Η Τουρκία στην Κάσο αμφισβητεί, όχι ρητορικώς, αλλά διά των όπλων, όχι κάποια κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας, αλλά τον σκληρό πυρήνα της ελληνικής εθνικής κυριαρχίας. Αυτό το πράττει, καταρχάς, διά της ένοπλης παρουσίας της μέσα σε χώρο ελληνικής εθνικής κυριαρχίας, δηλαδή στα 12 ναυτικά μίλια των χωρικών υδάτων. 
Ακόμη και αν η Ελλάδα δεν έχει προβεί στην (επιβεβλημένη από το διεθνές δίκαιο αλλά και τη διεθνή πρακτική) επέκταση των χωρικών της υδάτων, ο χώρος μεταξύ 6 και 12 ναυτικών μιλίων δεν παύει να αποτελεί αναντίρρητο χώρο εθνικής κυριαρχίας της Ελλάδας. Επιπροσθέτως, η Τουρκία, διά της ένοπλης παρουσίας της και όχι απλώς διά ρητορικών διακηρύξεων, αμφισβητεί το δικαίωμα των ελληνικών νησιών να έχουν υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ. 

Προσοχή, δεν αμφισβητεί το εύρος της ελληνικής ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας, αλλά γενικώς το να έχουν ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα, επιδιώκοντας να επιβάλει το παρανοϊκό αφήγημά της, ότι τα ελληνικά νησιά αποτελούν προέκταση της μικρασιατικής ακτής και “κάθονται” πάνω στην υφαλοκρηπίδα της Μικράς Ασίας, σαν να ήτανε πλωτές εξέδρες. 
Περιττεύει να πούμε ότι οι τουρκικές θέσεις παραβιάζουν προκλητικά, ολοκληρωτικά και απόλυτα το διεθνές δίκαιο. Τόσο τη συνθήκη UNCLOS για το Δίκαιο της Θάλασσας, όσο και την ιστορικής σημασίας απόφαση του Διεθνούς Διαιτητικού Δικαστηρίου της Χάγης το καλοκαίρι του 2016, κατόπιν προσφυγής σε αυτό των Φιλιππίνων, που “πακτώνει” τα δικαιώματα των νήσων και κονιορτοποιεί τα, έτσι κι αλλιώς ανύπαρκτα, επιχειρήματα της Άγκυρας και άλλων “χερσαίων” δυνάμεων του πλανήτη, περί “ανωτερότητας” της ηπειρωτικής ακτής έναντι των νήσων. 

Συνακόλουθα, το να αμφισβητεί η Άγκυρα ότι τα ελληνικά νησιά δεν έχουν καθόλου ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα δεν είναι κάποια “διμερής διαφορά”, ούτε “πρόκληση”, ούτε καν μια απλή επιθετική ενέργεια. Είναι άρνηση της ίδιας τους της ύπαρξης. Όταν αρνείσαι ότι τα ελληνικά νησιά έχουν κυριαρχικά δικαιώματα γενικώς, αρνείσαι εμμέσως πλην σαφώς την ίδια τους την ύπαρξη ως νομικές οντότητες. Άρα, εμμέσως πλην σαφώς αρνείσαι και την ελληνική κυριαρχία και επί του εδάφους. Και επειδή τα ελληνικά νησιά είναι κομμάτι της μίας, ενιαίας και αδιαίρετης ελληνικής επικράτειας, αρνείσαι την ίδια την ύπαρξη της Ελλάδας ως χώρα. Τόσο απλά. Άρα, οι ενέργειες της Τουρκίας είναι ολοκληρωτικού χαρακτήρα. Τελεία και παύλα.

Τι δείχνει το επεισόδιο στην Κάσο 

Και δεν είναι μόνον αυτό. Η Τουρκία αρνείται την ύπαρξη των ελληνικών νησιών ως νομικές οντότητες (juridical islands), τη στιγμή που θεωρεί ότι αυτά βρίσκονται μέσα στο τουρκικό “γαλάζιο έδαφος”. Δηλαδή, μέσα σε ένα Αιγαίο το οποίο θεωρεί ότι είναι προέκταση της στεριάς της και συνακόλουθα χώρος πλήρους τουρκικής εθνικής κυριαρχίας, όπως ακριβώς είναι και το έδαφος. 

Άρα, θεωρεί ότι τα ελληνικά νησιά είναι κάτι σαν μεγάλες πλωτές εξέδρες που βρίσκονται μέσα στην τουρκική εθνική επικράτεια. Και αυτό σήμερα προσπαθεί να το επιβάλλει διά των όπλων.

Και όταν λέμε “αρνείται” τη νομική υπόσταση των ελληνικών νησιών, δεν είναι ότι απλώς το δηλώνει, κάτι που επίσης θα ήταν μια ακραία επιθετική ενέργεια και θα έπρεπε να προκαλέσει άμεση και σοβαρή αντίδραση από πλευράς μας, αλλά προσπαθεί να το επιβάλλει εμπράκτως, διά της ένοπλης παρουσίας της σε χώρο εθνικής κυριαρχίας, όπως συμβαίνει σήμερα έξω από την Κάρπαθο και την Κάσο. Άρα, επαναλαμβάνω, δε μιλάμε απλώς για “τουρκικές προκλήσεις”, τις οποίες εμείς μεγαλόθυμα και “ψύχραιμα” έχουμε την πολυτέλεια να αγνοούμε, αλλά για άτυπη, υβριδική, αλλά σαφή και ξεκάθαρη πολεμική ενέργεια εναντίον της Ελλάδας. Και μάλιστα ολοκληρωτικού χαρακτήρα, μιας και αποσκοπεί στην αποδόμηση της ελληνικής εθνικής κυριαρχίας εν συνόλω. 

Ούτε φυσικά μπορούμε να καθησυχάζουμε τους εαυτούς μας, λέγοντας ότι «αυτά οι Τούρκοι τα κάνουν εδώ και χρόνια», άρα δεν είναι κάτι καινούργιο, άρα δεν έγινε και τίποτα. Στην πραγματικότητα ισχύει ακριβώς το αντίθετο. Οι σημερινές επιθετικές δράσεις της Τουρκίας στην Κάσο είναι κομμάτι μιας συστηματικής, υπομονετικής και επίμονης, στρατηγικής αποδόμησης της ελληνικής εθνικής κυριαρχίας στο Αιγαίο, με την Τουρκία να κάνει ένα βήμα τη φορά βασιζόμενη στην αδράνεια, ή τη “μετριοπάθεια” της ελληνικής πλευράς. 

Έτσι, ξεκινήσαμε με τις παρανοϊκές θεωρίες της Άγκυρας στα μέσα της δεκαετίας του ’70, ότι τα ελληνικά νησιά είναι προέκταση της μικρασιατικής ακτής και άρα δεν έχουν δική τους υφαλοκρηπίδα και φτάσαμε σήμερα να έχουμε τον τουρκικό στόλο 6,5 μίλια έξω από την Κάσο να προσπαθεί να επιβάλει τη θέση αυτή διά των όπλων, με την Ελλάδα να συνεχίζει να αντιδρά “ψύχραιμα”, όπως κάνει εδώ και δεκαετίες. Δηλαδή να αδρανεί, δίνοντας στην Τουρκία το υπόβαθρο να προχωρήσει, όποτε κρίνει σκόπιμο, στην επόμενη, ακόμη πιο ακραία κίνησή της. 

Άτυπος, αλλά ολοκληρωτικός πόλεμος 

Εν κατακλείδι, λοιπόν, αντιμετωπίζουμε σήμερα μια φάση όξυνσης του παρατεταμένου, άτυπου, αλλά ολοκληρωτικού πολέμου που διεξάγει η Άγκυρα εναντίον της Ελλάδας. Και ένας πόλεμος καθίσταται ολοκληρωτικός, αν οι στοχεύσεις του είναι ολοκληρωτικές, όχι από τα μέσα με τα οποία διεξάγεται. Και η Τουρκία επιδιώκει τον εκμηδενισμό της ελληνικής εθνικής κυριαρχίας στο Αιγαίο και συνακόλουθα την αποδόμηση ολοκλήρου της Ελλάδας ως κανονική χώρα. Άρα, οι ακραίες αυτές στοχεύσεις τον καθιστούν ολοκληρωτικό. 

Επομένως, δεν μπορούμε πλέον να εφησυχάζουμε και “να κάνουμε ότι κοιμόμαστε”. Πρέπει να αντιμετωπίσουμε την Τουρκία. Και για να το πράξουμε, το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνουμε είναι να κατανοήσουμε και να αποδεχτούμε επιτέλους ότι δεχόμασταν και δεχόμαστε επίθεση ολοκληρωτικού χαρακτήρα. 

Δυστυχώς, όμως, η επιμονή στο παρανοϊκό αφήγημα των “ήρεμων νερών” στις ελληνοτουρκικές σχέσεις κυβέρνησης και αντιπολίτευσης, η συνωμοσία της σιωπής από τα περισσότερα ελληνικά ΜΜΕ και η δράση του υποκόσμου των social media, που χλευάζει όποιον απεικονίζει την πραγματικότητα και προσπαθεί να τον αποδομήσει ως “πράκτορα του Πούτιν”, μας δείχνει ότι ο υβριδικός πόλεμος της Άγκυρας είναι πολύ πιο σύνθετος απ’ ό,τι πιστεύαμε και ότι η επιρροή του βαθέως κράτους της Τουρκίας στην Ελλάδα είναι πολύ πιο βαθιά απ’ ό,τι φοβόμασταν.

* Ο Κώστας Γρίβας είναι καθηγητής Γεωπολιτικής και Σύγχρονων Στρατιωτικών Τεχνολογιών, διευθυντής του Τομέα Θεωρίας και Ανάλυσης Πολέμου στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων. Διδάσκει επίσης Γεωγραφία της Ασφάλειας στην ευρύτερη Μέση Ανατολή στο Τμήμα Τουρκικών και Σύγχρονων Ασιατικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών.