Γενικά θέματα
Ο απρόβλεπτος Ερντογάν σπρώχνει τις ΗΠΑ προς την Ελλάδα
Ο δίαυλος με την ομάδα του Λευκού Οίκου
Ωστόσο οι ίδιοι κύκλοι σημειώνουν ότι αυτή τη στιγμή μοιάζει να διαμορφώνεται στην αμερικανική πρωτεύουσα ένας άξονας ανθρώπων με σαφή γνώση των στρατηγικών προτεραιοτήτων της υπερδύναμης που αποτελείται από πρώην και νυν στρατιωτικούς. Ουσιαστικά, η τριάδα του νέου προσωπάρχη του Λευκού Οίκου Τζον Κέλι, του συμβούλου Εθνικής Ασφαλείας Χέρμπερτ Ρέιμοντ Μακμάστερ και του υπουργού Αμυνας Τζέιμς Μάτις αποτελεί πλέον την ομάδα που διαμορφώνει την εξωτερική πολιτική των Ηνωμένων Πολιτειών.
Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, υπό την ηγεσία του υπουργού Εξωτερικών Ρεξ Τίλερσον, φαίνεται να περιορίζεται (προς το παρόν) σε δευτερεύοντα ρόλο. Ωστόσο, η αμερικανική διπλωματική γραφειοκρατία έχει επιδείξει σοβαρές αντιστάσεις στην επικρατούσα ρευστότητα. Η δραστηριότητα του αμερικανού πρέσβη στην Αθήνα Τζέφρι Πάιατ είναι αξιοθαύμαστη, ιδιαίτερα σε τομείς πολύ κρίσιμους όπως η ενέργεια και η αμυντική συνεργασία.
Η αναβάθμιση μιας ομάδας πρώην και νυν στρατιωτικών στην Ουάσιγκτον έχει επιτρέψει την ανάπτυξη ενός πολύ στενού διαύλου επικοινωνίας με το ελληνικό υπουργείο Εθνικής Αμυνας. Σε όσους βρέθηκαν στο προαύλιο της αμερικανικής πρεσβείας την ημέρα του εορτασμού της επετείου των 70 ετών από την έναρξη του Σχεδίου Μάρσαλ δεν πέρασε απαρατήρητη η ιδιαίτερη και πολύ θερμή αναφορά του κ. Πάιατ στον έλληνα Α/ΓΕΕΘΑ ναύαρχο Ευάγγελο Αποστολάκη.
Ο αμερικανός πρέσβης απέδωσε μάλιστα στον επικεφαλής των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων το προσωνύμιο «war monk», το οποίο συνοδεύει τον αμερικανό υπουργό Αμυνας κ. Μάτις. Ο τελευταίος θεωρείται ένας στρατιωτικός με ισχυρές θεωρητικές, διανοητικές και στρατηγικές αναζητήσεις και όπως φαίνεται ο κ. Πάιατ έχει εκτιμήσει τις ανάλογες, όπως ο ίδιος περιέγραψε, ικανότητες του ναυάρχου Αποστολάκη κατά τη συνεργασία του μαζί του.
Ο έλληνας Α/ΓΕΕΘΑ, ο οποίος πριν από μερικές εβδομάδες είχε εκτενείς διμερείς επαφές με τον αμερικανό ομόλογό του στρατηγό Τζέιμς Ντάνφορντ, είναι ο άνθρωπος που χειρίζεται, σε συνεργασία με τον υπουργό Εθνικής Αμυνας Πάνο Καμμένο, τον φάκελο των ελληνοαμερικανικών αμυντικών σχέσεων, χωρίς να σημαίνει ότι το Μέγαρο Μαξίμου δεν έχει εποπτεία των εξελίξεων μέσω του διπλωματικού γραφείου του Πρωθυπουργού.
Το «χαρτί» της Κρήτης και ο 6ος Στόλος
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η αεροναυτική βάση της Σούδας στην Κρήτη αποτελεί το ισχυρότερο διαπραγματευτικό «χαρτί» της Αθήνας στην αμυντική συνεργασία με την Ουάσιγκτον. Οι Αμερικανοί το γνωρίζουν αυτό, ενώ παράλληλα αναγνωρίζουν τη στρατηγική σημασία της βάσης για την προβολή της ισχύος τους στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, στη Βόρεια Αφρική και στη Μέση Ανατολή. Πρόκειται άλλωστε για τη μοναδική βάση στη Μεσόγειο που μπορεί να φιλοξενήσει αεροπλανοφόρο και στην οποία ένα τέτοιο σκάφος μπορεί να σβήσει τον αντιδραστήρα με τον οποίο λειτουργεί. Είναι πλέον κοινό μυστικό ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες επιθυμούν τη χρονική επέκταση, από ένα σε πέντε χρόνια, της συμφωνίας χρήσης της βάσης – κάτι που απαιτεί κοινοβουλευτική έγκριση και αυτόματα εγείρει πολιτικό ζήτημα για την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ.
Η κυβέρνηση δεν είναι αντίθετη στην επέκταση της συμφωνίας. Είναι όμως ξεκάθαρο ότι ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας συνδυάζει το «πράσινο φως» της ελληνικής πλευράς με ορισμένα πολιτικά ή και υλικά ανταλλάγματα εκ μέρους των Αμερικανών. «Τα ανταλλάγματα θα πρέπει να είναι ουσιαστικά» εκμυστηρεύεται στενός συνεργάτης του Πρωθυπουργού, σημειώνοντας ότι σε αυτό το ζήτημα η θέση του κ. Τσίπρα είναι «αυστηρότερη» έναντι του μικρότερου κυβερνητικού εταίρου. Ο Πάνος Καμμένος εμφανίζεται ως πολύ ένθερμος υποστηρικτής της χρονικής επέκτασης της συμφωνίας, αλλά τόσο στο Μέγαρο Μαξίμου όσο και εντός του υπουργείου Εθνικής Αμυνας υπάρχουν πρόσωπα που προσεγγίζουν το ζήτημα πιο προσεκτικά. Στο δε υπουργείο Εξωτερικών, ο Νίκος Κοτζιάς είναι επίσης υπέρ της απόσπασης ανταλλαγμάτων, αποφεύγει όμως να ορίσει τι θα επιθυμούσε.
Στον αμερικανικό στρατηγικό σχεδιασμό, η Σούδα «κούμπωνε» επί δεκαετίες με τη βάση του Ιντσιρλίκ στη Νοτιοανατολική Τουρκία. Η ισορροπία αυτή έχει διαταραχθεί, επηρεαζόμενη από την αστάθεια που εσχάτως επικρατεί στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις. Η Τουρκία του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν εξακολουθεί να θεωρείται κρίσιμος κρίκος για την αμερικανική εξωτερική πολιτική, αλλά η «υδραργυρική προσωπικότητα» του τούρκου προέδρου λειτουργεί ανασταλτικά για τους αμερικανικούς σχεδιασμούς. Στο παρασκήνιο έχουν αρχίσει και διατυπώνονται ιδέες και προτάσεις για τη μετακίνηση των αμερικανικών δυνάμεων που εδρεύουν σήμερα στο Ιντσιρλίκ – και τούτο παρά τη μείζονα στρατηγική σημασία του για τις επιχειρήσεις εναντίον του Ισλαμικού Κράτους. Στο αμερικανικό αμυντικό περιοδικό «Stars and Stripes» υπήρξε πρόσφατα εκτενές ρεπορτάζ επί του θέματος, το οποίο έχει μία επιπλέον διάσταση: την ύπαρξη, αν και όχι επίσημη, αμερικανικών πυρηνικών κεφαλών στο Ιντσιρλίκ.
Ανώτατοι επιτελείς του ελληνικού Πενταγώνου, απαντώντας σε ερωτήσεις για το κατά πόσο θα μπορούσαν οι υποδομές του Ιντσιρλίκ να μεταφερθούν στην Ελλάδα, ξεκαθαρίζουν πως τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τη μεταφορά των πυρηνικών κεφαλών η Αθήνα είναι αρνητική. Αυτό δεν σημαίνει ότι άλλες δραστηριότητες δεν μπορούν να μεταφερθούν, αλλά σε ό,τι αφορά τα πυρηνικά φαίνεται πως οι Αμερικανοί προσανατολίζονται σε άλλες περιοχές, όπως π.χ. η Ιορδανία, ή ακόμη και σε κάποιον μελλοντικό κουρδικό θύλακα σε Συρία ή Ιράκ.
Τα ανταλλάγματα και οι συζητήσεις
Το ερώτημα έρχεται επομένως στα ανταλλάγματα τα οποία θα μπορούσε να λάβει η Αθήνα. Μια ιδέα που έχει πέσει στο τραπέζι θα ήταν η στάθμευση στη Σούδα των δύο εκ των τεσσάρων υπερσύγχρονων αντιτορπιλικών Arleigh Burke που σήμερα σταθμεύουν στη Ρότα της Ισπανίας, έδρα του αμερικανικού 6ου Στόλου. Δεν είναι κρυφό το ελληνικό ενδιαφέρον για προμήθεια τέτοιων αντιτορπιλικών για τον ελληνικό στόλο, αλλά η αμερικανική νομοθεσία δεν φαίνεται να την ευνοεί.
Παράλληλα, ο ναύαρχος Αποστολάκης και οι επιτελείς του φέρονται να έχουν συζητήσει την αναβάθμιση των υπαρχουσών υποδομών στη Σούδα, με αμερικανικά κονδύλια, τόσο για τη βελτίωση της προβλήτας Κ14 (για τα αεροπλανοφόρα) όσο και άλλων προβλητών που θα επέτρεπαν τη στάθμευση ελληνικών πολεμικών πλοίων στην Κρήτη αντί για τον Ναύσταθμο Σαλαμίνας. Με τον τρόπο αυτόν το ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό θα μπορούσε να ανταποκριθεί καλύτερα στον ρόλο που επιθυμεί να διαδραματίσει στην Ανατολική Μεσόγειο και παράλληλα να συνδράμει τις αμερικανικές δυνάμεις στην περιοχή. Σε αυτό το πλαίσιο, διεξάγονται συζητήσεις και για την κατασκευή κατοικιών για το ελληνικό προσωπικό που θα διαμένει στο νησί.
Στο ελληνικό Πεντάγωνο παρακολουθούν με πολύ μεγάλη προσοχή την προσπάθεια που καταβάλλει η Αγκυρα να ενισχύσει τις Ενοπλες Δυνάμεις της, ιδιαίτερα στον αεροναυτικό τομέα. Πέραν της προμήθειας άνω των 100 υπερσύγχρονων αεροσκαφών 5ης γενιάς F-35 που φέρουν τεχνολογία stealth, η κίνηση που μπορεί να μεταβάλει έτι περαιτέρω τα δεδομένα εις βάρος της Ελλάδας και υπέρ της Τουρκίας στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο θα είναι η προμήθεια του ρωσικού αντιπυραυλικού συστήματος S-400 από τη Μόσχα. Σύμφωνα μάλιστα με πολύ πρόσφατα δημοσιεύματα από τη Ρωσία, τα συμβόλαια είναι έτοιμα για το οπλικό σύστημα, η προμήθεια του οποίου αγγίζει τα 2,5 δισ. δολάρια.
Εφόσον η συμφωνία ολοκληρωθεί, η Τουρκία θα είναι η πρώτη χώρα-μέλος του ΝΑΤΟ που αγοράζει ένα τόσο σημαντικό ρωσικό οπλικό σύστημα. Ηδη οι αμερικανικές αντιρρήσεις είναι έντονες και επρόκειτο να εκφραστούν στην πρόσφατη επίσκεψη του υπουργού Αμυνας Τζιμ Μάτις στην Αγκυρα. Δεν αποκλείεται πάντως η Τουρκία να χρησιμοποιεί το ενδεχόμενο προμήθειας του ρωσικού αντιπυραυλικού συστήματος ως διαπραγματευτικό όπλο για τον περιορισμό ή και τον τερματισμό της παροχής στρατιωτικής βοήθειας και βαρέος οπλισμού από τους Αμερικανούς προς τις κουρδικές δυνάμεις στη Συρία (YPG).
Το ΓΕΕΘΑ έχει επισημάνει σε όλους τους τόνους προς την αμερικανική πλευρά τους κινδύνους από τη στρατιωτική ανισορροπία που θα δημιουργηθεί. Είναι σαφές ότι η Αθήνα επιθυμεί ενίσχυση τόσο στην Αεροπορία όσο και στο Ναυτικό, λαμβανομένων υπόψη φυσικά των οικονομικών περιορισμών της τρέχουσας περιόδου. Στη μεν Αεροπορία, η κατάσταση είναι σχετικά σαφής. Οι έλληνες επιτελείς θέλουν να προχωρήσει όσο το δυνατόν ταχύτερα και ομαλότερα η αναβάθμιση του στόλου των F-16. Την ίδια στιγμή όμως βάζουν στο τραπέζι ακόμα δύο ζητήματα. Το πρώτο είναι η πιθανή αναβάθμιση του συστήματος Patriot (ως απάντηση σε ενδεχόμενη προμήθεια των S-400 από τουρκικής πλευράς) που βρίσκεται εγκατεστημένο στην Κρήτη. Το δεύτερο και μάλλον δυσκολότερο είναι η προμήθεια μιας μοίρας αεροσκαφών F-35.
Απαιτούνται όμως επίσης γρήγορα αποφάσεις για την ενίσχυση και ενδυνάμωση του Πολεμικού Ναυτικού. Σήμερα η ουσιαστική δύναμη πυρός αποτελείται από τις έξι φρεγάτες τύπου S και από τα υποβρύχια 214 που με πολύ κόπο και εργατικότητα κατέστησαν επιχειρησιακά τα τελευταία χρόνια. Αυτό όμως που συζητείται ευρέως τόσο στο ΓΕΕΘΑ όσο και στο ΓΕΝ είναι η ανάγκη αναβάθμισης των φρεγατών τύπου ΜΕΚΟ ώστε να κερδηθεί χρόνος για την προμήθεια νέων σκαφών επιφανείας. Το σημερινό σκεπτικό κινείται σε μια συντηρητική λογική, σύμφωνα με την οποία, με κόστος περίπου 35-40 εκατ. ευρώ ανά σκάφος που θα περιλαμβάνει αλλαγή ραντάρ και την αναβάθμιση ορισμένων ακόμα συστημάτων, οι φρεγάτες ΜΕΚΟ θα κέρδιζαν 15 χρόνια ζωής.
Ηδη πάντως όσοι κοιτάζουν μπροστά μιλούν για την ανάγκη να μπει η Ελλάδα σε ένα πρόγραμμα κατασκευής αμερικανικών πολεμικών πλοίων. Αυτό θα επιτρέψει την ενίσχυση του στόλου, την απόκτηση τεχνογνωσίας και φυσικά εργασία για τα ελληνικά ναυπηγεία. Οι γνωρίζοντες ομιλούν για τη διερεύνηση εισόδου της χώρας μας στο πρόγραμμα ναυπήγησης κορβετών τύπου Freedom. Πρόκειται για το είδος πολεμικού σκάφους που πρόσφατα αποφάσισαν να πουλήσουν οι Ηνωμένες Πολιτείες στη Σαουδική Αραβία.
Φυσικά, το κόστος ενός τέτοιου πλοίου είναι υψηλότατο, άρα θα απαιτηθούν συνομιλίες εις βάθος και πιθανότατα η προμήθεια να γινόταν μέσω του αμερικανικού προγράμματος FMS. Το εν λόγω σκάφος, πάντα σύμφωνα με ανώτατους επιτελείς, ταιριάζει στα χαρακτηριστικά που επιθυμεί το Ελληνικό Ναυτικό. Ωστόσο, αν μια τέτοια ιδέα δεν προχωρήσει, δεν αποκλείεται η ελληνική πλευρά να στραφεί σε πιο… γνωστές υποθέσεις, όπως οι γαλλικές φρεγάτες FREMM (ίσως σε συνδυασμό με κάποιες κορβέτες). Δεν αποκλείεται δε μια γενική συζήτηση να πραγματοποιηθεί στο πλαίσιο της αναμενόμενης στις 7-8 Σεπτεμβρίου επίσκεψης του γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν στην Αθήνα.
Επαφές και παζάρια
Η αναβάθμιση μιας ομάδας πρώην και νυν στρατιωτικών στην Ουάσιγκτον έχει επιτρέψει την ανάπτυξη ενός πολύ στενού διαύλου επικοινωνίας με το ελληνικό υπουργείο Εθνικής Αμυνας.
***
Ο ναύαρχος Αποστολάκης και οι επιτελείς του φέρονται να έχουν συζητήσει την αναβάθμιση των υπαρχουσών υποδομών στη Σούδα, με αμερικανικά κονδύλια.{CR}Ανώτατοι επιτελείς του ελληνικού Πενταγώνου, απαντώντας σε ερωτήσεις για το κατά πόσο θα μπορούσαν οι υποδομές του Ιντσιρλίκ να μεταφερθούν στην Ελλάδα, ξεκαθαρίζουν πως τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τη μεταφορά των πυρηνικών κεφαλών η Αθήνα είναι αρνητική.
Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις που αφορούν τα εθνικά θέματα, τις διεθνείς σχέσεις, την εξωτερική πολιτική, τα ελληνοτουρκικά και την εθνική άμυνα.
Γενικά θέματα
Δυσοίωνα μηνύματα για τη λειψυδρία! Αντιμέτωποι με δυσμενείς καταστάσεις – Συναγερμός για να προστατευθούν ζωές
Η κλιματική αλλαγή καθιστά πιο ακανόνιστο τον κύκλο του νερού, προειδοποίησε ο ΟΗΕ.
Νερό: Έκθεση του ΟΗΕ εκπέμπει SOS για την ξηρασία παγκοσμίως λόγω της κλιματικής αλλαγής αλλά και άλλων σημαντικών παραγόντων.
Αυτή τη στιγμή 3,6 δισεκατομμύρια άνθρωποι έχουν ανεπαρκή πρόσβαση στο νερό τουλάχιστον ένα μήνα το χρόνο και ο αριθμός τους αναμένεται ότι μέχρι το 2050 θα έχει ξεπεράσει τα 5 δισεκατομμύρια
Οι έντονες ξηρασίες και οι ακραίες πλημμύρες, που όσο περνάει ο καιρός γίνονται και περισσότερες, αποτελούν μια «πρόγευση» των επερχόμενων εξελίξεων, καθώς η κλιματική αλλαγή καθιστά πιο ακανόνιστο τον κύκλο του νερού, προειδοποίησε ο ΟΗΕ.
Τα ποτάμια κατέγραψαν πέρυσι ένα επίπεδο ξηρασίας άνευ προηγουμένου εδώ και 33 χρόνια, σύμφωνα με νέα έκθεση του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού (ΠΜΟ, WMO, OMM), μια υπηρεσία του ΟΗΕ.
«Στο πλαίσιο της κλιματικής αλλαγής, το νερό μας δίνει μια πρόγευση των επερχόμενων εξελίξεων», εκφράζει την ανησυχία της σε ανακοίνωση η γενική γραμματέας του ΠΜΟ Σελέστ Σάουλο. «Τα σημάδια συναγερμού πολλαπλασιάζονται: παρακολουθούμε ένα παροξυσμό ακραίων βροχοπτώσεων, πλημμυρών και ξηρασιών, που επιβαρύνουν πολύ τις ζωές, τα οικοσυστήματα και τις οικονομίες», παρατηρεί.
Αντιμέτωποι με δυσμενείς καταστάσεις
Καθώς η χρονιά 2023 ήταν η πιο ζεστή που έχει καταγραφεί ποτέ, οι αυξημένες θερμοκρασίες και η γενικευμένη εξασθένηση των βροχοπτώσεων συνέβαλαν σε παρατεταμένες ξηρασίες.
Οι πλημμύρες ωστόσο πολλαπλασιάστηκαν: τα ακραία υδρολογικά φαινόμενα ευνοήθηκαν όχι μόνο από φυσικούς κλιματικούς παράγοντες, κυρίως τη μετάβαση από τις συνθήκες Λα Νίνια σε ένα επεισόδιο Ελ Νίνιο στα μέσα του 2023, αλλά επίσης από την ανθρώπινης προέλευσης κλιματική αλλαγή, αναφέρει ο ΠΜΟ.
«Η άνοδος της θερμοκρασίας επιτάχυνε τον υδρολογικό κύκλο, ο οποίος έγινε επίσης πιο ακανόνιστος και λιγότερο προβλέψιμος», εξηγεί η Σάουλο.
Οι συνέπειες είναι πολλαπλές: «Μια πιο ζεστή ατμόσφαιρα που μπορεί να περιέχει περισσότερη υγρασία, η άνοδος της θερμοκρασίας του κλίματος αυξάνει τον κίνδυνο ισχυρών βροχοπτώσεων» ενώ «παραλλήλως η επιτάχυνση της εξάτμισης και της ξήρανσης των εδαφών επιδεινώνει τις ξηρασίες».
Κατά συνέπεια, «βρισκόμαστε αντιμέτωποι με όλο και πιο δύσκολες καταστάσεις, όπου το νερό είναι είτε υπερβολικά άφθονο είτε ανεπαρκές».
Αυτή τη στιγμή 3,6 δισεκατομμύρια άνθρωποι έχουν ανεπαρκή πρόσβαση στο νερό τουλάχιστον ένα μήνα το χρόνο και ο αριθμός τους αναμένεται ότι μέχρι το 2050 θα έχει ξεπεράσει τα 5 δισεκατομμύρια, σύμφωνα με τον ΟΗΕ. Η έκθεση δείχνει ότι τα ύδατα περίπου του 50% των ποταμών του πλανήτη ήταν πέρυσι λιγότερα από το κανονικό.
Οι παγετώνες βρίσκονται επίσης στη γραμμή του μετώπου της ανόδου της θερμοκρασίας του κλίματος: σύμφωνα με προκαταρκτικά δεδομένα για την περίοδο από το Σεπτέμβριο 2022 ως τον Αύγουστο 2023, έχασαν πάνω από 600 γιγατόνους νερού, απώλεια που είναι η χειρότερη σε 50 χρόνια παρατηρήσεων.
«Το λιώσιμο των πάγων και των παγετώνων απειλεί τη μακροπρόθεσμη υδροδοτική ασφάλεια εκατομμυρίων ανθρώπων. Εντούτοις δεν λαμβάνουμε τα επείγοντα μέτρα που επιβάλλονται», κρούει τον κώδωνα του κινδύνου η γενική γραμματέας του ΠΜΟ.
Συναγερμός για να προστατευθούν ζωές
Ο οργανισμός ζητάει να κηρυχθεί από νωρίς συναγερμός για όλους ώστε να προστατευθούν οι ζωές και τα μέσα επιβίωσης που συνδέονται με το νερό και καλεί να βελτιωθούν οι γνώσεις και ο διαμοιρασμός των δεδομένων για τις πηγές νερού.
«Δεν μπορούμε να διαχειριστούμε ένα πρόβλημα, αν δεν μετρήσουμε την έκτασή του», υπογραμμίζει η Σάουλο.
Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις που αφορούν τα εθνικά θέματα, τις διεθνείς σχέσεις, την εξωτερική πολιτική, τα ελληνοτουρκικά και την εθνική άμυνα.
Γενικά θέματα
Γιάννος Χαραλαμπίδης στη Σημερινή: Μήλον της Έριδος η Κύπρος για την ασφάλεια Τουρκίας – Ισραήλ
Τα «Ταϊφούν» περιπολούν για την ασφάλεια του Ισραήλ και αναχαιτίζουν πυραύλους του Ιράν από τον τουρκικό εναέριο χώρο στην περιοχή της Αλεξανδρέττας και στη Συρία, όπου υπάρχουν στόχοι της Χεζμπολάχ
Η Μέση Ανατολή είναι στις φλόγες και, μετά την επίθεση των Ιρανών με βαλλιστικούς πυραύλους σε βάρος του Ισραήλ, ξεκίνησε επίθεση των Ισραηλινών στον Βόρειο Λίβανο, ενώ αναμένονται και τα αντίποινα σε βάρος της Τεχεράνης.
Γράφει ο Γιάννος Χαραλαμπίδης
Τα «Ταϊφούν» περιπολούν για την ασφάλεια του Ισραήλ και αναχαιτίζουν πυραύλους του Ιράν από τον τουρκικό εναέριο χώρο στην περιοχή της Αλεξανδρέττας και στη Συρία, όπου υπάρχουν στόχοι της Χεζμπολάχ
Τουρκία και Ακρωτήρι
Η Τουρκία επιχαίρει από την κατατριβή του Ισραήλ και του Ιράν. Μπορεί μεν ο Ερντογάν να χαρακτηρίζει τον Νετανιάχου ως εγκληματία πολέμου, αλλά συνεργάζεται με τους Βρετανούς και δη με τα μαχητικά «Ταϊφούν», που επιχειρούν από τις Βάσεις Ακρωτηρίου και:
1) Περιπολούν από τον κόλπο της Αλεξανδρέττας εντός του τουρκικού εναέριου χώρου, με την άδεια της Άγκυρας, προς τη Συρία, όπου υπάρχουν στόχοι της Χεζμπολάχ, καθώς και προς το Ιράκ. 2) Συμμετέχουν στις αναχαιτίσεις των ιρανικών πυραύλων και drones στις επιθέσεις, που δέχεται το Ισραήλ από το Ιράν και συλλέγουν πληροφορίες. 3) Καμιά αμφιβολία δεν υπάρχει για τη συνεργασία των Βάσεων με τις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις όταν ενεργούν τα «Ταϊφούν» είτε για επιτήρηση είτε για να προστατεύσουν με οποιονδήποτε τρόπο το Ισραήλ. Ή για να στραφούν σε βάρος της Χεζμπολάχ.
Τόσο οι Βάσεις Ακρωτηρίου όσο και του Αγίου Νικολάου είναι στρατηγικής σημασίας, διότι από τις μεν πρώτες, εκτός των άλλων, ενεργούν ακόμη τα θρυλικά κατασκοπευτικά U2 ως συμπληρωματικά των δορυφόρων, στις δε δεύτερες υπάρχει το Έχελον ως κέντρο συλλογής και επεξεργασίας πληροφοριών. Εκ των πραγμάτων, η Κύπρος, λόγω Βάσεων, τελεί υπό καθεστώς απειλής. Χωρίς να διαθέτει αξιόπιστη εναέρια αποτροπή, αφού οι ρωσικοί TOR-M1 και BUK μερικώς μπορούν να επιχειρήσουν. Ακόμη και αν στραφούν για ν’ αποκρούσουν την ιρανική απειλή ή αυτήν της Χεσμπολάχ, δεν θα μπορούν να καλύπτουν την όποια τουρκική επί της οποίας είναι προσαρμοσμένα τα συστήματα αυτά. Λόγω του κενού που υπάρχει στην αεράμυνα είχε κλείσει η αγορά του αντιαεροπορικού συστήματος BARAK με πυραύλους 35, 70 και 150 χιλιομέτρων. Η κυπριακή Κυβέρνηση αγόρασε το BARAK με πυραύλους των 70 χιλιομέτρων. Με τον πόλεμο στη Γάζα και στον Λίβανο, η παράδοση του συστήματος δεν είναι βέβαιο εάν θα καθυστερήσει ή όχι. Ούτως ή άλλως, η Κυπριακή Δημοκρατία μετά την άρση του εμπάργκο στο στρατιωτικό υλικό από τις ΗΠΑ θα ήταν δυνατό να ζητήσει ακόμη και «Πάτριοτ» ή άλλα σχετικά οπλικά συστήματα αεράμυνας από ευρωπαϊκά κράτη. Επί του παρόντος, τόσο η αεράμυνα των Βάσεων όσο και της Κύπρου ολόκληρης στηρίζεται στον πολεμικό στόλο των ΗΠΑ και των συμμάχων τους, που βρίσκονται στ’ ανοιχτά της Κύπρου. Ως εκ τούτου, θα ήταν μέγα πλήγμα εάν επέτρεπαν ή στη Χεζμπολάχ ή στο Ιράν να κτυπήσει τις Βρετανικές Βάσεις. Εκ των πραγμάτων, η Κύπρος λόγω Βάσεων καλύπτεται, όπως είχαμε ήδη γράψει από την αρχή της κρίσης, κάτω από την Ατσάλινη Αεράμυνα των ΗΠΑ.
Το μήλον της Έριδος
Η Τουρκία δεν είναι άμεσα εμπλεκόμενη στις συγκρούσεις στη Γάζα και στον Λίβανο, όμως υπάρχει μια πολεμική ρητορική που εγείρει το εξής ερώτημα: Μπορεί ή όχι η Τουρκία να κτυπήσει το Ισραήλ, όπως αρχικά απειλούσε ο Τούρκος Πρόεδρος, ο οποίος, όμως, μετά τις τελευταίες εξελίξεις, εμφανίζεται ως να τελεί υπό την απειλή του «σιωνιστικού επεκτατισμού», όπως ισχυρίζεται;
Σε αυτό το παιχνίδι, η Κύπρος καθίσταται γεωστρατηγικό και γεωπολιτικό μήλον της Έριδος, αφού:
1) Αποτελεί το νότιο τμήμα της νήσου, τη μοναδική έξοδο, που διαθέτει το Ισραήλ, λόγω της έλλειψης στρατηγικού βάθους, που είναι περικυκλωμένο από τους Άραβες και την Τουρκία. Άρα ο άξονας προς τη Σούδα μέσω Κύπρου είναι ζωτικός χώρος όχι μόνο για το Ισραήλ, αλλά και για τις ΗΠΑ και τους ΝΑΤΟϊκούς συμμάχους τους. Απόδειξη τούτου συνιστά η συγκέντρωση του 6ου στόλου ως αποτέλεσμα της κρίσης στη Μέση Ανατολή.
2) Αποτελεί ασπίδα και εμφανίζεται ως το αβύθιστο για την Τουρκία αεροπλανοφόρο, καθώς και αναπόσπαστο τμήμα της «Γαλάζιας Πατρίδας».
3) Αποτελεί ασπίδα για την Τουρκία από επιθέσεις που θα ήταν δυνατό να δεχτεί μέσω Κύπρου, εξ ου και η άρνησή της να δεχθεί την παρουσία ελληνικού στρατού και οι διαμαρτυρίες για την όποια στρατιωτική συνεργασία της Κύπρου με το Ισραήλ. Είναι όμως και για το Ισραήλ ασπίδα.
Γιατί;
Διότι, ουδόλως θα ήθελε το Ισραήλ:
Α) Να πέσει η Κύπρος στον πλήρη έλεγχο της Τουρκίας και δη μέσω μιας ομοσπονδιακής ή συνομοσπονδιακής λύσης, με τον πλήρη γεωπολιτικό έλεγχο του νησιού από την Άγκυρα.
Β) Να εγκατασταθούν στην Κύπρο τουρκικά πυραυλικά συστήματα, που θα στοχεύουν το Ισραήλ.
Τα πλεονεκτήματα του Ισραήλ
Το ερώτημα εάν μπορεί να κτυπήσει και να κάνει πόλεμο η Τουρκία με το Ισραήλ απαντάται ως εξής: Η Άγκυρα έχει τη δυνατότητα: 1) Να διενεργήσει επίθεση με την αεροπορία της ή με τη συσσώρευση στόλου. 2) Να κτυπήσει με πυραύλους και δη «Ταϊφούν» με βεληνεκές της τάξης των 600 χιλιομέτρων, όταν αυτά θα είναι επιχειρησιακά διαθέσιμα (αυτά εισήλθαν ήδη σε γραμμή παραγωγής από τον Μάιο του 2023 ).
Όμως η οποιαδήποτε τουρκική επίθεση: Α) Βρίσκεται σε αντίθεση με τα συμφέροντα των ΗΠΑ, που θέτουν υπό την προστασία τους και τον 6ο Στόλο το Ισραήλ, οπότε δεν θα επιτρέψουν στην Τουρκία μια τέτοια δράση. Β) Οτιδήποτε διενεργηθεί από αέρος, είτε είναι από μαχητικά είτε από πυραυλικά συστήματα, θα ήταν δυνατό να αντιμετωπιστεί επιτυχώς από το Ισραήλ είτε με τους arrow και με το “iron dome” είτε με τα πλοία των συμμαχικών δυνάμεων και δη των ΗΠΑ, καθώς και με την ισραηλινή αεροπορία, η οποία υπερτερεί της τουρκικής.
Πύραυλοι και Τεχνητή Νοημοσύνη
Από την άλλη πλευρά το Ισραήλ υπερέχει στην αεροπορία και στα πυραυλικά συστήματα. Στην αεροπορία, εκτός των F-15 και F-16, διαθέτει και τα F-35, οπότε μπορεί να δράσει αναλόγως και με βάθος πυρός. Συν του ότι: i) Τα ισραηλινά F-35 είναι τα μόνα των οποίων οι υπολογιστές και λοιπά συστήματα δεν βρίσκονται κάτω από τον έλεγχο των ΗΠΑ. ii) Η Τουρκία έχει πρόβλημα με την αεράμυνά της επί του παρόντος. Εξ ου και η αγορά των S-400, χωρίς όμως να παρέχει πλήρη κάλυψη, καθώς και η απόφαση που λήφθηκε στις 6.8.2024 για την κατασκευή του τουρκικού “iron dome”. iii) Το Ισραήλ διαθέτει αριθμό επιθετικών πυραύλων μέσου και μακρούς βεληνεκούς, από τους LORA με βεληνεκές 280 χιλιόμετρα ώς τους Jericho – 3 (Ιεριχώ) με βεληνεκές μεταξύ των 4,800 χλμ και 6,500 χιλιομέτρων. iv) Καμιά αμφιβολία δεν υπάρχει ότι το Ισραήλ υπερέχει στους τομείς του κυβερνοχώρου και της Τεχνητής Νοημοσύνης (πάσης φύσεως drones).
Ζώνες ασφαλείας και περιφερειακές δυνάμεις
Υπό αυτές τις συνθήκες και λαμβανομένου υπόψη ότι οι δυο χώρες δεν έχουν σύνορα, το πλεονέκτημα ανήκει στο Ισραήλ. Και όχι στην Τουρκία, η οποία στηρίζει τόσο τη Χαμάς όσο και τη Χεζμπολάχ, διότι θέλει την κατατριβή του Ισραήλ. Η Άγκυρα βολεύεται από το οπλοστάσιο και δη τους πυραύλους της Χεζμπολάχ, των οποίων το βεληνεκές καλύπτει και την Κύπρο. Εξ ου και οι απειλές του μ. Χασάν Νασράλα, ότι η Κύπρος ήταν εν δυνάμει στόχος λόγω των στρατιωτικών της σχέσεων με το Ισραήλ. Ήταν μια απειλή «made in Turkey», στη λογική του “proxy war”. Η εξουδετέρωση του οπλοστασίου της Χεσμπολάχ από το Ισραήλ είναι προς όφελος της Κύπρου, αλλά όχι προς όφελος του Ιράν και της Τουρκίας, η οποία δεν θέλει την εδραίωση του Ισραήλ στην περιοχή και την εξάλειψη των τρομοκρατικών απειλών. Δεν θα ήθελε να δει ούτε τον τερματισμό της σύγκρουσης μεταξύ Ιράν και Ισραήλ, διότι η κατατριβή των δυο χωρών, που συνιστούν περιφερειακές δυνάμεις, είναι για ευνόητους λόγους προς όφελος της Άγκυρας, η οποία εδραιώνεται και στην περιοχή της Συρίας, χωρίς ταυτοχρόνως να επιθυμεί τη δημιουργία ζώνης ασφαλείας στον Βόρειο Λίβανο. Πώς όμως θα ασκήσει κριτική στο Ισραήλ, όταν κατέχει την Κύπρο και όταν έχει ήδη υπό κατοχή τμήμα της Συρίας στη λογική της ζώνης ασφαλείας;
Οι θαλάσσιες οδοί…
Η Τουρκία ελέγχει την περιοχή από τη Μαρμαρίδα ώς την Αλεξανδρέττα στην πρακτική της τουρκικής λίμνης ως τμήμα της «Γαλάζιας Πατρίδας» με μια σειρά από ναυτικές και αεροπορικές Βάσεις στα παράλιά της (Ντάλαμα, Μερσίνα, Άδανα, κ.λπ) και την Κύπρο ως αβύθιστο αεροπλανοφόρο. Η Καρπασία και η Αμμόχωστος έχουν ιδιαίτερη σημασία για τις θαλάσσιες οδούς και δη εκείνες προς την Αλεξανδρέττα, που προτού καταλήξουν εκεί αποκλίνουν προς Ισραήλ, Λίβανο και Συρία. Η Τουρκία θα ήθελε να έχει πρόσβαση στη θάλασσα και μέσω Συρίας, ενώ, ταυτοχρόνως, ουδόλως θα επιθυμούσε τη ζώνη ασφαλείας του Ισραήλ, διότι διευρύνει τον έλεγχο παράλιων περιοχών και ενισχύει τον έλεγχο της θαλάσσιας οδού προς την Αλεξανδρέττα. Μέσα σε αυτό το σκηνικό, ο Ερντογάν εμφανίζεται ως να είναι απειλούμενος από το Ισραήλ, λόγω της εισόδου του στον Λίβανο. Η Τουρκία επιδιώκει τον έλεγχο των θαλασσίων οδών από και προς το Σουέζ και δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι επεκτείνει τη λεγόμενη ΑΟΖ του ψευδοκράτους προς τις νότιες θάλασσες, καθώς και προς τη γραμμή Κρήτη, Κάρπαθος και Ρόδος, όπου βρίσκονται οι πύλες του Αιγαίου.
Ο χάρτης δείχνει τα θαλάσσια δρομολόγια από το Σουέζ προς διάφορες κατευθύνσεις στην Ανατολική Μεσόγειο είτε προς Κύπρο είτε προς Αιγαίο είτε προς άλλες χώρες της περιοχής και δη προς την Αλεξανδρέττα. Η Τουρκία στοχεύει στον πλήρη έλεγχο των οδών αυτών. Θεωρεί την Κύπρο δεδομένη και σημαντικό τον έλεγχο των πυλών του Αιγαίου, όπως και της Κύπρου καθώς και της Καρπασίας. Πολύ, δε, θα ήθελε η Τουρκία να βγει μέσω Συρίας στη θάλασσα. Καθόλου δεν επιθυμούσε τη δημιουργία κουρδικής περιοχής με πρόσβαση στη θάλασσα. Στην παρούσα φάση η Άγκυρα δεν θα ήθελε να δει την ενίσχυση του Ισραήλ στην περιοχή και δη μέσω της αύξησης ενός παράλιου τμήματος του Λιβάνου, που θα εμπίπτει σε αυτό που ονομάζει ζώνη ασφαλείας με βάθος ώς 50 χιλιόμετρα.
Ο χάρτης αποτυπώνει τη νέα διάταξη των ναυτικών αμερικανικών δυνάμεων και των λοιπών συμμαχικών στην περιοχή του Περσικού Κόλπου, στα στενά του Ορμούζ, στην Ερυθρά θάλασσα και στην Ανατολική Μεσόγειο. Εκ των πραγμάτων, οι Βρετανικές Βάσεις είναι εν δυνάμει στόχος για το Ιράν και τη Χεζμπολάχ. Και, λόγω των κενών της κυπριακής αεράμυνας, ο στόλος των ΗΠΑ είναι αυτός που προσφέρει ατσάλινο θόλο για την αναχαίτιση ενδεχόμενης επίθεσης είτε με πυραύλους είτε με drones.
Ο χάρτης αυτός αποτυπώνει τη ζώνη ασφαλείας που επιδιώκει να δημιουργήσει στον Λίβανο για να περιορίσει την απειλή της Χεζμπολάχ. Πρόκειται για τα όρια που τελούν κάτω από τον έλεγχο της UNIFIL, η οποία, όμως, αδυνατεί να βάλει χαλινάρι στη Χεζμπολάχ. Οι εντολές της UNIFIL από το Συμβούλιο Ασφαλείας έχουν, μεταξύ άλλων, ως στόχο να βοηθήσουν: α) στην κατάπαυση του πυρός, στην επιστροφή των Λιβανέζων στα σπίτια τους που είχαν αναγκαστεί να φύγουν λόγω εχθροπραξιών και β) τον νόμιμο στρατό του Λιβάνου να ανακτήσει τον έλεγχο της κατάστασης μετά την αποχώρηση των Ισραηλινών και όχι να επιτρέπει την κυριαρχία της Χεζμπολάχ.
Οι δυο φωτογραφίες, ημερομηνίας 2/10/2024 από το flightradar24, απεικονίζουν πώς ο Ερντογάν, ενώ από τη μια πυροβολεί φραστικά το Ισραήλ, στην πράξη κάνει πλάτες στις Βρετανικές Βάσεις, που βρίσκονται στην Κύπρο, των οποίων τα αεροσκάφη (Eurofighter Typhoon) αναλαμβάνουν την ασφάλεια της περιοχής, επιχειρώντας από τον τουρκικό εναέριο χώρο για την αναχαίτιση ιρανικών πυραύλων. Μάλιστα, η δεύτερη δείχνει πώς βρετανικό αεροσκάφος ανεφοδιασμού (KC2 Voyager) βρίσκεται εντός του τουρκικού εναέριου χώρου. Για ποιο λόγο άραγε;
*Δρ των Διεθνών Σχέσεων
ΠΗΓΗ: Σημερινή
Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις που αφορούν τα εθνικά θέματα, τις διεθνείς σχέσεις, την εξωτερική πολιτική, τα ελληνοτουρκικά και την εθνική άμυνα.
Γενικά θέματα
Reuters: Το Ιράν προσλαμβάνει τρομοκράτες για χτυπήμα σε Ευρώπη και ΗΠΑ! Η αποτροπή χτυπήματος στην Ελλάδα
Την υπόθεση της απόπειρας τρομοκρατικού χτυπήματος στην Αθήνα τον Μάρτιο του 2023 επαναφέρει με νέο δημοσίευμά του το Reuters.
Στα τέλη του περσινού Μαρτίου ύστερα από συνεργασία της ΕΥΠ με τη Μοσάντ είχαν συλληφθεί δύο Πακιστανοί, που φέρεται να σχεδίαζαν τρομοκρατική επίθεση σε εβραϊκό εστιατόριο- συναγωγή στο κέντρο της Αθήνας.
Την υπόθεση της απόπειρας τρομοκρατικού χτυπήματος στην Αθήνα τον Μάρτιο του 2023 επαναφέρει με νέο δημοσίευμά του το Reuters. Το ειδησεογραφικό πρακτορείο σε ένα αναλυτικό ρεπορτάζ περιγράφει το πώς το Ιράν προσλαμβάνει τρομοκράτες για πλήγματα σε Ευρώπη και ΗΠΑ.
Στα τέλη του περσινού Μαρτίου ύστερα από συνεργασία της ΕΥΠ με τη Μοσάντ είχαν συλληφθεί δύο Πακιστανοί, που φέρεται να σχεδίαζαν τρομοκρατική επίθεση σε εβραϊκό εστιατόριο- συναγωγή στο κέντρο της Αθήνας.
Υπήρχε μάλιστα η πληροφορία ότι οι δύο άνδρες θα πληρώνονταν με 16.000 ευρώ για κάθε νεκρό, γι’ αυτό και σχεδίαζαν μαζικό χτύπημα.
«Καθώς η σύγκρουση Ιράν-Ισραήλ εντείνεται, η Τεχεράνη ταράζει τη Δύση με ένα κύμα απόπειρων χτυπημάτων και απαγωγών εναντίον στόχων στην Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες», αναφέρει το Reuters.
Η Ουάσιγκτον και οι σύμμαχοί της έχουν αναφέρει μια απότομη αύξηση τέτοιων συνωμοσιών που συνδέονται με την Ισλαμική Δημοκρατία. Από το 2020, υπήρξαν τουλάχιστον 33 απόπειρες δολοφονίας ή απαγωγής στη Δύση, στις οποίες οι τοπικές ή ισραηλινές αρχές ισχυρίζονται ότι συνδέεται με το Ιράν, διαπίστωσε το Reuters εξετάζοντας δικαστικά έγγραφα και επίσημες ανακοινώσεις.
Μεταξύ των πρόσφατων φερόμενων στόχων: ένα κτίριο που στεγάζει ένα εβραϊκό κέντρο και ένα εστιατόριο kosher στο κέντρο της Αθήνας. Από το κρησφύγετό του στο Ιράν, ένας Πακιστανός ονόματι Σαγιέντ Φαχάρ Αμπάς στρατολόγησε έναν παλιό γνώριμο που ζούσε στην Ελλάδα και τον οδήγησε να επιτεθεί στον χώρο, ισχυρίζονται οι ερευνητές σε έγγραφα που υποβλήθηκαν στις δικαστικές αρχές της υπόθεσης και τα οποία περιήλθαν στην κατοχή του Reuters. Ο Αμπάς είπε στην επαφή του ότι εργαζόταν για μια ομάδα που θα πλήρωνε περίπου 15.000 ευρώ ανά φόνο.
Σε μια ανταλλαγή WhatsApp τον Ιανουάριο του 2023 που περιγράφεται λεπτομερώς στα έγγραφα, οι δύο άνδρες συζήτησαν εάν θα χρησιμοποιήσουν εκρηκτικά ή εμπρησμό στην επίθεση. Ο Αμπάς τόνισε την ανάγκη παροχής αποδείξεων για απώλειες μετά το πλήγμα. «Υπάρχουν μυστικές υπηρεσίες», είπε, χωρίς να κατονομάσει. «Κάντε τη δουλειά με τρόπο που δεν αφήνει κανένα περιθώριο».
Τα έγγραφα που δεν είχαν αναφερθεί προηγουμένως περιλαμβάνουν εκατοντάδες σελίδες αποδεικτικών στοιχείων που συγκεντρώθηκαν κατά τη διάρκεια της προανακριτικής έρευνας στην Ελλάδα, συμπεριλαμβανομένων καταθέσεων μαρτύρων, αστυνομικών καταθέσεων και λεπτομερειών μηνυμάτων WhatsApp.
Οι ελληνικές αρχές συνέλαβαν τον Σιέντ Ιρτάζα Χάιντερ και έναν άλλο Πακιστανό πέρυσι, λέγοντας ότι η αστυνομία βοήθησε στην εξάρθρωση ενός τρομοκρατικού δικτύου που κατευθυνόταν από το εξωτερικό και είχε σκοπό να προκαλέσει «ανθρώπινη απώλεια». Οι δύο άνδρες αντιμετωπίζουν κατηγορίες για τρομοκρατία. Αρνούνται τις κατηγορίες.
Ο Χάιντερ, ο οποίος αφέθηκε ελεύθερος από την προφυλάκιση αυτή την άνοιξη με περιορισμούς, λέει ότι είναι αθώος. Σε συνέντευξή του, ο 28χρονος είπε στο Reuters ότι έστειλε στον Αμπάς εικόνες του κτιρίου αλλά εμπόδισε σκόπιμα να πραγματοποιήσει οποιαδήποτε επίθεση, ελπίζοντας να πληρωθεί χωρίς να βλάψει κανέναν.
Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις που αφορούν τα εθνικά θέματα, τις διεθνείς σχέσεις, την εξωτερική πολιτική, τα ελληνοτουρκικά και την εθνική άμυνα.
-
Ιράν21 ώρες πρινΚόκκινος συναγερμός στο κεντρικό Ισραήλ! Εκτοξεύτηκε βαλλιστικός πύραυλος από την Υεμένη – Αναχαιτίστηκε με επιτυχία λέει ο IDF
-
Video1 ημέρα πρινΙσραήλ: Αν χτυπήσει πυρηνικά, αρχίζει η καταστροφή
-
Video1 ημέρα πρινΑσταμάτητο το Ισραήλ! Βομβάρδισε Ρωσική βάση στην Συρία
-
Εθνική Άμυνα6 ώρες πρινΈτοιμος σε 3 χρόνια ο ελληνικός Σιδερένιος Θόλος! Πόσο θα κοστίσει;
-
Αναλύσεις3 ημέρες πρινQuo vadis κύριε Γεραπετρίτη;
-
Γενικά θέματα3 ημέρες πρινΜία νέα αρχή για το «Γεωπολιτικό»
-
Εξωτερική Πολιτική3 ημέρες πρινΣτο επίκεντρο η ελληνοαμερικανική συνεργασία σε συνάντηση του Μητσοτάκη με Αμερικανούς γερουσιαστές στα Χανιά
-
Video1 ημέρα πρινΣάββας Καλεντερίδης: Δείτε ποιοι μας κυβέρνησαν και ποιοι μας κυβερνούν!