Σημαντικές αλλαγές στη στρατιωτική θητεία προαναγγέλλει ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Δένδιας, ο οποίος τονίζει ότι στο εξής όλοι οι στρατεύσιμοι θα αποκτούν βασικές γνώσεις χειρισμού drones και συστημάτων κατά drone, στο πλαίσιο του ευρύτερου μετασχηματισμού των Ενόπλων Δυνάμεων.

Σε συνέντευξή του στη Ναυτεμπορική, ο κ. Δένδιας επισημαίνει την αναγκαιότητα άμεσου εκσυγχρονισμού, παραδεχόμενος ότι η Ελλάδα υπήρξε «θεατής» στην παγκόσμια εξέλιξη των μη επανδρωμένων συστημάτων. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει, «σε μεγάλη άσκηση στη Θράκη, διαπίστωσα έκπληκτος ότι υπήρχε μόλις ένα drone, και αυτό μόνο για αναγνώριση».

Ο Υπουργός δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην ενίσχυση της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας, με στόχο η ελληνική συμμετοχή να φτάσει στο 25% της αλυσίδας αξίας των εξοπλιστικών προγραμμάτων. «Δεν μπορούμε να συνεχίσουμε να λειτουργούμε ως πελάτες του παγκόσμιου αμυντικού σούπερ μάρκετ», σημειώνει χαρακτηριστικά.

Η θέση για το πρόγραμμα SAFE

Ο κ. Δένδιας δεν κρύβει την αντίθεσή του στη συμμετοχή της Τουρκίας στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα SAFE, τονίζοντας ότι δεν μπορεί να γίνει ανεκτό να συμμετέχουν «χωρίς φίλτρα» χώρες που είτε απειλούν κράτη-μέλη είτε δεν τα αναγνωρίζουν. «Δεν μπορούμε, στο όνομα οικονομικών συμφερόντων, να θυσιάζονται κράτη-μέλη στον βωμό της επίπλαστης συνεργασίας», αναφέρει και προειδοποιεί ότι η Ευρώπη κινδυνεύει να καταλήξει εξαρτημένη στρατηγικά από τρίτες χώρες.

Απαντώντας σε ερωτήσεις για το αν οι δηλώσεις του απομακρύνθηκαν από την κυβερνητική γραμμή, ο Υπουργός ξεκαθαρίζει: «Ουδεμία αποστασιοποίηση υπάρχει. Τα όσα είπα στον Μυστρά απευθύνονταν σαφώς σε εκείνους που προωθούν τεχνάσματα για παρακάμψουν την ομοφωνία της ΕΕ». Επικαλείται μάλιστα και τον ίδιο τον Πρωθυπουργό, ο οποίος υπογράμμισε την ανάγκη για σύμφωνη γνώμη όλων των κρατών-μελών στις συμφωνίες με τρίτες χώρες.

Ατζέντα 2030: Ένα φιλόδοξο σχέδιο για τις Ένοπλες Δυνάμεις

Ο Νίκος Δένδιας περιγράφει την «Ατζέντα 2030» ως μια θεσμικά θεμελιωμένη μεταρρύθμιση, που προϋποθέτει την ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών, τον επιχειρησιακό ανασχεδιασμό και τη διοικητική αναδιοργάνωση των Ενόπλων Δυνάμεων.

«Δεν πρόκειται για απλή συρραφή εξοπλιστικών προμηθειών. Στόχος είναι η συγκρότηση των ισχυρότερων και πιο σύγχρονων Ενόπλων Δυνάμεων της Ελληνικής Δημοκρατίας», δηλώνει. Ανάμεσα στις προτεραιότητες περιλαμβάνονται η ενίσχυση της κυβερνοάμυνας, η πλήρης αξιοποίηση των φρεγατών FDI και των μαχητικών F-35, καθώς και η ανάπτυξη της «Ασπίδας του Αχιλλέα» – ενός ολοκληρωμένου συστήματος τεχνητής νοημοσύνης για την αντιμετώπιση απειλών από ξηρά, αέρα και θάλασσα.

Η «Ατζέντα 2030», όπως σημειώνει, είναι πλήρως ευθυγραμμισμένη με την ευρωπαϊκή πρωτοβουλία Readiness 2030, διασφαλίζοντας τη συμμετοχή της Ελλάδας στον σχεδιασμό της νέας ευρωπαϊκής αμυντικής αρχιτεκτονικής.

Προτεραιότητα η τεχνολογική αυτάρκεια στα UAV

Ο Υπουργός παραδέχεται πως η Ελλάδα έχει καθυστερήσει στην ανάπτυξη UAVs, όμως τονίζει ότι πλέον έχει τεθεί σε εφαρμογή μια σοβαρή στρατηγική για να καλυφθεί αυτό το κενό. Μέσω του Ελληνικού Κέντρου Αμυντικής Καινοτομίας (ΕΛΚΑΚ), τέσσερα από τα δέκα πρώτα προγράμματα εστιάζουν αποκλειστικά στα μη επανδρωμένα συστήματα.

Ταυτόχρονα, Έλληνες αξιωματικοί εκπαιδεύονται ήδη στο Fort Sill στις ΗΠΑ, με σκοπό τη δημιουργία αντίστοιχου εκπαιδευτικού κέντρου στην Ελλάδα. «Δεν είναι υπερβολή να πούμε πως όλοι οι στρατεύσιμοι της νέας γενιάς θα έχουν επαφή με τεχνολογίες drone», αναφέρει.

Η αμυντική βιομηχανία ως μοχλός ανάπτυξης

Ο κ. Δένδιας επισημαίνει ότι η στροφή προς την εγχώρια παραγωγή δεν είναι απλώς αμυντική επιλογή, αλλά και οικονομική. «Η Ελλάδα επενδύει άνω του 3% του ΑΕΠ της στην άμυνα, αλλά μέχρι πρόσφατα λιγότερο από το 1% αυτών των πόρων αφορούσε εγχώριες προμήθειες. Αυτό αλλάζει με την “Ατζέντα 2030”».

Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το πρόγραμμα «Σύγχρονος Μαχητής» – αξίας 300 εκατ. ευρώ – που αναμένεται να υλοποιηθεί εξ ολοκλήρου εντός Ελλάδας, με συμμετοχή ελληνικών επιχειρήσεων στην παραγωγή από στολές και κράνη μέχρι συστήματα επικοινωνίας.

Η Ιερά Μονή Αγίας Αικατερίνης στο Σινά

Κλείνοντας, ο Υπουργός αναφέρθηκε και στο ιδιοκτησιακό καθεστώς της Ιεράς Μονής Σινά, τονίζοντας ότι η Ελλάδα στηρίζει τη διατήρηση του ιστορικού καθεστώτος και πως η σχέση με την Αίγυπτο έχει στρατηγική σημασία. Ανέφερε ότι δεν διαθέτει επί του παρόντος ειδική ενημέρωση για το ζήτημα λόγω της υπουργικής του ιδιότητας, αλλά υπογράμμισε την ανάγκη να διατηρηθεί αλώβητη η φιλία Ελλάδας–Αιγύπτου και το καθεστώς προστασίας της Μονής, «ένα σύμβολο του Οικουμενικού Ελληνισμού».

Παραφράζοντας την ιστορική ρήση του Κωνσταντίνου Καραμανλή θα μπορούσαμε να πούμε ότι έξω δεν πάμε καλά.

Η εξωτερική πολιτική της χώρας στην παρούσα συγκυρία δέχεται γκολ, απανωτά. Από την τοποθέτηση στο Ουκρανικό, την Σύρια και την Παλαιστίνη, από τις σχέσεις με τις ΗΠΑ και την Ρωσία, μέχρι την Μονή Σινά και την μεταστροφή του Χαφτάρ που τείνει να ρίξει ολοκληρωτικά την Λιβύη στην αγκαλιά της Τουρκίας.

Η Αθήνα έχει πετύχει να διαρρήξει τις σχέσεις της με την Ρωσία λόγω της ταύτισης με τον Ζελένσκι και να έχει κακές σχέσεις με την κυβέρνηση Τραμπ. Παράλληλα οι βασικές ευρωπαϊκές χώρες δεν δείχνουν να σέβονται τις ελληνικές ευαισθησίες, τουλάχιστον σε ότι αφορά το ισοζύγιο με την Τουρκία.

Εάν η Τουρκία είναι η ιστορική και υπαρξιακή απειλή για την χώρα, η ένταξή της στο πρόγραμμα SAFE που αποτελεί τον πυρήνα της αμυντικής αρχιτεκτονικής της Ευρώπης αποτελεί ήττα της ελληνικής διπλωματίας. Η φράση του Έλληνα υπουργού Αμύνης ότι «το SAFE αποτελεί την κερκόπορτα για την είσοδο της Τουρκίας», στέρησε το πολιτικό κέντρο του Μαξίμου από τους συνήθεις εξωραϊσμούς για εσωτερική κατανάλωση. Η συμμετοχή της Τουρκίας στην άμυνα της Ευρώπης αναιρεί έναν από τους βασικούς λόγους της ένταξης της χώρας στην ΕΕ που ήταν η διασφάλιση των συνόρων μας. Ελλάδα και Τουρκία θα αντιμετωπίζονται επί ίσοις όροις ως δύο κράτη της κοινής άμυνας, όπως και στο ΝΑΤΟ.

Στην Σύρια με την πτώση του Άσαντ, η Τουρκία που την προκάλεσε ενίσχυσε την θέση της. Η Ελλάδα περιορίστηκε να χαιρετίσει την πτώση του δικτάτορα εκφράζοντας την ευχή ότι η άνοδος στην εξουσία των Ισλαμιστών που ελέγχονται από την Άγκυρα, θα χαρακτηριστεί από «συμπεριληπτικότητα» στις σχέσεις με τις μειονότητες.

Στα πιο πρόσφατα δεν πρόλαβε να περάσει μήνας από το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας Ελλάδας Αιγύπτου και την επίσκεψη του Αλ Σίσι στην Αθήνα και οι δικαστικές αρχές της Αιγύπτου εξέδωσαν την απόφαση για το ιδιοκτησιακό καθεστώς της Μονής Σινά. Η δήλωση του Γιώργου Γεραπετρίτη μετά την αποτυχημένη αποστολή, δείχνει την αμηχανία της Αθήνας που δεν πέτυχε να προστατεύσει τα ιστορικά και πνευματικά της ερείσματα στην Ανατολή, που αποτελούν μέρος του άυλου εθνικού κεφαλαίου. Αφήνει δε ερωτηματικά για το πόσο σεβαστή είναι η χώρα μας στις διεθνείς της συμμαχίες.

Αρνητική εξέλιξη συνιστά και η μεταστροφή του στρατάρχη Χαφτάρ στην Λιβύη υπέρ της Τουρκίας με την μεσολάβηση της Μόσχας που την έχουμε αναγορεύσει σε εχθρό. Η κυβέρνηση της Βεγγάζης θα αναγνωρίσει και αυτή το τουρκολυβικό μνημόνιο. Θα έπρεπε να το είχε δει η Αθήνα από την επίσκεψη του Χαφτάρ στην Άγκυρα τον περασμένο Απρίλιο. Έτσι ακόμη και αν αλλάξει η κατάσταση στην Λιβύη, η Τουρκία θα είναι κερδισμένη.

Ένα ακόμη κεφάλαιο είναι οι προμήθειες εξοπλισμών από την Γαλλία. Παρότι η χώρα προμηθεύεται και τέταρτη φρεγάτα οι γαλλικές διαβεβαιώσεις περί «αποκλειστικής χρήσης» των Meteor από τα ελληνικά Rafale, αποδεικνύονται στην πράξη κενές περιεχομένου. Η καθυστέρηση στην παράδοση των πυραύλων Meteor για τα ελληνικά Rafale και η πρόθεση της Γαλλίας να προμηθεύσει τους ίδιους πυραύλους στην Τουρκία, αλλοιώνει το στρατηγικό ισοζύγιο καθώς θα υπονομευθεί το θεωρούμενο έως πρότινος αεροπορικό πλεονέκτημα της Ελλάδας στην Ανατολική Μεσόγειο.

Η αλλαγή υποδείγματος της ηγεσίας Τραμπ σηματοδοτεί την μετάβαση από τον μονοπολικό κόσμο της φιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης και του δικαιωματισμού υπό την ηγεσία των ΗΠΑ, στην ρεαλιστική πολιτική. Η ισχύς και η ισορροπία ισχύος μεταξύ των κρατών επανέρχεται ως πυρήνας της ρεαλιστικής πολιτικής παράλληλα με την διαμόρφωση του πολυπολικού κόσμου.

Η νέα κατάσταση επιτείνει την ρευστότητα στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Η Τουρκία ήδη τοποθετείται επιδιώκοντας να γίνει ισότιμος συνομιλητής όλων των μεγάλων παικτών, από τις ΗΠΑ και την Ρωσία, μέχρι το Ισραήλ και το Ιράν και φυσικά την ΕΕ. Απόδειξη της διπλωματικής της αναβάθμισης ήταν οι συνομιλίες της Κωνσταντινούπολης μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας.

Οι συσχετισμοί που τείνουν να διαμορφωθούν δεν είναι οπωσδήποτε υπέρ της Άγκυρας, ενώ η υπερεπέκταση που επιχειρεί σε πολλά, διαφορετικά και ενίοτε αντιφατικά πεδία από τον Καύκασο, τη Μέση Ανατολή και την Ανατολική Μεσόγειο, αργά η γρήγορα θα γίνει μπούμερανγκ. Η Τουρκία συμπεριφέρεται ως διεθνής ταραξίας και δημιουργεί προβλήματα. Ωστόσο επί του παρόντος η Ελλάδα συνάπτει σύμφωνα φιλίας μαζί της – προσφέροντας άλλοθι στην Άγκυρα – και παρακολουθεί αμήχανη την διπλωματική της αναβάθμιση.

Η Ελλάδα μένει στάσιμη σε ένα περιβάλλον διαρκούς ρευστότητας και μετασχηματισμού. Η απάντηση της ελληνικής κυβέρνησης σε όλες αυτές τις εξελίξεις παραμένει σταθερή: Η Ελλάδα που σέβεται το διεθνές δίκαιο, αποτελεί αξιόπιστο εταίρο, παράγοντα σταθερότητας και ασφάλειας στην ευρύτερη περιοχή.

Θυμίζει τους οπαδούς που όταν χάνει με μεγάλη διαφορά η ομάδα τους λένε: γκολ εσείς σέντρα εμείς.