Ο δρόμος προς τη βιώσιμη οικονομική επιτυχία, όπως αποδεικνύεται από άλλες παγκόσμιες δυνάμεις, δεν βρίσκεται στον αυστηρότερο κρατικό έλεγχο ή σε πιο περίπλοκα πενταετή σχέδια, αλλά στην υιοθέτηση αρχών που έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικές αλλού. Αυτές οι αρχές περιλαμβάνουν την προστασία των δικαιωμάτων ιδιοκτησίας, την ελευθερία σκέψης και έκφρασης και το κράτος δικαίου.
Η υιοθέτηση ενός τέτοιου μοντέλου θα απαιτούσε σημαντικές αλλαγές στην τρέχουσα δομή διακυβέρνησης της Κίνας – μια προοπτική που φαίνεται απίθανη δεδομένης της βαθιάς ριζωμένης δέσμευσης του ΚΚΚ να διατηρήσει τον έλεγχό του στην κοινωνία.
Καθώς η οικονομία της Κίνας αντιμετωπίζει αυξανόμενες προκλήσεις, τα φώτα της δημοσιότητας μετατοπίζονται από τα επιφανειακά συμπτώματα στις βαθύτερες αιτίες αυτών των ζητημάτων. Οι αναλυτές προτείνουν ότι οι ρίζες των οικονομικών προβλημάτων της Κίνας είναι αλληλένδετες με τους περιορισμούς της αυταρχικής διακυβέρνησής της, που μπορεί να περιορίζουν τις δυνατότητες της χώρας για βιώσιμη ανάπτυξη και καινοτομία.
Η Κίνα έχει μια διαχρονική ιστορία καινοτομίας, με συνεισφορές που έχουν διαμορφώσει τον κόσμο—από την εφεύρεση της πυξίδας μέχρι τη δημιουργία χαρτονομίσματος. Ωστόσο, από τη μαοϊκή επανάσταση, οι δημιουργικές ενέργειες του έθνους έχουν συχνά ανακατευθυνθεί υπό τον αυστηρό έλεγχο της κομμουνιστικής κυριαρχίας. Το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα (ΚΚΚ) έχει δώσει προτεραιότητα στη διατήρηση του ελέγχου, μερικές φορές σε βάρος της ενθάρρυνσης του είδους της καινοτομίας που χαρακτήριζε προηγούμενες περιόδους της κινεζικής ιστορίας. Αντί να καλλιεργεί νέες ιδέες, το ΚΚΚ έχει αναπτύξει εξελιγμένους μηχανισμούς ελέγχου του πληθυσμού, όπως τα αμφιλεγόμενα στρατόπεδα επανεκπαίδευσης. Αυτή η ανακατεύθυνση της δημιουργικότητας υπογραμμίζει τον ευρύτερο αντίκτυπο της αυταρχικής διακυβέρνησης στην ανθρώπινη πρόοδο.
Τα οικονομικά αποτελέσματα αυτής της προσέγγισης γίνονται πιο εμφανή σε σύγκριση με την πορεία της Ταϊβάν, ενός έθνους που, παρά το μικρότερο μέγεθος και τις γεωπολιτικές του πιέσεις, έχει καλλιεργήσει μια κουλτούρα δημιουργικότητας και καινοτομίας. Η Ταϊβάν έχει αναδειχθεί ως παγκόσμιος ηγέτης σε βιομηχανίες όπως η κατασκευή ημιαγωγών, ένας τομέας κρίσιμος για τη σύγχρονη οικονομία. Η αντίθεση μεταξύ της επιτυχίας της Ταϊβάν και του μοντέλου «σοσιαλισμού με κινεζικά χαρακτηριστικά» του ΚΚΚ εγείρει ερωτήματα σχετικά με τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα της οικονομικής στρατηγικής της Κίνας.
Κεντρική θέση στις οικονομικές προκλήσεις της Κίνας είναι η έμφαση που δίνει το ΚΚΚ στη συλλογική σκέψη και τον κρατικό έλεγχο. Αυτή η προσέγγιση δίνει προτεραιότητα στη συμμόρφωση και την τάξη έναντι της δημιουργικότητας και της καινοτομίας, βασικά στοιχεία της οικονομικής ανάπτυξης στη σημερινή παγκόσμια οικονομία. Οι συνέπειες αυτής της προσέγγισης είναι εμφανείς στην εξάρτηση της Κίνας από τον εκτεταμένο δανεισμό και τον υπερκατασκευασμένο τομέα ακινήτων. Ο πολλαπλασιασμός των «πόλεων-φαντασμάτων», όπου ολόκληρες υποδομές παραμένουν ακατοίκητες, συμβολίζει τις αναποτελεσματικότητα που μπορεί να προκύψει από μια οικονομία που καθοδηγείται περισσότερο από κρατικές οδηγίες παρά από τη ζήτηση της αγοράς.
Η πανδημία COVID-19 εξέθεσε περαιτέρω τους περιορισμούς της κεντρικής διακυβέρνησης της Κίνας από πάνω προς τα κάτω. Καθώς ο ιός εξαπλώθηκε, οι τοπικές πρωτοβουλίες και οι δημιουργικές λύσεις συχνά επισκιάζονταν από αυστηρές οδηγίες από το Πεκίνο. Αυτή η συγκεντρωτική προσέγγιση όχι μόνο καθυστέρησε την αρχική ανταπόκριση στην πανδημία, αλλά τόνισε επίσης τους κινδύνους της πνευματικής εξάρτησης από το κράτος. Η τελική ανάπτυξη εμβολίων της Κίνας, αν και ένα σημαντικό επίτευγμα, αγωνίστηκε να ανταποκριθεί στην ταχύτητα και την αποτελεσματικότητα των δυτικών εναλλακτικών λύσεων, καταδεικνύοντας τις δυσκολίες της καινοτομίας σε ένα σύστημα όπου η πνευματική ελευθερία είναι περιορισμένη.
Η οικονομική στρατηγική της Κίνας αποκαλύπτει επίσης μια βαθιά εστίαση στις υλικές πτυχές της ανάπτυξης – όπως η ανάπτυξη υποδομών, οι ποσοστώσεις παραγωγής και οι στόχοι του ΑΕΠ – συχνά σε βάρος των πολιτιστικών και πνευματικών ελευθεριών που υποστηρίζουν τη μακροπρόθεσμη οικονομική επιτυχία. Αυτή η έμφαση στο «hardware» έναντι του «software» έρχεται σε έντονη αντίθεση με την προσέγγιση που παρατηρείται στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου η οικονομική επιτυχία έχει οικοδομηθεί στη βάση των ατομικών δικαιωμάτων, της ελευθερίας του λόγου και της καινοτομίας. Η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των ατομικών ελευθεριών από το Σύνταγμα των ΗΠΑ έχει δημιουργήσει ένα περιβάλλον όπου μπορούν να ανθίσουν νέες ιδέες, οδηγώντας τις τεχνολογικές εξελίξεις και την οικονομική ανθεκτικότητα.
Αυτή η θεμελιώδης διαφορά στη φιλοσοφία διακυβέρνησης εξηγεί γιατί οι Ηνωμένες Πολιτείες συνεχίζουν να πρωτοστατούν στην παγκόσμια καινοτομία, ενώ η Κίνα συχνά δυσκολεύεται να προχωρήσει πέρα από τη μίμηση και τις διαφωνίες πνευματικής ιδιοκτησίας. Καθώς η Κίνα επιδιώκει τη μετάβαση από μια οικονομία που βασίζεται στην κατασκευή σε μια οικονομία που βασίζεται στην τεχνολογία και τις υπηρεσίες, αυτές οι προκλήσεις γίνονται όλο και πιο έντονες.
Επιπλέον, η προσέγγιση της Κίνας στο διεθνές εμπόριο και την πνευματική ιδιοκτησία έχει εγείρει ανησυχίες παγκοσμίως. Πρακτικές όπως η κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας και ο οικονομικός καταναγκασμός έχουν τείνει τις σχέσεις με βασικούς εμπορικούς εταίρους, θέτοντας δυνητικά σε κίνδυνο τη θέση της Κίνας στη διεθνή κοινότητα. Ενώ αυτές οι τακτικές μπορεί να αποφέρουν βραχυπρόθεσμα οικονομικά οφέλη, κινδυνεύουν να υπονομεύσουν την αξιοπιστία και τις μακροπρόθεσμες προοπτικές της Κίνας, ιδιαίτερα σε μια εποχή όπου η εμπιστοσύνη και η συνεργασία είναι ζωτικής σημασίας για την οικονομική επιτυχία.
Καθώς η Κίνα αντιμετωπίζει τις τρέχουσες οικονομικές της προκλήσεις, συμπεριλαμβανομένης μιας φούσκας ακινήτων και της αυξανόμενης ανεργίας των νέων, οι περιορισμοί του οικονομικού της μοντέλου γίνονται όλο και πιο δύσκολο να αγνοηθούν. Οι παραδοσιακές μέθοδοι οικονομικής τόνωσης του ΚΚΚ —όπως οι δαπάνες για υποδομές και η χαλαρή νομισματική πολιτική— φαίνονται ολοένα και πιο ανεπαρκείς για την αντιμετώπιση των βαθύτερων διαρθρωτικών ζητημάτων. Οι αναλυτές υποστηρίζουν ότι χωρίς μια στροφή προς ένα μοντέλο διακυβέρνησης που αγκαλιάζει περισσότερη ατομική ελευθερία και πνευματική ανεξαρτησία, η Κίνα μπορεί να δυσκολευτεί να επιτύχει το είδος της μακροπρόθεσμης ευημερίας που επιδιώκει.
Ο δρόμος προς τη βιώσιμη οικονομική επιτυχία, όπως αποδεικνύεται από άλλες παγκόσμιες δυνάμεις, δεν βρίσκεται στον αυστηρότερο κρατικό έλεγχο ή σε πιο περίπλοκα πενταετή σχέδια, αλλά στην υιοθέτηση αρχών που έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικές αλλού. Αυτές οι αρχές περιλαμβάνουν την προστασία των δικαιωμάτων ιδιοκτησίας, την ελευθερία σκέψης και έκφρασης και το κράτος δικαίου. Ωστόσο, η υιοθέτηση ενός τέτοιου μοντέλου θα απαιτούσε σημαντικές αλλαγές στην τρέχουσα δομή διακυβέρνησης της Κίνας – μια προοπτική που φαίνεται απίθανη δεδομένης της βαθιάς ριζωμένης δέσμευσης του ΚΚΚ να διατηρήσει τον έλεγχό του στην κοινωνία.
Χωρίς αυτές τις αλλαγές, η Κίνα κινδυνεύει να παγιδευτεί σε έναν κύκλο μειωμένων αποδόσεων, όπου οι δυνατότητες για καινοτομία και ανάπτυξη παρεμποδίζονται συνεχώς από τους περιορισμούς της αυταρχικής διακυβέρνησης. Οι διαφαινόμενες οικονομικές προκλήσεις, από τη χαλάρωση της αγοράς ακινήτων έως την αυξανόμενη δυσαρέσκεια μεταξύ των νέων, υπενθυμίζουν ότι το μοντέλο του ΚΚΚ μπορεί να αγγίζει τα όριά του. Η κατάσταση που αντιμετωπίζει η Κίνα είναι μια καθαρή απεικόνιση των ευρύτερων προκλήσεων της αυταρχικής διακυβέρνησης στον σύγχρονο κόσμο.
ΠΗΓΗ: etruth.mv
