Ήταν η εποχή των ανοιχτών συνόρων και των γενικών προσκλητηρίων που προκάλεσε μια δραματική κατάσταση και επικίνδυνη άνοδο της ευρωπαϊκής ακροδεξιάς. Σε συνδυασμό με την απλή αναλογική το φάντασμα της ακυβερνησίας πλανάται πάνω από την γηραιά ήπειρο.

Τα πράγματα δυσκολεύουν ακόμη περισσότερο, καθώς ήδη τα κράτη – μέλη δεν μπορούν να συμφωνήσουν για το μεταναστευτικό/προσφυγικό, που υπήρξε και η αιτία πτώσης της ολλανδικής κυβέρνησης.

Για την Ελλάδα και τις άλλες χώρες του Νότου που σηκώνουν το μεγαλύτερο βάρος του μεταναστευτικού αυτή δεν θα ήταν καλή εξέλιξη. Ο χειρισμός του μεταναστευτικού έχει εδώ και χρόνια οδηγήσει σε άνοδο την ακροδεξιά σε όλη την Ευρώπη. Σε συνδυασμό με το εκλογικό σύστημα της απλής αναλογικής που οδηγεί σε ασταθείς κυβερνήσεις συνεργασίας – ενώ από εκλογές σε εκλογές η ακροδεξιά δυναμώνει – το μίγμα γίνεται εκρηκτικό.

Πού βρίσκονται αλήθεια τώρα όλοι εκείνοι οι πρώην υπουργοί και βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ που για μήνες δεν σταμάτησαν να μας διαφημίζουν την απλή αναλογική και να μας διαβεβαιώνουν πως οι κυβερνήσεις συνεργασίας είναι… σταθερές, πως «έτσι γίνεται σε όλη την Ευρώπη» και πως όλοι όσοι διαφωνούσαμε μαζί τους είμαστε οπισθοδρομικοί;

Αν κρίνουμε, βέβαια, από το γεγονός ότι ακόμη και σήμερα επαναλαμβάνουν την προεκλογική επιχειρηματολογία τους, θα ήταν ικανοί να μας αραδιάσουν τα ίδια παλιά επιχειρήματα και για τις πολυκομματικές κυβερνήσεις. Ή θα μας πετάξουν ένα mea culpa αλά Τσίπρας. Ή θα μας πουν πως οι λαοί δεν καταλαβαίνουν ποιο… είναι το συμφέρον τους!

Αποκλείεται να παραδεχθούν πως αποκλειστικός σκοπός τους ήταν να δημιουργήσουν μια διαλυτική κατάσταση στη χώρα και να πηγαίνουμε από εκλογές σε εκλογές, χωρίς να μπορούμε να κάνουμε ούτε ένα βήμα προς τα μπρος.

Υπό την πίεση της ακροδεξιάς

Ο πρώην πρωθυπουργός της Ολλανδίας Μάρκ Ρούτε (Πηγή: AP)

Η περίπτωση της Ολλανδίας είναι χαρακτηριστική. Η κυβέρνηση έπεσε διότι τα τέσσερα κόμματα που συμμετείχαν σ’ αυτήν δεν συμφώνησαν σε μια πρόταση του πρωθυπουργού για το μεταναστευτικό. Σοβαρό θέμα το μεταναστευτικό για όλες τις χώρες, αλλά να πέσει η κυβέρνηση;

Μ’ αυτά και μ’ αυτά, η Ολλανδία βρίσκεται ξανά με υπηρεσιακή κυβέρνηση που θα οδηγήσει στις εκλογές της 22ας Νοεμβρίου. Στο μεταξύ, η ολλανδική Βουλή θα συνεδριάσει προκειμένου να συμφωνήσουν τα κόμματα για ποια θέματα θα μπορούν να λαμβάνονται αποφάσεις. Τα άλλα, μετά τις εκλογές και τον σχηματισμό της επόμενης κυβέρνησης!

Πιεσμένος από την ακροδεξιά του Αγροτικού Κόμματος ΒΒΒ – που στις περιφερειακές εκλογές του Μαρτίου βρέθηκε στην πρώτη θέση – ο Ρούτε, επικεφαλής του συντηρητικού κόμματος VVD, θέλησε να μειώσει την ροή αιτούντων άσυλο, αλλά και να περιορίσει την είσοδο παιδιών θυμάτων πολέμου των οποίων οι οικογένειες βρίσκονται ήδη στην Ολλανδία.

Η πρόταση προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων εκ μέρους δύο κομμάτων της συγκυβέρνησης, της Χριστιανικής Ένωσης και του D66, που διαμαρτυρήθηκαν για τα εμπόδια στην προοπτική επανένωσης των οικογενειών.

Με τη διαφορά ότι στις προσεχείς γενικές εκλογές οι μετρήσεις δείχνουν ότι η ακροδεξιά της Καρολίν Βαν Ντερ Πλας θα βρεθεί στη δεύτερη θέση, γεγονός που θα καταστήσει ακόμη δυσκολότερο τον σχηματισμό κυβέρνησης. Ήδη η αρχηγός του ΒΒΒ ξεκαθάρισε πως δεν ενδιαφέρεται να γίνει πρωθυπουργός, σπεύδοντας να προσθέσει πως δεν θα συμμετάσχει σε κυβέρνηση με πρωθυπουργό τον Ρούτε.

Από την πλευρά του, ο Ρούτε θα ήθελε μια κεντροδεξιά κυβέρνηση ώστε να μην πηγαίνει από συμβιβασμό σε συμβιβασμό. Ωστόσο κάτι τέτοιο δεν θα είναι εφικτό χωρίς την συνεργασία του ΒΒΒ, ενώ ενδεχομένως να χρειαστεί και την ψήφο ανοχής του άλλου ακροδεξιού κόμματος, του PVV. Ο αρχηγός του, ο Γκερτ Βίλντερς, έχει τα τελευταία χρόνια υποβάλει πολλές προτάσεις δυσπιστίας κατά του Ρούτε, με τον οποίο επίσης δεν θέλει να συγκυβερνήσει.

Τελευταία, φαίνεται ότι έχει αρχίσει να ρίχνει νερό στο κρασί του πάντως. Όπως είπε πρόσφατα, «η εποχή που αποκλείαμε κόμματα εκ των προτέρων έχει παρέλθει. Τώρα πρέπει να κοιτάξουμε μπροστά, γιατί η χώρα έχει πολύ μεγάλα προβλήματα».

Βραχύβιες όλες οι κυβερνήσεις συνεργασίας

Όπως και να έχει το πράγμα, η τέταρτη κυβέρνηση Ρούτε, που ανακοίνωσε ότι αποσύρεται, έπεσε 543 μέρες μετά την ορκωμοσία της. Η πρώτη είπε πέσει μετά από 557 μέρες, όταν ο Γκερτ Βίλντερς είχε αποσύρει την ανοχή του.

Θυμίζω ότι στην Ολλανδία η πρώτη κυβέρνηση Μπαλκενέντε είχε πέσει μετά από μόλις 86 μέρες, ενώ βραχύβιες υπήρξαν και οι άλλες τρεις κυβερνήσεις του που σχηματίστηκαν μεταξύ του 2002 και του 2007. Και κάπως έτσι πήγαν όλες οι κυβερνήσεις συνεργασίας από το 1973 μέχρι σήμερα.

Ο Ρούτε υπήρξε ο μόνος που κατόρθωσε να ολοκληρώσει μια πλήρη θητεία. Αλλά μόλις μία από τις τέσσερις…

Όσο για το μεσοδιάστημα ως τον σχηματισμό κυβέρνησης, πάνε από ρεκόρ σε ρεκόρ. Μετά την παραίτηση Ρούτε, στις 15 Ιανουαρίου 2021, και τις εκλογές της 17ης Μαρτίου, χρειάστηκαν 271 μέρες για να αποκτήσει η χώρα την τέταρτη κυβέρνηση Ρούτε. Διαπραγματεύονταν επί εννέα μήνες τα ίδια κόμματα που είχε συγκυβερνήσει άλλες τρεις φορές! Δηλαδή, το δεξιό-φιλελεύθερο Λαϊκό Κόμμα για την Ελευθερία και τη Δημοκρατία (VVD), το αριστερό-φιλελεύθερο D66, οι Χριστιανοδημοκράτες (CDA) και η Χριστιανική Ένωση. Το 2017, οι διαπραγματεύσεις για την τρίτη κυβέρνηση Ρούτε, είχαν διαρκέσει 225 ημέρες.

Καθώς τα χρόνια περνούσαν, η Ολλανδία δεν κατάφερε να βελτιώσει το σύστημα υποδοχής προσφύγων και μεταναστών, με αποτέλεσμα η κατάσταση στο κέντρο του Άμστερνταμ και άλλων μεγάλων πόλεων να έχει γίνει αφόρητη. Οι αιτήσεις για παροχή ασύλου αυξάνουν συνεχώς, πέρσι πλησίασαν τις 50.000. Φέτος αναμένεται να ξεπεράσουν τις 70.000, πάνω από το ρεκόρ του 2015.

Οι δομές φιλοξενίας έχουν γεμίσει και πολλοί αναγκάζονται να διαμένουν στους δρόμους, χωρίς πρόσβαση σε πόσιμο νερό και σε υπηρεσίες υγείας, την παροχή των οποίων έχουν αναλάβει οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα.

Από την πλευρά του, ο Ρούτε φαίνεται ότι δεν κατάφερε να δώσει λύσεις στα προβλήματα της καθημερινότητας και – καθώς η ακροδεξιά ανεβαίνει επικίνδυνα – κατέληξε σε σκληρές προτάσεις, που όμως δεν έγιναν αποδεκτές από τους εταίρους του.

Από το αποτέλεσμα των εκλογών του Νοεμβρίου ενδέχεται να προκύψει μια κυβέρνηση δεξιάς – ακροδεξιάς που θα ακολουθήσει σκληρή αντιμεταναστευτική πολιτική και θα προστεθεί σε εκείνες που μπλοκάρουν τις αποφάσεις στην ΕΕ.

Γερμανία: Ετοιμάζονται για τις ευρωεκλογές

H συνεπικεφαλής του AfD, Άλις Βάιντελ (Πηγή: Associated Press)

Οι κίνδυνοι που ελλοχεύουν είναι πολλοί. Στη Γερμανία η ακροδεξιά «Εναλλακτική για τη Γερμανία» (AfD), ανεβαίνει δραματικά. Ήδη έχει αποκτήσει τον πρώτο περιφερειάρχη (Θουριγγία) και τον πρώτο δήμαρχο (Ράγκουν- Γιέσνιτς), ενώ οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι σε πολλά κρατίδια, ειδικά στην πρώην ανατολική Γερμανία, αν γίνονταν τώρα εκλογές, η ακροδεξιά θα βρισκόταν στην πρώτη θέση συγκεντρώνοντας το 34%. Ποσοστό που δεν συγκεντρώνουν μαζί η Αριστερά, οι Σοσιαλδημοκράτες και οι Πράσινοι. Στο σύνολο της χώρας, η ακροδεξιά παραμένει στη δεύτερη θέση με 21%, μαζί με τους Σοσιαλδημοκράτες, ενώ οι Χριστιανοδημοκράτες παραμένουν πρώτοι με 29%.

Δεν είναι τυχαίο που κατά την πανδημία η Θουριγγία πρώτη είχε αποφασίσει να χαλαρώσει τα μέτρα προστασίας ήδη από τον Μάιο του 2020, ούτε είναι τυχαίο ότι είχε τότε επικρατήσει ένα αλαλούμ με αντιτιθέμενους στα μέτρα και τους αρνητές του εμβολίου να επιτίθενται ακόμη και στο Ράιχσταγκ. Οι δε συσκέψεις του καγκελαρίου – ήδη από την περίοδο Μέρκελ – με τους κυβερνήτες των κρατιδίων κατέληγαν συνεχώς σε αδιέξοδο.

Και μπορεί ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, Μάνφρεντ Βέμπερ, να αποκλείει οποιαδήποτε συνεργασία με το AfD, αλλά οι Ευρωεκλογές είναι κοντά και σκοπός της AfD είναι να κάνει μια εντυπωσιακή εμφάνιση.

Πολύ περισσότερο που η κυβέρνηση συνεργασίας Σοσιαλδημοκρατών, Πράσινων και Φιλελευθέρων αδυνατεί να πείσει τον γερμανικό λαό ότι μπορεί να προχωρήσει αρμονικά. Οι διαφωνίες είναι πολλές τόσο για τα δημοσιονομικά, όσο και για τα μέτρα για το κλίμα και τη θέρμανση. Ο νόμος για τη θέρμανση – που τώρα τέθηκε σε αναστολή με απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου – ψηφίστηκε την τελευταία στιγμή, μετά από μακρόσυρτες διαπραγματεύσεις μεταξύ των εταίρων και παρέμβαση του ίδιου του καγκελάριου Σολτς.

Αλλά και για να συμφωνήσουν οι υπουργοί μεταξύ τους για τον προϋπολογισμό και τα κονδύλια που αναλογούν στα υπουργεία τους, πάλι ο Σολτς θα χρειαστεί να παρέμβει. Ως γνωστόν, ο υπουργός Οικονομικών Λίντνερ προέρχεται από τους Φιλελεύθερους που επιδιώκει έναν προϋπολογισμό λιτότητας, αλλά Σοσιαλδημοκράτες και Πράσινοι διαφωνούν.

Με αποτέλεσμα να πληθαίνουν τα δημοσιεύματα που αναφέρουν ότι ο συνασπισμός δεν μπορεί να προχωρήσει έτσι και να αυξάνει η λαϊκή δυσαρέσκεια.

Προβλήματα σχετιζόμενα με τους μετανάστες, ασφαλώς με διαφορετικό υπόβαθρο, αντιμετωπίζει και η Γαλλία. Είναι γνωστά τα τελευταία επεισόδια, όπως γνωστό είναι και το γεγονός ότι πλέον δεν υπάρχει μόνο η άκρα δεξιά της Λεπέν, αλλά και το ακόμη δεξιότερο κόμμα του Ζεμούρ.

Φινλανδία: Η ακροδεξιά αρμόδια για το μεταναστευτικό

Η επικεφαλής του ακροδεξιού Κόμματος των Φινλανδών Ρίικα Πούρα (Πηγή: AP)

Κραδασμούς αντιμετωπίζει και η Φινλανδία, όπου, στις 20 Ιουνίου σχηματίστηκε κυβέρνηση συνασπισμού δεξιάς (Εθνικός Συνασπισμός) του Πέτερι Όρπο και ακροδεξιάς (Κόμμα των Φινλανδών) της Ρίικα Πούρα. Δέκα μέρες μετά ο υπουργός των Οικονομικών, αν και επέζησε της ψήφου δυσπιστίας στο πρόσωπό του, υποχρεώθηκε τελικά σε παραίτηση μετά από αδιανόητες αναφορές υπέρ των Ναζί.

Και στην Φινλανδία, ο συνασπισμός υιοθέτησε με το καλημέρα σας μια σκληρή αντιμεταναστευτική πολιτική που επίσης επηρεάζει αρνητικά τις χώρες πρώτης υποδοχής. Δεν είναι τυχαίο ότι μεταξύ των επτά υπουργείων που έλαβε το Κόμμα των Φινλανδών είναι και αυτό και των Εσωτερικών, αρμόδιο για θέματα μετανάστευσης. Οι εταίροι της τετρακομματικής κυβέρνησης συμφώνησαν πως οι προϋποθέσεις για την απόκτηση άδειας μόνιμης διαμονής ή υπηκοότητας θα γίνουν αυστηρότερες, οι άδειες διαμονής που χορηγούνται υπό καθεστώς διεθνούς προστασίας θα είναι προσωρινές και η διάρκειά τους ίση με την ελάχιστη ισχύουσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Προηγουμένως, οι Φινλανδοί είχαν απειλήσει ότι θα αποχωρούσαν από τις διαπραγματεύσεις.

Μετά τις εκλογές της 2ας Απριλίου, στο αποτελούμενο από 200 έδρες φινλανδικό κοινοβούλιο ο Εθνικός Συνασπισμός κατέχει 48 έδρες, οι ακροδεξιοί Φινλανδοί, που κέρδισαν τη δεύτερη θέση, 46, ενώ στην συγκυβέρνηση συμμετέχουν το μειονοτικό κόμμα των Σουηδών με 9 έδρες και οι Χριστιανοδημοκράτες με 5. Οι Σοσιαλδημοκράτες της πρώην πρωθυπουργού Σάνα Μαρίν βρέθηκαν στην τρίτη θέση με 43 έδρες.

Μοντέλο Τσίπρα στη Σουηδία

Ο επικεφαλής των «Σουηδών Δημοκρατών» Τζίμι Άκεσον (Πηγή: AP)

Τα πράγματα δεν είναι καλύτερα στη Σουηδία. Μετά τις εκλογές της 11ης Σεπτεμβρίου 2022 σχηματίστηκε η τρικομματική συντηρητική κυβέρνηση μειοψηφίας του Ουλφ Κρίστερσον, η οποία όμως είναι όμηρος του εθνικιστικού, ευρωσκεπτικιστικού και αντιμεταναστευτικού κόμματος «Σουηδοί Δημοκράτες» (SD) του Τζίμι Άκεσον, που συγκέντρωσε το ποσοστό-ρεκόρ του 20,5% και βρέθηκε στη δεύτερη θέση. Και τα τρία κυβερνητικά κόμματα μαζί μόλις που συγκέντρωσαν το 29% των ψήφων. Ο Άκεσον προσφέρει ψήφο ανοχής, ωστόσο σοκ έχει προκαλέσει άρθρο του στην Aftonbladet (2 Μαΐου) μέσω του οποίου δήλωσε πως πρέπει να… επαναξιολογηθεί η συμμετοχή της χώρας στην ΕΕ!

Όπως ανέφερε, η Ευρώπη «θα προσπαθήσει να μας επιβάλει χαλάρωση της μεταναστευτικής πολιτικής μας και να επιβάλει περισσότερο φιλελεύθερες μεταναστευτικές πολιτικές στη Σουηδία».

Επομένως και η στροφή στην Σουηδία προκαλεί πρόβλημα στις χώρες του νότου. Άλλωστε, ήδη από τον Ιούλιο του 2021, και ο μετριοπαθής Κρίστερσον είχε δηλώσει πως η μετανάστευση έχει γίνει βάρος για την Σουηδία. Η χώρα ζει και αυτή τις συνέπειες της κρίσης του 2015, όταν πάνω από ένα εκατομμύριο μετανάστες διοχετεύθηκαν μέσω Ελλάδας στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες και η τότε σουηδική κυβέρνηση ακολούθησε μοντέλο Τσίπρα.

Θυμίζω ότι το 2022 η Σουηδία έζησε τρεις κυβερνητικές κρίσεις, αν και η χώρα βρίσκεται σε μόνιμη κρίση από το 2014 όταν καθιερώθηκαν οι κυβερνήσεις μειοψηφίας με επικεφαλής τον Κεντροαριστερό Στέφαν Λέβεν. Η πρώτη κυβέρνηση μειοψηφίας, αποτελούμενη από τους Σοσιαλδημοκράτες και τους Πράσινους (138 από τις 349 έδρες) και με ψήφο ανοχής από την αριστερά έπεσε τρεις μήνες μετά, καθώς δεν στάθηκε δυνατόν να ψηφιστεί προϋπολογισμός. Μετά από σειρά υποχωρήσεων – κυρίως στο μεταναστευτικό – οι εκλογές αποφεύχθηκαν.

Μετά τις εκλογές της 9ης Σεπτεμβρίου 2018, όταν η ακροδεξιά έφθασε στο 17,8%, στην κυβέρνηση βρέθηκε για άλλη μια φορά η κοκκινοπράσινη κυβέρνηση μειοψηφίας. Αλλά τον Ιούνιο του 2021 η Αριστερά απέσυρε την εμπιστοσύνη της, δίνοντας την ευκαιρία στους ακροδεξιούς Σουηδούς Δημοκράτες του Τζίμι Άκεσον να υποβάλουν πρόταση δυσπιστίας, που οδήγησε στην πτώση της κυβέρνησης.

Ο Λέβεν ανακοίνωσε την παραίτησή του, παραμένοντας ως υπηρεσιακός πρωθυπουργός ως τις 10 Νοεμβρίου 2021, οπότε αρχηγός του κόμματος εξελέγη η Μαγκνταλένα Άντερσον, η οποία σχημάτισε κυβέρνηση μειοψηφίας. Επτά ώρες μετά την ορκωμοσία της, καταψηφίστηκε ο προϋπολογισμός της.

Ιταλία: Διαφωνίες Μελόνι – Σαλβίνι

Κραδασμούς και στην ιταλική κυβέρνηση συνεργασίας δεξιάς – άκρας δεξιάς που σχηματίστηκε μετά τις εκλογές της 25ης Σεπτεμβρίου 2022, έχει προκαλέσει το μεταναστευτικό. Η πρωθυπουργός Τζιόρτζια Μελόνι, αρχηγός του δεξιού κόμματος «Αδέλφια της Ιταλίας» κρατά μετριοπαθή στάση, προσπαθώντας παράλληλα να προστατεύσει τα θαλάσσια σύνορα της χώρας, όπου καθημερινά συρρέουν σκάφη με μετανάστες από την Αφρική.

Προσπαθεί παράλληλα να στέκει σε απόσταση από τους ακραίους της Ευρώπης, με τον υπουργό των Εξωτερικών Αντόνιο Ταγιάνι να δηλώνει στις αρχές του μήνα πως «η κεντροδεξιά δεν πρόκειται ποτέ να συμμαχήσει με το κόμμα της κυρίας Λεπέν και με την Εναλλακτική για την Γερμανία».

Η απάντηση ήλθε αμέσως από τον κυβερνητικό εταίρο Ματέο Σαλβίνι της «Λέγκα», που αφού μίλησε μέσω τηλεδιάσκεψης με τη Λεπέν ενόψει των ευρωεκλογών, δήλωσε ξεκάθαρα πως «δεν δέχομαι βέτο σε ό,τι αφορά τους συμμάχους μας». Ο Σαλβίνι επιδιώκει κανονικοποίηση της συμμαχίας δεξιάς – άκρας δεξιάς σε ευρωπαϊκό επίπεδο ως αντίβαρο της «αριστεράς των φόρων και της χαώδους μετανάστευσης».

«Η Ιταλία δέχεται επίθεση», είπε αναφερόμενος στο μεταναστευτικό. Αλλά αν η Ιταλία πορευτεί μόνη της στο κορυφαίο αυτό ζήτημα, τότε θα σπάσει το μέτωπο των χωρών του νότου.

Θυμίζω ότι η κυβέρνηση Ντράγκι παραιτήθηκε όταν πριν από έναν χρόνο δεν πέρασε την δοκιμασία της παροχής ψήφου εμπιστοσύνης, με Λέγκα, Forza Italia και 5 Αστέρια να καταψηφίζουν. Τα προβλήματα είχαν προκληθεί από τα 5 Αστέρια, σημαντικό κυβερνητικό εταίρο.

Βέλγιο: Το μάθημα του 2018

Το μεταναστευτικό έχει επηρεάσει και την βελγική πολιτική σκηνή, όπου από τις 30 Σεπτεμβρίου 2020, 652 μέρες μετά την τελευταία μη υπηρεσιακή κυβέρνηση και 500 μέρες από τις εκλογές του Μαΐου 2019, υπάρχει επτακομματική κυβέρνηση με επικεφαλής τον φιλελεύθερο Φλαμανδό Αλεξάντερ Ντε Κρου.

Τον Δεκέμβριο του 2018, λίγους μόλις μήνες πριν από τις εκλογές, ο κυβερνητικός συνασπισμός έπεσε, λόγω της συμμετοχής της χώρας στην παγκόσμια συμφωνία για την μετανάστευση του ΟΗΕ. Και αυτό είναι ένα μάθημα που δεν έχει ξεχαστεί.

Αυστρία: Ούτε οι Πράσινοι ξέχασαν!

Ο επικεφαλής του ακροδεξιού «Κόμματος της Ελευθερίας» Χέρμπερτ Κικλ (Πηγή: AP)

Σε πορεία ανόδου και η ακροδεξιά στην Αυστρία, όπου από τον Ιανουάριο του 2020 υπάρχει συγκυβέρνηση Συντηρητικών (Λαϊκό Κόμμα, ÖVP) του Καγκελαρίου Καρλ Νεχάμερ και Πράσινων – αφού τον Απρίλιο του 2019 ορκίστηκαν μέσα σε δύο εβδομάδες τέσσερις διαφορετικές κυβερνήσεις. Τώρα, ενόψει των εκλογών του 2024, αναμένεται να επανακάμψει το ακροδεξιό Κόμμα της Ελευθερίας (FPÖ) του Χέρμπερτ Κικλ. Στις δημοσκοπήσεις βρίσκεται συνεχώς στην πρώτη θέση και η αντιμεταναστευτική ρητορεία στην πρώτη γραμμή.

Σε μια προσπάθεια να περισώσει ό,τι μπορεί να περισωθεί, η κυβέρνηση έχει επαναφέρει τους εσωτερικούς ελέγχους στα σύνορα, ενώ τον Δεκέμβριο του 2022 μπλόκαρε την ένταξη της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας στη ζώνη Σένγκεν για τον φόβο της ακροδεξιάς. Χαμηλούς τόνους επί του θέματος κρατούν για πρώτη φορά και οι Πράσινοι, των οποίων παραδοσιακά η μεταναστευτική πολιτική ήταν ανεκτική. Αλλά από τότε που έχασαν τις εκλογές και βρέθηκαν εκτός κοινοβουλίου (στις εκλογές του 2017) προτίμησαν να ξεχάσουν το θέμα…

Επομένως, πολύ σύντομα οι χώρες του νότου μπορεί να βρεθούν αντιμέτωποι με μια ακόμη πιο εχθρική Αυστρία στο θέμα της μετανάστευσης.

Ισπανία: Πιέζουν οι Podemos

Τέλος, υπάρχει πάντα και η Ισπανία, η οποία δέχεται μεταναστευτικές πιέσεις στους αφρικανικούς θύλακές της Θέουτα και Μελίγια. Τα γεγονότα του Μαΐου 2021 (ο «Έβρος» της Ισπανίας) είναι γνωστά. Ο Σάντσεθ κράτησε σκληρή γραμμή, αλλά οι Podemos δεν τον αφήνουν να… αγιάσει. Τον Οκτώβριο του 2021 οι συγκυβερνήτες του Σοσιαλιστή πρωθυπουργού κέρδισαν μια μάχη που σίγουρα θα συμβάλει στην απώλεια της εξουσίας στις προσεχείς εκλογές.

Υποχρέωσαν τον Σάντσεθ να αφαιρέσει τα θέματα της μεταναστευτικής πολιτικής από το Νόμο για την Ασφάλεια, όπου από το 2015 εκκρεμούσε η διάταξη για τις επιστροφές των παράτυπων μεταναστών. Τελικά, οι δύο εταίροι στην κυβέρνηση μειοψηφίας συμφώνησαν πως τα θέματα μετανάστευσης και συνόρων θα ρυθμίζονται στο πλαίσιο της μεταναστευτικής νομοθεσίας.

Τον περασμένο Απρίλιο ο Σάντσεθ επισκέφθηκε την Ιταλία και συμφώνησε με την Μελόνι για την προστασία των συνόρων, ωστόσο φαίνεται ότι είναι πολύ αργά. Ενόψει των εκλογών της 23ης Ιουλίου, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το Λαϊκό Κόμμα του Φεϊχό κερδίζει το 35% των ψήφων έναντι του 28% των Σοσιαλιστών, ενώ οι Podemos έχουν ήδη κατακρημνιστεί στις τοπικές εκλογές και οι Ciudadanos έχουν εξαφανιστεί.

Ωστόσο δεν προβλέπεται αυτοδυναμία και για τον σχηματισμό κυβέρνησης θα χρειαστεί τις ψήφους των ακροδεξιών του VOX. Αυτό σημαίνει ότι και η Ισπανία μπορεί να αλλάξει την πολιτική της στο μεταναστευτικό, με το μέτωπο του νότου να χάνει άλλη μια φορά.

Η Ελλάδα με την αυτοδύναμη κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη δεν αντιμετωπίζει τέτοιο κίνδυνο. Αλλά στο μεταναστευτικό ο δρόμος μπροστά είναι μακρύς και γίνεται όλο και πιο δύσβατος…

* Η Σοφία Βούλτεψη είναι βουλευτής Β3 Νοτίου Τομέα Αθηνών, υφυπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, δημοσιογράφος

liberal.gr