Ακολουθήστε μας

Γενικά θέματα

ΤΟ ΔΟΓΜΑ ΤΗΣ ΛΙΤΟΤΗΤΑΣ

Δημοσιεύτηκε

12 έτη πριν

στις

Ανεξάρτητα από το ποιό φάρμακο προτείνουν κάθε φορά οι πολιτικοί ναυαγοσώστες της Ευρωζώνης στα κράτη και στους θεσμούς της, ο ευρωπαίος ασθενής όχι μόνο δεν αναρρώνει, αλλά αρρωσταίνει περισσότερο – με το εφιαλτικό σενάριο της διάλυσης να παραμένει ανέπαφο
“Υποτίθεται ότι οι πολιτικοί, εάν τα βρουν πολύ δύσκολα, κάνουν πραγματικά αυτό που πρέπει – κάτι που απαντάει στην ερώτηση, η οποία αφορά την προθυμία τους. Από την άλλη πλευρά, δεν είναι αρκετή η υποθετικά ανιδιοτελής προθυμία τους να κάνουν αυτό που πρέπει, έστω την ύστατη στιγμή – αφού κάτι τέτοιο προϋποθέτει ότι, μπορούν να το κάνουν σωστά.
Απλούστερα, δεν είναι αρκετό να είναι οι πολιτικοί πρόθυμοι, έντιμοι και ανιδιοτελείς – πρέπει ταυτόχρονα να είναι επαρκείς και ικανοί, για να έχουν σωστά αποτελέσματα η προθυμία, η υποθετική ανιδιοτέλεια και οι ενέργειες τους.

Πρόσφατα όμως επικρατεί μεγάλη ανασφάλεια σε σχέση με το τελευταίο – δηλαδή, με το εάν είναι επαρκείς οι πολιτικοί, καθώς επίσης εάν έχουν πράγματι τις ικανότητες. Ειδικά όσον αφορά τη ζώνη του κοινού νομίσματος υπάρχει ένα παράδειγμα, το οποίοαπεικονίζει πολύ καλά την κεντρική δυναμική και τις ιδιαιτερότητες της σημερινής Ευρώπης.     
Ειδικότερα ας φαντασθούμε ότι, όλοι οι ηγέτες της Ευρωζώνης κάθονται επάνω σε μία πρόχειρα κατασκευασμένη σχεδία, η οποία παρασύρεται από τα ορμητικά νερά ενός ποταμού – πλησιάζοντας επικίνδυνα έναν απότομο, πανύψηλο και θανατηφόρο καταρράχτη.
Όσο πιο πολύ περιμένουν οι ηγέτες, συζητώντας ακατάπαυστα στον πύργο της Βαβέλ (Ευρωζώνη), χωρίς ουσιαστικά να κάνουν τίποτα, τόσο πιο γρήγορα κινείται η σχεδία – με αποτέλεσμα η ξέφρενη πορεία της προς το θάνατο, να μην εξαρτάται πια από την επιθυμία, καθώς επίσης από την προθυμία τους να οδηγήσουν τη σχεδία από κοινού και με  ασφάλεια στην ακτή, μακριά από τον καταρράχτη.  
Τα αποτελέσματα των ενεργειών τους λοιπόν εξαρτώνται όλο και λιγότερο από την  προθυμία τους να συνεργασθούν. Αντίθετα, όλο και περισσότερο από τις συγκυρίες, καθώς επίσης από την επάρκεια και τις ικανότητες τους – πόσο μάλλον όταν ευρίσκονται αντιμέτωποι με πανίσχυρες «φυσικές δυνάμεις» (αγορές), οι οποίες είναι όλο και πιο δύσκολο να ελεγχθούν.    
Το ίδιο ισχύει και για την Ελλάδα, η οποία κατευθύνεται όλο και πιο γρήγορα στο βάραθρο – ενώ υπάρχουν βάσιμες υποψίες, σχετικά με την ικανότητα των πολιτικών της να αποτρέψουν το μοιραίο.
Είναι πολύ πιθανόν λοιπόν, όταν θα υπάρξει επιτέλους η μεταξύ τους συνεννόηση (καθώς επίσης η προθυμία να συνεργαστούν από κοινού, χωρίς μικροκομματικές σκοπιμότητες, απέναντι στον κοινό εχθρό), να μην έχουν την ικανότητα ή/και να είναι πλέον πολύ αργά, για να οδηγήσουν τη χώρα με ασφάλεια στην ακτή – ένα μάλλον τρομακτικό, αν και δυστυχώς απόλυτα ρεαλιστικό σενάριο“.
Ανάλυση
Όπως γνωρίζουμε, υπήρξαν πρόσφατα πολλές αντιδράσεις, ακόμη και από μεγάλα ΜΜΕ, σε σχέση με ένα μέλος της ΕΚΤ, το οποίο είπε ότι, ο μέσος μικτός μισθός των δημοσίων υπαλλήλων στην Ελλάδα είναι της τάξης των 3.000 €. Στα πλαίσια αυτά, θεωρούμε σκόπιμο να αναφέρουμε τα παρακάτω:
(α)  Με βάση τον προϋπολογισμό του 2012 για τη χρήση 2011, οι καθαρές αποδοχές των ΔΥ ήταν 15.228.000.000 €(εκτιμώμενες πραγματοποιήσεις 2011).
(β)  Ο αριθμός των ΔΥ το 2011 ήταν 712.071 άτομα (φυσικά χωρίς τις ΔΕΚΟ, οι υπάλληλοι των οποίων δεν πληρώνονται από τον κρατικό προϋπολογισμό).
Επομένως, εάν διαιρέσει κανείς τα δύο παραπάνω νούμερα, θα καταλήξει σε ένα καθαρό μέσο μηνιαίο μισθό (ετήσιος δια του 12) ύψους 1.782 € (21.385 € ετήσια) – όταν ο μέσος μισθός στον ιδιωτικό τομέα, παρά το ότι δεν έχει το προνόμιο της μονιμότητας, ενώ είναι αυτός που κατασπαράζεται από το τέρας της ανεργίας, είναι κάτω από 1.000 €.    
Εάν κανείς συμπεριλάβει τώρα τις κρατήσεις για κοινωνική ασφάλιση και περίθαλψη, θα καταλήξει σε ένα μικτό μισθό, ο οποίος δεν απέχει καθόλου από αυτόν που ανέφερε το μέλος της ΕΚΤ. Αν και καταλαβαίνουμε λοιπόν ότι, ένα μεγάλος αριθμός ΔΥ πληρώνεται με πολύ λιγότερα χρήματα, δεν μπορούμε παρά να σεβαστούμε τους αριθμούς – οι οποίοι βέβαιααφορούν το μέσο μισθό, αποκλειστικά και μόνο για σύγκριση με άλλες χώρες (αφού οι μέσοι μισθοί δίνουν μία, πολλές φορές, εσφαλμένη εικόνα της πραγματικότητας, επειδή αποκρύπτουν τις πάσης φύσεως εισοδηματικές ανισότητες).
Με την τοποθέτηση μας αυτή βέβαια δεν ισχυριζόμαστε ότι, η μειωμένη ανταγωνιστικότητα της χώρας μας οφείλεται αποκλειστικά και μόνο στο ύψος των μισθών – εκτός εάν έχει καταδικαστεί εν αγνοία μας η Ελλάδα, στο ρόλο μίας οικονομίας παροχής φθηνών υπηρεσιών (εμπόριο, τουρισμός κλπ.), όπου πράγματι οι μισθοί θα συνιστούσαν ένα κρίσιμο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.
Στην περίπτωση λοιπόν που δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο και η πατρίδα μας σχεδιάζεται να εξέλθει από την κρίση ως μία ανεπτυγμένη οικονομία με βασικές βιομηχανικές δομές, όπως ήταν στο παρελθόν (πριν αποβιομηχανοποιηθεί, μεταξύ άλλων από τις συνθήκες που επικράτησαν στην Ευρωζώνη – ευρωπαϊκές ασυμμετρίες), τότε η μείωση των μισθών δεν θα αυξήσει την ανταγωνιστικότητα της – αντίθετα, θα επιδεινώσει ακόμη πιο πολύ την ύφεση, λόγω των μειωμένων καταναλωτικών δαπανών, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει πλέον καμία ελπίδα σωτηρίας.
Εν τούτοις, οι διαρθρωτικές αλλαγές και η εσωτερική υποτίμηση, κατά το γερμανικό πρότυπο (Agenda 2010), συστήνονται ανεπιφύλακτα στη χώρα μας, όπως επίσης στα υπόλοιπα κράτη του Νότου – σαν μία μέθοδος, με τη βοήθεια της οποίας η Γερμανία κατόρθωσε να καταπολεμήσει την ανεργία, να αναπτυχθεί και να ξεφύγει από την ύφεση του 2008 (παραδόξως δεν απαιτήθηκε απόλυτα από την αγγλοσαξονική Ιρλανδία – όπου επιτράπηκαν οι χαμηλοί φορολογικοί συντελεστές, με τη βοήθεια των οποίων αφενός μεν δεν εμποδίστηκε η εγκατάσταση ξένων επιχειρήσεων, αφετέρου συνέχισαν να «επιδοτούνται» οι εξαγωγές της).
Είναι όμως πράγματι έτσι ή μήπως οι διαρθρωτικές αλλαγές και η εσωτερική υποτίμηση στη Γερμανία (πάγωμα μισθών ουσιαστικά και περιορισμός του κοινωνικού κράτους), είχαν σαν αποτέλεσμα κυρίως μία εισοδηματική ανισότητα, καθώς επίσης μία ανάπτυξη, στηριγμένη αποκλειστικά και μόνο στις εξαγωγές;
Εάν εφαρμοζόταν αυτή η μέθοδος (πολιτική λιτότητας) σήμερα εκ μέρους όλων των ασθενέστερων οικονομιών, δεν θα έπρεπε οι υπόλοιπες χώρες (Βορράς) να αποδεχθούν ελλείμματα στο εμπορικά τους ισοζύγια, να εισάγουν δηλαδή και να καταναλώνουν περισσότερα από το Νότο εξάγοντας λιγότερα, έτσι ώστε να έχουν πλεονάσματα τα κράτη του Νότου; Δεν θα όφειλε σε τελευταία ανάλυση να χρεώνεται ο Βορράς, για να εξοφλάει ο Νότος; Υπάρχει όμως αυτή η προθυμία;  
Εκτός αυτού, δεν θα έπρεπε να αποδεχθούν οι χώρες του Νότου τις εισοδηματικές ανισότητες (αύξηση των εισοδημάτων των πλουσίων, μείωση των εισοδημάτων των φτωχών), κατά το γερμανικό «πρότυπο»; Όταν όμως τα κυριότερα προβλήματα τους είναι η γραφειοκρατία, το φορολογικό και το επιχειρηματικό πλαίσιο, πόσο θα μπορούσε να βοηθήσει η ζητούμενη πολιτική λιτότητας;
Μήπως προσπαθεί απλά να κερδίσει χρόνο για να προετοιμαστεί κατάλληλα η Γερμανία (ενδεχομένως για την έξοδο της από την Ευρωζώνη, εάν δεν πετύχει να κυριαρχήσει απολυταρχικά σε όλες τις χώρες), εισπράττοντας ταυτόχρονα τις τεράστιες απαιτήσεις της από τα αδύναμα κράτη-οφειλέτες της; Είναι ίσως η Γερμανία και οι τεράστιες καταθέσεις των Πολιτών της (περί τα 5 τρις €) ο τελικός στόχος των αγορών; Άλλωστε, οι Γερμανοί Πολίτες δεν ήταν αυτοί που κυρίως «ληστεύτηκαν», με τη βοήθεια της χρεοκοπίας της Lehman Brothers;             
Αρκετές οι απορίες λοιπόν, οι οποίες συνδέονται με την (αποτυχημένη) πολιτική που εφαρμόζεται σήμερα στις χώρες του Νότου – με μία από τις απαντήσεις να ευρίσκεται στην ανάλυση του γερμανικού μοντέλου, γνωστού ως Agenda 2010.         
ΤΟ ΓΕΡΜΑΝΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ
Αυτοί οι οποίοι ισχυρίζονται ότι, οι διαρθρωτικές αλλαγές, σε συνδυασμό με την εσωτερική υποτίμηση, ήταν αυτά που εξασφάλισαν την οικονομική ανάπτυξη της Γερμανίας, θα έχουν κατά κανόνα υπ’ όψιν τους (πηγή: F.E.S.) τις δύο παρακάτω «διαστάσεις»:
(α)  το ότι η γερμανική οικονομία, μετά τις μεγάλες αλλαγές (τις οποίες ουσιαστικά δρομολόγησε το σοσιαλδημοκρατικό κόμμα, λίγο αργότερα από την είσοδο της χώρας στην Ευρωζώνη), αύξησε την αποτελεσματικότητα της, σε σύγκριση με το δικό της παρελθόν και
(β) το ότι αναπτύχθηκε καλύτερα από εκείνες τις χώρες, με τις οποίες θα μπορούσε να συγκριθεί – ή έστω ότι, λόγω αυτών των αλλαγών, κατάφερε να αντιμετωπίσει καλύτερα από τα άλλα κράτη τη χρηματοπιστωτική κρίση.
Η έννοια «καλύτερα» τώρα είναι δυνατόν να «αποκωδικοποιηθεί» με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους(οικονομικούς δείκτες) όπως, για παράδειγμα: ρυθμός ανάπτυξης, απασχόληση, εξαγωγικές επιδόσεις (πλεονάσματα στο ισοζύγιο εξωτερικών συναλλαγών), δημόσιο χρέος, έλλειμμα προϋπολογισμού, πιστοληπτική αξιολόγηση κλπ.
Στα πλαίσια αυτά, ο Πίνακας Ι που ακολουθεί, στον οποίο αναφέρονται ορισμένοι οικονομικοί δείκτες για δύο διαφορετικές χρονικές περιόδους, θα μας βοηθήσει να αποκτήσουμε τη σωστή εικόνα του «γερμανικού θαύματος»:
ΠΙΝΑΚΑΣ Ι: Σύγκριση της οικονομικής εξέλιξης της Γερμανίας, πριν και μετά την εφαρμογή της Agenda 2010
Οικονομικοί Δείκτες
Περίοδος 1995-2003
Περίοδος 2003-2011
Μέσος ετήσιος ρυθμός ανάπτυξης (ονομ.)
1,95%
2,34%
Μέσες επενδύσεις (ως προς το ΑΕΠ)
21%
18%
Μέση ετήσια αύξηση παραγωγικότητας
0,97%
0,72%
Αύξηση πραγματικού μισθού*
0,9%
-0,8%
Ανεργία
10,3%
9,1%
Νέοι εργαζόμενοι (είσοδος)
1.754.000
831.000
Αύξηση εξαγωγών (ονομαστική)**
9%
7%
Πλεονάσματα εξαγωγών (% ΑΕΠ)
-1%
5%
Έλλειμμα προϋπολογισμού (% ΑΕΠ)
2,1%
1,9%
Δημόσιο χρέος
59%
69%
* Συνυπολογισμένου του πληθωρισμού (αγοραστική δυνατότητα)
** Ονομαστική = Μη συνυπολογισμός του πληθωρισμού
Πηγή: F.E.Stiftung
Συνεχίζοντας, εάν συγκρίνει κανείς τις δύο χρονικές περιόδους θα διαπιστώσει αμέσως ότι ο δείκτης, ο οποίος κυρίως ωφελήθηκε από τις διαρθρωτικές αλλαγές στη Γερμανία, ήταν η ανεργία – η οποία μειώθηκε από σχεδόν 11% το 2005, στο περίπου 7% το 2011 (στον Πίνακα Ι εμφανίζονται οι μέσοι δείκτες των δύο περιόδων), μετά από μία μικρή άνοδό της το 2009.
Αντίθετα, ο ρυθμός ανάπτυξης επηρεάσθηκε πολύ λιγότερο – με μία μικρή αύξηση από το 2004, με μία εντονότερη το 2007 και με μία ραγδαία πτώση το 2008/09, κατά το ξέσπασμα της κρίσης (ενώ η σχετικά ισχυρή ανάπτυξη το 2010/11 επανάφερε απλά το ΑΕΠ στα προηγούμενα επίπεδα και στη συνέχεια ομαλοποιήθηκε).
Όσον αφορά τις εξαγωγές, αυξάνονταν περισσότερο πριν από τις αλλαγές (9%) και στη συνέχεια περιορίσθηκαν (7%) – ενώ το έλλειμμα του προϋπολογισμού μειωνόταν έως το 2007, για να εκτοξευθεί στα ύψη στα πλαίσια της χρηματοπιστωτικής κρίσης, με αποτέλεσμα να αυξάνεται διαρκώς το δημόσιο χρέος (γεγονός που άλλαξε το 2010, όταν η Γερμανία άρχισε να κερδίζει από την κρίση δανεισμού της Ευρωζώνης).
Χωρίς να επεκταθούμε σε λεπτομέρειες (θα απαιτούσαν εξειδικευμένες οικονομικές γνώσεις, οι οποίες θα ήταν κουραστικές), εάν συγκρίνει κανείς τη Γερμανία με τις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ ή/και της Ευρωζώνης, θα διαπιστώσει ότι τα οικονομικά της μεγέθη καλυτερεύουν μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση – αφού πριν από αυτήν και μετά τις αλλαγές της Agenda 2010, τόσο ο ρυθμός ανάπτυξης, όσο και η ανεργία, ήταν στο μέσο επίπεδο της ΕΕ.
Αντίθετα λοιπόν με όλες τις άλλες χώρες, τα μεγέθη της Γερμανίας άρχισαν να καλυτερεύουν μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση – γεγονός που οδήγησε πολλούς στη θεωρεία συνωμοσίας, σύμφωνα με την οποία η Γερμανία, σε συνεργασία με τις Η.Π.Α., προκάλεσε σκόπιμα την κρίση, με στόχο την εγκαθίδρυση μίας νέας τάξης πραγμάτων.   
ΑΙΤΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ ΤΟΥ ΓΕΡΜΑΝΙΚΟΥ ΜΟΝΤΕΛΟΥ   
Η αύξηση των πλεονασμάτων στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών της Γερμανίας (από έλλειμμα -1% σε πλεονάσματα 5%), η οποία προκλήθηκε κυρίως από το πάγωμα των μισθών των εργαζομένων (από +0,9% στο -0,8%, όταν σε όλες τις άλλες χώρες οι πραγματικοί μισθοί αυξάνονταν), έχει μία διπλή ανάγνωση:
(α)  η μειωμένη εσωτερική ζήτηση, λόγω του περιορισμού της αγοραστικής ικανότητας των εργαζομένων, είχε σαν αποτέλεσμα τη μείωση των εισαγωγών και
(β)  οι χαμηλοί μισθοί αύξησαν την ανταγωνιστικότητα της χώρας, με αποτέλεσμα να διευκολυνθούν οι εξαγωγές της, παρά το ότι δεν ακολούθησαν μεγάλες επενδύσεις – κυρίως όμως λόγω της αύξησης των εισαγωγών των χωρών της ΕΕ, στις οποίες οι μισθολογικές αυξήσεις οδήγησαν σε μεγαλύτερη κατανάλωση τους πληθυσμούς τους.
Σε τελική ανάλυση λοιπόν, το βασικό αποτέλεσμα των γερμανικών μεταρρυθμίσεων ήταν η ραγδαία αύξηση των πλεονασμάτων του ισοζυγίου εξωτερικών συναλλαγών (από 4-8% του ΑΕΠ μετά το 2005) – η οποία στο μεγαλύτερο μέρος της οφειλόταν στην αυξημένη ζήτηση από το εξωτερικό.
Εν τούτοις, οι γερμανικές επιχειρήσεις δεν μετέφεραν το χαμηλότερο κόστος τους (λόγω του περιορισμού των αμοιβών των εργαζομένων τους) εξ ολοκλήρου στις τιμές των προϊόντων τους – με αποτέλεσμα να αυξηθούν τα εισοδήματα (κέρδη) των επιχειρηματιών, καθώς επίσης των ιδιοκτητών κεφαλαίου.
Κατ’ επακόλουθο, τα υψηλά εισοδηματικά στρώματα αύξησαν τις αποταμιεύσεις τους – ενώ τα χαμηλότερα εισοδηματικά στρώματα αναγκάσθηκαν να αποταμιεύουν επίσης περισσότερο, λόγω των αλλαγών στα συνταξιοδοτικά προγράμματα, καθώς επίσης σε αυτά της υγειονομικής περίθαλψης (μειώσεις, οι οποίες υποχρέωναν τους πολίτες να φροντίζουν μόνοι τους για το μέλλον, ιδίως μετά τη συνταξιοδότηση τους).   
Η αύξηση αυτή των αποταμιεύσεων και από τις δύο εισοδηματικές τάξεις, αφενός μείωσε περαιτέρω την εσωτερική κατανάλωση (άρα τις εισαγωγές), αφετέρου αύξησε τα διαθέσιμα κεφάλαια των Γερμανών – τα οποία οδηγήθηκαν από το χρηματοπιστωτικό κλάδο στο εξωτερικό, επειδή δεν διενεργούνταν αρκετές επενδύσεις στο εσωτερικό, παρά τις μεγάλες φοροελαφρύνσεις για τις επιχειρήσεις.
Οι οφειλέτες λοιπόν του εξωτερικού εισέπρατταν (δανείζονταν) ουσιαστικά τις αποταμιεύσεις των Γερμανών – με αποτέλεσμα να αυξάνεται η ζήτηση στις χώρες τους, η οποία μεγέθυνε με τη σειρά της τις γερμανικές εξαγωγές (εν μέρει «μερκαντιλιστικά»), οι οποίες πληρώνονταν με δάνεια εκ μέρους της Γερμανίας.     
Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΜΟΝΤΕΛΟΥ ΣΤΟ ΝΟΤΟ
Όπως συμπεραίνεται από τις δηλώσεις πολλών Γερμανών και Ευρωπαίων πολιτικών ή/και τεχνοκρατών (ακόμη και από αυτές τουύπατου αρμοστή στην Ελλάδα), για τις χώρες του ευρωπαϊκού νότου, οι οποίες χαρακτηρίζονται από ελλειμματικά εμπορικά ισοζύγια και αρνητικούς προϋπολογισμούς, προτείνεται το γερμανικό μοντέλο – ως η ιδανική στρατηγική για να ανακτήσουν την ανταγωνιστικότητα τους.
Είναι όμως δυνατόν να δημιουργήσει αυτό το μοντέλο ανάπτυξη και να μειώσει την ανεργία σε χώρες οι οποίες στο παρελθόν, σε αντίθεση με τη Γερμανία, χαρακτηρίζονταν από αυξήσεις τόσο των μισθών, όσο και της εσωτερικής κατανάλωσης – η οποία οδηγούταν κυρίως σε εισαγωγές από άλλες χώρες, εις βάρος των δικών τους επιχειρήσεων και της παραγωγικής τους βάσης;    
Η γερμανική εμπειρία, πάντοτε κατά την F.E.S., προκαλεί μεγάλες αμφιβολίες, αφού τόσο η ανάπτυξη, όσο και η καταπολέμηση της ανεργίας στη Γερμανία δεν οφείλονται στις διαρθρωτικές αλλαγές και στις μεταρρυθμίσεις, αλλά στην αυξημένη ζήτηση από το εξωτερικό και στην υπερχρέωση των χωρών του νότου. Η ζήτηση αυτή λειτούργησε για τη Γερμανία σαν ένα μεγάλο πολυετές πρόγραμμα ανάπτυξης «τύπου Marshall», ύψους περίπου 4% του ΑΕΠ σε ετήσια βάση.
Η συγκεκριμένη στρατηγική λοιπόν θα μπορούσε να έχει επιτυχία, στην καλύτερη των περιπτώσεων, εάν οι χώρες του Βορά αναλάβουν το ρόλο αυτό (αύξηση της κατανάλωσης τους, με τη βοήθεια της αύξησης των μισθών και του δανεισμού, με προϊόντα εισαγωγής από τις χώρες του Νότου) – εάν αποδεχθούν δηλαδή τόσο ελλειμματικά εμπορικά ισοζύγια, όσο και έναν μέτριο πληθωρισμό (κάτι που δεν φαίνεται να επιθυμούν, με πρώτη από όλες τη Γερμανία).
Χωρίς όμως αυτήν την προϋπόθεση, η πολιτική λιτότητας και εσωτερικής υποτίμησης που εφαρμόζεται στις χώρες του νότου (με εξαίρεση ίσως την Ιρλανδία, αν και τα οφέλη τα καρπώνονται οι ξένες βιομηχανίες που έχουν εγκατασταθεί εκεί, λόγω της χαμηλής φορολόγησης), θα οδηγήσει σε μία εκτεταμένη ύφεση – όπου ναι μεν θα περιορίζονται τα ελλείμματα των υπερχρεωμένων κρατών, αλλά με ένα πολύ υψηλό τίμημα: την εξαθλίωση των λαών τους, τη λεηλασία του πλούτου τους και την απόλυτη αδυναμία ανάπτυξης, για πολλά έτη.
Παράλληλα, η διεύρυνση των εισοδηματικών ανισοτήτων και ο περιορισμός του κοινωνικού κράτους, τον οποίο προκάλεσαν οι διαρθρωτικές αλλαγές στη Γερμανία, απειλεί να επεκταθεί σε όλη την Ευρώπη – γεγονός που μάλλον δενθα οδηγήσει τους ιδιοκτήτες κεφαλαίων σε παραγωγικές επενδύσεις (λόγω μειωμένης ζήτησης), οι οποίες θα προκαλούσαν ανάπτυξη, αλλά στα χρηματιστήρια και στις αναπτυσσόμενες οικονομίες.  
Η ανάπτυξη χρειάζεται ισχυρή ζήτηση, η οποία μπορεί να προκληθεί μόνο από μία δικαιότερη αναδιανομή των εισοδημάτων, προς όφελος των λιγότερο προνομιούχων – αφού οι αυξημένες απολαβές των υψηλότερων εισοδηματικών τάξεων δεν οδηγούνται στην κατανάλωση αλλά στις αποταμιεύσεις, οι οποίες διοχετεύονται σε επενδύσεις και προκαλούν ανάπτυξη, μόνο εάν υπάρχει καταναλωτική ζήτηση.    
Η ΣΥΝΟΔΟΣ ΚΟΡΥΦΗΣ ΤΟΥ ΙΟΥΝΙΟΥ
Κανένας δεν μπορεί και δεν πρέπει να αποκλείει τίποτα – επομένως ούτε τα ευρωομόλογα, ούτε το ΕΝΤ, ούτε τη δημοσιονομική και πολιτική ένωση ισότιμων μεταξύ τους κρατών, με στόχο μία Ευρώπη των πολιτών της (όσο ουτοπικό και αν ακούγεται – αν και οι δηλώσεις της Φιλανδίας, σχετικά με το ότι εξετάζει την έξοδο της από το ευρώ, κάτι που είχαμε προβλέψει στο άρθρο μας «Η ημέρα Δέλτα», δεν προμηνύουν τα καλύτερα).
Εν τούτοις, τόσο οι αποφάσεις της συνόδου κορυφής, όσο και η πρόσφατη μείωση των επιτοκίων εκ μέρους της ΕΚΤ, ήταν κυρίως προς όφελος των τραπεζών – ενώ απλά καθυστερούν το μοιραίο, όπως μοιάζει να είναι η διάλυση της Ευρωζώνης.Στον Πίνακα ΙΙ φαίνεται το μέγεθος των συστημικών τραπεζών σε ορισμένες χώρες:
ΠΙΝΑΚΑΣ ΙΙ: Ποσοστά των συνολικών ισολογισμών των συστημικών τραπεζών, ως προς το ΑΕΠ της χώρας (σε περίπου μεγέθη)
Κράτος
Ποσοστό προς ΑΕΠ
Γαλλία
290%
Ολλανδία
210%
Ισπανία
102%
Γερμανία
100%
Ιταλία
60%
Πηγή: Bruegel
Πίνακας: Β. Βιλιάρδος
Όπως φαίνεται από τον Πίνακα ΙΙ, η χώρα που κινδυνεύει περισσότερο από όλες τις άλλες από μία ενδεχόμενη κατάρρευση των τραπεζών είναι η Γαλλία – η οποία είναι επί πλέον πάρα πολύ εκτεθειμένη στις χώρες του Νότου. Επομένωςωφελήθηκε σημαντικά από τις αποφάσεις της συνόδου, γεγονός που επεξηγεί την σχετικά ουδέτερη θέση του προέδρου της.
Στον Πίνακα ΙΙΙ που ακολουθεί αναφέρονται ορισμένοι βασικοί δείκτες της Ισπανίας, της Ιταλίας και της Γαλλίας, επίσης της Ελλάδας για σύγκριση, από τους οποίους διαφαίνονται οι τεράστιοι κίνδυνοι από τις οφειλές των χωρών μεταξύ τους:
ΠΙΝΑΚΑΣ ΙΙΙ: Βασικοί οικονομικοί δείκτες σε ευρώ, τέλη Ιουνίου του 2011 (προβλέψεις)
Δείκτες
Γαλλία
Ιταλία
Ισπανία
Ελλάδα
ΑΕΠ
1,8 τρις
1,2 τρις
0,7 τρις
0,2
Εξωτερικό χρέος
4,2 τρις
2,0 τρις
1,9 τρις
0,4
Εξωτερικό χρέος / κάτοικο
66.508
32.875
41.366
38.073
Εξωτερικό χρέος / ΑΕΠ
235%
163%
284%
252%
Δημόσιο χρέος / ΑΕΠ
87%
121%
67%
*135%
Οφειλές σε Γερμανία
123,5 δις
120,0
131,7
15,9
Οφειλές σε Βρετανία
227,0 δις
54,7
74,9
9,4
Οφειλές στις Η.Π.Α.
202,1 δις
34,8
49,6
6,2
Οφειλές προς Γαλλία
,/.
309,0
112,0
41,4
 * Μετά τη διαγραφή                                                                                                    
Πηγή: BBC (BIS, IMF, World Bank, UN Population Division)
Πίνακας: Β. Βιλιάρδος
Όπως συμπεραίνουμε από τον Πίνακα ΙΙΙ, η Γαλλία είναι πολύ εκτεθειμένη με δάνεια στην Ιταλία και στην Ισπανία (στην Ελλάδα επίσης), οπότε δεν θα ήθελε με κανέναν τρόπο να συμβεί κάτι στις δύο αυτές χώρες. Από τα δική της πλευρά τώρα,οφείλει πάρα πολλά στη Γερμανία, στη Μ. Βρετανία και στις Η.Π.Α. (79,8 δις € στην Ιαπωνία) – οπότε τα κράτη αυτά δεν θα ήθελαν να συμβεί κάτι στη Γαλλία. 
Ανεξάρτητα τώρα από τα παραπάνω, αυτό που κατά πολλούς συνέβη κατά τη διάρκεια της σύσκεψης ήταν «μία πυγμαχία στο παρασκήνιο» – όπου ο Ιταλός πρωθυπουργός, παρά τον ξεκάθαρο «εκβιασμό» του (αποχώρηση από το ευρώ, ένα ενδεχόμενο εξαιρετικά επικίνδυνο για τη Γερμανία) δεν νίκησε, ενώ η γερμανίδα καγκελάριος δεν έχασε (αφού δεν έκανε καμία σοβαρή παραχώρηση). Ειδικότερα τα εξής:
(α) Οι αγορές ομολόγων από τον ESM, στα πλαίσια των κανόνων της συμφωνίας του Μάαστριχτ, χωρίς αύξηση των κεφαλαίων του (500 δις €) και χωρίς την εκχώρηση τραπεζικής άδειας, όπως συμφωνήθηκε, δεν έχουν κανένα νόημα – ειδικά αφού η Ιταλία έχει σε κυκλοφορία ομόλογα του δημοσίου της ύψους περί τα 2 τρις €, ενώ η Ισπανία επίσης αρκετά.
(β) Ο μοναδικός θεσμός, ο οποίος μπορεί να αγοράσει ομόλογα των χωρών της Ευρωζώνης σε μεγάλες ποσότητες είναι η ΕΚΤ –η οποία όμως δεν εξουσιοδοτήθηκε για κάτι τέτοιο.
(γ) Η επόμενη συμφωνία, η απ’ ευθείας διάσωση δηλαδή των τραπεζών από τον ESM, θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί μόνο μετά από την λειτουργία ενός μηχανισμού ελέγχου των τραπεζών – κάτι που μάλλον θα διαρκέσει αρκετό καιρό.
Το «πακέτο μέτρων» λοιπόν που συμφωνήθηκε λέγεται πως ήταν μία πανηγυρική νίκη της θεατρικής εικόνας, του ψέματος δηλαδή, απέναντι στην καθημερινή πραγματικότητα, στην αλήθεια – ενώ θα μπορούσε στο παρελθόν να είχε κερδίσει κανείς πολλά χρήματα, εάν στοιχημάτιζε πριν από κάθε σύνοδο στην άνοδο των χρηματιστηρίων και αμέσως μετά στην πτώση. Από την άλλη πλευρά, η άνοδος των επιτοκίων δανεισμού της Ιταλίας και της Ισπανίας συνεχίζεται, ενώ η κρίση θα επιστρέψει δριμύτερη, το αργότερο μετά το καλοκαίρι.      
Θα είναι αλήθεια πρόθυμη τότε η καγκελάριος να συμφωνήσει στα ευρωομόλογα ή να επιτρέψει τη λήψη τραπεζικής άδειας από τον ESM, έτσι ώστε ο τελευταίος να δανείζεται από την ΕΚΤ και να μπορεί να αγοράζει απεριόριστες ποσότητες ομολόγων;
Μάλλον όχι, γεγονός που θα σήμαινε ότι, η επιστροφή μίας ισχυρότερης κρίσης, σε συνδυασμό με την ύφεση σε ολόκληρη την ΕΕ, με τη μείωση του ρυθμού ανάπτυξης στις Η.Π.Α., στην Κίνα, στη Βραζιλία, στην Ινδία κλπ., θα οδηγούσε την Ευρωζώνη στα όρια της.
Επομένως, η σύσκεψη κορυφής ίσως να μην ήταν ένα ακόμη βήμα προς την ενοποίηση της Ευρώπης, όπως υποτέθηκε αρχικά, αλλά ένα ακόμη βήμα προς την ανεξέλεγκτη  διάλυση – η οποία θα προκαλούσε ένα παγκόσμιο κραχ ανυπολόγιστων διαστάσεων.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Ειδικά όσον αφορά την Ελλάδα, “τι θα μπορούσε να διαπραγματευθεί κανείς στη σύνοδο κορυφής, όταν ο πρωθυπουργός τόνιζε στην επίσημη επιστολή του ότι «η νέα κυβέρνηση της Ελλάδας αποδέχεται την ιδιοκτησία του προγράμματος σταθεροποίησης και είναι πλήρως δεσμευμένη στους στόχους, στους αντικειμενικούς σκοπούς και σε όλες τις βασικές πολιτικές του προγράμματος”;

Κυβέρνηση, «πλήρως δεσμευμένη» σε όλες τις βασικές πολιτικές των συνδίκων του διαβόλου, των μπράβων των τοκογλύφων καλύτερα, είναι προφανές ότι ούτε θέλει, ούτε μπορεί να διεκδικήσει οποιαδήποτε βελτίωση των όρων του Μνημονίου – με αποτέλεσμα να οδηγείται η Ελλάδα, ερήμην των πολιτών της, στη στάση πληρωμών και στη δραχμή. Πόσο μάλλον όταν η αντιπολίτευση, στο συντριπτικό της ποσοστό, δεν φαίνεται ικανή να επωμισθεί εναλλακτικά τη διακυβέρνηση της χώρας – αφού οι λύσεις και τα στελέχη που προτείνει δεν πείθουν, έστω σε κάποιο βαθμό, ούτε τους ίδιους τους υποστηρικτές της.   
Ολοκληρώνοντας, ο κίνδυνος χρεοκοπίας της πατρίδας μας, δυστυχώς μετά τη λεηλασία της ιδιωτικής και δημόσιας περιουσίας της (αποκρατικοποιήσεις κοινωφελών, κερδοφόρων μονοπωλιακών επιχειρήσεων κλπ.), καθώς επίσης μετά την εξαθλίωση των πολιτών της, είναι μεγαλύτερος από ποτέ – ειδικά εάν συνεχίσει να επιμένει ανόητα στην ιδιοκτησία του προγράμματος σταθεροποίησης (!) και στην πιστή εφαρμογή των εντολών των εισβολέων.
Παράλληλα, η αντίστροφη μέτρηση για την Ελλάδα, για την Ευρώπη και για ολόκληρη τη Δύση συνεχίζεται – ενώ ουσιαστικά η γεωπολιτικές εξελίξεις (οι συνεχείς ανακοινώσεις εγκλημάτων στη Συρία από τη Διεθνή Αμνηστία και τις υπόλοιπες,δήθεν ανθρωπιστικές οργανώσεις που έχουν επωμισθεί το marketing και τις δημόσιες σχέσεις του πολέμου, αποτελεί ένα μάλλον ασφαλές δείγμα), προηγούνται ήδη των οικονομικών.
Εν τούτοις, ίσως επικρατήσει στο τέλος η κοινή λογική – οπότε θα μπορέσει η πατρίδα μας να ξεφύγει, με σχετικά ελεγχόμενες ζημίες, από τη μεγαλύτερη κρίση στην ιστορία της. Επίσης η Ευρώπη και η Δύση, η οποία δεν θα θέσει ανόητα σε κίνδυνο όλα όσα πέτυχε να δημιουργήσει τους τελευταίους αιώνες. 
Βασίλης Βιλιάρδος  (copyright)
Αθήνα, 07. Ιουλίου 2012
viliardos@kbanalysis.com  
CASS

Ο κ. Β. Βιλιάρδος είναι συγγραφέας, οικονομολόγος, πτυχιούχος της ΑΣΟΕΕ Αθηνών, με μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου. Έχει εκδώσει πρόσφατα τρία βιβλία της σειράς «Η κρίση των κρίσεων» (διάθεση με παραγγελία στο kb@kbanalysis.com).

Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις που αφορούν τα εθνικά θέματα, τις διεθνείς σχέσεις, την εξωτερική πολιτική, τα ελληνοτουρκικά και την εθνική άμυνα.

Σχετικά θέματα
Συνέχεια ανάγνωσης

Γενικά θέματα

Δυσοίωνα μηνύματα για τη λειψυδρία! Αντιμέτωποι με δυσμενείς καταστάσεις – Συναγερμός για να προστατευθούν ζωές

Η κλιματική αλλαγή καθιστά πιο ακανόνιστο τον κύκλο του νερού, προειδοποίησε ο ΟΗΕ.

Δημοσιεύτηκε

1 ημέρα πριν

στις

7 Οκτωβρίου 2024

από τον

Νερό: Έκθεση του ΟΗΕ εκπέμπει SOS για την ξηρασία παγκοσμίως λόγω της κλιματικής αλλαγής αλλά και άλλων σημαντικών παραγόντων. 

Αυτή τη στιγμή 3,6 δισεκατομμύρια άνθρωποι έχουν ανεπαρκή πρόσβαση στο νερό τουλάχιστον ένα μήνα το χρόνο και ο αριθμός τους αναμένεται ότι μέχρι το 2050 θα έχει ξεπεράσει τα 5 δισεκατομμύρια

Οι έντονες ξηρασίες και οι ακραίες πλημμύρες, που όσο περνάει ο καιρός γίνονται και περισσότερες, αποτελούν μια «πρόγευση» των επερχόμενων εξελίξεων, καθώς η κλιματική αλλαγή καθιστά πιο ακανόνιστο τον κύκλο του νερού, προειδοποίησε ο ΟΗΕ.

Τα ποτάμια κατέγραψαν πέρυσι ένα επίπεδο ξηρασίας άνευ προηγουμένου εδώ και 33 χρόνια, σύμφωνα με νέα έκθεση του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού (ΠΜΟ, WMO, OMM), μια υπηρεσία του ΟΗΕ.

«Στο πλαίσιο της κλιματικής αλλαγής, το νερό μας δίνει μια πρόγευση των επερχόμενων εξελίξεων», εκφράζει την ανησυχία της σε ανακοίνωση η γενική γραμματέας του ΠΜΟ Σελέστ Σάουλο. «Τα σημάδια συναγερμού πολλαπλασιάζονται: παρακολουθούμε ένα παροξυσμό ακραίων βροχοπτώσεων, πλημμυρών και ξηρασιών, που επιβαρύνουν πολύ τις ζωές, τα οικοσυστήματα και τις οικονομίες», παρατηρεί.

Αντιμέτωποι με δυσμενείς καταστάσεις

Καθώς η χρονιά 2023 ήταν η πιο ζεστή που έχει καταγραφεί ποτέ, οι αυξημένες θερμοκρασίες και η γενικευμένη εξασθένηση των βροχοπτώσεων συνέβαλαν σε παρατεταμένες ξηρασίες.

Οι πλημμύρες ωστόσο πολλαπλασιάστηκαν: τα ακραία υδρολογικά φαινόμενα ευνοήθηκαν όχι μόνο από φυσικούς κλιματικούς παράγοντες, κυρίως τη μετάβαση από τις συνθήκες Λα Νίνια σε ένα επεισόδιο Ελ Νίνιο στα μέσα του 2023, αλλά επίσης από την ανθρώπινης προέλευσης κλιματική αλλαγή, αναφέρει ο ΠΜΟ.

«Η άνοδος της θερμοκρασίας επιτάχυνε τον υδρολογικό κύκλο, ο οποίος έγινε επίσης πιο ακανόνιστος και λιγότερο προβλέψιμος», εξηγεί η Σάουλο.

Οι συνέπειες είναι πολλαπλές: «Μια πιο ζεστή ατμόσφαιρα που μπορεί να περιέχει περισσότερη υγρασία, η άνοδος της θερμοκρασίας του κλίματος αυξάνει τον κίνδυνο ισχυρών βροχοπτώσεων» ενώ «παραλλήλως η επιτάχυνση της εξάτμισης και της ξήρανσης των εδαφών επιδεινώνει τις ξηρασίες».

Κατά συνέπεια, «βρισκόμαστε αντιμέτωποι με όλο και πιο δύσκολες καταστάσεις, όπου το νερό είναι είτε υπερβολικά άφθονο είτε ανεπαρκές».

Αυτή τη στιγμή 3,6 δισεκατομμύρια άνθρωποι έχουν ανεπαρκή πρόσβαση στο νερό τουλάχιστον ένα μήνα το χρόνο και ο αριθμός τους αναμένεται ότι μέχρι το 2050 θα έχει ξεπεράσει τα 5 δισεκατομμύρια, σύμφωνα με τον ΟΗΕ. Η έκθεση δείχνει ότι τα ύδατα περίπου του 50% των ποταμών του πλανήτη ήταν πέρυσι λιγότερα από το κανονικό.

Οι παγετώνες βρίσκονται επίσης στη γραμμή του μετώπου της ανόδου της θερμοκρασίας του κλίματος: σύμφωνα με προκαταρκτικά δεδομένα για την περίοδο από το Σεπτέμβριο 2022 ως τον Αύγουστο 2023, έχασαν πάνω από 600 γιγατόνους νερού, απώλεια που είναι η χειρότερη σε 50 χρόνια παρατηρήσεων.

«Το λιώσιμο των πάγων και των παγετώνων απειλεί τη μακροπρόθεσμη υδροδοτική ασφάλεια εκατομμυρίων ανθρώπων. Εντούτοις δεν λαμβάνουμε τα επείγοντα μέτρα που επιβάλλονται», κρούει τον κώδωνα του κινδύνου η γενική γραμματέας του ΠΜΟ.

Συναγερμός για να προστατευθούν ζωές

Ο οργανισμός ζητάει να κηρυχθεί από νωρίς συναγερμός για όλους ώστε να προστατευθούν οι ζωές και τα μέσα επιβίωσης που συνδέονται με το νερό και καλεί να βελτιωθούν οι γνώσεις και ο διαμοιρασμός των δεδομένων για τις πηγές νερού.

«Δεν μπορούμε να διαχειριστούμε ένα πρόβλημα, αν δεν μετρήσουμε την έκτασή του», υπογραμμίζει η Σάουλο.

Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις που αφορούν τα εθνικά θέματα, τις διεθνείς σχέσεις, την εξωτερική πολιτική, τα ελληνοτουρκικά και την εθνική άμυνα.

Συνέχεια ανάγνωσης

Γενικά θέματα

Γιάννος Χαραλαμπίδης στη Σημερινή: Μήλον της Έριδος η Κύπρος για την ασφάλεια Τουρκίας – Ισραήλ

Τα «Ταϊφούν» περιπολούν για την ασφάλεια του Ισραήλ και αναχαιτίζουν πυραύλους του Ιράν από τον τουρκικό εναέριο χώρο στην περιοχή της Αλεξανδρέττας και στη Συρία, όπου υπάρχουν στόχοι της Χεζμπολάχ

Δημοσιεύτηκε

1 ημέρα πριν

στις

7 Οκτωβρίου 2024

από τον

ΠΗΓΗ: ΣΗΜΕΡΙΝΗ

Η Μέση Ανατολή είναι στις φλόγες και, μετά την επίθεση των Ιρανών με βαλλιστικούς πυραύλους σε βάρος του Ισραήλ, ξεκίνησε επίθεση των Ισραηλινών στον Βόρειο Λίβανο, ενώ αναμένονται και τα αντίποινα σε βάρος της Τεχεράνης.

Γράφει ο Γιάννος Χαραλαμπίδης

Τα «Ταϊφούν» περιπολούν για την ασφάλεια του Ισραήλ και αναχαιτίζουν πυραύλους του Ιράν από τον τουρκικό εναέριο χώρο στην περιοχή της Αλεξανδρέττας και στη Συρία, όπου υπάρχουν στόχοι της Χεζμπολάχ

Τουρκία και Ακρωτήρι

Η Τουρκία επιχαίρει από την κατατριβή του Ισραήλ και του Ιράν. Μπορεί μεν ο Ερντογάν να χαρακτηρίζει τον Νετανιάχου ως εγκληματία πολέμου, αλλά συνεργάζεται με τους Βρετανούς και δη με τα μαχητικά «Ταϊφούν», που επιχειρούν από τις Βάσεις Ακρωτηρίου και:

1) Περιπολούν από τον κόλπο της Αλεξανδρέττας εντός του τουρκικού εναέριου χώρου, με την άδεια της Άγκυρας, προς τη Συρία, όπου υπάρχουν στόχοι της Χεζμπολάχ, καθώς και προς το Ιράκ. 2) Συμμετέχουν στις αναχαιτίσεις των ιρανικών πυραύλων και drones στις επιθέσεις, που δέχεται το Ισραήλ από το Ιράν και συλλέγουν πληροφορίες. 3) Καμιά αμφιβολία δεν υπάρχει για τη συνεργασία των Βάσεων με τις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις όταν ενεργούν τα «Ταϊφούν» είτε για επιτήρηση είτε για να προστατεύσουν με οποιονδήποτε τρόπο το Ισραήλ. Ή για να στραφούν σε βάρος της Χεζμπολάχ.

Τόσο οι Βάσεις Ακρωτηρίου όσο και του Αγίου Νικολάου είναι στρατηγικής σημασίας, διότι από τις μεν πρώτες, εκτός των άλλων, ενεργούν ακόμη τα θρυλικά κατασκοπευτικά U2 ως συμπληρωματικά των δορυφόρων, στις δε δεύτερες υπάρχει το Έχελον ως κέντρο συλλογής και επεξεργασίας πληροφοριών. Εκ των πραγμάτων, η Κύπρος, λόγω Βάσεων, τελεί υπό καθεστώς απειλής. Χωρίς να διαθέτει αξιόπιστη εναέρια αποτροπή, αφού οι ρωσικοί TOR-M1 και BUK μερικώς μπορούν να επιχειρήσουν. Ακόμη και αν στραφούν για ν’ αποκρούσουν την ιρανική απειλή ή αυτήν της Χεσμπολάχ, δεν θα μπορούν να καλύπτουν την όποια τουρκική επί της οποίας είναι προσαρμοσμένα τα συστήματα αυτά. Λόγω του κενού που υπάρχει στην αεράμυνα είχε κλείσει η αγορά του αντιαεροπορικού συστήματος BARAK με πυραύλους 35, 70 και 150 χιλιομέτρων. Η κυπριακή Κυβέρνηση αγόρασε το BARAK με πυραύλους των 70 χιλιομέτρων. Με τον πόλεμο στη Γάζα και στον Λίβανο, η παράδοση του συστήματος δεν είναι βέβαιο εάν θα καθυστερήσει ή όχι. Ούτως ή άλλως, η Κυπριακή Δημοκρατία μετά την άρση του εμπάργκο στο στρατιωτικό υλικό από τις ΗΠΑ θα ήταν δυνατό να ζητήσει ακόμη και «Πάτριοτ» ή άλλα σχετικά οπλικά συστήματα αεράμυνας από ευρωπαϊκά κράτη. Επί του παρόντος, τόσο η αεράμυνα των Βάσεων όσο και της Κύπρου ολόκληρης στηρίζεται στον πολεμικό στόλο των ΗΠΑ και των συμμάχων τους, που βρίσκονται στ’ ανοιχτά της Κύπρου. Ως εκ τούτου, θα ήταν μέγα πλήγμα εάν επέτρεπαν ή στη Χεζμπολάχ ή στο Ιράν να κτυπήσει τις Βρετανικές Βάσεις. Εκ των πραγμάτων, η Κύπρος λόγω Βάσεων καλύπτεται, όπως είχαμε ήδη γράψει από την αρχή της κρίσης, κάτω από την Ατσάλινη Αεράμυνα των ΗΠΑ.

Το μήλον της Έριδος

Η Τουρκία δεν είναι άμεσα εμπλεκόμενη στις συγκρούσεις στη Γάζα και στον Λίβανο, όμως υπάρχει μια πολεμική ρητορική που εγείρει το εξής ερώτημα: Μπορεί ή όχι η Τουρκία να κτυπήσει το Ισραήλ, όπως αρχικά απειλούσε ο Τούρκος Πρόεδρος, ο οποίος, όμως, μετά τις τελευταίες εξελίξεις, εμφανίζεται ως να τελεί υπό την απειλή του «σιωνιστικού επεκτατισμού», όπως ισχυρίζεται;

Σε αυτό το παιχνίδι, η Κύπρος καθίσταται γεωστρατηγικό και γεωπολιτικό μήλον της Έριδος, αφού:

1) Αποτελεί το νότιο τμήμα της νήσου, τη μοναδική έξοδο, που διαθέτει το Ισραήλ, λόγω της έλλειψης στρατηγικού βάθους, που είναι περικυκλωμένο από τους Άραβες και την Τουρκία. Άρα ο άξονας προς τη Σούδα μέσω Κύπρου είναι ζωτικός χώρος όχι μόνο για το Ισραήλ, αλλά και για τις ΗΠΑ και τους ΝΑΤΟϊκούς συμμάχους τους. Απόδειξη τούτου συνιστά η συγκέντρωση του 6ου στόλου ως αποτέλεσμα της κρίσης στη Μέση Ανατολή.

2) Αποτελεί ασπίδα και εμφανίζεται ως το αβύθιστο για την Τουρκία αεροπλανοφόρο, καθώς και αναπόσπαστο τμήμα της «Γαλάζιας Πατρίδας».

3) Αποτελεί ασπίδα για την Τουρκία από επιθέσεις που θα ήταν δυνατό να δεχτεί μέσω Κύπρου, εξ ου και η άρνησή της να δεχθεί την παρουσία ελληνικού στρατού και οι διαμαρτυρίες για την όποια στρατιωτική συνεργασία της Κύπρου με το Ισραήλ. Είναι όμως και για το Ισραήλ ασπίδα.

Γιατί;

Διότι, ουδόλως θα ήθελε το Ισραήλ:

Α) Να πέσει η Κύπρος στον πλήρη έλεγχο της Τουρκίας και δη μέσω μιας ομοσπονδιακής ή συνομοσπονδιακής λύσης, με τον πλήρη γεωπολιτικό έλεγχο του νησιού από την Άγκυρα.

Β) Να εγκατασταθούν στην Κύπρο τουρκικά πυραυλικά συστήματα, που θα στοχεύουν το Ισραήλ.

Τα πλεονεκτήματα του Ισραήλ

Το ερώτημα εάν μπορεί να κτυπήσει και να κάνει πόλεμο η Τουρκία με το Ισραήλ απαντάται ως εξής: Η Άγκυρα έχει τη δυνατότητα: 1) Να διενεργήσει επίθεση με την αεροπορία της ή με τη συσσώρευση στόλου. 2) Να κτυπήσει με πυραύλους και δη «Ταϊφούν» με βεληνεκές της τάξης των 600 χιλιομέτρων, όταν αυτά θα είναι επιχειρησιακά διαθέσιμα (αυτά εισήλθαν ήδη σε γραμμή παραγωγής από τον Μάιο του 2023 ).

Όμως η οποιαδήποτε τουρκική επίθεση: Α) Βρίσκεται σε αντίθεση με τα συμφέροντα των ΗΠΑ, που θέτουν υπό την προστασία τους και τον 6ο Στόλο το Ισραήλ, οπότε δεν θα επιτρέψουν στην Τουρκία μια τέτοια δράση. Β) Οτιδήποτε διενεργηθεί από αέρος, είτε είναι από μαχητικά είτε από πυραυλικά συστήματα, θα ήταν δυνατό να αντιμετωπιστεί επιτυχώς από το Ισραήλ είτε με τους arrow και με το “iron dome” είτε με τα πλοία των συμμαχικών δυνάμεων και δη των ΗΠΑ, καθώς και με την ισραηλινή αεροπορία, η οποία υπερτερεί της τουρκικής.

Πύραυλοι και Τεχνητή Νοημοσύνη

Από την άλλη πλευρά το Ισραήλ υπερέχει στην αεροπορία και στα πυραυλικά συστήματα. Στην αεροπορία, εκτός των F-15 και F-16, διαθέτει και τα F-35, οπότε μπορεί να δράσει αναλόγως και με βάθος πυρός. Συν του ότι: i) Τα ισραηλινά F-35 είναι τα μόνα των οποίων οι υπολογιστές και λοιπά συστήματα δεν βρίσκονται κάτω από τον έλεγχο των ΗΠΑ. ii) Η Τουρκία έχει πρόβλημα με την αεράμυνά της επί του παρόντος. Εξ ου και η αγορά των S-400, χωρίς όμως να παρέχει πλήρη κάλυψη, καθώς και η απόφαση που λήφθηκε στις 6.8.2024 για την κατασκευή του τουρκικού “iron dome”. iii) Το Ισραήλ διαθέτει αριθμό επιθετικών πυραύλων μέσου και μακρούς βεληνεκούς, από τους LORA με βεληνεκές 280 χιλιόμετρα ώς τους Jericho – 3 (Ιεριχώ) με βεληνεκές μεταξύ των 4,800 χλμ και 6,500 χιλιομέτρων. iv) Καμιά αμφιβολία δεν υπάρχει ότι το Ισραήλ υπερέχει στους τομείς του κυβερνοχώρου και της Τεχνητής Νοημοσύνης (πάσης φύσεως drones).

Ζώνες ασφαλείας και περιφερειακές δυνάμεις

Υπό αυτές τις συνθήκες και λαμβανομένου υπόψη ότι οι δυο χώρες δεν έχουν σύνορα, το πλεονέκτημα ανήκει στο Ισραήλ. Και όχι στην Τουρκία, η οποία στηρίζει τόσο τη Χαμάς όσο και τη Χεζμπολάχ, διότι θέλει την κατατριβή του Ισραήλ. Η Άγκυρα βολεύεται από το οπλοστάσιο και δη τους πυραύλους της Χεζμπολάχ, των οποίων το βεληνεκές καλύπτει και την Κύπρο. Εξ ου και οι απειλές του μ. Χασάν Νασράλα, ότι η Κύπρος ήταν εν δυνάμει στόχος λόγω των στρατιωτικών της σχέσεων με το Ισραήλ. Ήταν μια απειλή «made in Turkey», στη λογική του “proxy war”. Η εξουδετέρωση του οπλοστασίου της Χεσμπολάχ από το Ισραήλ είναι προς όφελος της Κύπρου, αλλά όχι προς όφελος του Ιράν και της Τουρκίας, η οποία δεν θέλει την εδραίωση του Ισραήλ στην περιοχή και την εξάλειψη των τρομοκρατικών απειλών. Δεν θα ήθελε να δει ούτε τον τερματισμό της σύγκρουσης μεταξύ Ιράν και Ισραήλ, διότι η κατατριβή των δυο χωρών, που συνιστούν περιφερειακές δυνάμεις, είναι για ευνόητους λόγους προς όφελος της Άγκυρας, η οποία εδραιώνεται και στην περιοχή της Συρίας, χωρίς ταυτοχρόνως να επιθυμεί τη δημιουργία ζώνης ασφαλείας στον Βόρειο Λίβανο. Πώς όμως θα ασκήσει κριτική στο Ισραήλ, όταν κατέχει την Κύπρο και όταν έχει ήδη υπό κατοχή τμήμα της Συρίας στη λογική της ζώνης ασφαλείας;

Οι θαλάσσιες οδοί…

Η Τουρκία ελέγχει την περιοχή από τη Μαρμαρίδα ώς την Αλεξανδρέττα στην πρακτική της τουρκικής λίμνης ως τμήμα της «Γαλάζιας Πατρίδας» με μια σειρά από ναυτικές και αεροπορικές Βάσεις στα παράλιά της (Ντάλαμα, Μερσίνα, Άδανα, κ.λπ) και την Κύπρο ως αβύθιστο αεροπλανοφόρο. Η Καρπασία και η Αμμόχωστος έχουν ιδιαίτερη σημασία για τις θαλάσσιες οδούς και δη εκείνες προς την Αλεξανδρέττα, που προτού καταλήξουν εκεί αποκλίνουν προς Ισραήλ, Λίβανο και Συρία. Η Τουρκία θα ήθελε να έχει πρόσβαση στη θάλασσα και μέσω Συρίας, ενώ, ταυτοχρόνως, ουδόλως θα επιθυμούσε τη ζώνη ασφαλείας του Ισραήλ, διότι διευρύνει τον έλεγχο παράλιων περιοχών και ενισχύει τον έλεγχο της θαλάσσιας οδού προς την Αλεξανδρέττα. Μέσα σε αυτό το σκηνικό, ο Ερντογάν εμφανίζεται ως να είναι απειλούμενος από το Ισραήλ, λόγω της εισόδου του στον Λίβανο. Η Τουρκία επιδιώκει τον έλεγχο των θαλασσίων οδών από και προς το Σουέζ και δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι επεκτείνει τη λεγόμενη ΑΟΖ του ψευδοκράτους προς τις νότιες θάλασσες, καθώς και προς τη γραμμή Κρήτη, Κάρπαθος και Ρόδος, όπου βρίσκονται οι πύλες του Αιγαίου.

 

χαρτης 1 .jpg

 

Ο χάρτης δείχνει τα θαλάσσια δρομολόγια από το Σουέζ προς διάφορες κατευθύνσεις στην Ανατολική Μεσόγειο είτε προς Κύπρο είτε προς Αιγαίο είτε προς άλλες χώρες της περιοχής και δη προς την Αλεξανδρέττα. Η Τουρκία στοχεύει στον πλήρη έλεγχο των οδών αυτών. Θεωρεί την Κύπρο δεδομένη και σημαντικό τον έλεγχο των πυλών του Αιγαίου, όπως και της Κύπρου καθώς και της Καρπασίας. Πολύ, δε, θα ήθελε η Τουρκία να βγει μέσω Συρίας στη θάλασσα. Καθόλου δεν επιθυμούσε τη δημιουργία κουρδικής περιοχής με πρόσβαση στη θάλασσα. Στην παρούσα φάση η Άγκυρα δεν θα ήθελε να δει την ενίσχυση του Ισραήλ στην περιοχή και δη μέσω της αύξησης ενός παράλιου τμήματος του Λιβάνου, που θα εμπίπτει σε αυτό που ονομάζει ζώνη ασφαλείας με βάθος ώς 50 χιλιόμετρα.

 

Maritime Map 03 ΟΚΤ 2024.jpg

 

Ο χάρτης αποτυπώνει τη νέα διάταξη των ναυτικών αμερικανικών δυνάμεων και των λοιπών συμμαχικών στην περιοχή του Περσικού Κόλπου, στα στενά του Ορμούζ, στην Ερυθρά θάλασσα και στην Ανατολική Μεσόγειο. Εκ των πραγμάτων, οι Βρετανικές Βάσεις είναι εν δυνάμει στόχος για το Ιράν και τη Χεζμπολάχ. Και, λόγω των κενών της κυπριακής αεράμυνας, ο στόλος των ΗΠΑ είναι αυτός που προσφέρει ατσάλινο θόλο για την αναχαίτιση ενδεχόμενης επίθεσης είτε με πυραύλους είτε με drones.

 

XARTHS 1.jpg

 

Ο χάρτης αυτός αποτυπώνει τη ζώνη ασφαλείας που επιδιώκει να δημιουργήσει στον Λίβανο για να περιορίσει την απειλή της Χεζμπολάχ. Πρόκειται για τα όρια που τελούν κάτω από τον έλεγχο της UNIFIL, η οποία, όμως, αδυνατεί να βάλει χαλινάρι στη Χεζμπολάχ. Οι εντολές της UNIFIL από το Συμβούλιο Ασφαλείας έχουν, μεταξύ άλλων, ως στόχο να βοηθήσουν: α) στην κατάπαυση του πυρός, στην επιστροφή των Λιβανέζων στα σπίτια τους που είχαν αναγκαστεί να φύγουν λόγω εχθροπραξιών και β) τον νόμιμο στρατό του Λιβάνου να ανακτήσει τον έλεγχο της κατάστασης μετά την αποχώρηση των Ισραηλινών και όχι να επιτρέπει την κυριαρχία της Χεζμπολάχ.

 

FLIGHT RADAR.jpg

 

Οι δυο φωτογραφίες, ημερομηνίας 2/10/2024 από το flightradar24, απεικονίζουν πώς ο Ερντογάν, ενώ από τη μια πυροβολεί φραστικά το Ισραήλ, στην πράξη κάνει πλάτες στις Βρετανικές Βάσεις, που βρίσκονται στην Κύπρο, των οποίων τα αεροσκάφη (Eurofighter Typhoon) αναλαμβάνουν την ασφάλεια της περιοχής, επιχειρώντας από τον τουρκικό εναέριο χώρο για την αναχαίτιση ιρανικών πυραύλων. Μάλιστα, η δεύτερη δείχνει πώς βρετανικό αεροσκάφος ανεφοδιασμού (KC2 Voyager) βρίσκεται εντός του τουρκικού εναέριου χώρου. Για ποιο λόγο άραγε;

 

*Δρ των Διεθνών Σχέσεων

ΠΗΓΗ: Σημερινή

Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις που αφορούν τα εθνικά θέματα, τις διεθνείς σχέσεις, την εξωτερική πολιτική, τα ελληνοτουρκικά και την εθνική άμυνα.

Συνέχεια ανάγνωσης

Γενικά θέματα

Reuters: Το Ιράν προσλαμβάνει τρομοκράτες για χτυπήμα σε Ευρώπη και ΗΠΑ! Η αποτροπή χτυπήματος στην Ελλάδα

Την υπόθεση της απόπειρας τρομοκρατικού χτυπήματος στην Αθήνα τον Μάρτιο του 2023 επαναφέρει με νέο δημοσίευμά του το Reuters.

Δημοσιεύτηκε

2 ημέρες πριν

στις

6 Οκτωβρίου 2024

από τον

Στα τέλη του περσινού Μαρτίου ύστερα από συνεργασία της ΕΥΠ με τη Μοσάντ είχαν συλληφθεί δύο Πακιστανοί, που φέρεται να σχεδίαζαν τρομοκρατική επίθεση σε εβραϊκό εστιατόριο- συναγωγή στο κέντρο της Αθήνας.

Την υπόθεση της απόπειρας τρομοκρατικού χτυπήματος στην Αθήνα τον Μάρτιο του 2023 επαναφέρει με νέο δημοσίευμά του το Reuters. Το ειδησεογραφικό πρακτορείο σε ένα αναλυτικό ρεπορτάζ περιγράφει το πώς το Ιράν προσλαμβάνει τρομοκράτες για πλήγματα σε Ευρώπη και ΗΠΑ.

Στα τέλη του περσινού Μαρτίου ύστερα από συνεργασία της ΕΥΠ με τη Μοσάντ είχαν συλληφθεί δύο Πακιστανοί, που φέρεται να σχεδίαζαν τρομοκρατική επίθεση σε εβραϊκό εστιατόριο- συναγωγή στο κέντρο της Αθήνας.

Υπήρχε μάλιστα η πληροφορία ότι οι δύο άνδρες θα πληρώνονταν με 16.000 ευρώ για κάθε νεκρό, γι’ αυτό και σχεδίαζαν μαζικό χτύπημα.

«Καθώς η σύγκρουση Ιράν-Ισραήλ εντείνεται, η Τεχεράνη ταράζει τη Δύση με ένα κύμα απόπειρων χτυπημάτων και απαγωγών εναντίον στόχων στην Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες», αναφέρει το Reuters.

Η Ουάσιγκτον και οι σύμμαχοί της έχουν αναφέρει μια απότομη αύξηση τέτοιων συνωμοσιών που συνδέονται με την Ισλαμική Δημοκρατία. Από το 2020, υπήρξαν τουλάχιστον 33 απόπειρες δολοφονίας ή απαγωγής στη Δύση, στις οποίες οι τοπικές ή ισραηλινές αρχές ισχυρίζονται ότι συνδέεται με το Ιράν, διαπίστωσε το Reuters εξετάζοντας δικαστικά έγγραφα και επίσημες ανακοινώσεις.

Μεταξύ των πρόσφατων φερόμενων στόχων: ένα κτίριο που στεγάζει ένα εβραϊκό κέντρο και ένα εστιατόριο kosher στο κέντρο της Αθήνας. Από το κρησφύγετό του στο Ιράν, ένας Πακιστανός ονόματι Σαγιέντ Φαχάρ Αμπάς στρατολόγησε έναν παλιό γνώριμο που ζούσε στην Ελλάδα και τον οδήγησε να επιτεθεί στον χώρο, ισχυρίζονται οι ερευνητές σε έγγραφα που υποβλήθηκαν στις δικαστικές αρχές της υπόθεσης και τα οποία περιήλθαν στην κατοχή του Reuters. Ο Αμπάς είπε στην επαφή του ότι εργαζόταν για μια ομάδα που θα πλήρωνε περίπου 15.000 ευρώ ανά φόνο.

Σε μια ανταλλαγή WhatsApp τον Ιανουάριο του 2023 που περιγράφεται λεπτομερώς στα έγγραφα, οι δύο άνδρες συζήτησαν εάν θα χρησιμοποιήσουν εκρηκτικά ή εμπρησμό στην επίθεση. Ο Αμπάς τόνισε την ανάγκη παροχής αποδείξεων για απώλειες μετά το πλήγμα. «Υπάρχουν μυστικές υπηρεσίες», είπε, χωρίς να κατονομάσει. «Κάντε τη δουλειά με τρόπο που δεν αφήνει κανένα περιθώριο».

Τα έγγραφα που δεν είχαν αναφερθεί προηγουμένως περιλαμβάνουν εκατοντάδες σελίδες αποδεικτικών στοιχείων που συγκεντρώθηκαν κατά τη διάρκεια της προανακριτικής έρευνας στην Ελλάδα, συμπεριλαμβανομένων καταθέσεων μαρτύρων, αστυνομικών καταθέσεων και λεπτομερειών μηνυμάτων WhatsApp.

Οι ελληνικές αρχές συνέλαβαν τον Σιέντ Ιρτάζα Χάιντερ και έναν άλλο Πακιστανό πέρυσι, λέγοντας ότι η αστυνομία βοήθησε στην εξάρθρωση ενός τρομοκρατικού δικτύου που κατευθυνόταν από το εξωτερικό και είχε σκοπό να προκαλέσει «ανθρώπινη απώλεια». Οι δύο άνδρες αντιμετωπίζουν κατηγορίες για τρομοκρατία. Αρνούνται τις κατηγορίες.

Ο Χάιντερ, ο οποίος αφέθηκε ελεύθερος από την προφυλάκιση αυτή την άνοιξη με περιορισμούς, λέει ότι είναι αθώος. Σε συνέντευξή του, ο 28χρονος είπε στο Reuters ότι έστειλε στον Αμπάς εικόνες του κτιρίου αλλά εμπόδισε σκόπιμα να πραγματοποιήσει οποιαδήποτε επίθεση, ελπίζοντας να πληρωθεί χωρίς να βλάψει κανέναν.

Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις που αφορούν τα εθνικά θέματα, τις διεθνείς σχέσεις, την εξωτερική πολιτική, τα ελληνοτουρκικά και την εθνική άμυνα.

Συνέχεια ανάγνωσης

Ινφογνώμων

Infognomon Logo

Περιηγηθείτε στα κορυφαία βιβλία του βιβλιοπωλείου μας

Προβολή όλων

Δημοφιλή