του Αδάμ Αδαμόπουλου

Το ευρωπαϊκό αφήγημα της «πράσινης» ενέργειας που θα παράγεται αμιγώς από καθαρές πηγές έχει αρχίσει να ξεθωριάζει, υπό το βάρος της πρωτοφανούς ανόδου των τιμών του φυσικού αερίου και του ηλεκτρισμού. Οι τιμές του καυσίμου-γέφυρα που υποτίθεται θα τρέξει το μεγαλεπήβολο σχέδιο της Ενεργειακής Μετάβασης έχουν γίνει απλησίαστες. Είναι χαρακτηριστικό της έκρυθμης κατάστασης στις αγορές, ότι το ολλανδικό συμβόλαιο αναφοράς TTF έκανε άλμα στα 161 ευρώ, από 100 που ήταν χθες το πρωί. Οι καταναλωτές έχουν φτάσει σε σημείο να μη γνωρίζουν τί τους ξημερώνει. Οι αυξήσεις των τιμολογίων αερίου στην εγχώρια αγορά έχουν ξεπεράσει κάθε προηγούμενο και να σκεφτεί κανείς πως βρισκόμαστε μετά βίας σε συνθήκες φθινοπώρου.

Καθώς μάλιστα, η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας γίνεται κατά κόρον με τη χρήση φυσικού αερίου, η εξωφρενική άνοδος του κόστους του καυσίμου συμπαρασύρει σε αυτό το γαϊτανάκι της υπέρμετρης ακρίβειας και το ρεύμα, με τις τρέχουσες τάσεις να παραπέμπουν σε αυξήσεις άνω του 40% αυτό τον μήνα και πιθανώς και τον Νοέμβριο. Αυτό υποδηλώνουν, άλλωστε, οι πολύ αυξημένες τιμές στην αγορά χονδρικής ηλεκτρισμού των τελευταίων ημερών που μόνο χθες όπως είχε γράψει το energia.gr αυξήθηκαν κατά 20%!

Με χαρακτηριστική καθυστέρηση που αποδεικνύει πως οι ιθύνοντες της Ευρωπαϊκής Ένωσης κάθε άλλο παρά είχαν προετοιμαστεί για αυτή την ενεργειακή καταιγίδα που πλήττει την Γηραιά ήπειρο, σπεύδουν τώρα οι υπερφίαλοι  Θεσμοί -και από κοντά οι κυβερνήσεις των χωρών-μελών που αποδεικνύεται πως πιάστηκαν «κορόιδα» – να σώσουν ό,τι μπορούν –πρώτ’ απ’ όλα όμως την υστεροφημία τους.   

Οι εθνικές κυβερνήσεις που βρίσκονται στο προκεχωρημένο χαράκωμα της κοινωνικής πίεσης κατακλύζουν τις Βρυξέλλες με προτάσεις εξόδου από την ενεργειακή μέγγενη. Είναι ενδεικτική η πρωτοβουλία που ανέλαβε η ελληνική κυβέρνηση και εκφράστηκε από την κοινή επιστολή Σταϊκούρα-Σκρέκα προς τον πρόεδρο του Eurogroup, με την οποία προτείνεται μια σειρά μέτρων που θα ανασχέσουν τη φρενήρη αυξητική πορεία των τιμών.

Η ελληνική πρωτοβουλία δεν είναι ασφαλώς η μόνη που καταγράφεται. Οι υπουργοί Οικονομικών,  της Γαλλίας, της Ισπανία, της Τσεχίας και της Ρουμανίας ζήτησαν υπό τη μορφή του κατεπείγοντος, τη δημιουργία στρατηγικών αποθεμάτων φυσικού αερίου σε επίπεδο ΕΕ, (κατά το παράδειγμα των στρατηγικών αποθεμάτων πετρελαίου των ΗΠΑ), καθώς επίσης, απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο, άμεση παρέμβαση στις τιμές δικαιωμάτων εκπομπών CO2 καθώς και σοβαρές μεταρρυθμίσεις στην αγορά ηλεκτρισμού.

Κοντολογίς, ζητούν να ξεθεμελιωθεί όλο το προηγούμενο οικοδόμημα που οδήγησε, αντί για «φθηνή ενέργεια για όλους- στο εφιαλτικό «ακριβή ενέργεια για λίγους» όπως αναφέρεται και στον τίτλο του άρθρου.  

Το εκπληκτικό με την περίπτωση της Ε.Ε. είναι το ότι τα έκαναν όλα τόσο βιαστικά και άκριτα-όπως αποδεικνύεται- ώστε σήμερα να συμβαίνει το εξής ειρωνικό: ο λιγνίτης και ο άνθρακας που επιβαρύνονται με το πανάκριβο made in Brussels, CO2, είναι τελικά πιο οικονιμικοί από τις μονάδες φ. αερίου! Σκεφτείτε το. Το κόστος παραγωγής ηλεκτρισμού με αέριο κυμαίνεται μεταξύ 70-90 ευρώ η μεγαβατώρα όταν η αντίστοιχη με λιγνίτη κινείται στα 60 ευρώ! Σύμφωνα με τις ενδείξεις που έχουμε υπόψη, η διαφορά αυτή θα μεγαλώσει αρχής γενομένης από το μήνα που διανύουμε, αφού οι προβλέψεις της αγοράς θέλουν το κόστος του φ. αερίου να αγγίζει τα 90 ευρώ η μεγαβατώρα, αλλοιώνοντας τα θεμελιώδη δεδομένα της αγοράς όπως τη γνωρίζαμε έως τώρα.

Όπως είναι επόμενο, η κατάσταση βραχυκυκλώνει τις αποφάσεις ορισμένων παικτών της αγοράς ηλεκτρισμού, ιδίως εκείνων που εξαρτώνται από το υγροποιημένο αέριο, με αποτέλεσμα να έχουν φθάσει σε σημείο να ακυρώσουν παραγγελίες από τον τερματικό σταθμό της Ρεβυθούσας επειδή φοβούνται ότι λόγω κόστους, δεν θα μπορέσουν να απορροφήσουν τις ποσότητες που είχαν υπολογίσει.

Αυτό αποδεικνύεται και από τα στοιχεία του ΔΕΣΦΑ που καταδεικνύουν σημαντική μείωση του μερίδιο του LNG στο 8μηνο (31,27%).

Κοιτάζοντας το δάσος

Η σχεδόν απόλυτη εξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό αέριο επιδεινώνει τη στρατηγική θέση της Ε.Ε. στο διεθνή ανταγωνισμό αφού την εμφανίζει ως μια ευάλωτη σε σοκ και  πιέσεις, χαλαρή ένωση κρατών, που δεν μπορεί να εξασφαλίσει για τους πολίτες τους συνθήκες ενεργειακής ασφάλειας. Αν προστεθεί δε και το γεγονός ότι η Ευρώπη με τις ανερμάτιστες πολιτικές της στο καίριο ζήτημα της ενέργειας (μόλις προσφάτως ανακοινώθηκε ότι η επιτροπή της ευρωβουλής ενέκρινε πρόταση με την οποία διακόπτεται κάθε χρηματοδότηση σε νέα έργα φυσικού αερίου…) είναι υποχρεωμένη να ανταγωνίζεται την Ασία και κυρίως την Κίνα, με την ακόρεστη δίψα της για ενέργεια, εν μέσω συνθηκών περιορισμένης προσφοράς ενεργειακών πόρων, καθίσταται πρόδηλο το μέγεθος του προβλήματος, υπό την έννοια ότι οι προμηθευτές αερίου επιλέγουν, στρατηγικά και οικονομικά, ασιατικούς προορισμούς για το προϊόν τους.

Τουλάχιστον η Ευρώπη μπορεί πλέον να προσβλέπει στο άνοιγμα των κρουνών του Nord Stream 2 που έπειτα από έναν αδυσώπητο πόλεμο πιέσεων από πλευράς Αμερικανών, είναι έτοιμος να λειτουργήσει εμπορικά σε λίγους μήνες από σήμερα. Εν τούτοις, τα προβλήματα είναι τόσα πολλά και ολοένα και μεγεθύνονται σε σημείο ώστε πολλοί παραγωγοί ηέκτρικής ενέργειας στην Ε.Ε. που αναζητούν απελπισμένα κάθε είδος προσιτή ενέργεια για να λειτουργήσουν τις μονάδες, έφθασαν να ζητήσουν ακόμη και ρωσικό άνθρακα.

«Εάν όλες οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις κοινής ωφελείας στραφούν στην καύση άνθρακα, αυτό θα επιφέρει τεράστια αύξηση της ζήτησης του καυσίμου την οποία η Ρωσία δεν θα μπορεί να καλύψει σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα», υποστήριξε με δήλωσή της στο Bloomberg, αναλυτής της Wood Mackenzie.

Καθώς βαίνουμε ολοταχώς προς τον χειμώνα που προμηνύεται ιδιαίτερα έντονος λόγω της επικράτησης του φαινομένου της Λα Νίνια, η ενεργειακή κρίση στην Ευρώπη αναμένεται να επιδεινωθεί, όπως και η εξάρτησή της από την Ρωσία. Προσθέστε στην εξίσωση και τη Ασία που, επειδή προβλέπεται ότι θα βιώσει και εκείνη με τη σειρά της συνθήκες ενεργειακής κρίσης, θα καταφύγει σε εκτεταμένη καύση άνθρακα σε μια περίοδο που η παγκόσμια κοινότητα έχει δεσμευτεί –υποτίθεται- να πράξει το εντελώς αντίθετο.

Όλα τούτα συμβαίνουν κάτω από τη σκιά του «Μπερλεμόντ» απ’ όπου εκχέονται οι αποφάσεις- θέσφατα αλλά και φυλάσσονται τα επτασφράγιστα μυστικά μιας Κομισιόν, που το μόνο που την απασχολεί τα τελευταία χρόνια είναι το πώς θα εξαλείψει κάθε μορφή παραδοσιακού καυσίμου από τη ζωή μας -για να κάνει, επί του παρόντος μια τρύπα στο νερό.

Σε κάθε περίπτωση στις Βρυξέλες, ευελπιστούν ακόμη ότι όλα τούτα που συμβαίνουν είναι «συγκυριακά» και οιαδήποτε επιστροφή στον άνθρακα, αν και ανησυχητική, όπως διατείνονται, θα είναι βραχύβια…

ενεργεία

Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις που αφορούν τα εθνικά θέματα, τις διεθνείς σχέσεις, την εξωτερική πολιτική, τα ελληνοτουρκικά και την εθνική άμυνα.