Ο ενεργειακός κολοσσός, Gazprom, έχει σοβαρές βλέψεις στα Βαλκάνια,
συμπεριλαμβανομένης και της ελληνικής αγοράς ενέργειας. Πέρα από την
προμήθεια φυσικού αερίου, όπως και σε πολλές άλλες περιπτώσεις, στρέφει
την προσοχή στην αγορά περιουσιακών στοιχείων στις χώρες με τις οποίες
συνεργάζεται στενά, όπως π.χ. Γερμανία.
Στη χώρα μας το ενδιαφέρον της Gazprom επικεντρώνεται τόσο στη ΔΕΠΑ όσο
και στα ΕΛΠΕ, μέσω της θυγατρικής της «Γκάζπρομ Νεφτ». Και, σύμφωνα με
αποκλειστικές πληροφορίες από τη Μόσχα, είναι διατεθειμένη να πληρώσει
υψηλό αντίτιμο για να τα αποκτήσει.
Γνωρίζοντας τις «πολιτικές
δυσκολίες» ενός τέτοιου εγχειρήματος, οι Ρώσοι φαίνεται να κάνουν
προτάσεις τις οποίες είναι δύσκολο να αρνηθεί κάποιος ο οποίος
προσεγγίζει τις ιδιωτικοποιήσεις μόνο με οικονομικά κριτήρια. Για τις
προθέσεις της Gazprom στην Ελλάδα και το πλέγμα των επενδυτικών σχεδίων,
μιλήσαμε με τον γενικό διευθυντή της «Γκάζπρομ Εξπορτ», Αλεξάντρ
Μεντβέντεφ.
Είναι γνωστό ότι στην Ελλάδα
έχει ξεκινήσει μια ευρεία διαδικασία ιδιωτικοποιήσεων. Γιατί η Gazprom
ενδιαφέρεται για την αγορά της ΔΕΠΑ; Να υποθέσω ότι έχετε κάποιο
στρατηγικό πρόγραμμα;
Ναι, στο πλαίσιο της στρατηγικής μας, θέλουμε να είμαστε πιο κοντά στον
Ευρωπαίο καταναλωτή. Εχουμε ήδη σημαντική εμπειρία από πολλές χώρες και
ξέρουμε πώς να φτάσουμε το προϊόν μας, το φυσικό αέριο, μέχρι τον
τελικό καταναλωτή, είτε αυτός είναι δημοτική, μικρή ή μεσαία επιχείρηση,
ηλεκτρικός σταθμός ή βιομηχανική μονάδα. Στα πλαίσια αυτής της
στρατηγικής μας, καταθέσαμε τα χαρτιά μας για συμμετοχή στον διαγωνισμό
για τη ΔΕΠΑ…
… Η εξόρυξη, η μεταφορά και η τροφοδοσία της
αγοράς είναι τρία διαφορετικά στάδια. Εχουμε χρόνο και μπορούμε να
ασχοληθούμε με κάθε στάδιο ξεχωριστά, χωρίς το μέγεθος της κατανάλωσης
να παίζει ρόλο.
Κάθε πελάτης μάς είναι πολύτιμος και σε περίπτωση που κερδίσουμε τον
διαγωνισμό για τη ΔΕΠΑ, ο Ελληνας καταναλωτής θα προμηθεύεται φυσικό
αέριο με όρους, πολύ καλύτερους από τους σημερινούς.
Αν
κερδίσετε τον διαγωνισμό για τη ΔΕΠΑ, τι όφελος θα έχουν από αυτό οι
Ελληνες καταναλωτές; Εχετε επισκεφθεί πολλές φορές τη χώρα μας και
ξέρετε ότι είναι αφενός ορεινή, αφετέρου νησιωτική. Διαθέτουμε πολλά
νησιά, τα οποία δέχονται εκατοντάδες χιλιάδες τουριστών ετησίως. Μπορεί
να στηθεί μόνιμος μηχανισμός τροφοδοσίας τους με γκάζι;
Είναι
γεγονός ότι η ζήτηση σε φυσικό αέριο αυξάνεται συνεχώς και αυτό
πιστοποιεί πως η παραδοσιακή εξόρυξη πέφτει με πιο γρήγορους ρυθμούς από
ό,τι αρχικά είχε υπολογιστεί.
Διαθέτουμε
εναλλακτικές λύσεις τροφοδοσίας όπως π.χ. το υγροποιημένο αέριο. Είναι
κάτι που το εφαρμόζουμε σε πολλές απόμακρες περιοχές της Ρωσίας.
Πρόκειται για φυσικό αέριο το οποίο μεταφέρεται με τον αγωγό σε
συγκεκριμένο σημείο και εκεί είτε γίνεται η διαδικασία συμπίεσής του,
είτε υγροποιείται. Είναι κατανοητό πως η εναλλαγή χρήσης του πετρελαίου
με αέριο στα νησιά θα βελτιώσει τον τομέα της ενέργειας, την οικολογία
αλλά και την τοπική οικονομία. Είμαστε έτοιμοι να συμβάλουμε σε ένα
τέτοιο εγχείρημα και, ήδη, μας έχουν γίνει ανάλογες προτάσεις.
Οπως
τονίζετε, η υγροποίηση και η συμπίεση θα γίνονται στην Ελλάδα… Η
διαδικασία αυτή έιναι κοστοβόρα; Θα δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας;
Διότι υγροποιημένο αέριο η Ελλάδα προμηθεύεται και από την Αλγερία…
Με τον νότιο αγωγό θα αυξηθεί η ασφάλεια των προμηθειών.
Αξίζει να σημειωθεί, ότι θα πράξουμε σκεπτόμενοι ποια θα είναι η πιο
συμφέρουσα λύση για τον καταναλωτή. Πάντως, οι πρώτες αναλύσεις δείχνουν
ότι υπάρχουν πολύ καλές προοπτικές.
Συχνά αναφέρετε ότι μπήκαμε στον «χρυσό αιώνα» του φυσικού αερίου, σε σύγκριση με το πετρέλαιο και το κάρβουνο…
Ετσι είναι, αν και εμείς ως όμιλος παράγουμε όχι μόνο αέριο αλλά και
πετρελαιοειδή. Είμαστε επίσης ο μεγαλύτερος παραγωγός ηλεκτρικής
ενέργειας στη Ρωσία. Μπορούμε, λοιπόν, να προσφέρουμε στους πελάτες μας
ένα πλήρες πακέτο υπηρεσιών στον τομέα της ενέργειας.
Ενας
τομέας με σοβαρές προοπτικές είναι η μεταποίηση των αυτοκινήτων, ώστε να
κινούνται με καύσιμο το αέριο. Οι αστικές συγκοινωνίες, τα θαλάσσια
σκάφη, ο σιδηρόδρομος κ.ά. μπορούν να κινούνται με αέριο, ενώ ήδη πάνω
σε αυτό το πεδίο εργάζονται πολλές εταιρείες.
Η χρήση του αερίου
ως καυσίμου έχει μεγάλες προοπτικές και θεωρώ ότι στην Ελλάδα θα
ασχοληθούν με αυτό το θέμα, καθώς μπορεί να φέρει επενδύσεις, νέες
θέσεις εργασίας, έσοδα για τον προϋπολογισμό, τα οποία θα συμβάλλουν
στην ανόρθωση της οικονομίας της χώρας.
Σήμερα
γίνονται πολλές συζητήσεις για την αιολική και την ηλιακή ενέργεια. Στην
Ελλάδα υπάρχει μεγάλη ηλιοφάνεια αλλά και έντονοι άνεμοι. Γιατί να μην
μπορεί η παραγωγή ενέργειας από τέτοιες πηγές να αντικαταστήσει το
φυσικό αέριο;
Συχνά φέρνουν σε αντιπαράθεση τις
ανανεώσιμες πηγές ενέργειας με το φυσικό αέριο. Ομως, το φυσικό αέριο
πρέπει να τοποθετηθεί στην ίδια γραμμή με αυτές. Είναι το πιο «καθαρό»
καύσιμο.
Η ηλιακή και η αιολική ενέργεια δεν μπορούν να
αποδώσουν μεμονωμένα. Χρειάζεται η αρχική πηγή, και το γκάζι μπορεί να
την αποτελέσει. Πάντως, αξίζει να σημειωθεί, ότι ο συνδυασμός των
ανανεώσιμων πηγών ενέργειας με την παραδοσιακή, κυρίως το φυσικό αέριο,
αποτελεί την καλύτερη λύση.
Τώρα που ξεκινούν οι
ιδιωτικοποιήσεις στην Ελλάδα, γίνονται ανεπίσημα πολλές συζητήσεις
αναφορικά με τόν τόπο λήψεως αποφάσεων στρατηγικής σημασίας. Αρκετοί
θεωρούν ότι οι αποφάσεις σχετικά με τα ενεργειακά φιλέτα λαμβάνονται όχι
στην Αθήνα, ούτε ίσως στις Βρυξέλλες, αλλά στο Βερολίνο.
Να υποθέσουμε ότι αυτό θα αποτελούσε επιπρόσθετη δυσκολία για την
Gazprom για να κερδίσει κάποιον διαγωνισμό; ‘Η θα επιστρατευτούν οι
καλές σχέσεις της Gazprom με γερμανικές εταιρείες;
Για το πού θα ληφθούν οι αποφάσεις είναι θέμα που το χειρίζονται οι
Ελληνες πολιτικοί. Εχω την εντύπωση πως η Ελλάδα πάντα ασκούσε
ανεξάρτητη πολιτική και δεν «χορεύει» υπό τους ήχους της όποιας…
φλογέρας ευρωπαϊκών ή βορειοαμερικανικών πρωτευουσών. Τουλάχιστον το
ελπίζουμε, διότι η πολιτική είναι σοβαρό θέμα για την ενέργεια και δεν
θα πρέπει να επιτρέπονται οι ίντριγκες.
Είναι γνωστές σε εμάς οι
προσπάθειες πίεσης που δέχεται η ελληνική κυβέρνηση αναφορικά με τα
αποτελέσματα των ιδιωτικοποιήσεων, όχι μόνο στον τομέα της ενέργειας
αλλά και σε άλλους οργανισμούς όπως τον ΟΣΕ, και τα ΕΛΠΕ, για τα οποία
εκδηλώνει ενδιαφέρον η θυγατρική μας «Γκάζπρομ Νεφτ»…
Το
σημαντικότερο για την Ελλάδα είναι ότι εμείς υπερέχουμε έναντι των άλλων
υποψηφίων γιατί εκτός από γκάζι διαθέτουμε και πετρέλαιο με το οποίο
μπορούμε να προμηθεύουμε την ελληνική αγορά. Εκτιμώ πως η ελληνική
κυβέρνηση θα έχει την απαραίτητη σύνεση ώστε οι αποφάσεις να ληφθούν με
βάση το συμφέρον της και μόνο.
Οπου πάμε, ως επενδυτές, η ζωή για
τους εργαζόμενους γίνεται καλύτερη. Για παράδειγμα, η Λευκορωσία
αντιμετώπιζε σοβαρά οικονομικά προβλήματα. Η Gazprom αγόρασε το 100% της
κρατικής «Μπελγκαζτράνς», όπου ανήκει και ο αγωγός μετεφοράς γκαζιού.
Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να μειωθεί η ανεργία, οι εργαζόμενοι να πάρουν
αυξήσεις, να έχουν καλύτερες προοπτικές, αλλά και να δημιουργηθούν νέα
έργα. Αυτό θα μπορούσε να συμβεί και στην Ελλάδα και να εξασφαλιστούν
όλοι οι οικονομικοί και κοινωνικοί όροι εργασίας.
- Στα νησιά η εναλλαγή χρήσης του πετρελαίου με αέριο θα βελτιώσει την οικολογία αλλά και την τοπική οικονομία
- Ελπίζουμε ότι η Ελλάδα δεν «χορεύει» κάτω από τους ήχους της όποιας… φλογέρας ευρωπαϊκών ή βορειοαμερικανικών πρωτευουσών
Απαραίτητος ο νότιος αγωγός
Ανοιχτό το ενδεχόμενο για πέρασμα από Ελλάδα
Μέσα
σε τέσσερα χρόνια κατασκευάσατε με τους Γερμανούς τον διπλό βόρειο
αγωγό φυσικού αερίου, ενώ τώρα ξεκινάτε άλλες δύο γραμμές. Τι απαντάτε
σε αυτούς που λένε ότι ο νότιος είναι περιττός;
Ο
νότιος αγωγός χρειάζεται και θα γίνει. Μην έχετε καμία αμφιβολία γι’
αυτό. Αποτελεί ένα οικονομικά δικαιολογημένο έργο και με τους πιο
συντηρητικούς υπολογισμούς τόσο ο αγωγός από τον Βορρά όσο και ο νότιος
θα έχουν 100% πληρότητα, γεγονός που θα αυξήσει την ασφάλεια των
προμηθειών, αλλά και τη μείωση του ρίσκου από το τράνζιτ που τόσο
ταλαιπώρησε τα προηγούμενα χρόνια εμάς και τους Ευρωπαίους εταίρους μας.
Η
νότια ροή, ως κεντρική οδός δεν περνά από την Ελλάδα, με την οποία
επίσης έχει υπογραφεί διακρατική συμφωνία. Τελικά, ο αγωγός θα διασχίζει
και την Ελλάδα;
Το ενδεχόμενο διακλάδωσης του
αγωγού μέσα από την Ελλάδα και από εκεί στην Ιταλία παραμένει ανοικτό,
ωστόσο θα πρέπει να βαδίσουμε αποκλειστικά με βάση το οικονομικό μας
συμφέρον. Για τον κεντρικό αγωγό οι αποφάσεις έχουν ληφθεί, όμως για την
εκδοχή της Ελλάδας, το έργο βρίσκεται υπό εξέταση.
Δεν έχουν δημιουργηθεί συνθήκες πλήρους βιομηχανικής εκμετάλλευσης
Η ΑΟΖ της Κύπρου είναι ευαίσθητη περιοχή με πολιτικές αντιπαραθέσεις
Πολλοί
είναι αυτοί που μιλούν σήμερα για παραγωγή σχιστόλιθου γκαζιού. Η
Πολωνία π.χ. έχει «τρελαθεί» από μια τεχνολογία που έρχεται από τις
ΗΠΑ… Δεν σας προβληματίζει το γεγονός ότι μπορεί να αποβεί ένας
σοβαρός ανταγωνιστικός παράγων;
Το σχιστόλιθο γκάζι
αποτελεί μια θετική εξέλιξη αφού θέτει ως προτεραιότητα στην αγορά της
Βόρειας Αμερικής τη χρήση του γκαζιού ως καυσίμου. Ωστόσο, η οικονομική
του παράμετρος
είναι δυσβάσταχτη. Δεν είναι τυχαίο αυτό που είπε ο
πρόεδρος της ExxonMobil, ότι αν συνεχιστεί έτσι η κατάσταση τότε θα
μείνουν χωρίς… παντελόνι! Εταιρείες τόσο μεγάλου μεγέθους και ένα
κουμπί να χάσουν είναι πολύ «ακριβό», πόσω μάλλον ολόκληρο παντελόνι…
Δηλαδή είναι ασύμφορη η εξόρυξή του;
Ακριβώς, τώρα οι τιμές κρατιούνται σε χαμηλά επίπεδα γιατί ταυτόχρονα
με το σχιστόλιθο εξορύσσουν πετρέλαιο και άλλα παράγωγα, των οποίων οι
τιμές αγοράς είναι υψηλές. Ετσι μπορούν να πουλούν γκάζι με τιμές κάτω
του κόστους. Ωστόσο, γνωρίζοντας την αγορά κατανοούμε πως η συγκεκριμένη
τακτική δεν πρόκειται να διαρκέσει πολύ… Οσον αφορά τη Γηραιά Ηπειρο,
πολύ δύσκολα μπορώ να διανοηθώ πως οι Ευρωπαίοι μπορούν να ανεχθούν
εικόνες «σεληνιακού τοπίου», οι οποίες εμφανίζονται μετά την εξόρυξη
σχιστόλιθου γκαζιού. Η έυρεση τέτοιων εκτάσεων στην πυκνοκατοικημένη
Ευρώπη αποτελεί σοβαρό πρόβλημα, ενώ ακόμα αν υπάρξουν πόροι, θα πρέπει
τα αποθέματα σχιστόλιθου να αποδειχθούν επαρκή. Εκτιμώ πως η επιδίωξη
εξόρυξης σχιστόλιθου γκαζιού στην Ευρώπη δεν δικαιολογείται. Οι κάτοικοι
δεν πρόκειται να δεχθούν τη μόλυνση της ατμόσφαιρας, των πόσιμων
υδάτων, ως αποτέλεσμα της εξόρυξης.
Ούτε η προοπτική εξόρυξης στο Ισραήλ και την Κύπρο σας ανησυχεί;
Στην υφαλοκρηπίδα που ερευνά το Ισραήλ υπάρχει γκάζι, αλλά όχι
σχιστόλιθο γκάζι. Ερευνες πραγματοποιούνται και στον βυθό της ΑΟΖ της
Κύπρου. Πρόκειται για μια ευαίσθητη περιοχή με πολλές πολιτικές
αντιπαραθέσεις, οι οποίες δεν έχουν επιτρέψει να δημιουργηθούν ακόμα
συνθήκες πλήρους βιομηχανικής εμπορικής εκμετάλλευσης. Είναι γεγονός ότι
η ζήτηση σε φυσικό αέριο αυξάνεται συνεχώς και αυτό πιστοποιεί πως η
παραδοσιακή εξόρυξη πέφτει με πιο γρήγορους ρυθμούς από ό,τι αρχικά είχε
υπολογιστεί. Χώρες όπως η Ολλανδία και η Αγγλία, έχουν αναγκαστεί να
μειώσουν την παραγωγή τους μερικές φορές.
Ολες αυτές τις ανάγκες
έρχεται να καλύψει το νέο σύμπλεγμα αγωγών, όπως ο βόρειος που ήδη
λειτουργεί και θα διπλασιαστεί η ροή του σύντομα, και ο νότιος…
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΙΑΤΣΟΣ
