Ακολουθήστε μας

Οικονομική Κρίση

Κάντο όπως η Ισλανδία – Διδακτικά μαθήματα από τη χώρα των πάγων

Δημοσιεύτηκε

στις

του ΜΩΥΣΗ ΛΙΤΣΗ

2012-10-09_01_full-iceland-cp-5884319Όλη
η Ευρώπη βυθίζεται στην ύφεση. Όλη; Μία μικρή χώρα στον σκανδιναβικό
βορρά πάει κόντρα στο ρεύμα. Ο λόγος για την Ισλανδία, τη μικρή χώρα
ψαράδων που κατέκλεισε τα πρωτοσέλιδα με την κατάρρευση των τραπεζών της
το 2008 αλλά πρωτίστως με την σθεναρή αντίσταση των πολιτών της που
είπαν ένα ηχηρό «δεν πληρώνω» στους Βρετανούς και Ολλανδούς πιστωτές που
ήθελαν ο ισλανδικός λαός να πληρώσει το δικό τους φαγοπότι…

Η
Ισλανδία ήταν μία από τις πρώτες χώρες που έπληξε η διεθνής
χρηματοπιστωτική κρίση του 2008, με τεράστιες οικονομικές επιπτώσεις. Το
τοπικό χρηματιστήριο κατέρρεε με πτώση 90%, η ανεργία αυξανόταν εννιά
φορές επάνω, ο πληθωρισμός ξεπερνούσε το 18% και οι μεγαλύτερες τράπεζες
της χώρας κατέρρεαν με την κυβέρνηση να προχωρά στην εθνικοποίησή τους.
Στα τέλη του δευτέρου τριμήνου του 2008 το εξωτερικό χρέος της
Ισλανδίας ανέρχονταν σε 9,553 τρισ. κορώνες(50 δισ. ευρώ), με
περισσότερο από το 80% να αφορά τον τραπεζικό τομέα. Το εξωτερικό χρέος
ήταν εννέα φορές μεγαλύτερο από το ισλανδικό ΑΕΠ το οποίο ανερχόταν το
2007 σε 1,293 τρισ. κορώνες(8,5 δισ. ευρώ). Το ενεργητικό των τριών
ισλανδικών τραπεζών που πέρασαν στο δημόσιο ανέρχονταν σε 14,437 τρισ.
κορώνες στα τέλη του δευτέρου τριμήνου του 2008.
Η
χρηματοπιστωτική κρίση είχε τεράστιες επιπτώσεις στην ισλανδική
οικονομία. Η αξία του εθνικού νομίσματος καταρρακώθηκε και οι συναλλαγές
σε ξένο νόμισμα ανεστάλησαν για αρκετές εβδομάδες. Το ισλανδικό ΑΕΠ
μειώθηκε κατά 5,5% τους έξι πρώτους μήνες του 2010.
Εκτός
Ισλανδίας περισσότεροι από μισό εκατομμύριο καταθέτες, αριθμός σχεδόν
διπλάσιος των 320.000 κατοίκων της χώρας, είδαν τους τραπεζικούς τους
λογαριασμούς να παγώνουν, καθώς η ισλανδική κυβέρνηση υπό το βάρος
πρωτοφανών για τη χώρα διαδηλώσεων αρνούνταν να πληρώσει τους ξένους
πιστωτές, στους οποίους θα έπρεπε να καταβάλλει το μισό από τα
συναλλαγματικά της αποθέματα, το 7,5% του ΑΕΠ.
Βασική
αιτία της κρίσης ήταν η απορρύθμιση του τραπεζικού τομέα από το 2001
και μετά. Με την κατάρρευση της Lehman Brothers το 2008 και το πάγωμα
της διατραπεζικής αγοράς, οι τρεις βασικές ισλανδικές τράπεζες δεν
μπορούσαν πια να χρηματοδοτήσουν το υψηλό εξωτερικό τους χρέος το οποίο
υπερέβαινε τα 50 δισ. ευρώ, αναλογούσε δηλαδή σχεδόν 160.000 ευρώ ανά
Ισλανδό.
Οι
ισλανδικές τράπεζες δανείζονταν για να μετατρέψουν μία χώρα που ζούσε
παραδοσιακά κυρίως από την αλιεία, τη βιομηχανία αλουμινίου και τον
τουρισμό, σε «real estate». Τα ισλανδικά νοικοκυριά υπερχρεώθηκαν, με το
χρέος τους να φθάνει στο 213% του διαθέσιμου εισοδήματος. Για να
αντιμετωπιστεί ο πληθωρισμός τα επιτόκια είχαν φθάσει τον Σεπτέμβριο του
2008 στο 14%, προσελκύοντας κερδοσκοπικά κεφάλαια που δανείζονταν με τα
μηδενικά σχεδόν επιτόκια της FED (και της τράπεζας της Ιαπωνίας), όχι
για να τα ρίξουν στην αμερικανική οικονομία αλλά στις τράπεζες της
Ισλανδίας, που έδιναν υπερβολικά ελκυστικό επιτόκιο. Βρετανοί και
Ολλανδοί καταθέτες ανακάλυπταν και αυτοί τα υψηλά ισλανδικά επιτόκια και
έστελναν μέσω ηλεκτρονικών τραπεζών τα λεφτά τους.

Το Δημοψήφισμα του 2010

Τον
Μάρτιο του 2010 οι Ισλανδοί έδωσαν οριστικά τέλος στην διελκυστινδα με
τους ξένους πιστωτές (Βρετανία και ΕΕ) που απειλούσαν με θεούς και
δαίμονες… Σε δημοψήφισμα με ποσοστό 93% υπέρ και λιγότερο από 2% κατά,
αποφάσισαν να απορρίψουν νομοσχέδιο της κυβέρνησης (icesave) για την
αποπληρωμή των ξένων πιστωτών. Αρνήθηκαν δηλαδή να πληρώσουν το χρέος.
Αντί όμως να τους πέσει ο ουρανός στο κεφάλι, οι Ισλανδοί κερδίζουν
σήμερα εύσημα ακόμη και από το ΔΝΤ.

2012-10-09_02_iceland_protest

Ισλανδοί διαδηλωτές συγκρούονται με την αστυνομία
Η
ανάπτυξη της ισλανδικής οικονομίας ανέρχεται φέτος στο 2,5% και είναι
κατά πολύ καλύτερη από αυτήν των περισσότερων αναπτυγμένων οικονομιών. Η
ανεργία έχει μειωθεί στο μισό. Ακόμη και οίκοι αξιολόγησης όπως ο
Fitch, αναβαθμίζουν την πιστοληπτική ικανότητα της χώρας, επαινώντας
μάλιστα «την ανορθόδοξη πολιτική αντιμετώπιση της κρίσης».
Ιδού
μερικά από τα «ανορθόδοξα» μέτρα. Η κυβέρνηση διέγραψε το χρέος όσων η
αξία του ακινήτου ήταν μικρότερη από αυτό που χρωστούσαν, διαγράφοντας
με τον τρόπο αυτό πάνω από το 110% των οφειλών. Η κυβέρνηση στηρίζει
επίσης όσους έχουν χαμηλό εισόδημα και παιδιά.
Τον
Ιούνιο του 2010, με απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου, τα τραπεζικά
δάνεια που είχαν συνδεθεί με ξένο νόμισμα χαρακτηρίστηκαν παράνομα.
Επειδή η ισλανδική κορώνα είχε υποχωρήσει κατά 80% στη διάρκεια της
κρίσης, το κόστος αποπληρωμής του εξωτερικού χρέους είχε
υπερδιπλασιαστεί. Με την απόφαση αυτή οι δανειολήπτες μπορούσαν να
εξοφλούν τα τραπεζικά δάνεια σαν να είχαν συναφθεί σε κορώνες. Έτσι
διαγράφηκε χρέος ίσο με το 13% της ανερχόμενης σε 14 δισ. δολάρια
ισλανδικής οικονομίας, με αποτέλεσμα οι καταναλωτές να έχουν στη διάθεσή
τους περισσότερα χρήματα να ξοδέψουν και να τονώσουν την εγχώρια
ζήτηση, στην οποία οφείλεται άλλωστε σε μεγάλο βαθμό η ανάκαμψη της
ισλανδικής οικονομίας.
Επιπλέον
η ισλανδική κυβέρνηση μείωσε τις δημόσιες δαπάνες αλλά ενίσχυσε τα
έσοδα αυξάνοντας τους φόρους και περικόπτοντας τις φοροαπαλλαγές οι
οποίες ευνοούσαν κυρίως τους έχοντες.
Η
Ισλανδία έχει σήμερα δημοσιονομικό έλλειμμα 2,3%(2011) από 13,5% του
ΑΕΠ που ήταν το 2009. Το ΔΝΤ προβλέπει ότι η χώρα θα έχει πρωτογενές
πλεόνασμα 1,5% φέτος.
Με
άλλα λόγια το παράδειγμα της Ισλανδίας δείχνει ότι μπορεί να υπάρξει
τρίτος δρόμος στην αντιμετώπιση της κρίσης χρέους, παρά τις όποιες
εθνικές ιδιαιτερότητες της κάθε οικονομίας. 

Πηγή

var _wau = _wau || []; _wau.push([“small”, “wvg1ie6mi5ta”, “m3y”]);
(function() {var s=document.createElement(“script”); s.async=true;s.src=”http://widgets.amung.us/small.js”;
document.getElementsByTagName(“head”)[0].appendChild(s);})();

Οικονομική Κρίση

Ποιος πληρώνει για τη μείωση του χρέους…

Δημοσιεύτηκε

στις

από τον

Μπορεί το ελληνικό χρέος τον τελευταίο χρόνο να ξεπέρασε τα 404 δισ. ευρώ από 365 δισ. ευρώ το 2019, αλλά η εξέλιξή του είναι θετική, καθώς ως ποσοστό του ΑΕΠ μειώνεται.

Με βάση τα στοιχεία της Eurostat λοιπόν, το ελληνικό χρέος το 2022 μειώθηκε στο 171,% του ΑΕΠ όχι τόσο λόγω του ισχνού πλεονάσματος 0,1% έναντι προβλέψεων για έλλειμμα -1,6% αλλά λόγω της ισχυρής αύξησης του ΑΕΠ και του ακόμη ισχυρότερου πληθωρισμού.

Όπως είπαμε, το χρέος έχει σημασία ως ποσοστό του ΑΕΠ και όχι ως απόλυτος αριθμός… Είναι διαφορετικό π.χ.  να έχει  χρέος  100 χιλ. ευρώ κάποιος που έχει εισόδημα 100 χιλ. και πληρώνει τόκους 5-6 χιλ. ευρώ το χρόνο και κάποιος άλλος που έχει εισόδημα 10 χιλ. ευρώ και πληρώνει το ίδιο κόστος εξυπηρέτησης… Ο δεύτερος τελεί υπό χρεοκοπία γιατί τα 4-5 χιλιάρικα που του απομένουν δεν φτάνουν για να ζήσει…

Ο πληθωρισμός λοιπόν το 2022 έκλεισε στο 9,6% και το ΑΕΠ παρουσίασε αύξηση 5,9% έναντι αύξησης 8,4% που είχε εμφανίσει το 2021.

Καθώς η μεταβολή του ΑΕΠ υπολογίζεται σε αποπληθωρισμένες τιμές, η μεταβολή του ΑΕΠ και ο πληθωρισμός αθροίζουν μαζί για το 2022 μια μεταβολή 9,6% + 5,9% ίση με 15,5%.

Αυτή είναι περίπου και η μείωση του χρέους ως ποσοστού του ΑΕΠ καθώς το μεγαλύτερο μέρος του ελληνικού χρέους είναι στα χέρια των ευρωπαϊκών θεσμών με επιτόκιο περί το 1,5%.

Τουτέστιν ενώ το χρέος αυξήθηκε με 1,5% περίπου, το ΑΕΠ αυξήθηκε με πολλαπλάσιο ρυθμό και ο πληθωρισμός μείωσε την αγοραστική δύναμη στην οικονομία κατά 9,6%…

Όπως οι μη αδαείς  γνωρίζουν όμως στο σύμπαν που ζούμε δεν υπάρχει δωρεάν γεύμα. Τούτο σημαίνει πως όταν υπάρχει μείωση χρέους κάποιος την πληρώνει.

Ας πάρουμε τα πράγματα την αρχή.

Ο κλασικός και προφανέστερος τρόπος να μειωθεί το δημόσιο χρέος είναι να μειωθούν οι δαπάνες του δημοσίου ή να αυξηθούν τα φορολογικά έσοδα και  να δημιουργηθεί πλεόνασμα με το οποίο θα αποπληρωθεί μέρος του αυτού…

Τουτέστιν, κάποιος που χρωστάει πρέπει να ξοδεύει λιγότερα για να πληρώνει το χρέος.

Αυτός είναι ο “ορθόδοξος” τρόπος…

Ένας άλλος τρόπος είναι να αυξηθεί το ΑΕΠ ταχύτερα από χρέος οπότε θα περισσέψουν λεφτά για την αποπληρωμή του χωρίς να χρειαστεί να μειωθούν οι δαπάνες. Ένας τρίτος τρόπος είναι η διάβρωση του χρέους μέσω του υψηλού πληθωρισμού.

Στην περίπτωση αυτή οι άνθρωποι δεν υπόκεινται μειώσεις των ονομαστικών μισθών και συντάξεων ή φορολόγηση των καταθέσεων αλλά μείωση της αγοραστικής δύναμης.

Μείωση της αγοραστική δύναμης σημαίνει πως κάποιος που παίρνει μεροκάματο π.χ. 50 ευρώ την ημέρα, με αυτά σήμερα μπορεί να αγοράσει ένα πεντόλιτρο ελαιόλαδο, ενώ το 2019 αγόραζε περίπου 2. Τα στοιχεία αυτά είναι πραγματικά από την αγορά.

Η αύξηση της τιμής του ελαιόλαδου είναι του μεγέθους που περιγράφουμε αλλά ένα σημαντικό μέρος της οφείλεται στην μείωση της παραγωγής στη Μεσόγειο φέτος και το υπόλοιπο στον υψηλό πληθωρισμό που συνεχίζεται απτόητος στα τρόφιμα.

Από τον υψηλό πληθωρισμό του 2022 έχασαν όλοι. Έχασαν οι μισθωτοί, οι συνταξιούχοι, οι καταθέτες και οι περισσότερες οι επιχειρήσεις που δεν κατάφεραν να μετακυλήσουν την αύξηση του κόστους των πρώτων υλών…

Για τη συνέχεια  Capital

 

Συνέχεια ανάγνωσης

Video

Γιώργος Αδαλής: Κάποιοι έχουν βγει για κυνήγι

Δημοσιεύτηκε

στις

από τον

Γιώργος Αδαλής: Κάποιοι έχουν βγει για κυνήγι

Ο οικονομέτρης – αναλυτής Γιώργος Αδαλής, εξηγεί γιατί τα επιφαινόμενα στο χρηματοπιστωτικό σύστημα ιδίως της Ευρώπης με αιχμή την Ελβετία και την Γερμανία, έχουν στη κορυφή των ζητημάτων τους το ενεργειακό, την απεξάρτηση από την Ρωσία και την σχέση με τα κεφάλαια και την εμπλοκή με ρωσικές εταιρίες, την ώρα που η πολιτική των επιτοκίων των κεντρικών τραπεζών, δεν φανερώνει διάθεση για ουσιαστικές παρεμβάσεις στις αλυσιδωτές κρίσεις.

Ο Γιώργος Αδαλής, παραθέτει θεατές αλλά και αθέατες πλευρές της κρίσης , διαφοροποιεί την προσέγγιση του για το τι συμβαίνει στις ΗΠΑ και τι στην Ευρώπη, ενώ επιμένει ότι το κρισιακό σπιράλ θα μας συνοδεύει για πολλά χρόνια ακόμη με πολλά μπρός και πίσω .

Συνέχεια ανάγνωσης

Ελλάδα

Το χρονικό από την ένταξη στα μνημόνια έως την έξοδο από την ενισχυμένη εποπτεία

Δημοσιεύτηκε

στις

Το χρονικό της καταστροφής της Ελλάδας από ανεύθυνους (;) πολιτικούς

Του Θάνου Τσίρου
thtsiros@naftemporiki.gr  

Το τέλος της ενισχυμένης εποπτείας είναι γεγονός. Από αύριο, ξεκινά μια νέα περίοδος για την Ελλάδα κατά την οποία η χώρα δεν θα υπόκειται σε τριμηνιαίους ελέγχους από τους θεσμούς όπως συμβαίνει ουσιαστικά από το 2010 μέχρι σήμερα. Αξίζει όμως να θυμηθούμε τα όσα περάσαμε για να φθάσουμε εδώ. 

Η μνημονιακή περιπέτεια της Ελλάδας, αν και τυπικά ξεκίνησε το 2010, είχε τις ρίζες της παλαιότερα, καθώς από το 2008 είχε ξεκινήσει η δραματική επιδείνωση των δεικτών της οικονομίας, με βασικότερους το δημοσιονομικό έλλειμμα, το δημόσιο χρέος και το εξωτερικό έλλειμμα.

2 Σεπτεμβρίου 2009:
Υπό το βάρος της οικονομικής κρίσης, ο πρωθυπουργός Κ. Καραμανλής εξαγγέλλει πρόωρες εκλογές για τις 4 Οκτωβρίου 2009,
τις οποίες κερδίζει το ΠΑΣΟΚ.

EUROKINISSI /ΚΩΣΤΑΣ ΜΠΑΛΤΑΣ

20 Οκτωβρίου 2009:

Ο υπουργός Οικονομικών Γιώργος Παπακωνσταντίνου ανακοινώνει στο ECOFIN ότι το έλλειμμα για το 2009 θα κυμανθεί, ως
ποσοστό του ΑΕΠ, στο 12,5% αντί του 6% που το υπολόγιζε η προηγούμενη κυβέρνηση.

ΑΠΕ-ΜΠΕ/ΣΥΜΕΛΑ ΠΑΝΤΖΑΡΤΖΗ

22 Οκτωβρίου 2009:

Ο οίκος Fitch υποβαθμίζει την Ελλάδα από το επίπεδο A στο Α- και ακολούθησε μπαράζ υποβαθμίσεων στο επόμενο διάστημα από όλους τους οίκους.

Μάρτιος 2010:

Επισκεπτόμενος την Αθήνα, ο επίτροπος Όλι Ρεν εύχεται στους Έλληνες «καλό κουράγιο», υπονοώντας το τι θα ακολουθήσει.

23 Απρίλιου 2010:

Ο τότε πρωθυπουργός της Ελλάδας Γιώργος Παπανδρέου, από το ακριτικό Καστελόριζο, ανακοινώνει την
προσφυγή της Ελλάδας στον μηχανισμό στήριξης.

2 Μαΐου 2010:

Ανακοινώθηκε το πρώτο από τα μεγάλα πακέτα μέτρων του μνημονίου, ύψους 20 δισ. ευρώ, για το 2010 και 10 δισ.
ευρώ για τα επόμενα χρόνια.

6 Μαΐου 2010: Ψηφίζεται από τη Βουλή το μνημόνιο που υπέγραψε η κυβέρνηση με την Ε.Ε. και το ΔΝΤ για τα
μέτρα που θα ληφθούν, προκειμένου να ενεργοποιηθεί ο μηχανισμός στήριξης.

8 Μαΐου 2010:

Υπογράφηκε η δανειακή σύμβαση (το πρώτο μνημόνιο) μεταξύ Ελλάδας και κρατών μελών της Ε.Ε. για δάνειο ύψους 80 δισ. ευρώ.

PHASMA/ΝΙΚΟΛΑΙΔΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ

Η τρόικα στο Μαξίμου – Τόμσεν – Μαζούχ – Μορς

10 Μαΐου 2010:

Υπογράφηκε η αντίστοιχη σύμβαση μεταξύ Ελλάδας και ΔΝΤ για δάνειο ύψους 30 δισ. ευρώ.

31 Οκτωβρίου 2011:

Ο κ. Παπανδρέου ανακοινώνει την απόφασή του για διεξαγωγή δημοψηφίσματος για τα νέα μέτρα που ζητούν οι δα ειστές. Προκαλούνται ισχυρές αντιδράσεις και ανοίγει ο δρόμος για κυβέρνηση συνεργασίας υπό τον Λουκά Παπαδήμο.

11 Νοεμβρίου 2011:
Ορκίστηκε η νέα κυβέρνηση του Λουκά Παπαδήμου, την οποία στηρίζουν ΠΑΚΟΚ, Ν.Δ. και ΛΑΟΣ.

PHASMA/ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ ΜΙΧΑΛΗΣ

12 Φεβρουαρίου 2012:

Η Βουλή ψήφισε με 199 ΝΑΙ το 2ο μνημόνιο, το οποίο προκαλεί νέες εσωκομματικές τριβές και διαγραφές βουλευτών.

9 Μαρτίου 2012:
Ολοκληρώθηκε το PSI, με τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα να φτάνει το 95,7%, να «κουρεύεται» χρέος 106 δισ. ευρώ, αλλά
το τελικό όφελος να είναι μόνο 53 δισ. ευρώ και να μη λύνεται το πρόβλημα του χρέους.

17 Ιουνίου 2012:
Διεξάγονται οι εκλογές οι οποίες οδήγησαν τελικά σε δημιουργία κυβέρνησης συνασπισμού με τη συμμετοχή της Νέας Δημοκρατίας, του ΠΑΣΟΚ και της ΔΗΜΑΡ. Ο Αντώνης Σαμαράς ορκίζεται o πρωθυπουργός.

EUROKINISSI/ΤΑΤΙΑΝΑ ΜΠΟΛΑΡΗ

Φθινόπωρο 2014:
Η τρόικα ζητούσε πρόσθετα μέτρα από την κυβέρνηση, η οποία αρνείτο να τα λάβει και υπήρξε ρήξη.

Ιανουάριος 2015:

Η κυβέρνηση Σαμαρά δεν άντεξε στις πιέσεις και προσέφυγε στις κάλπες, που ανέδειξαν πρώτο κόμμα τον ΣΥΡΙΖΑ, που
σχημάτισε κυβέρνηση με τους Ανεξάρτητους Έλληνες. Η τρόικα πίεζε για τη λήψη πρόσθετων μέτρων και υπήρξε μεγάλη ρήξη με την ελληνική κυβέρνηση.

ΑΠΕ-ΜΠΕ/ΟΡΕΣΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ

28 Ιουνίου 2015:

Ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας ανακοινώνει την επιβολή capital controls, εξαγγέλλει δημοψήφισμα για την αποδοχή ή μη των προτάσεων μεταρρυθμίσεων στις οποίες κατέληξε το Eurogroup.

5 Ιουλίου 2015:

Πραγματοποιείται δημοψήφισμα, με το 61% να ψηφίζει ΟΧΙ.

ΑΠΕ-ΜΠΕ/ΣΥΜΕΛΑ ΠΑΝΤΖΑΡΤΖΗ

ΑΠΕ-ΜΠΕ/ΦΏΤΗΣ ΠΛΈΓΑΣ Γ.

8 Ιουλίου 2015:
Οι ελληνικές αρχές ζητούν πρόγραμμα στήριξης από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας.

12/13 Ιουλίου 2015:
Σε μια μαραθώνια Σύνοδο Κορυφής που διήρκεσε περισσότερο από 17 ώρες, οι ηγέτες των χωρών της Ευρωζώνης καταλήγουν σε συμφωνία επί της αρχής για ένα νέο πρόγραμμα στήριξης για την Ελλάδα, δηλαδή το τρίτο μνημόνιο.

EPA/OLIVIER HOSLET

20 Αυγούστου 2018:
Λήγει το τρίτο μνημόνιο και η Ελλάδα εξέρχεται της μνημονιακής εποπτείας και εισέρχεται στη «μεταμνημονιακή εποπτεία», η οποία θα διαρκέσει έως σήμερα, 20 Αυγούστου 2022. 

Ναυτεμπορικής

Συνέχεια ανάγνωσης

Ινφογνώμων

Infognomon Logo

Περιηγηθείτε στα κορυφαία βιβλία του βιβλιοπωλείου μας

Προβολή όλων

Δημοφιλή