Των Nick Childs, Euan Graham, Ben Schreer

Στις 13 Μαρτίου, οι ηγέτες της Αυστραλίας, του Ηνωμένου Βασιλείου και των Ηνωμένων Πολιτειών  ανακοίνωσαν  ένα πολυαναμενόμενο κοινό σχέδιο μέσω του οποίου η Αυστραλία θα αποκτήσει συμβατικά οπλισμένα, πυρηνικά υποβρύχια επίθεσης (SSN) στο πλαίσιο της εταιρικής σχέσης ασφαλείας που ανακοινώθηκε τον Σεπτέμβριο του 2021, γνωστή ως AUKUS. Η ομάδα επέλεξε μια “σταδιακή προσέγγιση” που περιλαμβάνει:

1) ενσωμάτωση αυστραλιανού στρατιωτικού και πολιτικού προσωπικού με το Ναυτικό των ΗΠΑ, το Βασιλικό Ναυτικό και τις αμερικανικές και βρετανικές υποβρύχιες-βιομηχανικές βάσεις, καθώς και αύξηση των επισκέψεων σε λιμάνια της Αυστραλίας από αμερικανικά υποβρύχια, ξεκινώντας από αυτό το έτος, με παρόμοιες επισκέψεις στο Ηνωμένο Βασίλειο να ξεκινούν το 2026·
2) εκ περιτροπής φιλοξενία αμερικανικών και βρετανικών υποβρυχίων στην Αυστραλία ήδη από το 2027·
3) πώληση τριών αμερικανικών υποβρυχίων κλάσης Βιρτζίνια προς την Αυστραλία στις αρχές της δεκαετίας του 2030, με δυνατότητα επιλογής έως και δύο ακόμη εάν χρειαστεί·
4) παράδοση από το Ηνωμένο Βασίλειο του πρώτου νεότευκτου SSN-AUKUS – με βάση το σχέδιο υποβρυχίων επόμενης γενιάς του Ηνωμένου Βασιλείου – στο Βασιλικό Ναυτικό στα τέλη της δεκαετίας του 2030, με τα υποβρύχια SSN-AUKUS που κατασκευάστηκαν στην Αυστραλία να παραδοθούν στο Βασιλικό Το Αυστραλιανό Ναυτικό ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του 2040.

Στρατηγικά πλεονεκτήματα

Η ανακοίνωση ισοδυναμεί με ένα μεγάλο παζάρι για καθένα από τα τρία μέρη. Σε τηλεφωνική επικοινωνία, υψηλόβαθμος αξιωματούχος των ΗΠΑ χαρακτήρισε το σχέδιο ως “πολύ περισσότερο από ένα απλό αμυντικό πρόγραμμα” και κάτι που θα δέσμευε στρατηγικά τα μέρη “μαζί με τρόπους σχεδόν αδιανόητους για το ορατό μέλλον”. Το αντάλλαγμα για τις ΗΠΑ, στο να μοιραστούν εξαιρετικά ευαίσθητη στρατιωτική τεχνολογία που σχετίζεται με τα πυρηνικά, κάτι που δεν έχει συμφωνήσει να κάνει για περισσότερα από 60 χρόνια, είναι πως παρέχεται η απόκτηση πρόσβασης, μελλοντικά, σε μια κρίσιμη βάση υποβρυχίων στην Αυστραλία για την επισκευή και τη λειτουργία τμημάτων του μελλοντικού τους στόλου υποβρυχίων υπό αυτό που θα είναι γνωστό ως “Υποβρύχια Περιστροφική Δύναμη – Δύση”. Για το σκοπό αυτό, η Αυστραλία έχει δεσμευτεί να αναβαθμίσει τη ναυτική της βάση στη Δυτική Αυστραλία, το HMAS Stirling, κατά την επόμενη δεκαετία, επενδύοντας τουλάχιστον 8 δισεκατομμύρια αυστραλιανά δολάρια (5,3 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ). Μια δεύτερη βάση υποβρυχίων σχεδιάζεται επίσης για την ανατολική ακτή της Αυστραλίας.

Βελτιωμένη πρόσβαση του Αμερικανικού Ναυτικού στην Αυστραλία είναι σημαντική  και περιπλέκει περαιτέρω τον υπολογισμό μελλοντικών κινδύνων της Κίνας, δημιουργώντας έτσι μια πιθανή αποτρεπτική επίδραση – πολύ προτού βρεθούν στο νερό τα πρώτα υποβρύχια SSN-AUKUS. Η ανακοίνωση κατέστησε σαφές ότι η Αυστραλία έχει συνδέσει τη στρατηγική της μοίρα ακόμη πιο στενά με τον σύμμαχό της στις ΗΠΑ και ότι η μελλοντική της υποβρύχια δύναμη θα προσθέσει σημαντικό βάρος σε μια πιο ενωμένη, συμμαχική στάση αποτροπής στον Ινδο-Ειρηνικό στον υποθαλάσσιο τομέα, όπου οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί της εξακολουθούν να διατηρούν ένα ποιοτικό πλεονέκτημα έναντι των πιθανών αντιπάλων τους. Η ανακοίνωση προσέφερε επίσης μια άλλη ματιά για το πώς το Ηνωμένο Βασίλειο θα συνεισφέρει ουσιαστικά στην ασφάλεια και την άμυνα του Ινδο-Ειρηνικού παρέχοντας υψηλές δυνατότητες αντιστάθμισης στην περιοχή.
 
Εάν εφαρμοστεί πλήρως, το σχέδιο θα πρέπει να οδηγήσει σε σημαντική ενίσχυση των υποθαλάσσιων-βιομηχανικών βάσεων σε κάθε χώρα. Η Αυστραλία, με την υποστήριξη του Ηνωμένου Βασιλείου και των ΗΠΑ, θα δημιουργήσει νέες εγκαταστάσεις για την κατασκευή πυρηνοκίνητων υποβρυχίων τοπικά. Η Καμπέρα αναμένεται επίσης να παράσχει σημαντική οικονομική στήριξη για να συμβάλει στην ενίσχυση της παραγωγής πυρηνικών υποβρυχίων στις ΗΠΑ και τελικά θα προσφέρει παρόμοιες επενδύσεις στο Ηνωμένο Βασίλειο. Τόσο το Ηνωμένο Βασίλειο όσο και οι ΗΠΑ επιχειρούν επί του παρόντος με πλήρη βιομηχανική δυναμικότητα για να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις των υποβρυχίων των αντίστοιχων ναυτικών τους, συμπεριλαμβανομένης της παράλληλης ανακεφαλαιοποίησης των πυρηνικών αποτρεπτικών τους μέσων στη θάλασσα. Ωστόσο, αυτές οι χώρες έχουν ανακοινώσει σημαντικές νέες επενδύσεις στο πλαίσιο του AUKUS που θα υποστηρίξουν και θα επεκτείνουν τις ικανότητές τους στην παραγωγή υποβρυχίων. Η πολυπλοκότητα και η περίπλοκη αλληλουχία αυτών των διευθετήσεων υπογραμμίζει το γεγονός ότι δεν υπήρχε εύκολη διαθέσιμη επιλογή που να ικανοποιεί όλους τους συνεργάτες· και ο καθένας εξακολουθεί να αντιμετωπίζει σημαντικές προκλήσεις και κινδύνους. 

Για το Ηνωμένο Βασίλειο, το Βασιλικό Ναυτικό πρόκειται να αποκτήσει ένα καλύτερο υποβρύχιο επόμενης γενιάς από ό,τι θα είχε διαφορετικά, δεδομένης της συμπερίληψης πρόσθετης τεχνολογίας των ΗΠΑ. Το Βασιλικό Ναυτικό έχει επίσης φιλοδοξίες να επεκτείνει τη δύναμη επίθεσης-υποβρυχίου του. Ωστόσο, μπορεί να υπάρχουν προβλήματα με την ενσωμάτωση των αυστραλιανών απαιτήσεων στο σχέδιο του Ηνωμένου Βασιλείου, όπως συνέβη με το νέο πρότζεκτ φρεγατών κλάσης Hunter της Αυστραλίας, το οποίο βασίζεται στο σχέδιο τύπου UK Type-26. Συνολικά, η συμφωνία AUKUS θα πρέπει να αποτελεί σημαντική ώθηση για τη βιομηχανία του Ηνωμένου Βασιλείου, δημιουργώντας οικονομίες κλίμακας που βασίζονται σε μεγαλύτερη συνολική διάρκεια παραγωγής. Αυτό θα βοηθήσει στη σταθεροποίηση του μακροπρόθεσμου μέλλοντος του Ηνωμένου Βασιλείου στη βιομηχανία των υποβρυχίων μετά από μια μακρά περίοδο προσκρούσεων κατά μήκος των προσπαθειών του να διατηρήσει αυτήν την εξαιρετικά δαπανηρή στρατιωτική ικανότητα. Το ΗΒ θα κατασκευάσει επίσης όλους τους αντιδραστήρες για τα υποβρύχια SSN-AUKUS, με αυτούς για την Αυστραλία να παρέχονται σε σφραγισμένα διαμερίσματα προκειμένου να συμμορφωθούν με τις απαιτήσεις μη διάδοσης των πυρηνικών όπλων.

Οι μεγάλες προκλήσεις παραμένουν

Οι χώρες του AUKUS θα αντιμετωπίσουν αναμφίβολα μεγάλες προκλήσεις όσο αφορά την αύξηση της ικανότητας και, ιδίως, τη στρατολόγηση και κατάρτιση ενός επαρκώς μεγάλου ειδικευμένου εργατικού δυναμικού. Ενώ η διευρυμένη συνολική χωρητικότητα θα ωφελήσει αυτές τις χώρες μακροπρόθεσμα, μπορεί αρχικά να προέρχονται όλες από την ίδια διεθνή δεξαμενή δυνητικών υπαλλήλων. Ομοίως, καθώς τόσο η Αυστραλία όσο και το Ηνωμένο Βασίλειο επιδιώκουν να επεκτείνουν τις δυνάμεις των υποβρυχίων τους και η Αυστραλία αντιμετωπίζει τη νέα και τρομακτική πρόκληση της κυριαρχίας της πυρηνικής πρόωσης, η στρατολόγηση και η διατήρηση υποβρυχίων θα μπορούσε να γίνει ανταγωνιστική. Αυτό χρίζει προσεκτικής παρακολούθησης και διαχείρισης.

Από την σκοπιά των ΗΠΑ, το βασικό συστατικό αυτής της συμφωνίας θα είναι η πώληση αμερικανικών υποβρυχίων στην Αυστραλία. Ωστόσο, αυτό υπόκειται στην έγκριση του αμερικανικού Κογκρέσου. Δύο Αμερικανοί γερουσιαστές με επιρροή εξέφρασαν ανησυχίες ότι η πώληση πυρηνοκίνητων υποβρυχίων στην Αυστραλία θα ήταν εις βάρος των απαιτήσεων του αμερικανικού ναυτικού. Ένα ερώτημα θα είναι εάν η υπόσχεση για πρόσθετες αμερικανικές και σημαντικές αυστραλιανές επενδύσεις στη βιομηχανική βάση των ΗΠΑ θα είναι αρκετή για να κατευνάσει αυτούς τους φόβους.

Τέλος, η Αυστραλία αντιμετωπίζει σημαντικούς κινδύνους για την επιτυχία αυτού που δικαίως αποκάλεσε ο πρωθυπουργός Άντονι Αλμπανίζι η “μεγαλύτερη μεμονωμένη επένδυση στην αμυντική ικανότητα της Αυστραλίας” στην ιστορία της χώρας. Δεν είναι σαφές εάν η Αυστραλία θα μπορέσει να στρατολογήσει αρκετούς πολιτικούς και στρατιωτικούς ειδικούς για να υποστηρίξει την υποβρύχια-βιομηχανική βάση της και τις επιχειρήσεις πυρηνικής ενέργειας υποβρυχίων. Πράγματι, για την Αυστραλία, εκτός από την πρόκληση της απορρόφησης πρώτα των  υποβρυχίων κλάσης Βιρτζίνια και στη συνέχεια των υποβρυχίων SSN-AUKUS, αντιμετωπίζει επίσης το δύσκολο έργο του εκσυγχρονισμού και της συντήρησης των υπαρχόντων  σκαφών κατηγορίας Collin’s. Μπορεί να υπάρξει μια περίοδος κατά την οποία το Βασιλικό Ναυτικό της Αυστραλίας θα βρεθεί να χειρίζεται τρεις διαφορετικές κατηγορίες υποβρυχίων, δυνητικά επεκτείνοντας το προσωπικό και άλλους πόρους σε στρεσογόνο βαθμό.

Επιπλέον, το οικονομικό κόστος θα είναι σημαντικό. Επί του παρόντος, η Καμπέρα αναμένει  να επενδύσει μεταξύ 178 δισ. δολαρίων (ΗΠΑ) και 245 δισ. δολαρίων τις επόμενες τρεις δεκαετίες στην προσπάθεια για τα υποβρύχια. Η ιστορία μας λέει, ωστόσο, ότι οι οικονομικές προβλέψεις των κυβερνήσεων για τέτοια περίπλοκα αμυντικά έργα είναι σχεδόν πάντα υπερβολικά αισιόδοξες. Σημαντικές αυξήσεις κόστους και εξαντλημένοι προϋπολογισμοί είναι ο κανόνας και όχι οι εξαιρέσεις. Ακόμη και κάτω από τις καλύτερες προβλέψεις της κυβέρνησης,  δήλωσε ο υπουργός Άμυνας Ρίτσαρντ Μάρλες ότι ο αμυντικός προϋπολογισμός πρέπει να αυξηθεί τουλάχιστον κατά 0,15% του ΑΕΠ κατά μέσο όρο κατά τη διάρκεια ζωής των υποβρυχίων 30 ετών, επιπλέον της προγραμματισμένης ανάπτυξης στο 2,2% του ΑΕΠ μέχρι το τέλος αυτής της δεκαετίας. Σε διάστημα τριών δεκαετιών, το κόστος μπορεί να είναι διαχειρίσιμο, αλλά εξακολουθεί να είναι πιθανό το να ασκήσει πίεση στον συνολικό προϋπολογισμό – ακόμα κι αν το κόστος χρηματοδότησης της πυρηνικής προσπάθειας καταλήξει να εξαπλωθεί πέρα από το Υπουργείο Άμυνας. Επίσης σημαντικό, και ελάχιστα συζητούμενο στην Αυστραλία, είναι το γεγονός ότι το σχέδιο AUKUS συνεπάγεται κόστος ευκαιρίας – μέρος αυτού πιθανώς σημαντικό – για την υπόλοιπη σχετικά μικρή αλλά τεχνολογικά πολύ εξελιγμένη αμυντική δύναμη της χώρας. Αυτά τα κόστη μπορεί να αρχίσουν να μειώνονται στην προσεχή Στρατηγική Ανασκόπηση Άμυνας της κυβέρνησης Αλμπανίζι με τη μορφή περικοπών σε άλλες αμυντικές δυνατότητες. Σε όρους πόρων, Το AUKUS αντιπροσωπεύει έναν υψηλού κινδύνου διπλασιασμό των πυρηνοκίνητων υποβρυχίων και κατ’ επέκταση του ναυτικού, ως ένα μακροπρόθεσμο στοίχημα για την υποστήριξη μεγάλου μέρους της μελλοντικής ικανότητας συμβατικής αποτροπής της Αυστραλίας. Ωστόσο, τα μελλοντικά αμυντικά απρόοπτα της Αυστραλίας, συμπεριλαμβανομένης της θαλάσσιας σύγκρουσης υψηλής έντασης, είναι πολύ πιθανό να απαιτήσουν ένα ευρύτερο μείγμα δυνατοτήτων. Η Αυστραλιανή Αμυντική Δύναμη δεν μπορεί να αντέξει οικονομικά τον προϋπολογισμό της να καταναλωθεί από μία μόνο ικανότητα ή ένοπλη υπηρεσία, όσο σημαντική κι αν είναι.

Δείτε τη δημοσίευση του πρωτότυπου άρθρου εδώ