Ο «πατέρας του ευρώ» Ρόμπερτ Μαντέλ μιλάει στην «Κ» για τα αίτια της κρίσης και πώς μπορεί η χώρα μας να την ξεπεράσει
Συνέντευξη στον Αθανασιο Eλλις
Οι Ελληνες θα χρειασθεί να καταβάλουν μεγάλες προσπάθειες για αρκετά χρόνια, αλλά μπορούν να ξεπεράσουν τη βαθιά κρίση που αντιμετωπίζουν, τονίζει σε συνέντευξή του στην «Κ» ο διάσημος οικονομολόγος, βραβευμένος με Νομπέλ Οικονομίας το 1999, Ρόμπερτ Μαντέλ, ο οποίος καλεί την ελληνική κυβέρνηση «να αποτινάξει τα γραφειοκρατικά βαρίδια, τις υπερβολικές επιδοτήσεις και συντάξεις, και να αυξήσει τους φόρους». Επιρρίπτει διαχρονικές ευθύνες στους κυβερνώντες γιατί δεν επένδυσαν τα κονδύλια που έπαιρναν από την Ε.Ε. στις υποδομές και στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, ενώ σημειώνει ότι ευθύνες έχει και ο ίδιος ο λαός, ο οποίος ψήφιζε αυτούς που υπόσχονταν τα περισσότερα, ακόμη και αν δεν τα άντεχε ο προϋπολογισμός.
Ο διάσημος Καναδός οικονομολόγος και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια της Νέας Υόρκης αφήνει αιχμές για τον τρόπο που λειτούργησε τους τελευταίους μήνες η Ε.Ε. μιλώντας για «θολό» πακέτο στο οποίο συμφώνησαν οι χώρες της Ευρωζώνης, ενώ χαρακτηρίζει «χρήσιμο» το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο λόγω της τεχνογνωσίας που διαθέτει, επισημαίνοντας με νόημα ότι σε αυτό δεν συμμετέχουν μόνο οι ΗΠΑ ή οι ασιατικές χώρες, αλλά έχουν ισχυρότατη παρουσία και οι χώρες της Ευρωζώνης.
Ο Ρόμπερτ Μαντέλ, που θεωρείται ο «πατέρας του ευρώ», καθώς η δική του θεωρία περί «βέλτιστων νομισματικών περιοχών» (optimum currency areas) λειτούργησε ως προπομπός για τη λειτουργία της Ευρωζώνης, χαρακτηρίζει καταστροφική εξέλιξη μια ενδεχόμενη έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ, προειδοποιώντας ότι σε μια τέτοια περίπτωση τα επιτόκια θα εκτινάσσονταν στο 15%-20%, ενώ η χώρα θα εξακολουθούσε να έχει τεράστια χρέη.
Πακέτο στήριξης
– Η Ελλάδα κινητοποιεί τον μηχανισμό στήριξης.
– Οι Ευρωπαίοι έχουν καταλήξει σ’ ένα πακέτο. Μπορεί να είναι λίγο θoλό, αλλά θα είναι εκεί. Κανείς δεν αμφιβάλλει πλέον γι’ αυτό.
– Είναι ορθή κίνηση η προσφυγή στο ΔΝΤ ή μήπως θα έπρεπε να επιμείνει η Ελλάδα σε μια καθαρά «ευρωπαϊκή λύση»;
– Νομίζω ότι το ΔΝΤ είναι χρήσιμο λόγω της τεχνογνωσίας και εμπειρίας που διαθέτει, και υπό αυτήν την έννοια το επιχείρημα υπέρ της προσφυγής σε αυτό είναι ισχυρό. Και να σας πω κάτι; Γιατί να μην αξιοποιήσει η Ελλάδα τη δυνατότητα άντλησης επιπλέον κεφαλαίων, και μάλιστα με χαμηλότερο επιτόκιο, την οποία προσφέρει το ΔΝΤ; Ετσι θα περιορισθούν οι πιέσεις που δέχεται από τις αγορές. Και μην ξεχνάτε ότι στο ΔΝΤ δεν συμμετέχουν μόνο Αμερικανοί και Ασιάτες. Ολες οι χώρες της Ευρωζώνης είναι και μέλη του ΔΝΤ και διαδραματίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο στις αποφάσεις του Ταμείου, άρα μπορούν να συμβάλουν και με αυτόν τον τρόπο.
– Θα ήταν, δηλαδή, καλύτερα να δοθεί ολόκληρο το δάνειο από το ΔΝΤ;
– Οχι. Αυτό που λέω είναι πως η συμμετοχή του Ταμείου είναι υποβοηθητική.
– Η Γερμανία εμφανίζεται πολύ διστακτκή, αν όχι αρνητική, στη στήριξη της Ελλάδας, κάτι που έχει απογοητεύσει πολλούς Ελληνες οι οποίοι προσέβλεπαν στην ευρωπαϊκή αλληλεγγύη.
– Κοιτάξτε. Η Γερμανία έχει ένα ιδιαίτερο πρόβλημα. Στο Ανώτατο Δικαστήριο της χώρας μηνύουν την κυβέρνηση για το γεγονός ότι αντικατέστησε το μάρκο με το ευρώ. Υπάρχει επίσης μια σοβαρή πολιτική διάσταση. Αισθάνονται ότι εάν φανούν πολύ ήπιοι έναντι της Ελλάδος αυτό θα δημιουργήσει προηγούμενο για άλλες χώρες που είναι σε παρόμοια κατάσταση, με αποτέλεσμα να υπάρξει κίνδυνος να μην αντέξει το σύστημα.
– Ποιο ήταν το πρόβλημα της Ελλάδας και πώς έφθασε σε αυτήν την κατάσταση;
– Υπάρχει ένα πρόβλημα με την Ελλάδα, αλλά και την Πορτογαλία, των οποίων το κατά κεφαλήν εισόδημα ήταν το ένα τρίτο του αντίστοιχου των μεγάλων χωρών όπως η Γερμανία ή η Βρετανία. «Πλούτισαν» πολύ γρήγορα και στην πορεία οι κυβερνήσεις τους άρχισαν να παρέχουν τεράστια κοινωνικά ωφέλη τα οποία, όμως, στην πραγματικότητα δεν μπορούσε να αντέξει ο προϋπολογισμός. Ετσι, άρχισαν να δανείζονται από χώρες όπως η Γερμανία για να πληρώσουν για το κοινωνικό κράτος που ήθελαν να έχουν, και για το οποίο δεν μπορούσαν οι ίδιες να πληρώσουν. Τώρα οι Γερμανοί δεν θέλουν να πληρώνουν άλλο.
Πορεία ανάπτυξης
– Θα μπορέσει η Ελλάδα να εξέλθει από την κρίση;
– Νομίζω ότι θα μπορέσει. Αλλά θα χρειασθεί πολλή και σκληρή δουλειά για αρκετά χρόνια. Διότι, με απλά λόγια, δεν υπάρχει γρήγορος τρόπος να ξεφύγει μια χώρα από ένα τόσο τεράστιο χρέος. Πρέπει να γίνει σταδιακά, και φυσικά πρέπει να μπει η οικονομία σε πορεία ανάπτυξης. Να αυξηθεί η απασχόληση και η παραγωγικότητα. Πρέπει να αποτινάξουν όλα τα γραφειοκρατικά βαρίδια, τις υπερβολικές επιδοτήσεις στην ανεργία, να αλλάξει όλη η δομή λειτουργίας του κράτους. Πρέπει να μειώσουν τις υπερβολικές συντάξεις. Πρέπει να αυξήσουν τους φόρους. Οι Ελληνες δεν μπορούν να έχουν τα ωφέλη κοινωνικής πρόνοιας που έχει μια χώρα όπως η Γερμανία, διότι δεν έχουν ανάλογη παραγωγικότητα και αποδοτικότητα. Για να έχουν παρόμοια oφέλη οι Ελληνες εργαζόμενοι πρέπει να γίνουν σαν τους Γερμανούς συναδέλφους τους.
– Πιστεύετε ότι θα γίνουν όλα αυτά;
– Χρειάζεται πειθαρχία, και το ερώτημα είναι ποιος θα την επιβάλει. Κανονικά θα έπρεπε να το είχε κάνει ο ίδιος ο ελληνικός λαός μέσω των κυβερνήσεών του, αλλά αυτό που συνέβαινε όλα αυτά τα χρόνια ήταν ότι εκλέγονταν οι υποψήφιοι που υπόσχονταν τα περισσότερα, με αποτέλεσμα να σημειώνεται μια συνεχής αύξηση των επιδομάτων και των κοινωνικών ωφελημάτων και να έχουν φθάσει σήμερα σε υπερβολικά επίπεδα σε σχέση με την παραγωγικότητα της χώρας.
Καταστροφικό να φύγει η Ελλάδα από το ευρώ
– Πώς βλέπετε το ενδεχόμενο εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ, το οποίο θα προσέφερε τη δυνατότητα υποτίμησης του νομίσματος;
– Το χειρότερο που μπορεί να συμβεί είναι να φύγει η Ελλάδα από την Ευρωζώνη. Θα ήταν καταστροφικό για τη χώρα. Τα επιτόκια θα εκτινάσσονταν στο 15% – 20%. Αλλά ακόμη και εάν έβγαινε η Ελλάδα από το ευρώ θα εξακολουθούσε να έχει όλα τα χρέη που είχε σε ευρώ. Θα ήταν μια κολοσσιαία τραγωδία διότι εάν βγεις από το ευρώ, με το σκεπτικό να υποτιμήσεις το νόμισμά σου, κανείς δεν θα θέλει να ακουμπήσει τη δραχμή. Δεν υπάρχει εναλλακτική διέξοδος για την Ελλάδα από τον περιορισμό των συνολικών δαπανών, είτε αυτές είναι σε ευρώ είτε σε δραχμές. Πρέπει να αποπληρώσει το τεράστιο χρέος που έχει συσωρρεύσει. Με ανάλογο σκεπτικό θεωρώ, επίσης, ως δεύτερο χειρότερο σενάριο να προχωρήσει η χώρα σε μερική πτώχευση.
– Κάποιοι Ευρωπαίοι μιλούν για τη δυνατότητα αποπομπής μιας χώρας από το ευρώ.
– Οι Ευρωπαίοι θα ήθελαν να πιστέψουν οι Ελληνες ότι υφίσταται σοβαρή πιθανότητα εξόδου από το ευρώ, έτσι ώστε να αναγκαστούν οι ηγέτες της να λάβουν τα αναγκαία μέτρα. Να ενηλικιωθούν πολιτικά. Να ενεργήσουν ως μεγάλοι και όχι ως παιδά.
– Ηταν σωστή η απόφαση ένταξης της Ελλάδας στο ευρώ;
– Οταν η Ελλάδα εισήλθε στο ευρώ ήταν έκπληξη για πολλούς. Αλλά όλοι νομίζαμε ότι οι ελληνικές κυβερνήσεις θα έπαιρναν τις επιδοτήσεις από την Ευρωπαϊκή Ενωση, ουσιαστικά τις πλούσιες χώρες – κυρίως τη Γερμανία, αλλά και τη Γαλλία και τη Βρετανία- και θα τις χρησιμοποιούσαν για να αναπτύξουν τις υποδομές τους και να αυξήσουν την παραγωγικότητα. Αυτό όμως που έκαναν ήταν να χρησιμοποιήσουν μέρος των χρημάτων για έργα ανάπτυξης, όπως το αεροδρόμιο, κάποιες γέφυρες και δρόμοι, και ένα μεγάλο κομμάτι να πάει σε κρατικές παροχές. Οι κυβερνήσεις δεν επέδειξαν ποτέ δημοσιονομική αυτοσυγκράτηση. Και οι άλλες χώρες δεν μπορούσαν να επιβάλουν σε μια κυρίαρχη κυβέρνηση να κάνει ό,τι θέλουν αυτές. Ηταν μια Κοινότητα και τώρα μια Ενωση, αλλά δεν μιλάμε για ένα κράτος. Ακόμη και τώρα που υπάρχει πρόεδρος της Ευρώπης, αυτός είναι σχετικά αδύναμος.
Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις που αφορούν τα εθνικά θέματα, τις διεθνείς σχέσεις, την εξωτερική πολιτική, τα ελληνοτουρκικά και την εθνική άμυνα.
Δεν ανταποκρίνεται στους στόχους ενίσχυσης της, το πρόγραμμα για την Ευρωπαϊκή Αμυντική Βιομηχανία, ύψους 1,5 δισ. ευρώ, εκτιμά το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο (ΕΕΣ).
Σε έκθεση που δημοσίευσε σήμερα, το ΕΕΣ ζητά αρτιότερο σχεδιασμό του προγράμματος για την ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία (EDIP) και καλύτερη ισορροπία μεταξύ των στόχων πολιτικής, του προτεινόμενου προϋπολογισμού και του χρονοδιαγράμματος. Η διαβούλευση με το ΕΕΣ επί της πρότασης, είναι υποχρεωτική.
Η ΕΕ, αντιμέτωπη με την επανεμφάνιση πολεμικών επιχειρήσεων μεγάλης κλίμακας στην Ευρώπη, έχει θέσει την άμυνα σε πολύ υψηλή θέση στην ατζέντα της. Η πρόταση EDIP προορίζεται ως το πρώτο βήμα για την εφαρμογή της ευρωπαϊκής βιομηχανικής στρατηγικής στον τομέα της άμυνας.
Στόχος είναι να ενισχυθεί η ευρωπαϊκή βιομηχανική και τεχνολογική βάση στον τομέα της άμυνας (ΕΒΤΒΑ), ειδικότερα δε να διασφαλιστεί η έγκαιρη διαθεσιμότητα και προμήθεια αμυντικών προϊόντων. Παράλληλα επιδιώκεται η συμβολή στην ανάκαμψη, στην ανασυγκρότηση και στον εκσυγχρονισμό της αμυντικής ικανότητας της Ουκρανίας.
«Η νομοθετική πρόταση της ΕΕ για την ενίσχυση της αμυντικής βιομηχανικής ετοιμότητάς της, χρήζει αρτιότερου σχεδιασμού. Αναγκαία είναι επίσης η επίτευξη κατάλληλης ισορροπίας μεταξύ των στόχων πολιτικής, του προτεινόμενου προϋπολογισμού και του σχετικού χρονοδιαγράμματος», δήλωσε ο Marek Opioła, Μέλος του ΕΕΣ και αρμόδιος για τη γνώμη.
Το ΕΕΣ επισημαίνει τον κίνδυνο, το χρηματοδοτικό κονδύλιο που προτείνεται, ύψους 1,5 δισ. ευρώ, να μην ανταποκρίνεται στις φιλοδοξίες του προγράμματος. Τονίζει ότι η Επιτροπή δεν αξιολόγησε το ύψος της ενωσιακής δημοσιονομικής στήριξης που απαιτείται για την υλοποίηση των προτεινόμενων μέσων πολιτικής.
Η στήριξη της Ουκρανίας
Όσον αφορά το μέσο στήριξης της Ουκρανίας, που περιλαμβάνεται στην πρόταση, το ΕΕΣ διαπιστώνει ότι δεν ορίζεται συγκεκριμένο χρηματοδοτικό κονδύλιο. Τα κράτη μέλη συμφώνησαν να χρησιμοποιήσουν τα κέρδη που αποφέρει η επένδυση δεσμευμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων με σκοπό τη στήριξη της Ουκρανίας · ένα ποσοστό των εσόδων θα μπορούσε να διοχετευθεί στην Ουκρανίας. Ωστόσο, το ΕΕΣ εκτιμά ότι η αδυναμία πρόβλεψης, τόσο του ύψους της χρηματοδότησης από τη συγκεκριμένη πηγή, όσο και της διάρκειάς της, ενέχει κινδύνους.
Πηγή: ΑΜΠΕ
Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις που αφορούν τα εθνικά θέματα, τις διεθνείς σχέσεις, την εξωτερική πολιτική, τα ελληνοτουρκικά και την εθνική άμυνα.
Το… κοινό μυστικό εκατομμυρίων Ευρωπαίων έβγαλε σε δημόσια θέα ο πρώην πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μάριο Ντράγκι, παραδίδοντας την ογκώδη –και πολύ σημαντική- έκθεση που του είχαν ζητήσει η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, για τις ενέργειες που θεωρούνται επείγουσες για να βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε ένα περιβάλλον όπου ήδη η Κίνα και οι ΗΠΑ προηγούνται με διαφορά ασφαλείας.
Ο κ. Ντράγκι επέδειξε την ανάγκη που όλες οι κυβερνήσεις και όλα τα όργανα σχεδιασμού πολιτικών και λήψης απόφασης της ΕΕ ήδη γνώριζαν: Η Ένωση χρειάζεται μαζικές και επείγουσες –πρόσθετες- επενδύσεις εκατοντάδων δισεκατομμυρίων για να… πλησιάσει ξανά τις δύο υπερδυνάμεις στην τεχνολογία, την καινοτομία και την έρευνα.
Όπως επισημαίνεται από μεγάλα ευρωπαϊκά πρακτορεία, επί της ουσίας ο Μάριο Ντράγκι προειδοποίησε την Ευρωπαϊκή Ένωση ότι βρίσκεται αντιμέτωπη με «υπαρξιακή πρόκληση» αν δεν στραφεί σε μεγάλες επενδύσεις και αν δεν επαναφέρει και δεν εφαρμόσει τον μοχλό ανάπτυξης μέσω «έκδοσης εργαλείων κοινού χρέους», ομολόγων, κλπ.
Ο κ. Ντράγκι παρέδωσε σε λιτή δημόσια τελετή την έκθεσή του στην πρόεδρο της Κομισιόν την περασμένη Δευτέρα. Σε γενικές γραμμές, επισημαίνει –προειδοποιεί- πως η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται σε οικονομική υστέρηση σε σχέση με τις Ηνωμένες Πολιτείες και θα πρέπει να συνεχίσει την κοινή έκδοση χρέους για τη βελτίωση της παραγωγικότητας αλλά και την ενίσχυση της ασφάλειάς της (αμυντικές δαπάνες).
Η Ένωση χρειάζεται κατά τον ίδιο πολύ περισσότερο συντονισμό στη βιομηχανική πολιτική, ταχύτερες αποφάσεις και μαζικές επενδύσεις, αν θέλει να συμβαδίσει στον οικονομικό τομέα με ανταγωνιστές όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Κίνα.
Μετά την επιτυχία του ιστορικού σχεδίου ανάκαμψης έπειτα από την πανδημία της Covid, η ΕΕ θα πρέπει «να συνεχίσει την έκδοση εργαλείων κοινού χρέους για την χρηματοδότηση κοινών προγραμμάτων επενδύσεων με στόχο την αύξηση της παραγωγικότητας και της ασφάλειας της ΕΕ», σημειώνει στην εισαγωγή της 400σέλιδης έκθεσης ο πρώην πρωθυπουργός της Ιταλίας και πρώην πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, επισημαίνοντας το οικονομικό «χάσμα» που χωρίζει την Ευρώπη από τις ΗΠΑ.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση χρειάζεται επιπλέον επενδύσεις ύψους 750-800 δισεκατομμυρίων ευρώ ετησίως — που αντιστοιχούν στο 5% του ΑΕΠ – , πολύ υψηλότερο του 1%-2% του Σχεδίου Μάρσαλ για την ανοικοδόμηση της Ευρώπης μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όπως επισημαίνει το Euronews.
170 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΣΕ 400 ΣΕΛΙΔΕΣ
«Οι ανάγκες για επενδύσεις είναι τεράστιες», προειδοποίησε ο Μάριο Ντράγκι κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στις Βρυξέλλες, παρουσία της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Επιμένοντας ότι υπάρχει ανάγκη «δραστικής αλλαγής» στην ευρωπαϊκή προσέγγιση, παρουσίασε ορισμένες από τις «170 προτάσεις του».
Η ιδέα της έκδοσης κοινού χρέους παραμένει πάντως κόκκινη γραμμή για πολλές χώρες της βόρειας Ευρώπης, με προεξάρχουσα την Γερμανία, που εξακολουθούν να φοβούνται ότι θα υπερχρεωθούν για να καλύψουν τις καθυστερήσεις των χωρών του ευρωπαϊκού νότου. Ήδη, λίγες ώρες μετά τη δημοσιοποίηση της έκθεσης Ντράγκι, ο υπουργός Οικονομίας της Γερμανίας, Κρίστιαν Λίντνερ δήλωσε πως η ΕΕ θα πρέπει να εργαστεί για την κινητοποίηση των αναπτυξιακών δυνάμεων του ιδιωτικού τομέα και όχι για περισσότερο δημόσιο δανεισμό.
“Ωστόσο, ο κοινός δανεισμός της ΕΕ δεν θα λύσει τα διαρθρωτικά προβλήματα”, δήλωσε ο Λίντνερ, προσθέτοντας ότι το κύριο πρόβλημα δεν είναι η έλλειψη επιδοτήσεων, αλλά η γραφειοκρατία.
Ο Μάριο Ντράγκι αναγνωρίζει ότι αυτό το σχέδιο δεν είναι εφικτό, εκτός «αν συντρέξουν οι πολιτικές και θεσμικές συνθήκες», προσθέτει το Euronews.
Επισημαίνει την ανάγκη κινητοποίησης ιδιωτικών κεφαλαίων για την χρηματοδότηση της καινοτομίας, μέσω της δημιουργίας μίας πραγματικής «Ενωσης αγορών κεφαλαίων».
«Το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα ανά κάτοικο έχει αυξηθεί σχεδόν επί δύο φορές στις Ηνωμένες Πολιτείες σε σχέση με την Ευρώπη από το 2000», προειδοποιεί ο πρώην πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στην έκθεση αυτή, τη σύνταξη της οποίας υπενθυμίζουμε ζήτησε η πρόεδρος της Κομισιόν και προφανώς κάπως θα πρέπει να την αξιοποιήσει.
Τα πορίσματα της έκθεσης του Μάριο Ντράγκι προορίζονται να γίνουν πηγή έμπνευσης του έργου της νέας Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τα πέντε προσεχή χρόνια.
Symbolbild zum Thema EU-Wirtschaft, Konjunkturrückgang, Rezession in der Eurozone
ΣΤΑΣΙΜΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΥΦΕΣΗ
Η Ευρωπαϊκή Ένωση πλήττεται από οικονομική στασιμότητα εδώ και ενάμισι χρόνο. Οι επιδόσεις της στην υπέρβαση της κρίσης που προκλήθηκε από την πανδημία ήταν χαμηλότερες σε σχέση με τις ΗΠΑ, όπως συνέβη και με τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008.
Η υστέρηση εξηγείται «κυρίως με τη μεγαλύτερη επιβράδυνση της παραγωγικότητας στην Ευρώπη» και αντιπροσωπεύει απειλή για το κοινωνικό της μοντέλο, προειδοποιεί ο Μάριο Ντράγκι.
«Αν η Ευρώπη δεν καταφέρει να γίνει παραγωγικότερη, θα είμαστε αναγκασμένοι να κάνουμε επιλογές. Δεν θα μπορούμε ταυτόχρονα να έχουμε ηγετική θέση στον τομέα των νέων τεχνολογιών, να είμαστε υπόδειγμα κλιματικής υπευθυνότητας και ανεξάρτητος παράγοντας στην διεθνή σκηνή. Δεν θα μπορούμε να χρηματοδοτήσουμε το κοινωνικό μας μοντέλο. Θα πρέπει να αναθεωρήσουμε προς τα κάτω ορισμένες έως και το σύνολο των φιλοδοξιών μας. Πρόκειται για μία υπαρξιακή πρόκληση».
ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΠΥΛΩΝΕΣ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΝΤΡΑΓΚΙ
Οι προτάσεις τις οποίες καταγράφει στην έκθεσή του ο πρώην πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες: την τόνωση της καινοτομίας και την κάλυψη του χάσματος που υπάρχει αυτή τη στιγμή με τις ΗΠΑ, τον συνδυασμό της απανθρακοποίησης της οικονομίας με την ανταγωνιστικότητα, και την αύξηση της ασφάλειας και τη μείωση των εξαρτήσεων.
Ειδικά για τη διασύνδεση της ανταγωνιστικότητας με την πράσινη μετάβαση, ο κ. Ντράγκι επεσήμανε πως η αγορά ενέργειας της ΕΕ λειτουργεί βάσει ενός σχεδιασμού (TargetModel) από την εποχή όπου στο ενεργειακό μείγμα κυριαρχούσαν το φυσικό αέριο και τα ορυκτά καύσιμα, κάτι που δεν ισχύει σήμερα, ενώ στην αγορά κυριαρχούν εδραιωμένα συμφέροντα, με αποτέλεσμα να μην αξιοποιούνται τα οφέλη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας μεταξύ άλλων για μείωση των τιμών ενέργειας.
Τα κύρια ερωτήματα, κατά τον Μάριο Ντράγκι, είναι πώς θα χρηματοδοτηθούν οι τεράστιες επενδύσεις που χρειάζονται και πώς θα μπορέσουν οι 27 να συντονίσουν τις πολιτικές τους.
Όπως σημείωσε ο κ. Ντράγκι, η στρατηγική περιέχει 170 αναλυτικές προτάσεις, οι οποίες είναι αμέσως εφαρμόσιμες χάρη στο προβάδισμα της Ευρώπης όσον αφορά την ποιότητα της εκπαίδευσης, των συστημάτων υγείας και των συστημάτων κοινωνικής ευημερίας.
The flags of China and the European Union waving. International relations and diplomacy.
ΤΟ ΧΑΣΜΑ ΣΤΗΝ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ ΕΝΑΝΤΙ ΤΩΝ ΗΠΑ
Όσον αφορά τους πυλώνες της στρατηγικής που προτείνει, ο κ. Ντράγκι σημείωσε κατ’ αρχήν πως πρέπει να κλείσει το χάσμα στην καινοτομία με τις ΗΠΑ, καθώς η Ευρώπη βρίσκεται σε μια «στατική βιομηχανική δομή» με εταιρίες μεσαίου μεγέθους στους ίδιους τομείς όπως πριν 20 χρόνια, τη στιγμή που οι ΗΠΑ έχουν μεταβεί στην ψηφιακή εποχή.
Υπενθύμισε πως από το 2008, το 30% των εταιριών με αξία πέραν του 1 δις ευρώ εγκατέλειψαν την ΕΕ, με τις πλείστες να πηγαίνουν στις ΗΠΑ. Η αδυναμία στον τομέα της τεχνολογίας, όπως είπε, περιορίζει παράλληλα και την καινοτομία σε παραδοσιακούς τομείς.
Σε σχέση με τον δεύτερο πυλώνα, τον συνδυασμό της ανταγωνιστικότητας με την πράσινη μετάβαση, ο κ. Ντράγκι σημείωσε πως η αγορά ενέργειας της ΕΕ σήμερα «είναι ακόμα σχεδιασμένη για μια εποχή όταν το φυσικό αέριο και τα ορυκτά καύσιμα ήταν τα σημαντικά στοιχεία του ενεργειακού μείγματος».
Το 2020, συνέχισε, το φυσικό αέριο καθόριζε τις τιμές της ενέργειας κατά το 60%, παρά το ότι αποτελούσε μόλις 20% του μείγματος, ενώ στην αγορά κυριαρχούν «εδραιωμένα συμφέροντα» και η ενέργεια αποτελούσε μηχανή εσόδων για τους εθνικούς προϋπολογισμούς.
Το αποτέλεσμα, πρόσθεσε, είναι πως δεν μπορούμε να αξιοποιήσουμε τα οφέλη των ανανεώσιμων για τους καταναλωτές, και για αυτό «πρέπει να στοχεύσουμε στην αποσύνδεση» ώστε οι πολίτες να δουν τη διαφορά στους λογαριασμούς.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο πρώην επικεφαλής της ΕΚΤ υπογράμμισε την ανάγκη καθαρών τεχνολογιών και την αύξηση της παροχής πράσινης ενέργειας, κάτι που κάνουν με κίνητρα οι ΗΠΑ, τη στιγμή που η Κίνα ανταγωνίζεται την ΕΕ στην παραγωγή αυτών των τεχνολογιών.
Τρίτον, ο κ. Ντράγκι αναφέρθηκε στον πυλώνα των προτάσεων που αφορούν την αύξηση της ασφάλειας και τη μείωση των των εξαρτήσεων, μεταξύ άλλων μέσω εξωτερικής οικονομικής πολιτικής, συμφωνίες με χώρες κλειδιά και οικοδόμηση των δυνατοτήτων της αμυντικής βιομηχανίας.
ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΣΧΟΛΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΕΔΡΟΥ
Μιλώντας στο πλαίσιο της συνέντευξης Τύπου, η κ. Φον ντερ Λάιεν υπογράμμισε πως από τότε που ζήτησε τη συγκεκριμένη έκθεση από τον κ. Ντράγκι, πριν έναν χρόνο, το θέμα της ανταγωνιστικότητας έχει κερδίσει δυναμική στις συζητήσεις των κρατών μελών, με την ίδια να το αναδεικνύει στις πολιτικές κατευθυντήριες γραμμές για τη δεύτερη θητεία της τις οποίες δημοσίευσε τον Ιούλιο ενόψει της έγκρισης της υποψηφιότητας της από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Στην παρέμβασή της, η κ. Φον ντερ Λάιεν εστίασε σε τρεις εισηγήσεις της έκθεσης που θεώρησε σημαντικές: την ανάγκη να προχωρήσουν η ψηφιακή και η πράσινη μετάβαση – καθώς οι βάσεις έχουν μπει – μέσω της στήριξης στη βιομηχανία, την ανάγκη για ενίσχυση των δεξιοτήτων των εργαζομένων που θα παράγουν και θα χειρίζονται νέες τεχνολογίες, και την ανάγκη η ΕΕ να είναι ανθεκτική ώστε να καταστεί ανταγωνιστική εστιάζοντας σε ζητήματα όπως την πρόσβαση σε κρίσιμες πρώτες ύλες, απαραίτητα εξαρτήματα ή διασύνδεση στον τομέα της ενέργειας.
Εξηγώντας τη φιλοσοφία της ογκώδους έκθεσης, ο κ. Ντράγκι σημείωσε πως αν και έχει ειπωθεί πολλές φορές πως η ανάπτυξη στην ΕΕ επιβραδύνεται, έως και πριν δύο χρόνια δεν θα γινόταν η σημερινή συζήτηση. Ωστόσο σήμερα, επεσήμανε, το παγκόσμιο εμπόριο έχει επίσης επιβραδυνθεί, η αγορά της Κίνας είναι λιγότερη ανοιχτή και μάλιστα ανταγωνίζεται την ΕΕ, η Ευρώπη έχει χάσει τη Ρωσία ως κύρια πηγή φτηνής ενέργειας, και πλέον πρέπει να επενδύσει στην άμυνα της για πρώτη φορά από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Στο παρελθόν, σημείωσε, η Ευρώπη μπορούσε να επενδύει στην αύξηση του πληθυσμού, ο οποίος αναμένεται να μειωθεί σταδιακά την επόμενη δεκαετία, τη στιγμή που η παραγωγικότητα παραμένει αδύναμη και οι φιλοδοξίες αυξάνονται, τόσο στον τομέα της κλιματικής αλλαγής όσο και στην άμυνα, παράλληλα με την ανάγκη να διατηρηθεί το μοντέλο κοινωνικής πρόνοιας της ηπείρου.
«Οι επενδύσεις που προϋποθέτουν όλα αυτά είναι τεράστιες» τόνισε, κάνοντας λόγο για ανάγκη αύξησης των επενδύσεων κατά 5% του ΑΕΠ, στα επίπεδα που καταγράφηκαν τελευταία φορά τις δεκαετίες του 1960 και του 1970. Η ανάπτυξη, συνέχισε, είναι κρίσιμης σημασίας ώστε η ΕΕ να μπορεί να διασφαλίσει τις ιδρυτικές αξίες της ευημερίας, της ισότητας, της ελευθερίας και της δημοκρατίας.
ΒΑΡΟΥΦΑΚΗΣ ΚΑΙ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΗ ΑΠΕΡΓΙΑ
Τον Μάρτιο του 2024, όταν οι Βρυξέλλες και άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες και πόλεις συγκλονίζονταν από τον ξεσηκωμό των οργανωμένων γεωργοκτηνοτρόφων, απαιτώντας αλλαγές στις πολιτικές της ΕΕ για την πράσινη μετάβαση και την προστασία του περιβάλλοντος και τη διαφύλαξη των συμφερόντων των αγροτών έναντι του αθέμιτου ανταγωνισμού που υφίστανται από συναδέλφους τους σε τρίτες χώρες, όπου δεν εφαρμόζονται τα αυστηρά και δαπανηρά κριτήρια καταλληλότητας προϊόντων που επιβάλλονται στην ΕΕ, ο οικονομολόγος Γιάνης Βαρουφάκης είχε δημοσιεύσει ένα άρθρο στον ευρωπαϊκό Τύπο, το οποίο άγγιζε κάποια από τα θέματα που αγγίζει σήμερα και η έκθεση Ντράγκι.
Ο κ. Βαρουφάκης είχε γράψει μεταξύ άλλων σε εκείνο το άρθρο: «Επί πλέον, υπάρχουν δύο πρόσθετα προβλήματα που αγνοούνται εσκεμμένα. Το ένα είναι η Πράσινη Συμφωνία της ΕΕ, που οι Βρυξέλλες διατυμπανίζουν αλλά δεν έχουν τη δυνατότητα να χρηματοδοτήσουν. Παραδείγματος χάριν, στην Ολλανδία το κορυφαίο οικολογικό πρόβλημα είναι τα νιτρικά άλατα που δηλητηριάζουν δεκαετίες τώρα τον υδροφόρο ορίζοντα. Μετά από δεκαετίες που η κυβέρνηση έκανε τα στραβά μάτια, ξάφνου – υπό την πίεση των Βρυξελλών – απαίτησε από τους Ολλανδούς αγρότες να λύσουν το πρόβλημα με δικό τους κόστος, μεταξύ άλλων μέτρων, “θυσιάζοντας” μία στις τρεις αγελάδες.
Ακόμα πιο δυσεπίλυτο είναι το δεύτερο πρόβλημα που προκάλεσε η 15ετής οικονομική ύφεση που ακολούθησε το τραπεζικό Κραχ του 2008. Το αποτέλεσμα των πανευρωπαϊκών πολιτικών λιτότητας, που ήταν η βασική πολιτική αντιμετώπισης της κρίσης αυτής, ήταν η κατάρρευση των επενδύσεων.
Τα αποτελέσματα αυτής της επιλογής είναι καταιγιστικά: Η επενδυτική απεργία ευθύνεται για τη σημερινή αποβιομηχάνιση της Γερμανίας και της Βόρειας Ιταλίας ταυτόχρονα.
Ολόκληρο το βιομηχανικό καρτέλ της Βόρειας και Κεντρικής Ευρώπης αποδομείται και, έτσι, αδυνατεί να χρηματοδοτεί την Κοινή Αγροτική Πολιτική, όπως είχε συμφωνηθεί με τους τσιφλικάδες του Βορρά από την δεκαετία του ’50.
Παράλληλα, μένει με άδεια τα ταμεία η Πράσινη Συμφωνία της ΕΕ, με τα βάρη της να πέφτουν δυσανάλογα στους ώμους των αγροτών και των λαϊκών τάξεων.
Με άλλα λόγια», επισήμανε ο κ. Βαρουφάκης, «για τον ξεσηκωμό ακόμα και των πλουσιότερων Γερμανών και Ολλανδών μεγαλοαγροτών, που για πρώτη φορά συναγωνίζονται τους Έλληνες, Γάλλους και Ισπανούς συναδέλφους τους στις κινητοποιήσεις και στα μπλόκα, ευθύνεται ο ανόητος χειρισμός της αναπόφευκτης κρίσης του ευρώ».
Από το περιοδικό Insider
Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις που αφορούν τα εθνικά θέματα, τις διεθνείς σχέσεις, την εξωτερική πολιτική, τα ελληνοτουρκικά και την εθνική άμυνα.
Αλί Χαμενεΐ. Φωτ. Office of the Iranian Supreme Leader/WANA (West Asia News Agency) via REUTERS
Ανέφερε ότι «θρηνεί» για τον θάνατο του ηγέτη της Χεζμπολάχ Χασάν Νασράλα
Τις «ΗΠΑ και ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες» που «ψευδώς υποστηρίζουν ότι φέρνουν ειρήνη και ηρεμία στην περιοχή» κατηγόρησε ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, για τις περιφερειακές εντάσεις στη Μέση Ανατολή, στις πρώτες του δηλώσεις μετά την πυραυλική επίθεση στο Ισραήλ.
Είπε ότι πρέπει να «χαθούν» από την περιοχή, ώστε οι χώρες της περιοχής να ζήσουν ειρηνικά.
Ανέφερε επίσης ότι «θρηνεί» για τον θάνατο του ηγέτη της Χεζμπολάχ Χασάν Νασράλα, αλλά δεν ανέβαλε το πρόγραμμά του επειδή το πένθος του Ιράν είναι μια «αναζωογονητική και κινητήρια δύναμη».
Η εντολή εκτόξευσης πυραύλων στο Ισραήλ την Τρίτη δόθηκε από τον ανώτατο ηγέτη της χώρας – ο οποίος παραμένει σε ασφαλή τοποθεσία, δήλωσε ανώτερος Ιρανός αξιωματούχος στο πρακτορείο ειδήσεων Reuters.
Ναυτεμπορική
Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις που αφορούν τα εθνικά θέματα, τις διεθνείς σχέσεις, την εξωτερική πολιτική, τα ελληνοτουρκικά και την εθνική άμυνα.
