Οι συνομιλίες να οδηγήσουν σε εύλογο χρόνο σε ομοσπονδία, δηλώνει ο Πρέσβης των ΗΠΑ
Οι πρόσφατες συζητήσεις μεταξύ ενδιαφερομένων μερών για την επανέναρξη των συνομιλιών για το Κυπριακό αποτελούν «καλή βάση» για μια νέα προσπάθεια, η οποία θα πρέπει να προετοιμαστεί πολύ καλά και να οδηγήσει σε διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία εντός ενός εύλογου χρονικού διαστήματος, εκτιμά ο Πρέσβης των ΗΠΑ στη Λευκωσία Τζον Κένιγκ, ο οποίος θεωρεί ότι η επιστροφή των Βαρωσίων θα μπορούσε να αλλάξει τη δυναμική στο Κυπριακό με θετικό τρόπο.
Σε συνέντευξη στο ΚΥΠΕ, ο Αμερικανός Πρέσβης σημειώνει σε ό,τι αφορά το ρόλο της Τουρκίας στο Κυπριακό, ότι η Άγκυρα πληρώνει κόστος λόγω της διαιώνισης του προβλήματος, αφού δημιουργεί εμπόδια στην ενταξιακή της πορεία και βρίσκεται ακόμα στην ημερήσια διάταξη των ΗΕ. «Αυτό δεν είναι κάτι καλό», προσθέτει.
Θεωρεί ότι ο τομέας της ενέργειας αποτελεί ένα «νέο και δυναμικό παράγοντα» στην περιοχή, που προσφέρει ευκαιρίες σε όλες τις χώρες της περιοχής για να εργαστούν μαζί και να αντιμετωπίσουν η μια την άλλη με νέα προσέγγιση, που θα βοηθήσει στην επίλυση πολιτικών διαφορών.
Αναφορικά με τις διμερείς σχέσεις, τονίζει ότι η συνεργασία με την κυπριακή Κυβέρνηση είναι «απίστευτα βοηθητική» στην καταπολέμηση του διεθνούς εγκλήματος, της τρομοκρατίας και της διακίνησης ναρκωτικών, επισημαίνοντας ότι «η Κύπρος, με δεδομένη τη γεωγραφική της θέση, είναι εξαιρετικά σημαντική για εμάς».
Στη συνέντευξή του, ο Αμερικανός διπλωμάτης δηλώνει ακόμα ότι η Κυβέρνηση του Προέδρου Αναστασιάδη είναι περισσότερο δεσμευμένη σε στενή συνεργασία με τις ΗΠΑ παρά οποιαδήποτε άλλη προηγούμενη κυβέρνηση, γεγονός που καθιστά την Κυπριακή Δημοκρατία ένα πιο ισχυρό εταίρο των ΗΠΑ.
Ακολουθεί ολόκληρο το κείμενο της συνέντευξης.
Ερ. Σε ποιες κινήσεις προβαίνει η Ουάσιγκτον για να υποβοηθήσει την επανέναρξη των συνομιλιών;
Απ. Έχουμε έντονο ενδιαφέρον για την επανέναρξη των συνομιλιών, είμαστε ξεκάθαροι ότι πρέπει να επαναρχίσουν υπό την αιγίδα των ΗΕ για την επανένωση της Κύπρου σε μια διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία, σύμφωνα με τα ψηφίσματα του ΣΑ του ΟΗΕ. Συζητούμε πολύ ενεργά τους τελευταίους μήνες με όλους τους εταίρους σε μια προσπάθεια να βοηθήσουμε προς αυτή την κατεύθυνση.
Ερ. Και τι αποτέλεσμα έχουν όλες αυτές οι συζητήσεις;
Απ. Πιστεύω ότι έχουν ξεκαθαρίσει κάποια πράγματα. Ένα είναι ότι τα μέρη επιδεικνύουν έντονο ενδιαφέρον για μια νέα προσπάθεια που θα είναι παραγωγική, καλά προετοιμασμένη, που πρέπει να οδηγήσει σε συνολική λύση εντός εύλογου χρόνου και η βάση να είναι διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία.
Αυτό, από μόνο του, είναι μια καλή βάση για την επανέναρξη των συνομιλιών υπό την αιγίδα των ΗΕ, προσέγγιση που ασπάζονται όλοι.
Ερ. Υπάρχουν όντως συζητήσεις για την επιστροφή των Βαρωσίων ή μιλούμε γενικά και αόριστα;
Απ. Γίνονται συζητήσεις, η ιδέα, που χρονολογείται, ετέθη εκ νέου από τους Ε/κ ως ένα δυνητικά πολύ σημαντικό βήμα. Αντιλαμβάνομαι την αξία που ένα τέτοιο σημαντικό βήμα θα μπορούσε να έχει, θα μπορούσε να αλλάξει τη δυναμική του Κυπριακού με θετικό τρόπο. Η ιδέα αξίζει να τύχει προσεκτικής αξιολόγησης από τις πλευρές.
Η λογική τέτοιων κινήσεων έγκειται στο ότι θα αναθερμάνει το αίσθημα αισιοδοξίας και προόδου και θα καταδείξει ότι η λύση του Κυπριακού θα φέρει πολύ απτά οφέλη που αφορούν στη ζωή των Κυπρίων. Είναι πολύ σημαντικό να υπάρχει δημιουργική σκέψη.
Ερ. Θα λέγατε ότι και η Τουρκία ενστερνίζεται αυτή τη λογική;
Απ. Δεν μπορώ να μιλώ εκ μέρους της Τουρκίας. Συζητήσαμε το θέμα με την Άγκυρα και εναπόκειται στην τουρκική κυβέρνηση, ίσως όταν πλησιάζουμε την επανέναρξη των συνομιλιών, το Φθινόπωρο, να ξεκαθαρίσει τις δικές της απόψεις. Φυσικά και οι Τ/κ θα πρέπει να κάνουν το ίδιο επί του θέματος.
Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης και άλλοι μας ανέφεραν ότι χρειάζονται κάποιο χρόνο να αντιμετωπίσουν τα τρέχοντα προβλήματα. Ωστόσο, εξέφρασαν όλοι την αποφασιστικότητά τους να κάνουν ό,τι είναι δυνατό για να λύσουν το Κυπριακό.
Ερ. Σε αυτή την προσπάθεια, δεν θα λέγατε ότι διαφαίνονται δύο εμπόδια – η παρούσα κατάσταση στην Τουρκία και η στάση της χώρας, αφού δεν φαίνεται να πληρώνει οποιοδήποτε κόστος που να την υποχρεώσει να συμβάλει ενεργά στην επίλυση του Κυπριακού, ιδιαίτερα σε εκείνες τις πτυχές που την αφορούν άμεσα;
Απ. Παρακολουθούμε τις εξελίξεις στην Τουρκία με μεγάλο ενδιαφέρον, μας ανησυχεί η υπερβολική αντίδραση της αστυνομίας, μιλούμε με την Άγκυρα. Είναι σημαντικό να δούμε την κατάσταση ευρύτερα. Την τελευταία δεκαετία έγινε μεγάλη πρόοδος σε πολλά θέματα (ΕΕ, οικονομία, πολιτική σταθερότητα). Οφείλουμε να περιμένουμε πριν να εκδώσουμε οποιαδήποτε απόφαση για την κατάσταση.
Δεν πιστεύω ότι οι ΗΠΑ αποδέχονται τη λογική ότι χρειάζεται επιπρόσθετη πίεση για να εξασφαλιστούν παραχωρήσεις από το ένα μέρος ή το άλλο μέρος. Τα μέρη θα πρέπει να επικεντρωθούν στα θετικά της λύσης.
Η Τουρκία έχει πληρώσει κόστος λόγω του Κυπριακού, δημιουργεί εμπόδια στην ενταξιακή της πορεία και βρίσκεται στην ατζέντα του ΣΑ του ΟΗΕ, κάτι που δεν είναι καλό. Το πιο σημαντικό κίνητρο για λύση είναι τα θετικά αποτελέσματα μιας λύσης για την Τουρκία, την Κύπρο και πολλούς ξένους.
Ερ. Πώς βλέπετε τον ενεργειακό χάρτη στην περιοχή να εξελίσσεται;

Απ. Ο εντοπισμός κοιτασμάτων φυσικού αερίου πρέπει να αποτελέσει ένα δώρο για την περιοχή. Αυτό είναι ένας νέος και δυναμικός παράγοντας. Οι κυβερνήσεις και οι εταιρείες παίρνουν τις αποφάσεις τους έχοντας υπόψη ότι η ενέργεια δημιουργεί ευκαιρίες για συνεργασία που δεν υπήρχαν στο παρελθόν, τις οποίες τα μέρη μπορούν να αξιοποιήσουν για την επίλυση άλλων σημαντικών ζητημάτων. Αυτή η περιοχή έζησε εντάσεις για χρόνια, ίσως υπάρχουν τρόποι να αναπτυχθεί, δημιουργικά, η περιφερειακή συνεργασία στον τομέα της ενέργειας ώστε να υπερπηδηθούν κάποιες από τις εντάσεις και να δημιουργηθεί ένα καλύτερο μέλλον.
Ερ. Ως έχει η κατάσταση σήμερα, κατοχή, μη αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας από την Άγκυρα, δύσκολες σχέσεις Ισραήλ-Τουρκίας κ.λπ., είναι δυνατό να υπάρξει αυτή η συνεργασία χωρίς την επίλυση του Κυπριακού;
Απ. Δεν θέλω να υπεισέλθω στο τι είναι δυνατό να επιτευχθεί με ή χωρίς τη λύση του Κυπριακού γιατί δεν είναι οι ΗΠΑ που θα λάβουν τις σημαντικές αποφάσεις επί του θέματος. Πιστεύω όμως ότι υπάρχουν θετικοί παράγοντες που μπορούν να δημιουργήσουν νέα κίνητρα για να διερευνήσουν αυτή τη συνεργασία.
Η Κύπρος και το Ισραήλ έχουν σημαντικά κοιτάσματα φυσικού αερίου. Υπάρχουν αγορές για φυσικό αέριο που είναι πολύ δυναμικές, μία είναι η Τουρκία και έχει αποδείξει ότι είναι ένας πολύ αξιόπιστος εταίρος για πολλές εταιρείες και χώρες στον τομέα της ενέργειας. Όλες οι χώρες της περιοχής – περιλαμβανομένης της Αιγύπτου και του Λιβάνου – θα πρέπει να δουν πώς μπορούν να εργαστούν μαζί για να αξιοποιήσουν την ευκαιρία που προσφέρει ο φυσικός πλούτος, να ανοίξουν το δρόμο για νέους τρόπους με τους οποίους να αντιμετωπίσουν η μια την άλλη, που θα συμβάλουν στην επίλυση αυτών των πολιτικών διαφορών.
Ερ. Σε ό,τι αφορά τη διμερή συνεργασία, με πιο τρόπο οι ΗΠΑ μπορούν να ενεργήσουν ώστε η υφιστάμενη συμφωνία για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς να εφαρμόζεται και στα κατεχόμενα;
Απ. Η συμφωνία αφορά ολόκληρο το νησί και βοήθησε να αντιμετωπιστεί η μη ορθή αφαίρεση πολιτιστικών στοιχείων οπουδήποτε και εάν βρίσκονται στο νησί. Σε συνεργασία με το UNDP και μέσω της διπλωματικής οδού συμβάλαμε στην προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς και των δύο πλευρών, π.χ. της αρμενικής εκκλησίας και μοναστηριού. Να σημειώσω εδώ ότι η τεχνική επιτροπή υπό τον κ. Χατζηδημητρίου κάνει εξαιρετική δουλειά.
Ερ. Σε πιο βαθμό εξυπηρετεί την Ουάσιγκτον η συνεργασία ΗΠΑ-Κύπρου στην καταπολέμηση του διεθνούς εγκλήματος, της τρομοκρατίας και ναρκωτικών;
Απ. Είναι απίστευτα βοηθητική προς αυτή την κατεύθυνση. Βασιζόμαστε πάρα πολύ στην υποστήριξη και τη συνεργασία με την κυπριακή Κυβέρνηση, την αστυνομία και άλλους.
Η Κύπρος, λόγω της γεωγραφικής της θέσης, είναι εξαιρετικά σημαντική για εμάς και με την παρούσα Κυβέρνηση αυτή η συνεργασία λειτουργεί σε ένα ψηλότερο επίπεδο, στη βάση της πεποίθησης ότι αυτός είναι ένας κοινός αγώνας, με στόχους που μας φέρνουν πιο κοντά.
Ερ. Στον επιχειρηματικό τομέα, ποιες αλλαγές θα ήταν βοηθητικές στην προσέλκυση επενδυτών από τις ΗΠΑ;
Απ. Επιθυμούμε την αύξηση των επενδύσεων στην Κύπρο. Υπάρχουν κάποια πολύ θετικά στοιχεία στον ορίζοντα. Πρωτίστως ο τομέας της ενέργειας ενδιαφέρει όχι μόνο τη Noble αλλά και άλλες εταιρείες.
Καταβάλλεται προσπάθεια να καθοριστούν συγκεκριμένες ενέργειες ώστε να διευρυνθεί το πεδίο για εμπορικές δραστηριότητες. Η αναθεώρηση και ο εκσυγχρονισμός της διμερούς συμφωνίας για τη φορολογία είναι ένα τέτοιο βήμα. Επίσης, αναθεωρείται και η συμφωνία για επενδύσεις.
Παράλληλα, θέλουμε να δούμε πιο ενεργό συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα.
Ερ. Έχετε διαπιστώσει κάποιες αλλαγές μετά την άφιξή σας στο νησί;
Απ. Ναι, ένα-δυο πράγματα με εντυπωσιάζουν και θεωρώ ότι είναι ενδείξεις πως τα πράγματα βελτιώνονται.
Ο τρόπος που αντέδρασαν οι Κύπριοι στην πραγματικά δύσκολη κατάσταση μετά τις αποφάσεις της ευρωζώνης είναι πολύ πολύ ενθαρρυντικός. Πολύ πρακτικός τρόπος, ανασκουμπώθηκαν, αναζητούν τρόπους εξόδου από την κρίση το γρηγορότερο ώστε να προχωρήσουν. Οι Κύπριοι διαθέτουν ευφυΐα, επιχειρηματικότητα και ξαναβρίσκουν τον εαυτό τους.
Η άλλη αλλαγή αφορά ένα είδος ανανέωσης με την εκλογή του Προέδρου Αναστασιάδη, ανοίγονται νέες προοπτικές. Έχουμε μια νέα Κυβέρνηση πιο δεσμευμένη σε στενότερη συνεργασία με τις ΗΠΑ από ό,τι είδαμε στο παρελθόν και θεωρούμε την Κυβέρνηση και την Κύπρο ένα πιο ισχυρό εταίρο που ενστερνίζεται περισσότερο τις κοινές μας αξίες.