Το κοινό έγγραφο το οποίο ετοιμάζει ο Έσπεν Μπαρθ Άιντε για να προετοιμάσει το έδαφος για τη νέα Γενεύη περί το τέλος Ιουνίου θα συνοψίζει τις θέσεις όλων των πλευρών όπως αυτές διατυπώθηκαν στη σύναξη των τεχνοκρατών στο Μοντ Πελεράν 3.
Αυτό τουλάχιστον υποστηρίζει δημόσια η τ/κ πλευρά διά του διαπραγματευτή Οζντίλ Ναμί. Στην πραγματικότητα, το έγγραφο, σύμφωνα με την ε/κ διαπραγματευτική ομάδα, «θα καθορίζει και τη σειρά συζήτησης κάποιων θεμάτων, χωρίς ωστόσο να παραγνωρίζει δύο συμφωνημένες αρχές: Πρώτον, όλα τα θέματα συζητούνται ταυτόχρονα και παράλληλα.
Δεύτερον, τίποτε δεν έχει συμφωνηθεί, αν όλα δεν έχουν συμφωνηθεί».
Πηγή των Ηνωμένων Εθνών τονίζει στον «Π» ότι «το έγγραφο θα δώσει μια γενική καθοδήγηση για τη συζήτηση των θεμάτων, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι μπορεί να καταγράψει και τις τελικές θέσεις των πλευρών. Αυτές θα προκύψουν μέσα από τη συζήτηση στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων που θα ξεκινήσουν στις 28 του μηνός». Το έγγραφο ωστόσο θα έχει συγκεκριμένη δομή και θα αποτελείται από δύο κύρια μέρη, τα οποία αποκαλύπτει σήμερα ο «Πολίτης».
Σύμφωνα πάντα με τις πληροφορίες μας, έχει συμφωνηθεί και η διαρρύθμιση των συνομιλιών. Θα υπάρχουν δύο αίθουσες διαπραγματεύσεων στο μέγαρο των Ηνωμένων Εθνών στη Γενεύη. Στο πρώτο θα συνέρχεται η εξαμερής διάσκεψη (Ελλάδα – Τουρκία – Βρετανία – ΕΕ και οι ηγέτες των δύο κοινοτήτων) για να συζητά το κεφάλαιο ασφάλεια – εγγυήσεις. Στη δεύτερη θα συζητούν οι διαπραγματευτικές ομάδες των δύο πλευρών στην Κύπρο για τις εκκρεμότητες που απομένουν στην εσωτερική πτυχή του Κυπριακού (διακυβέρνηση – εδαφικό – περιουσιακό). Όπως αναφέρει η ίδια πηγή, η διάσκεψη της Γενεύης μπορεί να κρατήσει έως και δύο βδομάδες και σίγουρα κατά την έναρξη των εργασιών της θα παρίσταται ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, ο οποίος θα παρακολουθήσει τα αρχικά στάδια της συζήτησης και θα καθοδηγήσει τη διαδικασία. Παρότι η σύνθεση βρίσκεται ακόμα υπό συζήτηση αναμένεται, πέραν των δύο Κυπρίων ηγετών, ότι εν αρχή οι τρεις εγγυήτριες δυνάμεις θα αντιπροσωπευθούν διά των υπουργών Εξωτερικών τους. Σε κάποιο στάδιο οι συνομιλίες μπορεί να διεξαχθούν από τους Κυπρίους διαπραγματευτές, με τεχνοκράτες (deputies), ενώ αν ο διάλογος τελεσφορήσει, τότε στη Γενεύη θα μεταβούν οι ηγέτες των τριών εγγυητριών, Τσίπρας, Ερντογάν και Μέι, και επίσης ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ εκ μέρους της ΕΕ. Σε τέτοια περίπτωση ο γ.γ. του ΟΗΕ επίσης θα βρίσκεται στη Γενεύη.

Το έγγραφο Άιντε
Δύο μέρη θα έχει το έγγραφο Άιντε, το οποίο αναμένεται να κατατεθεί στις δύο πλευρές αν όχι σήμερα, σίγουρα μέχρι την ερχόμενη Πέμπτη, όταν ο ειδικός αντιπρόσωπος του γενικού γραμματέα Έσπεν Μπαρθ Άιντε επιστρέψει στην Κύπρο. Στο πρώτο μέρος θα συνοψίζονται οι θέσεις των τεχνοκρατών όπως αυτές κατατέθηκαν στο Μοντ Πελεράν 3. Στο δεύτερο και πιο σημαντικό, η καθοδηγητική πρόταση των Ηνωμένων Εθνών.
Στο Μοντ Πελεράν 3 η κάθε πλευρά έθεσε τις ερωτήσεις της επί του κεφαλαίου της ασφάλειας και δόθηκαν εκτεταμένες απαντήσεις. Όλοι απάντησαν σύμφωνα με πηγή του ΟΗΕ, και αυτό ήταν το κέρδος της συνάντησης, «διότι πλέον έχουμε γραπτώς κάποιες θέσεις επί του κεφαλαίου αυτού για πρώτη φορά. Αυτό δεν σημαίνει ότι επήλθε συμφωνία. Όλες οι πλευρές έβαλαν τις αρχικές τους θέσεις και αυτό βοηθά στο πώς μπορούμε να προχωρήσουμε». Ποιες είναι οι θέσεις αυτές;

 Η ε/κ θέση
Κατάργηση της συνθήκης εγγυήσεως. Ένα ισχυρό ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ κάτω από το άρθρο 7 του ΣΑ θα εγγυάται την εφαρμογή της λύσης.
Τριμερές σύμφωνο φιλίας Τουρκίας – Ελλάδας – Κύπρου, το οποίο θα αφορά την προστασία της χώρας από εξωτερικούς κινδύνους.
Μεταβατική περίοδο κατά την οποία θα υπάρχει πολυεθνική αστυνομική δύναμη στην Κύπρο, με στόχο την αποτροπή και αντιμετώπιση απειλών στην εσωτερική ασφάλεια.

Η τ/κ θέση
Διατήρηση των εγγυήσεων της Τουρκίας μόνο στο τ/κ συνιστών κρατίδιο.
Η Τουρκία θα μπορεί να επεμβαίνει σε περίπτωση πολύ σοβαρών εξελίξεων μόνο μετά από πρόσκληση της τ/κ Βουλής. Η απόφαση θα απαιτεί ισχυρή πλειοψηφία.
Χρονοδιάγραμμα αποχώρησης όλων των ξένων στρατευμάτων από την Κύπρο, χωρίς καταληκτική ημερομηνία λήξης, αλλά θα υπόκειται σε αναθεώρηση σε κάποια χρόνια.

Η ελληνική θέση
Κατάργηση της συνθήκης εγγυήσεων του 1960 και του μονομερούς δικαιώματος επέμβασης τρίτης χώρας στα εσωτερικά της Κύπρου.
Αποχώρηση όλων των στρατευμάτων από την Κύπρο και αντικατάστασή τους με μια πολυεθνική δύναμη φίλων της Κύπρου για εγγύηση της ασφάλειας για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα.
Σύναψη συμφώνου φιλίας Ελλάδας – Τουρκίας – Κύπρου για προστασία της Κύπρου από εξωτερική απειλή.

Τουρκική θέση
Η διατήρηση του συστήματος εγγυήσεων του 1960 αποτελεί μια ισχυρή βάση ασφάλειας στην Κύπρο.
Ο κύριος όγκος των ξένων στρατευμάτων (80%) θα αποχωρήσει μετά τη λύση.
Θα καθοριστεί ένα χρονοδιάγραμμα για να εξεταστεί αν οι συνθήκες επιτρέπουν να φύγουν και τα τελευταία στρατιωτικά αγήματα ή αν θα πρέπει να δοθεί ακόμα μία παράταση.

Η πρόταση του ΟΗΕ
Στο δεύτερο μέρος του εγγράφου του Έσπεν Μπαρθ Άιντε θα περιληφθεί το non paper που έχουν ετοιμάσει τα Ηνωμένα Έθνη και το οποίο είναι προ πολλού σε γνώση όλων των πλευρών. Πρόκειται για ένα κείμενο του κ. Άιντε στο οποίο καταγράφεται και προδιαγράφεται ένας λογικός συμβιβασμός μετά από συνομιλίες που είχε ο αντιπρόσωπος του ΟΗΕ στο Λονδίνο, τις Βρυξέλλες, την Αθήνα, την Άγκυρα και τη Λευκωσία. Παρόμοιο ενημερωτικής φύσης έγγραφο έχει ετοιμαστεί και στις Βρυξέλλες, το οποίο έχει αποσταλεί επίσης στους εμπλεκομένους. Κυρίαρχο στοιχείο στο ευρωπαϊκό έγγραφο είναι η θέση των Βρυξελλών ότι καμία ευρωπαϊκή χώρα δεν μπορεί να επιτρέπει μονομερή εγγυητικά δικαιώματα στο έδαφός της.
Συγκεκριμένα, το δεύτερο μέρος του κοινού εγγράφου του Έσπεν Μπαρθ Άιντε για τη συζήτηση του θέματος της ασφάλειας κατά μετρήσιμο τρόπο θα αποτελείται από τέσσερα κεφάλαια. Η δομή των κεφαλαίων αναμένεται να ακολουθήσει την πορεία που ακολουθήθηκε στο ήδη κατατεθειμένο προς όλες τις πλευρές άτυπο έγγραφο των Ηνωμένων Εθνών. Τα 4 κεφάλαια που άπτονται της ασφάλειας έχουν ως εξής:
Συνταγματική ασφάλεια: Εδώ θα περιγράφεται στην πράξη η υλοποίηση της διζωνικής ομοσπονδίας. Η πολιτική ισότητα των ομόσπονδων κρατών, η διακυβέρνηση με αιχμή του δόρατος την εκ περιτροπής προεδρία, η αποτελεσματική συμμετοχή των Τ/Κ στις δομές του κράτους, οι ισορροπίες στην Άνω και Κάτω Βουλή και ο διαμοιρασμός των ανεξάρτητων αξιωματούχων. Η πιστή εφαρμογή εν ολίγοις του Συντάγματος, η οποία θα βοηθήσει τους Τ/Κ να αποκτήσουν το απαραίτητο αίσθημα ασφάλειας που χρειάζονται για να εγκαταλείψουν τη λεγόμενη «ΤΔΒΚ» και να επιβιβαστούν στο όχημα της ομοσπονδίας της Κύπρου.
Εσωτερική ασφάλεια: Αυτή αφορά την εφαρμογή του νόμου και της τάξης και την ορθή και αποτελεσματική λειτουργία των ομοσπονδιακών δικαστηρίων με βάση το Σύνταγμα και κυρίως το κοινοτικό κεκτημένο της ΕΕ διά της εφαρμογής των 4 ελευθεριών από την πρώτη μέρα της λύσης. Έχει να κάνει ακόμα με την αποτελεσματική αστυνόμευση, ούτως ώστε να αποφευχθούν νέες συρράξεις ή εκδηλώσεις ρατσισμού και από τις δύο πλευρές.
Εξωτερική ασφάλεια: Την εξωτερική ασφάλεια θα εγγυηθεί ένα σύμφωνο φιλίας μεταξύ Ελλάδας – Τουρκίας και Κύπρου, το οποίο θα εγγυάται την ασφάλεια της χώρας από οποιαδήποτε εξωτερική απειλή. Προς τον σκοπό αυτό συζητείται η παραμονή μικρών αγημάτων της ΕΛΔΥΚ και της ΤΟΥΡΔΥΚ στην Κύπρο, τα οποία θα συνεργάζονται με τα σώματα ασφαλείας της ομοσπονδιακής Κύπρου. Η απάντηση στο ερώτημα πότε θα αποχωρήσουν τα αγήματα αυτά και κάτω από ποιες συνθήκες θα συζητηθεί στη διάρκεια των διαπραγματεύσεων.
Εφαρμογή της λύσης. Στο εν λόγω κεφάλαιο στην πραγματικότητα αυτό που προτείνεται είναι η κατάργηση της συνθήκης εγγυήσεως του 1960 και η αντικατάστασή της με μια συνθήκη εφαρμογής της λύσης (Implementation Tready). Την υλοποίηση της συμφωνίας αυτής θα εποπτεύουν η ΟΥΝΦΙΚΥΠ και μια ομάδα διεθνών παρατηρητών με στόχο την τήρηση όλων των χρονοδιαγραμμάτων που θα συμφωνηθούν. Δηλαδή την αποχώρηση των ξένων στρατευμάτων, την ανάληψη των εξουσιών που αναλογούν στους Τ/Κ και την επιστροφή εδαφών υπό ε/κ διοίκηση εντός των χρονοδιαγραμμάτων που έχουν συμφωνηθεί.

Ο τρόπος συζήτησης
Στη Νέα Υόρκη το κοινό ανακοινωθέν των Ηνωμένων μετά τη συνάντηση Γκουτέρες με τους δύο ηγέτες καθορίζει και τον τρόπο συζήτησης στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Την πρώτη μέρα της διάσκεψης της Γενεύης θα συνέλθει η εξαμερής συνάντηση για να συζητηθούν οι βασικές πτυχές του κεφαλαίου της ασφάλειας και των εγγυήσεων. Σύμφωνα με τ/κ πηγή, η κάθε πλευρά θα επαναλάβει τις θέσεις της. «Αν η ε/κ πλευρά, όπως αναμένεται, επιμείνει σε πλήρη κατάργηση των εγγυήσεων του 1960, το θέμα θα συζητηθεί υπό έναν όρο. Ότι δεν πρόκειται να γίνει ποτέ αποδεκτή μια πρόταση για αποχώρηση όλων των στρατευμάτων από την πρώτη μέρα της λύσης. Θα πρέπει να μπει ένα συμφωνημένο χρονοδιάγραμμα αποχώρησης και την ίδια στιγμή η ε/κ πλευρά πρέπει να ξεκαθαρίσει τις θέσεις της σε μια σειρά κεφαλαίων της εσωτερικής διακυβέρνησης. Με λίγα λόγια οι δύο ηγέτες θα εισέλθουν μόνοι στο δεύτερο δωμάτιο και θα συζητήσουν τη διακυβέρνηση, το περιουσιακό και το εδαφικό». Σε ό,τι αφορά τα υπόλοιπα θέματα της διαπραγμάτευσης, στο κεφάλαιο ασφάλεια η Τουρκία έδωσε ενδείξεις ότι επιδιώκει το σύμφωνο φιλίας με την Ελλάδα. Εκεί που θα υπάρξει σκληρή διαπραγμάτευση είναι στο χρονοδιάγραμμα αποχώρησης όλων των στρατευμάτων από την Κύπρο και στο κατά πόσο το χρονοδιάγραμμα αυτό θα έχει καταληκτική ημερομηνία ή θα χρήζει αναθεώρησης.

Τα κρίσιμα θέματα
Αν η πρόταση Άιντε γίνει εν ολίγοις αποδεκτή επί της αρχής και όλες οι πλευρές συμφωνήσουν σε ένα νέο πλέγμα ασφαλείας για την Κυπριακή Δημοκρατία χωρίς μονομερή επεμβατικά δικαιώματα και χωρίς μόνιμη παρουσία στρατευμάτων στην Κύπρο, τότε η συζήτηση τις αμέσως επόμενες μέρες στη Γενεύη θα στραφεί στα λίγα, αλλά καυτά, θέματα που έχουν μείνει στη διαπραγμάτευση της εσωτερικής πτυχής του Κυπριακού. Ποια είναι αυτά;
Στη διακυβέρνηση το θέμα της εκ περιτροπής προεδρίας. Εκκρεμούν η χρονική διάρκεια της θητείας του κάθε προεδρεύοντος και επίσης το κατά πόσον οι δύο συμπρόεδροι θα κατέρχονται στις εκλογές σε κοινό ψηφοδέλτιο.
Εκκρεμεί η τελική οριοθέτηση του χάρτη που έχει κατατεθεί στη Γενεύη. Η ασφαλής πρόβλεψη είναι ότι η Μόρφου θα βρίσκεται υπό ε/κ διοίκηση, αλλά με κάποιες διευκολύνσεις σε μεγάλες τ/κ αναπτύξεις.
Παραμένει η συζήτηση της τελικής αναλογίας των ακτογραμμών των δύο συνιστωσών πολιτειών.
Στη διακυβέρνηση εκκρεμούν κάποιες λεπτομέρειες στο θέμα της αποτελεσματικής συμμετοχής των

Τ/Κ στα ομοσπονδιακά σώματα.
Στο περιουσιακό χρειάζεται να ρυθμιστεί η τελική φιλοσοφία που θα διέπει το κεφάλαιο επιστροφή, ανταλλαγή και αποζημίωση. Η τ/κ πλευρά επιμένει στη βαρύτητα του κριτηρίου το οποίο θα δίνει προτεραιότητα -με λίγες εξαιρέσεις- στον Τ/Κ χρήστη περιουσίας στο τ/κ συνιστών κρατίδιο. Η ε/κ πλευρά θεωρεί ότι στα υπό επιστροφή εδάφη ο Τ/Κ χρήστης δεν θα έχει κανέναν λόγο.
Εκκρεμεί η τελική ρύθμιση του μηχανισμού επίλυσης διαφορών.
Παραμένει η τελική ρύθμιση της αναλογίας του συμβουλίου της κεντρικής τράπεζας.
Καυτό αναμένεται να είναι και το θέμα της άδειας εργασίας σε Τούρκους υπηκόους στο έδαφος της Κυπριακής Δημοκρατίας.
 Τόσο από ε/κ όσο και από τ/κ πλευράς οι πιο πάνω εκκρεμότητες θεωρούνται γεφυρώσιμες, εφόσον ξεκαθαρίσει το θέμα της ασφάλειας και των εγγυήσεων.

Ο μεγαλύτερος φόβος
Ο μεγαλύτερος φόβος για ναυάγιο στη Γενεύη, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, δεν έγκειται τόσο στις διαφορές που θα προκύψουν. Αυτές θα συζητηθούν. Το μεγάλο πρόβλημα πλέον έγκειται στην έλλειψη εμπιστοσύνης των δύο ηγετών, Αναστασιάδη και Ακιντζί. Έχει καταστραφεί η χημεία μεταξύ τους και αναλώνονται σε συνεχείς επιθετικές δηλώσεις ενός πρόωρου blame game. Σε αντίθεση με αυτούς, οι δύο διαπραγματευτές και τα Ηνωμένα Έθνη έχουν οδηγήσει τη διαπραγμάτευση σχεδόν στο τέλος. Μέρος της παράστασης που δίνουν καθημερινά οι δύο ηγέτες είχε την ευκαιρία να παρακολουθήσει και ο ίδιος ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες στη Νέα Υόρκη, αφού τα πρώτα δέκα λεπτά της συνάντησης ήταν εκρηκτικά και αδιέξοδα. Αυτό, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, αν επαναληφθεί στη Γενεύη, θα σημάνει το τέλος, με τον γενικό γραμματέα να είναι πολύ σκληρός σε αυτό το θέμα.


Η κρίση του φυσικού αερίου
Αν η διαπραγμάτευση της Γενεύης ξεκινήσει και συνεχιστεί, ελλοχεύει ο κίνδυνος να συμπέσει με τη γεώτρηση της Total στις 13 Ιουλίου. Τι θα γίνει εν τοιαύτη περιπτώσει; Θα διακοπούν οι συνομιλίες; Θα εξέλθει το Barbaros και θα αποχωρήσει ο Νίκος Αναστασιάδης; Η απάντηση που δίνεται από τ/κ πλευράς είναι σαφής: «Αν οι συνομιλίες οδεύουν καλώς, η γεώτρηση δεν θα είναι πρόβλημα. Αν οι συνομιλίες καταλήξουν, τότε η γεώτρηση θα είναι πλεονέκτημα για ολόκληρη την Κύπρο». Η τ/κ πλευρά, σύμφωνα πάντα με τ/κ πηγή, μεταβαίνει στη Γενεύη «και είμαστε έτοιμοι σε 15 μέρες να ολοκληρώσουμε τη διαβούλευση. Αν η διαβούλευση δεν ολοκληρωθεί και σημειωθεί μια νέα αποτυχία, τότε η Ανατολική Μεσόγειος θα μετατραπεί σε τρελοκομείο, αφού η Τουρκία θα διεκδικήσει την ΑΟΖ την οποία θεωρεί ότι της ανήκει». Από ε/κ πλευράς υπάρχει ο φόβος ότι η σύμπτωση των ημερομηνιών θα επιτρέψει στην Τουρκία να κάνει κίνηση κατά τη διάρκεια της γεώτρησης για να αναγκαστεί ο Πρόεδρος Αναστασιάδης να αποχωρήσει και να φορτωθεί την ευθύνη. Από ε/κ πλευράς, επιπλέον, εκφράζεται μια δυσπιστία κατά πόσον η Γενεύη 2 μπορεί να είναι καταληκτική. Ίσως χρειαστεί και 3η Γενεύη. Στην πραγματικότητα, σύμφωνα με πηγή του ΟΗΕ, «σε κανέναν δεν συμφέρει η κρίση, ούτε η παράταση των συνομιλιών. Αν οι Ε/Κ και οι Τ/Κ πάνε με καλή βούληση, και η Τουρκία αλλά και η Ελλάδα θα ανταποκριθούν πλήρως στις υποχρεώσεις τους». Προς αυτή την κατεύθυνση, αλλά και στο πλαίσιο της συνολικής συζήτησης με βάση το κοινό έγγραφο, ο Έσπεν Μπαρθ Άιντε έχει συνομιλήσει τις τελευταίες μέρες τουλάχιστον δέκα φορές με τον Έλληνα ΥΠΕΞ Νίκο Κοτζιά και πέντε ή έξι φορές με τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου.

Πηγή: http://politis.com.cy/article/apokaliptoume-to-engrafo-ainte?&utm_source=nl&utm_medium=nl&utm_campaign=nl