Michael Rubin

Η διαίρεση της Κύπρου συνεχίζει να μας απασχολεί εδώ και σχεδόν μισό αιώνα. Στην πραγματικότητα, αυτός ο διαχωρισμός διήρκεσε πλέον περισσότερο από αυτόν της Γερμανίας. Σχεδόν τα δύο τρίτα των Κυπρίων δεν γεννήθηκαν ακόμη όταν τα τουρκικά στρατεύματα εισέβαλαν για πρώτη φορά στη χώρα. Η Ειρηνευτική Δύναμη των Ηνωμένων Εθνών στην Κύπρο (UNFICYP) διατηρεί τον διαχωρισμό μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, αλλά απέτυχε να σταματήσει (πόσο μάλλον να αντιστρέψει) την εθνοκάθαρση που διέπραξε η Τουρκία στο βόρειο τμήμα του νησιού.

Ενώ τα Ηνωμένα Έθνη έχουν υποστηρίξει σποραδικά πρωτοβουλίες για τον τερματισμό της κατοχής, δεν έχει υπάρξει κανένα ουσιαστικό αποτέλεσμα. Δεν υπήρξαν ουσιαστικές συνομιλίες τα τελευταία τρία χρόνια, ούτε θα υπάρξουν: Η ανακάλυψη τεράστιων αποθεμάτων φυσικού αερίου στα κυπριακά ύδατα καθιστά τις τουρκικές δυνάμεις λιγότερο πιθανό να αποσυρθούν. Όταν η Τουρκία και οι Τουρκοκύπριοι εμπλέκονται, το κάνουν ανίκανα για να διατηρήσουν τη διαδικασία ζωντανή, ακόμη και όταν προσπαθούν να υπονομεύσουν οποιαδήποτε μόνιμη λύση.

Όταν μια διπλωματική στρατηγική αποτυγχάνει με συνέπεια, είναι καιρός να επανεξετάσουμε τη λογική της. Η Τουρκία έχει ήδη απομακρυνθεί από τα μακροχρόνια πλαίσια του ΟΗΕ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης για μια λύση όταν, τις τελευταίες εβδομάδες, ο Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν απέρριψε τον φεντεραλισμό και επέμεινε σε μια λύση δύο κρατών στην οποία η διεθνής κοινότητα θα προσχωρήσει επίσημα στη μόνιμη διαίρεση της Κύπρου. Αντί να εξουσιοδοτήσει τον Ερντογάν και τη μαριονέτα της Τουρκίας στη Βόρεια Κύπρο, αντιμετωπίζοντας την ως ισότιμη με τη διεθνώς αναγνωρισμένη κυπριακή κυβέρνηση, ίσως είναι καιρός η διεθνής κοινότητα να αγκαλιάσει ένα πρότυπο του Ιράκ.

Υπάρχει μικρή διαφορά μεταξύ του Κουβέιτ το 1990 και της Κύπρου σήμερα. Ο Σαντάμ Χουσεΐν μπορεί να είχε αναστήσει ισχυρισμούς κατάληψεις εδαφών του νότιου γείτονά του, όπως κάνει τώρα ο Ερντογάν, αλλά το Ιράκ εισέβαλε στο Κουβέιτ κυρίως για να λεηλατήσει τους φυσικούς του πόρους. Το ίδιο ισχύει τώρα και για την Τουρκία στην Κύπρο. Το αρχικό casus belli της Τουρκίας, που προστατεύει την τουρκοκυπριακή κοινότητα από την ελληνική στρατιωτική χούντα, εξαφανίστηκε μέσα σε μια εβδομάδα όταν το ελληνικό στρατιωτικό καθεστώς κατέρρευσε και οι Έλληνες αγκάλιασαν τη δημοκρατία. Σήμερα, το Freedom House κατατάσσει την Ελλάδα με βαθμολογία δημοκρατίας  ανώτερη από εκείνη των Ηνωμένων Πολιτειών. Κατατάσσει την Τουρκία ως μη ελεύθερη, ισοδύναμη με την Αλγερία και κάτω από την αυτοανακηρυχθείσα Δημοκρατία του Artsakh στο Ναγκόρνο-Καρμπάχ όσον αφορά τα δικαιώματα και τις ελευθερίες.

Όταν η Τουρκία εισέβαλε στην Κύπρο, το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών ψήφισε ομόφωνα μια σειρά ψηφισμάτων που ήταν συμβολικά αλλά χωρίς δόντια. Ζήτησαν κατάπαυση του πυρός και εξέφρασαν τη λύπη τους για συνεχιζόμενες μάχες και μη συμμόρφωση. Από το 1975, υπήρξαν περισσότερα από 40 επιπλέον ψηφίσματα, κανένα από τα οποία δεν εμπόδισε την Τουρκία να εδραιώσει περαιτέρω τον έλεγχο της βόρειας Κύπρου.

Αντιπαραβάλλετε αυτό με την απάντηση των Ηνωμένων Εθνών μετά την εισβολή του Ιράκ στο Κουβέιτ. Όπως και με την τουρκική εισβολή στην Κύπρο, τα αρχικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας κατέληξαν σε αναταραχή. Το ψήφισμα 660 απαίτησε την άμεση και άνευ όρων απόσυρση του Ιράκ. Τέσσερις ημέρες αργότερα, το Συμβούλιο ψήφισε το ψήφισμα 661 που επέβαλε σαρωτικές κυρώσεις στο Ιράκ απαγορεύοντας το μεγαλύτερο μέρος του διεθνούς εμπορίου. Τρεις μέρες αργότερα, το Συμβούλιο ψήφισε το 662, δηλώνοντας κατηγορηματικά ότι η προσάρτηση του Κουβέιτ στο Ιράκ ήταν παράνομη. Στις 29 Νοεμβρίου 1990, το Συμβούλιο Ασφαλείας ενέκρινε το 678, το δωδέκατο ψήφισμά του για την κρίση, το οποίο εξουσιοδότησε τα κράτη να χρησιμοποιήσουν «όλα τα απαραίτητα μέσα» για να υποχρεώσουν την απόσυρση του Ιράκ και να το αναγκάσουν να συμμορφωθεί με προηγούμενες αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας. Το ψήφισμα 688 αποτέλεσε τη βάση για άμεση ανθρωπιστική παρέμβαση και επέτρεψε στις Ηνωμένες Πολιτείες, το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Γαλλία να δημιουργήσουν μια ζώνη απαγόρευσης πτήσεων, μια πολιτική με την οποία συνεργάστηκε η Τουρκία.

Η αποστολή των Ηνωμένων Εθνών στην Κύπρο, η οποία κοστίζει περισσότερα από 50 εκατομμύρια δολάρια ετησίως, δεν προορίζεται να είναι πρόγραμμα εργασίας ή να διαιωνίσει τον χωρισμό της Κύπρου. Για να σπάσει το αδιέξοδο της Κύπρου απαιτείται τώρα μια διαφορετική προσέγγιση. Πάρα πολλές χώρες έχουν αμβλύνει τις κυρώσεις ή έχουν μετριάσει την προσέγγισή τους στην Τουρκία λόγω του μεγέθους του στρατού ή της οικονομίας της.

Ούτε υπάρχει λόγος να επιτρέψει στην Τουρκία να αποφύγει την ευθύνη για τον αποικισμό και τη λεηλασία της. Όταν τα Ηνωμένα Έθνη επέβαλαν τις αυστηρότερες κυρώσεις μέχρι σήμερα στο Ιράκ, το Ιράκ είχε τον πέμπτο μεγαλύτερο στρατό στον κόσμο. Σήμερα, ο στρατός της Τουρκίας είναι μόλις ο δέκατος πέμπτος μεγαλύτερος. Ο εξωφρενικός χαρακτήρας των ενεργειών του Ιράκ οδήγησε ακόμη και τις πιο εμπορικά διαδεδομένες ευρωπαϊκές χώρες να συμμορφωθούν με τις κυρώσεις παρά τον ρόλο της ως σημαντικού εξαγωγέα πετρελαίου. Ενώ ο Ερντογάν λέει ότι η Τουρκία επιδιώκει να γίνει μια από τις δέκα κορυφαίες οικονομίες του κόσμου, δεκαοκτώ χρόνια της κυριαρχίας του βάζει τώρα την Τουρκία στα πρόθυρα να πέσει από τις πρώτες είκοσι. Και όπως ο Σαντάμ κάποτε προσπάθησε να εκβιάσει τον κόσμο με ανθρώπινες ασπίδες, να απειλήσει τον λαό του και να υποσχεθεί αντίποινα εναντίον γειτονικών κρατών, ο Ερντογάν απείλησε να οπλίσει και τους πρόσφυγες και να ωθήσει τους Τούρκους μετανάστες εναντίον των ευρωπαϊκών χωρών που τους είχαν αγκαλιάσει.

Οι διπλωμάτες προτιμούν προσεγμένες προσεγγίσεις, αλλά είναι δύσκολο να κατανοήσουμε ότι η προσέγγιση που έχουν δοκιμάσει για σαράντα επτά χρόνια θα αρχίσει ξαφνικά να λειτουργεί. Είναι καιρός για σοβαρές κυρώσεις στην Τουρκία. Αντί να επιβληθούν αργά κυρώσεις στην Τουρκία με τρόπο που επιτρέπει στην Άγκυρα να τις προσαρμόσει και να τις παρακάμψει, ο στόχος των Ηνωμένων Πολιτειών, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του μετριοπαθούς αραβικού μπλοκ πρέπει να είναι να κατακλύσουν την Τουρκία και την ήδη ιδρυτική της οικονομία. Η υπόθεση Pastor Andrew Brunson υπογράμμισε την ευπάθεια της Τουρκίας στα τιμολόγια. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να κλείσουν τις τουρκικές τράπεζες που λειτουργούν στη βόρεια Κύπρο ή να χρηματοδοτήσουν τις δραστηριότητές της. Η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει επίσης να απαγορεύσουν την Turkish Air και οποιονδήποτε άλλο αερομεταφορέα που εξυπηρετεί την τουρκική κατεχόμενη βόρεια Κύπρο από τον ευρωπαϊκό εναέριο χώρο και θα πρέπει να επιβάλουν κυρώσεις σε οποιαδήποτε τουρκική ή διεθνή εταιρεία που δραστηριοποιείται στην κατεχόμενη ζώνη. Όλοι οι αξιωματούχοι που υπηρετούν στην παράνομη κυβέρνηση της Βόρειας Κύπρου θα πρέπει επίσης να αντιμετωπίσουν ατομικές κυρώσεις όπως και εκείνοι που επενδύουν στα Βαρόσια ή και σε άλλες κατεχόμενες πόλεις. Όλα τα κράτη θα πρέπει να θεωρήσουν ψευδή τα διαβατήρια της Βόρειας Κύπρου. Όλα τα κράτη που διατηρούν σχέσεις με την Κύπρο θα πρέπει επίσης να κλείσουν τα γραφεία αντιπροσωπείας της Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου στα εδάφη τους. Αντί να στηριχθούν στην καλή θέληση του Ερντογάν, οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ευρωπαϊκή Ένωση και το αραβικό μπλοκ θα μπορούσαν τότε να άρουν τις κυρώσεις μόνο όταν διαλυθεί η Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου. Τα Ηνωμένα Έθνη θα πρέπει να εξετάσουν το πλήρες εμπάργκο στις πωλήσεις όπλων προς ή από την Τουρκία.

Ακόμη και εκείνοι που συμπαθούν την αρχική παρέμβαση της Τουρκίας είχαν λίγες δικαιολογίες να το διατηρήσουν για περισσότερο από μία εβδομάδα. Πράγματι, καθώς η Τουρκία διεκδικεί περαιτέρω εδάφη για τη Συρία, το Ιράκ, την Αρμενία και την Ελλάδα, το κόστος του να επιτραπεί στην Τουρκία να ενεργεί χωρίς συνέπεια είναι μεγάλο. Ήρθε η ώρα για τον Ερντογάν να αποφασίσει: να διατηρήσει την κατεχόμενη Κύπρο ή να προεδρεύσει μιας χώρας σε οικονομική καταστροφή.

Μετάφραση Χωριανόπουλος Άγγελος

πηγή: National Interest

Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις που αφορούν τα εθνικά θέματα, τις διεθνείς σχέσεις, την εξωτερική πολιτική, τα ελληνοτουρκικά και την εθνική άμυνα.