 |
| Η αντιπροσωπεία της Ακτής Ελεφαντοστού στο Διεθνές Δικαστήριο για το Δίκαιο της Θάλασσας, στο Αμβούργο. Φωτογραφία www.itlos.org |
Γράφει ο Θεόδωρος Καρυώτης
Δυο παράκτια κράτη της Δυτικής Αφρικής, η Γκάνα και η Ακτή του Ελεφαντοστού, απευθύνθηκαν στο Διεθνές Δικαστήριο για το Δίκαιο της Θάλασσας (International Tribunal for the Law of the Sea-ITLOS) για την οριοθέτηση των χωρικών υδάτων, της ΑΟΖ και της υφαλοκρηπίδας των δύο κρατών.
Η Ακτή του Ελεφαντοστού κατηγόρησε τη Γκάνα ότι χρησιμοποίησε την ανάπτυξη της πετρελαϊκής της βιομηχανίας για να προσαρτήσει ένα μέρος της επικράτειάς της, που δεν ανήκει σε αυτήν.
Η Ακτή του Ελεφαντοστού διεκδίκησε την κυριότητα του αμφισβητούμενου πετρελαϊκού πεδίου που ανήκει στη Γκάνα, αναγκάζοντας την Γκάνα να καταθέσει αγωγή στο ITLOS για να αποκλείσει την Ακτή του Ελεφαντοστού από τα αμφισβητούμενα κοιτάσματα πετρελαίου.
Η Γκάνα κατέθεσε το δικόγραφο της αγωγής βάσει του άρθρου 287 του παραρτήματος VII του UNCLOS του 1982.
Η Ακτή του Ελεφαντοστού επέβαλε, τον Φεβρουάριο του 2015, προσωρινά μέτρα και κάλεσε το δικαστήριο να αναστείλει όλες τις δραστηριότητες στην αμφισβητούμενη περιοχή μέχρι την οριστική επίλυση της υπόθεσης, με την εξής διατύπωση: “Διαφορά σχετικά με την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών μεταξύ Γκάνας και Ακτής του Ελεφαντοστού στον Ατλαντικό Ωκεανό.”Η αμφισβητούμενη περιοχή πιστεύεται ότι περιέχει τις μεγαλύτερες ποσότητες πετρελαίου, που ανακαλύφθηκαν στη Δυτική Αφρική κατά την τελευταία δεκαετία. Αρκετές εταιρείες πετρελαίου, όπως η TOTAL της Γαλλίας, η Lukoil της Ρωσίας και η Tullow Oil του Ηνωμένου Βασιλείου ανακοίνωσαν σημαντικές επιτυχίες τα τελευταία χρόνια.Οι δυο γείτονες ζήτησαν από το δικαστήριο να αποφασίσει για την ακριβή οριοθέτηση των συνόρων, με την Γκάνα να ισχυρίζεται ότι δεν υπάρχει λόγος να παρεκκλίνει από το προηγουμένως συμφωνηθέν όριο.
Ωστόσο, η Ακτή Ελεφαντοστού ισχυρίστηκε ότι τα σύνορα δεν είχαν οριοθετηθεί σωστά και κατηγόρησε τη Γκάνα για τη διεξαγωγή δραστηριοτήτων εξερεύνησης πετρελαίου στις ζώνες του Ακρωτηρίου.Το Ειδικό Δικαστήριο, με ομόφωνη απόφαση, το Σάββατο 23 Σεπτεμβρίου 2017, έκρινε ότι “η Γκάνα δεν παραβίασε τα κυριαρχικά δικαιώματα” της Ακτής του Ελεφαντοστού με γεώτρηση για πετρέλαιο στην αμφισβητούμενη περιοχή.Το δικαστήριο του Αμβούργου χαρτογράφησε με ακρίβεια τα χωρικά ύδατα, την υφαλοκρηπίδα και την ΑΟΖ των δύο κρατών και υποστήριξε την Γκάνα βασίζοντας την οριοθέτηση στην αρχή της ίσης απόστασης (μέση γραμμή).
Η τελική απόφαση ήταν 100% νίκη για την Γκάνα, η οποία είναι πολύ σπάνια σε περιπτώσεις θαλάσσιων οριοθετήσεων.
Το όριο που υιοθετήθηκε είναι μια γραμμή που εκτείνεται από την ακτή προς τα νοτιοδυτικά υπό γωνία 191,8 μοίρες. Το δικαστήριο απέρριψε τον ισχυρισμό της Ακτής Ελεφαντοστού ότι το όριο θα έπρεπε να εκτείνεται στα νοτιοανατολικά υπό γωνία 168,7 μοίρες. Πάνω από 9.000 τετραγωνικά ναυτικά μίλια της θάλασσας και του βυθού αμφισβητήθηκαν. Όλα απονεμήθηκαν στη Γκάνα. Αυτά περιλαμβάνουν πεδία πετρελαίου και φυσικού αερίου γνωστά ως TEN (Tweneboa, Enyenra και Ntomme) τα οποία υπολογίζονται ότι κατέχουν 2 δισεκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου και 1,2 τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια φυσικού αερίου.
Αυτό που έχει ιδιαίτερη σημασία είναι ότι και τα δυο κράτη αποδέχτηκαν αμέσως την απόφαση και έτσι έδωσαν ένα ηχηρό χαστούκι στους Κινέζους που αδιαφορούν για τις αποφάσεις των Διεθνών Δικαστηρίων, και στους Τούρκους που παριστάνουν με τις παρανομίες τους Κινέζους της Ανατολικής Μεσογείου.
ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΤΟΥ ITLOS
Στην απόφασή του της 23ης Σεπτεμβρίου 2017, το Ειδικό Επιμελητήριο αποφάσισε, ομόφωνα τα εξής:
(1) Διαπιστώνει ότι έχει αρμοδιότητα να οριοθετεί τα θαλάσσια σύνορα μεταξύ των συμβαλλομένων στα χωρικά ύδατα, στην αποκλειστική οικονομική ζώνη και στην υφαλοκρηπίδα, τόσο εντός όσο και πέραν των 200 ν.μ.
(2) Διαπιστώνει ότι δεν υπάρχει σιωπηρή συμφωνία μεταξύ των συμβαλλομένων μερών για τον καθορισμό των χωρικών τους υδάτων, της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης και της ηπειρωτικής υφαλοκρηπίδας εντός και πέραν των 200 ν.μ.
(3) Αποφασίζει ότι το ενιαίο θαλάσσιο όριο για την χωρική θάλασσα, την αποκλειστική οικονομική ζώνη και την υφαλοκρηπίδα εντός και πέραν των 200 ν.μ ξεκινά από την BP 55+ με τις συντεταγμένες 05 ° 05 ‘23,2’ N, 03 ° 06 ‘21,2’ ‘W στην WGS 84 ως γεωδαιτικό δεδομένο και ορίζεται από σημεία A, B, C, D, E, F με τις ακόλουθες συντεταγμένες και συνδέεται με γεωδαιτικές γραμμές: Από το σημείο καμπής F, το ενιαίο θαλάσσιο όριο συνεχίζεται ως γεωδαιτική γραμμή ξεκινώντας από ένα αζιμούθιο 191 ° 38 ‘06.7 “μέχρι να φτάσει στα εξωτερικά όρια της ηπειρωτικής υφαλοκρηπίδας.
4) Διαπιστώνει ότι έχει αρμοδιότητα να αποφαίνεται επί της αξίωσης της Ακτής του Ελεφαντοστού κατά της Γκάνας σχετικά με τη φερόμενη διεθνή ευθύνη της Γκάνα.
(5) Διαπιστώνει ότι η Γκάνα δεν παραβίασε τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ακτής του Ελεφαντοστού.
(6) Διαπιστώνει ότι η Γκάνα δεν παραβίασε το άρθρο 83, παράγραφοι 1 και 3, της Σύμβασης.
(7) Διαπιστώνει ότι η Γκάνα δεν παραβίασε τα προσωρινά μέτρα που είχε καθορίσει το Ειδικό Δικαστήριο με το διάταγμα της 25ης Απριλίου 2015. ”
Το ενιαίο θαλάσσιο όριο απεικονίζεται στον κατωτέρω χάρτη, ο οποίος περιέχεται στην απόφαση.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Η Γκάνα και η Ακτή του Ελεφαντοστού συμφώνησαν από κοινού να συμμορφωθούν με την απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου για το Δίκαιο της Θάλασσας (ITLOS).
Διαβάστε το κοινό ανακοινωθέν των δυο γειτονικών αφρικανικών λαών, μετά την απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου, για να καταλάβετε ότι έδωσαν ένα μεγάλο μάθημα στην παγκόσμια κοινότητα και ιδιαίτερα σε χώρες, οπως η Κίνα και η Τουρκία. Βέβαια, ιδιαίτερη μνεία πρέπει να δοθεί εδώ στο κράτος που έχασε πλήρως (Ακτή Ελεφαντοστού).
Καμαρώστε τις δυο γυναίκες υπουργούς. Την Γενική Εισαγγελία της Γκάνα, η κ. Gloria Afua Akuffo και την Υπουργό Πετρελαίου, Ενέργειας και Ανάπτυξης της Ακτής Ελεφαντοστού, κ. Thierry Tanoh, που διάβασαν το ακόλουθο κοινό ανακοινωθέν στα αγγλικά και στα γαλλικά αντίστοιχα:
- “Το ειδικό τμήμα του Διεθνούς Δικαστηρίου για το Δίκαιο της Θάλασσας, που συγκροτήθηκε στις 3 Δεκεμβρίου 2014 για να οριοθετήσει το θαλάσσιο όριο μεταξύ της Ακτής Ελεφαντοστού και της Γκάνας στον Ατλαντικό Ωκεανό, αποφάσισε το Σάββατο 23 Σεπτεμβρίου 2017 (στο Αμβούργο, Γερμανίας]. Οι δύο χώρες μας από κοινού εκφράζουν την ευγνωμοσύνη μας προς το Διεθνές Δικαστήριο. Η Ακτή του Ελεφαντοστού και η Γκάνα αποδέχονται την απόφαση, σύμφωνα με το καταστατικό του ITLOS. Η Ακτή του Ελεφαντοστού και η Γκάνα αξιοποιούν την ευκαιρία να επαναλάβουν την αμοιβαία δέσμευση των δύο χωρών να συμμορφωθούν με τους όρους αυτής της απόφασης του Ειδικού Δικαστηρίου και να συνεργαστούν πλήρως για την εφαρμογή της. Οι δύο χώρες επιβεβαιώνουν την ισχυρή βούληση τους να συνεργαστούν για να ενισχύσουν και να εντείνουν τις αδελφικές σχέσεις τους».
Η Γκάνα και η Ακτή του Ελεφαντοστού αξίζουν τον μεγάλο έπαινο όχι μόνο επειδή επέλεξαν την πορεία διεθνούς διαιτησίας, αλλά γιατί επιβεβαίωσαν – από κοινού – ότι δέχονται το αποτέλεσμα της διαιτησίας. Πρόκειται για μια πραγματική πρόοδο, που μπορεί να χρησιμεύσει ως παράδειγμα για όλα τα παράκτια κράτη του κόσμου. Αυτά τα δύο αφρικανικά κράτη πρέπει να αποτελούν παράδειγμα προς μίμηση για την παγκόσμια κοινότητα και όχι οι παράνομες πράξεις των Κινέζων στη Νότια Σινική Θάλασσα και των Τούρκων στην Ανατολική Μεσόγειο.
