ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΒΟΥΛΗΣ

Αθήνα, σήμερα στις 24 Μαΐου 2013, ημέρα Παρασκευή και ώρα 10.04΄ συνήλθε στην Αίθουσα των συνεδριάσεων του Βουλευτηρίου η Βουλή σε ολομέλεια για να συνεδριάσει υπό την προεδρία του Δ΄ Αντιπροέδρου αυτής κυρίου ΙΩΑΝΝΗ ΔΡΑΓΑΣΑΚΗ.
Προχωρούμε τώρα στην τελευταία ερώτηση για σήμερα, στη με αριθμό 1438/21-5-2013 επίκαιρη ερώτηση του Βουλευτή Επικρατείας της Νέας Δημοκρατίας κ. Ιωάννη Μιχελάκη προς τον Υπουργό Εθνικής Άμυνας, σχετικά με την απαγόρευση από το Γενικό Επιτελείο Αεροπορίας της διάθεσης του βιβλίου με ιστορικό περιεχόμενο, που συνέγραψε αξιωματικός της Πολεμικής Αεροπορίας.
Θα απαντήσει ο Υφυπουργός Εθνικής Άμυνας κ. Δημήτριος Ελευσινιώτης. 
Κύριε Μιχελάκη, έχετε τον λόγο για να αναπτύξετε την ερώτησή σας.
ΙΩΑΝΝΗΣ ΜΙΧΕΛΑΚΗΣ: Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.
Το θέμα είναι απλό, αλλά, δυστυχώς, είναι προσβλητικό για τη δημοκρατική αντίληψη που υπάρχει στις Ένοπλες Δυνάμεις. Ένα βιβλίο ενός απόστρατου αξιωματικού, ο οποίος τίμησε το όπλο το οποίο υπηρέτησε από σημαντικές θέσεις, μία βιωματική καταγραφή γεγονότων της περιόδου που ήταν στο στράτευμα, απαγορεύθηκε από υπηρεσίες του Γενικού Επιτελείου Αεροπορίας να μπει στις προθήκες του ΣΕΠΑ, στο Ελληνικό, από όπου προμηθεύονται οι αξιωματικοί της Αεροπορίας διάφορα πράγματα, μεταξύ αυτών και βιβλία.
Η ερώτησή μου είναι απλή: Ποιοι είναι αυτοί που σήμερα, το 2013,  παίρνουν βιβλία, τα κρίνουν και τα απαγορεύουν, ουσιαστικά λογοκρίνοντας το περιεχόμενό τους; Νομίζει κάποιος ότι μπορεί να απαγορεύει τη διακίνηση των ιδεών, σε μια εποχή μάλιστα, κύριε Πρόεδρε, όπου η πληθώρα των πληροφοριών και ο τρόπος πρόσβασης σε αυτές είναι ανοιχτός και ελεύθερος; Τέτοιες διαδικασίες στην ουσία δεν εφαρμόζονται στην πράξη, είτε αυτά είναι τα έντυπα που κυκλοφορούν είτε τα ηλεκτρονικά μέσα, ίντερνετ, τηλεόραση, ραδιόφωνο.
Δύσκολα κανείς μπορεί να σταματήσει τη διακίνηση των ιδεών. Και είναι απορίας άξιο πώς ακόμα υπάρχουν τέτοιοι μηχανισμοί μέσα στο Στρατό που απαγορεύουν βιβλία. Δεν ξέρω τι είναι αυτά που ενόχλησαν. Ίσως ο βιωματικός λόγος που στην απάντηση που έδωσαν για την άρνηση να μπει το βιβλίο στις προθήκες του συγκεκριμένου χώρου, είναι ο τρόπος με τον οποίο γινόντουσαν την περίοδο 1981-1985 οι κρίσεις των αξιωματικών στην Πολεμική Αεροπορία, ή κατά τον συγγραφέα ο τρόπος με τον οποίο έγινε η περιβόητη Αγορά του Αιώνα;
Θεωρώ ότι αυτά τα πράγματα είναι απαράδεκτα και θα πρέπει το Υπουργείο να δει άμεσα το γεγονός, ποιοι και πώς έκαναν τη λογοκρισία, με ποια εργασιακά κριτήρια και αν αυτό συμβαίνει και σε άλλες περιπτώσεις; Εγώ έχω την καταγγελία από ένα, δεν ξέρω αν συμβαίνει και με άλλα πράγματα και αν υπάρχουν, γιατί αν κάτι συμβαίνει μία φορά, φαντάζομαι ότι μπορεί να συμβαίνει και σε άλλες περιπτώσεις.
Ευχαριστώ, κύριε  Πρόεδρε.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Ιωάννης Δραγασάκης): Ευχαριστούμε και εμείς.
Ο κ. Υπουργός έχει το λόγο για τρία λεπτά.

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΕΛΕΥΣΙΝΙΩΤΗΣ (Υφυπουργός Εθνικής Άμυνας): Κύριε  Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι, ο κύριος Βουλευτής, ο οποίος έθεσε την ερώτηση και ο οποίος είναι γνωστός και επί χρόνια δημοσιογράφος και νυν Πρόεδρος του Ινστιτούτου Δημοκρατίας «ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ», λόγω αυτής της ιδιότητας της επαγγελματικής που έχει, νομίζω ότι επιδεικνύει –και λογικό είναι να επιδεικνύει- μία ιδιαίτερη ευαισθησία σε θέματα που αφορούν την ελεύθερη διακίνηση των απόψεων και των ιδεών.
Στην ερώτησή του, όμως, κάνει λόγο για περίπτωση λογοκρισίας, η οποία αποτελεί και προϊόν του πρόσφατου άρθρου της εφημερίδος, το οποίο προβαίνει σε κάποιους χαρακτηρισμούς εναντίον των αξιωματικών του ΓΕΑ, του Γενικού Επιτελείου Αεροπορίας. Επειδή, όμως, η χρήση του όρου «λογοκρισία» πρέπει να γίνεται με μέτρο και οπωσδήποτε μετά λόγου γνώσης, ειδικά όταν στοχοποιούνται οι Ένοπλες Δυνάμεις της χώρας, οφείλω να ξεκαθαρίσω το εξής: Η Πολεμική Αεροπορία δεν είναι κάποιο βιβλιοπωλείο και έκανε λογοκρισία και δεν το έβαλε, ούτε έχει κάποια υποχρέωση να προωθεί συγκεκριμένα βιβλία και πολιτικές απόψεις, μέσω των υπηρεσιών της. Αντιθέτως, η εξυπηρέτηση του θεσμικού ρόλου της Αεροπορίας και οι εγγυήσεις που πρέπει να παρέχει στην κοινωνία ως προς την αφοσίωσή της στο εθνικό καθήκον, επιβάλλει να είναι ιδιαίτερα προσεκτική στην επιλογή των ιδεών, ιστορικών αναλύσεων και ερμηνειών που περιβάλλει με το κύρος της και περιλαμβάνει στο υλικό που διακινείται μέσω των πρατηριών της.
 Άλλωστε, η πρωτοβουλία και η πρόταση πώλησης του βιβλίου από το συγκρότημα της Αεροπορίας έγινε με μέριμνα του εκδοτικού οίκου, δηλαδή στο πλαίσιο των πιθανών προσπαθειών διερεύνησης της εμπορικής του εκμετάλλευσης και όχι κατ’ εφαρμογή κάποιας νομικής, ηθικής ή οποιασδήποτε άλλης υποχρέωσης της Αεροπορίας απέναντι στο συγγραφέα.
Το Τμήμα Δημοσίων Σχέσεων, το οποίο είναι και υπεύθυνο του Γενικού Επιτελείου Αεροπορίας, αρνήθηκε την ικανοποίηση του αιτήματος, επικαλούμενο πολύ συγκεκριμένους λόγους, οι οποίοι βασίζονται κυρίως στο γεγονός ότι ο συγγραφέας δεν περιορίζεται σε περιγραφή γεγονότων ή στην ιστορική αποτύπωση συγκεκριμένων συμβάντων, αλλά όπως πολύ καλά γνωρίζετε, επεκτείνεται στη διατύπωση πολιτικών εκτιμήσεων και απόψεων, επικρίνοντας την πολιτική και στρατιωτική ηγεσία της Αεροπορίας και των Ενόπλων Δυνάμεων, με εκφράσεις απόλυτες και αιχμηρές.
Είναι αυτονόητο, κύριε  Βουλευτά, ότι σε μία δημοκρατική πολιτεία και στο πλαίσιο που το Σύνταγμα και οι νόμοι καθορίζουν, ο κάθε πολίτης έχει το δικαίωμα να διατυπώνει και να δημοσιεύει τις απόψεις του, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να γίνονται αποδεκτές από όλους. Ούτε, όμως, υποχρεώνονται οι Ένοπλες Δυνάμεις της χώρας να τις προωθούν μέσω των υπηρεσιών τους.
Σας ευχαριστώ.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Ιωάννης Δραγασάκης): Ευχαριστούμε και εμείς.
Ο κ. Μιχελάκης έχει το λόγο.

ΙΩΑΝΝΗΣ ΜΙΧΕΛΑΚΗΣ: Κύριε  Πρόεδρε, άκουσα με προσοχή τον Υπουργό. Θεωρώ ότι όλα αυτά τα οποία είπε, προσδιορίζουν, αν θέλετε, την έννοια της λογοκρισίας. Όχι βέβαια από τον ίδιο –προς Θεού- αλλά από τις υπηρεσίες.
Κανείς, κατ’ αρχάς, δεν μιλάει για υποχρέωση προς τον συγγραφέα να προωθήσει το βιβλίο του. Από τη στιγμή όμως, που στο κέντρο εξυπηρέτησης των αξιωματικών το οποίο έχει διάφορα προϊόντα, υπάρχουν και δεκάδες άλλοι τίτλοι βιβλίων, άραγε δεν θα ήταν λογικό ένας απόστρατος αξιωματικός να απευθυνθεί και από εκεί μέσω των συναδέλφων του; Αλλά δεν είναι αυτό το ζήτημα.
Το ζήτημα είναι αυτό στο οποίο αναφέρθηκε ο Υπουργός και που υπάρχει γραπτώς στην απάντηση που δόθηκε από το ΓΕΑ, που μιλάει για συγκεκριμένα δόγματα της Αεροπορίας. Και θέλω να μάθω ποια είναι αυτά τα δόγματα, με τα οποία κανείς κρίνει ένα βιβλίο εάν θα πρέπει να κυκλοφορεί ή όχι μέσα στις τάξεις των αξιωματικών.
Χρησιμοποιήσατε τη λέξη «στοχοποίηση των Ενόπλων Δυνάμεων». Μακριά από εμάς –και προσωπικά, μακριά από εμένα- για το θέμα των Ενόπλων Δυνάμεων. Εδώ μιλάμε για συγκεκριμένη δράση κάποιων μέσα στο Γενικό Επιτελείο. Οι κάποιοι με συγκεκριμένες δράσεις δεν μπορούν να εκφράζουν το σύνολο των ένστολων και το σύνολο των Ενόπλων Δυνάμεων, ούτε βέβαια, να εκφράζονται τα δόγματα. Εγώ τουλάχιστον, προσωπικά δεν έχω  ακούσει για τέτοια πράγματα.
Και βέβαια, επειδή αναφερθήκατε και στο περιεχόμενο του βιβλίου από κρίσεις φαντάζομαι υπηρεσιακών παραγόντων του ΓΕΑ, θέλω να σας καταθέσω απόψεις συναδέλφων σας –διότι και εσείς έχετε τιμήσει το Ναυτικό από θέσεις επιτελικές, υψηλόβαθμες που περάσατε, κύριε Υπουργέ- οι οποίοι αναφέρθηκαν στο βιβλίο. Δεν θα τις αναφέρω, γιατί δεν έχουμε το χρόνο, κύριε Πρόεδρε. Θα αναφέρω μόνο τα ονόματά τους, οι οποίοι μίλησαν με επαινετικά σχόλια για το περιεχόμενο του βιβλίου: Κωνσταντίνος Χίου, Αντιπτέραρχος εν αποστρατεία, Επίτιμος Αρχηγός Τακτικής Αεροπορίας. Γρηγόρης Δεμέστιχας, Αντιναύαρχος του Πολεμικού Ναυτικού, Επίτιμος Αρχηγός Στόλου. Ευστάθιος Καπραδέλος, Στρατηγός εν αποστρατεία, Επίτιμος Αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Στρατού. Χρήστος Ζαχαράκης, Πρέσβης επί τιμή, πρώην Ευρωβουλευτής. Και ο πρώην Πρωθυπουργός, ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης.
Άραγε, όλοι αυτοί που σας προανέφερα –σταχυολόγησα, αν θέλετε τους πιο «επώνυμους» που αναφέρθηκαν στο περιεχόμενο του βιβλίου- δεν γνωρίζουν αυτά τα περιβόητα δόγματα τα οποία υπάρχουν στην απάντηση που δόθηκε στο συγγραφέα; Αυτοί οι άνθρωποι, δηλαδή, δεν θέλουν το καλό των Ενόπλων Δυνάμεων; Άραγε και αυτοί που έχουν υπηρετήσει από αυτές τις θέσεις-κλειδιά, στοχοποιούν και αυτοί τις Ένοπλες Δυνάμεις;
Κύριε Υπουργέ, νομίζω ότι θα πρέπει να το διερευνήσετε. Έχω μια πληθώρα στοιχείων που έχω συγκεντρώσει. Θα μου επιτρέψετε να σας τα στείλω για να έχετε μια πλήρη εικόνα. Φαντάζομαι βέβαια, εσείς από τη δικιά σας έρευνα μπορεί να έχετε περισσότερα, αλλά θέλω να σας δώσω και την άλλη άποψη. Να τα συγκεντρώσετε, διότι θεωρώ απαράδεκτη ενέργεια τη λογοκρισία του βιβλίου.
Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να μάθουμε ποιοι είναι αυτοί που κρίνουν απόψεις απόστρατων αξιωματικών -στην προκείμενη περίπτωση- ή άλλων συγγραφέων στα οποία θα πρέπει να είναι απαγορευμένος χώρος οι Ένοπλες Δυνάμεις για να μην πληροφορούνται κάποια πράγματα.
Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Ιωάννης Δραγασάκης): Ευχαριστούμε και εμείς.
Ο κύριος Υπουργός έχει το λόγο για τη δευτερολογία του.

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΕΛΕΥΣΙΝΙΩΤΗΣ (Υφυπουργός Εθνικής Άμυνας): Κύριε Βουλευτά, κατ’ αρχάς τιμούμε όλα αυτά τα πρόσωπα τα οποία αναφέρατε. Πολλούς από αυτούς έχω την τύχη και τη χαρά να τους γνωρίζω και ο ίδιος. Όμως, υπάρχει μια επιμονή στη λέξη «λογοκρισία» της Πολεμικής Αεροπορίας ως προς το βιβλίο. Η επιμονή θα έπρεπε να ήταν γιατί δεν αφήνει να μείνει στο συγκεκριμένο. Δεν λογοκρίνει το βιβλίο και απαγορεύει στα στελέχη να το προμηθευτούν, να το διαβάσουν και να το αναγνώσουν. Δεν υπάρχει λογοκρισία του βιβλίου και της απαγόρευσης κυκλοφορίας εντός της Πολεμικής Αεροπορίας.
Τα δόγματα δεν είναι τίποτε άλλο παρά η στρατιωτική δεοντολογία. Είναι αυτό το οποίο άλλες φορές καταγράφεται ως δόγμα και άλλες φορές είναι η κουλτούρα που έχουν τα διάφορα Σώματα, οι διάφοροι κλάδοι των Ενόπλων Δυνάμεων.
Θα ήθελα, λοιπόν, συμπερασματικά και πριν κλείσω να πω ότι η Πολεμική Αεροπορία πραγματικά δεν κάνει πολιτική κρίση, απλά η επιτροπή θεώρησε ότι το βιβλίο έχει αιχμές εναντίον προσώπων –προσωπικές αιχμές- και θεώρησε ότι δεν πρέπει να το βάλει στη δική της επίσημη βιβλιοθήκη. Επαναλαμβάνω, δεν απαγόρευσε σε κανέναν ποτέ -ούτε με το χαρτί, το οποίο έχετε- να το διαβάσει.
Θα ήταν ευχαρίστησή μου από την άλλη πλευρά να μου στείλετε το υλικό που είπατε, να το επεξεργαστούμε μαζί με όλα τα άλλα τα οποία έχουμε εμείς και ίσως λίαν συντόμως να επανέλθω σε σας κύριε Βουλευτά.
Ήθελα σε αυτό το σημείο να κλείσω και να πω ότι εάν κανείς το διαβάσει με προσοχή, είναι μια απάντηση σε ένα άλλο βιβλίο το οποίο -δεν θέλω να το αναφέρω εδώ, το γνωρίζετε πολύ καλά, κύριε Βουλευτά- δεν μπήκε ποτέ στο ΣΕΠΑ, ακριβώς για δεοντολογικούς λόγους.
Ευχαριστώ.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Ιωάννης Δραγασάκης): Ευχαριστούμε και εμείς.
Ίσως μπορεί να υπάρξει μια συνεργασία, κύριε Βουλευτά, από ότι είπε ο κύριος Υπουργός, για να εξεταστούν ακριβώς τα κριτήρια.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ο Βουλευτής κ. Σκρέκας ζητάει άδεια ολιγοήμερης απουσίας του στο εξωτερικό.
Η Βουλή εγκρίνει;
ΠΟΛΛΟΙ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ: Μάλιστα, μάλιστα.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Ιωάννης Δραγασάκης): Η Βουλή ενέκρινε τη ζητηθείσα άδεια.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, έχω την τιμή να ανακοινώσω στο Σώμα ότι τη συνεδρίασή μας παρακολουθούν από τα άνω δυτικά θεωρεία, τριάντα έξι μαθητές και μαθήτριες και έξι εκπαιδευτικοί συνοδοί τους από το Ιδιωτικό Δημοτικό Σχολείο «Εκπαιδευτήρια Απόστολος Παύλος» Θεσσαλονίκης.
Η Βουλή τούς καλωσορίζει.
(Χειροκροτήματα από όλες τις πτέρυγες της Βουλής)
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ολοκληρώθηκε η συζήτηση των επικαίρων ερωτήσεων.
Δέχεστε στο σημείο αυτό να λύσουμε τη συνεδρίαση;
ΟΛΟΙ ΟΙ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ: Μάλιστα, μάλιστα.
Με τη συναίνεση του Σώματος και ώρα 12.16΄ λύεται η συνεδρίαση για τη Δευτέρα 27 Μαΐου  2013 και ώρα 18.00΄, με αντικείμενο εργασιών του Σώματος κοινοβουλευτικό έλεγχο: συζήτηση επίκαιρων ερωτήσεων.

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ                                                   ΟΙ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΣ