Ήταν ένας διαφορετικός κόσμος πριν από πέντε χρόνια, όταν οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι είχαν αναλάβει τα καθήκοντά τους στις θέσεις κλειδιά της ΕΕ. Γρήγορα όμως ξεκίνησε το “σκληρό ροκ”. Μέσα σε λίγες εβδομάδες η πανδημία του covid-19 ανέτρεψε τα πάντα. Και όταν άρχισε να ξεθωριάζει, ο επικεφαλής διπλωμάτης της ΕΕ Γιοζέπ Μπορέλ πήγε στη Μόσχα για να προσπαθήσει να αποκαταστήσει τη σχέση με τη Ρωσία, ταπεινώθηκε δημόσια από τον Ρώσο ομόλογό του.
Τίποτα δεν θα μπορούσε να προετοιμάσει την ήπειρο για αυτό που ακολούθησε.
Δύο πόλεμοι μαίνονται στη γειτονιά της Ευρώπης, ένας κλιμακούμενος εμπορικός πόλεμος μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Κίνας και σοβαρές εκκλήσεις προς την Ευρωπαϊκή Ένωση να επεκτείνει επιτέλους τα δικά της σύνορα. Πράγματι, ήταν μια ταραχώδης διαδρομή σε μια περίοδο απρόβλεπτων προκλήσεων, αυξανόμενων αντιπαραθέσεων και αυξανόμενων κινδύνων. Αλλά αυτοί οι ασταθείς καιροί επέβαλαν σημαντικές αλλαγές στην ευρωπαϊκή εξωτερική πολιτική. Το άμεσο καθήκον για τον νέο θεσμικό κύκλο είναι να γίνει απολογισμός αυτών των επιτυχιών και αποτυχιών καθώς η ΕΕ προχωρά περαιτέρω σε αχαρτογράφητα ύδατα.
Στη Ρωσία
Αλλά όταν ο Πούτιν ξεκίνησε την εισβολή του στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022, ένα χρόνο μετά την άτυχη αποστολή του Μπόρελ, η τάξη ασφαλείας της Ευρώπης βρέθηκε ξαφνικά υπό απειλή. Η προσπάθεια των Βρυξελλών να διαμορφώσει μια στρατηγική πυξίδα αναδιατυπώθηκε βιαστικά για να λάβει τουλάχιστον κάτι από τη νέα πραγματικότητα προτού εγκριθεί ένα μήνα αργότερα. Εξίσου γρήγορα, η ΕΕ εφάρμοσε μια ισχυρή απάντηση κυρώσεων στη ρωσική επιθετικότητα. Τα πλεονεκτήματά της στον πόλεμο δεν μπορούν να καθοριστούν μόνο από την ταχύτητα, αλλά και από τον προσεκτικό συντονισμό της με την Ουάσιγκτον. Οι περισσότεροι αξιωματούχοι της ΕΕ δεν είχαν πιστέψει πραγματικά την προειδοποίηση της Ουάσιγκτον για μια επερχόμενη εισβολή, αλλά όταν ήρθε, έσπευσαν να προσαρμοστούν και να αντιδράσουν. Και αφού όρισε την πορεία των κυρώσεων, η ΕΕ είναι αποφασισμένη να παραμείνει σε αυτό. Οι φόβοι για κόπωση και διχασμοί αποδείχτηκαν σε μεγάλο βαθμό άστοχοι με εξαίρεση, ως συνήθως, την Ουγγαρία.
Όμως, παρά όλες τις ομιλίες της και την οικονομική και βιομηχανική της δύναμη, η ΕΕ εξακολουθεί να μην έχει καταφέρει να γίνει το ισχυρό οπλοστάσιο της δημοκρατίας που σαφώς απαιτεί η ρωσική επιθετικότητα στην Ουκρανία. Χρειάστηκε ένας χρόνος στον πόλεμο για να καταλάβουν οι Βρυξέλλες ότι ήταν ένας πόλεμος φθοράς που απαιτούσε κινητοποίηση όχι μόνο κυρώσεων αλλά και πόρων σε μορφή όπλων και αμυντικών συστημάτων. Παρά την αρχική υποστήριξη, χρειάστηκε ένας ακόμη χρόνος για να προχωρήσουν πραγματικά τα πράγματα, και μόλις τον Μάρτιο του τρέχοντος έτους η ΕΕ παρέδωσε μόνο τα μισά από τα πυρομαχικά πυροβολικού που υποσχέθηκε στην Ουκρανία. Η οικονομική βοήθεια προς την Ουκρανία ρέει ελαφρώς καλύτερα. Μέχρι το τέλος αυτού του καλοκαιριού η ΕΕ θα έχει εκπαιδεύσει 60.000 Ουκρανούς στρατιώτες και η δημιουργική χρήση της Ευρωπαϊκής Διευκόλυνσης Ειρήνης υπήρξε σημαντική για την επίτευξη αυτού του στόχου.
Στο εμπόριο
Ο χειρισμός της ρωσικής επιθετικότητας σίγουρα βοήθησε στην ενίσχυση του δεσμού της ΕΕ πέρα από τον Ατλαντικό, αλλά άλλα μέρη της σχέσης της με την Ουάσιγκτον έχουν δυσκολευτεί. Το Συμβούλιο Εμπορίου και Τεχνολογίας ΕΕ-ΗΠΑ δεν ανταποκρίθηκε στις προσδοκίες. Ελλείψει μιας κατάλληλης εμπορικής πολιτικής των ΗΠΑ για την τεχνολογία, και με την τεχνολογική πολιτική της ΕΕ να επικεντρώνεται σχεδόν αποκλειστικά στη ρύθμιση των αμερικανικών εταιρειών, αυτό δεν προκαλεί έκπληξη.
Η ΕΕ αρχικά δεν τα πήγε καλύτερα στην εμπορική της προσέγγιση προς την Κίνα. Η Συνολική Συμφωνία Επενδύσεων με την Κίνα, που συνήφθη τις τελευταίες μέρες του 2020, αποδείχθηκε βραχύβια. Επιδείνωσε τις σχέσεις πέρα από τον Ατλαντικό, για να καταρριφθεί αργότερα από τις ενέργειες του Πεκίνου και των Βρυξελλών. Αναγνωρίζοντας τελικά ότι η αποσύνδεση από την Κίνα δεν ήταν ποτέ επιλογή, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν αντ’ αυτού ανέλαβε την ηγεσία μιλώντας για απομάκρυνση του κινδύνου της σχέσης. Μολονότι, η ΕΕ έχει παραμείνει μέχρι στιγμής ασαφής στο θέμα της οικονομικής ασφάλειας και ειδικότερα της απομάκρυνσης του κινδύνου. Αυτό μπορεί να είναι μια προσπάθεια αντιμετώπισης της ταχέως εντεινόμενης ανησυχίας για την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας και τελικά για να αποφευχθεί η δυσάρεστη αλήθεια ότι μια πιο ασφαλής οικονομία μπορεί να σημαίνει και μια πιο αδύναμη οικονομία. Αλλά με τις ΗΠΑ ως την παγκόσμια υπερδύναμη καινοτομίας και την Κίνα ως την παγκόσμια υπερδύναμη παραγωγής, απλώς δεν αρκεί η ΕΕ να είναι η υπερδύναμη των παγκόσμιων εμπορικών κανονισμών.
Κατά τα άλλα, η ΕΕ είχε ανάμεικτα αποτελέσματα στις προσπάθειές της να συνάψει εμπορικές συμφωνίες. Μπορεί να υπερηφανεύεται για μια νέα συμφωνία με τη Νέα Ζηλανδία, αλλά η ίδια προσπάθεια με την Αυστραλία έχει αποτύχει μέχρι στιγμής. Οι συνομιλίες με την Ινδία δυσκολεύονται, ενώ οι προοπτικές της σημαντικής εμπορικής συμφωνίας με την Αργεντινή, τη Βραζιλία, την Παραγουάη και την Ουρουγουάη, γνωστή ως Mercosur, φθίνουν μέρα με τη μέρα.
Στην πολιτική διεύρυνσης
Πριν από πέντε χρόνια, η πολιτική γειτονίας της ΕΕ δεν ήταν η προτεραιότητα που θα έπρεπε να είναι, και η διεύρυνση έμεινε μόνο στα λόγια. Αλλά με την επιθετικότητα της Ρωσίας να αμφισβητεί τον ίδιο τον πυρήνα της ευρωπαϊκής ασφάλειας, όσοι στις Βρυξέλλες συνειδητοποίησαν σύντομα ότι η διεύρυνση έπρεπε να αναβιώσει. Ενώ προηγουμένως η ένταξη της Ουκρανίας ήταν αδιανόητη, τώρα έχει γίνει στρατηγική επιταγή, καθώς η διεύρυνση παραμένει η μακράν ισχυρότερη μακροπρόθεσμη πολιτική ειρήνης της ΕΕ και ίσως η μεγαλύτερη γεωπολιτική επιτυχία του απερχόμενου Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Τώρα, οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις έχουν ξεκινήσει με την Ουκρανία και τη Μολδαβία, και γίνεται λόγος για μια νέα δυναμική στα Δυτικά Βαλκάνια.
Από την άλλη πλευρά, η ευρύτερη πολιτική γειτονίας υπήρξε αγώνας. Οι συμφωνίες για τη μετανάστευση με την Τυνησία και την Αίγυπτο μπορεί να θεωρούνταν απαραίτητες από τους ηγέτες της ΕΕ, αλλά οι επικριτές έχουν εγείρει σοβαρά ερωτήματα σχετικά με την ευθυγράμμισή τους με τις αξίες της ΕΕ και η ίδια η πολιτική ήταν αναποτελεσματική στην αναχαίτιση της παράτυπης μετανάστευσης. Πιο νότια, η ευρωπαϊκή πολιτική για το Σαχέλ έχει ουσιαστικά καταρρεύσει μετά από μια αλυσίδα πραξικοπημάτων που έριξαν έξω τις προσπάθειες της Γαλλίας, της ΕΕ και του ΟΗΕ και συχνά προσκάλεσαν τη Ρωσία να εισέλθει.
Και μετά ήρθαν οι επιθέσεις της Χαμάς σε Ισραηλινούς αμάχους στις 7 Οκτωβρίου και ο πόλεμος του Ισραήλ στη Γάζα, και μαζί του το τέλος δεκαετιών προσπαθειών της ΕΕ να αποκτήσει ρόλο στην ειρηνευτική διαδικασία στη Μέση Ανατολή. Η φον ντερ Λάιεν κυμάτισε μια σημαία και ο Μπορέλ προσπάθησε να κρατήσει μια άλλη, αλλά γενικά οι προσπάθειες της ΕΕ αντιμετωπίστηκαν με περιφρόνηση από το Ισραήλ, ενώ η ΕΕ έχασε ό,τι είχε απομείνει από την αξιοπιστία της στον παγκόσμιο νότο και τα μέλη της ΕΕ έσκαψαν τα τακούνια τους στα αντίστοιχα , ποικίλες, θέσεις. Σε όλο τον κόσμο, άρχισαν να τίθενται ερωτήματα σχετικά με το πόσα πρότυπα είχε πραγματικά η ΕΕ και εάν όλη η συζήτηση για μια παγκόσμια τάξη βασισμένη σε κανόνες αφορούσε μόνο τα πουλιά.
Κοιτάζοντας το μέλλον, μπορεί κάλλιστα να δούμε μια ΕΕ να στριμώχνεται μεταξύ του Ντόναλντ Τραμπ και του Βλαντιμίρ Πούτιν, να μάχεται με τους δικούς της λαϊκιστές και περισσότερα γεγονότα που διαλύουν την παγκόσμια τάξη πραγμάτων. Ενόψει τέτοιων προκλήσεων, η ΕΕ πρέπει να οικοδομήσει τις στρατηγικές της ικανότητες, να εξασφαλίσει οικονομική ανταγωνιστικότητα και να καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να παραμείνει ενωμένη. Ειδικότερα, πρέπει να επικρατήσει ειρήνη στις Βρυξέλλες. Οι εσωτερικές διαμάχες στη Rue de la Loi δεν ευνοούν εάν οι συνεχείς προσπάθειες να γίνει, κάποια στιγμή, η ΕΕ σε παγκόσμιο παράγοντα με κάποιο βάρος και συνέπεια. Για την ώρα, σε έναν κόσμο τεράστιας αναταραχής, η Ευρώπη παραμένει μικρή.
Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις που αφορούν τα εθνικά θέματα, τις διεθνείς σχέσεις, την εξωτερική πολιτική, τα ελληνοτουρκικά και την εθνική άμυνα.
Δεν ανταποκρίνεται στους στόχους ενίσχυσης της, το πρόγραμμα για την Ευρωπαϊκή Αμυντική Βιομηχανία, ύψους 1,5 δισ. ευρώ, εκτιμά το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο (ΕΕΣ).
Σε έκθεση που δημοσίευσε σήμερα, το ΕΕΣ ζητά αρτιότερο σχεδιασμό του προγράμματος για την ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία (EDIP) και καλύτερη ισορροπία μεταξύ των στόχων πολιτικής, του προτεινόμενου προϋπολογισμού και του χρονοδιαγράμματος. Η διαβούλευση με το ΕΕΣ επί της πρότασης, είναι υποχρεωτική.
Η ΕΕ, αντιμέτωπη με την επανεμφάνιση πολεμικών επιχειρήσεων μεγάλης κλίμακας στην Ευρώπη, έχει θέσει την άμυνα σε πολύ υψηλή θέση στην ατζέντα της. Η πρόταση EDIP προορίζεται ως το πρώτο βήμα για την εφαρμογή της ευρωπαϊκής βιομηχανικής στρατηγικής στον τομέα της άμυνας.
Στόχος είναι να ενισχυθεί η ευρωπαϊκή βιομηχανική και τεχνολογική βάση στον τομέα της άμυνας (ΕΒΤΒΑ), ειδικότερα δε να διασφαλιστεί η έγκαιρη διαθεσιμότητα και προμήθεια αμυντικών προϊόντων. Παράλληλα επιδιώκεται η συμβολή στην ανάκαμψη, στην ανασυγκρότηση και στον εκσυγχρονισμό της αμυντικής ικανότητας της Ουκρανίας.
«Η νομοθετική πρόταση της ΕΕ για την ενίσχυση της αμυντικής βιομηχανικής ετοιμότητάς της, χρήζει αρτιότερου σχεδιασμού. Αναγκαία είναι επίσης η επίτευξη κατάλληλης ισορροπίας μεταξύ των στόχων πολιτικής, του προτεινόμενου προϋπολογισμού και του σχετικού χρονοδιαγράμματος», δήλωσε ο Marek Opioła, Μέλος του ΕΕΣ και αρμόδιος για τη γνώμη.
Το ΕΕΣ επισημαίνει τον κίνδυνο, το χρηματοδοτικό κονδύλιο που προτείνεται, ύψους 1,5 δισ. ευρώ, να μην ανταποκρίνεται στις φιλοδοξίες του προγράμματος. Τονίζει ότι η Επιτροπή δεν αξιολόγησε το ύψος της ενωσιακής δημοσιονομικής στήριξης που απαιτείται για την υλοποίηση των προτεινόμενων μέσων πολιτικής.
Η στήριξη της Ουκρανίας
Όσον αφορά το μέσο στήριξης της Ουκρανίας, που περιλαμβάνεται στην πρόταση, το ΕΕΣ διαπιστώνει ότι δεν ορίζεται συγκεκριμένο χρηματοδοτικό κονδύλιο. Τα κράτη μέλη συμφώνησαν να χρησιμοποιήσουν τα κέρδη που αποφέρει η επένδυση δεσμευμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων με σκοπό τη στήριξη της Ουκρανίας · ένα ποσοστό των εσόδων θα μπορούσε να διοχετευθεί στην Ουκρανίας. Ωστόσο, το ΕΕΣ εκτιμά ότι η αδυναμία πρόβλεψης, τόσο του ύψους της χρηματοδότησης από τη συγκεκριμένη πηγή, όσο και της διάρκειάς της, ενέχει κινδύνους.
Πηγή: ΑΜΠΕ
Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις που αφορούν τα εθνικά θέματα, τις διεθνείς σχέσεις, την εξωτερική πολιτική, τα ελληνοτουρκικά και την εθνική άμυνα.
Το… κοινό μυστικό εκατομμυρίων Ευρωπαίων έβγαλε σε δημόσια θέα ο πρώην πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μάριο Ντράγκι, παραδίδοντας την ογκώδη –και πολύ σημαντική- έκθεση που του είχαν ζητήσει η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, για τις ενέργειες που θεωρούνται επείγουσες για να βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε ένα περιβάλλον όπου ήδη η Κίνα και οι ΗΠΑ προηγούνται με διαφορά ασφαλείας.
Ο κ. Ντράγκι επέδειξε την ανάγκη που όλες οι κυβερνήσεις και όλα τα όργανα σχεδιασμού πολιτικών και λήψης απόφασης της ΕΕ ήδη γνώριζαν: Η Ένωση χρειάζεται μαζικές και επείγουσες –πρόσθετες- επενδύσεις εκατοντάδων δισεκατομμυρίων για να… πλησιάσει ξανά τις δύο υπερδυνάμεις στην τεχνολογία, την καινοτομία και την έρευνα.
Όπως επισημαίνεται από μεγάλα ευρωπαϊκά πρακτορεία, επί της ουσίας ο Μάριο Ντράγκι προειδοποίησε την Ευρωπαϊκή Ένωση ότι βρίσκεται αντιμέτωπη με «υπαρξιακή πρόκληση» αν δεν στραφεί σε μεγάλες επενδύσεις και αν δεν επαναφέρει και δεν εφαρμόσει τον μοχλό ανάπτυξης μέσω «έκδοσης εργαλείων κοινού χρέους», ομολόγων, κλπ.
Ο κ. Ντράγκι παρέδωσε σε λιτή δημόσια τελετή την έκθεσή του στην πρόεδρο της Κομισιόν την περασμένη Δευτέρα. Σε γενικές γραμμές, επισημαίνει –προειδοποιεί- πως η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται σε οικονομική υστέρηση σε σχέση με τις Ηνωμένες Πολιτείες και θα πρέπει να συνεχίσει την κοινή έκδοση χρέους για τη βελτίωση της παραγωγικότητας αλλά και την ενίσχυση της ασφάλειάς της (αμυντικές δαπάνες).
Η Ένωση χρειάζεται κατά τον ίδιο πολύ περισσότερο συντονισμό στη βιομηχανική πολιτική, ταχύτερες αποφάσεις και μαζικές επενδύσεις, αν θέλει να συμβαδίσει στον οικονομικό τομέα με ανταγωνιστές όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Κίνα.
Μετά την επιτυχία του ιστορικού σχεδίου ανάκαμψης έπειτα από την πανδημία της Covid, η ΕΕ θα πρέπει «να συνεχίσει την έκδοση εργαλείων κοινού χρέους για την χρηματοδότηση κοινών προγραμμάτων επενδύσεων με στόχο την αύξηση της παραγωγικότητας και της ασφάλειας της ΕΕ», σημειώνει στην εισαγωγή της 400σέλιδης έκθεσης ο πρώην πρωθυπουργός της Ιταλίας και πρώην πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, επισημαίνοντας το οικονομικό «χάσμα» που χωρίζει την Ευρώπη από τις ΗΠΑ.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση χρειάζεται επιπλέον επενδύσεις ύψους 750-800 δισεκατομμυρίων ευρώ ετησίως — που αντιστοιχούν στο 5% του ΑΕΠ – , πολύ υψηλότερο του 1%-2% του Σχεδίου Μάρσαλ για την ανοικοδόμηση της Ευρώπης μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όπως επισημαίνει το Euronews.
170 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΣΕ 400 ΣΕΛΙΔΕΣ
«Οι ανάγκες για επενδύσεις είναι τεράστιες», προειδοποίησε ο Μάριο Ντράγκι κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στις Βρυξέλλες, παρουσία της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Επιμένοντας ότι υπάρχει ανάγκη «δραστικής αλλαγής» στην ευρωπαϊκή προσέγγιση, παρουσίασε ορισμένες από τις «170 προτάσεις του».
Η ιδέα της έκδοσης κοινού χρέους παραμένει πάντως κόκκινη γραμμή για πολλές χώρες της βόρειας Ευρώπης, με προεξάρχουσα την Γερμανία, που εξακολουθούν να φοβούνται ότι θα υπερχρεωθούν για να καλύψουν τις καθυστερήσεις των χωρών του ευρωπαϊκού νότου. Ήδη, λίγες ώρες μετά τη δημοσιοποίηση της έκθεσης Ντράγκι, ο υπουργός Οικονομίας της Γερμανίας, Κρίστιαν Λίντνερ δήλωσε πως η ΕΕ θα πρέπει να εργαστεί για την κινητοποίηση των αναπτυξιακών δυνάμεων του ιδιωτικού τομέα και όχι για περισσότερο δημόσιο δανεισμό.
“Ωστόσο, ο κοινός δανεισμός της ΕΕ δεν θα λύσει τα διαρθρωτικά προβλήματα”, δήλωσε ο Λίντνερ, προσθέτοντας ότι το κύριο πρόβλημα δεν είναι η έλλειψη επιδοτήσεων, αλλά η γραφειοκρατία.
Ο Μάριο Ντράγκι αναγνωρίζει ότι αυτό το σχέδιο δεν είναι εφικτό, εκτός «αν συντρέξουν οι πολιτικές και θεσμικές συνθήκες», προσθέτει το Euronews.
Επισημαίνει την ανάγκη κινητοποίησης ιδιωτικών κεφαλαίων για την χρηματοδότηση της καινοτομίας, μέσω της δημιουργίας μίας πραγματικής «Ενωσης αγορών κεφαλαίων».
«Το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα ανά κάτοικο έχει αυξηθεί σχεδόν επί δύο φορές στις Ηνωμένες Πολιτείες σε σχέση με την Ευρώπη από το 2000», προειδοποιεί ο πρώην πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στην έκθεση αυτή, τη σύνταξη της οποίας υπενθυμίζουμε ζήτησε η πρόεδρος της Κομισιόν και προφανώς κάπως θα πρέπει να την αξιοποιήσει.
Τα πορίσματα της έκθεσης του Μάριο Ντράγκι προορίζονται να γίνουν πηγή έμπνευσης του έργου της νέας Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τα πέντε προσεχή χρόνια.
Symbolbild zum Thema EU-Wirtschaft, Konjunkturrückgang, Rezession in der Eurozone
ΣΤΑΣΙΜΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΥΦΕΣΗ
Η Ευρωπαϊκή Ένωση πλήττεται από οικονομική στασιμότητα εδώ και ενάμισι χρόνο. Οι επιδόσεις της στην υπέρβαση της κρίσης που προκλήθηκε από την πανδημία ήταν χαμηλότερες σε σχέση με τις ΗΠΑ, όπως συνέβη και με τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008.
Η υστέρηση εξηγείται «κυρίως με τη μεγαλύτερη επιβράδυνση της παραγωγικότητας στην Ευρώπη» και αντιπροσωπεύει απειλή για το κοινωνικό της μοντέλο, προειδοποιεί ο Μάριο Ντράγκι.
«Αν η Ευρώπη δεν καταφέρει να γίνει παραγωγικότερη, θα είμαστε αναγκασμένοι να κάνουμε επιλογές. Δεν θα μπορούμε ταυτόχρονα να έχουμε ηγετική θέση στον τομέα των νέων τεχνολογιών, να είμαστε υπόδειγμα κλιματικής υπευθυνότητας και ανεξάρτητος παράγοντας στην διεθνή σκηνή. Δεν θα μπορούμε να χρηματοδοτήσουμε το κοινωνικό μας μοντέλο. Θα πρέπει να αναθεωρήσουμε προς τα κάτω ορισμένες έως και το σύνολο των φιλοδοξιών μας. Πρόκειται για μία υπαρξιακή πρόκληση».
ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΠΥΛΩΝΕΣ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΝΤΡΑΓΚΙ
Οι προτάσεις τις οποίες καταγράφει στην έκθεσή του ο πρώην πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες: την τόνωση της καινοτομίας και την κάλυψη του χάσματος που υπάρχει αυτή τη στιγμή με τις ΗΠΑ, τον συνδυασμό της απανθρακοποίησης της οικονομίας με την ανταγωνιστικότητα, και την αύξηση της ασφάλειας και τη μείωση των εξαρτήσεων.
Ειδικά για τη διασύνδεση της ανταγωνιστικότητας με την πράσινη μετάβαση, ο κ. Ντράγκι επεσήμανε πως η αγορά ενέργειας της ΕΕ λειτουργεί βάσει ενός σχεδιασμού (TargetModel) από την εποχή όπου στο ενεργειακό μείγμα κυριαρχούσαν το φυσικό αέριο και τα ορυκτά καύσιμα, κάτι που δεν ισχύει σήμερα, ενώ στην αγορά κυριαρχούν εδραιωμένα συμφέροντα, με αποτέλεσμα να μην αξιοποιούνται τα οφέλη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας μεταξύ άλλων για μείωση των τιμών ενέργειας.
Τα κύρια ερωτήματα, κατά τον Μάριο Ντράγκι, είναι πώς θα χρηματοδοτηθούν οι τεράστιες επενδύσεις που χρειάζονται και πώς θα μπορέσουν οι 27 να συντονίσουν τις πολιτικές τους.
Όπως σημείωσε ο κ. Ντράγκι, η στρατηγική περιέχει 170 αναλυτικές προτάσεις, οι οποίες είναι αμέσως εφαρμόσιμες χάρη στο προβάδισμα της Ευρώπης όσον αφορά την ποιότητα της εκπαίδευσης, των συστημάτων υγείας και των συστημάτων κοινωνικής ευημερίας.
The flags of China and the European Union waving. International relations and diplomacy.
ΤΟ ΧΑΣΜΑ ΣΤΗΝ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ ΕΝΑΝΤΙ ΤΩΝ ΗΠΑ
Όσον αφορά τους πυλώνες της στρατηγικής που προτείνει, ο κ. Ντράγκι σημείωσε κατ’ αρχήν πως πρέπει να κλείσει το χάσμα στην καινοτομία με τις ΗΠΑ, καθώς η Ευρώπη βρίσκεται σε μια «στατική βιομηχανική δομή» με εταιρίες μεσαίου μεγέθους στους ίδιους τομείς όπως πριν 20 χρόνια, τη στιγμή που οι ΗΠΑ έχουν μεταβεί στην ψηφιακή εποχή.
Υπενθύμισε πως από το 2008, το 30% των εταιριών με αξία πέραν του 1 δις ευρώ εγκατέλειψαν την ΕΕ, με τις πλείστες να πηγαίνουν στις ΗΠΑ. Η αδυναμία στον τομέα της τεχνολογίας, όπως είπε, περιορίζει παράλληλα και την καινοτομία σε παραδοσιακούς τομείς.
Σε σχέση με τον δεύτερο πυλώνα, τον συνδυασμό της ανταγωνιστικότητας με την πράσινη μετάβαση, ο κ. Ντράγκι σημείωσε πως η αγορά ενέργειας της ΕΕ σήμερα «είναι ακόμα σχεδιασμένη για μια εποχή όταν το φυσικό αέριο και τα ορυκτά καύσιμα ήταν τα σημαντικά στοιχεία του ενεργειακού μείγματος».
Το 2020, συνέχισε, το φυσικό αέριο καθόριζε τις τιμές της ενέργειας κατά το 60%, παρά το ότι αποτελούσε μόλις 20% του μείγματος, ενώ στην αγορά κυριαρχούν «εδραιωμένα συμφέροντα» και η ενέργεια αποτελούσε μηχανή εσόδων για τους εθνικούς προϋπολογισμούς.
Το αποτέλεσμα, πρόσθεσε, είναι πως δεν μπορούμε να αξιοποιήσουμε τα οφέλη των ανανεώσιμων για τους καταναλωτές, και για αυτό «πρέπει να στοχεύσουμε στην αποσύνδεση» ώστε οι πολίτες να δουν τη διαφορά στους λογαριασμούς.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο πρώην επικεφαλής της ΕΚΤ υπογράμμισε την ανάγκη καθαρών τεχνολογιών και την αύξηση της παροχής πράσινης ενέργειας, κάτι που κάνουν με κίνητρα οι ΗΠΑ, τη στιγμή που η Κίνα ανταγωνίζεται την ΕΕ στην παραγωγή αυτών των τεχνολογιών.
Τρίτον, ο κ. Ντράγκι αναφέρθηκε στον πυλώνα των προτάσεων που αφορούν την αύξηση της ασφάλειας και τη μείωση των των εξαρτήσεων, μεταξύ άλλων μέσω εξωτερικής οικονομικής πολιτικής, συμφωνίες με χώρες κλειδιά και οικοδόμηση των δυνατοτήτων της αμυντικής βιομηχανίας.
ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΣΧΟΛΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΕΔΡΟΥ
Μιλώντας στο πλαίσιο της συνέντευξης Τύπου, η κ. Φον ντερ Λάιεν υπογράμμισε πως από τότε που ζήτησε τη συγκεκριμένη έκθεση από τον κ. Ντράγκι, πριν έναν χρόνο, το θέμα της ανταγωνιστικότητας έχει κερδίσει δυναμική στις συζητήσεις των κρατών μελών, με την ίδια να το αναδεικνύει στις πολιτικές κατευθυντήριες γραμμές για τη δεύτερη θητεία της τις οποίες δημοσίευσε τον Ιούλιο ενόψει της έγκρισης της υποψηφιότητας της από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Στην παρέμβασή της, η κ. Φον ντερ Λάιεν εστίασε σε τρεις εισηγήσεις της έκθεσης που θεώρησε σημαντικές: την ανάγκη να προχωρήσουν η ψηφιακή και η πράσινη μετάβαση – καθώς οι βάσεις έχουν μπει – μέσω της στήριξης στη βιομηχανία, την ανάγκη για ενίσχυση των δεξιοτήτων των εργαζομένων που θα παράγουν και θα χειρίζονται νέες τεχνολογίες, και την ανάγκη η ΕΕ να είναι ανθεκτική ώστε να καταστεί ανταγωνιστική εστιάζοντας σε ζητήματα όπως την πρόσβαση σε κρίσιμες πρώτες ύλες, απαραίτητα εξαρτήματα ή διασύνδεση στον τομέα της ενέργειας.
Εξηγώντας τη φιλοσοφία της ογκώδους έκθεσης, ο κ. Ντράγκι σημείωσε πως αν και έχει ειπωθεί πολλές φορές πως η ανάπτυξη στην ΕΕ επιβραδύνεται, έως και πριν δύο χρόνια δεν θα γινόταν η σημερινή συζήτηση. Ωστόσο σήμερα, επεσήμανε, το παγκόσμιο εμπόριο έχει επίσης επιβραδυνθεί, η αγορά της Κίνας είναι λιγότερη ανοιχτή και μάλιστα ανταγωνίζεται την ΕΕ, η Ευρώπη έχει χάσει τη Ρωσία ως κύρια πηγή φτηνής ενέργειας, και πλέον πρέπει να επενδύσει στην άμυνα της για πρώτη φορά από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Στο παρελθόν, σημείωσε, η Ευρώπη μπορούσε να επενδύει στην αύξηση του πληθυσμού, ο οποίος αναμένεται να μειωθεί σταδιακά την επόμενη δεκαετία, τη στιγμή που η παραγωγικότητα παραμένει αδύναμη και οι φιλοδοξίες αυξάνονται, τόσο στον τομέα της κλιματικής αλλαγής όσο και στην άμυνα, παράλληλα με την ανάγκη να διατηρηθεί το μοντέλο κοινωνικής πρόνοιας της ηπείρου.
«Οι επενδύσεις που προϋποθέτουν όλα αυτά είναι τεράστιες» τόνισε, κάνοντας λόγο για ανάγκη αύξησης των επενδύσεων κατά 5% του ΑΕΠ, στα επίπεδα που καταγράφηκαν τελευταία φορά τις δεκαετίες του 1960 και του 1970. Η ανάπτυξη, συνέχισε, είναι κρίσιμης σημασίας ώστε η ΕΕ να μπορεί να διασφαλίσει τις ιδρυτικές αξίες της ευημερίας, της ισότητας, της ελευθερίας και της δημοκρατίας.
ΒΑΡΟΥΦΑΚΗΣ ΚΑΙ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΗ ΑΠΕΡΓΙΑ
Τον Μάρτιο του 2024, όταν οι Βρυξέλλες και άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες και πόλεις συγκλονίζονταν από τον ξεσηκωμό των οργανωμένων γεωργοκτηνοτρόφων, απαιτώντας αλλαγές στις πολιτικές της ΕΕ για την πράσινη μετάβαση και την προστασία του περιβάλλοντος και τη διαφύλαξη των συμφερόντων των αγροτών έναντι του αθέμιτου ανταγωνισμού που υφίστανται από συναδέλφους τους σε τρίτες χώρες, όπου δεν εφαρμόζονται τα αυστηρά και δαπανηρά κριτήρια καταλληλότητας προϊόντων που επιβάλλονται στην ΕΕ, ο οικονομολόγος Γιάνης Βαρουφάκης είχε δημοσιεύσει ένα άρθρο στον ευρωπαϊκό Τύπο, το οποίο άγγιζε κάποια από τα θέματα που αγγίζει σήμερα και η έκθεση Ντράγκι.
Ο κ. Βαρουφάκης είχε γράψει μεταξύ άλλων σε εκείνο το άρθρο: «Επί πλέον, υπάρχουν δύο πρόσθετα προβλήματα που αγνοούνται εσκεμμένα. Το ένα είναι η Πράσινη Συμφωνία της ΕΕ, που οι Βρυξέλλες διατυμπανίζουν αλλά δεν έχουν τη δυνατότητα να χρηματοδοτήσουν. Παραδείγματος χάριν, στην Ολλανδία το κορυφαίο οικολογικό πρόβλημα είναι τα νιτρικά άλατα που δηλητηριάζουν δεκαετίες τώρα τον υδροφόρο ορίζοντα. Μετά από δεκαετίες που η κυβέρνηση έκανε τα στραβά μάτια, ξάφνου – υπό την πίεση των Βρυξελλών – απαίτησε από τους Ολλανδούς αγρότες να λύσουν το πρόβλημα με δικό τους κόστος, μεταξύ άλλων μέτρων, “θυσιάζοντας” μία στις τρεις αγελάδες.
Ακόμα πιο δυσεπίλυτο είναι το δεύτερο πρόβλημα που προκάλεσε η 15ετής οικονομική ύφεση που ακολούθησε το τραπεζικό Κραχ του 2008. Το αποτέλεσμα των πανευρωπαϊκών πολιτικών λιτότητας, που ήταν η βασική πολιτική αντιμετώπισης της κρίσης αυτής, ήταν η κατάρρευση των επενδύσεων.
Τα αποτελέσματα αυτής της επιλογής είναι καταιγιστικά: Η επενδυτική απεργία ευθύνεται για τη σημερινή αποβιομηχάνιση της Γερμανίας και της Βόρειας Ιταλίας ταυτόχρονα.
Ολόκληρο το βιομηχανικό καρτέλ της Βόρειας και Κεντρικής Ευρώπης αποδομείται και, έτσι, αδυνατεί να χρηματοδοτεί την Κοινή Αγροτική Πολιτική, όπως είχε συμφωνηθεί με τους τσιφλικάδες του Βορρά από την δεκαετία του ’50.
Παράλληλα, μένει με άδεια τα ταμεία η Πράσινη Συμφωνία της ΕΕ, με τα βάρη της να πέφτουν δυσανάλογα στους ώμους των αγροτών και των λαϊκών τάξεων.
Με άλλα λόγια», επισήμανε ο κ. Βαρουφάκης, «για τον ξεσηκωμό ακόμα και των πλουσιότερων Γερμανών και Ολλανδών μεγαλοαγροτών, που για πρώτη φορά συναγωνίζονται τους Έλληνες, Γάλλους και Ισπανούς συναδέλφους τους στις κινητοποιήσεις και στα μπλόκα, ευθύνεται ο ανόητος χειρισμός της αναπόφευκτης κρίσης του ευρώ».
Από το περιοδικό Insider
Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις που αφορούν τα εθνικά θέματα, τις διεθνείς σχέσεις, την εξωτερική πολιτική, τα ελληνοτουρκικά και την εθνική άμυνα.
Αλί Χαμενεΐ. Φωτ. Office of the Iranian Supreme Leader/WANA (West Asia News Agency) via REUTERS
Ανέφερε ότι «θρηνεί» για τον θάνατο του ηγέτη της Χεζμπολάχ Χασάν Νασράλα
Τις «ΗΠΑ και ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες» που «ψευδώς υποστηρίζουν ότι φέρνουν ειρήνη και ηρεμία στην περιοχή» κατηγόρησε ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, για τις περιφερειακές εντάσεις στη Μέση Ανατολή, στις πρώτες του δηλώσεις μετά την πυραυλική επίθεση στο Ισραήλ.
Είπε ότι πρέπει να «χαθούν» από την περιοχή, ώστε οι χώρες της περιοχής να ζήσουν ειρηνικά.
Ανέφερε επίσης ότι «θρηνεί» για τον θάνατο του ηγέτη της Χεζμπολάχ Χασάν Νασράλα, αλλά δεν ανέβαλε το πρόγραμμά του επειδή το πένθος του Ιράν είναι μια «αναζωογονητική και κινητήρια δύναμη».
Η εντολή εκτόξευσης πυραύλων στο Ισραήλ την Τρίτη δόθηκε από τον ανώτατο ηγέτη της χώρας – ο οποίος παραμένει σε ασφαλή τοποθεσία, δήλωσε ανώτερος Ιρανός αξιωματούχος στο πρακτορείο ειδήσεων Reuters.
Ναυτεμπορική
Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις που αφορούν τα εθνικά θέματα, τις διεθνείς σχέσεις, την εξωτερική πολιτική, τα ελληνοτουρκικά και την εθνική άμυνα.
