Ακολουθήστε μας

Εκλογές 2015

5+1 ερωτήσεις και απαντήσεις για τη ρευστότητα στην οικονομία

Δημοσιεύτηκε

στις

ΣΩΤΗΡΗΣ ΝΙΚΑΣ, ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΔΟΓΙΑΝΝΗΣ

Το κρίσιμο ζήτημα της ρευστότητας, τις τεχνικές παραμέτρους, τον ρόλο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), τους περιορισμούς και τις δυνατότητες παρουσιάζει σήμερα η «Κ» μέσα από μια σειρά ερωτήσεων – απαντήσεων.
– Από πού αντλούν ρευστότητα οι ελληνικές τράπεζες;

– Σε κανονικές συνθήκες η κύρια πηγή από την οποία αντλούν ρευστότητα οι τράπεζες είναι οι καταθέσεις. Δευτερευόντως, αντλούν ρευστότητα μέσω της διατραπεζικής αγοράς, δηλαδή δανείζονται από άλλες τράπεζες. Ωστόσο η μεγάλη κρίση στην Ελλάδα οδήγησε σε κρίση ρευστότητας, καθώς σημειώθηκε μαζική φυγή καταθέσεων, ενώ λόγω της αβεβαιότητας «έκλεισε» η διατραπεζική αγορά για τις ελληνικές τράπεζες. Η κρίση ρευστότητας αντιμετωπίστηκε και ακόμη αντιμετωπίζεται με τη δυναμική παρέμβαση της ΕΚΤ που χορηγεί την αναγκαία ρευστότητα. Στο τέλος Νοεμβρίου 2014 οι καταθέσεις είχαν διαμορφωθεί στα 164 δισ. ευρώ, ενώ τα υπόλοιπα δανείων στα 212 δισ. ευρώ. Εν πολλοίς το χάσμα των 48 δισ. καλύπτεται από τη χρηματοδότηση της ΕΚΤ.

– Πώς χορηγεί ρευστότητα η ΕΚΤ;
– Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα χορηγεί ρευστότητα μόνο σε τράπεζες χωρών-μελών της Ευρωζώνης και υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Η ΕΚΤ χορηγεί τη βασική ρευστότητα με επιτόκιο 0,05%, ενώ για ειδικές καταστάσεις ενεργοποιείται ο έκτακτος μηχανισμός ρευστότητας, το γνωστό ELA, το οποίο δίνεται με την έγκριση της ΕΚΤ και την ευθύνη της εθνικής κεντρικής τράπεζας. Το ELA βαρύνεται με υψηλότερο κόστος περίπου 1,55%. Στο τέλος του περασμένου Νοεμβρίου οι εγχώριες τράπεζες είχαν μηδενίσει την εξάρτηση από το ΕLA, ενώ είχαν αντλήσει από τη βασική χρηματοδότηση της ΕΚΤ 45 δισ. ευρώ. Η ΕΚΤ έχει κατ’ επανάληψη δηλώσει ότι «η συνέχιση της χρηματοδότησης των ελληνικών τραπεζών βασίζεται στην τεχνική παράταση του προγράμματος του EFSF έως το τέλος Φεβρουαρίου και στην ύπαρξη προγράμματος του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ). Επίσης βασίζεται στην επιτυχή ολοκλήρωση της τρέχουσας αξιολόγησης και σε συμφωνία για τη συνέχιση του προγράμματος μεταξύ των ελληνικών αρχών και της ΕΚΤ – ΔΝΤ».

– Υπάρχει κίνδυνος να διακοπεί η χρηματοδότηση από την ΕΚΤ;
– Οσο η Ελλάδα είναι μέρος του ευρωσυστήματος δεν υπάρχει τέτοιος κίνδυνος. Ωστόσο με βάση την τρέχουσα πολιτική της ΕΚΤ σε περίπτωση που η νέα ελληνική κυβέρνηση αποτύχει να συμφωνήσει για τη συνέχιση του προγράμματος με την ΕΚΤ ή πολύ περισσότερο προχωρήσει σε μονομερείς ενέργειες (κάτι που τα μεγάλα κόμματα αποκλείουν) τότε οι εγχώριες τράπεζες θα χάσουν την πρόσβαση στη ρευστότητα της ΕΚΤ κάτι που θα προκαλούσε σοκ στην τραπεζική αγορά.

– Γιατί επιδεινώθηκαν οι συνθήκες ρευστότητας στην Ελλάδα;
– Από το περασμένο φθινόπωρο οι συνθήκες ρευστότητας σταδιακά επιδεινώθηκαν λόγω της δυστοκίας στη διαπραγμάτευση κυβέρνησης – τρόικας και του φάσματος των πρόωρων εκλογών ενόψει της προεδρικής εκλογής. Τέσσερις είναι οι βασικοί λόγοι:

α) Η Ελλάδα δεν έχει λάβει τις δόσεις του μηχανισμού στήριξης ύψους 7,2 δισ. ευρώ, επειδή δεν έχει ολοκληρωθεί ο έλεγχος της τρόικας.

β) Η εξέλιξη των φορολογικών εσόδων είναι κάκιστη. Μόνο τον Δεκέμβριο τα έσοδα ήταν λιγότερα κατά 620 εκατ. ευρώ σε σχέση με το τι προβλέπονταν να εισπραχθεί και για ολόκληρο το 2014 η υστέρηση ήταν της τάξης του 1,3 δισ ευρώ, ενώ και στις αρχές του Ιανουαρίου παρατηρείται στάση πληρωμών από τους φορολογούμενους.
γ) Οι ξένοι επενδυτές αποχωρούν από τα έντοκα γραμμάτια. Μέχρι και τον Οκτώβριο του 2014, ξένοι επενδυτές είχαν αγοράσει περί τα 6-7 δισ. ευρώ εντόκων γραμματίων από το σύνολο των 15 δισ. ευρώ που έχει εκδώσει το ελληνικό Δημόσιο. Εκτοτε, όμως, αποχωρούν σταδιακά από τα έντοκα γραμμάτια και τη θέση τους παίρνουν οι ελληνικές τράπεζες.
δ) Στο τρίμηνο Οκτωβρίου – Δεκεμβρίου οι καταθέσεις επιχειρήσεων – νοικοκυριών έχουν μειωθεί περίπου 3,5 δισ. ευρώ λόγω της ανησυχίας που προκαλούν οι πρόωρες εκλογές αλλά και η αβεβαιότητα για την επόμενη ημέρα.

– Τι ακριβώς ισχύει για τα ομόλογα Αλογοσκούφη και τις κρατικές εγγυήσεις;
– Η απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να παρατείνει έως τις 30 Ιουνίου 2015 την ισχύ των κρατικών εγγυήσεων και ομολόγων για το τραπεζικό σύστημα της Ελλάδας (και της Κύπρου) δημιούργησε σύγχυση στην Αθήνα, καθώς πολλοί θεώρησαν ότι η απόφαση παρασύρει και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Ωστόσο η ΕΚΤ έχει αποφασίσει εδώ και πολλούς μήνες ότι θα πάψει να δέχεται τις κρατικές εγγυήσεις (που είχαν αποφασιστεί το 2009 για την ανακούφιση των τραπεζών από τη χρηματοοικονομική κρίση στις ΗΠΑ) κάτι που δεν αλλάζει. Οι ελληνικές τράπεζες θα πρέπει να αντικαταστήσουν τις κρατικές εγγυήσεις (περίπου 20 δισ.) με άλλες εγγυήσεις, οι οποίες θα γίνουν δεκτές από την ΕΚΤ. Αν δεν καταφέρουν να προσφέρουν υψηλής ποιότητας εγγυήσεις τότε η ρευστότητα αυτή θα καταπέσει στον έκτακτο μηχανισμό ρευστότητας (ELA) και θα βαρύνει τις τράπεζες με σημαντικά υψηλό κόστος (επιτόκιο 1,55% από 0,05% σήμερα).
Οι εγγυήσεις που παρέχονται
– Πόση ρευστότητα μπορούμε να αντλούμε από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα;

– Οπως σημειώθηκε, η ρευστότητα δεν δίνεται αυτόματα αλλά εγκρίνεται από την ΕΚΤ αφού πληρούνται συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Επιπλέον η ρευστότητα δίνεται έναντι εγγυήσεων. Δηλαδή για να αντλήσει ρευστότητα μια ελληνική τράπεζα θα πρέπει να δώσει ως εγγύηση κάποιους τίτλους (κρατικά ομόλογα, εταιρικά ομόλογα, χαρτοφυλάκια δανείων κ.ο.κ.) και με βάση τις εγγυήσεις παρέχεται ρευστότητα αφού προηγηθεί ένα «κούρεμα» ασφαλείας (περίπου 50%). Δηλαδή μια τράπεζα δίνοντας στην ΕΚΤ τίτλους ονομαστικής αξίας π.χ. 1 δισ. ευρώ αντλεί ρευστότητα 500 εκατ. ευρώ. Επιπλέον η ΕΚΤ έχει το δικαίωμα να αποδεχθεί ή όχι τις προσφερόμενες εγγυήσεις. Για παράδειγμα, δεν δέχεται νέα έντοκα γραμμάτια του Δημοσίου, ενώ από 1ης Μαρτίου η ΕΚΤ δεν δέχεται τις κρατικές εγγυήσεις για τη χορήγηση ρευστότητας. Με άλλα λόγια, για να αντλούν ρευστότητα οι τράπεζες από το ευρωσύστημα εκτός της ύπαρξης προγράμματος θα πρέπει να διαθέτουν και επαρκείς εγγυήσεις, οι οποίες να γίνονται αποδεκτές από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.

Έντυπη

Εκλογές 2015

Πώς γλιτώσαμε το “πραξικόπημα” του 2015…

Δημοσιεύτηκε

στις

από τον

Αυτές τις μέρες συμπληρώνονται 7 χρόνια από την περιπέτεια του 2015. Το δημοψήφισμα έλαβε χώρα στις 5 Ιουλίου και μερικές εβδομάδες αργότερα η περίφημη “κωλοτούμπα” όπου ο μισός ΣΥΡΙΖΑ και τα κόμματα που υποστήριξαν το ΝΑΙ ψήφισαν το νέο μνημόνιο.

Ποια θα ήταν η κατάσταση της χώρας σήμερα αν το καλοκαίρι του 2015, ο Αλέξης Τσίπρας είχε επιλέξει να σταθεί συνεπής στις διακηρύξεις του και αντί της “κωλοτούμπας” υλοποιούσε τη βούληση του 60% που ψήφισε όχι στο μνημόνιο;

Τούτο, εκ των υστέρων, δεν είναι δύσκολο να απαντηθεί.

Πολλοί υποστηρίζουν πως το δημοψήφισμα ήταν το αποκορύφωμα της  διαπραγματευτικής “μπλόφας” και πως ευθύς εξαρχής η ηγετική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ δεν είχε την πρόθεση να έρθει σε ρήξη.

Κατά την άποψη αυτή υπολόγιζαν πως η αναγγελία του δημοψηφίσματος  και ειδικά του αποτελέσματος  που προμήνυε το Grexit,  θα δημιουργούσε τέτοια αναταραχή στο διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα που οι  Ευρωπαίοι έντρομοι θα “παρακαλούσαν να μας δανείσουν” χωρίς όρους.

Την επομένη του δημοψηφίσματος βέβαια οι αγορές ήταν ήρεμες καθώς είχαν προεξοφλήσει πως ακόμη και το χειρότερο σενάριο δεν θα είχε συνέπειες εκτός Ελλάδας…

Όσοι έχουν περάσει από την ελληνική αριστερά γνωρίζουν την ιδεολογική “αφασία” που τη διακρίνει, καθώς γνωρίζουν και τη μαρτυρική μυθοποίηση του “τραύματος” της συντριβής του πραξικοπηματικού εγχειρήματος κατάληψης της εξουσίας το ’45-49…

Κάποιοι άλλοι εκτιμούν πως η ηγεσία του συνονθυλεύματος των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ ήταν ανοιχτή για όλα τα ενδεχόμενα. Η ευκολία με την οποία οι ακροαριστεροί του  ΣΥΡΙΖΑ συγκυβέρνησαν με τους “ψεκασμένους” και  ακροδεξιούς των ΑΝΕΛ απέδειξε πως οι ιδεολογικοί μανδύες και οι αντιμνημονιακές “κορώνες” χρησιμεύουν  μόνο ως προκάλυμμα των προθέσεων νομής της εξουσίας.

Αυτή η μερίδα θεωρεί πως καθοριστικό ρόλο έπαιξε η άρνηση της Κίνας και της Ρωσίας να αναλάβουν τη στήριξη του εγχειρήματος, ερχόμενες σε ρήξη με την Ε.Ε. και τις ΗΠΑ.

Αν ο Πούτιν είχε αναλάβει να τυπώσει δραχμές και εκταμίευε τα 4-5 δισ. ευρώ ως προκαταβολή για κάποιον μελλοντικό αγωγό φυσικού αερίου, οι ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ τότε  δεν θα δίσταζαν να βγάλουν τη χώρα σε δημοπρασία…

Όπως θα θυμάστε, τότε ο πρόεδρος Πούτιν, όταν αντελήφθη πως ο κ. Τσίπρας αναζητούσε τρόπο να αποσκιρτήσει από τη Δύση ψάχνοντας  αλλού “ασφαλή λιμάνια”, είχε ειδοποιήσει τον πρόεδρο της Γαλλίας Ολάντ να λάβει τα μέτρα του…

Αυτά το 2015, σήμερα ο Πούτιν δεν θα δίσταζε να στηρίξει ανοιχτά τη διάλυση της Ε.Ε. και του ΝΑΤΟ οδηγώντας τη χώρα σε νέο εμφύλιο όπως συμβαίνει με όλες τις χώρες που έχει παρουσία η Ρωσία.  

Για τη συνέχεια Capital

Συνέχεια ανάγνωσης

Εκλογές 2015

2015. Το ακριβότερο μάθημα ενηλικίωσης στην ιστορία

Δημοσιεύτηκε

στις

από τον

Αυτή η εβδομάδα, 6 χρόνια πριν, ήταν μια από τις δραματικότερες στη νεότερη ιστορία της Ελλάδας. Η χώρα έφτασε στο χείλος της άτακτης χρεοκοπίας και της εξόδου από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Καθόλου περίεργο που οι νικητές του 62% στο δημοψήφισμα δεν θέλουν καν να αναφέρεται η μέρα εκείνη και τη θυμούνται μόνο οι χαμένοι.

Την ίδια βδομάδα διαπιστώνεται ένα γεγονός που δεν έχει ξανασυμβεί. Στα μέσα της θητείας της, τότε δηλαδή που κάθε κυβέρνηση αντιμετωπίζει τη μεγαλύτερη φθορά, η διαφορά της από την αξιωματική αντιπολίτευση είναι μεγαλύτερη από εκείνη των εκλογών του 2019. Το τωρινό φαινόμενο έχει την αφετηρία του στο πρώτο, στο 2015.

Με το δημοψήφισμα-παρωδία του 2015, ο τότε πρωθυπουργός μετέτρεψε τους ψηφοφόρους σε συνενόχους. Δεν θα μπορούσαν έκτοτε να τον κατηγορήσουν για την όπως αποδείχθηκε καταστροφική πολιτική του. Με το θριαμβευτικό 62% ο σοφός λαός μίλησε, αυτός αποφάσισε.

Έκανε όμως και κάτι άλλο. Έχοντας μπροστά τις επόμενες κάλπες και την ανάγκη διατήρησης της εξουσίας, δεν αποδέχθηκε ποτέ ότι η πολιτική του ηττήθηκε, γιατί δεν θα μπορούσε ποτέ να νικήσει. Γιατί δεν ήταν σωστή, δεν ήταν δίκαιη. Αντιθέτως, παρόξυνε ακόμη περισσότερο το πολιτικό κλίμα του προηγούμενου διαστήματος. Οι «προδότες», οι «γερμανοτσολιάδες» και οι «τρόικες εσωτερικού» παρέμειναν τέτοιοι. Η πολιτική ήταν σωστή, πλην οι δυνάμεις του εχθρού ήταν υπέρτερες. Χρησιμοποίησε δηλαδή το οικείο και παρηγορητικό μοτίβο της ελληνικής ιστορίας: Δεν κάνουμε ποτέ λάθος, ο ηρωικός λαός έχει πάντα δίκιο, απλώς οι εχθροί είναι περισσότεροι.

Στην πραγματικότητα η τότε κυβέρνηση, ακόμα και μετά τη μεταστροφή του Όχι σε Ναι, ανανέωσε με το εκλογικό σώμα το υποσχετικό συμβόλαιο: Μπορεί να ηττηθήκαμε, αλλά ο σκοπός παραμένει ο ίδιος μέχρι τη νίκη. Η διάσωση του μεταπολιτευτικού συστήματος.

Ο Σταύρος Θεοδωράκης, στην Καθημερινή πριν λίγες μέρες, διηγήθηκε τη σκηνή στο Προεδρικό Μέγαρο, όταν ο Λαφαζάνης διακόπτει τη δραματική σύσκεψη των πολιτικών αρχηγών λέγοντας ότι επιτέλους ο Πούτιν απάντησε στην έκκληση της ελληνικής κυβέρνησης, είναι στην άλλη άκρη της τηλεφωνικής γραμμής. Ενώ το τηλεφώνημα εξελίσσεται σε μια αίθουσα, ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛ με χαρούμενα πρόσωπα ονειρεύονται ήδη τα ρούβλια της Gazprom. Όταν ο Αλέξης Τσίπρας επιστρέφει, πελιδνός ανακοινώνει ότι ο Πούτιν για το μόνο που δεσμεύτηκε ήταν να πει έναν καλό λόγο στη Μέρκελ για μας.

Αυτή ήταν η ιδέα. Ότι με κάποιο τρόπο, κάποτε με δολάρια, μετά με ευρώ, τώρα με ρούβλια ρώσικα, με μπολίβαρ του Μαδούρο, με ιρανικά πετρέλαια, με οτιδήποτε, κάπως, με τρόπο μαγικό, το κράτος θα μπορεί αενάως να δανείζεται 30 δισ. ετησίως για να τα μοιράζει στους πολίτες του. Η νέα μεγάλη ιδέα. (περισσότερα…)

Συνέχεια ανάγνωσης

Εκλογές 2015

Ακόμη 50 δισ. στην «αποικία χρέους»

Δημοσιεύτηκε

στις

από τον

Μια ισορροπημένη Ευρώπη αποτελεί χώρο ειρήνης και ευημερίας, η ανεπτυγμένη ευρωπαϊκή περιφέρεια προσφέρει έδαφος για τις επενδύσεις και τα προϊόντα των πλούσιων χωρών

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε το ελληνικό πρόγραμμα για το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, το οποίο περιλαμβάνει πόρους 30,5 δισ. ευρώ. Η Ελλάδα θα επωφεληθεί περισσότερο, ως ποσοστό επί του ΑΕΠ, από το Ταμείο ανάμεσα στις χώρες της Ευρωζώνης. Το μεγαλύτερο μέρος των χρημάτων αυτών είναι επιχορηγήσεις που δεν επιστρέφονται, και το μικρότερο είναι δάνεια.

Για να συγκεντρωθεί το ποσό του Ταμείου η Ευρωπαϊκή Ένωση προχώρησε για πρώτη φορά σε κοινό δανεισμό. Δηλαδή τα χρήματα που θα δοθούν στην Ελλάδα θα αποπληρωθούν, κατά κύριο λόγο, από τις πλούσιες χώρες που συνεισφέρουν τα περισσότερα στις κοινοτικές δαπάνες. Με πιο απλά λόγια, η Γερμανία και οι άλλες πλούσιες χώρες δανείζονται για πόρους που θα έρθουν στην Ελλάδα.

Δεν είναι μόνο τα χρήματα που θα έρθουν στην Ελλάδα. Το νέο ΕΣΠΑ περιλαμβάνει επιχορηγήσεις 21,2 δισ. ευρώ. Τα ποσά που εκταμιευτούν τα επόμενα χρόνια έρχονται να προστεθούν στα περίπου 160 δισ. (τα μισά στον αγροτικό τομέα) που ήρθαν στην Ελλάδα τις τελευταίες δεκαετίες από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Είναι περιττό να αναφέρουμε τα μεγάλα έργα και εκατοντάδες μικρότερα που χρηματοδοτήθηκαν από κοινοτικούς πόρους, αλλά υπάρχει η έρευνα «Τι πιστεύουν οι Έλληνες» της διαΝΕΟσις (2020) στην οποία έξι στους δέκα Έλληνες απαντούν ότι από τη συμμετοχή της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση περισσότερο ωφελημένη βγήκε η Ένωση και λιγότερο εμείς. Οι αγρότες είναι η επαγγελματική ομάδα που το πιστεύει περισσότερο από όλες τις άλλες επαγγελματικές ομάδες.

Τις μέρες αυτές συμπληρώνονται έξι χρόνια από τη μεγάλη περιπέτεια του δημοψηφίσματος του 2015.

Εκείνη την εποχή στον δημόσιο διάλογο ήταν πανίσχυρες οι απόψεις που παρουσίαζαν την χρεοκοπία του ελληνικού κράτους σαν προσπάθεια των ξένων, με πρώτους τους Γερμανούς, να υποδουλώσουν την Ελλάδα. Μέσα στα διάφορα που ακούγονταν τότε ήταν ότι θέλουν να κάνουν τη χώρα μας «αποικία χρέους».

«Οι μνημονιακές κυβερνήσεις παρέλαβαν κράτος και θα παραδώσουν μία αποικία χρέους» ανέφερε σε ομιλία του στη Βουλή ο Αλέξης Τσίπρας το 2012. «Εφαρμόζετε την ίδια καταστροφική συνταγή που έχει μετατρέψει τη χώρα σε πειραματόζωο και αποικία χρέους και τους πολίτες της σε νεόπτωχους» τόνιζε γεμάτος οργή ο ίδιος το 2013 από το ίδιο βήμα. Ο Νίκος Κοτζιάς κυκλοφόρησε το 2015 βιβλίο με τίτλο «Ελλάδα: Αποικία Χρέους. Ευρωπαϊκή Αυτοκρατορία και Γερμανική Πρωτοκαθεδρία».

Έχω αναφέρει ξανά στα κείμενά μου κάτι αυτονόητο: η αποικιοκρατία είχε ως κύριο χαρακτηριστικό την αρπαγή του πλούτου της αποικίας και τη μεταφορά του στην αποικιοκρατική μητρόπολη. Στην Ελλάδα είχαμε ακριβώς την αντίθετη διαδρομή. Πόροι από τις χώρες του ευρωπαϊκού «κέντρου» κατευθύνθηκαν συστηματικά προς την «περιφέρεια». Αποτελεί ύβρι για τους λαούς που υπέφεραν από την αποικιοκρατία το να λες την Ελλάδα αποικία, με τον ίδιο τρόπο που αποτελεί ύβρι για όσους έζησαν την πραγματική κατοχή, η εμφάνιση των μνημονίων σαν κατοχή.

 

Για τη συνέχεια AthensVoice

Συνέχεια ανάγνωσης

Ινφογνώμων

Infognomon Logo

Περιηγηθείτε στα κορυφαία βιβλία του βιβλιοπωλείου μας

Προβολή όλων

Δημοφιλή