Ακολουθήστε μας

Εξωτερική Πολιτική

60 χρόνια από τις Συμφωνίες Ζυρίχης – Λονδίνου

Δημοσιεύτηκε

στις

Η συμπλήρωση εξήντα χρόνων από την υπογραφή των Συμφωνιών Ζυρίχης – Λονδίνου, τον Φεβρουάριο του 1959, συμπίπτει με την κύρωση από τη Βουλή των Ελλήνων της Συμφωνίας των Πρεσπών, σε ένα κλίμα, σε επίπεδο πολιτικής ηγεσίας και κοινής γνώμης βαρύτατα ηλεκτρισμένο. Θα ήταν εξόχως διδακτικός ένας νηφάλιος παραλληλισμός των δύο Συμφωνιών, του 1959 και του 2019, από την άποψη και μόνον της προβολής στο εσωτερικό της Ελλάδας των επιχειρημάτων των επιπτώσεων, θετικών ή αρνητικών, αντίστοιχα, από την υπογραφή τους. Ή για την ανάδειξη άλλων επιμέρους παραμέτρων, όπως του ρόλου του ΝΑΤΟ ή της επίκλησής του και στις δυο περιπτώσεις. Πάντως, το 1959 η αντιπολίτευση στην Ελλάδα, τόσο στη Βουλή όσο και στον λαό, υποστήριζε τη συνέχιση του αγώνα για την ένωση της Κύπρου, ενώ η κυβερνητική άποψη υποστήριζε την υπογραφή των Συμφωνιών στην ανάγκη ενότητας του «ελευθέρου κόσμου» και στο δόγμα της «ελληνοτουρκικής φιλίας». Για τους μεν η Ζυρίχη ήταν «προδοσία», και για τους δε αποτελούσε «το ευτυχές κλείσιμο του Κυπριακού»: οι Κύπριοι έπαιρναν την ελευθερία τους και «τερματιζόταν με αξιοπρεπή τρόπο» ένας αγώνας που η τελική έκβασή του κινδύνευε «να βλάψει θανασίμως τα γενικώτερα εθνικά συμφέροντα».  
Αφήνοντας τις Πρέσπες, σήμερα θα σταθούμε σε μιαν από τις πιο ενδιαφέρουσες πτυχές των Συμφωνιών του 1959, στη βαριά σκιά που δημιούργησαν έκτοτε στις σχέσεις του Κωνσταντίνου Καραμανλή με τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο. Είναι γνωστό ότι το περιβάλλον και οι συνεργάτες του Μακεδόνα πρωθυπουργού (Ε. Αβέρωφ, Ά. Βλάχος, Κ. Τσάτσος) καταλογίζουν στον Μακάριο, άλλοτε με λεπτότητα και άλλοτε με λιγότερο διπλωματική γλώσσα, ότι «ενώ γνώριζε τα πάντα και είχε συμφωνήσει με τα συμφωνηθέντα στη Ζυρίχη» κράτησε τη γνωστή στάση αμφιταλάντευσης και υπαναχώρησης στο Λονδίνο, αφήνοντας, ουσιαστικά, όπως υποστηρίζουν, να φορτωθεί το βάρος των Συμφωνιών ο Καραμανλής. 
 
Ανεξάρτητα από το βάσιμο ή το ανυπόστατο των παραπάνω, και το γεγονός ότι και ο Αρχιεπίσκοπος υπέστη στην Κύπρο έντονη κριτική για την υπογραφή των Συμφωνιών, αξίζει να δούμε μερικές πτυχές  των συζητήσεων των δύο ανδρών, από τα σχετικά κεφάλαια στο δημοσιευμένο Αρχείο του Κωνσταντίνου Καραμανλή. Στις 29 Ιανουαρίου 1959 ο Κ. Καραμανλής συνάντησε τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο, στην παρουσία του Μητροπολίτη Κιτίου Ανθίμου, του Ε. Αβέρωφ και του Ά. Βλάχου, και τον ενημέρωσε για την πορεία του ελληνοτουρκικού διαλόγου για την Κύπρο, λίγες μέρες πριν από τη Ζυρίχη. Στο Πρακτικό της συνάντησης ο Μακάριος συμφωνεί «ήτο προς το συμφέρον των Κυπρίων το να συμμετάσχη η ανεξάρτητος Κύπρος εις την αμυντικήν Συμμαχίαν του ΝΑΤΟ» αλλά είναι κατηγορηματικός, «ότι βάσις τουρκική εν Κύπρω ήτο απαράδεκτος». Στην ίδια συνάντηση οι δύο Κύπριοι Ιεράρχες εξηγούν τη θέση τους υπέρ των χωριστών Δήμων (ο Αβέρωφ ήταν αντίθετος), με κύριο επιχείρημα ότι «επειδή αι τουρκικαί συνοικίαι είναι ελεειναί και έχουν πολλά προβλήματα, θα πρέπει να δαπανώνται ικανά χρήματα, προερχόμενα από Ελληνοκυπρίους φορολογουμένους διά την θεραπείαν των, όσα δε και αν δαπανηθούν, οι Τουρκοκύπριοι δεν θα είναι ικανοποιημένοι, τούτο δε θα προκαλή διαρκώς προστριβάς». 
 
Σε σημείωμα της 17ης Φεβρ. 1959, στο ίδιο Αρχείο, καταγράφονται όσα συζητήθηκαν σε νέα συνάντηση Καραμανλή-Μακαρίου. Είχε ήδη υπογραφεί η ελληνοτουρκική συμφωνία στη Ζυρίχη, και ο Άγγελος Βλάχος πληροφόρησε τον πρωθυπουργό ότι ο Αρχιεπίσκοπος «μετά την δευτέραν ανάγνωσιν των κειμένων Ζυρίχης, κατείχετο υπό αμφιβολίας και εδίσταζε να υπογράψη ταύτα». Ο Έλληνας πρωθυπουργός κάλεσε τον Αρχιεπίσκοπο για κατ’ ιδίαν συζήτηση (στο σπίτι του). Ο Μακάριος ζήτησε να τον συνοδεύσουν στην αγγλική πρωτεύουσα «διάφοροι κυπριακοί παράγοντες» για να έχει τις συμβουλές τους και «ενετόπισε την φοράν αυτήν τους δισταγμούς του εις μίαν παράγραφον της Συνθήκης Εγγυήσεως, παρέχουσαν το δικαίωμα εις τας εγγυητρίας δυνάμεις να παρεμβαίνουν εν περιπτώσει καθ’ ην λαμβάνουν χώραν εν Κύπρω εκδηλώσεις καθαπτόμεναι της ανεξαρτησίας ή της εδαφικής ακεραιότητος του νέου κράτους». Ο πρωθυπουργός, απαντώντας, ζήτησε από τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο να του ξεκαθαρίσει εάν θα ταξίδευε στο Λονδίνο αποφασισμένος να υπογράψει τις Συμφωνίες, «επί των οποίων λεπτομερώς είχε εκδηλώσει την συμφωνίαν του». Ως προς το θέμα των εγγυήσεων, τον καθησύχασε, «υποδείξας αυτώ ότι εξ ιδίου αμαρτήματος ηδύνατο να δημιουργηθή εν Κύπρω κατάστασις επιτρέπουσα παρεμβάσεις των εγγυητριών δυνάμεων»…
 
Τα πιο πάνω αποσπάσματα είναι ενδεικτικά του τι μπορεί να κρύβεται στις «λεπτομέρειες» μιας Συμφωνίας, όπως της Ζυρίχης-Λονδίνου. Και πώς, οι «λεπτομέρειες» αυτές και, πάνω από όλα, τα «ίδια αμαρτήματα» μπορούν να οδηγήσουν, μερικά χρόνια αργότερα, σε μιαν εθνική καταστροφή… 
 
ΥΓ: Για τα 60 χρόνια από τις Συμφωνίες Ζυρίχης – Λονδίνου, την Τετάρτη, 13 Φεβρουαρίου 2019, στις 7.30 μ.μ., στο κτήριο των Συνδέσμων Αγωνιστών, στη Λευκωσία, οργανώνεται επιστημονική ημερίδα, με εισηγητές τον υπουργό Εξωτερικών, Νίκο Χριστοδουλίδη, και τους Γιώργο Αγγελετόπουλο, Ευάνθη Χατζηβασιλείου και τον υπογράφοντα.
 
*Aναπλ. καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Κύπρου
www.papapolyviou.com

Εξωτερική Πολιτική

Στο επίκεντρο η ελληνοαμερικανική συνεργασία σε συνάντηση του Μητσοτάκη με Αμερικανούς γερουσιαστές στα Χανιά

Στη συνάντηση πήραν μέρος συγκεκριμένα οι Jerry Moran, Susan Collins, John Boozman, John Cornyn, John Hoeven, που συμμετέχουν, μεταξύ άλλων, στις Επιτροπές Κατανομής Πόρων, Πληροφοριών και Ενέργειας της Γερουσίας των Ηνωμένων Πολιτειών.

Δημοσιεύτηκε

στις

από τον

Πρωινό εργασίας στην οικία του στα Χανιά με ομάδα Αμερικανών Γερουσιαστών του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος είχε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, παρουσία του υπουργού Εθνικής Άμυνας, Νίκου Δένδια και του πρέσβη των ΗΠΑ, Τζορτζ Τσούνης.

Στη συνάντηση πήραν μέρος συγκεκριμένα οι Jerry Moran, Susan Collins, John Boozman, John Cornyn, John Hoeven, που συμμετέχουν, μεταξύ άλλων, στις Επιτροπές Κατανομής Πόρων, Πληροφοριών και Ενέργειας της Γερουσίας των Ηνωμένων Πολιτειών.

Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, κατά τη διάρκεια της συνάντησης «συζητήθηκε το εξαιρετικό επίπεδο των ελληνοαμερικανικών σχέσεων και της ελληνοαμερικανικής αμυντικής συνεργασίας, καθώς και ο ρόλος της Ελλάδας ως πυλώνα σταθερότητας και ασφάλειας στην ευρύτερη περιοχή». Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στις πρωτοβουλίες που αναλαμβάνει η Ελλάδα και στον ρόλο της στην ανάπτυξη του Κάθετου Διαδρόμου ενέργειας και στην ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης.

Συνέχεια ανάγνωσης

Video

Διχασμός για το αν το Ισραήλ θα χτυπήσει τα πυρηνικά του Ιράν

Ο Σάββας Καλεντερίδης στην εκπομπή της Παρασκευής 4 Οκτωβρίου 2024

Δημοσιεύτηκε

στις

από τον

Ο Σάββας Καλεντερίδης στην εκπομπή της Παρασκευής 4 Οκτωβρίου 2024

Θέματα Εκπομπής 4ης Οκτωβρίου 2024
1. Το δίδυμο Μητσοτάκη-Γεραπετρίτη επιμένει στο λάθος με την Τουρκία
2. Διχασμένες οι απόψεις για το αν το Ισραήλ θα χτυπήσει τα πυρηνικά του Ιράν 18:25
3. ΗΠΑ: Απανωτά σκάνδαλα του συζύγου της Χάρις ρίχνουν σκιά στον προεκλογικό της αγώνα 45:10
4. Ρωσία-Ουκρανία: Ο Ζελένσκι τα βάζει με τη Δύση 49:00

Συνέχεια ανάγνωσης

Ενεργειακά

Τα Νέα: Εξελίξεις στο Αιγαίο! Μία ευκαιρία, μία παγίδα και οι χάρτες

Δημοσίευμα στα Νέα επικαλείται πληροφορία, ότι η Τουρκία είναι έτοιμη να ανοίξει η συζήτηση για οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών με βάση το Δίκαιο της Θάλασσας

Δημοσιεύτηκε

στις

από τον

Δημοσίευμα στα Νέα επικαλείται πληροφορία, ότι η Τουρκία είναι έτοιμη να ανοίξει η συζήτηση για οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών με βάση το Δίκαιο της Θάλασσας

Στην πρόσφατη συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στο πλαίσιο της συνόδου κορυφής του ΟΗΕ, στη Νέα Υόρκη έγινε γνωστό, ότι οι ηγέτες Ελλάδας και Τουρκίας εδωσαν εντολή «διερεύνησης» για εκκίνηση των συζητήσεων περί υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ στους Υπουργούς Εξωτερικών της κάθε χώρας, Γιώργο Γεραπετρίτη και Χακάν Φιντάν αντίστοιχα.

Την αποκάλυψη είχε κάνει ο ίδιος ο υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης, σε δηλώσεις του από τη Νέα Υόρκη, επισημαίνοντας, ότι «είναι αναγκαίο σήμερα, περισσότερο από ποτέ, όταν βρισκόμαστε σε μια περιοχή, η οποία βάλλεται από διαρκείς γεωπολιτικούς κινδύνους και εν μέσω δύο πολέμων, να υπάρχουν σχέσεις κατανόησης και καλής γειτονίας». 

Όπως ανέφερε ο επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας, ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας θα επισκεφθεί το επόμενο διάστημα την Ελλάδα, έτσι ώστε να προετοιαστεί το Ανώτατο Συμβούλιο και να συντονιστούν όλες τις αναγκαίες ενέργειες.

Το δημοσίευμα των Νέων

Το Σάββατο σε πρωτοσέλιδο ρεπορτάζ της που τιτλοφορείται ως “Εξελίξεις στο Αιγαίο” η εφημερίδα “Τα Νέα” επικαλείται πληροφορία, ότι η Τουρκία επιθυμεί να συζητήσει για οριοθέτηση βάσει του δικαίου της Θάλασσας.

“Εναν νέο δρόμο στον ελληνοτουρκικό διάλογο σηματοδοτεί η πληροφορία ότι η Αγκυρα αποδέχεται να ανοίξει η συζήτηση για οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών με βάση το Δίκαιο της Θάλασσας

• Μετά την Παλαιστίνη και η χώρα μας κινδυνεύει από την ανυπαρξία επαρκούς χαρτογράφησης

• Ποια είναι η παγίδα

Η νέα φάση στα ελληνοτουρκικά ζητήματα θέτει και νέα ερωτήματα ως προς της διεξαγωγή των διαπραγματεύσεων! Στο εγγύς ιστορικό παρελθόν στην ευρύτερη περιοχή μας, έχουν διεξαχθεί ανάλογες διαπραγματεύσεις, στις οποίες μπορούμε να ανατρέξουμε ως προς το δέον ή το μη δέον γενέσθαι στα καθ΄ημάς κρίσιμα διακυβεύματα”, αναφέρει μεταξύ άλλων το δημοσίευμα των Νέων.

 

Συνέχεια ανάγνωσης

Ινφογνώμων

Infognomon Logo

Περιηγηθείτε στα κορυφαία βιβλία του βιβλιοπωλείου μας

Προβολή όλων

Δημοφιλή