Ακολουθήστε μας

Γενικά θέματα

Διαπραγμάτευση τώρα!

Δημοσιεύτηκε

στις

ΒΑΣΙΛΗΣ ΒΙΛΙΑΡΔΟΣΣτρατηγικές-διαπραγματεύσεις
Η κυβέρνηση μπορεί να επιτύχει αυτά
που έχει εξαγγείλει, με βάση τις θετικές συνθήκες που έχουν
δημιουργηθεί, αρκεί να κάνει σωστά τη δουλειά της και να μη χάσει χρόνο –
αφού διαφορετικά η Ελλάδα θα μετατραπεί στην Ουκρανία της Μεσογείου

«Ο Γερμανός δεν καταλαβαίνει και δεν
μπορεί να καταλάβει τίποτα, παρά μόνο τον εκφοβισμό – δεν δείχνει καμία
απολύτως γενναιοδωρία ή ενδοιασμό στις διαπραγματεύσεις, δεν υπάρχει πλεονέκτημα που δεν θα προσπαθήσει να εκμεταλλευθεί, κανένα σημείο στο οποίο δεν θα ξέπεφτε χάριν του κέρδους, ενώ είναι άνευ τιμής, υπερηφάνειας ή οίκτου.
Ως εκ τούτου, δεν πρέπει ποτέ να διαπραγματεύεσαι με έναν Γερμανό ή να συμφιλιώνεσαι μαζί του –
πρέπει να του υπαγορεύεις αυτά που θέλεις. Υπό οποιουσδήποτε άλλους
όρους, δεν θα σε σέβεται ή δεν θα τον εμποδίσεις από το να σε
εξαπατήσει» (Keynes)

Άρθρο

Η κυβέρνηση του 2010 οδήγησε τη χώρα στη χρεοκοπία και στο ΔΝΤ επειδή, σκόπιμα ή μη, καθυστέρησε τις διαπραγματεύσεις, με αποτέλεσμα να αδειάσουν τα ταμεία του κράτους, καθώς επίσης να μην μπορεί να πληρωθεί το γνωστό ληξιπρόθεσμο ομόλογο.
Το ίδιο σφάλμα έκανε ο απερχόμενος πρωθυπουργός, ο
οποίος δεν κατάφερε τελικά να «εξαργυρώσει» τις υποσχέσεις της
Ευρωζώνης, της Γερμανίας δηλαδή, για τον περιορισμό του χρέους –
οδηγώντας την Ελλάδα σε μία πανάκριβη, εξαιρετικά επικίνδυνη εκλογική περιπέτεια, ενώ το κόμμα του σε μία παταγώδη αποτυχία.

Είναι εύλογο λοιπόν ότι, δεν πρέπει να «τριτώσει το κακό», το οποίο θα οδηγούσε την Ελλάδα στο απόλυτο χάος –
γεγονός που σημαίνει πως οι όποιες διαπραγματεύσεις με τους δανειστές
πρέπει να ξεκινήσουν αμέσως, τώρα, χωρίς την παραμικρή καθυστέρηση. Πόσο
μάλλον όταν τα ταμεία του κράτους είναι άδεια (άρθρο),
είτε το παραδέχεται η κυβέρνηση, είτε όχι, οι υποχρεώσεις του δημοσίου
σύντομα δεν θα μπορούν να πληρωθούν (συντάξεις, απαιτήσεις του ιδιωτικού
τομέα κλπ.), οι τράπεζες είναι σχεδόν αφερέγγυες, ενώ τα έσοδα του
κράτους υποχωρούν ασταμάτητα.
Ειδικά όσον αφορά τις τράπεζες, επειδή πολλοί υποθέτουν ότι, η Ελλάδα
έχει υιοθετήσει τον ίδιο ευρωπαϊκό κανόνα που ισχύει στην Αυστρία από
τις αρχές του 2015 (σύμφωνα με τον οποίο οι
ιδιοκτήτες τραπεζικών ομολόγων μειωμένης εξασφάλισης θα πρέπει να
χάσουν τα χρήματα τους, πριν διασωθεί μία τράπεζα από το κράτος

κοκ.), έχουμε την άποψη ότι δεν πρέπει να χαθεί καθόλου χρόνος – εάν
θέλουμε να αποφύγουμε τις ουρές μπροστά από τα ΑΤΜ, οι οποίες θα ήταν
συνώνυμες με τη χρεοκοπία της χώρας μας.

Περαιτέρω, αρκετοί φίλοι μας ρώτησαν πώς βλέπουμε τον καινούργιο υπουργό οικονομικών ο οποίος, κατά την άποψη μας, οφείλει να κρίνεται ως μέλος της νέας κυβέρνησης που ακολουθεί μία συγκεκριμένη πολιτική και όχι ως άτομο ή επιστήμονας
– λαμβάνοντας υπ’ όψιν πως ένας από τους σημαντικότερους οικονομολόγους
του 20ου αιώνα, ο J. Schumpeter, με τον οποίο φυσικά δεν συγκρίνεται
ούτε κατ’ ελάχιστο, απέτυχε εντελώς στην Πολιτική.
Η απάντηση μας είναι προφανώς αυτονόητη: «Θα δείξει», θα φανεί στην πράξη δηλαδή, με κριτήριο το εάν καταφέρει να πετύχει αυτά που έχει ανακοινώσει – κυρίως δε τα εξής:
.
(α) Την ονομαστική διαγραφή μεγάλου μέρους του δημοσίου χρέους, αφού έχει τοποθετηθεί από την αρχή, ως άτομο και ως κόμμα, εναντίον της επιμήκυνσης, με χαμηλά επιτόκια.
β)  Τη μη λήψη νέων δανείων ούτε από τους εταίρους της χώρας μας, ούτε από τις αγορές, χωρίς να χρεοκοπήσει η Ελλάδα και χωρίς να βγει από την Ευρωζώνη (άρθρο).
(γ) Τους ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς, όπου όμως αναφέρεται πιθανότατα σε «πρωτογενείς» μη συμπεριλαμβάνοντας, αυθαίρετα δυστυχώς, τους τόκους.
(δ)  Την προσέλκυση εγχωρίων και ξένων επενδυτών, με
τη βοήθεια ενός ορθολογικού φορολογικού και επιχειρηματικού πλαισίου –
καθώς επίσης τις αυξήσεις των μισθών οι οποίες, σε συνδυασμό με τις
επενδύσεις, θα δημιουργήσουν ζήτηση, νέες θέσεις εργασίας και ανάπτυξη
(χωρίς την οποία η Ελλάδα είναι καταδικασμένη, όσα και αν λέγονται).
.
Κατά μια ορισμένη άποψη, τα παραπάνω είναι απολύτως εφικτά, ακόμη και αν ο υπουργός έχει μέτριες ικανότητες
– αρκεί να μπορεί να πείσει τεκμηριωμένα, οπότε να βοηθηθεί από όλους
τους Έλληνες. Τα πολιτικά κόμματα βέβαια οφείλουν να κατανοήσουν πως,
υπό τις σημερινές συνθήκες, είναι αρκετή η «αντιπολίτευση των ξένων» –
ότι δεν μας χρειάζεται δηλαδή καμία εσωτερική διχόνοια και καμία
αρνητική κριτική, τουλάχιστον έως ότου επιτύχει τους στόχους της η
κυβέρνηση που έχει εκλεγεί δημοκρατικά από τους Έλληνες.

Όσον αφορά τη δήλωση του υπουργού για την υποχρέωση όλων των Ελλήνων «να ζουν λιτά», θα λέγαμε πως ο στόχος μίας κυβέρνησης δεν είναι η ίση κατανομή της φτώχειας και της μιζέριας, αλλά η παραγωγή πλούτου – μέσω της οποίας μπορούν να ευημερήσουν όλοι οι Πολίτες μίας χώρας.
Η μοναδική ισότητα άλλωστε που πρέπει να επιδιώκει ένα κράτος, είναι
αυτή απέναντι στους νόμους και στα δικαστήρια – αφού, για παράδειγμα, δεν είναι λογικό να αμείβεται με τα ίδια χρήματα αυτός που δεν έχει κουραστεί για να σπουδάσει ή που δουλεύει λιγότερο,
χωρίς ευθύνες, με εκείνον που αφιέρωσε χρόνο και κόπο στην εκπαίδευση
του, δουλεύει πολύ περισσότερο και αναλαμβάνει επιχειρηματικά ρίσκα.

Σε σχέση τώρα με την οικονομική πολιτική της κυβέρνησης, είμαστε
φυσικά υπέρ της μη ιδιωτικοποίησης των κοινωφελών, των κερδοφόρων
μονοπωλιακών, καθώς επίσης των στρατηγικών επιχειρήσεων του δημοσίου
– όπως το έχουμε περιγράψει στο απώτερο παρελθόν (ανάλυση).

Σε καμία περίπτωση όμως υπέρ της παραμονής των υπολοίπων εταιριών στην ιδιοκτησία του κράτους, αφού πιστεύουμε στην ελεύθερη οικονομία, οπότε στην ατομική πρωτοβουλία και όχι στον κρατισμό
– ενώ φυσικά δεν είναι η κατάλληλη εποχή σήμερα για ιδιωτικοποιήσεις
επιχειρήσεων, ούτε για πώληση της ακίνητης περιουσίας του δημοσίου, αφού
οι τιμές των παγίων έχουν καταρρεύσει, σαν αποτέλεσμα της κρίσης που
βιώνουμε.

Εάν βέβαια το κράτος έχει τη δυνατότητα να επενδύσει και να
εκμεταλλευθεί σωστά ορισμένα «διαμάντια» της περιουσίας του, όπως τα
αεροδρόμια (που παραχωρήθηκαν και δεν πουλήθηκαν) ή το Ελληνικό, τότε θα
ήταν ασφαλώς καλύτερα να τα κρατήσει. Διαφορετικά θα συνέχιζαν να ευρίσκονται στην άθλια σημερινή κατάσταση, η οποία σίγουρα δεν ωφελεί κανέναν.

Συνεχίζοντας, με δεδομένη την τεράστια ύφεση που έχει προηγηθεί, η επιστροφή της Ελλάδας σε ρυθμούς ανάπτυξης είναι κάτι περισσότερο από εύκολη
– ενώ, με το χρηματιστήριο μας να θεωρείται το φθηνότερο παγκοσμίως, με
απίστευτα μεγάλες δυνατότητες ανόδου του, η προσέλκυση ξένων κεφαλαίων,
με μεσοπρόθεσμο ορίζοντα, είναι κάτι που θα μπορούσε να επιτευχθεί
ακόμη και από μία πολύ μέτρια πολιτική ηγεσία.

Οι τράπεζες

Σχετικά με τις εμπορικές τράπεζες, το κράτος πρέπει να έχει μία στην
ιδιοκτησία του, αφενός μεν για ανταγωνιστικούς λόγους, αφετέρου για
επενδυτικούς – όπως συμβαίνει με τη γερμανική τράπεζα ανοικοδόμησης και
ανάπτυξης (Kfw). Σε καμία περίπτωση όμως τις υπόλοιπες, τις οποίες δυστυχώς η κυβέρνηση οδηγεί στη χρεοκοπία – αναφερόμενη σε διαγραφές χρεών των πελατών τους, αντί σε βιώσιμες επιμηκύνσεις των δανείων, με χαμηλά επιτόκια.

Με δεδομένο δε το ότι, ανήκουν σήμερα πλειοψηφικά στο δημόσιο, μέσω του ΤΧΣ, δεν θα έπρεπε να είχε προκληθεί η κατάρρευση των τιμών των μετοχών τους – η οποία μείωσε τη χρηματιστηριακή αξία τους κατά 7 δις €, μέσα σε ελάχιστες ημέρες.

Με τον τρόπο αυτό το δημόσιο, μέσω του ΤΧΣ, καταγράφει λογιστικές ζημίες της τάξης των 19 δις € από τις τράπεζες, οι οποίες φυσικά αφορούν όλους εμάς – αφού θα επιβαρυνθούμε με αντίστοιχους φόρους, εάν η κατάσταση τους παραμείνει ως έχει.

Υπενθυμίζουμε εδώ πως δόθηκαν σχετικά πρόσφατα 24 δις € για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, ενώ η
χρηματιστηριακή τους αξία ήταν 19 δις € τον Αύγουστο, μειώθηκε στα 11,5
δις € την περίοδο των εκλογών και κατέρρευσε προχθές στα 6,5 δις €
– οπότε χάθηκαν, κάηκαν κυριολεκτικά περί τα 17,5 δις € εκ των κεφαλαίων που τοποθετήθηκαν το προηγούμενο έτος.

Θα επιβαρυνθούμε επίσης με φόρους, εάν η κυβέρνηση εφαρμόσει τη «σεισάχθεια» που αναγγέλλει – επειδή, σε μία τέτοια περίπτωση, εμείς θα κληθούμε να καλύψουμε τις ζημίες των τραπεζών (διαγραφές απαιτήσεων), ως μέτοχοι τους μέσω του κράτους.
Εκτός εάν φυσικά υποχρεωθούν οι ιδιώτες μέτοχοι, οι ομολογιούχοι και οι
καταθέτες τους να αναλάβουν μέρος του κόστους, όπως στο θλιβερό
παράδειγμα της Κύπρου (ανάλυση).

Στα πλαίσια αυτά, ο στόχος της κυβέρνησης θα έπρεπε να είναι η αύξηση των τιμών των τραπεζικών μετοχών, έτσι ώστε να καταφέρει κάποια στιγμή να τις πουλήσει με κέρδος, μειώνοντας σημαντικά το δημόσιο χρέος – όπως έκαναν οι Η.Π.Α., με μεγάλη επιτυχία.

Εκείνη η τράπεζα που θα έπρεπε βέβαια να εθνικοποιηθεί, μεταξύ άλλων για λόγους εθνικής ασφαλείας, είναι η κεντρική – η Τράπεζα της Ελλάδας,
στην οποία το δημόσιο κατέχει μόλις το 6% των μετοχών της. Κανένας όμως
δεν φαίνεται να αναφέρεται σε αυτό, παρά το ότι όλοι γνωρίζουν πως
είναι απόλυτα αναγκαίο.

Στο γράφημα που ακολουθεί φαίνεται που ακριβώς διατέθηκαν τα δάνεια που έλαβε η Ελλάδα από την Τρόικα – όπου διαπιστώνεται πως τα 48,2 δις € δόθηκαν στις τράπεζες, ενώ οι τόκοι απορρόφησαν συνολικά 40,6 δις € (πηγή).
 .
Ελλάδα, οικονομία, τα λεφτά της τροϊκας

Περαιτέρω, είναι καλά να γνωρίζουμε πως η έκτακτη ρευστότητα των τραπεζών (ELA), χωρίς την οποία θα κινδύνευαν να διακόψουν τη λειτουργία τους,  ανανεώνεται από την ΕΚΤ ανά δύο εβδομάδες – γεγονός που μάλλον δεν είναι καθησυχαστικό.
Ανησυχητική είναι επίσης η ραγδαία άνοδος των επιτοκίων του δημοσίου
(spreads), αφού με βάση αυτά καθορίζονται όλα τα υπόλοιπα επιτόκια.
.

Το χρηματιστήριο

Όσον αφορά τώρα τις ανόητες δηλώσεις που ακούγονται, σύμφωνα με τις
οποίες το κραχ του ελληνικού χρηματιστηρίου δεν ενδιαφέρει τους ανέργους
και τους φτωχούς, αλλά τους «πλουτοκράτες», θα έπρεπε να συνειδητοποιήσει κανείς πως μόνο τους τελευταίους δεν ενδιαφέρει
– αφού οι πλούσιοι γνωρίζουν πολύ καλά πως να προστατεύουν τα χρήματα
τους, τα οποία δεν έχουν καμία ανάγκη να τα τοποθετούν στην Ελλάδα.
Ζημιωμένα σε εποχές όπως η σημερινή, όπου δυστυχώς πράγματι «βρέχει χρήματα από τις κεντρικές τράπεζες, ενώ εμείς κρατάμε ομπρέλα», είναι κυρίως τα μεσαία εισοδηματικά στρώματα της κοινωνίας – ενώ τα κραχ οδηγούν σε εκροές χρημάτων και σε μαζικές αναλήψεις, προκαλώντας τελικά μεγάλες τραπεζικές επιθέσεις (Bank runs), οι οποίες καταστρέφουν τους καταθέτες και τις τράπεζες, οπότε ολόκληρη την οικονομία.
Ολοκληρώνοντας, οφείλουμε να τονίσουμε ότι, απλά και μόνο η
αποκατάσταση της πολιτικής σταθερότητας, πόσο μάλλον η διαγραφή μεγάλου
μέρους του δημοσίου χρέους, θα εκτόξευε τις μετοχές του ελληνικού
χρηματιστηρίου στα ύψη – αφού οι τιμές τους είναι κυριολεκτικά πάμφθηνες, σε μία εποχή που όλες οι άλλες παγκοσμίως είναι υπερβολικά υψηλές, στα όρια της φούσκας.
Πολλές ελληνικές εταιρείες άλλωστε, ειδικά οι κοινωφελείς, διαπραγματεύονται σε τιμές που δεν υπάρχουν πουθενά στον πλανήτη
οπότε θα μπορούσαν να επανέλθουν σε φυσιολογικά επίπεδα, προσελκύοντας
ξένα επενδυτικά κεφάλαια, τα οποία θα βοηθούσαν στην ανάπτυξη της χώρας.
.

Επίλογος

Οφείλουμε όλοι μας να βοηθήσουμε την κυβέρνηση να επιτύχει στο έργο
της, καθώς επίσης να μην της ασκούμε καμία αρνητική κριτική –
τουλάχιστον για ένα ορισμένο χρονικό διάστημα, έως ότου να μπορούμε να την κρίνουμε από τα πεπραγμένα της και όχι από τις υποσχέσεις ή από τα λόγια της.
Όσον αφορά το πως είναι σωστό να διεξάγονται οι διαπραγματεύσεις, θα κριθεί εκ του αποτελέσματος
–  ευχόμαστε δε να είναι όπως το έχει εκφράσει ο πρωθυπουργός, τον
οποίο φυσικά πρέπει να σέβονται πλέον όλοι οι Έλληνες, ως Θεσμό.

Τέλος, στο θέμα της Γερμανίας, η οποία αποτελεί το πραγματικά μεγάλο πρόβλημα της Ευρωζώνης, όταν η Ελλάδα το μικρότερο (ανάλυση) ενώ, σε αντίθεση με όλους τους άλλους εταίρους μας, είναι αυτή που μας χρωστάει και όχι εμείς (άρθρο), θα πρέπει η ελληνική κυβέρνηση να παραμείνει απολύτως σταθερή στις θέσεις της
– γνωρίζοντας πως, σύμφωνα με τον Keynes, ο μοναδικός τρόπος για να
διαπραγματευθεί κανείς με έναν Γερμανό, είναι να έχει ο ίδιος την
απόλυτη πρωτοβουλία των κινήσεων.

Βασίλης Βιλιάρδος, για το Analyst.gr
© Copyright 2015 — Analyst.gr. Απαγορεύεται η μερική ή ολική αναδημοσίευση / αναπαραγωγή περιεχομένων του παρόντος website με οποιοδήποτε τρόπο χωρίς προηγούμενη έγγραφη άδεια των εκδοτών.

Γενικά θέματα

Δυσοίωνα μηνύματα για τη λειψυδρία! Αντιμέτωποι με δυσμενείς καταστάσεις – Συναγερμός για να προστατευθούν ζωές

Η κλιματική αλλαγή καθιστά πιο ακανόνιστο τον κύκλο του νερού, προειδοποίησε ο ΟΗΕ.

Δημοσιεύτηκε

στις

από τον

Νερό: Έκθεση του ΟΗΕ εκπέμπει SOS για την ξηρασία παγκοσμίως λόγω της κλιματικής αλλαγής αλλά και άλλων σημαντικών παραγόντων. 

Αυτή τη στιγμή 3,6 δισεκατομμύρια άνθρωποι έχουν ανεπαρκή πρόσβαση στο νερό τουλάχιστον ένα μήνα το χρόνο και ο αριθμός τους αναμένεται ότι μέχρι το 2050 θα έχει ξεπεράσει τα 5 δισεκατομμύρια

Οι έντονες ξηρασίες και οι ακραίες πλημμύρες, που όσο περνάει ο καιρός γίνονται και περισσότερες, αποτελούν μια «πρόγευση» των επερχόμενων εξελίξεων, καθώς η κλιματική αλλαγή καθιστά πιο ακανόνιστο τον κύκλο του νερού, προειδοποίησε ο ΟΗΕ.

Τα ποτάμια κατέγραψαν πέρυσι ένα επίπεδο ξηρασίας άνευ προηγουμένου εδώ και 33 χρόνια, σύμφωνα με νέα έκθεση του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού (ΠΜΟ, WMO, OMM), μια υπηρεσία του ΟΗΕ.

«Στο πλαίσιο της κλιματικής αλλαγής, το νερό μας δίνει μια πρόγευση των επερχόμενων εξελίξεων», εκφράζει την ανησυχία της σε ανακοίνωση η γενική γραμματέας του ΠΜΟ Σελέστ Σάουλο. «Τα σημάδια συναγερμού πολλαπλασιάζονται: παρακολουθούμε ένα παροξυσμό ακραίων βροχοπτώσεων, πλημμυρών και ξηρασιών, που επιβαρύνουν πολύ τις ζωές, τα οικοσυστήματα και τις οικονομίες», παρατηρεί.

Αντιμέτωποι με δυσμενείς καταστάσεις

Καθώς η χρονιά 2023 ήταν η πιο ζεστή που έχει καταγραφεί ποτέ, οι αυξημένες θερμοκρασίες και η γενικευμένη εξασθένηση των βροχοπτώσεων συνέβαλαν σε παρατεταμένες ξηρασίες.

Οι πλημμύρες ωστόσο πολλαπλασιάστηκαν: τα ακραία υδρολογικά φαινόμενα ευνοήθηκαν όχι μόνο από φυσικούς κλιματικούς παράγοντες, κυρίως τη μετάβαση από τις συνθήκες Λα Νίνια σε ένα επεισόδιο Ελ Νίνιο στα μέσα του 2023, αλλά επίσης από την ανθρώπινης προέλευσης κλιματική αλλαγή, αναφέρει ο ΠΜΟ.

«Η άνοδος της θερμοκρασίας επιτάχυνε τον υδρολογικό κύκλο, ο οποίος έγινε επίσης πιο ακανόνιστος και λιγότερο προβλέψιμος», εξηγεί η Σάουλο.

Οι συνέπειες είναι πολλαπλές: «Μια πιο ζεστή ατμόσφαιρα που μπορεί να περιέχει περισσότερη υγρασία, η άνοδος της θερμοκρασίας του κλίματος αυξάνει τον κίνδυνο ισχυρών βροχοπτώσεων» ενώ «παραλλήλως η επιτάχυνση της εξάτμισης και της ξήρανσης των εδαφών επιδεινώνει τις ξηρασίες».

Κατά συνέπεια, «βρισκόμαστε αντιμέτωποι με όλο και πιο δύσκολες καταστάσεις, όπου το νερό είναι είτε υπερβολικά άφθονο είτε ανεπαρκές».

Αυτή τη στιγμή 3,6 δισεκατομμύρια άνθρωποι έχουν ανεπαρκή πρόσβαση στο νερό τουλάχιστον ένα μήνα το χρόνο και ο αριθμός τους αναμένεται ότι μέχρι το 2050 θα έχει ξεπεράσει τα 5 δισεκατομμύρια, σύμφωνα με τον ΟΗΕ. Η έκθεση δείχνει ότι τα ύδατα περίπου του 50% των ποταμών του πλανήτη ήταν πέρυσι λιγότερα από το κανονικό.

Οι παγετώνες βρίσκονται επίσης στη γραμμή του μετώπου της ανόδου της θερμοκρασίας του κλίματος: σύμφωνα με προκαταρκτικά δεδομένα για την περίοδο από το Σεπτέμβριο 2022 ως τον Αύγουστο 2023, έχασαν πάνω από 600 γιγατόνους νερού, απώλεια που είναι η χειρότερη σε 50 χρόνια παρατηρήσεων.

«Το λιώσιμο των πάγων και των παγετώνων απειλεί τη μακροπρόθεσμη υδροδοτική ασφάλεια εκατομμυρίων ανθρώπων. Εντούτοις δεν λαμβάνουμε τα επείγοντα μέτρα που επιβάλλονται», κρούει τον κώδωνα του κινδύνου η γενική γραμματέας του ΠΜΟ.

Συναγερμός για να προστατευθούν ζωές

Ο οργανισμός ζητάει να κηρυχθεί από νωρίς συναγερμός για όλους ώστε να προστατευθούν οι ζωές και τα μέσα επιβίωσης που συνδέονται με το νερό και καλεί να βελτιωθούν οι γνώσεις και ο διαμοιρασμός των δεδομένων για τις πηγές νερού.

«Δεν μπορούμε να διαχειριστούμε ένα πρόβλημα, αν δεν μετρήσουμε την έκτασή του», υπογραμμίζει η Σάουλο.

Συνέχεια ανάγνωσης

Γενικά θέματα

Γιάννος Χαραλαμπίδης στη Σημερινή: Μήλον της Έριδος η Κύπρος για την ασφάλεια Τουρκίας – Ισραήλ

Τα «Ταϊφούν» περιπολούν για την ασφάλεια του Ισραήλ και αναχαιτίζουν πυραύλους του Ιράν από τον τουρκικό εναέριο χώρο στην περιοχή της Αλεξανδρέττας και στη Συρία, όπου υπάρχουν στόχοι της Χεζμπολάχ

Δημοσιεύτηκε

στις

από τον

ΠΗΓΗ: ΣΗΜΕΡΙΝΗ

Η Μέση Ανατολή είναι στις φλόγες και, μετά την επίθεση των Ιρανών με βαλλιστικούς πυραύλους σε βάρος του Ισραήλ, ξεκίνησε επίθεση των Ισραηλινών στον Βόρειο Λίβανο, ενώ αναμένονται και τα αντίποινα σε βάρος της Τεχεράνης.

Γράφει ο Γιάννος Χαραλαμπίδης

Τα «Ταϊφούν» περιπολούν για την ασφάλεια του Ισραήλ και αναχαιτίζουν πυραύλους του Ιράν από τον τουρκικό εναέριο χώρο στην περιοχή της Αλεξανδρέττας και στη Συρία, όπου υπάρχουν στόχοι της Χεζμπολάχ

Τουρκία και Ακρωτήρι

Η Τουρκία επιχαίρει από την κατατριβή του Ισραήλ και του Ιράν. Μπορεί μεν ο Ερντογάν να χαρακτηρίζει τον Νετανιάχου ως εγκληματία πολέμου, αλλά συνεργάζεται με τους Βρετανούς και δη με τα μαχητικά «Ταϊφούν», που επιχειρούν από τις Βάσεις Ακρωτηρίου και:

1) Περιπολούν από τον κόλπο της Αλεξανδρέττας εντός του τουρκικού εναέριου χώρου, με την άδεια της Άγκυρας, προς τη Συρία, όπου υπάρχουν στόχοι της Χεζμπολάχ, καθώς και προς το Ιράκ. 2) Συμμετέχουν στις αναχαιτίσεις των ιρανικών πυραύλων και drones στις επιθέσεις, που δέχεται το Ισραήλ από το Ιράν και συλλέγουν πληροφορίες. 3) Καμιά αμφιβολία δεν υπάρχει για τη συνεργασία των Βάσεων με τις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις όταν ενεργούν τα «Ταϊφούν» είτε για επιτήρηση είτε για να προστατεύσουν με οποιονδήποτε τρόπο το Ισραήλ. Ή για να στραφούν σε βάρος της Χεζμπολάχ.

Τόσο οι Βάσεις Ακρωτηρίου όσο και του Αγίου Νικολάου είναι στρατηγικής σημασίας, διότι από τις μεν πρώτες, εκτός των άλλων, ενεργούν ακόμη τα θρυλικά κατασκοπευτικά U2 ως συμπληρωματικά των δορυφόρων, στις δε δεύτερες υπάρχει το Έχελον ως κέντρο συλλογής και επεξεργασίας πληροφοριών. Εκ των πραγμάτων, η Κύπρος, λόγω Βάσεων, τελεί υπό καθεστώς απειλής. Χωρίς να διαθέτει αξιόπιστη εναέρια αποτροπή, αφού οι ρωσικοί TOR-M1 και BUK μερικώς μπορούν να επιχειρήσουν. Ακόμη και αν στραφούν για ν’ αποκρούσουν την ιρανική απειλή ή αυτήν της Χεσμπολάχ, δεν θα μπορούν να καλύπτουν την όποια τουρκική επί της οποίας είναι προσαρμοσμένα τα συστήματα αυτά. Λόγω του κενού που υπάρχει στην αεράμυνα είχε κλείσει η αγορά του αντιαεροπορικού συστήματος BARAK με πυραύλους 35, 70 και 150 χιλιομέτρων. Η κυπριακή Κυβέρνηση αγόρασε το BARAK με πυραύλους των 70 χιλιομέτρων. Με τον πόλεμο στη Γάζα και στον Λίβανο, η παράδοση του συστήματος δεν είναι βέβαιο εάν θα καθυστερήσει ή όχι. Ούτως ή άλλως, η Κυπριακή Δημοκρατία μετά την άρση του εμπάργκο στο στρατιωτικό υλικό από τις ΗΠΑ θα ήταν δυνατό να ζητήσει ακόμη και «Πάτριοτ» ή άλλα σχετικά οπλικά συστήματα αεράμυνας από ευρωπαϊκά κράτη. Επί του παρόντος, τόσο η αεράμυνα των Βάσεων όσο και της Κύπρου ολόκληρης στηρίζεται στον πολεμικό στόλο των ΗΠΑ και των συμμάχων τους, που βρίσκονται στ’ ανοιχτά της Κύπρου. Ως εκ τούτου, θα ήταν μέγα πλήγμα εάν επέτρεπαν ή στη Χεζμπολάχ ή στο Ιράν να κτυπήσει τις Βρετανικές Βάσεις. Εκ των πραγμάτων, η Κύπρος λόγω Βάσεων καλύπτεται, όπως είχαμε ήδη γράψει από την αρχή της κρίσης, κάτω από την Ατσάλινη Αεράμυνα των ΗΠΑ.

Το μήλον της Έριδος

Η Τουρκία δεν είναι άμεσα εμπλεκόμενη στις συγκρούσεις στη Γάζα και στον Λίβανο, όμως υπάρχει μια πολεμική ρητορική που εγείρει το εξής ερώτημα: Μπορεί ή όχι η Τουρκία να κτυπήσει το Ισραήλ, όπως αρχικά απειλούσε ο Τούρκος Πρόεδρος, ο οποίος, όμως, μετά τις τελευταίες εξελίξεις, εμφανίζεται ως να τελεί υπό την απειλή του «σιωνιστικού επεκτατισμού», όπως ισχυρίζεται;

Σε αυτό το παιχνίδι, η Κύπρος καθίσταται γεωστρατηγικό και γεωπολιτικό μήλον της Έριδος, αφού:

1) Αποτελεί το νότιο τμήμα της νήσου, τη μοναδική έξοδο, που διαθέτει το Ισραήλ, λόγω της έλλειψης στρατηγικού βάθους, που είναι περικυκλωμένο από τους Άραβες και την Τουρκία. Άρα ο άξονας προς τη Σούδα μέσω Κύπρου είναι ζωτικός χώρος όχι μόνο για το Ισραήλ, αλλά και για τις ΗΠΑ και τους ΝΑΤΟϊκούς συμμάχους τους. Απόδειξη τούτου συνιστά η συγκέντρωση του 6ου στόλου ως αποτέλεσμα της κρίσης στη Μέση Ανατολή.

2) Αποτελεί ασπίδα και εμφανίζεται ως το αβύθιστο για την Τουρκία αεροπλανοφόρο, καθώς και αναπόσπαστο τμήμα της «Γαλάζιας Πατρίδας».

3) Αποτελεί ασπίδα για την Τουρκία από επιθέσεις που θα ήταν δυνατό να δεχτεί μέσω Κύπρου, εξ ου και η άρνησή της να δεχθεί την παρουσία ελληνικού στρατού και οι διαμαρτυρίες για την όποια στρατιωτική συνεργασία της Κύπρου με το Ισραήλ. Είναι όμως και για το Ισραήλ ασπίδα.

Γιατί;

Διότι, ουδόλως θα ήθελε το Ισραήλ:

Α) Να πέσει η Κύπρος στον πλήρη έλεγχο της Τουρκίας και δη μέσω μιας ομοσπονδιακής ή συνομοσπονδιακής λύσης, με τον πλήρη γεωπολιτικό έλεγχο του νησιού από την Άγκυρα.

Β) Να εγκατασταθούν στην Κύπρο τουρκικά πυραυλικά συστήματα, που θα στοχεύουν το Ισραήλ.

Τα πλεονεκτήματα του Ισραήλ

Το ερώτημα εάν μπορεί να κτυπήσει και να κάνει πόλεμο η Τουρκία με το Ισραήλ απαντάται ως εξής: Η Άγκυρα έχει τη δυνατότητα: 1) Να διενεργήσει επίθεση με την αεροπορία της ή με τη συσσώρευση στόλου. 2) Να κτυπήσει με πυραύλους και δη «Ταϊφούν» με βεληνεκές της τάξης των 600 χιλιομέτρων, όταν αυτά θα είναι επιχειρησιακά διαθέσιμα (αυτά εισήλθαν ήδη σε γραμμή παραγωγής από τον Μάιο του 2023 ).

Όμως η οποιαδήποτε τουρκική επίθεση: Α) Βρίσκεται σε αντίθεση με τα συμφέροντα των ΗΠΑ, που θέτουν υπό την προστασία τους και τον 6ο Στόλο το Ισραήλ, οπότε δεν θα επιτρέψουν στην Τουρκία μια τέτοια δράση. Β) Οτιδήποτε διενεργηθεί από αέρος, είτε είναι από μαχητικά είτε από πυραυλικά συστήματα, θα ήταν δυνατό να αντιμετωπιστεί επιτυχώς από το Ισραήλ είτε με τους arrow και με το “iron dome” είτε με τα πλοία των συμμαχικών δυνάμεων και δη των ΗΠΑ, καθώς και με την ισραηλινή αεροπορία, η οποία υπερτερεί της τουρκικής.

Πύραυλοι και Τεχνητή Νοημοσύνη

Από την άλλη πλευρά το Ισραήλ υπερέχει στην αεροπορία και στα πυραυλικά συστήματα. Στην αεροπορία, εκτός των F-15 και F-16, διαθέτει και τα F-35, οπότε μπορεί να δράσει αναλόγως και με βάθος πυρός. Συν του ότι: i) Τα ισραηλινά F-35 είναι τα μόνα των οποίων οι υπολογιστές και λοιπά συστήματα δεν βρίσκονται κάτω από τον έλεγχο των ΗΠΑ. ii) Η Τουρκία έχει πρόβλημα με την αεράμυνά της επί του παρόντος. Εξ ου και η αγορά των S-400, χωρίς όμως να παρέχει πλήρη κάλυψη, καθώς και η απόφαση που λήφθηκε στις 6.8.2024 για την κατασκευή του τουρκικού “iron dome”. iii) Το Ισραήλ διαθέτει αριθμό επιθετικών πυραύλων μέσου και μακρούς βεληνεκούς, από τους LORA με βεληνεκές 280 χιλιόμετρα ώς τους Jericho – 3 (Ιεριχώ) με βεληνεκές μεταξύ των 4,800 χλμ και 6,500 χιλιομέτρων. iv) Καμιά αμφιβολία δεν υπάρχει ότι το Ισραήλ υπερέχει στους τομείς του κυβερνοχώρου και της Τεχνητής Νοημοσύνης (πάσης φύσεως drones).

Ζώνες ασφαλείας και περιφερειακές δυνάμεις

Υπό αυτές τις συνθήκες και λαμβανομένου υπόψη ότι οι δυο χώρες δεν έχουν σύνορα, το πλεονέκτημα ανήκει στο Ισραήλ. Και όχι στην Τουρκία, η οποία στηρίζει τόσο τη Χαμάς όσο και τη Χεζμπολάχ, διότι θέλει την κατατριβή του Ισραήλ. Η Άγκυρα βολεύεται από το οπλοστάσιο και δη τους πυραύλους της Χεζμπολάχ, των οποίων το βεληνεκές καλύπτει και την Κύπρο. Εξ ου και οι απειλές του μ. Χασάν Νασράλα, ότι η Κύπρος ήταν εν δυνάμει στόχος λόγω των στρατιωτικών της σχέσεων με το Ισραήλ. Ήταν μια απειλή «made in Turkey», στη λογική του “proxy war”. Η εξουδετέρωση του οπλοστασίου της Χεσμπολάχ από το Ισραήλ είναι προς όφελος της Κύπρου, αλλά όχι προς όφελος του Ιράν και της Τουρκίας, η οποία δεν θέλει την εδραίωση του Ισραήλ στην περιοχή και την εξάλειψη των τρομοκρατικών απειλών. Δεν θα ήθελε να δει ούτε τον τερματισμό της σύγκρουσης μεταξύ Ιράν και Ισραήλ, διότι η κατατριβή των δυο χωρών, που συνιστούν περιφερειακές δυνάμεις, είναι για ευνόητους λόγους προς όφελος της Άγκυρας, η οποία εδραιώνεται και στην περιοχή της Συρίας, χωρίς ταυτοχρόνως να επιθυμεί τη δημιουργία ζώνης ασφαλείας στον Βόρειο Λίβανο. Πώς όμως θα ασκήσει κριτική στο Ισραήλ, όταν κατέχει την Κύπρο και όταν έχει ήδη υπό κατοχή τμήμα της Συρίας στη λογική της ζώνης ασφαλείας;

Οι θαλάσσιες οδοί…

Η Τουρκία ελέγχει την περιοχή από τη Μαρμαρίδα ώς την Αλεξανδρέττα στην πρακτική της τουρκικής λίμνης ως τμήμα της «Γαλάζιας Πατρίδας» με μια σειρά από ναυτικές και αεροπορικές Βάσεις στα παράλιά της (Ντάλαμα, Μερσίνα, Άδανα, κ.λπ) και την Κύπρο ως αβύθιστο αεροπλανοφόρο. Η Καρπασία και η Αμμόχωστος έχουν ιδιαίτερη σημασία για τις θαλάσσιες οδούς και δη εκείνες προς την Αλεξανδρέττα, που προτού καταλήξουν εκεί αποκλίνουν προς Ισραήλ, Λίβανο και Συρία. Η Τουρκία θα ήθελε να έχει πρόσβαση στη θάλασσα και μέσω Συρίας, ενώ, ταυτοχρόνως, ουδόλως θα επιθυμούσε τη ζώνη ασφαλείας του Ισραήλ, διότι διευρύνει τον έλεγχο παράλιων περιοχών και ενισχύει τον έλεγχο της θαλάσσιας οδού προς την Αλεξανδρέττα. Μέσα σε αυτό το σκηνικό, ο Ερντογάν εμφανίζεται ως να είναι απειλούμενος από το Ισραήλ, λόγω της εισόδου του στον Λίβανο. Η Τουρκία επιδιώκει τον έλεγχο των θαλασσίων οδών από και προς το Σουέζ και δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι επεκτείνει τη λεγόμενη ΑΟΖ του ψευδοκράτους προς τις νότιες θάλασσες, καθώς και προς τη γραμμή Κρήτη, Κάρπαθος και Ρόδος, όπου βρίσκονται οι πύλες του Αιγαίου.

 

χαρτης 1 .jpg

 

Ο χάρτης δείχνει τα θαλάσσια δρομολόγια από το Σουέζ προς διάφορες κατευθύνσεις στην Ανατολική Μεσόγειο είτε προς Κύπρο είτε προς Αιγαίο είτε προς άλλες χώρες της περιοχής και δη προς την Αλεξανδρέττα. Η Τουρκία στοχεύει στον πλήρη έλεγχο των οδών αυτών. Θεωρεί την Κύπρο δεδομένη και σημαντικό τον έλεγχο των πυλών του Αιγαίου, όπως και της Κύπρου καθώς και της Καρπασίας. Πολύ, δε, θα ήθελε η Τουρκία να βγει μέσω Συρίας στη θάλασσα. Καθόλου δεν επιθυμούσε τη δημιουργία κουρδικής περιοχής με πρόσβαση στη θάλασσα. Στην παρούσα φάση η Άγκυρα δεν θα ήθελε να δει την ενίσχυση του Ισραήλ στην περιοχή και δη μέσω της αύξησης ενός παράλιου τμήματος του Λιβάνου, που θα εμπίπτει σε αυτό που ονομάζει ζώνη ασφαλείας με βάθος ώς 50 χιλιόμετρα.

 

Maritime Map 03 ΟΚΤ 2024.jpg

 

Ο χάρτης αποτυπώνει τη νέα διάταξη των ναυτικών αμερικανικών δυνάμεων και των λοιπών συμμαχικών στην περιοχή του Περσικού Κόλπου, στα στενά του Ορμούζ, στην Ερυθρά θάλασσα και στην Ανατολική Μεσόγειο. Εκ των πραγμάτων, οι Βρετανικές Βάσεις είναι εν δυνάμει στόχος για το Ιράν και τη Χεζμπολάχ. Και, λόγω των κενών της κυπριακής αεράμυνας, ο στόλος των ΗΠΑ είναι αυτός που προσφέρει ατσάλινο θόλο για την αναχαίτιση ενδεχόμενης επίθεσης είτε με πυραύλους είτε με drones.

 

XARTHS 1.jpg

 

Ο χάρτης αυτός αποτυπώνει τη ζώνη ασφαλείας που επιδιώκει να δημιουργήσει στον Λίβανο για να περιορίσει την απειλή της Χεζμπολάχ. Πρόκειται για τα όρια που τελούν κάτω από τον έλεγχο της UNIFIL, η οποία, όμως, αδυνατεί να βάλει χαλινάρι στη Χεζμπολάχ. Οι εντολές της UNIFIL από το Συμβούλιο Ασφαλείας έχουν, μεταξύ άλλων, ως στόχο να βοηθήσουν: α) στην κατάπαυση του πυρός, στην επιστροφή των Λιβανέζων στα σπίτια τους που είχαν αναγκαστεί να φύγουν λόγω εχθροπραξιών και β) τον νόμιμο στρατό του Λιβάνου να ανακτήσει τον έλεγχο της κατάστασης μετά την αποχώρηση των Ισραηλινών και όχι να επιτρέπει την κυριαρχία της Χεζμπολάχ.

 

FLIGHT RADAR.jpg

 

Οι δυο φωτογραφίες, ημερομηνίας 2/10/2024 από το flightradar24, απεικονίζουν πώς ο Ερντογάν, ενώ από τη μια πυροβολεί φραστικά το Ισραήλ, στην πράξη κάνει πλάτες στις Βρετανικές Βάσεις, που βρίσκονται στην Κύπρο, των οποίων τα αεροσκάφη (Eurofighter Typhoon) αναλαμβάνουν την ασφάλεια της περιοχής, επιχειρώντας από τον τουρκικό εναέριο χώρο για την αναχαίτιση ιρανικών πυραύλων. Μάλιστα, η δεύτερη δείχνει πώς βρετανικό αεροσκάφος ανεφοδιασμού (KC2 Voyager) βρίσκεται εντός του τουρκικού εναέριου χώρου. Για ποιο λόγο άραγε;

 

*Δρ των Διεθνών Σχέσεων

ΠΗΓΗ: Σημερινή

Συνέχεια ανάγνωσης

Γενικά θέματα

Reuters: Το Ιράν προσλαμβάνει τρομοκράτες για χτυπήμα σε Ευρώπη και ΗΠΑ! Η αποτροπή χτυπήματος στην Ελλάδα

Την υπόθεση της απόπειρας τρομοκρατικού χτυπήματος στην Αθήνα τον Μάρτιο του 2023 επαναφέρει με νέο δημοσίευμά του το Reuters.

Δημοσιεύτηκε

στις

από τον

Στα τέλη του περσινού Μαρτίου ύστερα από συνεργασία της ΕΥΠ με τη Μοσάντ είχαν συλληφθεί δύο Πακιστανοί, που φέρεται να σχεδίαζαν τρομοκρατική επίθεση σε εβραϊκό εστιατόριο- συναγωγή στο κέντρο της Αθήνας.

Την υπόθεση της απόπειρας τρομοκρατικού χτυπήματος στην Αθήνα τον Μάρτιο του 2023 επαναφέρει με νέο δημοσίευμά του το Reuters. Το ειδησεογραφικό πρακτορείο σε ένα αναλυτικό ρεπορτάζ περιγράφει το πώς το Ιράν προσλαμβάνει τρομοκράτες για πλήγματα σε Ευρώπη και ΗΠΑ.

Στα τέλη του περσινού Μαρτίου ύστερα από συνεργασία της ΕΥΠ με τη Μοσάντ είχαν συλληφθεί δύο Πακιστανοί, που φέρεται να σχεδίαζαν τρομοκρατική επίθεση σε εβραϊκό εστιατόριο- συναγωγή στο κέντρο της Αθήνας.

Υπήρχε μάλιστα η πληροφορία ότι οι δύο άνδρες θα πληρώνονταν με 16.000 ευρώ για κάθε νεκρό, γι’ αυτό και σχεδίαζαν μαζικό χτύπημα.

«Καθώς η σύγκρουση Ιράν-Ισραήλ εντείνεται, η Τεχεράνη ταράζει τη Δύση με ένα κύμα απόπειρων χτυπημάτων και απαγωγών εναντίον στόχων στην Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες», αναφέρει το Reuters.

Η Ουάσιγκτον και οι σύμμαχοί της έχουν αναφέρει μια απότομη αύξηση τέτοιων συνωμοσιών που συνδέονται με την Ισλαμική Δημοκρατία. Από το 2020, υπήρξαν τουλάχιστον 33 απόπειρες δολοφονίας ή απαγωγής στη Δύση, στις οποίες οι τοπικές ή ισραηλινές αρχές ισχυρίζονται ότι συνδέεται με το Ιράν, διαπίστωσε το Reuters εξετάζοντας δικαστικά έγγραφα και επίσημες ανακοινώσεις.

Μεταξύ των πρόσφατων φερόμενων στόχων: ένα κτίριο που στεγάζει ένα εβραϊκό κέντρο και ένα εστιατόριο kosher στο κέντρο της Αθήνας. Από το κρησφύγετό του στο Ιράν, ένας Πακιστανός ονόματι Σαγιέντ Φαχάρ Αμπάς στρατολόγησε έναν παλιό γνώριμο που ζούσε στην Ελλάδα και τον οδήγησε να επιτεθεί στον χώρο, ισχυρίζονται οι ερευνητές σε έγγραφα που υποβλήθηκαν στις δικαστικές αρχές της υπόθεσης και τα οποία περιήλθαν στην κατοχή του Reuters. Ο Αμπάς είπε στην επαφή του ότι εργαζόταν για μια ομάδα που θα πλήρωνε περίπου 15.000 ευρώ ανά φόνο.

Σε μια ανταλλαγή WhatsApp τον Ιανουάριο του 2023 που περιγράφεται λεπτομερώς στα έγγραφα, οι δύο άνδρες συζήτησαν εάν θα χρησιμοποιήσουν εκρηκτικά ή εμπρησμό στην επίθεση. Ο Αμπάς τόνισε την ανάγκη παροχής αποδείξεων για απώλειες μετά το πλήγμα. «Υπάρχουν μυστικές υπηρεσίες», είπε, χωρίς να κατονομάσει. «Κάντε τη δουλειά με τρόπο που δεν αφήνει κανένα περιθώριο».

Τα έγγραφα που δεν είχαν αναφερθεί προηγουμένως περιλαμβάνουν εκατοντάδες σελίδες αποδεικτικών στοιχείων που συγκεντρώθηκαν κατά τη διάρκεια της προανακριτικής έρευνας στην Ελλάδα, συμπεριλαμβανομένων καταθέσεων μαρτύρων, αστυνομικών καταθέσεων και λεπτομερειών μηνυμάτων WhatsApp.

Οι ελληνικές αρχές συνέλαβαν τον Σιέντ Ιρτάζα Χάιντερ και έναν άλλο Πακιστανό πέρυσι, λέγοντας ότι η αστυνομία βοήθησε στην εξάρθρωση ενός τρομοκρατικού δικτύου που κατευθυνόταν από το εξωτερικό και είχε σκοπό να προκαλέσει «ανθρώπινη απώλεια». Οι δύο άνδρες αντιμετωπίζουν κατηγορίες για τρομοκρατία. Αρνούνται τις κατηγορίες.

Ο Χάιντερ, ο οποίος αφέθηκε ελεύθερος από την προφυλάκιση αυτή την άνοιξη με περιορισμούς, λέει ότι είναι αθώος. Σε συνέντευξή του, ο 28χρονος είπε στο Reuters ότι έστειλε στον Αμπάς εικόνες του κτιρίου αλλά εμπόδισε σκόπιμα να πραγματοποιήσει οποιαδήποτε επίθεση, ελπίζοντας να πληρωθεί χωρίς να βλάψει κανέναν.

Συνέχεια ανάγνωσης

Ινφογνώμων

Infognomon Logo

Περιηγηθείτε στα κορυφαία βιβλία του βιβλιοπωλείου μας

Προβολή όλων

Δημοφιλή