύβεται το προσωπείο της εξουσιαστικής δύναμης που εκμαιεύει απ’ τον εξουσιαζόμενο – αντί πινακίου φακής – Γη και Ύδωρ.

   Στις μέρες μας, δυστυχώς, δεν ευδοκιμούν τύποις οι ”ανορθόδοξες” λύσεις, αφού (για να γίνουν ”εύπεπτες” στους λαούς) έχουν μετουσιωθεί και επιβληθεί ως εκτροπές της παγκόσμιας τάξης τόσο σε οικονομικό επίπεδο (με ”τροφοδότη λογαριασμό” τον ιμπεριαλισμό), όσο και σε γεωπολιτικό (ανακατανομή ρόλων και πλούτου μεταξύ των Δυνάμεων της Πυγμής και των χωρών που σέρνουν στο άρμα τους ή εποφθαλμιούν να υποτάξουν).

   Το δυστύχημα είναι ότι μέσα στις τελευταίες, οι οποίες λειτουργούν ως ”εξαρτήματα” στα άρματα βουλιμίας των ”Μεγάλων”, είναι και η Ελλάδα έχοντας ασπαστεί διαχρονικά συνθήματα και διακηρύξεις ανθρωπίνων και εθνικών δικαιωμάτων άκρως δελεαστικών, αλλά παραπλανητικών στην ουσία τους με δεδομένο ότι ο ”νόμος” των δύο μέτρων και δύο σταθμών, που μας επιβάλουν (δια του κατευνασμού) οι ”Μεγάλοι”, μας στερεί την αυτοτέλεια και την ανεξαρτησία μας σε βαθμό που τα έχουμε… συνηθίσει.

   Τα έχουμε συνηθίσει, ως φαίνεται, και με το παραπάνω – σε πολιτικό και γεωπολιτικό πλαίσιο – έτσι που να… αποζητούμε τη σκέπη μιας εξαρτημένης έξωθεν ντόπιας εξουσίας ακόμα κι αν διαφαίνονται αρνητικές οι μελλοντικές επιπτώσεις σε ατομικό, κοινωνικό και, προπάντων, σε εθνικό επίπεδο.

   Σε εθνικό επίπεδο όπου υπάρχει ο κίνδυνος να οδηγηθούμε σε εξωλογικές και ανιστόρητες υποχωρήσεις… καβαφικού τύπου (βλ. Καβάφη: ”Περιμένοντας τους βαρβάρους”) οι οποίες θα επιτρέψουν στην Τουρκία τη δημιουργία τετελεσμένων σε ελληνικό και κυπριακό έδαφος με το ”καπέλο” του κυρίαρχου ηγεμονικού σταθεροποιητή στην περιοχή της Χερσονήσου του Αίμου και της Ανατολικής Μεσογείου…

Κρινιώ Καλογερίδου

Συνέχεια ανάγνωσης

Κρινιώ Καλογερίδου

Λάθη στρατηγικής αλληλένδετα με τον ιδεολογικό αφοπλισμό μας

Δημοσιεύτηκε

στις

από τον

   Γιορτάζουμε καθ’ όλο το τρέχον έτος 2024, επ’ ευκαιρία της συμπλήρωσης 50 ετών απ’ την επάνοδο της Δημοκρατίας στη χώρα μας, τα επιτεύγματα της Μεταπολίτευσης με πρώτο και κύριο τη σταθερότητα προσανατολισμού και στόχων της Ελλάδας, την  ευθυγράμμισή της ουσιαστικά με τις δυτικές αξίες και τη συμμετοχή της στο στόχο της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης με ”ομοσπονδιακή λογική”.

   Λογική όπως η ”σταθεροποιητική κατευναστική” της ήπιας διπλωματίας στην εξωτερική πολιτική,  η οποία απ’ το ’96 και εντεύθεν μας ευνουχίζει εθνικά και μας αφοπλίζει ιδεολογικά παραλύοντας τις αντιστάσεις μας και αυγατίζοντας τις στρεβλές εκτιμήσεις μας για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, αφού μας έκανε ήδη να πιστέψουμε ότι – για να εξασφαλίσουμε την μακροβιότητα της ειρήνης – πρέπει να πηγαίνουμε με τα νερά της αναθεωτητικής Τουρκίας, έστω κι αν διολισθαίνουμε στο να γίνουμε γεωπολιτικός δορυφόρος της.

 Γεωπολιτικός δορυφόρος της με βουβή συναίνεση κυβέρνησης και αντιπολίτευσης (σε επίπεδο κομμάτων εξουσίας) λόγω απουσίας εναλλακτικής επιλογής για τη διακυβέρνηση της Ελλάδας και απουσίας ενδιαφέροντος για τα εθνικά θέματα πολυεπίπεδα.

   Κι αυτό το τελευταίο αφορά και τον λαό, δυστυχώς, με αποτέλεσμα να μετεωρίζεται  μεταξύ Σκύλλας και Χάρυβδης κινδυνεύοντας να χάσει – εν μέσω διαιωνιζόμενων μετεμφυλιακή  ερίδων – τον πατριωτισμό του.

 Τον πατριωτισμό τον οποίο απαρνείται διαχρονικά η εθνομηδενιστική Αριστερά και ψελλίζει περιοδικά η πατριωτική Κεντροαριστερά απ’ το 1996 και εντεύθεν μετά την ήττα στα Ίμια (απώλεια εθνικής κυριαρχίας για πρώτη φορά μεταπολεμικά) και τη ”Συμφωνία της Μαδρίτης” που ακολούθησε (1997).

   Συμφωνία εθνικά ζημιογόνα για τον Ελληνισμό, γιατί ”γκρίζαρε” το Αιγαίο αναγνωρίζοντας στην Τουρκία δικαιώματα σε αυτό, με αποτέλεσμα να αμφισβητεί την ελληνική κυριαρχία στα νησιά της ελληνικής νησιωτικής επικράτειας.

   Κι αυτό το ”γκριζάρισμα” επεκτάθηκε με προσάναμμα τον ιδεολογικό αφοπλισμό μας, έστω κι αν ακολούθησε – κατά την τελευταία πενταετία –  σοβαρή εξοπλιστική αποκατάσταση των αμυντικών αναγκών σε όλα τα όπλα μετά από μια μακρά περίοδο αποεπένδυσης λόγω των μνημονίων.

  Το λυπηρό ωστόσο είναι ότι – παρά τον εξοπλιστικό εκσυγχρονισμό μας – η διαφορά δυναμικού ως προς το γεωπολιτικό αποτύπωμα παραμένει ανάμεσα σε Ελλάδα-Τουρκία. Παραμένει και παρουσιάζει την πρώτη υποδεέστερη έναντι της δεύτερης, παρά την αγορά τέταρτης Belh@rra και έξι ακόμα νέα Rafale που δρομολογούνται. Παρά τον anti-drone θόλο στο Αιγαίο που έχουμε στα σκαριά για διασφάλιση των νησιών μας… 

 Οι εντυπώσεις προφανώς δεν διασκεδάζονται όσο διατηρούνται τα λάθη στρατηγικής, αλλά και αυτά που πηγάζουν απ’ τον ιδεολογικό αφοπλισμό μας δια του ”κατευνασμού”  και επεκτείνονται στην απομείωση του εθνικού φρονήματος, τη μείωση στρατιωτικής θητείας, το έλλειμμα σπουδαστών στις στρατιωτικές σχολές, την απουσία εθνικού φρονήματος στην μαθητιώσα νεολαία και την ”αποκαθήλωση” των ιερών συμβόλων της πατρίδας και της θρησκείας μας.

   Πολιτική της Κυβερνώσας Αριστεράς η οποία – αντί να καταργηθεί επί ΝΔ – διαιωνίζεται υποβιβάζοντας την έννοια του εθνικού φρονήματος και τον πατριωτισμό στα σχολεία.

  Τον πατριωτισμό που έχει εντάξει ύπουλα, ιδιοτελώς και πατριδοκαπηλευτικά στη ρητορική της η ελληνική ακροδεξιά μιαίνοντας τον υγιή εθνικισμό με εκείνον των αιμάτων του φασισμού-ναζισμού, των ρατσιστικών στερεοτύπων και των αντιδημοκρατικών ενστίκτων και συμπεριφορών. Ενστίκτων και συμπεριφορών που τα επικαλύπτει η παραληρηματική εθνικιστική ρητορική και η εργαλειοποίηση του πατριωτισμού προς χάριν μιας πλαστής εικόνας εθνικοφροσύνης.

  Τα δεδομένα αυτά, που αναδεικνύουν την έξωθεν ποδηγέτηση της Ελλάδας στην εξωτερική πολιτική και την πρωτοκαθεδρία του κομματισμού σε αυτήν πάνω από τα συμφέροντα της πατρίδας, εξηγούν γιατί παρεκκλίναμε (ελαφρά τη καρδία) από τις διαπραγματευτικές ”κόκκινες γραμμές” μας με τακτές κινήσεις υποχώρησης, παρά το παράδειγμα προς αποφυγή της ”Συμφωνίας των Πρεσπών”.

   Της ”Συμφωνίας” που ανέδειξε τη διπλωματική αφροσύνη μας και – αν και καταπατείται σκανδαλωδώς απ’ τους Σκοπιανούς – εμείς συνεχίζουμε να την υπερασπιζόμαστε εν γνώσει του ότι – πέρα απ’ το όνομα, τη γλώσσα και την ταυτότητα της Μακεδονίας μας – δώσαμε στους παραχαράκτες της ελληνικής ιστορίας ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα (πρόσβαση μέσω Θερμαϊκού στο Αιγαίο)…

   Φευ! Ποιος έχασε την ντροπή, για να τα βρουν οι δικοί μας διακομματικά και διακυβερνητικά. Οι δικοί μας που υπέγραψαν κι αποδέχτηκαν την λιμνιαία Συμφωνία του ’18 πιπιλίζοντας έκτοτε για παρηγοριά τον παραμυθητικό λόγο ότι η εν λόγω, ”αν και αρχιτεκτονικά ατελής, ενίσχυσε τον περιφερειακό σταθεροποιητικό ρόλο της Ελλάδας”…

   Με τα ίδια μυαλά πάμε να λύσουμε και τα ελληνοτουρκικά σήμερα παρεκκλίνοντας σ’ όλες τις σταθερές και παραβιάζοντας σε μόνιμη βάση τις ”κόκκινες γραμμές” μας, με αποτέλεσμα να μεταγγίσουμε στον λαό μας το πνεύμα υποχώρησης και αδιαφορίας για τα εθνικά θέματα (ήδη αυτοί που τα θέτουν ως πρώτη προτεραιότητα στην άσκηση πολιτικής είναι 3% με  5% στις δημοσκοπήσεις.

   Που πάει να πει ότι οι κυβερνήσεις και οι αθηναϊκές ελίτ, που μας κυβερνούν διαχρονικά μέσω αυτών, πέτυχαν τον σκοπό τους. Πέτυχαν τον σταδιακό αφελληνισμό μας με το να προωθούν το πνεύμα του ατομικισμού-ωφελιμισμού, της ιδιοτέλειας, του ωχαδελφισμού και των μειωμένων εθνικών αντανακλαστικών στην ελληνική κοινωνία.

  Έτσι φτάσαμε στο σημείο να κλείνουμε τα μάτια στις προκλήσεις των Σκοπιανών και τις παραβιάσεις της ”Συμφωνίας των Πρεσπών” που υπέγραψαν το ’18 μαζί μας βρίσκοντας την πολυπόθητη έξοδο στα αλυτρωτικά αδιέξοδά τους…

   Φτάσαμε να επιτρέπουμε και στην Άγκυρα να αλωνίζει ανενόχλητη το Αιγαίο για έρευνες εντός της υφαλοκρηπίδας μας (τρίμηνη παραμονή του Ορούτς Ρέις έξω απ’ το Καστελόριζο, 2020), ενώ τελευταία την καταστήσαμε ελεγκτή ”νομιμότητας” των ναυτικών μας ασκήσεων (θαλάσσια περιοχή μεταξύ Κάσου-Καρπάθου, 2024), για να μην παρεκκλίνουμε απ’ τα 6 μίλια.

   Για να μην παρεκκλίνουμε διεκδικώντας αυτά που νομίμως δικαιούμαστε (επέκταση των ΕΧΥ στα 12 νμ, σύμφωνα με τη Σύμβαση των ΗΕ το 1982 για οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών σύμφωνα με το Δίκαιο της Θάλασσας, Montego Bay – Τζαμάικα, 1982).

  Και δε λογαριάζουμε, να φανταστείτε, στα ως άνω τα χίλια δυο περιστατικά παραβιάσεων των ελληνικών χωρικών υδάτων απ’ τα τουρκικά αλιευτικά ή τα… ”καμουφλαρισμένα” σε αλιευτικά κατασκοπευτικά και υποβρύχια που μας στέλνει η Τουρκία.

   Δε λογαριάζουμε και τις βαριές προσβολές της, που είναι είτε αναδρομικές είτε αναθεωρητικές-διεκδικητικές στην πλειοψηφία τους και ανάγονται από την ήττα του βυζαντινού στρατού στο Ματζικέρτ (1071) μέχρι την Άλωση της Πόλης (1453) κι από εκεί στην Μικρασιατική Καταστροφή (1922), ως υπόμνηση ενισχυτική της απειλής του casus belli (1995 ) σε βάρος μας, ώστε να πατήσει στον φόβο μας η Τουρκία και να προωθήσει τα σχέδιά της για τη ”Γαλάζια Πατρίδα”. Σχέδια στρατιωτικά, γεωπολιτικά και οικονομικά.

 Σ’ αυτό το τελευταίο, ειδικά, η έλλειψη διορατικότητας κυβέρνησης και λαού ανταγωνίζονται βάζοντας ως προτεραιότητα το οικονομικό όφελος για αντιμετώπιση της τουριστικής υστέρησης των ακριτικών νησιών μας (βλ. ”visa express” για Τούρκους τουρίστες σε δέκα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου), χωρίς να διαβλέπουν αμφότεροι τον κίνδυνο εθισμού των κατοίκων στην τουρκική παρουσία εκεί (σ.σ: Σε πολλά ξενοδοχεία – μαζί με την ελληνική σημαία και εκείνην της ΕΕ – κυματίζει και αυτή της Τουρκίας) και την επαύξηση της όρεξης των Τούρκων για εδαφικές διεκδικήσεις από την Ελλάδα…

 

Κρινιώ Καλογερίδου

 

Συνέχεια ανάγνωσης

Κρινιώ Καλογερίδου

Ο Αλέξανδρος στα Γαυγάμηλα απέναντι στους ”χρυσοφόρους Μήδους”

Δημοσιεύτηκε

στις

από τον

Με φορτωμένες τις αποσκευές του από την προσφώνηση ”Γιε του Δία” και τον σιβυλλικό χρησμό του ιερέα του Αμμωνείου (όαση Σίβα, Μαντείο Άμμωνα Ρα [Δία]) περί μελλοντικής κυριαρχίας του στον τότε γνωστό κόσμο, επέστρεφε  ο Αλέξανδρος με το εκστρατευτικό σώμα του – Απρίλη μήνα του 331 π Χ – από την Μέμφιδα (Αίγυπτος) στην Τύρο (Λίβανος) μέσω Πηλουσίου (συνοριακού φρουρίου της ΒΑ Αιγύπτου ανατολικά του Νείλου, σημερινό Πὸρτ Σάιντ).

  Εκεί τους περίμενε ο στόλος του για ανεφοδιασμό, έχοντας παραπλεύσει προηγουμένως τη Φοινίκη με κατεύθυνση την Αίγυπτο. Μετά από ένα σύντομο πέρασμα απ’ την  Σαμάρεια της Παλαιστίνης, ο Αλέξανδρος με τον στρατό του πέρασαν από δύσβατες περιοχές στα νότια (σε εποχή συγκομιδής της γεωργικής παραγωγής), για να φτάσουν καθυστερημένα – μέσα Ιουλίου – στην αρχαία πόλη του Λιβάνου.

   Καθ’ οδόν προς την Τύρο είχαν κάποιες μέρες ξεκούρασης και θυσιών στον ημίθεο Ηρακλή, αλλά και μια αναπάντεχη επίσκεψη. Ήρθαν να δουν τον γιο του Φιλίππου δυο Αθηναίοι πρέσβεις (ο Διόφαντος και ο Αχιλλέας), για να του μεταφέρουν το αίτημα των συμπολιτών τους για απελευθέρωση των επονείδιστων Αθηναίων που πολέμησαν κατά των Ελλήνων στο πλευρό του Δαρείου στη μάχη της Ισσού (333 π Χ).

  Ο Αλέξανδρος ικανοποίησε το αίτημά τους και εκείνοι τον ευχαρίστησαν πληροφορώντας τον πριν φύγουν ότι είχε εκδηλωθεί αποστασία στην Πελοπόννησο από κάποιους ανυπότακτους Σπαρτιάτες. Ο Μακεδόνας στρατηλάτης έδρασε αστραπιαία στέλνοντας στο πλευρό των Πελοποννήσιων υποστηρικτών του τον Αμφοτερό (Μακεδόνα αξιωματικό, αδερφό του Κρατερού) με 100 φοινικικά και κυπριακά πλοία τα οποία επίταξε.

   Έπειτα από την Τύρο, ο Αλέξανδρος κατευθύνθηκε προς την Μεσοποταμία, τη Δαμασκό και τη Θάμψακο έχοντας σκοπό να φτάσει στην απέναντι όχθη του Ευφράτη (Μέση Ανατολή), ένα ειδικό τμήμα του οποίου είχαν ”δέσει” οι δικοί του υπό τον Ηφαιστίωνα με αλυσίδες-σχεδίες που σχημάτιζαν γέφυρα πάνω στο νερό.

   Ήταν ήδη φθινόπωρο του 331 π Χ, όταν άφησε πίσω του ο Αλέξανδρος τη Θάμψακο και την Νίσιβι (ΒΑ των αρμενικών βουνών, μεταξύ Ευφράτη και Τίγρη) και έφτασε στα σύνορα Ασσυρίας-Μηδίας για να βρει ζωοτροφές (σ.σ: Ο Τίγρης ήταν ελαφρά φρουρούμενος) κάτω από επικίνδυνες συνθήκες.

 Επικίνδυνες γιατί στην περιοχή κινούνταν ένας ορκισμένος εχθρός του: ο ελληνόφων σατράπης της Βαβυλώνας Μαζαίος), που προσπαθούσε να κόψει τις γέφυρες του Ευφράτη για να εγκλωβίσει τον Αλέξανδρο με τον στρατό του και να πάρει εκδίκηση. Για να σιγουρέψει μάλιστα τον εγκλωβισμό του Μακεδόνα στρατηλάτη, είχε ειδοποιήσει τον Δαρείο να έρθει για βοήθεια απ’ τη Βαβυλώνα όπου βρισκόταν.

  Ο στρατός του Δαρείου έφτασε πράγματι εσπευσμένα στην ασσυριακή πεδιάδα των Αρβήλων (όρια Ασσυρίας-Μηδίας, ανατολικά των Γαυγαμήλων) αριθμώντας 250 χιλιάδες στρατιώτες. Με διαταγή του Πέρση βασιλιά, υψώθηκαν  γρήγορα αναχώματα με πασσάλους γύρω απ’ το αχανές στρατόπεδο, για να αποκρούσουν το μακεδονικό και το θεσσαλικό ιππικό κατά την ώρα της επίθεσης των Ελλήνων.

   Οι ανιχνευτές της εμπροσθοφυλακής του ελληνικού στρατού,  ωστόσο, πήραν είδηση έγκαιρα τους 1000 Πέρσες ιππείς στην κοντινή πεδιάδα αριστερά του Τίγρη και ειδοποίησαν τον Αλέξανδρο. Εκείνος έστειλε καταπάνω τους το βασιλικό ιππικό και την ίλη των εταίρων, ενώ ο ίδιος οδηγούσε τη στρατιά με τους Παίονες (σ.σ: βαλκανικό φύλο νότια της Δαρδανίας το οποίο υπέταξε, μαζί με άλλα, ο βασιλιάς της Μακεδονίας) και τους Προδρόμους (ελαφρά οπλισμένους Έλληνες ιππείς με ασπίδες και βοηθητικό υλικό για αναγνωριστικές εφόδους).

   Σαν τους είδαν οι Πέρσες να έρχονται καταπάνω τους, το έβαλαν στα πόδια κατατρομαγμένοι. Οι στρατιώτες του Αλέξανδρου τότε τους κυνήγησαν ανελέητα και, αφού σκότωσαν κάμποσους, έσυραν τους άλλους αιχμάλωτους στο ελληνικό στρατόπεδο.

 Από αυτούς έμαθε, λίγο αργότερα, ο Αλέξανδρος ότι ο περσικός στρατός τούς περίμενε ετοιμοπόλεμος (ένα εκατομμύριο πεζοί και σαράντα χιλιάδες ιππείς του Δαρείου και του Μαζαίου) ανάμεσα στον Βούμηλο και τον Ζαπάτα ποταμό (ποτάμια της Ασσυρίας), όπου απλωνόταν η πεδιάδα των Γαυγαμήλων, στα σύνορα Μυγδονίας-Μηδίας.

   Ας σημειωθεί, εδώ, ότι ο Δαρείος είχε επιλέξει για πεδίο μάχης την μεγάλη πεδιάδα των Γαυγαμήλων (για να αποφύγει τον στενό χώρο όπως στην Ισσό, Νοέμβριο 333 π Χ), αφού προηγουμένως ισοπέδωσε τα γύρω υψώματα και έκοψε τους κορμούς των δέντρων, ώστε να κινούνται ανεμπόδιστα το ιππικό και τα διακόσια περίπου δρεπανηφόρα περσικά άρματα (υπερόπλο της εποχής, με κοφτερές λεπίδες στους άξονες των τροχών τους).

   Έκαψε, τέλος, κάθε εμπόδιο περιμετρικά, έτσι που η μέρα έγινε νύχτα, καλυμμένη καθώς ήταν  από βαρύ πέπλο καπνού. Και σαν να μην έφτανε αυτό, προέβη σε πράξη δολιοφθοράς κατά του ιππικού του αντιπάλου του μπήγοντας σίδερα στην πεδιάδα, προκειμένου να τραυματιστούν τα άλογα των Μακεδόνων και Θεσσαλών ιππέων…

   Κατά το πρώτο βράδυ της διάβασης του Τίγρη από τους Έλληνες στρατιώτες, εντωμεταξύ, είχε συμβεί ένα παράδοξο φυσικό φαινόμενο που κατατρομοκράτησε τους Πέρσες οι οποίοι περίμεναν από ώρα σε ώρα την ελληνική επίθεση ερμηνεύοντας ως προάγγελο του αφανισμού τους την ολική έκλειψη της Σελήνης την νύχτα της 30ης Σεπτεμβρίου.

   Κι αυτό δεν άργησε να επιβεβαιωθεί. Έχοντας πληροφορηθεί ο Αλέξανδρος πως οι Πέρσες τον περίμεναν στις όχθες του Βούμηλου (εξακόσια στάδια μακριά απ’ την πόλη Άρβηλα) ξεκίνησε με τον στρατό του την νύχτα της 29ης προς 30η Σεπτεμβρίου και έφτασε (κοντά χαράματα) έντεκα χιλιόμετρα μακριά από τα Γαυγάμηλα (μικρό χωριό της Ασσυρίας, τότε, 320 χλμ βόρεια της Βαβυλώνας, κοντά στη Μοσούλη του Ιράκ σήμερα).

   Κατά το μεσημέρι, ο Αλέξανδρος διέταξε τους πελταστές (τους ”ψιλούς”, ελαφρά οπλισμένους πολεμιστές) να ανοίξουν βαθιά τάφρο γύρω από το ελληνικό στρατόπεδο, όπου έμειναν για ανάπαυση τέσσερις μέρες, πριν διανύσουν άλλα πέντε χιλιόμετρα ως την πεδιάδα των Γαυγαμήλων που είχε μαυρίσει απ’ τα μιλιούνια των στρατιωτών του Δαρείου.

   Οι ελληνικές φάλαγγες (που αριθμούσαν, σημειωτέον,  50 χιλιάδες πεζούς και 700 ιππείς) έπιασαν στην αρχή τα υψώματα απέναντι από τον εχθρό, την ίδια στιγμή που οι ιππείς και οι ”ψιλοί” πεζέταιροι κατόπτευαν το πεδίο της μάχης περιμένοντας τις διαταγές των στρατηγών (μεταξύ των οποίων ο Παρμενίων και ο Κλείτος), μετά το πολεμικό συμβούλιο που συγκάλεσε ο Αλέξανδρος.

  Εκείνες τις κρίσιμες ώρες έφτασαν τα νεότερα για τις κινήσεις στο στρατόπεδο του εχθρού από τους Έλληνες πληροφοριοδότες. Ο Δαρείος, λέει, είχε σκοπό να τους πλευροκοπήσει και να τους κυκλώσει  παρατάσσοντας στα δυο άκρα του μετώπου το ιππικό του απ’ τη Βακτριανή (περσική σατραπεία, τότε, μοιρασμένη σήμερα ανάμεσα στο Τατζικιστάν, το Αφγανιστάν, το Ουζμπεκιστάν και το Τουρκμενιστάν).

    Επειδή ήξερε μάλιστα ότι ο Αλέξανδρος πολεμούσε πάντα απ’ τη δεξιά πτέρυγα του παραταγμένου στρατού του, σχεδίαζε να τοποθετήσει απέναντί του μεγάλες δυνάμεις Σκυθών (νομάδων της Κεντρικής Ασίας) και δρεπανηφόρα άρματα.

  Σαν τα άκουσε αυτά ο Παρμενίων, γύρισε και είπε στον Αλέξανδρο θορυβημένος ότι ίσως ήταν καλύτερα να τους αιφνιδιάσουν αυτοί πρώτοι μέσα στην νύχτα, για να προβάλλουν μικρότερες αντιστάσεις (άυπνοι και ταλαιπωρημένοι καθώς θα ήταν) απ’ ό,τι στο πεδίο της μάχης.

  Ο Αλέξανδρος αρνήθηκε και, χαμογελώντας, είπε στον ηλικιωμένο στρατηγό ότι ”δε θα τους αιφνιδιάσει την νύχτα, για να μην πουν ότι τους έκλεψε με δόλο τη νίκη, αλλά θα τους πολεμήσει τη μέρα για να μην έχουν καμιά απολύτως δικαιολογία για την μεγάλη συντριβη τους”…

   Την άλλη μέρα, νωρίς το πρωί της 1ης Οκτωβρίου του 331 π Χ –  πήρε θέση μάχης το ελληνικό στράτευμα απέναντι στα μιλιούνια των διπλά παραταγμένων Περσών του Δαρείου, που ήταν ενισχυμένοι απ’ τους Σκύθες, τους Κάρες, τους Ινδούς, τους Μαρδιανούς κι από ινδικούς ελέφαντες. 

   Πήρε θέση μάχης απέναντι στον ανθό του περσικού πεζικού ο οποίος έδειξε αιφνιδιασμένος απ’ την παράταξη των ελληνικών δυνάμεων (Αρριανός: Ἀλεξάνδρου Ἀνάβασις) :

 Μπροστά, είχε πάρει θέση το ιππικό υπό τις διαταγές του Φιλώτα (γιου του Παρμενίωνα) . Το συγκροτούσαν η βασιλική ίλη με ίλαρχο τον Κλείτο και οι άλλες των Γλαυκία, Αρίστωνα, Σώπολη, Ηρακλείδη, Δημήτριου και Μελέαγρου, καθώς και η βασιλική του Ηγέλοχου.

  Στο κέντρο, ήταν παραταγμένες έξι τάξεις της πεζοπόρου φάλαγγας με αρχηγούς τον Κοίνο, τον Περδίκκα, τον Μελέαγρο, τον Πολυσπέρχοντα, τον Κρατερό (επικεφαλής των σαρισσοφόρων Μακεδόνων) και τον Σιμμία, στη θέση του Αμύντα ο οποίος βρισκόταν στη Μακεδονία για να επιστρατεύσει άνδρες προς ενίσχυση των δυνάμεων του Αλέξανδρου.

   Δεξιά, βρίσκονταν οι υπασπιστές με τον Νικάνορα (τον άλλο γιο του Παρμενίωνα) και στο πλευρό τους οι ίλες των εταίρων, ενώ στο αριστερό κέρας της φάλαγγας ήταν επικεφαλής ο στρατηγός Παρμενίων, ενισχυμένος από πεντακόσιους Νοτιοελλαδίτες και δυόμισι χιλιάδες Θεσσαλούς ιππείς.

 Την εμπροσθοφυλακή του δεξιού κέρατος, σημειωτέον, αποτελούσαν οι διακόσιοι ιππείς του Μενίδα, ενώ στα αριστερά τους βρίσκονταν οι ιππείς του Ανδρόμαχου, οι Κρήτες τοξότες και οι Θράκες ακοντιστές υποστηριζόμενοι από Θράκες και Νοτιοελλαδίτες ιππείς.

  Σημειωτέον, επίσης, ότι υπόλοιποι οπλίτες και πελταστές του στρατού του Αλέξανδρου είχαν παραταχθεί πίσω απ’ την πρώτη γραμμή, ώστε – αν κυκλωνόταν αυτή – να υπήρχε η δυνατότητα να σχηματιστεί νέο μέτωπο (ανάστροφο του αρχικού) με μια απλή μεταβολή.

   Στα άκρα της δεξιάς πτέρυγας βρισκόταν θρονιασμένος στον Βουκεφάλα ο Αλέξανδρος, επικεφαλής της μακεδονικής φάλαγγας, των εταίρων ιππέων και  των ελαφρά οπλισμένων πεζών πιο πίσω, ενώ μπροστά απ’ τις ίλες των εταίρων είχαν παραταχθεί χίλιοι Αγριάνες και ίδιος αριθμός ”ψιλών” τοξοτών και άλλων τόσων ακοντιστών στα δεξιά τους.

  Οι πρόδρομοι και οι Παίονες ιππείς, τέλος, υποστήριζαν τις μονάδες των ”ψιλών” (ελαφρά οπλισμένων), ενώ οι πλαγιοφύλακες – μεταξύ των δύο κύριων γραμμών της μάχης – κάλυπταν αυτούς, τους 500 Νοτιοελλαδίτες ιππείς και τους Αγριάνες.

   Συνολικά, οι ελληνικές δυνάμεις που είχαν παραταχθεί απέναντι στον εχθρό αριθμούσαν σαράντα χιλιάδες πεζούς και εφτά χιλιάδες ιππείς, ενώ τη φύλαξη του ελληνικού στρατοπέδου την είχαν αναλάβει οι πελταστές από τη Θράκη.

   Στην εξέλιξη της μάχης, μετά τις αιματηρές συγκρούσεις σώμα με σώμα, έγινε ολοφάνερο ότι η μακεδονική δύναμη κατόρθωσε να υπερφαλαγγίσει όλο το αριστερό τμήμα του εχθρού, καθώς ο Αλέξανδρος είχε διατάξει την ίλη του Κλείτου να προελάσει απ’ τα δεξιά σε λοξή γραμμή ακολουθούμενος απ’ τους υπασπιστές και τις άλλες τάξεις της φάλαγγας που προωθούνταν κατά κύματα σαρώνοντας τα δρεπανηφόρα και το στρατό του Δαρείου.

  Με μπροστάρη τον Αλέξανδρο, οι λόγχες και οι σάρισσες σκορπούσαν το θάνατο. Ο Μέγας Μακεδόνας στρατηλάτης, αφού αποδεκάτισε  – με τους άνδρες του και πέντε τάξεις της φάλαγγάς του – Πέρσες, Ινδούς και Πάρθους που  του αντιστέκονταν, έσπειρε πανικό στο περσικό κέντρο.

   Έσπειρε πανικό στους ”χρυσοφόρους Μήδους” (βλ. επίγραμμα Σιμωνίδη του Κείου για τους Αθηναίους Μαραθωνομάχους) και τον ίδιο τον Δαρείο Γ’ Κοδομανό αναγκάζοντάς τον να χτυπάει αλαλιασμένος με το καμτσίκι του τα καπούλια του αλόγου του δίνοντας το σύνθημα στους δικούς του για άτακτη υποχώρηση και φυγή με τρελό καλπασμό προς τα Άρβηλα.

   Μόλις τον είδε ο Αλέξανδρος να χιμάει για να γλιτώσει προς την ανοιχτή πεδιάδα με κατεύθυνση τον ποταμό Λύκο, όρμησε ξοπίσω του αφήνοντας στη θέση του (για να αποτελειώσει τους Πέρσες στα Γαυγάμηλα) τον στρατηγό Παρμενίωνα.

   Ο ίδιος με το ιππικό του, βλέποντας πως ο Δαρείος του ξέφυγε κρυμμένος στις κλεισούρες των λόγγων και των βουνών, σταμάτησε για λίγο στις Ράγες (κοντά στην Τεχεράνη) κι ύστερα έσπευσε να περικυκλώσει το περσικό στρατόπεδο στον Βούμωδο ποταμό (παραπόταμο του Λύκου) παίρνοντας μαζί του πλήθος αιχμαλώτων, αλλά και ελέφαντες, καμήλες, άμαξες και πάμπολλες άλλες αποσκευές και μεταγωγικά, τα οποία άφησαν οι εχθροί στο φευγιό τους σαν λάφυρα.

   Ώρες αργότερα ο Αλέξανδρος, φανερά ταλαιπωρημένος και με το άτι του να βγάζει αφρούς απ’ τη δίψα και την κούραση, σταμάτησε την καταδίωξη του Δαρείου και γυρνώντας πίσω έσμιξε με το νικηφόρο του στράτευμα, για να μπει αργότερα θριαμβευτής στην καρδιά της Περσίας, τη Βαβυλώνα!

Βιβλιογραφία

 

  1. Αρριανός: Ἀλεξάνδρου Ἀνάβασις
  2. DonaldWEngels: Ο Μέγας Αλέξανδρος και η διοικητική μέριμνα του μακεδονικού στρατού.
  3. Βούλα Ηλιάδου; Καλπάζοντας στον άνεμο (μυθιστόρημα), εκδ. Λιβάνης.
Συνέχεια ανάγνωσης

Κρινιώ Καλογερίδου

”Ήρεμα” και ”ταραγμένα νερά” για Αιγαίο και Κύπρο

Δημοσιεύτηκε

στις

από τον

Tα θετικά δεν είναι ικανά να καθαρίσουν το σύννεφο στα ελληνοτουρκικά με διακύβευμα το Αιγαίο

 Όποιος άκουσε πρόσφατα τον Νίκο Δένδια να υπεραμύνεται εμφατικά (παρουσία του Αρχηγού ΓΕΕΘΑ στρατηγού Δ. Χούπη και του αρχηγού ΓΕΣ αντιστράτηγου Γ. Κωστίδη) του δικαιώματος της Ελλάδας στα 12 μίλια και των Δωδεκανήσων σε υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ (με αφορμή τις εκδηλώσεις μνήμης στην Λέρο για την 81η επέτειο από τη βύθιση του αντιτορπιλικού ”Βασίλισσα Όλγα” από γερμανικά βομβαρδιστικά στις 26 Σεπτεμβρίου 1943), θα συνειδητοποίησε σίγουρα δύο πράγματα:

   Πρώτον, ότι ο ΥΠΑΜ μιλούσε με αποφασιστικότητα και ύφος επιβλητικό, που έκρυβε συγκαλυμμένη προειδοποίηση με  αποδέκτη όχι μόνο στον Τούρκο απέναντι (βλ. Ταγίπ Ερντογάν), αλλά και τον πρωθυπουργό συνομιλητή του.

  Δεύτερον, ότι διακατέχεται από κρυφή αγωνία  (όπως και οι περισσότεροι Έλληνες) στη σκέψη ότι απ’ τα τραγικά Ίμια και έκτοτε η Ελλάδα μετατρέπεται αργά αλλά σταθερά σε χώρα με γκριζοποιημένα από την Τουρκία τμήματα της νησιωτικής της επικράτειας. 

   Με γκριζοποιημένες θαλάσσιες ζώνες της εθνικής κυριαρχίας της (μεταξύ 28ου-32ου μεσημβρινού) και περιορισμένα κυριαρχικά δικαιώματα, δηλαδή δικαιώματα των οποίων η κυρίαρχη άσκηση εξαρτάται από τη βούληση της Τουρκίας.

  Το 1996 η πατρίδα μας έχασε, πράγματι (για πρώτη φορά στην μεταπολεμική ιστορία της), εδαφική κυριαρχία (σ.σ: στην Κάσο δεν έγινε αυτό, αλλά απεμπολήσαμε – με την ανοχή μας στον ελεγκτικό ρόλο της Τουρκίας στα όρια των 6 νμ – το κυριαρχικό μας δικαίωμα για επέκταση των ΕΧΥ στα 12 προς χάριν των ”ήρεμων νερών” και μιας εκβιαστικής ειρήνης [βλ. casus belli]).

  Και την έχασε αυτήν την κυριαρχία αποδεχόμενη (με την παθητική στάση της) ως ουδέτερο έδαφος το σύμπλεγμα των Ιμίων (των δύο μικρών ακατοίκητων νησίδων ανατολικά της Καλύμνου των Δωδεκανήσων), τα οποία απέχουν 3,6 νμ από τα τουρκικά παράλια.

   Αυτό σηματοδότησε άρδην την αλλαγή στην Εξωτερική πολιτική μας (υιοθέτηση της ”πολιτικής του κατευνασμού” κατά τα αποτυχημένα βρετανικά πρότυπα της δεκαετίας του ’30 απέναντι στην ναζιστική Γερμανία του Χίτλερ), σε βαθμό να διολισθήσουμε στο σημείο να γίνουμε ημιπαράλυτη χώρα, ηττοπαθής και αντιφατική, ένα βήμα πριν καταλήξουμε σε γεωπολιτικό δορυφόρο της Τουρκίας.

 Χώρα που ξεκίνησε να εκλιπαρεί τους Αμερικανούς για διαμεσολάβηση το ’96 εμπεδώνοντας στους επόμενους την πίστη ότι η ήπια, κατευναστική διπλωματία των εθνικών υποχωρήσεων και των παραχωρήσεων (με υποβολείς τις ΗΠΑ και Ευρωπαίους εταίρους [βλ. Γερμανία]) είναι η… εθνοσωτήριος λύση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, για να μην οδηγηθούμε στον πάτο του Αιγαίου όπως μας απειλεί συχνά-πυκνά ο ακροδεξιός εταίρος του Ταγίπ Ερντογάν Ντεβλέτ Μπαχτσελί των ”Γκρίζων Λύκων”.

   Τρομακτική επιλογή η λύση αυτή, γιατί μας οδηγεί σταδιακά – όπως απέδειξαν η πρόσφατη σχετικά και η σύγχρονη ιστορία μας – σε απώλεια εθνικής κυριαρχίας και κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας. Λύση αφόρητη και σκληρή σαν την αλήθεια στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.

 Σχέσεις καμουφλαρισμένες απ’ το παραμύθι της ”ελληνοτουρκικής φιλίας”, που αυγατίζει τις ψευδαισθήσεις των κυβερνώντων και κάνει να φαντάζει στα μάτια μας ως ηράκλειος άθλος η αποτροπή της ενδεδυμένης με προβιά προβάτου Τουρκίας.

   Της Τουρκίας των παράνομων και μονομερών διεκδικήσεων, που εγείρει αξιώσεις για Θράκη, Αιγαίο και Κύπρο. Της Τουρκίας του πανούργου Ταγίπ Ερντογάν ο οποίος, με τη στολή του ”ειρηνοποιού” που του επέτρεψε να έχει η διεθνής συγκυρία, αποκάλεσε (από το βήμα της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, 24/9/’24, 79η Σύνοδος) ”ειρηνευτική επιχείρηση” την τουρκική εισβολή του ’74 στην Κύπρο (Αττίλας 1&2) και ζήτησε αναγνώριση του τουρκοκυπριακού ψευδοκράτους.

   Ζήτησε να τερματιστεί η απομόνωση τής (υπό 50ετή τουρκική κατοχή) ”Βόρειας Κύπρου” με παραχώρηση σε αυτήν κυριαρχικής ισότητας και ισοτιμίας, ώστε να μπορεί να συνάψει διεθνώς διπλωματικές, πολιτικές και οικονομικές σχέσεις η ”ΤΔΒΚ”.

  Αιτιάσεις ανιστόρητες, άδικες και παράνομες, στις οποίες απάντησε ήδη κατηγορηματικά από το βήμα του ΟΗΕ ο Κυριάκος Μητσοτάκης:

  ”Καμιά λύση δύο κρατών στην Κύπρο” ξεκαθάρισε προτείνοντας ως λύση του Κυπριακού – αντί της διχοτόμησης –  την (αμφιλεγόμενης ωφελιμότητας, βέβαια) προτεινόμενη απ’ τον ΓΓ του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες  ΔΔΟ.

  Τη Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία, δηλαδή, με πολιτική ισότητα (σ.σ: Η Τουρκία διεκδικεί, σημειωτέον, πολιτική και στρατιωτική ισότητα των Τουρκοκυπρίων σε ανεξάρτητο ”κράτος της Βόρειας Κύπρου”).

   Συνεπώς, το ”Ούτε λέξη για την Κύπρο” που ακούγεται από Μέσα ως μομφή για τον πρωθυπουργό στο θέμα αυτό, δεν ισχύει (στην κυριολεξία τουλάχιστον), αφού έγινε ήδη επιγραμματική αναφορά απ’ αυτόν στο μείζον ζητούμενο επίλυσης του Κυπριακού με την απόρριψη της τουρκικής πρότασης για διχοτόμηση του νησιού και την υπενθύμιση της ελληνικής και κυπριακής θέσης.

  Ισχύει όμως το ότι δεν είπε λέξη για το Αιγαίο στην ομιλία του, σε αντίθεση με τον Τούρκο Πρόεδρο ο οποίος έκανε εμμέσως πλην σαφώς αναφορά στην ατζέντα διεκδικήσεων της Τουρκίας (βλ. ”Συμφωνία Μαδρίτης”, 1997, η οποία αναγνώρισε ως νόμιμα και ζωτικά τα συμφέροντα αμφότερων των χωρών στο Αιγαίο) με έμφαση στο Κυπριακό, τις θέσεις για το οποίο ο Ερντογάν φρόντισε να ξεκαθαρίσει).

 Ναι, ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν είπε λέξη για τις ελληνοτουρκικές διαφορές με επίκεντρο το Αιγαίο. Προς έκπληξη μάλιστα όλων, έστρεψε το διεθνές ενδιαφέρον σε απόψεις γύρω από όρους εμπέδωσης της παγκοσμιοποίησης, όπως ”παγκόσμια συναίνεση”, ”παγκόσμιο συμφέρον” και ”παγκόσμια διακυβέρνηση”.

 

  Η δική μου εκτίμηση για την μη αναφορά Μητσοτάκη στο Αιγαίο και τις ελληνοτουρκικές διαφορές εδράζεται στον υπαινικτικό λόγο του γύρω απ’ το θέμα αυτό, που έχει διττή σημασία. Η πρώτη ερμηνεία που δίνω είναι ότι εκκολάπτεται λύση ”Πρεσπών” του Αιγαίου, εξ ου και η αναφορά του στον ΟΗΕ ”Δεν έχουμε μπορέσει να διευθετήσουμε αυτή τη διαφορά (ΑΟΖ/υφαλοκρηπίδας) επί περισσότερα από 40 χρόνια, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι είναι μοιραίο να παραμείνει άλυτη…”.

   Η δεύτερη έχει να κάνει με την ουσία της πολιτικής οπτικής του στα ελληνοτουρκικά. Ο Έλληνας πρωθυπουργός επενδύει με πίστη και αισιοδοξία, η οποία ενέχει ενδεχομένως εθνικούς κινδύνους, για διασφάλιση ”ήρεμων νερών” στο Αιγαίο, προκειμένου να διασφαλίσει την μακροβιότητα της ειρήνης στην περιοχή και όχι μόνο αυτήν.

 Τα ”ταραγμένα” νερά, προφανώς, μάς γονατίζουν οικονομικά ψαλιδίζοντας το ΑΕΠ μας (ήδη εξοπλιζόμαστε γενναία στην Άμυνα μετά από μακρά περίοδο στασιμότητας λόγω μνημονίων), καθώς δεν φροντίσαμε έγκαιρα να αναπτύξουμε αμυντική βιομηχανία ανταγωνιστική της Τουρκίας.

  Επενδύει, λοιπόν, στα ”ήρεμα νερά” του Αιγαίου όχι μόνο για χάρη των αγαθών της ειρήνης για τους Ελλαδίτες (τα οποία δεν μπορούν να τα απολαύσουν οι Ελληνοκύπριοι στον βαθμό που επιθυμούν με ημικατεχόμενη επί μισό αιώνα την Κύπρο), αλλά και για τα συμφέροντα της ελληνικής μειονότητας σε τουρκικό έδαφος, τα οποία γίνονται όλο και πιο ευκρινή την τελευταία δεκαετία.

   Απόδειξη, οι κινήσεις προεργασίας κατά την τρέχουσα περίοδο για άνοιγμα της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης και η αχτίδα Ελληνισμού στην αλησμόνητη Ίμβρο (σ.σ: Στην Τένεδο – που έχει εξελιχθεί σε τουριστικό προορισμό των εύπορων Τούρκων – μοιάζει μη αναστρέψιμη η εξαΰλωση του Ελληνισμού. δεδομένου ότι έμειναν στο νησί μόνο οκτώ Έλληνες) .

   Αχτίδα που άρχισε να αχνοφέγγει το 2014 και έγινε φωτεινότερη τα τελευταία χρόνια με την αύξηση των μονίμων κατοίκων ελληνικής καταγωγής (έφτασαν, ήδη, τους 600), η οποία συνοδεύεται απ’ το ξαναζωντάνεμα παλιών, ερειπωμένων σπιτιών και την επαναλειτουργία ελληνικών σχολείων στην Ίμβρο (με ενεργό συμβολή του Ιμβριώτη Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου, κεντρικού ομιλητή στο Πανιμβριακό Συνέδριο της Αθήνας [Κέντρο Πολιτισμού ”Ελληνικός Κόσμος” του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού] με θέμα ”Ίμβρος και Τένεδος Νόστος και Προοπτική”).

  Αυτά τα θετικά, ωστόσο, δεν είναι ικανά να καθαρίσουν το σύννεφο στα ελληνοτουρκικά με διακύβευμα το Αιγαίο, έστω κι αν ο Ταγίπ Ερντογάν ”χάιδεψε” αυτιά στον ΟΗΕ (προς μεγάλη ικανοποίηση των Συμμάχων του ΝΑΤΟ) μιλώντας για περαιτέρω μελλοντική προσέγγιση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις και ”εποικοδομητική συνεργασία” ενόψει και της νέας συνάντησης του Ανώτου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας-Τουρκίας στις αρχές του 2025. 

   ”Εποικοδομητική συνεργασία” σε όλα τα θέματα, ”ιδίως στον τομέα της ενέργειας και του περιβάλλοντος”, χωρίς να παραλείψει να αναφέρει ωστόσο με νόημα ότι η χώρα του ”έχει την μεγαλύτερη ακτογραμμή στην Ανατολική Μεσόγειο”, άρα έχει δικαιώματα στο Αιγαίο…

 

Κρινιώ Καλογερίδου

Συνέχεια ανάγνωσης

Ινφογνώμων

Infognomon Logo

Περιηγηθείτε στα κορυφαία βιβλία του βιβλιοπωλείου μας

Προβολή όλων

Δημοφιλή