Ακολουθήστε μας

Ανατολική Μεσόγειος

«Πόδι» στη Μεσόγειο βάζει η Ρωσία

Δημοσιεύτηκε

στις

Του Μιχάλη Ψύλου
20140111-235623.jpg
Τον ρόλο της ως νότιο σύνορο της νέας ρωσικής «αυτοκρατορίας» επιβεβαίωσε η Συρία, εξασφαλίζοντας στη Μόσχα το αποκλειστικό δικαίωμα εξερεύνησης πετρελαίου και φυσικού αερίου για 25 χρόνια
«Η Ρωσία επελαύνει στη Μεσόγειο», έγραφαν την παραμονή της Πρωτοχρονιάς οι «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς».

Η είδηση αφορούσε την υπογραφή συμφωνίας ύψους 90 εκατομμυρίων δολαρίων ανάμεσα στη ρωσική εταιρεία Soyuzneftegaz και το καθεστώς Ασαντ στη Συρία με το οποίο η Μόσχα εξασφαλίζει το αποκλειστικό δικαίωμα εξερεύνησης για πετρέλαιο και φυσικό αέριο για 25 χρόνια σε μια θαλάσσια περιοχή 1.500 τετραγωνικών χιλιομέτρων στα συριακά χωρικά ύδατα. «Η συμφωνία αυτή επιβεβαιώνει όχι μόνο τον ρόλο της Συρίας ως νοτίου συνόρου της νέας ρωσικής αυτοκρατορίας, αλλά θέτει επίσης τη Μόσχα στην καρδιά της ενεργειακής λεκάνης της Λεβαντίνης -της περιοχής που η Αμερικανική Γεωλογική Εταιρεία εκτιμά ότι διαθέτει 120 τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια φυσικού αερίου, αν και έχει μερικώς εξερευνηθεί -και εκτείνεται από τις ακτές της Αιγύπτου, της Γάζας, του Ισραήλ, του Λιβάνου, της Κύπρου, της Συρίας και της Τουρκίας» σημειώνει η βρετανική εφημερίδα.

Το αμερικανικό περιοδικό «Φόρεϊν Πόλισι» έσπευσε αμέσως να κρούσει τον κώδωνα στην Ουάσινγκτον. «Δεν πρόκειται απλά για μια ακόμη επίδειξη της υποστήριξης από τη Ρωσία στο καθεστώς του Μπασάρ αλ Ασαντ.

Η συμφωνία εντάσσεται σε έναν ευρύτερο ρωσικό ενεργειακό σχεδιασμό σε ένα από τα νεότερα σύνορα του κόσμου για την ανάπτυξη του πετρελαίου και του φυσικού αερίου. Αν οι ρωσικές επενδύσεις λειτουργήσουν όπως έχει προγραμματιστεί, θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην παγίωση του ενεργειακού εφοδιασμού της Ευρώπης από τη Ρωσία», προειδοποιεί το αμερικανικό περιοδικό, αποκαλύπτοντας τους πραγματικούς λόγους της ανησυχίας: Η Μόσχα προσπαθεί να μπει «σφήνα» στο μεγάλο παιχνίδι της πλανητικής ηγεμονίας των ΗΠΑ μέσω του ελέγχου όλων των ενεργειακών πηγών και του ενεργειακού εκβιασμού όλων των μεγάλων βιομηχανικών δυνάμεων – της Ευρώπης, της Ιαπωνίας και της Κίνας.

Δύο στην τιμή του ενός
«Σε μια εποχή που ολόκληρη η μεταπολεμική αρχιτεκτονική της Ανατολικής Μεσογείου καταρρέει, η Μόσχα φαίνεται ότι προσπαθεί να αδράξει την ευκαιρία για να επαναβεβαιώσει την ισχύ της μια περιοχή όπου κάποτε είχε μεγάλη επιρροή», λέει ο Τζεφ Μάνκοφ, αναπληρωτής διευθυντής στο Τμήμα Ρωσίας και Ευρασίας του Κέντρου Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών. «Οι Ρώσοι σκέφτονται ότι μπορούν να σκοτώσουν δύο πουλιά με μία πέτρα», λέει ο Μάνκοφ και εξηγεί: «Θέλουν να είναι στην Ανατολική Μεσόγειο και εάν μπορέσουν, να εξασφαλίσουν και το πρόσθετο πλεονέκτημα της ενίσχυσης της σχέσης με τη Συρία. Δύο πράγματα δηλαδή στην τιμή του ενός».

Μέχρι στιγμής σε όλη τη λεκάνη της Λεβαντίνης έχει εξερευνηθεί το τεράστιο κοίτασμα του Λεβιάθαν στις ισραηλινές ακτές που περιέχει, σύμφωνα με διάφορες δημοσιευμένες εκτιμήσεις, μεταξύ 15 και 19 τρισ. κυβικά πόδια φυσικού αερίου.
 Στο γειτονικό κυπριακό «οικόπεδο» 12, όπως έδειξε επίσης η σεισμογραφική έρευνα της εταιρείας Noble Energy, εντοπίζονται 1,2 έως 1,4 δισ. βαρέλια πετρελαίου, σε βάθος 24.600 ποδών.
Το γεγονός αυτό συνεπάγεται ότι η Κύπρος δύναται να αποκτήσει από την εκμετάλλευση του εν λόγω οικοπέδου περί τα 60 δισεκατομμύρια ευρώ.

Η εξερεύνηση και η ανάπτυξη εκάστου τμήματος της λεκάνης της Λεβαντίνης παραμένει πάντως περιορισμένη λόγω της πολιτικής γεωγραφίας της περιοχής:
Οι Λιβανέζοι, για παράδειγμα, αμφισβητούν τα όρια του ισραηλινού κοιτάσματος Λεβιάθαν, η Αγκυρα απειλεί προκλητικά ότι δεν θα ανεχτεί οποιαδήποτε εξορυκτική δραστηριότητα που να υποδηλώνει ότι η Κύπρος είναι ένα ανεξάρτητο κυρίαρχο κράτος και η Συρία παραμένει βυθισμένη σε καθεστώς εμφυλίου πολέμου.

Λόγω της έκρυθμης κατάστασης, οι μεγάλες δυτικές ενεργειακές εταιρείες φαίνεται να αποφεύγουν επιμελώς την περιοχή. Ακόμη και η αυστραλιανή εταιρεία Woodside -μακράν η μεγαλύτερη και με τη μεγαλύτερη τεχνική εμπειρία από τις παρούσες- διερωτάται τώρα αν άξιζε η επιλογή της να αγοράσει το 30% του κοιτάσματος Λεβιάθαν. Υπάρχει μάλιστα μια μεγάλη συζήτηση για τη δημιουργία μιας μεγάλης εγκατάσταση υγροποιημένου φυσικού αερίου στην Κύπρο, για τη μεταφορά του φυσικού αερίου στην παγκόσμια αγορά, αλλά και αυτό παραμένει στον αέρα, καθώς όλοι διστάζουν να επενδύσουν 8-10 δισ. δολάρια, που απαιτούνται για την κατασκευή μιας τέτοιας μονάδας, πριν εκτιμηθούν επακριβώς οι ποσότητες των ενεργειακών πηγών.

Σταδιακή απεμπλοκή της Δύσης
Η συμμετοχή της Ρωσίας θα μπορούσε να αλλάξει το παιχνίδι, εκτιμούν οι «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς». Η Ρωσία είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος παραγωγός φυσικού αερίου στον κόσμο. Τα ρωσικά αποθέματα στη Δυτική Σιβηρία είναι πέντε φορές περισσότερα από τα υπολογιζόμενα στη λεκάνη της Λεβαντίνης. Η παραδοσιακή κυριαρχία της Ρωσίας όμως στον ενεργειακό εφοδιασμό της Ευρώπης τελεί σιγά σιγά υπό απειλή. Ηδη ασκούνται έντονες πιέσεις από αμερικανικές εταιρείες για την εξόρυξη σχιστολιθικού φυσικού αερίου στην Πολωνία, την Ουγγαρία και τη Βουλγαρία, παρά το γεγονός ότι οι επιπτώσεις αυτής της διαδικασίας είναι πολύ επικίνδυνες και αντιδρούν έντονα οι οικολογικές οργανώσεις. Ταυτόχρονα, οι Αμερικανοί πιέζουν και για εναλλακτικές -μη ρωσικές- πηγές εφοδιασμού, όπως είναι η Κασπία.

«Στο πλαίσιο αυτό η Μόσχα θέλει να αποκαταστήσει στενότερες ενεργειακές σχέσεις με χώρες όπως το Ισραήλ, η Κύπρος και η Ελλάδα, προσφέροντάς τους ένα μεγάλο στήριγμα στις διαφορές τους με την Τουρκία και άλλες γειτονικές χώρες», εκτιμά το «Φόρεϊν Πόλισι» και προσθέτει: «Μετά τις τουρκικές απειλές για τις κυπριακές έρευνες για φυσικό αέριο, η Ρωσία απέστειλε ένα αεροπλανοφόρο στην περιοχή. Προσέφερε επίσης εγγυήσεις ασφάλειας στο Ισραήλ σε μια κατ” ιδίαν συνάντηση τον περασμένο μήνα ανάμεσα στον πρόεδρο Πούτιν και τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Βενιαμίν Νετανιάχου».

Ο Τζεφ Μάνκοφ τονίζει μάλιστα ότι «λαμβάνοντας υπόψη το διεθνές περιβάλλον, οι Ισραηλινοί είναι τώρα πιο πρόθυμοι να συνεργαστούν με τους Ρώσους καθώς η εμπλοκή της Μόσχας ενισχύει την ασφάλειά τους».

Οπως γράφουν και οι «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς», «οι σχέσεις της Μόσχας με το Ισραήλ είναι εκπληκτικά καλές. Ισχυρά ρωσικά συμφέροντα υπάρχουν και στην Κύπρο. Η Ρωσία θα μπορούσε να βοηθήσει επίσης στην εξομάλυνση των διαφορών μεταξύ της Κύπρου και της Τουρκίας… Για πολλούς στην περιοχή η Ρωσία φαίνεται ένας πιο ασφαλής και συνεπής σύμμαχος από ό,τι οι Αμερικανοί και οι Ευρωπαίοι.
Ο αργόσυρτος μελαγχολικός βρυχηθμός της σταδιακής απεμπλοκής της Δύσης από τη Μέση Ανατολή δεν είναι πουθενά πιο έντονος από ό,τι στα παράλια της Ανατολικής Μεσογείου».

olympia

Eυρώπη

Future Warfare: Πολεμικό Ναυτικό και επιχείρηση Prosperity Guardian στην Ερυθρά Θάλασσα

Δημοσιεύτηκε

στις

από τον

Χωριανόπουλος Άγγελος από Future Warfare

Ο Yπουργός Άμυνας των ΗΠΑ Λόιντ Όστιν, κατά την επικείμενη επίσκεψή του στη Μέση Ανατολή, θα ανακοινώσει την έναρξη της επιχείρησης Prosperity Guardian για την αντιμετώπιση των απειλών των Χούθι στην Ερυθρά Θάλασσα. Αυτό συμπίπτει με την αναχαίτιση από αμερικανικά και βρετανικά πολεμικά πλοία μη επανδρωμένων αεροσκαφών που εκτοξεύουν οι Χούθι από την Υεμένη διακόπτωντας το παγκόσμιο εμπόριο. Πηγές της ιστοσελίδας από το Πολεμικό Ναυτικό αναφέρουν πως σχετικό αίτημα έχει σταλεί και σε ανώτατα πολιτικά γραφεία της κυβέρνησης χωρίς να έχει περάσει μέχρι στιγμής προς την ηγεσία του Πολεμικού Ναυτικού.

Το USS Carney κατέρριψε 14 μη επανδρωμένα αεροσκάφη, ενώ το HMS Diamond κατέστρεψε ένα με πύραυλο Sea Viper (ASTER-15), σηματοδοτώντας την πρώτη καταστροφή εναέριου στόχου του Βασιλικού Ναυτικού από τον Πρώτο Πόλεμο του Κόλπου. Η δράση αυτή έλαβε χώρα κοντά στο στενό Bab al-Mandab κατά τη διάρκεια ενός κύματος επίθεσης μη επανδρωμένων αεροσκαφών διάρκειας 45 λεπτών.

Οι Βρετανοί ανέφεραν ότι τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη στόχευαν ένα εμπορικό πλοίο, γεγονός που ώθησε το USS Carney να εμπλακεί σε επιχειρήσεις καταστολής τους. Λεπτομέρειες σχετικά με τον οπλισμό που χρησιμοποίησε το Carney δεν αποκαλύφθηκαν για να αποτραπεί στους Χούθι να αξιολογήσουν τα αμερικανικά αποθέματα πυρομαχικών.

Η CENTCOM επιβεβαίωσε την επιτυχή αναχαίτιση του μη επανδρωμένου αεροσκάφους χωρίς να αναφερθούν ζημιές ή τραυματισμοί. Ο εκπρόσωπος των Χούθι, Yahya Sare’e, ισχυρίστηκε ότι το drone επιτέθηκε στο Ισραήλ, αλλά δεν ανέφερε τα υπόλοιπα πλοία. Μετά τις πρόσφατες επιθέσεις των Χούθι σε φορτηγά πλοία στην Ερυθρά Θάλασσα, μεγάλες ναυτιλιακές εταιρείες έχουν διακόψει τις διελεύσεις στην περιοχή. Ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ Λόιντ Όστιν θα ανακοινώσει την επιχείρηση Prosperity Guardian, η οποία επικεντρώνεται στη θαλάσσια ασφάλεια στην περιοχή της Ερυθράς Θάλασσας, κατά τη διάρκεια της επικείμενης επίσκεψής του στη Μέση Ανατολή.

Ο Υπουργός Άμυνας του Ηνωμένου Βασιλείου Grant Shapps τόνισε την απειλή για το διεθνές εμπόριο από τις πρόσφατες παράνομες επιθέσεις στην Ερυθρά Θάλασσα. Το Βασιλικό Ναυτικό διαβεβαιώνει τη δέσμευσή του για τη διασφάλιση της ελευθερίας της υπερατλαντικής ναυσιπλοΐας. Τα περιστατικά αυτά σηματοδοτούν την πρώτη αντιμετώπιση εναέριας απειλής από πολεμικό πλοίο του Ηνωμένου Βασιλείου από το 1991, με το USS Carney να συμμετέχει επίσης σε παρόμοιες αμυντικές ενέργειες πρόσφατα.

Ο λόγος συγγραφής της ανάλυσης είναι να καταδείξει στο μέγιστο πως στο χαοτικά μεταβαλλόμενο διεθνές σύστημα εμφανίζονται ευκαιρίες εύρεσης ρόλου στην προστασία του παγκόσμιου εμπορίου από ασύμμετρες απειλές. Η Ελληνική Κυβέρνηση καλό θα ήταν να αντιληφθεί πως αν θελήσει να διαδραματίσει έναν ευρύτερο ρόλο στο Διεθνές Σύστημα, θα ήταν αναγκαίο να επιλέξει μια δομή ενιαίας αεροναυτικής ισχύος η οποία θα μπορούσε να προβάλλει ισχύ και σε επιχειρήσεις στην Ερυθρά Θάλασσα. Το Πολεμικό Ναυτικό θα μπορούσε να κινηθεί αναλόγως στην επιλογή Κορβέτων και της γενικότερης ανανέωσης του Στόλου. Η έννοια περί ανάπτυξης Ναυτικού Ανοιχτής Θαλασσης έχει μερικώς μεταβληθεί αλλά παραμένει επίκαιρη. Ο Στόλος δεν μπορεί να αποτελείται μονάχα από 3 (ή 4) φρεγάτες, 5 κορβέτες και εκσυγχρονισμένες μονάδες επιφανείας. Χρειάζονται πλώρες, όπλα και δίκτυα ISR.

Διαβάστε την συνέχεια 

Συνέχεια ανάγνωσης

AI

Το Ισραήλ ενσωματώνει αθόρυβα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης σε θανατηφόρες στρατιωτικές επιχειρήσεις

Δημοσιεύτηκε

στις

Οι Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις έχουν αρχίσει να χρησιμοποιούν τεχνητή νοημοσύνη για να επιλέγουν στόχους για αεροπορικές επιδρομές και να οργανώνουν υλικοτεχνική υποστήριξη εν καιρώ πολέμου, καθώς οι εντάσεις κλιμακώνονται στα κατεχόμενα εδάφη και με τον επίδοξο αντίπαλο Ιράν.

Αν και ο στρατός δεν σχολίασε τις συγκεκριμένες επιχειρήσεις, αξιωματούχοι λένε ότι αξιοποιεί τώρα ένα σύστημα συστάσεων τεχνητής νοημοσύνης που μπορεί να συγκεντρώνει τεράστιες ποσότητες δεδομένων για να επιλέξει στόχους για αεροπορικές επιδρομές.

Οι επόμενες επιδρομές μπορούν στη συνέχεια να επεξεργαστούν γρήγορα με ένα άλλο μοντέλο τεχνητής νοημοσύνης που ονομάζεται Fire Factory, το οποίο χρησιμοποιεί δεδομένα σχετικά με εγκεκριμένους από τον στρατό στόχους για τον υπολογισμό των φορτίων πυρομαχικών, την ιεράρχηση και την ανάθεση χιλιάδων στόχων σε αεροσκάφη και drones, καθώς και προτείνει ένα χρονοδιάγραμμα.

Ενώ και τα δύο συστήματα επιβλέπονται από ανθρώπινους χειριστές που ελέγχουν και εγκρίνουν μεμονωμένους στόχους και σχέδια αεροπορικών επιδρομών, σύμφωνα με αξιωματούχο του Ισραηλινού Στρατού (IDF), η τεχνολογία εξακολουθεί να μην υπόκειται σε κανέναν διεθνή ή κρατικό κανονισμό.

Οι υποστηρικτές της υποστηρίζουν ότι οι προηγμένοι αλγόριθμοι μπορεί να ξεπεράσουν τις ανθρώπινες δυνατότητες και θα μπορούσαν να βοηθήσουν τον στρατό να ελαχιστοποιήσει τις απώλειες, ενώ οι επικριτές προειδοποιούν για τις δυνητικά θανατηφόρες συνέπειες της στήριξης σε όλο και πιο αυτόνομα συστήματα.

«Αν υπάρχει λάθος στον υπολογισμό της τεχνητής νοημοσύνης και αν η τεχνητή νοημοσύνη δεν εξηγείται, τότε ποιον κατηγορούμε για το λάθος;» είπε ο Ταλ Μίμραν, λέκτορας διεθνούς δικαίου στο Εβραϊκό Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ και πρώην νομικός σύμβουλος του στρατού.

Οι λεπτομέρειες της επιχειρησιακής χρήσης της τεχνητής νοημοσύνης από τον στρατό παραμένουν σε μεγάλο βαθμό απόρρητες, ωστόσο δηλώσεις στρατιωτικών αξιωματούχων υποδηλώνουν ότι ο IDF έχει αποκτήσει εμπειρία στο πεδίο της μάχης με τα αμφιλεγόμενα συστήματα.

Το 2021, ο Ισραηλινός Στρατός περιέγραψε τη σύγκρουση 11 ημερών στη Γάζα ως τον πρώτο «πόλεμο της τεχνητής νοημοσύνης» στον κόσμο, επικαλούμενος τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης για τον εντοπισμό σημείων εκτόξευσης πυραύλων και την ανάπτυξη σμήνων drones. Το Ισραήλ πραγματοποιεί επίσης επιδρομές στη Συρία και τον Λίβανο, με στόχο, όπως λέει, αποστολές όπλων σε πολιτοφυλακές που υποστηρίζονται από το Ιράν, όπως η Χεζμπολάχ.

Τους τελευταίους μήνες, το Ισραήλ εκδίδει σχεδόν καθημερινές προειδοποιήσεις προς το Ιράν για τον εμπλουτισμό του ουρανίου, δεσμευόμενο ότι δεν θα επιτρέψει στη χώρα να αποκτήσει πυρηνικά όπλα σε καμία περίπτωση.

Σε περίπτωση που οι δυο τους ξεκινήσουν στρατιωτική σύγκρουση, ο Ισραηλινός Στρατός αναμένει ότι οι Ιρανοί πληρεξούσιοι στη Γάζα, τη Συρία και τον Λίβανο θα αντεπιτεθούν, θέτοντας το έδαφος για την πρώτη σοβαρή πολυμέτωπη σύγκρουση για το Ισραήλ από τον Πόλεμο του Γιομ Κιπούρ.

Τα εργαλεία που βασίζονται στην τεχνητή νοημοσύνη, όπως το Fire Factory, είναι προσαρμοσμένα για ένα τέτοιο σενάριο, σύμφωνα με αξιωματούχους του IDF.

Ο IDF χρησιμοποιεί εδώ και καιρό την τεχνητή νοημοσύνη, αλλά τα τελευταία χρόνια έχει επεκτείνει αυτά τα συστήματα σε διάφορες μονάδες, καθώς επιδιώκει να τοποθετηθεί ως παγκόσμιος ηγέτης στον αυτόνομο οπλισμό.

Μερικά από αυτά τα συστήματα κατασκευάστηκαν από ισραηλινούς αμυντικούς εργολάβους. Άλλα, όπως οι κάμερες ελέγχου συνόρων StarTrack, οι οποίες εκπαιδεύονται σε πλάνα χιλιάδων ωρών για την αναγνώριση ανθρώπων και αντικειμένων, αναπτύχθηκαν από τον στρατό.

Η ενασχόληση με αυτήν την πληθώρα πληροφοριών είναι ο σκοπός του Κέντρου Επιστήμης Δεδομένων και Τεχνητής Νοημοσύνης, που διευθύνεται από τη μονάδα 8200 του στρατού.

Ο μυστικός χαρακτήρας του τρόπου με τον οποίο αναπτύσσονται τέτοια εργαλεία έχει εγείρει σοβαρές ανησυχίες, συμπεριλαμβανομένου του ότι το χάσμα μεταξύ ημιαυτόνομων συστημάτων και πλήρως αυτοματοποιημένων μηχανημάτων θανάτωσης θα μπορούσε να μειωθεί εν μία νυκτί.

Σε ένα τέτοιο σενάριο, οι μηχανές θα είχαν την εξουσία να εντοπίζουν και να χτυπούν στόχους, με τους ανθρώπους να απομακρύνονται εξ ολοκλήρου από τις θέσεις λήψης αποφάσεων.

Το Ισραήλ λέει ότι δεν σκοπεύει να αφαιρέσει την ανθρώπινη εποπτεία τα επόμενα χρόνια.

Πηγή: Bloomberg

Συνέχεια ανάγνωσης

Ανατολική Μεσόγειος

Stratfor: Πώς θέλει να υλοποιήσει ο Ερντογάν το όραμα της «μεγάλης Τουρκίας»

Δημοσιεύτηκε

στις

από τον

Η (τελευταία;) θητεία αναμένεται να αφιερωθεί στην προσπάθεια δημιουργίας μιας νέας «Οθωμανικής Αυτοκρατορίας». Γιατί η συγκυρία τον βοηθά, πώς επηρεάζονται Κύπρος και Ελλάδα. Ο ρόλος της Συρίας. Ο κίνδυνος του λάθους.

Πέντε χρόνια είναι πολύς χρόνος για έναν πολιτικό ηγέτη. Αλλά για ένα έθνος-κράτος όπως η Τουρκία, όπου η πρόοδος μετριέται με όρους δεκαετιών, είναι μόλις μία στιγμή. Μετά την επανεκλογή του στις 28 Μαΐου, ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αναμετράται με τον στόχο να καταστήσει την επόμενη (και πιθανώς τελευταία) θητεία του —η οποία λήγει το 2028— ένα καθοριστικό κεφάλαιο στην εν εξελίξει μετατροπή της Τουρκίας σε μια ανεξάρτητη μεγάλη δύναμη.

Τα επόμενα πέντε χρόνια είναι βέβαιο ότι ο Ερντογάν θα προχωρήσει κατά καιρούς σε στρατιωτικές επεμβάσεις, όπως ακριβώς έκανε από τότε που ανέλαβε την εξουσία, το 2002. Αν ενδιαφέρεται να αφήσει κληρονομιά διαρκείας, δεν αποκλείεται να μπει στον πειρασμό να ακολουθήσει βήματα χωρών όπως το Ισραήλ, η Ινδία και η Ρωσία, οι οποίες έχουν κατηγορηθεί -λιγότερο ή περισσότερο- ότι επέκτειναν δια της βίας την επιρροή και την ισχύ τους, παραβιάζοντας το μεταπολεμικό αξίωμα της εδαφικής ακεραιότητας και μη αλλαγής συνόρων.

Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία είναι το πιο κραυγαλέο παράδειγμα επεκτατισμού. Αλλά οι ενέργειες του Ισραήλ και της Ινδίας στα παλαιστινιακά εδάφη και στο Κασμίρ αντίστοιχα προσφέρουν μια ιδέα για την ποικιλία των τρόπων με τους οποίους θα μπορούσε να δράσει η Τουρκία. Ο Ερντογάν θα μπορούσε, για παράδειγμα, να προβεί σε επιθετικές ενέργειες στη θάλασσα για να επεκτείνει τις διεκδικήσεις της Τουρκίας, να εγκαταστήσει δημοκρατίες μαριονέτες στη μεθόριο με τη Συρία ή ακόμη και να προσπαθήσει μια μονομερή προσάρτηση στην Κύπρο. Όμως, όλες αυτές οι ενέργειες θα απαιτούσαν προσεκτικό χρονοδιάγραμμα, ώστε να μη γυρίσουν μπούμερανγκ υπονομεύοντας τη φιλοδοξία του Ερντογάν να τον θυμούνται ως τον πρόεδρο που οδήγησε την Τουρκία στην πορεία να ξαναγίνει μεγάλη δύναμη.

Η οπτική Ερντογάν για τη μεγάλη Τουρκία

Όταν ανέβηκε στην εξουσία ο Ερντογάν, το 2002, η Τουρκία ζούσε ακόμα στη σκιά των εταίρων της στο ΝΑΤΟ, ιδιαίτερα των ΗΠΑ. Όμως ο Ερντογάν και το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) άρχισαν γρήγορα να διεκδικούν την ανεξαρτησία της χώρας από τη συμμαχία.

Σε μια πρώτη κίνηση το 2003, το τουρκικό κοινοβούλιο μπλόκαρε την εισβολή των ΗΠΑ στο Ιράκ από αμερικανικές βάσεις στην Τουρκία. Η κίνηση γέννησε δυσπιστία μεταξύ Ουάσιγκτον και Άγκυρας — και η μνησικακία εδραιώθηκε με τα χρόνια, καθώς η Τουρκία άρχισε να χρησιμοποιεί τη στρατιωτική της δύναμη και το πολιτικό της κεφάλαιο για να αναδιαμορφώσει τη διεθνή φήμη της, από κοσμικό κράτος με τον δεύτερο μεγαλύτερο στρατό στο ΝΑΤΟ σε πρωτοϊσλαμιστικό, πρόθυμο να επέμβει σε συγκρούσεις κοντά ή και πιο μακριά, ανεξάρτητα από τη διεθνή κυρίαρχη γνώμη. Η Τουρκία δεν εγκατέλειψε το ΝΑΤΟ, ούτε το ΝΑΤΟ εγκατέλειψε την Τουρκία. Αλλά ο Ερντογάν είχε αποφασίσει πως η Τουρκία πρέπει να κοιτάξει τα δικά της συμφέροντα, μερικές φορές επιθετικά, κάτι που δεν έκανε το ΝΑΤΟ.

Ο Ερντογάν ανέλαβε την εξουσία όταν σήμαινε η αρχή του τέλους για το μεταψυχροπολεμικό μονοπολικό momentum της αμερικανικής κυριαρχίας. Ακόμη και τότε, ο Ερντογάν δεν έβλεπε τον κόσμο με όρους «τέλους της ιστορίας», κατά Φράνσις Φουκουγιάμα, και επικράτησης του φιλελεύθερου δημοκρατικού καπιταλισμού, αλλά ως εφαλτήριο για ιστορικές δυνάμεις και ιδεολογίες προκειμένου προοπτικά να επιβεβαιώσουν την ύπαρξή τους, ύστερα από σχεδόν έναν αιώνα καταστολής από τους παγκόσμιους πολέμους και τις ιδεολογικές διαμάχες του 20ού αιώνα. Η Τουρκία θα έμοιαζε γεωπολιτικά περισσότερο με την Οθωμανική Αυτοκρατορία: μια μεγάλη δύναμη που, αν χρειαζόταν, θα επιδίωκε μονομερώς και επιθετικά το εθνικό συμφέρον της.

Δεν φαίνεται ότι η επόμενη θητεία Ερντογάν θα αλλάξει αυτή την προσέγγιση. Η Τουρκία δεν θέλει να είναι μέρος της Ανατολής ή της Δύσης, ή αναγκαστικά μέρος του ισλαμικού κόσμου (εκτός αν είναι ηγέτιδα δύναμη). Θέλει να είναι η Turkiye, βάσει της επίσημης αλλαγής ονομασίας του 2021. Όπως το βλέπει ο Ερντογάν, η Τουρκία είναι μια μεγάλη δύναμη από μόνη της, με ηγετικό ρόλο στη Μέση Ανατολή, το Ισλάμ, τη Μεσόγειο, τη Μαύρη Θάλασσα, την Κεντρική Ασία, ακόμη και μέχρι την Αφρική. Και πιστεύει ότι τα επόμενα χρόνια θα καθορίζει τις πολιτικές του όλο και περισσότερο με στάτους μεγάλης δύναμης, ακόμη και οδηγώντας σε προσαρτήσεις εδαφών.

Ο Ερντογάν στην εποχή των προσαρτήσεων

Ιστορικά, πρωταρχικό χαρακτηριστικό των μεγάλων δυνάμεων είναι ο εδαφικός επεκτατισμός. Η Ρώμη δεν χτίστηκε σε μια μέρα, ούτε χτίστηκε με ειρηνικές εκλογές. Ωστόσο, μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ο επεκτατισμός έγινε ταμπού (σε μεγάλο βαθμό αντικαταστάθηκε με ιδεολογικό επεκτατισμό, μέσω θεσμών όπως το Σύμφωνο της Βαρσοβίας). Οι υπερδυνάμεις ανησυχούσαν ότι κράτη που θα προσπαθούσαν να κατακτήσουν το ένα το άλλο θα μπορούσαν να οδηγήσουν σ’ έναν καταστροφικό Γ’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Αλλά σήμερα αυτό το ταμπού έχει αποδυναμωθεί. Το Ισραήλ, η Ινδία και η Ρωσία τα τελευταία χρόνια έχουν προσαρτήσει εδάφη, επίσημα ή ανεπίσημα, με διάφορους βαθμούς επιτυχίας ή αποτυχίας, χωρίς να πυροδοτηθεί πυρηνικό ολοκαύτωμα ή διηπειρωτικές εχθροπραξίες. Και το έκαναν για να αναδιαμορφώσουν τα κοντινά τους εξωτερικά περιβάλλοντα και να εκπληρώσουν ιδεολογικές επιταγές. Για παράδειγμα, ο στρατηγικός φόβος της Ρωσίας για στρατιωτική περικύκλωσή της από τη Δύση επικαλύπτεται με τη ρωσοκεντρική κοσμοθεωρία που αρνείται την ουκρανική εθνικότητα.

για τη συνέχεια Euro2Day

 

Συνέχεια ανάγνωσης

Ινφογνώμων

Infognomon Logo

Περιηγηθείτε στα κορυφαία βιβλία του βιβλιοπωλείου μας

Προβολή όλων

Δημοφιλή